장음표시 사용
341쪽
25. Trauscendentalem Κantii idealismum persicere cooutus est Fichte, formis omnibus subiectivis eliminatis, quibus animus a Kantio ligabatur , et consectariis ultimis deductis, quae ex illa methodo pronuebant. i. Principio igitur obiectum omne removit, et in solo subiecto cugitante substitit; ipsumque cogitari voluit non prout a conscientia empirica resertur et passivitatem quamdam includit, sed prout activitutem explicat, omni summota experimentali repraesentatione. Ipsum proinde sic consideratum , ego purum uominavit; ad cuius notitiam nos pervenire dixit, si cogitationem ab omni obiecto et subiecto experimentuli avoc mu S, eamque supra se ipsam rellectamus et velut in trinsecus complicemus. Eiusmodi igitur ego purum, sic abstractione et rellexione perspectum, nonnisi activitate quadam libera praediditum est; cuius adminiculo, quin formis ullis
a natura manautibus adstringatur, repraesentationes omnes,et obiecta . tum principia et legesereat, quibus eget cognitio, Quale eius sententia ego purum actione sua spontanea seipsum ponit, quatenus ex puro in empirieum convertit; ac dum Se ponit, repraesentationem etiam rerum a sedistinctarum oppositione quadam mutua esscit. Demum absolutum ipsum nempe Deum producit, dictando principium causalitatis. In bis omnibus realitatem non detegit sed impartitur; sua enti- tale quodammodo cum rebus aliis communicata; quatenus cum ante infinitum esset, sonceptione
342쪽
PΛnS ALTER Λ - PSYCHOLOsi 4 347 obiectorum se det 'rminat et quasi in diversis constituit positionibus vel aspectibus l . Oriusque systematis refutatio. 126. Haec humani ingenii deliramenta quam absurda sint nemo non videt, si vo exordium consideretur unde proficiscuntur , Sive via qua procedunt. sive terminus ad quem pemeniunt. Atque ad Kant quidem quod attinet, is iam initio secum pugnat, oc labile iacit sundamentum. am cum methodum a priori Sibi proposuisset, vi cuius experientiam migrare prorsus et excedere debuisset, mox a positione subieeti et obiecti ad eognitionem innuentis, seu ab experientia exorditur. Et quamquam id non ut certum as-Bumpsisse dicatur, sed ut hypothesim ad philosophandum necessariam , non tamen idcirco r pugnantiam declinat. Primum, quia mera hypothesis stabili ratiocinio sundamentum suppedi-lare nequit; potissimum si talis sit quad in sino processus deleatur ut accidit Κantio , qui omnem realis obiecit notitiam i ndem a mento humana removet ; deinde , quia si positio aliqua ad processum non modo ea erimentalem sed e iam a priori necessaria omnino test, hoc ipso nullis argumentis eius certitudo labesaetari potest. Conditio enim ad philosophandum prorsus necessaria reiici nequit, quin omnis simul ratiocinatio repudietur. Quare primum cum fecerit Ebant, alterum etiam iacturus suisset. Qua propter horum duorum alterutrum vitare non potest,
343쪽
348 METAPHYsi AE SPECIALIS ut vel ipso sibi non constare. vel nihil valituram
ratiocinationem obtrudere dicatur. In processu Vero, ut omittam partitionem categoriarum , quae nimis redundat et elementa subiectiva cum Obiectivis inepte commiscet; his prae ceteris peccat vitiis. In primis consci sentiam cum sensibili late modo confundere, modo distinguero videtur. Deinde repraesentationes abstractas spatii et temporis sensibilitati tribuit, cum ad intollectum pertineant; si quidem universali tale Ornantur, Sensus autem non nisi particularia respicit. Munus rationis pervertit, eique primaliam elargitur, qui potius intelligentia o competit. Denique nullam probabilem rationem assert, cur formne illae, quas recenset, Subiectivae prorsus haberi debeant, et non potius e perceptionere alium obiectorum elicitae. Tandem calamitosissimus terminus, ad quem perducit, Systematis absurditatem opprime demonstrat. In talemonim desinit sceptici Smum , quem nec PIrrho
nec Sextus Empiricus. nec alius unquBm antea excogitaverat. Non modo enim notitiam rerum
supra sensum positarum nobi S adimit, et a pereoptionibus ipsis sensibilibus obiectivitatem removet ; sed ipsum Subiectum cogitans non nisiphaenomenon esse dicit. Quare funditus overtit certitudinem et veritatem cognitionis humanae. Sed ad Ficlite iam veniam US. Hic etsi magis sibi constare videatur, tamen
non minora offendit absurda. Principio enim ro ego purum, eX cuius actione libera Omnia creari obiecta comminiscitur,m0nstruosa quaedam chimaera est. Nam Si ulla Verbis eius sententia subiicitur, in re alia reponi non videtur, nisi in ab
344쪽
traetio no intelligi quidem potest, nisi subiectum
aliquod , quod eam exerceat, atque obiectum , circa quod exerceatur, subaudiantur. Ergo si haec, ut vult Fichte, summoveri debent, utpotBquae ad experientiam pertinent et ab actione libera ros ego puri creanda sunt; nonnisi aliquid fictilium quod sine conceptuum pugna cogitari nequit, superstes erit. Praeterea actus volandi
oriri nequit sine aliquo praevio obiecto in quod voluntas seratur. stui enim vult, aliquid profecto
vult. Ergo tantum abest ut actus voluntatis causa sit repraesentationum omnium, ut actus ille sine
praevia repraesentatione intelligi nequeat. Nova igitur ex hac parte recurrit contradictio. Hoc sumpto exordio quid de absurditate progressus dicendum sit per se coniicitur. In quo duo potissimum rationi dissona eminent: pantheismus subiectivus, et purus idealismus, quem
adstruit. Nam subiectum cogitans seu conscientiae individualis activitas constituitur tamquam unica res quae vere subsistat, et quast ceteris Omnibus obiectis tamquam propriis quibusdam a Mfectionibus ot determinationibus subiaceat. Mundus autem et Deus , immo ipsum subiectum cogitans experimentale , in lusum et spectaculum quoddam ideale convertitur. Quae insania ipsam amentium periurbatam imaginationem Superat. Sed omnium lepidissimus est exitus , qui pestilentem hanc doctrinam complet. Nam tandem
aliquando in purum nihilismum desinit. En quomodo ipse Ficlite se exprimit in Dialogo quem se habuisse fingit cum Spiritu et a Nihil est; ego
a ipsct non sum ... Circa me realitas conversa est
345쪽
350 M a in SicAE SPECIALI sa in inconditum somnium, quin vita ut Ia realis i ad somniandum detur, aut spiritus qui som-ε niet, aut somnium quo somnium ipsum suma nietur. Et sane eiusmodi Somnium esset cogi a talio. Sed cogitatio , cogitatio: ipSa l quam egoc ut meam uobilissimam proprietatem considea rabam, et tam qua in Scopum vitavi meos, in quo a sontem reperirem totius realitatis; cogitatio α quoque, huius somnii .eSt somnium l).s o praeclarum instauratae philosophias corollarium l
. m identitate absoluta, deque u ibus; . , systematibus.
l27. Post exortum Germanicum criticismum, per quem rutionalismo liberae laxatae sunt habenae , frustra philosophiam in rerum gravium seriarumque numero quaereres. Tibi persuasum esse debet ab eo tempore fere o inues, qui philosophi vocantur , cimulatoribus assimilari , qui per vicos et plateas mirabilia quaedam enarraudo et medicamenta quaedam arcana proponendo congregatam multitudinem detinent et oblectant.
346쪽
PARS ALTERA - PSYcROLosa 1 351 Risum prosecto et hilaritatem crearent; nisi damna, quae intelligentiae et moribus asserunt, ad luetum potius adducerent. ι .
l28. Si Fictile ex cogitante subiecto, seu ex listhera conscientiae activitate Omnia derivare voluit, id ipsum Schelli Og ex aIliore quodam inrinjeipio , quod non modo celera sed ipsum subiectum cogitans sinu veluti suo complecteret facere conatus est. Excogitavit is systema identitatis absolutae, quo animus ob angustiis subiecti'vismi, in quem a Fictile coniectus fuerat, liberat retur , ratione individuali in universalem conversa. Ad porceptionem vero huius rationis universalis et absolutae, quae infinita realitatu cpnstaret, et in qua, omni diversitate summota. Subiectum et obiectum unum idemque essent , nos evehi Oxistimavit intuitione quadam intellectuali, quae aciem conscientiae elaberetur. Hinc sontem haberi decrevit utriusque ordinis obieetivi et subieetivi, realis et ideatis: quibus, tamquam commune substralum, subiaceret Absolutum. Nam , iuxta Schelling, quemadmodum solum absolutum Vere reale est, celera autem non niSi philo nomens, quorum subsistentia et realitas absoluto ipso continetur ; sic absolusum ost illud, quod proprie Per se cognoscitur, reliqua autem non nisi per relationem ad ipsum intelliguntur.
Ut patet. Schelling philosophiam ab idi alismo
puro ad realismum transferro voluit, seu melius ipsum idealismum a subiectivo in obiectivum convertere. Sequutus est Hegel, qui utriusque
347쪽
352 METAPHYSlCAE SPECIALIs systemalis pugnam removere conatus est novam. que concinnavit doctrinam, quae ambo illa amico veluti laedere conciliaret. Ad intelligentiam ita quo considerationem revocavit, in eaque ideam generatim acceptam eontemplatus est, quam cum realitate commiscuit unumque fecit. Quare pronuntiatum illud pro fundamento suae philosophiae constituit: veram realitatem non nisi in conceptu puro contineri, purumque conceptum dumtaxat veram esse realitatem. Quocirca eius Sententia idea, cum ab Omni determinato obiecto et subiecto avocatur , seu cum tamquam cogitatio pura et impersonalis Sumitur; ipsum ens absolutum et infinitum praebet, extra quod nihil est.
Hanc porro logicam abstractionem momentis quibusdam donavit, vi quorum illa su evolveret et determinaret multi sariam ad mundum et cognitionem producendam; ac vi huius perpetuae successivaeque actuationis conscientiam sui et personalitatem acquireret. Atque haec duo , quae maiores turbas excitarunt, innuisse sussiciat e tot transcendentalibus systematibus, quae post Kantium , prout quemque imaginationis aestus rapiebat, incredibilem in modum in Germania pullularunt.129. No de Gallia sileamus, aliquid attingam
de origine id earum, a Victore Cous in excogitata, cui magna eX parte consenserunt rationalistae quotquot ex eius schola prodierunt. Is igitur , transcendentalis philosophiae magna ex Parte praeceptis imbutus, id earum originem explicundam duxit ex revelatione quadam rationis im- Personalis, se nobis per spontaneitatem manifestante. Opinatur enim id earum omnium exor-
348쪽
PARS ALTERA - PSYCHOLOGIA 353dium et quasi semen in actu quodam intelligentiae spontaneo, liberam renexionem antevertente , reponi, per quem ea intueamur quas natio illa impersonalis nobis confuse manifestat. In eo autem actu tamquam elementa, obiecta tria delitescere ait: subiectum cogitans mundusque exterior, utriusque causa nempe Deus, atque illorum ad hunc relatio. Confutatio. l50. Ad Sehel ling quod altinet, eius comme tum his praecipue argumentis reiicitur. I. Intellectualis illa intuitio, qua nos ad obsolutum contemplandum evehi asserit. et quae conscientia non subiicitur. commentitia prorsus est ei ad arbitrium conficta. Si enim conscientiae non subditur, quo pacto eam ipse detexitp Prosecto quae animo insunt, conscientiae subiacere debent; ita ut, saltem cum volumus et diligenter attendimus,
eorum existentiam advertere valeamus. Praesertim id dicendum est eum agitur de pereeptione primaria et fundamentali, in qua et per quam alia omnia obiecta percipienda sint, quemadmodum accidit intuitioni de qua loquimur. Qua in re considerationem meretur instauratae philosophias progressus, qui incipiens per Cartesium
ab exaggeratione conscientiae , nunc per transcendentales in eiusdem negationem terminatur.
II. Notio absoluti, quam exhibet, aliud prosecto noli reseri, nisi informe aliquid et in determina ium , quod confundere cum Deo impium et ah
349쪽
354 MLTA DRYsic AE SPEC ALis surdum est l . III. Pessumdat naturam cognitionis, cuius obiecta putat esse ex penu rationis eruenda; eo serme modo quo aranea ex sinu suo deducit telam. Tum etiam invertit ordinem philosophandi, in quo non a DPo ad res creatas descendimus isod contra a rebus creatis ad Deum ratiocinando'nssurgimus. IV. Turpissimum continet pantheismum , ut in Cosmologia diximus ,
eoque totum quantum est superstruitur. Quare tanta absurditato Scat et, quanta deliramentum illud turpatur. Iisdom serine incommodis urgetur Hegel. Nam, I. Eodem salso fundamento nititur , quo omnes rationalistae; nimirum Omnia esse e X fundo rationis derivanda. 11. Ordinem identem et realem, res adeo diversas, perperam inter so miscet ac monstruosa plane ratione confundit. III. Ah idea, quae nullo in obiecto versetur et ud nullum subiectum pertineat, principium ducit, quae sano in chimaeris hahenda est. Idea enim, cum Visio Nem et repraesentationem sibi implicet, obiectum aliquod, quod spectat et subiectum cui inhaereat, revera postulat. IV. Posquam ideam abstractio. i v I in Pi ies, mi abnuuib. bi mis ij Iure optimo commentitiam Iibuc absoluti intuitionem a Schel lingio , natura repugnati te , Obtrusam reprehendit Hamilton sic inquiens: a L intuition de i'absolu est evi-α clem ment te produit 4'une abstraction arbitraire . d' une a linagitiation qui se trompe elle-mgine. Pour obtenir con potui de I indifferetice absolue par i abstraction, on detruitu et te subjet et I obj et de la conscience. Maisque reste-t-ilya Rien. Ainsi, on hypostatise terO on tui impose te noma cl'absola ; quanti on ne contemple , quo l'absolue priva-α tion. 2 Fragment de PhιωSophie par M. ILLIAM HΛΜu.--M. Traduit clo i aDglais par Μ. L. Peisse: Philosophie de
350쪽
PARS ALTERA - vcnοLocIA 355 ne conceptum eum obiectiva realilale consuderit. hanc in ens ahqolutum, quod principium et can-gn sit ceterarum r rum. convertit. Qua de ro duo incurrit absurda. Primum, reale ox identi exscubpit; deinde , realitatem ipsam entium finitorum
propriam, quatenus abstractione limitum per soeogitatur, in ens infinitum per se subsistens. nempe Deum , transformat. Ex quo emergit, ut pantheismi commentum sub ea forma restauret, de qua in Cosmologia dictum os t. Denique adversus Cousin haec asserimus. I. Ratio illa impersonalis ot a nobis distincta, quae tam is in nobis apparpat et intelligentiam cuiusque constituat, ideat isticum qu ρmdam pantheis mum involvit, saltem iampridem explosum Α-
verrois de ratione universali commentum redintegrat. aut chimaera est et sine mento sonus. Ad nos Butem, ut pertinet voluntas. ita pertinet intelligentia; quae , ut patet ex limitibus , quos
omni ex parte manifestat, finita est et contingens; licet veritates necessarias, quemadmodum mentis conditio seri, contempletur, quas quidem non creat sed delegit. Cousin ex eo deceptus est, quod distinctionem non intellexit lacultatis ab obiecto. Quare cum perspicercti obiectum rationis Psse universale et necessarium , existimavit iisdem dotibus rationem ipsam insigniri oportere. Sed nemo non videt aliud esse vim cognoscendi , aliud obiectum, quod cognoscitur. Vis c gnoscendi cum suis actibus, si ad creatam substantiam pertinet, contingens est et creata. At obiectum , quippe quod ab ea non pendeat, universalitatem et necessitatem includere potest, quin cum ipsa characteros huiusmodi communi-