장음표시 사용
241쪽
Uilius mori sunt ferme patito qui est homo i lerabilis)R Scortari crebro nolunt , nolunt i crebro convA
' Praebent F exigue si sumptum : dc 7 ea sunt tamen 3 ad virtutem omnia. Verum ubi ' animus semel se δ' cupἰditate xi devinxit mala, Necesse est , Clitipho , consilia consequi . consimm lia: hoc Scitum est, periculum ex aliis facere, tibi quod ex usu siet. L. Ita credo. CH. ego ibo hinc intro, ut videam , nobis quid coene siet, I Tu, y ut tempus est diei, vide sis, ne quo hinc abeas longius.
ε Quemadmodum homo se paulo potest tolerare, ita parentes nolunt filios suos crebro convivari , 6 c. sed modico voluptatum usu esse con tentos . Alii sic exponunt et nam parentum injuriae uniusmodi sunt ferme , eorum saltem , qui homines sunt pau-1um tolerabiles , id est , non
ctare liberos e & hoc dictum volunt si' , pro boni , probi . Cic. ysex singuIis alaribus sintili tolerabiles ο-ratores thimenti stitia . Et sic erit Enallage numeri . a Filios suos . 3 Frequenter convivari, id est , celebrare convivium. Nam conviLον , aris , aut significat celebrare convivium x aut ad convivium ari- vitare, aut etiam frequent
re convivia . 4 Filiis suis. 3Parcer ε Impensas in celebrandis conviviis At meretricibut in vendis. 7 1uae faciunt Parentes.. scilic. acquirendam 5e Omi
icndas tales immunditias. ν Filii . io Aut libidinis, aut ho
vit , ii Figavit . 32 Proposita mala simul sequi & nasci ,sc. ut profugiant a parentibus , ut per c gre abeant . II Hoc praeclarum est , futirere experimentum ex aliis quo sit ex utilitate tua , id est , tibi utile. Nam felix , quem faciunt aliena pericia a caurum de Ietix , quietinque M.tore Alterius discit carere suo . Tib. l. I. El. 6. SIC Adelph. 3. 4. jubet Demea inspicere tanquam in speculum
tis fremere exemplum sibi . I. AEgre fert patris admonitionem . Frigidissime enim coi cedit , Ac vult aliquo modo signi sieare, se approbare . Is In meas aedes. Is ae coena νid est, qυae sint parata ad coinnam . a Clitipho . ra I rotat
diei tempus est , scilicet v spertinum. Is cave si vis.
242쪽
'Uam Iniqui sunt patres in omnes adole-
Qui aequuin esse censent, nos iam 3 a pueris illico nasci A senes, Neque illarum assines rerum esse, quas si fieri adola scentia . 7 Ex sua libidine modetantur , . num quae est non quae ' olim fuit. Nihi si nunquam filius erit, δ' nae ille facili me utetur patre:
Nam de cognoscendi, & ignoscendi dabitur peccati locuS. Non tit meus , qui mἰht ys per altum ostendit suam sententiam.
Perlit is ubi adbibit 7 plus paulo, sua quae
r ordo est r mam sἱd est, severi , acerbi , iudi-ees , id est , censores , sunt
aves , an , id est , contra , amnes adι escentes . Digre patre , Clitipho filius queritur de patris iniquitate , qui paulo severius ipsum admonuerat sui ossicii . Atque ita suos ipse mores praedicat , qui parentis praecepta pro nihilo ducat . Deinde suam a- rei eam depingit, eamque confert eum Cliniae amica , ut appareat Cliniam meliore ingenio suisse , & multo holi estius ama ne . a Parentes . 3α pueritia , ab ineunte aetate ,- cum Primum pueri evadi-mux. 4 Habentes mores seniis Ies , sapientia prudentiaque prae. itos a graves , severos . Participes. Metaphora .ic. Hans assinem είδ cuvae
iistisato. 6 Assire secum , in.
dueit . ' Patres regunt nos juxta suum arbitrium & voluntatem, siue recta sit , sive non. Libraeo proprie est , quicquid libet . Unde non modo turpium , sed etiam honestarum rerum voluntas libido appellatur. Peculiariter tamen libidinis nonnen translatum est ad immoderatum appetitum .
8 In senectute . s Cum juvenes essent , & quales nos iam sumus . io Certe ille habebieme benignissimum patrem , i. eommodum , ct plurimum illi indulgentem . at Ubi aliquid
Peccatum fuerit. ia Facultas, Occasio . t 3 Non faciam filio meo , sicut meus pateo mihi facit. 14 Per exemplum alte rius , st. Cliniae . Proponit . Is Pater . Is Largius aequo . IT Uuam ne finda. . 18 Quae
243쪽
HE AUTONTIMOR. 13p3 Nunc ait, periculum ex aliis facito; tibi quod ex un siet.
3 Astutust 6 ne ille haud scit, quam mihi nunc
. Magis nunc me 7 amicae dicta stlinulam; ' clamihi, atque affer mihi. Cui quid resis dii deam , nihil habeo : neque mὼ quisquam est miserior. Nam Clinia hic , etsi is quoque suarum rerum
R Habet betae ac pudice eductam, ignaram ar
δ' Mea est V potens, procax, 7 magnifica, sumptuosi, δ' nobilis. . Tum, quod dem et , recte est nam nihil egit mihi, religio est dicere.
a Dum senex & sobrius cst. a. Clitiphonis , reci tantis cum stomaclici sententiam patris sui . 3 Astutus estater meus . Ironia , id est,
firmandi particula . s uuas nugas nam fabulae loco habeo ejus sermonem narrat mihi nune attendenti a quam frustra suadet pater . si cluam Patris mei praecepta . Bacchidis . 8 Sollicitant, urgenta Pungunt . Si dilare enim est pungere, incitare . Fit autem a nomine I ι .lus, quod proprie est instrumetrium a Luo Punguntur boves. ν Mimesis. Sunt enim verba amicae Petentis r da mihi munus hoc vel illud. io Cui amicae, ita Petenti , nec negare , iiec assirmare possum me daturum . II Laboris α curarum ex suo amore , perinde utque ego ex meo ., habet satis , distorqueatur . enim proprie h-gnificat anxius sum , & satis habeo , quod agam ἐν πολυπραγμονω . 3a Nabet amicam easte & honeste educatam. 13
enim Bacchidem , conferendo cum Antiphila. is opulenta. magna domina, Belg. Hachius cen groviis Ma ame . i5 A ssidue petens , seu Petax . Protare enim est poscere et inde proca. ces meretrices dictae sunt ab assidue poscendo, & proci uXOiarem in matrimonium poscentes . Magnifice lastructa supellectili seu vestibus . igMultos sumptus faciens in cibo cte potu . is Insignis , in malam partem , id est , multis nota quia miatos habet a maiores . Nοωιs dicitur quas noscibilis , ici est , dignus
tum sit . eto Placet et , &probat , quod dem ei mune ra . Alii sic exponunt. Quoties Bacetiis sibi dari aliquid postulat , nihil aliud invenio quod respondeam , nisi unum illud , recte : quo dicto uti plane nihil promittebat , ita nec denegabat quidquam . at Cautio , metus, id est , caveo unice , non audeo
dicere, me nihil habere, quod cum cj.1 Noe
244쪽
3 Hoc ego inali non pridem inveni ; - neque ei: am dum scit pater.
1 In insano eius procaeis adhue pater meus nescit , me meretricis amore non multo isto malo laborare . id est , tempere irretitus fui . a Et me habere amicam.
CL. R CI mihi δ secundae res 3 de amore meo es O sent, iam dudum scio
Ventiletit: sed vereor, ne I mulier, me absen' te, hic 7 corrupta sit. 3 Concurrunt multae opiniones, quae mihi ' an innexaugeant; occasio, locus, δ' aetas , mater , cuius sub imperio est, mala :Cui nihil praeter pretium jam dulce est . CLI. 7 Clinia. CI
in amore . Clinia cessatione M. mdra Antiphilae amicae nimium torquetur et cui ex spe Oanti hora , dies , annus vi
detur. Solet enim amantis animus omnis morae, quantum
vis brevis, impatientior esse. a Frospere succedentes o Sal. uippe secundae res Iapientum
nim saepius idem significat , quod pri sper: ut secunda fονι una , id est , prospera di siero secu in , quae pro ii Ostro delicterici sequuntur. Hinc δε- cunaeo scimine nas gare is dicitur , qui aqua sequente na-v;gat, id est, in eam partem fuem e , ad quam tena amus ssicut adtero famine navigat. qui contra aquam nititur . pro-Prie autem fecundus est , qui immediate ἰequitur primo, Lquod secundo loco est;&tam numeri , quam dignitatis orin. i nem naptat . Vir ἀ- T rnus
eto baia atii veterum vistare secundus . 3 antum ad amorem meum spectat . A tiphila fie servi, qui eam a cersiverunt e et Antiphila . Quandiu fui adsens . I Pecu niarum lareitione ad alium diverterit . 8 simul in mentem veniunt variae cogitati nes. Conjecturae a circumstanistiis . ' Dolorem , aut animi perturbationem . to Opportunitas ut corrumpatur e quia
formosa est . It Athenae, ubi magna hominum multitudo de civium , vapiis m&ribus via ventium . I a Quia juvenilis , quae plerunque lubrica est . 33 Corinthia , quae putabatur mater, sed non erat. 14 M tri , sub cujus imperio est . 33 Pecunias sive merceden .a 6 Charum. ac suave . V Cat eum , ut attendat , quia uicere cupiat . 8 1 olentis
245쪽
CLI Etiam caves ne videat forte hinc te a patre aliquis exiens e ZCL. 3 Faciam: sed nescio quid prosecto mihi animuS praesagit maii. CLI. Pergin ' istuc prius i dijudicare , qttain scis , quid veri siet ΘCL. Si nihil mali esset, jam hec adesselit . CL Liam aderunt. CL. quando istuc erit λ LI. Non cogitas hinc . longule abeste dc n
sti mores mulierum Dum ' moliuntur , dum comuntur, annus est. CL. o Clitipho. Timeo. CLI. respira: eccum V Dromonem cum Syro: una adsunt tibi.
t yx aedibus tui patris . a rebus . At. polῖuntur : alii , Servorum. Cavebo. Α Prae- conantur . Io Ordinantur, sinuntiat, prςdicit, praesentiti ve ornant se . ir Integrum Sagire est acute sentire; unde annum conterunt. Plaut. -- anus , quae multa scire lier prefecto nata est ex ipsa volunt , & sagaces dicti ca- morat, Nam qu eois ialia, quinnes . Is igitur , qui ante sa- mora in , ae ae mora , Minora; it, quam oblata res est , di- ea videatur , quam quae pro citur praesagire, i. futura an- pter mulieram G. Re lunae te sentire . s M. aliquod ma- vites , ad te redi , atque Ium intervenisse . 6 Servus nimum recipe . Metapli racum amica . A nostris ae- a cur sciribus seu viatoribus Hibus . 8 Longius abesse λ u translata ad animum. 13 Ser-Sc. praeparane multiplici cul- vum Δεικτικως Pronuntian
tu a aedificant formam variis dum est
246쪽
P. TERENTII A C T U S II. S C E N A II
or RUS, DROMO, CLINIA, CLITIPHO.
rea, dum y setanones caedimus,
3 Illae sunt relita. CLL s mulier tibi adest , audin' Clinia. RCL. Ego vero audio nunc demum, & video, & svales, Clitipho .
DR. si Minime mirum; adeo 7 impeditae sunt ; y
ancillarum gregem Ducunt secum . CL. perii, unde ' illi sunt ancibiae λ CLI. O men' rogas . ST. Non oportuit V relictas: portant quid redirum' CL. hei mihil
x Affirmas ne hoe , Dromo . se Ii. Clitiphonem &Climam, illas in propinquo esse λ aut pergunt in sermone incepto quid simile . Principium est Respondet enim jam Dromo interruptum I servi enim seris ad illa verba Syri t. Dum for
mones ultro citroque habue- mones cadimus, sunt re-riant et sub initium vero hujus . Impedimentis onu- Scenae eosdem nunc pertexunt ι stae ἱ quia mulieres adserebant Clinia ex Syro intelligit , se secum vestes S ornatum mu- absente, pudice admotum vi- liebrem . Sie Livius dieit, xisse Antiphilam ; qua ex re Exersitum imp vitum . 8 Fa- ingenti g3udio per Funditur . mularum catervam a magnam Bacchis, Clitiphonis amica, copiam . Indece rum enim Clim ad coenam adducitur . quae viisim matronis & inhonestum , tamen interim fingitur esse a- sine comitatu ancillarum in mi ea Cliniae. a Colloquia com- publicum prodire . s Amicae miscemus , una colloquimur r meae Antiphilae, id est, unae caedere sermones dicitur , qui habet ilias anetllas p ao Ex frequenter & plurimum Io- me quidem nihil horum sciriqititur r quod Graeci dicunt potest . ix Relinquere mulie- κο τειν λο γους , aut κο τειν res: Participio utitur prσ Ιn-ὐέματα , i. διαλογιζουΘM . 3 finitivo. Supra, spor-Mulieres . Quia facundus co- ttiiι . Ia Quam multas res lenies in via pro vehiculo est . magnas portant secum st Ita4 Antiphila , amica tua . s saepe loquebantur veteres , Melius habeo , sanus sum , cum magnam rei alicujus vim eum prius languerem prae ti- aut copiam indicare vellent . more . 6 Quod sei licet rellis Sic Andr. r. a. r. Di boni , sint mulieres , quod tar- honi quid porro r I Lmlentis rdius fionsequantur nos . Servi quia cogitat omnia ista diei
non vidensco adolescentes 1 de sua amica.
247쪽
4 Factum a nobis stulte est: abi tu Dromo S illis obvia Propterea: qui l li is λ CL. si mi iero mihi l quan-- ta cir lpe 7 decidit
LI. Quid istuc λ qti e res te ' sollic Itat autem CL. rogitas quid siet 39 Viden' tu ancillas, aurum , vellem quam ego cum una ancillula
Hic reliqui : unde esie censes CLI. vah lnunc demum intelligo. Di boni, quid turbae ectyaedes nostrae vix capἰent,scῖO.
33 Quid comedent λ quid edi bent de δε quid seiae erit nostro miserius λSed video 7 eccos , quos volebam . CL. o IupAter ubinam est fides
a Pergit Syrus in sermone, quia dixerat, portant quid re rum sc. aurωm , id est , au- Tea Ornamenta , monilia , &vestes pretiosas ; erat enim
ptuosa. a Huc ieeedit, quod vespera fiat,& propterea non erant relinquendae. Argumentatur a tempore. 3 Sunt ignarae vis . 4 Quod reliquimuscas. s Mulieribus. ε Sum in.
felix . Incipit desperare de sua amica . ' Dejectus sum , i. quantopere me spes fefellit iri Angit , sollieitum reddit flaollicitare enim saepius est in-ςuietare , cura Ac molestia a Lficere; ut supra in Andr. meam senectam huius sollicito amentia . Aliquando significat at icere , & conari lateis factare , ut , follieitare pudi-
ciriam mulieris. 9 Audin tu , antelligis, ancillas , aurum svestes memorari a servis p unde ea esse censes , cum ego hie
cillula λ unde ea esse censes , nisi quia interim inhoneste
optavit, quam reditum meutri expectando pauper vivere λ Io Amicam meam . It Inde iudicas ea , se ilicet tot ancillas , aurum, vestes, esse illi, nisi a rivalibus p Ix Irridentis Interjectio . et 3 Quanta mulierum cate va p x. Recipient , eontinebunt eas , id est , vix poterunt recipi in nostram domum , sive domus nostra erit angustior , non suffetet ad tantam turbam ea. piendam . Capere enim aliquando est continere . A quo capax dicitur , quod coli tinet aliquid . Is Quantum cibi comedent ρ quantum vini bibent λ εώ auid miserius erit Chremete supra modum Parco, cum tot sumptus fieri videbit pAl. I Ecce ambos adolescentes , Clitipho nem &Cliniam . i8 Quonam abiit fide. litas At constantia mihi ab Antiphila promissa Suspieatur autem Clinia amieam suam corruptam esse, quod videret tantum auri, anetllarum gregem ν& vestes suppetere illi, quam pauperem abiens reliquerat is
248쪽
Duna ego propter te R errans patria careo eas , tu φ interea locἰCIllocupletasti te , Antiphila, & ine in his de
seruisti malis,q Propter quam in summa infamia sum, Sc 7 meo patri minus obsequens: ν Cuius nunc pudet me , & miseret , qui harum mare, cantabat mihi,
δὴ Monui se frustra, neque potuisse eum unquam me ab hac expellere. Quod nunc faciam tamen: cum δε gratum mihἱ esse potuit, ii nolui. Nemo est miserior me. ST. hic de nostrIs verat, s errat videlicet, Quae hic senatis locuti , ' Clinia r aliter tuum
amorem, atque est, accipis.1 Qitia tua eausa e patria mea expulsus sum . Alloc uitur
eam , tanquam prae isti te ni . a
Peregritiabundus , eundo in milatiam . 3 Interea . Loci abundat per Pleonasmum .
Ditasti, divitem fecisti. 1 Miseriis . Proseler te AntipIii-lam . Menedemo . 8 Non tam obediens, ut par erat. 9 Pa tris, id est, L stimi τἰν πα- r est pudore assicior , & misericordia , si parentem meum cogito: pudore quidem, quod inobedicns illi factus sum, &admisi , quorum me poenitet: mistricordia autem , quod mu ἴ- tum laboris in me corrigendo& monendo frustra sumpsit . Tali loquendi genere , pudor patris , es misericordia huius , an Andria dicuntur. A'μ βι- eleganter usus est r ut in Hecyra s. a, a T. pudet Philumens f. ita loquitur Bacchis meretrix , pudet scilicet eon. scientia communis Oiri. Iese icatus , quod Donatus annotat. Pudet enim, ut amplius ibi notatur, daa Ruscat r. υe ille peccavιt, qaem pudet, simve ιue , cujus piadet . IO Me
xetricum . I 3 diccbat , inculcabat , depingebat : ut
cantatores repetere cantica solent. se laut. Hae dies noctesque tibi canto ut caveas. 12 Haec
suspendunt aliqui ab illo, quoa praecessit, pudet γ' miseret me patris, monuis e trMisa ' ut tramjectio verborum admitteretur is Guyetus hic novam orditur sentciuiam ; monui e Dora , scilicet oportuit ne eum me pnonne indignum est , frustra monuisse λ Is sine fructu . I Ab huius Antiphilae meretricis amore abstrahere . as Ut expellar ab ea , sive , ut patiar me expelli ab ea I 6 Gratiam mihi patris conciliare poteram : quia tunc fuissem pari tri cbsecuturus . 17 Sc. facere , id est , abstrahere me ab ea . i8 Clinia propter verba nomstra in errorem certe delabitur , id est , non intelligit , quid locuti simus. Dixerat enim Syrus: Portant qaia rerum, aurum . des ena 8 Haec Drom ni dicit . ιν Alloquitur Cliniam . ao Tu male suspicaria Antiphilam esse a te alieno an mo : aliter judicas de tuo amo re , quam actu lim est . χὶ Quam Nam
249쪽
Nam dc y vita est eaciem , Cc animus 3 te erga idem ac fuit, Quantum γ ex ipsa re conjec turam si cepimus.
c. 7 Quid est obsecro mihi nunc nihil rerum
Hoc :3 primum, ut ne quid H huius tenores: anus Quae est dicta mater esse ei anteli .ic, non ΦT1uit. Ea obiit mortem : haec ipsa - in itinere alterae
Dum narrat, forte audῖvi. CLI. quaenam est 'Aaltera 'ST. Mane: hoc, quod coepi , primum enarrem , Clitipho: 7 Post istuc veniam. CLI. Propera. SI. iam prἰ-mum omnium ,
Ubi ventum ad λῖ ades est Dromo i' pulsat fores.
tuae talis est, qualis ni it , se. constans & sincerus . Duo suspicabatur Clima : ne collocupletasset se isterim Antιphita dici commutata parcae pudicaeque vitae coniuctudine , quae stum occepisset ; tum adeo , defervidet amorcs pristi nos , alioque animum contui: sic t :utrique errori resp)ndctur aristicius , amor . 3 Erga te Anastro p e . Ex ipsa ratione is habendi , quam prae se fert . s Cliniae conjectura ita
tractabatur , ut . concurrerent mutiae opiniones t a. a. 3. ei Opponitur conjectura , non ex
Opinionibus collecta, sed ex ipsa TE capta. 6 Al. fecimus. 7 Dic mihi, Gbsecro te, quid est illud , quo mihi fidem facias
vitam animumque Antiphilae manere , qualis suit ' Cupitellim Clinia audire , quam ex ipsa re conj ccturam ceperint. 8 Mihi sunt nullae re S , quas malim, quam meam suspicionem esse talsam . ' Evcnire . Hi Latu me deseruis . I 1lm- merito . Ir Sit picari . Param L Uge. 23 Sc. aream , aut Dite, quod sequitur , priuscuari incipiam de re,cetibus Antiphiulae dicere . 14 Huius rei , idtst , ut omnes res habeas cognitas. s Corinthia , cui Rntiphilam ruater exponendam dederat. Is lyuellae . Antiphilae. v Mater. I 8 Mortua cit. asDe anu m artua . ro Antiphi la. at In via , inter veniendum . sta Alicri , scilic. mulieri Bacchidi . ArchaistruS . sic Eun. S. I. Miari sol e i di usi fuit . a 3 Fam sebiisse .a Cur dicis eam narrare id ρNam nCndum intellexerat c litipho amicam suam Bacoli idem
adventare cum Antiphila. asDesilie interrogare . 26 Enarrare de amica Cliniae. a Ι'ostea de illa ait 'ra cilcam . a 2 A me S Ur iar. IV Domum Antiplulae. 3o P r uti Ilium domus . Ficquentativurn aretio . Primum est sit num . fores fuerunt clausae . Freo
250쪽
Hnus quaeda in prodit. Haec ubi aperult ostiuin ,- Continuo hic se conjecit intro: ego i consequor rHnus foribus obdit pessulum, ad lanam redit . si Hinc sciri potuit, aut nusquam alibi , Clinia, V Qhio studio vitam suam, te absente, eXegerit, Ubi de improviso est y interventum mulieri
Nam ea res dedit tum existimandi copiam Quotidianae vitae consuetudinem, i stilat, cujusque ingenium ut sit, declarat maxime. 3S d 'egente in telam studiose 7 Ipsiana offendimus, Mediocriter vestitam , veste lugubri,
Eius auus causa, op nor, quae erat mortua Sine auro tum ornatam, ita uti quae R Ornan
tur sibi, Nulla mala re esse expolitam muliebri. ipillus passus, prolixus, circum caput Reiectus negligenter ; pax: CL. SDe mi, obsecro,
t Anus . a statim . Dromo cum impetu ingrcssiis est domum. 3 scilicet , id est,
etiam ingredior . ostio sive januae objicit , OPponit repagulum seu obicem . s Ad lanificium exercendum revertiis tur . Hoc ipsum est etiam signum pudicitiae . 6 Εκ haere , ex improvisis interventu. rua industria , qua ratii .ne vixerit Antiphila . 8 Traduxerit , tran legerit . s Inter
tum ad Antiphilam , virginem nubilem . 1Ο Τalis scilicet interventus inexpectatus. II Judicandi facultatem . ra' Qua conversatione exegerit vitam suam . 3 Consuetudo quotidianae vitae. I Qualis natura
cuiusque sit . Is ordientem telam , & filum filo iungentem in telam . is Diligent r& accurate . iτ Antiphilam invenimus . I 8 Antiphilam .is Funebri, luctuosa , qua luis pcbat anum defunctam. ao A. iius, id est, vetulae . ai Sine aureis ornamentis aut monilibus . Hoc dieit , ut statim intelligeret Clinia, illud aurum , quod portaretur , ad Antiphilam non pertinere. Ut sibi placeant, non ut Placeant amatoribus. Vide, quid sit non sibi , sed amatori or nari , apud Plaut. M cistellar.
. 3. Lo. de r. a Nullo fuisco aut unguento, quo mulieres molles utuntur ad expurgandam cutem , ne in rugas solvatur , fucatam. Al. meris
am , id est , maxillam . a Crinis ejus erat sparsus , solutus per collum e R , p. viii , postim re p.ryiam , id est , extendo , explico . a Longus erat capillus . asTantummodo , nihil mali . Pax a παξ Graeco est , i. dira ου , desine i c. loqui . Te
παξ interjectio est cohibentis loquelam , Se silentium sibi ,
aut alteri in/rcentis . Si et infra A. a. 39. Vnus est dies , Eum argentum empto pax et
nihil amplιαι , id est , silenistium, hoc satis est , hoc fui scito