장음표시 사용
121쪽
nostra, quam elegantia δc specifica remedia praeter eius , , simplicia eceoprotica,in grauissimos quosque morbos. tradiderim, quales sunt Urupi nostri helleborari vini ad epilepsiam,maniam melanchol.*rupus de paeto, ad rheumata & asthmata . strupus de Centaurio minore . ad febres, praecipuE tertianas et extractum esulae i. ris, extraei qm iridis ad hydropes: extractum bryoniae l. faecula Brion.ad eosdem morbos,nec non purgati . nem matricis specificam , atque id genus alia, cognifi. pu ae scitu a veris quibusque Medicis perquam p cessaria, qui solummodo eccoproticis suis,quibus rimster aequiescit Anonymus, medicamentis non adhae-
, , Fateor Iongiorem fuisse depurgatione, ae Chymu - corum remediorum, cum vulgaribus, comparatione, - quam Anonymus poster voluisset. Orationem meam.
. In quasi breuior fuissem,utique& obscurior Vivis . non iis, qui breuitati student, nee aliis,qui orationis prolixitate delectantur,placere,sed publicae utilitati im, seruire nimus fuit. Attamen si in hac prima parte. Ex Vbi generatim, quae proposita fuerunt ab Anonymo, examina excussi , profusior sui, Alteram huius libelli
. nostii partem breuiorem contrahemus, ubi licebit eti, traverborum copiam sigillatim omnia concise expli-- care. QAb antequam perusniamus, minutatimati sr ter remediorum ordo, qui de alterantibus est, ab Ah - nymo nusuo propositu , padcis venit nobis expedien-
- C A P. X. Vbi curatum distinctiones explicanem: rerum, pro . priet tes non elementara materi aut nudis litari, Aufidessisti efforma adscribuntur: nec non m . . incentum argumenta et ex veterum Philosophm.
122쪽
D E T E N s I O, C A p. x. tm: DV M Anonymus noster confinxit, a nobis verisque aliis Medicis, tum dogmaticis, tum chymicis, in purgatione sblavsurpari praecipitatum &antimonium.
quorum loco longe meliora doceat, utpote leuia sua ecco proticae putauit certaminis victoriam sibi si eure esse partam, nec ea causa posse excidere. At si doctis ac mraditis eorum, quos citauunus, scriptis legendis,ac Iesponsioni in suam Apologiam attentus fiserit, quam tota aberret via , facilὰ percipiet: hocq; in negotio, non secus ac omni alio therapeutices documento,aChymia,chymicisq; Philosophis indies ornamenta, auetionea M perquam utiles scholae medicae inuentiones conferri intelliget. Dum tamen talia de se putat, hoc est, pes esse inclinasse victoriam credit, ac ista gloria tumescit,en
in quae verba prorumpat Z Age vero, inquit, Apurgantib. ad alterantia pergamM. Illa conferunt v orbis depellendis, manifesta, aut pr ma qualitate manifesta, ut prima arunda: Occulta ut vio proprietate specifica. Nos morbis ca-, bdis,ut inteperiei calida, in minationi, er petiti, med 'mur restigerantium usu,qtra nostro modo praeparamin, --lumus j viisuccis aut decoctu , quando herba suppetunt. quam aquis stillatitiis. Haec in summa est Anonymi nostri de his, quae alterantia sunt, ratiocinatio, qui solis qualitatibus caloris & frigoris vim ac proprietatem efficacem calefaciendi ac refrigerandi, materialiter irons ,rmaliter, ut loquitur. Idem de secundis dicit qualitatibus, siue indurandum siue emolliendum est. Denique qualis in ore est, talem in pectore esse, hoc est,qualia
profatur, talia operari certo concludedum est, ut sit ni mirum & multum materialis,& parum formalis, Hoc caput utiq; attentum examen & exactam mediatationem postulat. Ex eo enim constabit, qud rerum o miliu proprietates ac facultates reuocandae sint Cumarci tractatio ac inuestigatio prae aliis medicinae capiti-
123쪽
gs HERMETICAE MEDICINAEbus, & elegans & maxime necessaria est. Ut autem & facilius Sc melius intelligantur omnia, altius nobis res ista repetenda est, variaeq; PHlosbphorum ac Medicorum in ea* opiniones sententiae excutiendae: meliores probandae ac confirmandae, deteri res vero & magis veritati aduersantes repudiandae. ubi nostrum iudicium, quam paucissimis fieri poterit verbis, apponemus. V derelicet ex Αnonymi nostri scriptulo, eum omnino pendere a qualitatibus calidi & frigidi . Quae
quidem usque aded aures omnium perfudit, ut vel ipsiumuliercular, circulatores & agyrtae, nullis aliis rationibus opera sua fulciapi &c5firmet,quam id genus qua litatibus. Sic enim citra discrimen omnes omnium re tum virtutes ed ab omnibus reuocantur, ut si quid noceat . nimia vel caliditate vel frigiditate laedere dicatur, seque scopum attigisse rationum credunt, si in medicandis morbis, quos vel calidos vel frigidos autumant,camalidis δή frigidis,rt volunt, remediis utantur & curet. Sed ex effectu&rei exitu satis patet, quanta isthaec sthallucinatio,vt paulo post etiam fusius docebimus. , Tenendum igitur nobis est, omnes qualitates, quae substantiae accidunt, quaeque sensus afficiunt, sensibus ipsis apprehendi diuidiq; in primas & secundas. Primae dicuntur illae, quae ex elementis simplicibus prodeunt:
secundae vero quae ex eorum mixtione oriuntur. Complures dogmaticoru Medicor uin primis illis qualitatibus maiores, quam par est, vires adscribunt in domandis de profligandis morbis. Alii ne nimiam quidem vim illis tribuunt,sed rerum quisquilias esse volunt. Tertii ordinis sunt, qui aliquid virium quidem illis arrogant, praecipuam tamen facultatem rei iubstantiae adiudi-sant, qui mihi magis probantur.
zod ad secundas qualitates alti et,nonnullae sunt huius
124쪽
DEFENSIO, CAP. t X. ' Is hulini gener dogmaticis tanquam inutiles &m dicationi prorsus ineptae sunt,quales sunt odores & c lores: quos nos contra , ut magnae virtutis in medendo esse,& maxime utiles ac necessarios assirmamus,utpote qui ex mercursis sulphuribus magnaru virium principiis emergunt inlae vero qualitates secundae sapores inducunt, cum a variis filibus nimirum, amaris de abstergentibus, acribus, ilici.lentibus, attenuantibus, cerbis vel austeris, salsis,exsiccantib.&idgenus aliis,ut dulcib. ij proficiscantur, ab omnib. Medicis agnoseu tur, &lia morborum curationem , ut magni momenti, ac virtutis,admittuntur. Primae qualitates vario nec eodem modo a Philos,
yliis de Medicis definiuntur. Siquidem Philosophi, qui
eas, ut in elementia existentes,citra mixtionem considerant, duplicis generis illas constituunt, activas se ut calidum & frigidum, de passiuas, humidum & siccum. Primae in rebus naturalibus dicuntur agere, ut caloris proprium est dissoluere, de frigidi congelare, & contra. Secundae pati dicuntur, ut humidum, quod alieno te
Medici contra,qui huiusmodi qualitates in mixta corpore admedicamenta apto considerant, ex virtutubus & essicacia,qua pollent,eas definiunx , omnesq; stiuas pronuntiant,calidum illud voeantes,quod cal e rem potest inducere, frigidum quod roseigerat, hunH--ἡum quod humectat,& siccum quod exsiccat, secuit te dc potentia, non sensu & actu,in quo fallitur Gale nus, ac reprehensione dignus ipsemet est, cum lib. i. det natur. facult. Aristotelem ausus est arguere, dissinie tem humidum & siccum, perpessiones esse, non acti nes. Nesciuit enim, vel holuit Galenusi ut decebati quod homonymum erat,distinguere. Harum autem essici lium ut activarum qualidis f - . F s tum
125쪽
go HERMETICAE MEDICINAE tum Medici tres colaitituunt gradus: quorum primus est apertarum quali ratum, ut cum calida medicamenta
dicuntur calefacere re ipsa, & actu percepi galli: frigida . vero manifeste frigefacere, sensuq; ipso: hoc est, quando ligem edicament i m .inifestis qualitatibus patientia eorpora, calore nempe, frigore, humiditate & siccitate afficiunt. Secundus est qualitatum gradus eorum, quae non ctu sed potentia agere considerant tu in corporibus, vecum medicamenta facultate, qua habent, variὰ nos afficiunt, mouent, alterant aut immutant, utpote attenuando incidendo, incrassando, detergedo,&c. In quorum numerum referri ea possunt,quae faeces excrementosas & superuacanea quaeq; ex corpore per propria C-munctoria deturbant,idq; vel ludores prouocando,uel ad vomitum &secessum ita itando, aut etiam naen strua proliciendo. Quae quidem medicamenta non abstrusa proprietate operantur,scdiosita potestate. Vndc Gai nus ea ab illorum numero exclusit, quae occulta agunt proprietate, aut quorum causae occultae sunt, lib. 6. de sim p.medic facult. Tertio ordine & extremo in agmine locantur,quae oce ulta proprietate aut formae substantialisspecifica vi agunt: sub quibus comprehenduntur, quae certaScomporis partes respiciunt,&eis proprie inseruiunt, qualia sunt cephalica capiti destinata, stomachica, hepatica, splenica, hysterica, cardiaca,& alia id genus.Eodem et in
iam continentur ordine, tam venenosa medicamenta,
quam beetoardi ca&alexi pharmaca r &quaecunq; spe ei fica propriualiquem morbum intuentur, cui speciatim me dciatur: qaalia sunt paeonia, viscus quercinus,siores lilii conual. &tiliae arboris, cranium humanum Nungula Alcis,quae epilepsiae curandae proprietate su , naxura dininata sunt: aut quae certum humorem ex
126쪽
D a p g I O, C a p. x. npurgant: sie rhabarbarum dicit ut choIagogum specificum:agaricus phlegmagogus Sc.Neq; hic omnia eius. modi recensere expedit, quoru in catalogus longiore lectione futurus sit tae diolus. Satis sunt igituri quae hie, nobis proposita sunt exempla spccificae quorundam virtutis di proprietatis. Atque hi sunt omnes medicamentorum ordines ac distinctiones,quq in corpus humanum functiones suas exerunt, & quae qualitatibus agentibus discerni s
Caeterum quaecunque insunt rebus naturalibus, sine sint propria πάθη, siue propria accidentia, cum aut sommae aut materiae gratia insint ex Aristotele: bine nata est opinionum inter Philosophos de Medicos diue
At illorum omnium medicamentorum potentiae, id est,quae vim aliquam habent agendi in nostra corpora. in triplici sunt differetia. Quaedam enim nos afficiunt secundum naturam, hoc est,iuxta certam analogiam &consensum, quem cum nostra natura habent, quorum concordia & coniunctis in unum c/piis morbi citra detrimentum corporis depelluntur, ut sunt varia alte. Tantium & corroborantium genera,quq familiaria sens& amica naturae nostrae. Quaedam contra naturam nos assiciunt, de causa possunt esse morborum & mortis, ut deleteria sitis v
Quaedam partim secundum naturam nos assiciun partim contra natura, atq; seruant quoddam medium interea quae iuuant&quae nocent: qualia sunt alextipharmaca dc purgantia medicamenta. Mithridatium enim , ut &ipsa theriaca, & multa alia antidota alexi- pharmaca, salubria sunt per accidens a quia excitandonustros spiritus . siuς calorem nostrum θmphytum de
127쪽
'D a 3 E N s I a , . C A P. α νιηEt Hippocxatis,lib.de diaeta. εΑnonymus noster,qui totus materialis potisis quam formalis est, quique idcirco alterantia illa, aliaque reis. media, non patitur formaliter pocius Operari, quam materialiter , hanc illorum sententiam nequaquam probaturus est: at contra magna vocis contentione in illam debacehaturus. Quin iam illum crassiore rostro pennam excindentem video, ut maioribus lituris eminus legendis efformet responsionem suam,quam nouet doctrinae & erroneae autorem prorsusque Galeni placitis contrariae insimulet ac explodat. Siquidem Galenus ad crasin rerum facultates Ieserat,quam nos cum
doctis Philosophis ac Medicis formae substantiali adscribinius. Nec obstat, quod multos ista Galeni opinio sui assertores longo tempore sibi conciliauerit: satis
nim notum est,ueritatem temporis esse filiam. Nec credendum est,ista sua responsioneΑnonymum nostrum contentum fore, etsi magni momenti est apud illum Galeni auctoritas, eiusque sectatorum,quia: bus instar discipulorum Pythagorae satis est, si praeceptor dixerit aut scripterit. At progredietur vitelluri tentabitque si possit oppugnare, ac rationibus, argumentisve eorum sententiam euertere, ac euincere,qui .
elusenudi facultates ac proprietates formis substantialibus potius, quam crasibus adscribunt. . Sic enim primo loco arguet, omnia naturae indiui dua,quibus in medelam corporum nostrorum urimur, siue uni illa animalia,sive vegetabilia, iugulata,eradian cata, atque hinc emortua, hac ratione forma substantiali esse spoliata: qudd quae animata sunt, hoc est anumam habentia, ea sisIa vivant & vegetent, Vt quae vera. forma si1bstantialis sit ea anima, enntiam&substa tiam rei constituens.
. Quod cum sit: visibi persuadet, absurd
128쪽
r arx Ns Io, CAP. X. , Maior patet dicet Anonymu* cum e ertissimum sit, quae ex tetra radicitus euulta sunt plantae, quaeue siccitate contabuerunt, eas anima suavese taciua esse ex tas, atque inde forma substantiali destitutas. Minor etiam nullum parit dubium,quum nihilominus vim ac virtutem tum nutriendi tum medicandi retineant em cacem, ut docet experientia. siquidem aliae nobis usui sunt in alimentum, aliae in medicamentum, quamuis vegetativa virtute careant. Ergo, inferent, verissima est nostra Conclusio. Quo
rum argumentum sic diluimus. Maiorem primo Syla logismi Vt falsi ssimam respuimus, quae docet exanima tas stirpes forma substantiali privari. Perinde enim es ac si quis dicat, studius aut se inina priuari sorma sua substatui ali, si non ampliu, tei Hur. Deus enim aut natura nihil non creauit in hominis utilitatem &vsum: ex quo fit, voltimus platuariana finis non sit ipsa vege
ratio, & vitae earum propagatio aut animatio essed ut eae sua anima exul ,& ut ita loquar mortiscatae, idonea: ae aptae humano generi reficiendo ac recreando reddantur.
Quod autem Armas non admittant, alio argumento sic inferunt, eoque dupliciter sic formato. abolitum es, illud remariere nonpote 7 insubstantia. At in stirpibus, anima sua priuatis , abolita essem .ma substantiatis, a qua dicunt occulta potentia promanare.
Ergo in stirpibiusuectyis forma substantialis perma
t nere non potes. Vol: Perempta formasubstantiali,quod emanet, non
potes esseformasubstantialis. . I tirpibus perempta anima vegetatiua . perimitur substantiaia forma. Ergo
129쪽
Ergo insirpibu quod remanet , non es formasti;
santialis. solutio. Vtriusque form se syllogismi minor negatur, utpote quae falsa est. Perinde enim est, ac si quis dicat,pyrum, pomum,frumentum, & reliqua semina priuata sua antaina substantiali aut forma, si non amplius vegetentur. Cuin autem Deus aut ministra eius natura mandato
illius producat nobis in usum omnia: cui usui esse posisnt,si mortua manent post amissam vegetatione Z Di xit terrae Dominus, producat terra fructus, deinde paulo post: comedat homo de omni fructu herbarum Aarborum horti,&c. Nunquid illa debuit homo erue. Te ex terra, aut frutatum ex arbore decerpere, ut sic illa augularet suaque vita pediret, qua sibi vivebant, ut iii vitam stram & usum ea ille conuerteret si destit in fuerunt vita, quae forma est substatui G, quomodsalere potuerint, & in naturam hominis conuerti3 At me sic quidem constet forma,quam ex cras volunt constitui. Si enim vita rerum ex temperie &crasi illarum oritur,ea extincta,temperies&crasis simul recesserunt. Ergo nec elusinodi fructus alere possin t ratione temperamenti & crasis, quae in illis extin ista sunt, post deperis ditam vegetationis virtutem. Atqui iam diximus nomin eum finem creata esse terrae indiuidua,vt vegetarentur,sed ut vegetata, aut vegetatione maturata, fierend proprium hominis alimentum aut medicamentum.
Vnde constat totam illorum formam &substantialeni accidentalem, si vis transire in hominem,ut illis r formetur et hoc est,formam sugm instauret & sustineat in essentia sua. Deperdita igitur vita , qua sibi vivunt plantae, &alia naturae indiuidua, non deperit ea vitae forma,qua vivunt nobis, quae sela vere forma dici
potest,eaque substantialis: quod hominis substantiam;
130쪽
tirmam,essentiam,soueat,augeat & sustentet. Nec inficias eo, quin ea aut sorma naturalis rebus in dia
ta sit etiam κω σεως aut mixtionis ele
mentorum , seminum, & trium principiorum causa: nam non tantum spiritualem formam, aut spirituale corpus rebus insculpit: sed corporalem etiam ex cras sori materia compingit,quae ritE componi non potest,
quin certo rerum mixtaru temperamento constituatur. At praecipua illa est forma,quae ipsam rei crasin s stinet, &quae individuum perducit, ad quod destinatum est. Q d ut apertius exponatur,intueamur semen a planta excisiim, cuius separatione vegetationem pro- priain deponit, di mortuum prorsus iacet, nisi ad quod destinatum est reuocetur. Si igitur in agrum seratur, nunquid docet experientia quotidiana, similem pararentibus sitis speciem ab ipse procreari ' Hoc ne amabo: fieret, si forma sua sitbstantiali esset nudatum Z Atqui tunc forma in illo perfecta est, quae vim habet similesii progignendi,ad quod 1 natura constitutum est. Hinc liquet,virtutes omnium rerum, quae a forma substantiali prodeunt,non perire cum vi vegetativa, qua sibi ad tempus opus fuit: sed manere, dum id, ad quod vocatae sunt, compleuerint. Sic pecudes lanicnta dicatae nihil homini prosint, ni prius mobili illa sensibili anima atque vegetabili spolientur, cui tamen homini eae in alimentum dicatae sent. Ergo iugulari illa Prius oportet, & vita aut anima sua vegetatiua & sentativa exui, ut hominis usti esse queant, in quem usim tanquam in suum ultimum finem, natura illas cum mnibus aliis destinauit. Vnde igitur alitur homo ex iis parum morte, si in illis pereat forma substantialis,qua ad alendum hominem aptae sunt &ad id unum destitiataeὶ