Jos. Quercetani ... Ad veritatem hermeticae medicinae ex Hippocratis veterumque decretis ac therapeusi, nec non viuae rerum anatomiae exegesi, ipsiusque naturae luce stabilendam, adversus cuiusdam anonymi phantasmata responsio

221쪽

DEFENs Io, CAP. XVI. Iss& filium crystallinorum dissimili defaecatione: quae

prout persectior, aut imperfectior est, erumpit color alio praesta ιuior vel deterior, nobilior aut ignobilior. Et si autem luna extrinsecus alba est, nihilominus intrinsecum fouet aeturinum ac coeruleum colorem, quo sapphyris tincturam suam exhibet. Venus externa superficie ruborem referens, interno potitur virore, ut viride aeris ex ea conflatum testatur: quo smaragdum viridi colore inficit. Mars intrinsecus rubeus, ut crocus eius apertὰ indieat: sed longe dissimili rulphure ab eo rubore igneo,

quem sol in intimis suis partibus occultat, colore hyacinthos imbuir. . At terrenus Iupiter, naturae tamen coelestis particeps quem etiam, ut iam diximus, fingunt aeris regem, quod aereos omnes colores , eosque varios apud se contineat θ variis ac diuersis coloribus opalas tingitae imbibit. Ex quibus lapidibus omnibus ab experto Chymico,nqnsecus cum menstruo eorum coelesti super proprio saccaro cohobaro ac extillato quod ante septem&viginti annos in libro nostro de sp agyrica medicamentorum praeparatione descripsimus) ea trahi potest suus color: ac ex auro, aliisq, metallis, ipsorum ilhctuta duci possiant, cum meti struis, veris si agyris notis, ac familiaribus: scd praesertim cum cementatione ac reue beratione, quam doctus artifex nouit ex tenuissimisae subtilissimis metalli laminis cum pumice elaborare, qui ex sulphure auri rubescit, ex veneris sulphure 'irescat, ut & ex aliorum pariter sulpituribus infici solet, eum quibus cementatur ac reuerberatur. Quibus tamen tincturis ac sulphuribus metallicis cum idonea ac congrua aqua spoliari ae euacuari potest, ut in medicamenta variis inoibis conseremia aptentur. S:c ML colo

222쪽

HERME VICAE MEDI cI N AE &colores ae sulphura lapidum extracta,ut ante dictum lest, in Medicinas accommodari possum. lSed quum, quae in libro nostro de spagyrica medicamentorum praeparatione, non sim multis peruia, qud dolidcirco ac de industria ea obscuriora reddiderimus, ne a porcis margaritae proculcarentur: nunc in candidi rum Medicorum gratiam explicamus menstruum il- lud coeleste, quod nihil aliud esse dicimus,quam rorem mensis Martii, eiusque saccarum mannam : ex quibus duobus simul mixtis , digestis ac distillatis generale dissoluens erumpit tincturis lapidum omnium edum cendis apti limaum. Quin & s ac caro sbio, & ex melle priuatim ditio lueta quoddam extrahi potest,quod I- uendis metallis, hoc cst, tincturis eorum extrahen- dis opportunissimum habetur. Vt autem Philosophi . ac Medici Cabalistae liqoores ac tincturas sapphyricas vitriolicasq; cerebri affectib. speciatim adaptarunt, Auri vero cordis defectibus, Iouis pulmonibus adscria psierunt, Mercurii hepati, ut Saturni lieni, Martis rentibus,& veneris genitalibus membris, generationi clicatis, haud secus gemmarii ac lapidum lulphura tincturς-que, iisdem partibus, prout ex suis planctis constant latapides, ita serui utir, ac conducunt: quibus pr2terea innata est vis, ut generatim radicati nostro balsamo corroborando ac reliciendo idonei sint. Atque haec ex mediis aquis citisque fructibus trium nostrorum principiorum certissima elicitur probatio. Cuius rei ut fusiorem adhuc demonstratione faciamus. assumamus corallum in exemplum : qui quidem marinus est fructus, oculis vegetabilis, ac in arboris formam excrescens: quod prae aliis omnibus fructibus, quos mare progignit, plus salis nitrosi aut nitro sulphuris flammam concipientis continet, ex quo vSque ad coflagrans liquor est, ut non minus aqua ardente ex vino prolecta,

223쪽

E N S I O, C Α Ρ. XVti prolecta, flammae & incendio subiicia tur Quod experientia patebit, si vel citra calcinationem et zi in putauerem comminuatur, & di sibi ueritis acuti ac acidi virtute, quemadmodum iam docuimus in plumbi operatione , in fatem redigatur, in quem magna pars abit de conuertitur: ex libra una huius sistis exsiccati, & a men-1truo optime separati, Chymicus Philosophus vel sex uncias spirituum vi ignis potest educere, qui facile in liquorem spiritualem , flammae concipiendae aptum, resoluatur. Ex quo liquore idem expertus Chymicus &mercurium coelestem ac aethereum, tracturam rubram

Iulphuream, nec non salem potest excernere , & ex iis mercurium Philosophorum elaborare , qui cum sua aqua vitae coniumstus ac mixtus singulare per se auxilium praebet: cuius virtus & bonitas centuplo augebitur, cum apta di sibi uendi arte aurum in eo lutum fuerit,ut a perito Philosopho fieri potest. Si quis ista male credulus in dubium reuocet, Vtc inralla ex sie reddant aq uam ardentem, & quae flammam

possit concipere, eaque quantitate, quam diximus, testem huiusce veritatis omni fide superiorem adducere pomum Dominum de Beauliel Rure in secroReois conaclaui Consiliaraum, ae secretorum scrinio ruri eoni.

que Gallici status scribam ac Amanuensem sapientissimum. Cuius fides, probitas ac autoritas mihi centum testium instar esse pollit ac debeat. Qui ipsis oculis

artinctum n 'strum &industriam in extrahenda ex corallis aqua vitae ardentissima ac flagrantissima, cuinti nictura, in sua arce de Longemeaux intuitus est, praesente D. de t Esto ille, Doct. Medico, apud quem Medici ordinarii ossicio tum temporis fungebatur, quemq; sibi adiunxerat explorandae veritatis iocium, cam ubi fas filii praedicauit, ac math credulos quosdam, no in simae alioqui notae viros, in veritate huius artificii conin. L 2 firmauit.

r r η

224쪽

1τ HERMaTICAE MEDICINAE firmauit, ne in re tam certa incerti haererent ampli linquam ex me experientia didicerat ac perviderat. Haec igitur tria principia, si in coelo, aere & aquis comperiuntur,ut docuimus, quis dubitat, maiori ratione illa in terra exhiberi, & ex ea apertim enucleari po1- se, clim sit omnium aliorum elementum foecundilli mum ac feracissimum ZQuin imo in omni terra pluuiis aquis nequaquam diluta,at tota pingui, tria ista principia, in una eademque substantia, quae nihilominus cli itingui po1bant,deprehenduntur. Exemplum unum huius rei proposui mus in tractatu noluo de Priscorum Philosopho rum Medicinae materia , in quem An onymus nollertotus institit & adhaesit, ex eo triumphum captans Meanens. Exemplum fuit de nitro aut sale petrae, quem

artifex nitrarius in suum usum solet dissecare. Ex eo enim imprudens etiam & ignarus quid agat, diuersa isthaec nostia principia aperte separat ac prolicit. Salenim marinus in eo apparet, in lixivium suum tot

Deinde sal nitrosus aut sulphureus, quem praelertim quaerit artisex, in glaciem coagulatus ab alterius Lalis

natura longe lateque remotus, utpote altero nempe

masculo &fixo,in qua facild solubili. Altero velo qui sulphureus est j in eadem aqua nullo negotio lese coagulante: qui quidem nitro sulphureus spiritus in se i

tentem continet aethereum ac coelestem mercurii sipiritum , a quo magnam vim ac motum illum nanciseitur sal ille sulphureus. Quique mercurialis spirItus ab artifice Chymico nullo negotio extrahi poteli ex sale petrae aut nitro sulphure. V t hinc facile con1tet, tria illa dialia principia in tota terrae substantia aperte contineri ac distincte demonstrari. inae quidem terra ac eius ellentia, cum sit totius uiuuersi tertium

225쪽

DEFENs Io, CAP. XVI. principium, tribus tamen & ipsum constat principiis, sale videlicet mercuriali, sale siilphureo, & sale terrestri, aut falino, quibus essentia illa terrestris, ac ccr-rium uniuersale principium constat. a nobis satis dilucide in libro nostro explicata, & tamen ob exilem ingenii Anonymi nostri captum in peruersum sensum detorta, nec intellecta, facile ei ris immo ue- . runt, quin &incalumnias diras aduersum me concitarunt, qui ausius sit impietatis me insimulare, qud dhuiusta odi mysteriis , veterum sequens vestigia , excreatione mundi, & in partes resolutione, Trinitatem diuinam adumbratam notauerim, unde eius Trinitatis gloria elucesceret ac hominibus innotesceret. Nec non etiam hinc sibi applausit ingeniosus vir: quod recurrente nouo vere, cum tellus, veluti amore flagrans, Sc vi salis sinum reserans, excludere ac producere spiritus suos mercuriales ac nitro sulphureos, Vnde arbores succis de liquoribus diffluant , herbae deplantae floribus luxurient, atque inde ridere prata ex Poeta dixerimus sic apertis omnibus terrae meatibus,& virtutibus spirituum ubique sese exerentibus. Dignum scilicet argumentum, nempἡ hominis stultitia, quae rideatur, Si probe homini isti cognita esset generationum natura, rideret ne aut ambigeret a mercurialibus spiritibus & nitrosulphureis, non tantum ista in lucem produci nuda, sed tot elegantibus tincturis, floribus, pigmensis tanquam gemmis ac pretiosis unionibus insigniri ac exornari 3 Sed ista aperid fatis docuimus libro illo nostro. spirituum selis, petrae exemplo, qui a lembici vitreum corpus etia penetrant ac permeant, in eiusque si perficie excipiuntur instar minutissimae farinae floris, omnium generum colores ac picturas referentis,

ut totum vitrum o palae, variarum ac diuersarum tin, .

rarum speciem exhibeat. L 3 Mer-

226쪽

tss HgRMETICI MEDICI MAEMercuriales lpiritus in foliis &fructibus sese osten tant. Sulphurei in floribus, sieminibus & nucleis. Sales in lignis, corticibus & radicibus: ita tamen ut singulae illae tres arboris aut plantae partes distinctae, etsi aliae spiritui naercuriali dicatae, aliae sulphureo, aliae fili nos seorsim tamen in tria illa principia adhuc resolui possint, nec sine iis constare queant, utcumque simplicis

simae sint: omnis enim rerum essentia, qualiscumque sit in terum natura, his tribus constat & perficitur principiis. Quod autem aliae mercuriales dicantur, aliqsulphureae, aliae salinae, idcirco fit, quod mercuriales plus mercurii, sulphureae plus silphuris, salinae plus

salis, quam aliorum in se contineant Explantis enim integris nonnullae sulphureae ac resinosiae magis conspiciuntur, quales inter arbores est abies, pinus, quae perpetuo virent, vel in ipsis montib. rigidissimis, quod sulphureo principio abundent, praecipuo vegetationis instrumetito admodum vitali. Nonnullae enim aliae sunt plantae, ut laurus, malus aurea aut medica,& id genus aliae, quae quidem diu virescunt, at frigori tamen obnoxiae,qubd earum sulphur sit volatilius, ac minus

facit E diis pari possit, quam abietum , quq resinosae

sunt ac mucilaginosiae , atque idcirco fixioris ac constantioris vita arbores, aduersus temporum iniurias munitae. DenIque aromata omnia, omnesque herbae fragrantes ac odoriferae, sulphureae sunt: ut tamen singularum herbarum singula sint, & adm; dum diuersa sulphurea, quae propemodum varietate sunt infinita,ut lite de iis plura dicere non sit locus. Aliae sunt plantae, quae talem referunt, ut quς gusta

etiam tales deprehendantur, qualis est chelidonia, urti Ca, aron, raphanus, sinapi, allia, porum, persicaria. Quae etiam virtute ac copia sui salis temporum iniuriis relu- tantusi Ros

227쪽

DEFENSIO, CAP. XVI. I cI. Itos solis, sic dictus, inter Mercuriales plantas mercurio abundat , ut & horaria & cerealia omnia. Quod tamen principium, cum sit admodum volatile ac spirituale, nisi ab alio aliquo magis corporeo retineatur, nempe ab aqueo aut aerco liquore, omne conspeetam effugit externu. At Chymica arte disiectum δή enucleaintum, interiore sua an atomia , cum aliorum principio Tum leparatione secerni ctram ac deprehendi sensibus potest, ut Mercurius ex omni reprimo in disiectione aut leparatione extrahatur in vapore aqueum, sulphullin oleaginosium. Tertio ex faecibus residuis rerum,& in

cinerem redactis, sal per propriam aquam prolicitur. qui albissimus&tanquam crystallinus falis acerbi, acris ac pungentis, aut alius id genus saporis, gustum referat, unde veru esse salem deprehenda rur,q ut in aqua, saliam vulgarium more, solui possit, tantum a cinerib. reliquis distans, quantum vita a morte: cum s ces ab co reliAς terra mortua dicantur, hic vero actionibus plane vitalibus sit refertus. Denique in omni plantae genere, eiusque partibus omnibus, inli ent tria haec principia, variis proprietatibus ac facultatib. pro plantarum varietate insignira: quibus etiam peritus Medicus varie utitur, ut singula singulis, & congrua congruis adaptet, iuxta scobum, quem sibi proponit attingendum..Hinc patet internae rerum anatomiae necessariam esse cognitione, quae ex signaturis rerum proprietates ac virtutes earum facile indicat, quas ex peuentia confirmare Iiceat. Sumamus, verbi causa, oleum aut sui phur baxi perpetuo virentis &vitriolati, cuius ingrato odore sulphur narcoticum, quod continet, nobis exhibetur. Eius inquam buxi oleum, etsi facile cremabile, maxilmina tamen dolorum omnium lenitivum est, uti potς sulphuris narcotici vitriolati naturam ac proprie-

228쪽

IsrH an MaTICAE MEDICINAE tatem aemulans, aeque cum vitriolo epileptico etiam morbo specifice conferens.

Si proprietates principiorum eamphorae spectemus, perspicuum erit celsi in aqua ardeat j ex ingrato eius mdore, proprietatem illi ineste refrigerantem & narcoricam cuius etiam oleum dolorum sedatiuum estpra stantissimum, cum tamen contrarios effectus exerati

ut quod primo insultu igneam quandam qualitatem exhibeat. Ob proprietatem eius in sedandis doloribus Arabes eam tertio gradu frigida esse iudicarunt. Huius experientia in dolore dentium perspicua est. Si enim

denserosus ac cauus eius oleo attingatur, dolorem remittit &recreat.Hoc idem oleum praesentissimum est remedium in renum doloribus calculo laborantium. Eo enim & dissoluitur& eiicitur calculus, si ex congruo liquore administretur. Aliorum etiam oleorum aliae sunt proprietates. SL

quidem anisi &sceniculi olea aut sulphura discutiendisae exigendis flatibus apta sunt Caryophiliorum sulphur, nucis muscatae, Cicam omi, aliorumque aromarum: quemadmodum & mentae, &ambrosiae, Liuiae, bethonicae olea, atque idgenus alia corroborando ac calefaciendo cerebro & ventriculo idonea sunt Sic piperinum oleum, attenuans, dissoluens ac incidens tartareas in corpore materias & nitro sulphureas aut biliosas, etsi utcumque calidius a multis existimetur; biliosis tam re febribus , vi tertianis &aliis fugandisi longE quouis alterante aut refrigerante syrupo accommodatius est. Haud secus ex seminibus papaueris, cucuIbitae, me-1Onisici et meris, &ici genus aliis frigidis, extrahi pos sunt olea flagrantia ac ardentia: quorum tamen operationes calorein hon inducent, quin potius quiet te ac re-

229쪽

ita ut ex ipsa therebintilina fere tota sulphurea, ut &ex pice & resina spiritus mercurialis, acidus liquor arte elici possit, vim habens aceti distillati instar dissoluendit etiam solidit sima ipsa corpora. Quinimo in doliolis, in

quibus pix imponitur mercurialis, ille acidiis liquor ab ipsa pice separatus reperitur eadem mei dissoluendi facultate praeditus. Ex rasura lignorum & corticum viridium arborum ac vitriolatarii, prς sertim quales sunt I

curialis liquor igne lento ni md ex tillat ad dissolutione

. corallorum perlarum idoneus. Ex qui b. mercuria lib. a -

cetati liquoribus varia quin etiam concinnari possunt remedia tum humorib. fermentandis, digerendis atque attenuandis apta : tum sudori b. urinisq, mouendis, cal-

culisque atteredis&c si minuendis, variisq; aliis affectib. mercuria lib. prqsertim j curandis idonea seu specifica. A sui pluuibus & mercuriis ad quot undam salium anatomiam transeamus. Diximus ea in genere expursa-l tioni ac euacuationi uniuersali corporum inseruire:siuei sedes moueant, siue urinas, siue vomitum, siue sudores proliciant, siue detergant, incidant, aperian aut quai cunque ratione obstructi Q nes expediant. i Quemadmodum lainen inter sulphura & mere urios variae ita tu utitur differentiae: sic magna est salium va-j rietas, & inter eos virtutum ac operationum discrimi na Uerbi gratia, salsi liquarum fabarum inter alios mi- ' rum in modum causticus est ae urens, qui tamen ex ius. eulo iusta dosi exhibitus admodum dio reticus est, uti nihilominus citra noxam ac viscerum offensionem cias eae issime operetur. ii Fraxini sal potentissime obstructiones reserat, lienis

230쪽

et o HERMETICAE MEDICINAE Artemisiae & Sabinae sales prouocandis menstruis sunt accommodati s simi. Sic sales testae bovis, aut ononidis, saxifragae, litho-spermi aut 1m tu solis raphani, dissoluendo calculo is a- Tenulis exturbandisereni b. ac vesicis magna proprie

tate conducunr.

Singularis etiam proprietatis ac facultatis habent ut sales bardanae, peta sitis & cardui benedieti, qui diaphoretici si Inr, nec non mentet ac absinthii, qui ventriculi tunicis expurgandis aut detergendis proprie ac priuatim incumbunt, stomachuin simul corroborando. Sic gua iacinus sal specifica proprietate solutiuus est, ut

mercii rius eius aciditate, quiana possidet, fermentatione ac attenuationem testati:r: & Oleum aut sulph Rr eius

vim diaphoreticam obtinere. Ex quibus tribus principiis, si priora duo spiritualia ac magis simplicia A artis decreto proliciantur; fixum vero, soc est sal carte veris Philosophis cognital extrahatur & separetur: deinde iii

num corpus, quod elixi r Arabes vocant, contrahatur: sudorificum, alterans, concoquens ac purgans simul fit medicamentum. Qui triplex motus ac operatio, ex Vna eademq; essentia, ex tribus unita, proficiscitur,auxilium eertissimum praebens, loco argenti viui si usus ipsius reformidatur aduersus luem Veneream, ut abunde con- filio nostro de lue Venerea docuimus. Tartareus fal ex eorum genere, quae acri us ii nguam feriunt, coleaginosus ac sulphure usi usque adco tamen acris est, ut pote ex vegetabili admodum vitriolico & a Cerrimo extractus , ut prae aliis omnibus acrimoniam exerat potentissimam : attamen si cum spiritu aut ipso met oleo vitrioli acerrimo permisceatur, eius nihilopa inus acerbitatem & ferocientem spiritum ita mode-xari & coercere potest, ut ex utroque fiat coagulum, indulcis de gratissimus sirupus aut utilissim iis com-