장음표시 사용
301쪽
s admitterem, qudd per aliquod in- sl as reale pars illa esset diuisa in duas
medietates, nori propterea statim corrumperetur, quia res sub statu
indebitae dispositionis potest per alta
quod breiae tempus coseruari in suo minori minimo: quare si postea medietates illae uniantur clim partibus alterius liquoris omnino similis,po. terunt conseruari absque entitatiua earum corruptione, quia pars minor minima unita aliis partibus,conseruatur una cum illis.
De elementis rXplicata natura generationis, & corruptionis substantialis
Tertim naturalium incommuni, atane etiam alterationis eam praec entis, nutritionis, & augmentati Nis eam consequentis , actionis, &mactionis , mixtionisque , quibus med ijs fit: agendum statim foret de Aeneratione eadem substantiali earu-dem rerum in particulari. Sed quia inter naturalia, vel lensibilia corpora, It generationi, & corruptioni subdita primum locum tenent simplicia, quae vocamur elementa ex quibus caetera omnia quae mixta
vocant generantur, clementa vero
non ex at': ideo necesse fuit in hoe secundo si bro disserere de genera.
rum incommuni, ut statim possit disputa io institui de alijs corpori bus mixti in particulari in Aquis operibus naturalis philosophiae . Et hoc est intentum huius libri. Ua. Multa aut m de elementis di-
ximus in libris de Coelo disp. 3. hic 'soltim tres dissicultatcs remanet ex, ininadae. Prima est. In quOgractu in- , sentionis pram in qualisares conuenia
ant elementis p Aristoteles in hoc se. eundo libro de generat. c. duas primas qualitates assignat singulis elementis, S cosequenter 'us libet ex illis debet in duobus elemementis reperiti, l: cet non in eodem gradu intensionis, sed in uno sumismo, Ee in alio citra summum; quia in unoquoque genere debet assignari unum maximum, quod si mense. ra esterorum I alias non dignosce. remus tantitatem perfectionis eorti, quς si it in illo genere.dissicultas est, quibus elementis praedictat qualita. tes conueniant in summo, & quibus citra summum Ig. Et respondetur breuiter, Igne esse in summo calidum. At siccum:
Aerem calidum , & humiatim citra summum: Aquam humidam in summo, & frigidam citra summum: di Terram frigidam in summo, Eli scicam citra summu . Ita tenent Thmmistae 3 probatur quod ad sisgulas
. Et primo qudd ignis sie sumisδcalidus. Quia ignis est persectis,maelementum inter omnia rergo deabetur ei perfectissima qualitas inter primas, & in perfectissimo gradu: sed pei laetissima qualitas inter primas, est calor; & persectissimus gr-dus est summus: ergo ignis est ealidus in summo Confirmatur, qui Ieuitas prouenit ex calore: sed ignis est summe leuis , ut ex loco ipsius constat: ergo est summὰ calidus. . Prob. secundo Quod ignis sit summὰ siccus. Quia duae sunt eausae siceitatis, una in fisus eodensans, α comprimem humulum: aliaca
302쪽
Io destritens humidum, evaporare faciens illiid sed calor summus ignis Potentior est ad evaporandum , &contumandum humidum, qua terrefrigiditas ad compriinendum illud, cum calor ex natura sua sit activior fripiditate r ergo ignis erit siectortςrra, S per consequens in summo.
6. Probatur tertio,aerem esse calidum & humidum citra summum. Quia Aer est calid us & humidust noin summotergo citra summum. CG sequentia patet ex praemissis. Minor liquet,quia eadem prima qualitas norotest reperiri in duobus elementis an Summo et ergo si ignis est summe calidus, ut probatum est, & aqua summe litimida, ut statim probabutur, aer non erit calidus, Ne humidus in summo . Maior verb probaturό quia elementa contigua habent. unam qualitatem symbolam : crgocsim aer sit contiguus igni & aquae, di ille sit calidus, ista verδ humida, aer erit ealidus & humidus. 7. Probatur quarto , aquam esse humidam in summo; quia sensibilia per sensus iudicanda sunt , cum sint propria eorum obieeta : sed per se,
Him tactus experimur, plus humactare aquam , quam aerem et ergo
aqua est magis humida , quam aer 3 ac prcinde in summo Ex quo patet , solum citra summum esse frigiadam,quia summa frigiditas non est composIibilis cum summa humidia
8. Probatur vltimo, terram esse
frigidam in lammo; quia frigiditas
in summo in aliquo est mento reperiri debet: ergo cum non reperiatur in alijs, nisi in aqua, &' terra,& aqua est Ugida citra stim mum , terra erit
frigida in summo. subd autem sitso iam citra siminuitussica, Patα
dictis, nam siccitas in summo conuenit elemento ignis , ut ostensum est:ergo terra eam solum habet citra summum , quia unae prima qualitas non potest in duobus elementis r periri in summo.
nerar posset Noto, quod in praesenti
inquiretes,an quodlibet eIementum ex qtrocunque alio generari possit, non loquimur de illissennom se tota , quia sic certum est, supposito ordine uniuersi, nullum clementum
posse in aliud transmutari: seMῖeun-ώmpamter;quii huiusmdi transmu-itatio non ossicit illius dispintioni . t. Io. Et respondeo affirmative;quia ad Senerationem nil aliud requiritnrnisi quod generas introducat in materia dispositiones contrarias,mssi'. quibus expellat sormam in ea exist . tem, & ex ea educat Armam sibi similem secundum speciem:sed quodlibet elementum re ctu alterius: euiuscimque totum noc facere potest 3 quia omnia elementa habent. materiam communem,& contrarivtatem ad inuicem vel secundum una, vel secundum v nque qualitatemet ergo quodlibet elementum ex qu cunque alio generari potest. Ir. Tertia dissicultas est,m ra fit ut sit Deiliον inter elimelasymbola, quam inter disymbola litisa clementa dicuntur symbola, quae conueniunt in una qualitate: illa vero distymbola, quae in utraque disconueniunt. Hoc posito , communis sententi '. docet , inter elemema limbola facia Itorem esse transitum , quam interidis bola. Et rationem reddit m
303쪽
transmutari, ny:ιantum alteram qks.litatem : quanaeo vero ea, quae transmtitant dirad inuicem , in nulla qualitate eonueniunt, utramque quasilain
rem necesse ea transmutari; facilitio in utem ea, unum transmutari, quam plura a
Ia. Ob. I. Terra, & igais sunt elementa symbolar ignis vero,& aqua dissimbola: cum illa in siccitate con-iieniant, ista vero in nulla qualitate:& tamen gutta aquae facilius couertitur in ignem , quam particuIa te
rae, ut experientia constat: ergo it - iter elementa symbola non est facialior trasitus,quam inter disymbola..1 Remondetur concesso antecedenti Iquoad, utramque Partem, negatur consequentia, quia in casu allato ee. tera non sunt patia , cum particula illa terrae , quae secundum externam speciem videtur habere aequalitatem cum gutta aquae,habeat plus de manteria, quam praedicta gutta,ideoque
non mirum ,.qubd ratione , huiu maioris multitudinis materiae magia iesistat. II. Obia 2 Transmutatio unius sementi in aliud, sundatur in conistrarietate rum ad inuiςeme ergo
illa elementa, quae maiorem contra .rietatem intri se habebunt, erunt melius , ac proinde facilius inter se trivismutabilia sed elementa distymbola habent inter se maiorem contrarietatem, quam symbola ergo facilius illa,quam ista ad inuice transis mutantur. 1 Resb. concesso antecedenti, neganda eu prima cons nen. tia, nam liceimcontratietas requira- eur ad generationem, eam tamen
retardat . quia eo ipso quod agens,&passiim sunt contraria, adest pugna, res liturque dissicilis victoria,& quo magis fuerint contraria, eo maior
erit pugna, maiorque dissicultas invictoria.
De Idistis. I. xxIxtum est eorpus resultans ex
Lucorruptione miscibilium. Est. que duples, aliud perfectum A: aliud imperfectum. Mixtum imperfectum est illud, quod est compositum ex
duobus, vel tribus tantum Clcmentis . Perfectum vero, quod constat ex omnibus qnatuor elementis Ratio est , quia mixtorum perfectio,'imtersecito desumitur penes hoc tquod misis vel minus elongatur a corpore simplici, sed elementali il.
lud autem magis vel minus elongatur a corpore simplici seu elementoli, quod est magis, vel minus com potitum: atqui magis compositum est mixtum ex omnibus quatuor elementis, quam ex tribus, vel duobus . tantum et ergo illud erit perfectum, istud verb imperfectum. 2. Durandus in a.dist.yo. quest. I. putat, in mixtis non esse quatuor primas qualitates. Contraria tamen sententia est communis, & tenentis quia si in mixto non e sient quatuos primae qualitatcs, non esset ab inrtrinseco coiruptibile, ideo n. mixtuest ab intrinseco corruptibile, quia
componitur, ex contrariis mutua
inter se agentibus,& reagentibus. Dices : contraria definiuutur, uae sub eodem genere maxime diant,& ab eodem subiecto mutuo se expellunt: atqui primae qualitate stini contrariae: ergo implicat,quo sint simul iii eodem mixto. 1 Resp. contraria solum in gradibus inten manere non posse simul in eodem subiecto, non autem in gradibΠs re missis. Cooste
304쪽
missis . Qitatuor autem prim ae qua litatcs in mixto non manent in gradu intenso, sed remisso. ' .4.Dices seeundo;Duae formae sub Bantiales nullo modo possunt esse simul in eadem materia r ergo multoni inus duae qualitates contrariae in eodem subiector plus n contrariantor istae qitalitates,quam formae substantialis : ergo si hae inuicem se expellunt ab eadem materia, a sortiori illae expcllent ab codem subita hocs Respolid. negando consequentiam;
Ee dilpalitas cst , quia Armae sub. stantialis dant csse simpliciter;*rn et vero accidental cs esse tecunda quid: ' Tile aiilcm simpliciter non potestre illi iplicari, bene tameR esse secunt dum qirid . . ct L .ccste itidistini mixto crine quatuor primae qii alitates, idem subiectum esset smii I calidum. Ed frigidum , humidum , & siccum , qΙ i. somnis misi as denominat subicctu in quo cum calidum iuri ortetricgationem sigilli, R 'humi duim ne .gaiionem sicci,idem subicctum cssct
simul sigidum, & non frigidiun,
siccum , & non siccum , 'uae sunt contradictoria r erpo implicat quod simul in eodem silaiecto maneant .s Respond.qudd subiectum quanHi spossit ab utraqtie qualitate clen Ominari, Vulgo tamen ab intensiori denominatui;uec in hac denominatione una dicit negationem alterius scillantum maiorem intensionem . Si auteni qualitates sunt in squali intensione, denominatur nomine aliquo simplici, exprimente squalita-ic in istam , sicut aquai aqualiterca.
. 4. In aliquibus micitis vim quatuor praedictas dari alias primas quaalitatas. Quia virtutes haerbarum ,
lapidum, & vis attractiva magnetis, sunt qualitates primae, distincta ob
enumeratis.1llae n. qualitates dicuntur prima, quae non nascuntur Ieae
que nascuntur ex primis:.atqui viro tutes herbarum, lapidum, & ura attractiva magnetis non resilitant,seu nascuntur ex alijs qualitatibus. Si n. resultarent ex permixtione primaru, ubiculique esset eadem permixtio, ibi resultarent ;& tamen riderou sfollim in Mibis , lapidibus, & margnete reperiri , non autem in aliis motis , quamuis in ei et eadpla per mixtio, & combinatio prImarum qualitatum arte vel natura fiat.
peramentum nil aliud est, nisi . natutiae cuiuscunque mixti apta primaru qualitatum dispositio. Ista autem
primarum qualitat niqispositio est dii 'lax, vnimrmis scilicet, & dissormis Dispositio uni Hrmis dicitur illa in qua pratias qualitatas in t in omni moda propoitione ς alitate, &poindere; vocat irque temperam Rum ρωale adtondus . Ditformis vero
in Qua qualitates ins ab in uilibrio
in aluerum latitudinem recedunti R. De temperamento distorni
nulli dubium est , posse naturalitis
reperiri inmixtis. Dissicultas est; d rit empcramcnto vitiformi,nam alia volunt illud naturaliter esse possibile quia nulla apparet lepugnantia dari quatuor primas qualitatcs in squaliprvortione , & temper te: ergo ut sic proportionat 'temper*ι e pinterunt naturaliter postulari ab abqua forma mixti Si n dantur formi mi κ.ti postulatura iraturaliter caide qua litates in gradu in equali cur non poterit dari a i qua forma perse nisi
305쪽
ma,postulans 'easde sub gradu equa. currunt ad aliquem effectum, Si vivii , & omnino proportionato concurrit ut prsdoininans , & exce. s. Alii ver5 hoe negant,& melius; dens, tunc predominium, Et exces. quia ad hoc ut elementa concurrant sus taliscauss Alendere debet in es. ad Betendum mixtum , necesse est, secta. Et ista est reeugnaeia,qus at vi alterum illorum praedominetur Paret,ut quatuor prime qualitates istat eri,eum actio semper sit a proporis gradu quali dentur in aliquo mixto. etone maioris inequalitatis Quoa H c sint satis pro his duobus libristiesi unque autem is ures caust con- de generatione , de corruptione.
ME TE ORORUM ARISTOTELIS DE SUMPTUS.
306쪽
De materia, cavsa effectiua ,-loci'
I. Tr T ad ea, quae progrestu di-V cenda erunt , facilior aditus pateat , qttaedam meteorologicis rebus communia praemittere necesse est. Haec autem tria sunt. Prinsu, quaenam sit earum materia. Seeun aetim, quae caiisa esse Iiua . Et Teria
quis locus, in quo gignuntur. Incipiendo autem a primo, MeteoArologicae impraessiones duplice babent materiam , unam remotam, alteram proximam. Materia remorita est potissimum terra, Se aqua:haec cnim materiam Propinquam, ex qua sunt meteora, de suo dant Materia propinqua est vapor, & exhalatio rex his enim meteora uniuersa orium tur, non quidem omnia ex utraque, sed quaedam ex una, quaedam ex atratera , 8e aliqua mixtim ex utraque.
2 . Vapor est subtilis quidam halitus, qui cum proueniat ex humoreaqueo, natura sua est humidus. Ex balatio similiter est halitus quidam subtilis, qui quia e terra educitur,est natura sua siccus . Vt ranue haec materia retinci speciem fumi, & in utrisque est calor impressus a eatefaciente , a quo eleuantur .
3. Vapor non ascendit Vltra medi Laeris regionem; exhalatio velo usque ad tertiam, supiemam Ratio huius est , quia secunda aeris legio cum sit frigida, quando ad eam peruenit varipor, qui est naturae aqueae, statim concrescit, & reducitur in aquam Exhalatio autem, quia non est naturae actucae, non concrescit ibi a fise
ore, & ideo potest ulterim ascenere, cam sit leuis . . q. Vt autem exhalatio ista terrae igne corripiatur , sicque fiant ex illa. meteora ignita, non debet este sum me scea , sed pinguedinen aliquam retinere,qua flamma nutriatur;quod enim est lumine siccum , in se flam imam substinere nequit, ut patet inicinere, qui ab igne consumi non potest . s. Quaeres . Vtrum vapores, Reexhalationes ab elementis, e quibus extrahuuntur, distinguantur esseniatialiter λ Assirmant aliqui, quia vapores,& exhalationes sunt substentigrarae, ealidae, εe leues 3 aqua vero,&terra dense, frigidae, & graues 3 aikctiones autem testantur naturas. Et, confirmatur quia vapor potest verti in aquam e nihil autem commutatur
In rem eiusdem jeciei; cum omnis
commutatio vertetur inter diuersas , ac repugnantes sermas. 6. Communis tamen sententia docet, nec vaporem ab aqua, nec
exhaIatione a terra specie distingui,
sed accidentaria tantum ratione. Lovanienses lib. I. tract. a.dub. a RibertusMagnus lib. I .tract I .cap.7 Con imbricenses tract. I cap. I. Ioannes a S. TII. tract. I. cap. I. Matthat,
sect. i. & alij passim . Ratio autem est cuidens., quia vapor,& exhalatiosum partes suo tiliores aquae,& terre: ergo specie ab aqua, & terra non. diastinguuntur:aqua n. & terra sunt liciamogeneae, & consequenter omne, eius partes eiusdem rationis. i7. Ad argumentum contrarium dico, vapores, & cxhalationes non. ab intrinseco , & ex propria forma liabere raritatem , calorem , leu
tatem, sed ab extrisu co ex imprc*sione es torum sorporum,qua
307쪽
aquam,' terram calefaciunt.Natura autem cuiuscumque rei non solet
dignosci quibuslibet affectionibus,
sici ijs, qtiar native sunt . Et ad confirmationem respondeo,Vapore nonnunquam in aquam verti, quia depositis extraneis qualitatibus accidentaria quadam veluti conuersione, natiuas affectiones induit. 8. Causa esliciens per se rerum mei coricatu est maxime virtus solis& astrorum. Quia sol maxime , &astra suo calore peruadendo terram, re aquam , casque rareticiendo seu attenuando, exhalationes & vapores educunt; eductos in sublime elauant interuennii leuitatis, quae calorem , & raritatem consequitur;eleuatos in varia format meteora, med ijs tamen alijs causis inferioribus ; puta in cometas. medio calore supremae ragion is aeris; in nubes, pluuias,&similia, beneficio frigoris mediae regionis;insvlgnra, & fili mina, beneticio m tus , & agitationis, ut in progressu explicabitur. Ad plura vero eorum concurrit etiam antiparistasis , seu contrarium obsidens,non ut influes vel imprimens cotrario obsessis sormam meteoricam , sed ut occasio , quatenus scilicet ratione illius obsessionis crescit cotrarium obsessum, ex qua crescentia resultat formam et coris, puta nubis, grandinis,aut huiusmodi. s. Tria sunt loca, in quibus gignuntur meteora . Primus est sinus
terre , qus vltra quod sit sicca , &frigida , habet in aliquibus partibus quod sit calternosa, fingosa, solida , concreta , vliginosa , sulphii rea, R butuminosa. Vbi calicrnosa est, ibi concutiones subit, cum halitus in.
terceptus , nec exire valens , magno conatu exitum molitur, & terram
concutit. Vbi vero vii ginosa, S: Iau.
mida existit, ibi fontium scaturigi.
IO. Secundus locus est gremium aquae, que ultra frigiditatem, & hii. miditatem, habet simillier quod hie inueniatur calida , illic frigida, hie dulcis, illic salsa , nitrosa , aluminosa, sulphis rosa , & bitti minosa . II Tertius locus est aer, in quo
oriuntur,qtiae proprie meteora Nun.
cupantur Diuiditur autem uniuerissus aer in tAcs regiones, infimam , mediam, &lupi cmam. Insima est ea,quae nos ambit,& porrigitur usq; ad eam partem , quae non incalescit repercussu radiorum solis . Suprema dicitur quae intem ediat inter Concauum ignis, R infra fastigia alii sit.
morum montium . Media vero est,
quae iacet inter illas duas . I 2. Suprema aeris regio ob ignis vicinitate calida est plus quam cius natura postulet. Infima similiter est calida plusquam natiua eius conditio exposcat, minus tamen quam supre. tna; incalescit autem tum reflexione radiorum solis, tum etiam propter ignes subterraneos, seu in terris abisscondito'. Media vero regio est sti. gida , quia nec tepercuasio solarium
radiorum , ncc feruor elementatae
ignis, eo pertingunt: & quidam volunt, quod probabile reputant Cois nimbrice ses,initio Mundi fuisse inimum a Deo aeri in media regione frigus, ad faciliorem gignUnorum
imbrium commoditate. Et in omnibus his tribus aeris regionibus sua generantur meteora i impressiones
enim ignitae in suprema regione , quae est igni vicina, ut sunt Come tae. Aliae in media regione, quae est frigida, ut nix & grando . Et aliae ii iniima, ut pluuia de genti. 13. sed
308쪽
sed contra liane doctrinam obiicies primo; Nihil violentum est
pcrpetuum,ut docet Aristoteles lib. I. de Coelo c. ap. 3. tex. I 8. sed nimiufrigus aduersatur naturae aeris , nec ei nisi per vim potest inesse ergo me. dia regio aeris nequit tantum frigoris perpetud seruare. 3 Respond id,
quod ita est contra priuatam uniux rei naturam, ut sit necessarium naturae uniuersali, seu ordini ac pei fectioni uniuersi; quo pacto se h., bet, frigiditas ad aerem mediae rogionissperpetuum estipossemec Aristoteles de huiusmodi violento intelligi debet
i . Ob et . Si illa pars aeris tant upere algeret, esset grauior aere, qui nos ambit, cum frigiditas addenset .
x grauitatem inducati at si res ita se haberet, perenni reciprocatione sub. sideret ea pars aeris suo pondere , ω h certatim ascenderet; quod absurdum videtur : ergo media regio
aeris n5 habet in se tantum frigoris.1 Respond. licet aer mediae regionis propter frigus , aliquid contrahadgrauitatis; grauiorem tamen esse in .fimam eius regionem, quia multum concretionis terrae habet.
I.T IIS IS, quae spectant ad mateois V ra in communi acccdimus ad ea in particulari tractanda , quae in meteres ogica doctrina celebriora ha. bentur: E quibus primo occurrit laiacteus circulus , seu via lactea Fuit autem de hoc cistulo magna inter Philosophos discrepantia , quorum sententias ieferunt Aristoteles r. lib. huius operis eat . 8. D D ma se in
physic. cap. I 1. Plutarinus lib.3. de
Placitis e. I. Albemis Magn lib. I.
tract. Σ. c. 2. & alii: Ipse vero Arist. docet, circulum lacteum non in Ce.
Ici, sed in aere consistere: esseque . ruandam copiam exhalationum latὰimulam , & eleuatam vi frequentium stellarum, quae sunt in ea parte Coeli. in qua gignitur circulus. 2,Vetum hςc Aristotelis sententia
communiter reiicitur. Pνimis, quia impossibue videtur, tantam exhala. tionum copiam tanto circulo neces saria in tot annorum saeculis. eodem lam per tenore suppetere , & durare in aere, cum vix sit cometa,qui uno anno duret, nullus qui ad duos annos peruenerit adhuc sciatur 2 praesertim quia in frigidissimis regioni
bus sere nullς exhalationes astendiit, ob penuriam caloris,ideoq; regi es aliquae, quae maxim8 ad polum accedunt, Ventis carere dicuntur 3 Se tamen ibi apparet Galaxia, seu ei eulus iste Iacteus.Securraeo, quia cum
circulus iste transeat per sagittarium, Se geminos, quando sol decurrit illa signa, seruore suo dissiparet omnem
exhalationem ei suppostatam , sic appareret tunc circulus diuisus quod
tamen experientiae aduersatur , quiae huiusmodi diuitio in eo nunquan acernitur. Et reri' , quia si in aere esset, no videretur eodem modo crzomni parte terrae, sicut neq;cometa
sub eadem stella videntur ex omni
parte constat autem circulum istum ex omni parte terrae videri, & circa eadem astra : ergo signum no
Communis Igitur,& vera opunio tenet, circulum istum lacteum non esse in aere, sed in octauaiah ira ; cum compertii m sit ab obsilia. tionibus astiologicis eodem motae moueri,quo ipsa octaua sphgra mo-
309쪽
iietur: non esse aliud, quam multitudinem& frequentiam sicliarum,
quae sibi propinque sunt, S exigvh
Ze ita una propter nimiam distantia discerni nequit ab alia, sicque omnes unum videntur splendorem emcere. Vel potius sunt quaedam partes densores octauae spherae,in quibus densius lumen recipitur, ut possit terminare visum .
. Nonnulli E Peripateticis, ut Lovanienses, & Parisienses, & quidam Thom istae, ut Iauellus, ne videlicet ab Aristotele palam delaeisse Videantur, aiunt, codicem Aristotelis , quem habemus, corruptum esse,quia secundum antiquam trans. Iationem , quam sequitur Albertus Magnus, ponitur Galaxia in octaua*h a. Sed hos refellit auctoritas Urecorum interpetrum, qui eandem sententiam in suo contextu graeco legunt, &tribuunt Aristoteli Et id, quod dicit Iauellus de Alberto Maagno, mirum videtur, qudd in translatione D. Thomae, qui fuit eius di- Dipulus, id non inueniatur
. Et Ioannes a Sah. hic tract.2.gap. I. circa finem , conatur explicare Aristotelem ; quia ait licet
via lactea sit in octaua sph gra,tamen quod color cius appareat candidus , causatur ab exhalationibus aeris su p. Posita densitate , aut multitudine Deliartim quae in illa parte Coli sunt. Ita qu5d sicut metum ex ea partes qua diaphanum, & rarum est,apparat Coeruleum,non quia Coeruleum sit in se , cum sit expers coloris , sed quia propter exhalationes cotinuas, in distantiam visus, ita apparet: sic in ea parte,qua Coelum modice denissim est, apparet album, non 'via in se album sit, sed quia lux eius per perem exbalationibus fenum traiI
ciens, speciem candoris refert; Σideo ab exhalationibus causaridici. tur ab Aristotele Galaxia . G. Haec tamen explicatio mihi noprobatur, contra quam militant omnes rationes adductae ut intuenti constat. Quare dicendum existimo cum Con imbricensibus in praesenti
tract. q. C. I. Aristotclem re veraer.
rasse, quamuis perspicacis,& optimi fuerit ingenii, &non mirum , quia humanum est interdum labi, &ese
. Ex dictis facile haberi pote tresolutio cuiusdam dubioli,quod hic excitari solet ab Auctoribus; nimia o quo proueniant maculis in Lura Dico breuiter,causam earum esse dissimi Iitudinem partium ipsius luna Quaedam enim sunt densiores , alia rariorcs: densiores plus imbibunt de luce; sicut ferrum plus imbibit de calore, quam lignum: rariores νci' minus f At ideo densiores plus ludi
iaculantur ,& clariores apparent, riores Vero umbrosae propter past talem lucis.
Cometisy c Ixς cometarum naturam varie
fuerunt Philosophorum tentiae , quas refert Aristotiles la . huius operis cap. s. Quidam Gymputarunt,cometam esse coniunctio nem aliqtiarum stellarum erranti ura quae sic aliquando inter sese appN pinquant, ut confuse mine facie longioris sideris reddaa Quo fit, ut propter varium eas. situm mutuamque distantiam sRR .
maiores, nune minorcs appaready
modo hanc , imodo illam oculis offerant . Aliu existimarua
310쪽
omnes cometas esse unam eamque
Bellam errantem, a septem vulgatis distinctam, quae non nisi per longa temporum interualla nobis collu- Ceat, nam cum solem scrὸ semper eo. mitatur,& ab eius splendore propter vicinitatem obstuletur,discerni non Potest, nisi cum ab eo digreditur. Uij dixerunt, cometam eue quidem stellam errantem a septem aliis diuersam , non tamen eandem, sed multas,quae separatim diuersistem. Poribus in conspectum mortalium post certa lustra exeant .
2. Scd omnes hae sententis falset stuat . Et quidem prima; nam planetae solum nostunt coniungi indo. diaco, quia lotum in illo suo motus
Peragunt: eometae autem frequentre sit b 'aliis esti partibus apparenti e pauci sub Lodiaco. Secundo qui
congressus planetarum inter se patrisco tempore durat, ut in novilunio, M in deliquio 'solis patet: & tamen. Cometae nonnunquam sex mensium ispatio conspiciuntur. Et terrib quia 'uando omnes planetae inter sedi uncti cernitiatur,apparet intcrdum cometa;& aliquando posito congressi planetarum aut inter se, aut cum aliqua stella firmamenti, non apparet. Ergo falsa est illa sententia. 3. Sccunda sententia similiter est falsa; quia sequitur ex illa nunquam duos cometas simul videri; cuius oppositum docet experientia teste Arrstotele loc. cit. Scaliger etia ercit. o. in Cardanum assirmat, se duos simia cometas vidisse diuersa
laetitudine, altorum matutinum , alterum vespertinum multis diebus .
Item si comcta proptet solis vicini talem oblitesceret, At per digressumesa eo ccineretur, non posset rursus
Occultari, nisi redeundo ad solem, a
quo discesserat: atqui hoe est plane falsiim ; siquidem interdum cometa . in magna a sole distantia evanescit tergo.
ac Tertia denique sententia est 'falsa, quia ponere plures stellas errantes, quam septem planetas, estiprster communem Astrologorum ,&Philosophorum scholam; quia citex motu deprςhendantur tales stet. Ie,ubi non agnoscitur motus earum, iteque hindamentu est, ut ponantur.'
1 His igitur reiectis sententiis,vera est , cometam non constare na
tura celesti, sed sublunaris eiusque materiam esse exhalationem multa, pinguem, grassam, constantem partibus bene coagmentatis.Ita Aristoteles iocinit. cap. 7., & Peripatetici, omnes. Probatur quoad singulas partes S: primo quod non sit naturq celestis, sed sublunaris quia
experientia constat, cometas interdum 8 parua quantitate in magnam deindὰ ε magua in paruam mutari;& tandem omnes aboleri, atqui huiusmodi incretuenta,& decrementis atque extinctio, in substantias este stes , quae incorruptibiles sunt, cadere non possunt: ergo cometς nosint naturς celestis, soci stibi unaris . 6. Nec refert si dicas, cometas non extingui, sed abscondit na con tra hoc est; quod cum cstum sv dia. Plianum , & translucidum, non sonsent nobis occultari, sed perpetuo
ccrnerentur, si in celo re vera essent.
, T. Deinde quod cius matella sit exhalati O , d signo probatur ; quia
apparente cometa, magna vento; um
vis , & siccitas generatur propter multitudinem exhalationis ἡ terra uocatam in aere. Et denique quod talis exhalatio dcbeat esse multa , pinguis, grassa bene coagmentata pateta