Quadriga æternitatis ... Universi generis humani meta, carmine composita, iconibus et sententiis illustrata. Questus Iambici de vitioso horum temporum statu Guilielmus Gailkircherus ...

71쪽

. NOVISSIMA. sa

omnes gentes quasi non sunt coram te, de quasi nihilum 6c inane reputatae sunt. Esa. 4Ο. Ex nihilo saeti sumus, dc posthac erimus, quasi non tuerimu*. Sap 2.

Qui se putat aliquid esse, cum nihil sit. Paul.

48. M v Nnvs ET OMNIA VANITA s. Vniuersa vanitas omnis homo vivens, Vane con turbatur omnis homo , Tota igixur lubstantia apud Deum est. .'sal. 8. Vt quid diligitis v gnitatem dc quaeritis mendacium 8 Psal. 9O. Uan iras vanitatum dc omnia vanitas. Eccl. c.2.9. 49. O P V M C UpI DITAs.9 Tu dies noctesqcruciaris . cui non sat est, quod est,. &ipsum qu Oci habes, ne diuturnum sit futurum, times : neque

enita unquam expletur aulsatiatur cupiditatis sitis, neque solum ea, quae habes, libidine augendi cruciaris, sed amittendi metu. Cicero. t. Cupiditati nihil satis est, naturae parum. eniRhomini nihil, quod necessarium faciebat, s

cit operosum. Sen. ad Heluiam. . , Praeter opum desiderium, omnium rerum est . satietas fΚακων μεγι ν βροτηῖς απληορο ,

Maximum malorum hominibus , in xplςbilis cupiditas, Menanden

72쪽

Ea MEMORARE

Hi sunt, quos Horatius inter magnas opes inopes appellauit, de quibus Eras in Adag. Tantali

poena.

ro. VERA PAUPERTAS.) qui non quaesita, sed acquirenda computat, pauperest, quippe cui parum est, quod habet, sed plus cupit. Sen.

Multis ad philosophandum obstitere diuitiae:

paupertas expedita est, secura est. Sen. ep. II. sentem sequitur cura pecuniam,' Maiorum s fames. Horat.

Non qui parum habet, sed quid plura cupiti

pauper est. Quid reseri, quantum in arca, quantum inhorreis lateat 'quantum pascύ. aut foeneretur, si alieno imminet ξ si non acquisita, sed acquirenda concupiscit. Sen .ep: Z. 1 I. VERAE DIVITIAE. Habentes alime ta, & quibus tegamur, contenti sumus. I. TL

moth. 6. -

Sint mores sine auaritia. contenti praesentibus. Ipse enim dixit, non te derelinquam, neque es ram. Paul. ad Hebr. c. I 3.

Contentus sis praesentibus, dc alienis abstinens. Cui sua non videntur amplissima, licet totius mundi sit dominus , miser est, Sen. ep. 9. Non est beatus, qui se non putat esse : Cui sum

73쪽

NOVISSIMA. 6s

cum paupertate bene conuenit, diues est, Sen.

Modus diuitiarum primus est, habere quod necesse est : proximus quod sat est: Animus enim est, qui diuites facit. Cui satis est, quod contingit, nihil amplius optet.

Horat.

Proprium hoc est Beati, praesentibus, qualiacunque sint, contentum esse, suis gaudere, nec maiora domesticis cupere. Sen. de vita beata. c qLips. Manudueh: lib. 3. dissert. F. . 32. DIVITIAE, FALs bE ET PERICU L O s AE. Quid prodest homini, si vel totum mundum lucretur, animae vero suae detrimentum patiatur ' Marc. I 6. Pui volunt ditescere. incidunt in tentationere Ec laqueum, dc cupiditates multas, stultas Zc noxias, quae demergunt homines in exitium, Ac interitum: radix siquidem omnium malorum est, studium pecuniae. I. Timoth. 6. Melius est modicum iusto, super diuixias multas peccatoris. Psal 3 6. Multis diuitias parasse, non finis miseriarum es , sed mutatio. Sen. ep. II. Vt ditescas, ne sestines, ne cito pauper fias. Nemo diues cito euasit, si iustus fuerit. Menander Interea pleno cum turget sacculus aere,

Es Crescit

74쪽

η. MEMORARE

Cressit amor nummi, quantum ipse pecunia crassis ,

Et mim:s hanc optat , qui non habet. Iuvenal. Cupiditati caecae tria adiuncta sunt, vel perpet Ia comitantur Vitia. ψχημιο νη-ἀκπιώω.IὶΟc ell. In decorum, immodicum, intempestia uum. Lips. ad. ep. Sen. I 6. Licet preciosa quaeque puta aurum , argentum, omnium nationum lapides preciosi, familian merosa mulae & equi sagini, omnes Unius col ris) congerantur, nunquam explebunt animum liv.M.plebilem. Sen. inconsul. ad Helui. c. o.

Desumta multa r bene Ut cui Dem obtulis Parca, quod stis est, manu. Horatis . EXEM PLA MOVENT.) Longum iter. cst per praecepta , breue Jc emcax per exempla: Homines minus sensu & auribus, quam oculis ,edi

Segnim irritaret, animos, demissa per aures Uuam qua sunt, oculis commissa fidelibus. Horata 34. A UR I ET HONO R vM FAME s. Ω voLcunque in medium fortuna protulit, quicunque membra i partes alienae potentiae fuerunt, horum gratia viguit, domus frequentata est dum ipsi steterunt. post ipsos cito memoria defecit. Sen. ep. 2 I. Abstrahunta recto diuitiae . honores, poten tiae, & caetera, quae opinione nostra cara sunt,preci Vilia. Sen. ep. ῖ1. ε

75쪽

Id agere debemus, ut irritamenta vitiorum quam longissime profugiamuS. Sen. ep. s 2.s s. MALIGNITAs MVND I. Omne quociest inmundo, concupiscentia carnis est, & concupiscentia oculorum, & Superbia vitae. I. Io. E. Omnes in viam suam declinauerunt, unusquisque ad auaritiam suam, a summo usque ad nouissimum. Eia. c. F6.36. SENECTVs NON CONTEMNENDA Inter alias impiorum Voces, quae a sapientec . numerantur, est etiam illa: non revereamur cano, multi temporis. iEx parvis Hierichontis pueris, qui egressi ciui,

ratem illudebant prophetae Helisaeo seni, montem aegre ascendenti, acclamantibus: Ascende calue A endecaliae, ursi duo ex vicino saltu erumperites, quadraginta Sc duos pueros laniaverunt. 4

s . Luxus EUROPAE Us. Vini usum praealijs Europae gentibus Germanis antiquis, maxime ijs qui paulo longius a ripa, hoc est, Rheno degebant,rariserem fuisse, videre est apud Tacitum: Importato vino, sicut etiam peregrinis mensis & se culis , Germanis interdictum suisse, testatu reliquit

76쪽

εε, MEMORARE quibus sol δc oritur, & occidit, omnis generis illeee

brae, tam investibus, quam in conuiuiorum apparatibus importentur, perniciosa & notoria experientia constat, & ad dedecus nobilissimae sationis restat. Conuiuiorum & vestium Luxuria aegrae ciuitatis indicia sunt. Sen. Ep. II 6. Id quod unum toto agimuS animo, nondum is perfecimus, ut pessimi essemus: adhuc in processu .ri .i sunt. Sen de naturai. quaest. lib. I. c. 3 1. ubi deceprauata luxuriae, impudicitiae, leuitatis & corporum politura, caeterorumque vitiorum consuetudiis me, quae tum temporjs Romae vigebant, illa depingit, quae in hodiernos Europae mores optime quadrant, & malorum impendentium praesagia esse

videntur. ' a '

diconsuetudine, ita Caesar in Comment: belli Gall. lib. 6. pellibus inquit aut parvis rhenonum tegumentis Vluntur, magna corporis parte nuda Tacitus de moribusGermanorum: Gerunt in quit dc ferarum pelles, proximi ripaec hoc est Rheno ) negligenter, ulteriores exquisitius, ut quibus nullus per commercia cultus. Eligunt seras, detracta velamina spargunt maculis, & pellibus bellu

77쪽

rum. sarmatae fluentibus, Germani singula mem-bta exprimentibus vestahus utebantur. 19. SUPER B I A MVND I. Cum aliquando in publico Graecorum conuentu Seni cuidam ho norato ad synedrion paulo tardius venienti Lacede- monil assurgerent, Atheniensibus suo se loco nihil mouentibus, natum est prouerbium, Athenienses docere quid honestum, & quid sit faciendum, La cedaemonios facere 3c seruare: in 6o. IUDICIUM PARTICULARE. Villi desunctos statim & R E c T A , hoc est, in continenti ; adeoque in ipso decessus sui momento, senten. tiam suam, vel damnationis, vel saluationis aufferiare, exemplo diuitis epulonis, & pauperis Laetari, item Latronis cum Christo crucifixi, docemur. Quod Dionysius Carthusianus in illo libello, seu colloquio cum Fratre . 'de particulari Iudicio animarum deducit 3c indubitatum facit. Facile est coram Deo in die obitus retribuere unicuique secundum vias suas. Ecclesiast. cap. II. Quid egeris, tunc videbis, quando animam ages. Sen. Ep. 26.

Reiecta igitur, 3e dudum consutata est illorum opinio, qui piorum hominum spiritus, qui corpore soluti, nulla purgatione egent, non recha & statim ad fruendam beatitudi*em, quae in clara Dei

s ' visi

78쪽

a MEMORARE

visione sita est, admitti, sed usque ad ultimum Iudici j diem, in quibusdam abditis receptaculis, ubi nec Deum videant, nec beati dici possint, seruari

asseruerunt. Quem errorem resutatum videre licet.

apud Cardinalem Bellarminum in septimae partis controuersia generali, quae est, de sanctis lib. I. cax. Et Genebrardum Theologum Parisiensenta, iusta Chronologia ad annum mundi. I 27. 61. IRA DEI. Qui sine ira Deum esse cre- rit, dissoluunt omnem Religionem, sine qua aut imminitate belluis, aut stultitia pecudibus adae

quantur, Lactantius de ira Dei. c. 22. in quo toto libro, D. um malis irasci, Sc erga bonos gratia commoueri, luculenter declarat. . Scitote esse Iudicium. Iob. c. I9. in fin. Ε itare noli: est apud inferos Iudicium, quod faciet Deus omnium Dominus, cuius nomen admhabile. Philaemon. 62. . FACTA VERBIS REI PONDEANT. Non est Philosophia vulgare artificium, nec Ο-ssensioni paratum, non in verbis, sed in factis est: Ante omnia enim videndum est, an philosopnia invita profeceris. Sen. epist I 6. 3 - Verba rebus probanda. Maximum hoc est ossicium Sapientiae, & Iudicium, Ut verbiS opera con- .

79쪽

Philosophiae, non opera nostractare. Idem .ep. Eq. Mendacium incongruum est, & ineptum. non in opere sed inlabijs hanere bonitatem.Lanantiu ς. 63. IN si PIENS.) Dixit in corde suo non est Deus. psal. I 3. '' Propter quod irritavit impius Deum ρ Dixit in corde suo, non requiret. Psal. 8. Dixerunt impij: Quomodo scit Deus &'li est scientia in excelso 3 Psal: 72.

. Saduceorum secta tenebat, non esse resu.Tectio nem, neq; angelum, neque spiritum. Aes . c Es.

Apud antiquissimos philosophos, qui ante fo-eratem floruerunt, nulla fuit dubitatio, quin si Deus, cuius prouidontia omnia regantur. Primus extitit tempore Socratis Prothagosas, qui ausus suit dicere, sibi non liquere, utrum esset aliqua Diuinitas, flec ne. Quae disputatio eius adeo impia,& contra veritate, & Religionem iudicata est,ut & ipsum Athenienses expulerint suis finibus, & libros eius in concione, quibus haec continebantur, exusserinta

Multis post annis ibidem Athenis extitit quida

Diagoras, qui nullu omnino Deum diceret, ob qua sententia nominatus est Lact. de ira Dei. c. 9: Et Aristoteles, Impietatis postulatus, ut de D a smale sentiens in Chalcidem Elabeae oppidum profectus mortifero epoto veneno. perijsse traditur. Uide Andrea Scotu, de comparata vitaArestotelis, de

80쪽

Demosthenis, Olymp. II . Anno 3. quo ambo haec Graeciae lumina editincta fuerunt , relicta post se immortali nominum suorum memoria. Veteres Philosophi veritatis sacrarum literarum ignari, de poenis Insernalibus sabulosa persuasi one crediderunt, vel saltem utilitatis gratia vesinimirum homines metu poenarum in officio conti. ncrentur in Vulgo inculcarunt, scriptisq; suis signatum reliquerunt, perfluuium Lethaeum, errorem nin ae, obliuiscentis maiestatem creationis suae, Vitae que beatae : per Phlegetontem, ardores ira rum , & cupidi tum: per Achaerontem, dichorumi atorumque in hac vita poenitentiam, quae ple- , anque achrones Imprudenter .institutas sequitur :pcr Cocytum, quidquid hominem in luctum, i , tirymasque compellit: per stygem, gurgitem o chorum, quae homines inter se exercent, intelli-ndum esse. Vide Macrob. in somnium Scipionis.

lib. I. c. IO. ι

Ex Epicuri schola est, poenas infernales no esse ullas: a Poetis tantum utilitatig gratia iuuentum esse, quod Lactantius lib. v. c. 7. dc alijs in locis

consutat.

64. FATUM, Vel, CAsvs. Nota est ant1- quorum Philoso phorum altercatio, VtrumfatC, an Casu, an Dei prouidentia Mundus regatur : Smici fato, Epicuraei Calu, Socratici dc Platonici Deo dispo