Jos. Quercetani ... Ad veritatem hermeticae medicinae ex Hippocratis veterumque decretis ac therapeusi, nec non viuae rerum anatomiae exegesi, ipsiusque naturae luce stabilendam, adversus cuiusdam anonymi phantasmata responsio

181쪽

Coelum enim ibtinuit a Deo semina simplicissima ac persectissima, quales sunt stellae, ple--netae,atq; infinita alia astra, qua vitalibus facultatibus & complexionibus, ut iam diximus, perfusa, eas in gremium elementorum inferiorum profundunt, eaque animant ,, ac insormanti Nec cessat ab operatione sua coelum, nec eius astralia semina, quod nunquam viri tibias siti is exhauriantur, nec alterationem aut imminutionem facultatum patiantur, unde a procreando&so

mando desistant, eth aliquando uberius, aliquando parcius foecundent. Hinc perpctua illa Circulatio, de . qua stupra diximus, cuius beneficio semina clemento

rum , aut materia eorum cum seminibus astrorum co

pulantur , conceptum suum in gremium maternum te ferens , ut perficiat dc producat foetum. Vt enim coelum agere in terram dicitur, sic elementa in seriora conferusi t etiam suos actus de motus: sςd diuersa ratione, siquidem coelum agendo nihil patitvr, utpote ado quatum, homogeneae ac perfectissimae naturae existens: adque idcirco incorruptibile ac immutabile, ad pr destinatum usq; finem rerum creatarum. At inferiora haec agendo simul patiuntur : qudd rinalia sua prin--cipi, cum materialibus mutationi & interitui obnoxiis admixta habeant: unde fit etiam , ut quae ex illis producunta si successu temporis corruant. biae clim satis perspecta habeat Medicus veru , ac Philolbphus, ad sanitatis conseruationem , aut eiusdem deperditae restitutionem, sedulo ineumbit extra- , chioni coelestium essentiarum ac formarum, ac seper tionem elementarium principiorum ac materialium, i a tribus illis formalibus &spiritualibus principiis :qui bus si lis ae ab aliis, quae heterogenea sunt,secretis uti- 'tum ut admirandos esse dius citra ullum impedimentum exerat. Atque ea est uniuersalis Medicina bat

182쪽

o HERMATICAE MEDICINAE semica,in qua omnes partes homogeneae sunt, purissimae, simplicissimae ac maxime spiritu es. Quae ctrinsit simplicissima , deis catissima & incorrupta, qui uta essentia dicitur squam nos malumus quartam essentiam vocare & lapis coelestis Philosbphorum. Cuius quidem eum nullam adhuc cognitionem habuerit A. Donymus, malὸ putauit, cum de lapide Phlosophorum loquerer, hoc est, uniuersali illa Medicina, me de transinutatione metallorum cogitasse, quasi eiusmodi

transi nutatio summa esset corporis humani Medicina. At nesciuit perinde in homine microcosmico latere imperfectorum metallorum sodinas, unde tot morbi enascuntur,ut necesse sita bono&fideli Medico non ignaro, in aurum & argentum reducere, nempe in pers etam purificationem virtute tam insignis &preciosis Medicinae, si sanitatem ac prosperam valetudinem consequi velimus. Satis fuse, meo iudicio,superius caput de trib. principiis Hermeticis exposuimus, de sale inquam, sulphure Mmercurio, necnon elementis & coelo. ac quicquid ad hane traefationem scitu dignu ac necessarium erat, en uel eauimus: si quidem ex illis naturalia omnia cospora constituta sunt ac composita, & non tantum ex erasi aut mixtione qualitatum elementarium, quas passilias tantum esse diximus. Actiones verb omnes in speciebus &indiuiduis haerentes, nec non facultates ac proprietates, aliunde proficisci notauimus, ut nulla foecunda sit impressio, nullaque constans tinctura, nuulae vitales ac potentes qualitates colorum & saporum,q uae vel in state vel in sulphure, vel in mercuriali liquore quaerendae sint. Quae quidem a nobis dicta si accuratius expendantur, ut explicauimus, quanta sit nostra cum Aristotelicis de principiis eoncordia, percipiet, aut longe etiam

183쪽

DEFENsIO, CAP. XIV. r hpropius ad illa accedant, quam quae Anonymus ex sola crati rerum nata auguratur. Numquid igitur satis Va Idam praetexat defensionem, si Galenum tantum Pr ceptorem, quem sequitur, opponat Z Qui quidem Galenus Empedoclis dogmata ita sit amplexus, ut ea et ganti Geometria & methodica forma in constitutione

rerum, ex materia & cras, mixtione ue qualit: tum et mentarium dimensus pro oraculis, firmisque rerum Omnium rationibus,ab omnibus haberi voluerit. Cuius disciplina multos irretiuit hactenus fautores ac asseclas : unde nec mirum, si ex se Italorum numero noster etiam Anonymus, tanquam pro aras dc focis dimicantiei iis modi placita tueatur. Sed si ita se res haberet, quod falsu abunde supra demonstrauimus doceat iste

magister, ex qua crasi venena, pestilcntialis morbus, aura illa venenata, Epilepsiae, aut remedisrum etiam speeificae proprietates, siue purgandi, siue obstructa re serandi, siue sudores aut urinas prouocandi, vim sitam sortita sim Z Quorum cum rationes reddere validas satis ex sua crasi Galenus non posset, coactus est saepEpalinodiam canere, &ad occultas proprietates confugere.

Longὸ melius senserat Hippocrates, firmiusque senis damentum struxerat, quum ait, in morbis aliquid in esse diuitium, illudque τομοι in primis Medico esse obseruandum. Qirin& lib. de antiquaMedicina,posmquam repudiauit quorundam hypotheses, qui plus aequo crasi dc elementorum qualitatibus tribuebant 2 cumque ipse secus agnouisset varias saporum differentias , rebus a natura insitas , quae ex crasi elementorum proficisci non potorant, aliam subdit rationem,, qua ortus & causas morborum inuestigarit,easque dul ci, acido acerbo, amaro,&id genus aliis saporib adscripserit,ac morborum curationes ex eadem familia peri

184쪽

S. absolui debere, constanter asseuerauit. Nunquid haee magis fauet Hermeticis opinio, maioremque cum illis. consensum habet, quam Galenica illa, qua modo facultates eiulmodi crasi arrogat:modo ad occultas proprie, rat S.rei locat, cum eae trib. illis solis hypostati eis principiis tribili debeant ξi videtur agnouisse ipse Hippocrates, etsi principioru illorum nomina tacuerit. Quia enim aliud nobis dulce illud Hippo eratis exhibet, qua sulphur aut liquorem reruoleaginosum,quem copiosὰ ἰsemina obtinet omnia, utque semper oleosa appareat Quid reprcsentat aciditas, pr ter mercuriit, quem ferhsemper diximus aciditate illa stipari, a quo fermetantur&csidiuntur omnia 3 Quid nobis acerbum Scamaru demonstrant, pr ter qualitates ac proprietates salibus de- hitas Θ Quibus ipse Galenus reliquos sapores vendicat. constat igitur,Hecinetica illa tria principia non Hic se Hippocrati ignota , licet aliis terminis nobis illae plicauerit. Atq; hinc simul elucescit, theoremata ac funadamenta eorum non recens esse iacta ab huius seculi Doeforibus,& planc noua esse, cum originem suam ab lipso Hippocrate, vel altius etiam aceeruuerior. Nec tamen prorsus potissimum attigit scopum Hippocratesiqudd non tantum sensu gustus eiusmodi sapores, quales siret, sese exhibeant: sed longe accuratiore internati naturae anatomia, cuius peritus est verus Chymicus, vi- aliumq; facultatum omnium rerum perscrutatione aes an uestigatione, eorum originem nobis in penetralib us irern m latentium: ac simul essicacissimas virtutes spagyricus disiecar, ex tribus illis Principiis , sale, sulphure & mercurio omnia dilucide oculis subiiciens. Quς am quouis etiam ex iis, quae antea a nobis dicta sunt, de pau

lo post dicenda , facile perspici possunt : nisi quis luc .

Cus aut cataractis suffusus, aut plane caecus ista perui de

185쪽

ni Fausto, CAP. XIV. i arx Aristotelis opinione tria, ut iam diximus, samm Econsideranda veniunt,primb nempe substantia ipsa: si cundo potentia essentialis, siue ipsius substantiae

ριις, quae est essicax ad agendum: fertio potentia naturi ratis, quae dependet a temperamento, siue crasi cum operatur Haud sἡcus ex iis,quae docuimus de trib. principiis ex Hermeticoru schola petitis,tria etia in omni naturali composito corpore spectanda occurrunt, primo

σία ipsa & forma res,sive substantia:secundo principia formalia activa: tertio elementa materialia passiva. ουσία ipsa sola mente comprehenditur, nec subii citur actionibus artificis, ut sumi ac separari ullo modα

possit, cum tota sit coelestis ac spiritualis r quae etiami a coelo nobis communicatur, & in corpora infunditur. . Huius tamen actiones ac functiones nobis sunt per tria illa prineipia manifestae: praesertim per spiritum mercurialem,qui prae aliis duobus principiis magis ad naturam aetheris accedit, estque & , ae Mi animae proximum instrumentum, non ipsa tamen f seu anima. Hocque instrumentum eundem to cum retinet ac ossiciu, in omni naturali corpore, quod potentia essetitialis Aristotelicorum,quae neq; ipsa substantia est,sed pri cipuum functionum stubstantiae org num ab ipsa inseparabile, pro iumq; παθος appellatur. Ad quam potentsam rerum ficultates omnes reseruntur,quemadmodum ad tria illa actualia principia, . ac inprimis ad Mercurium. Elementa vero passiva potentiae naturali proprie respondent, siue crasi, vel ad eam tanquam ad causam insti timentalem referri possvnr. Ad quam Aristolidi. les non magis defert facultates ac proprietates potentiae essentialiis, quam Heimetici passi uis elementis vir-ιutes principiorum ageutium devocandiu quo perspi

186쪽

re homiliis imperitiam liceat. Quaecunque vis & acumen in aqua vitae percipitur, aut Spiritu vini, aliunde non quam ab huiusmodi i nem eurio & fale armoniaco philosophico, aerea vini pam te permixto , proiiciscitur. Dam quidem vitae aquam acutissimam ac perpungentem proprio sali ex faecibus extracto si affundamus, ct distillatione ab eo

separemus, virtutem omnem, saporem quouum aqua vitae deperdet, potabilis futura instar aquae vulgaris,ed quod litercurium suum,aut Armoniacum volatalem salem, a quo vim omnem ac acumen mutuabatur, in

sale suo fixo deposuerit. QDd si rursum spiritus vini,

qui armoniacum salem continet, ut supra, per coho

bationem & distillationem tape repetitam , toties praedicto sali fixo rea Eundatur de educatur, ut pars salis volatilis falis fixi partem superet, tun ublimationis arter verus Philosophorum Mercurius prolici tur. Hac enim ratione sal situs ascendit &sublim btur, fixumque fit volatile, & volatile fit fixum, si proprium sulphur purificatum his, ut artis est, add. viis Atque sic ab omnibus heterogeneis partibus secre-xum quod uis mixtum homogeneam puritatem adeptum est, activamquc Ac efficacissimam naturam. Haec si aliquando degustasset Anonyiariis, huiusque tam praestantis acadmirandae artis capax filisset, tem peralset calam im ab istis calumniis, quibus ausus est a

liena tanquam mea temere accusare.

Atque hare dicta sint, ut pateat omnibus rerum ana' omia ac resoliatione , elementum aeris seorsim non

posse excipi, nec conspici, praeterquam a veris Philosophis & in hac arte versatissimis. In hunc modum corporum visibilium rerum, tum seminibus & principiis, tum ex elementis procreata-

187쪽

' D a s a N s Io, C A P. XIV. ΙΠ rum,demonstratio eerta elucescit, etsi in resolutionec corporum visibilia seminum corpora non deprehen das seorsim posita. At principiorum trium illorum,

D nec non elementorum partes facile sit secretas intueri, in quibus trium principiorum partibus virtutes & potestates actionum, quibus pollent semina, inclusiam sunt&immixta. fit, ut eorum corpora pariter vili talibus viribus , iacultatibus ac cne iis astraliuna &spirituali uiui seminum referta sint, tanquam illarum

virtutum receptacula. Elementalia vero corpora non

nisi passivas qualitates obtineant. Quae quidem elementalia corpora artifex non solum separare seorsim potest, sed & in nihilum redigere , ita ut separatis paD suis & materialibus elementis, aria tantum illa hv- postatica sormalia & activa pridcipia remaneant, qua

E in unum corpus contracta eorpus mixtum esticiunt, quam quintam aut quartam estentia in vocant Philota

, sopisi , quae omni corruptione caret, perseetione&vi- .r ursicis spiritibus abundans, eum contra sola elementa, a tribus principiis separata, nihil nisi impuritates, eo lQ ruptiones & mortificationem minantur ' Hac utiquς certissima ac verissima demonstratione '' perspicuum est, in quo uis mixto tria illa elementare- periti ut in quavis substantia naturali tres rerum naturalium species mis entur: verbi gratia, lac si ibstantiar est, cui non tantum sed re ipsa etiam insuntu . tres species ἔσἱα differenteS in Perse, serum nempe, bi tyrum &Cascus,quae mercurio, alphuri S sali comparantur: quaeque tria Vt continentur una laetis specie,sed laiste corrupto fiunt, non tantum cras, sed etiam is ία inter se ditarentia, cum sint essis i us naturales': ut paulo post ostendemus apertius in ipso lacte : nec non omnibus aliis rebus naturalibus, qualoscunque illae sint

. . .

188쪽

336 HsRMATICn MEDICINAE V 111 autem &seli Chymiae, naturam imitanti, ut paulo post quoque dicemus suo loco , omnia eiusmodi separationum elementorum ac principiorum artificia debemus : quibus omnes compositi corporis partes enucleantur ac patefiunt. Neque eiusmodi secretionibus substantiae illae naturales dicuntur gener ri, quasi prius non fuerint: neque ut prius existentes hac separationis arte corrumpuntur, sed & erant incomposito , &post secretionem per se esse ac subsistere non desinunt. Quemadmodum autem tria principia inter se eo modo, que diximus, copulata sunt, beneficio nempe oleo si liquoris ista coniungentis; sic tria elementa, aer videlicet, aqua & ter', inter se, medii, hoc est aquae intercessione uniuntur. De utraque enim natura aeris nempe dc terrae aqua analogia sua participat: quo fit ut modb in aerem, modo in terrain facile conuertatur,ac scutrumque extremum connectat. In habentibus enim Jmbolum, facilis est transitus, ut scribitur a Philosopho. Sic vicissim ob symbolum & consensum aer frigiditate condensatus transit in aquam,& aqua rar facta fit ae quemadmodum t dictum estὶ& eadem imcrassata ac condensata in terram vertitur, Ut terra attenuata vicissim in aquam transit & mutatur. Ipsa enim aqua constat, aere & terra sinit in liquoris aquei formam effigiatis ac re laetis : quod olanibus notissimum est, & de quo fuse quinto magni speculi nostri libro enimus et ubi omnes quaestiones agitauimus, quae de elementis ac tribus principiis nasci po

terant.

Quamobrem cum aer & terra duo extrema per tertium utriusque medium,aquam videlicet, apte coniungantur, ut diximus, superuacaneum fuit Aristoteli quaternarium elementorum numerum constituere, ex qua-

189쪽

D g p x N s 1 α C A P. XIV. 137 quaternario primarum qualitatum numero, quamuis certe eleganti viali cinuestigauerit, ut videre licet lib. a. de generatione animalium: ubi probare nititur multis rationibus pernecessarium esse ad rerum productionem quartum elementum, nempe ignem,calidum & siccum constituere. At quum Moses nullam secerit lib. Genesis cap. I. sinquo creationem rerum omnium doceto ignis mentionem, nos libentius diuini Vatis sentcntiae, quam Ethni

ei Philosophi ratiocinationibus adstipula muta nec Mlium idcirco ignem agnoscimus , quam coelum & aetherem a flagrando, & ardendo dictum, ut iam docuimus.

Itaque coelum quartum formale & essentiale et mentum, aut quarta potius essentia, ex ro liquis elementis extracta quintum enim esse, seu quintam es sentiam iam respuunt Hermetici, quoi quatuor non sint Elementa, unde quinta edd catur essentia, sed tria tantum, ex quibus quarta elicitur essentia 4 dici debet: qudd longe nobilioribus virtutibus , quam elementa vel simplicissima polleat. Huius enim tanta est po-

. testas , ut principiorum triunt, & crassiorum elementorum corpora , in mixtionem persectam alicuius in-ἡiuidui moueat, exacuat atque potenter animet, V dei, miles vires, facultates ac proprietates, quas exerunt indiuidua, ex coelo non aliundε mutuentur.Hinc

fit etiam, ut propria eius qualitas non sit, nec secum nec humidum: item, nec frigidum,nec calidum. Longe enim quid simplicius est, utpote simplicissima ac purissima egeluia, ex simplicioribus di subtilioribus tum principiis, tum Elementis extracta, quae constituit simplicissimum, purissimum, tenuissimum, ac ves cissimum corpus,lumma vi generandi,fouendi, augendi ac perficiendi, praeditum: quod naturam ignis us-

190쪽

383 . II a RhizTIc a Min I cIN que adeo aemulatur, ut reuera coelum nihil aliud sit, quam purus & aethereus ignis : nec purus ignis aliud quam coelum. Q d quo inagis subtilitate&puritate

principia ac Uernetita vincit, eo potetiores etiam, perfectiores, puriores ac simpliciores vires obtinet, quibus omnia penetret, & singula quaeque suis formis ac Hrtutibus exorneti. Constat igitur ex Mose, nullum aliud elementum igneum existere, praeter coelum , quod quarti elementi locum obtinet, aut quod piata usquartae siemia esst, ex trium elementorum subtiliore materia & forma extracta : quae nihil aliud est, quam purus, aethereus &simplicissimus ignis, a tribus elementis tanquam im-

perfectis longe diu cisi si initis ac perfectissimus: ut qui

omnium formarum,potestatum ac actionum in Omnibus natur e rebus inferioribus autor sit, tanquam primaria causi, dc instar parentis erga foetum se habens, ut qui semina sua in ventrem terrae suo Uento importet,vnde foetus nutriatur, foueatur, crescat, & tandem ex elementorum gremio excludatur.

Hoc quidem coequm, lieet nullius sit per se complexionis, hoc est, nec calidum, nec frigidum , nec humidum, nec siccum sit, aut dici possit: omnibus tamen re bus ex sua scientia praedestinatione calorem impertit, frigiditatem, humiditatem & siccitatem : siquidem fiunt stellae & planei se, qui spiritus frigidi si mos' humidissimosque, ut sis turnales & lunares, habeant: a ' lii calidissimos & siccillimos, ut ibi a res , martiales &c. alii humidos & calidos, ut ioviales, qui virtutib suis ac complexione, qua unumquodque sydus & planeta i dotatus est, omnia haec inferiora informant acina praegnant, uralia indiuidua sint huius conditionis & com-mlexionis, quam a suo informante planeta aut stelladutuata: sunt alia qualem ab aliis sydelibus aut stes lis 'obli