장음표시 사용
151쪽
HERMETI en MsDICINAExem vocat per eam de Deo verba facere se iii telligat. Quin dc Zeno pariter Stoicorum princeps promulgabat, naturam nihil aliud quam Deum esse.Atque hinc
eruitur ratio, cur Lactantius cap. Io. lib. 6.de ira Dei, Sccap. 26. diuitiarunt Institutionum, nec laudat, nec usque adeo probat Ss necam, etsi Stoicorum acutissim uin, aliam ob causa tu, quam quod cum praeceptore nat ram, fatum, fortunam virtus & eiusdem Dei, varia sua potestate utentis, nomina esse scripsim t. Prima igitur natura naturans Deus est. Secunda
vero, quae proprie natura est, siubdiuiditur in uniuersatalem & particularem. Vniuersalis ordinaria est illa Dei potentia, per totum orbem diffusa, a qua dicitur natura hoc vel illud pati, item hoc vel illud agere, ut docet Aug. a. de ciuitate kb de ira Dei cap.rs. Atque inter Ethnicos Plin. Eb a. cap. . Seneca abnes cap 7. Haec uniuersalis natura sumitur etiam pro virtute diuina, quam Deus omnibus creaturis indidit ac impla tua uit: cuius beneficio quaedam diuinitatis notae in eis obseruantur. Vnde antiqui quidam moti sunt, ut dicerent, omnia Daorum esse plena. quod quendam Heraclitum Tarentinum dixisse serunt. Ab aliis haec
natura accipitur pro influentia quadam dc virtute, qua astra in haec inferiora agunt e seu pro virtute actitia tu causa uniuersali, I. in corpore coelesti,ut voluit Thornas lib. 9. sugeret. lib. de coelo. Praeterea ea est natura uniuersalis, de qua Plato loquitur inTini aro, quum ait: Naturas quedam vis infusaper omnia,corporum moderatrix nutrix , principium motu ct quietis perse in Alsis. Quam natura Hermes Trina egistus iisdem mei fete verbis dicit esse vim quandam a prima causa subortam, dimisiam per omnia corpora,per se,principium Muxiu
152쪽
DEFENs Io, C A P. XII. Hy Hinc vim Pythagorici dicebant esse Deum. Ideoque Virgilius magnus Pythagoricae disciplinae sectator, sic scribebat: Spiritus intus alit, O c. Platonici animam
Sed qua ratione,quibusve modis, Anima ista mundi omnia haec inferiora moderetur, generationesque rerum excitet, inter illos fatis non constat. Haec tamen sententia eorum est, qui inter alios acutius de doctius philosbphati sunt,quique dixerunt, hunc mundum, qui sub toto suo ambitu complectitur continetq; quatuor elementa , ac prima naturq principia, magnum esse quoddam corpus,cuius partes inter se ita connexae sunt& colligatae, quemadmodum in uno animalis co pore membra omnia coli incnt ut nulla non vel minima partium tanti corpi ris beneficio uniuersalis illius Ammae,quam mundi .animam vocarunt, animetur ac sustentetur: asseriamquePorid, si animalium corpora ubique'sui vitam S: subsistenti. am a sua anima, qua fruuntur, h. limit . in uiro. magis in longe nobiliorei ac praestantiore totius nitimii corpore illud ipsum fieri: idque a pol iuiore ac longEillhistriore anima, qua praeditum est ac subsistit mundanum illud corpus. Si enim mundi partes singulae vita potiuntur, ut constar, sequitur & totum vitiere: siquid ein a toto jartes vitam suam hauriunt, a quo separatae intercunt. Atq; inde iu- ferunt , coelum omitia ambiens Animam eam esse,quaecumsta fouet ac sustinet. Quin & addunt,ab anima illa. mundi formas rerum, virtutes, potestatesq; Omnes proficisci, quibus res omnes fouentur, sustentantur ac subsistunt. Ac quem a modum anima & corpus in Unum colligantur, spiritus tanquam vinculi utrumque coniungentis beneficio, quod utriusque naturae sit particeps: sic anima&corpii sinu divincta simi accoli rent,' mediantib. ac intercede tibus spiritibus thereis, utram
153쪽
Neque tamen inde inferendum, quod nonnulli Plato- , .:nici senserunt, Aphrodisiaeus inquam, d Philoponus, mundum scilicet animal quoddam ingens esse sensu ac ,. intellectu praeditum, sapiens ac felix: quae absurdissima utique & falsissima opinio est, quamque secundo libro speculi nostri magni abunde confutauimus ac explosi-ἰ lmus At per mundi animam Platonici potius spiritum Iquendam nobis significarunt, omnia fouentem, ani- amantem,conseruantem ac sustentante, quasi quoddam qipiritus illius Elohim, qui ferebatur aut incubabat super aquas,vestigium, Cuius etiam Plato,utpote histo- uriae Genesis non ignarus, meminisse potuit &, animam inde suam mundi construere Unde fit etiam,vt in serio. I haec omnia, alioqui caduca Se infirma, essent breui corruitura nisi diuina illa vi, animam mundanam per- Ipetuo uςnte ac sustinente, conseruarentur, ac si1 sisterent; quibus alioqui dissutis, magna rotius mundi confusio ac perturbatio nasceretur. Ga Deus ruinam summa sua bonitate auertere voluit, naturam illam Gniuersialem creando, quae totum hoc opificium virtute sida ac moderatione in integritate sua tueretur : idque dperenni ac continua coeli obaui rotatione, astroru a, planetarum, aliorumque ignium coelestium influxibus dc virtutibus, cuncta rite gubernarentur, ac in statu suo, ad praedestinatum usque tuae dissolutionis tempus' sic- lma constanter remanerent. Huius aetherei spiritus aut potius diuinae illius virtutis ubique potentis ac emca- icis fidem facitPlato in Timaeo cum sic loquitur: ni igitur Dei empiternus hoc uersura; condidisset, ratio. num quadam semina iesindidit, se vita exordium diuini
tatis induxit , ut cum mundo vim quoque procreatricem ξgigneret. Vbi nostra confirmatur explicatio, quam dea-
puria mundi supr4 attuli d etia consentit cum eo, quod
154쪽
D E FE N sro, CAP. XII. mquod scripsit Propheta Moses, nec non cecinit Psalmista David, his verbis: Verbo Domini coectfirmatisunt, transpiriturimoris omnis viri meoru . Ex qua spiritus vim sicantis vimite magnus ille Trim egistus, prae omnibus aliis Philosophis in sacris Mosis scriptis vers tissimus & exercitat ijsimus, diuina haec eloquia protulit libro a. qui Asclepias vocatur: Diristi sinquit) agitur
se gubernatur cmnis in orbe trisul. Diris in implet ommim. In mi nutrit corpora,spiritus animat. Spiritu ministram tur Ommo, vegetantur in mundo. Postea addit: Item Nunc qua reflant in hac ratione, audito, hoc spiritu ut antὸ sve diximi ,omnia indigent. Omnia enim portat, pro cuiusque dignitate omnia vivificat se alit. A fontesancto ο- ducitur vita ct spiritu secut dissimus. Ex quibus verbis vistique diuinis aperte liquet, .m hercum hunc&vivificum spiritum ubique in omnes res in sustim ac insitum
esse: unde non sit absurdum, omnium rerum naturalium actiones, vires ac potestates aspiritibus tanquam causis deducere ac deri uare.
CAP CXIII. αγο δε particulari ct physica rerum singularum compo-ptione tractatur.
AB unde fatis, quae de primo & secundo principio,
Deo videlicet ac natura uniuersali, dicenda erant, dist.ruimus. Deum, ut primam & potissimam causam, generali illa natura tanquam ministra utentem, quo que diximus. R. estat ur de n3tura nazurata,ut ita loquar, hoc est, particularinusic tractemus. Quae quidem ut apte & congrue diffiniatur, aliud nihil est, qu .am eo piis onaiie naturale, forma dc materia constans. His enim duabus ex causis, nec tantiam ex causis, sed tan quam totius etiam compositi partibus omnis natura, hoc usi, corporatu corpus omne constituitur SExisti
155쪽
HaRMETI E MEDICINAE Inant enim Peripatetici, particulari quodam iure, vesnaturam debere dici, quod omnis gen crationis principium est. Idenina, valde sit quippiam primo, de unde primum motus, mutatioque incipere solet, vere principium Aristoteli dicitur Mesaph. s. cap. r. Principium,
inquam, unde oritur rerum omnium naturalium csse
tia. Quam naturam alibi diffinit Arist.ptincipium substanti te &causam motus & quietis eius. in quo cst primo & non per Accidens ; cuius definitionis explic alionem octo libris complcxus est. Merito autem naturam vocat Aristoteles causam dc principium motus interni. Qilae enim res a natura factae siunt, quaeque idcirco naturales dicuntur, principium habent quoddam motus, quo sponte non vi per se mouentur. Vnde elucescit dic crimen inter ea, quae naturalia sulit, ut quae efficaci spiritu, ac per se agendi virtutibus dotata sunt: & ea quae arte construuntur, quorum nulla est vis, nec agendi potestas,at mortua omnique sensiu ac motu carentia.
Ex his patet, res naturales entia propriξ naturalia dici,quae scilicet habent naturam .Habere autem natu- ῆam dicuntur, quae principium sui motus&sua qui
tisin. se ipsis possident, quod quidem principium motus cuiusvis rei est , aut forma aut materia de qua loquuti sumus.Forma,quae tota spiritualis est, suos motus omnes habet spirituales. Sic anima huiusce naturae est in animali motus se ii susque plane coeleste, spui tuale, ac leue principium. Materia velo terrestre, ponderosum ac corporale , alterum naturalis motus principium: Cuius pondere & crassitie corpus deorsum vergit, ira ut huiusmodi motus ab anima aut forma spirituali noprode at: sed mediante materia corporali, terrestri stilicet ae graui suapte natura. I linc sit ut naturae nomen proin istuc & materiar Se riviae praebeatur: formae ta-grtius ac congruςntius : qudd forma per se reC suum
156쪽
suum esse actu &manifeste tribuat: materia vc id sola id praestare nequeat. Nce enim quodvis alii mal acta animal est subflautia materiali naturalis animalis, hoc est, sensum & motum non accipit a corpore illo lolido. terrestri & poncieroso: at a sola spirituali forma, anima nempς, corpus mouente & vitalibus virtutibus inso mante, ut hoc exemplo patere potest. Eqitus actu&re ipsa est equus, quum hinnit, mou tur, saltitat, currit, calcitrat. At huiusmodi motus,qui spirituales s uni, formae aut sensiticae anima: cfectus &operationes existunt,cum alioqui ratione corporis nil nisi quid terrestre , graue ac mortuum etiam sit, licet visibili corporis forma & lineamentis equus :deatur : quanquam nec anima sbia equi equus etiam dici potest, nisi cum corpore copuletur Vtrumque enim iunctum-vnitum constituit equum. Quae sustus bie a me dicta sunt,in hunc finem tendunt, ut d gnoscapAnonynius, se sibi nimis iniurium esse, qui materialis magis esse studeat, quam formalis; quum forma longe lateque praestantia & nobilitate materiam sup ret, ut iam docuimus, & pauid post dicturi sumus, cum de tribus hypostaticis principiis, sale, sialphure, mercurioque agemus. Quorum iractationi necesse fuit,ut
aliqui I de causis, & principiis primis, corpus physicum
colastituentibus, obiter praemitteromus i idque ex sa- . picut uni Philosophorum tum Christianorum, tum Ethnicorum opinione δέ sententia.
Satis igitur, quid natura illa sit, aperte docuimus. quidque peream intelligatur. Quod ad effectus&operationes eius attinet, diximus illam ea potestate poli re, ut generet & essentia rebus omnibus largiatur, marferiam formis induat & exornet. ut nihil patiatur ζψγ rumpi, qu0d noua forma statim non instauret ac renu-
157쪽
,24 HERMETICAE MEDICI MAEvirtutes ac potestates latis aperte indicat, cum ex elementis, rerumque seminibus ac principiis nostris hypostaticis, entia omnia effingit, ac magna impressionum vitalium spiritatim varietate, colorum, saporum, atque id genus δαρα αεων proprietatibus informat, ut quantu cuiq; rei ad usum dignitatemq; officii tribuendum est, tantum tribuat. QDm quidem rerum constructionem ita apte, congrue, ordine, numero &mensura efformatam, diuinam licet dicere, non terrestrem aut corporcam, quamuis sit ea naturalis iuxta potentiam, quam Deus naturae impertitus est. Neque tamen cessantem &otiosum esse Deum credendum, ut tam potentes dc admirandi effectus naturae soli conce- . dantur, Ut sensit Anaxagoras, Protagoras & alii complures Philosophi,qui nullu Deum praeterquam naturam agnorunt, quales etiam Epicurei extiterunt. Qui quidem si accusandi ex tam peruersa opinione, damnandique sunt, non minimam etiam reprehensionem illi merentur , qui naturae in agendo suas partes denegant; ita ut& primae & secundae causis sita cuique tribuenda sint, ex Dei praedestinatione, ossicia. Nec contra faciunt haec quae de Deo dicuntur: Dem operatur omnia in omnifus. Item in ipso uiuimsu, movemur sum m. Etsi enim haec vera sint, constituit tamen naturam intermediam, per quam virtutibus agendi ab illo locupletatam omnia inchoat, fouet, ac perficit. :Idcirco caua secunda Natura dicitur, quod peream tanquam instrumentu vitale Deus, prima causa, omnia efficiat. Sic enim Deus alit homines pane, in quo vim nutriendi naturalem posuit, ut natura panis dicatur etiam alere, eo quod forma naturalis panis eum ad alendum praedestinarit. Sic igitur ista concilianda sent, ut Deum causam in omnibus aliis causis oporandi primam agnoscamus , quia & causas fecit, &
158쪽
vim aperiendi dedit, ac simul cum ipsis operandi, naturam verd per vim sibi a Deo prima causa inditam,
nanes operationum motus sua agendi potestate,excitare,dirigere,ac moderari credamus. In natura igitur secundum Deum , spiritualibus virtutibus potente, per quas agit in materiam, querenda est nobis omnium aetioniam naturalium causa & sorma: cum a materia
per se mortua, ut iam diximus. nihil vitale, aut agendi ficultatibus praeditum proficisci queat. C A P. XIV. De tribin C mitis principiis, qua in quovis naturasi
corpore continentur, ipsumq. constitu te necnon de eorumfacultatibus ac proprietatibus, des elementiso, rartim numero, ex Hermeticorsansententia,
Longe lateque patet hoc principii vocabulum. Vt
enim Omnes artes & scientiae; sic omnes res sua habent propria &destinata principia. Horum autem alia sunt constituentia, alia demonstrantia: vel si mauis, alia sunt rerum, alia notionum. Contra hoc argumentuvariis&dissentientibus inter se opinionibus antiqui Philosophi sese effuderunt. Democritus ac Epicurus in principia nobis obtruserunt inane, infinitum, atomos, quorum concursu omnia corpora conssarentur.
Diodorus Cronus cognominatus ex corporibus minimis&indiuiduis, tanquam principiis, res componi dicebat. Empedocles omnia quae componuntur caedis paribus iisdemque consentientibus naturis concrescere censuit. Pythagoras lineas, figuras atq; numeros rerum omnium principia esse statuit: ita ut singuli suas senteotias undequaque rationibus suis fulcirent. Sed cum haec
arlςrisque probatis autorious , tanquam futilia acina-
159쪽
Hah METIC AE MI DI cI Mania consutata & explosia sinifrustra liis fusilis excutienadis & agitandis diutius immoremur. Academicorum autem & Peripateticorum sententiam potius audi mus, quos de principiis rerutra doctius disputasse & me . lius sensisse, propiusque ad veritateni adcessisse constat. Plato de principiis disserens modo tria constituit, Deum, exemplar & materiam; modb duo tantum stabilit,inffinitum, nemph& terminum materiam infiniti nomine, termini vero formam innuens, tanquam rem sistentern , & finibus aut cancellis suis materiani Vagam & excurrentem, coercentem , Aristoteles non procul recessita sententia praeceptoris, etsi aliis verbis sitam explicarit,quae tam in eodem recidunt. Siquidem quod Plato terminum dixit, formam voeauit Aristot ies. Quod Plato infinitum, materiam dixit Aristot eles, tertium principium priuationem seorsim constituens. Quae cum ita habeant, absurdum videri non debuit Α-nonymo nostro , in constitutione nostrorum trium hypostaticorum principiorum, nec falso ei persuaderi, a nobis antiquorum)Philo phorum principia eue ii, tot iam seculis adhuc comprobata. Quin potius credere debuit nobis cum illis facilem esse in hoc argu mento consensum ac concordiam. Si enim Aristoteli
sua tria concedimus principia, quid dissidii cum illo nobis futurum est Zi Aditiittimus, si placet, distinctionem, qua principia frua partitur in materiam primam, simplicissimam, ac remotissimam omnes formarum vicissitudines sustinentem; vel in qua est potentia, ut poL sit omnjbus formis subiici,& in duo αντικει μενα, fommam scilicet &priuationem. quae habilitas est in subiecto formet recipiendae J Haec principia concedimus ede omnium prima & simplicissima, ex quibus res omnes naturales primum constant. Quae quidem principia sint notionum , intellectu potius quam sensa per-
160쪽
DgpgNs Io, CAP. XIV. III perceptibilia. ut tamen nec ab illis nostra diruuntur, quiae constituimus earum rerum principia, ex quibus proxime res omnes mixtae componuntur & constant: sic a nostris AristoteIica m)quaquam conuelli cer tissimum est. Totus enim hic orbis in duos globos diuisus est, superiorem videlicet, coelum aethereum quod ab ardendo,sulgendo vel lucendo,α ποῶ Θειν sie dictum est: quodque igneum coelum , formale deessentiale elementu es j nec non aerem seu aereum coelum constituentem: & inferiorem globum, qui quiadem complectitur aquam & retram. Quaecumque autem quatuor istis corporibus comprehenduntur , quae elementa sunt& receptacula rerum omnium, vel res dimi sim Plices,vel corpora exillis mixta & composita. Simplicia sunt, quae ex aliis prioribus seorsim existentibus non sunt, sed ex quibus omnia fiunt,&in qu et resoluuntur omnia.Composita siue corporea sunt, 'uet tum ex simplicibus sunt, tum in simplicia distol
*m plicia porro distinguuntur in ea, quae fiunt simplices formae,& ea quς m. a tertiet simplices sunt:aut in ea quae simpliciter formalia sunt, & ea quae sunt simplieiter materialia. Sic corpora diuiduntur in corpora in terialia & corpora formalia. Quae simpliciter formalia sunt, astralia&spiritualia: elementa sunt formalia: semina formalia, & tria principia formalia: hoc est, quae ita spiritualia sani, vesensibus nost is non occurrant. Elementa autem formalia. de quibus nobis est se mo, ea nobis dicuntur, in quorum sinu rerum astraliassem i na & sormalia principia, ut in sua propria receptae uia diffusi & reposita sunt : in quibus simplicibus M spiritualibus elementis seminumadc Principio -