장음표시 사용
371쪽
inferiora littora penetrasse. Idcirco mihi visum est conducere Celsitudinis V. servitio, quod isset naves,& in ea existentes non amitterentur, eo prius monito de gestis lactis
inprovincia, quia incol illius plus damni
inferre possent. Iusi dictam navem alias ire qu situm, illasque certiores redderet de his, quae successerant,& Venirent ad portum civitatis Vera Crucis, ubi pretiactus, quem primo dictus Franciscus de Garai destinaverat, eos r stolabatur. De Opt. Max placeat, ut eos antequam in littus descendant, inveniant, quia cum incolhpr
vinciet jam ad hoc animadvertant, Hispani
vero non timeo ne maXimam subeant calamitatem, & hoc esset contra servitium omnipotentis dei, & V celsitudinis, & esset plus dictorum canum audaciam augere ut reliquos aggrediantur, qui imposterum esset illiic profecturi. In proximo superioric pitulo exposui me percepisse post mortem
Domini Muteeaeum constitutum in Dominum fratrem sirum nomine Corelacuacin, qui genera varia armorum congerebat magnam civitatem, omnes lacui adhaerentes muniebat nunc a paucis diebus ad me delatum est, Coret uaci nuncios Dominis suos misisse ad omnes provincias,&civitates emiκtitansbi subiectas, nunciatum suis vasallis, eum bello se P eis omnia tributa kobsequia, quae sibi pri - ' - . stare tenentur, ex gratia remittere nil eidedent,aut solvant,dummodo modis omnibus. uibus posset cotra Christicolas bella gerersitonec eos aut interficerent, aut . provincia Oxpel-
372쪽
3so FERDINAN BICORTE III expellerent, similiter bella inferrent omnibus istarum provinciarum Incolis, qui nobis amicitia aut foedere juncti essent. Confido tamen in Deo Opt. Max. nil ad eorum
vota successurum, verso tamen maxima in necessitate, ut opem feram Indis amicis nostris, indies enim confluunt e multis civitatibus4 colonijs ad auxilia exposcenda contra Incola e Culva suos nostros hostes: qui illis quantum facere possunt bella infe-Tunt, quia nobis amicitia, foedere juncti sunt. Ego autem locis omnibus ut animo Concipio, opem ferre non possum, tamen iit dixi, Deo pl. Max nostris exiguis viribus supplere placebit, espropediem mittere auxilium suum, suod ex insula Hispana accersitum destinavi. Perea quae vidi, comprehendere, tui circa similitudinem, quam omnes istae provinciae habent cum Hispanijs, tam in foecunditate, quam in magnitudine, frigoribus, quae in illis habentur multis ali3s rebus quibus illi aequiparantur, mihi visum est convenientius nomen eisdem imponi non posse, nisi quod appellentur Nova oceani maris Hispania, quod nomen Sacrae . Catholicae Majestatis Vestrae nomine ei Ddem impositum est. Supplico, Celsitudo Vestra dicto nomini assentire dignetur ruit eam nominari committat.
Scripsi Majestati Vestrae quamvis inculte
omnium quae in his partibus successere veritatem, ea quae Majestatem Vestram plus
scire oportet, alijs meis annexam mitto
373쪽
supplicationem, ut illa huc destinet virum cui maxime per Majestatem Vestram sit fides adhibendi, qui de omnibus informatio-Item capiat. Altissime ac Potentissime Princeps, Deus Optimus Maximus vitam, megalem personam. Potentissimum statum vestrae Catholicae Majestatis conservet, augeat pec longa tempora , cum augmento majorum Regnorum, Dominiorum, ut Regale cor suum desiderat. Ex securitatis hiatum Novae Hispaniae maris oceani, tricesima Octobris Millesimo Quingentesimo Vigesimo.
NAE, AC NIVERSALIS EC-clesiae Pont. Max Doctor Petrusci vorgnanus deditissimus servus,
post beatorum pedum humillima oscula,felia
Τ in rebus humanis compertu esse cernimus Beatiff. ac Sanctiss. pater, ut praesentia quodammodo sordere videantur , prisca vero tantum, vetustiora in coelumi usque laudibus feratur: Hino Liberi patris,hinc Herculis, hinc Salomonis,
374쪽
celebrantur gesta, admirationi sunt expeditiones, maxime tam longinquet. Hinc Alexander ille Macedo Magni ibrtitus est nomen, quoniam sine viribus magnis, laboribus magnis, &animo magno talia perfici nequierint C terum si temporum nostrorum
qui judices esse velimus, inveniemus nostr statis gesta non inferiora, sed longe etiam admirabiliora esse. Quod vel unus nobis ostendit Ferdinandus Cortesius. Is siquidem non maximis, ut prisci illi,copijs, nori classe ingenti, sed navibus ac militibus perpaucis ea permensus estsquora, ad longinquas profectus est oras,& tam celebrem munitamq;: loci natura, ac defensoribus civitatem expugnavit, ut non solum admirationi, sed etiam miraculo esse possiti debeat. Quanta vero industria, qua animi magnitudine, quo demum labore, & periculo tam ingentia peregerit facta, operςprecium haud est recensere, quum id manifesto ex his narrationibus constet. Quapropter Ferdinandus Cortesius terna non minus,quam prisci illi dignus est memoria,meritoq; inter magni nominis viros connumerandus. Sed Sereni Carolus V. Rom. Electus Imperator
semper Augustus, Mispaniarum, &c. Rex invictus merito hanc ob rem maximus habetur, quod eius auspici js4 impendijs alter repertus sit orbis, subactet tot gentes, devicti rebellantes,tam potens,iam munita, S celebris tot provinciarumin nationum dominatrix
civitas emixtita vi expugnata, soloque
squata, α tot populia demoniorum cultu,
375쪽
ac nephalido sacrificandorum mortalium ri tu prohibiti fuerint, aeterni redemptoris Domini nostri Iesu Christi notnen in ignotis antea regionibu celebrari,praedicari, an 'nunciarique contigerit .Equidem quum tanti Imperatoris invictum nonaei per universum jam diffusum esset orbem, potentiaque adeo longe ac late se extendisset, ut jam in hoc nostro continenti minime contineri posset, ne cesse fuit alias antea ignotas indagare terras, quo tanti Imperatoris holior, potentiaque latius claresceret. Nec Deus opt. MAX.CCUPmtis tam mirandis defuit, sed novas: omnibus saeculis hactenus ignotas patefecit ora S. Vt quemadmodum ante ingens illius in omnes fines cognitas se extendisset gloriari ita etiam per ultimum oecidentem ad populos Eoos, & per ultimum orientis solis peragra Sciterminum. Milo equidem praecipuum indicium est, serenitatem suam Deo immor
tali cordi esse, ne cujus auspiciis gratia
res tam admirandae vix cogitari, nediim peragi potuissent unde certissima spes est eum
Deo Imperatorem esse eieci um est eo duce mortalibus hac depravata ac lutea aetate, mundo caelestes vires suas ostendat Addidit etiam Deus. Opt. Max labent Christianae Rei p. religionique Beat.V.tutum praesidium d levamen, ut unanimes immani stimulam Turcharum Tyrannum ovium vobis cotti missarum cervicibus saevissime imminentem, ac reliquos verae Christianae fidei hostes feliciter devincatis, prosternatisque de pacem, ac aurea illa saecula a vobis gemmis
376쪽
Christianorum luminibus diu expectata aliquando miseris mortalibus mapartiamini. Quod quidem non tam lucundum, quam admodum esset necessarium, ut a tot caedibus, bellis, aerumnis mundus cessare,&infacrosancta pace quiescere posset Deus omnipotens Christianae Reip. Beat. V. diu incolumem servet. Ex Norimberga die ulti mo Mariij. M. D. XXIV,
Dηrior ista phrasis, fateor, stilin indique
non est 2 carranti similis assera multa ciens. Sed qui sinam Domini monitis obsistere posset, Agandantis verbo reddere verbasuo, At mihi si isseat numerisivita manebit, Omnia erunt studio condecoranda novo,
interea excipia angusto hac tempore scripta, Si non sicundabatfortiagesta lego.
377쪽
tione Hispanus, sacratillimi ac potentissimi Carol V. electi Rona Imp.ri Hispaniarum, & caetera regis, in nova maris Oceani Hispania praefectus, illatas stibi ab incolis Te mixtitan, & aliarum provincia rum iit magnanimi viri mos est, injurias ulcisci desiderans, a Finium Securitatis quadraginta comitanti biis equitibus, & quingentis ac quinqiuaginta peditibus, novemque campestribus tormentis unanimi omni uin, aut mori, aut vi ct otia potiri consensu decima--
quinta Decembris discellit civitatem Tesaico versus, post ardua, larmcilia maximo labore superata montium juga, in hostilis patriae planiciem descendit Obvi fiunt hostes,quos fundit,multosque nec dat.Tesaico civitate egregia, &eleganti potitur, & illius incolae, una cum Domino, Meorum bonis
ad civitatem Temixtitan confugiunt. Civitatem Yta palapa capit, diripit, comburitque. Incolae civitatis Olumba, aliarum quatuor civitatum sacrae Caesareae Maaestasti deditionem faciunt, Mortestiniandata capessunt. Potitur Gondis ali uis e samlova a Corte so missus provincia Calco. Fratrem Do
mini civitatis Τesaico, qui baptisma Christi
susceperat, moti Ferdinandus nominab tur, unanimi incolarum confrias civitati,4 universae provinciae Aculuacanir secit Applicuit civitati verae Crucis interim navis
aliquibus equitibus &peditibus in subsidiun, i Cortesio,
378쪽
Corrasio, quorum adventu plurimum laeta . tur exercitus. Condit alvo e Sondorat negotium dat ad bergantinos a provincia Talaal-teca ad civitatem es aico conducendos, quos miro ingenio, ordine, celeritate adducendos curavit. Narratur a Corte si modus,quo Hispani' uidam ab Indis fuerint interfecti,&idolis in victi aras dati .Comitantibus Hispanisin tragi sita millibus Indorum plures colonias, Lurbes lacu proximas diripit comburit. Et ad civitatem Τe mixti tanpervenit,colloquium cum hostibus habet, an deditionem facere velint,tentat. Quibita d ditionem facere nolentibus, eis co revertitur. Condisaluum e Sandovat ad provinciam Calco mittit contra hostes e Culva, eo rum castris potitur' colonias vi capit igne consumit, perlustrat lacus litora Corte-s1us4 civitates .colonias juxta illum sitas, quibus ad cingendam obsidione celebrem civitate ni praesidia locari possint, ex quibus aliquas comburit. Ab Hispanis in Chinant morantibus literas recipit Corte sitis , quid actum sit intelligit Perfectis bergant1-nis, incolas enascaltecal, Guaxacingo,
Chural te cal in armis esse iubet,ut civitas Τe- mixtitan terra lacuque oosidione prematur. Τres creat praefectos, qui tribus praesint castris seu stationibus Magnanimus autem hortesius bergantinos ascendit, partiti: t men prius Inaos Hispanis amicos in tres illas stationes. Quibus constitutis Cortesius bergantinos ascendit, innumeram hostium
canoarum multitudinem fugat, aquis mer-
379쪽
NARRATIO TERTI A. 337git, plurima intercedunt inter Hispanos,
Indos certamina, omnes cxrcum vicinas civitates & colonias, aut capit,aut coburit,&maiorem civitatis portionem occupat,pontes, di
loca ubi aqua versari solebat ut pedites equites tuto ire, redire possint. opplet, sexta per victoria potiuntur Hispani. Vnatamen luce fato nescitur quo maligniore,n0 opplatos victoria elati Hispani pontes transiliere, quo errore Hispani plures desiderati, plurimi vulnerati, taliqui in captivitatem ducti sunt, Z ab Indi dijs suis fac ificati Invicto tamen animo Corte sitis ea profligatione non constet natus acrius obsidioni instat,m Andream des pia destinata debellandam provinciam Marinalco. Chichime catecte ducis incolarum e Tasca te cal egregium narrat facinus. Otumiensium precibus victus ad debelladae provinciam Malalcingo Condi saluum e Sandovas IT ajorem executorem ire subqt, qui felicissisime pugnans victoria potitur, momini illius una cum provincia Marinalco, Guyston sacrae Caesareae math. Majestati se subdunt. Et hostes eruptione ficta stationes Petri de Alvarado nocte aggrediuntur. dc strenue repelluntur, pluries colloquium habet cum incolis civitatisCortesius,&-ua
quam modus concordia inveniri potuit. Tandem ferro, igneque res agitur. Ultra C latum mill a hostium caeduntur, antequam civitate potiatur Cortes iis , de capto Domino civitatis una cum aliquibus e primatibus, civitate pro majori parte solo aequata Z potitur,
380쪽
potitur, praedam ingentem dividunt Hispaqxii, quaedam exillimis , mira arte, ingeni Ο-que contexta non partiuntur, sed Lacra Caesareae, Vat. Idas e stati donantur. Quorum aliqua universi fere Germaniae principes, apud Serenis Ferdinandii in Hispχnia-itim pri n. Archiducem Austriae ac Sacri Romani Impeii locum tenentem Generalem , virtutum omnium, cingenuitatis uberrimum fontem, non sine admiratione conspexere Capta civitate plures provinciae obedientiam praestant, ad reliqua re belles subigendas, aurifodinis, partim c-mis, partim aromatibus affluentibus potitur. T re in illis regionibus novas Hispanorum locat colonias Mare et Sur quod Australe Indicum pelagus putamus duobus in locis detegunt,4 ad ulteriora perscrutanda nave duas quas Hispani caravellas vocant & bergantinos duos, conficiendos curat Cor- testas. Videbis praeterea plura lemctor optime, quae te mirifice delectabunt. Et demum quata Hispana sit virtus intueberis.