장음표시 사용
121쪽
magistratus in fruendo. utendo.
est, quispinis patio non solum in fluendo cernitur, quoc regi verumetiam in tendo,quod cim debetur. Praeterea cum citiis de sbingrauissimis cimtaris insenatu consultandiisicaa, s raeandabbertatem habet, ita habet visine consensu populi lex publicamnsat, in re populus veluti conclus u regia maiestatu quodammodo compos habeatur e daltera partem argume tires oma aperpetuitatem Ephororum, qui electione iunt, non obstare, quominus ciuesparticipes magistratus dicantuae, partim quia aliasinus cia in ciuitate partim quia eorum calculis approbantur. Opp. Ciuitas es liri societvi lege starte novi naturaefareat ergo ciuis natus non senatura enim hominem, iustitia ciuem facit. Resp. seribiti natu eluitaιsuas viressuist,quamobrem etsi civitas absolute considerata lege ac arte constat,1nchoate tameneonsiderata abutero naturafuit, ic natisunt luctues,qmdparentibus ciuibus ornumstium petunt. Opp. Peregrini erus, pueri,senog decrepiti intextu a nomineae mitione Iuis excluduntur.sed hirsinguli aut actu autpotentia possunt esse consilir maci'Iliuitatis, ciuilis compotes: ergo pos mae
Resp. auaritie solum Me loco qu esse pessint,sed eram qui existant ciues: negis textu negatur puem senibus nomen ciuistaediscet Arist.hos nesse pliciterct absolute ciues. Depere risiactseruis Acoiniissi conseresepublico admittantur, hy Itur libertate possunt recte nominari elues: at tutum non est Tuilem togam multis peregrinis concedere, tutum non est manci ιν Madium authoritatis porrige do Senes ex albo ct catalogo eluiun Assuiu re,est senes comtemrerrer e libro ciuit m deleri no debent,ut docet in textu Philosophus Antecedens probatur, quia a catalogo ciuium illarumn
eritissed .ublici, muneribus elistatis liberam iret
quod ima intelle is qua immortalis est senescamine quod . .efatis a deficientibi corporis instrumentis,ssiendo quoLac'- η rationis attenuetur, deprouerbium est;Senex bispuer. Senex bis opp. Exules, homine gignominia notati intextu υιdenturn P gari ciues sed hoc est absurdum ergo negari non debent. Minorp tet, quia in tertio cap. huius libri Arist.defendit contrarium sempebonum ciuem esse pose,tametsi vir malus idem existat. Resp. In votis habuit Arist. τι omnes ac singuis in ciuitate bomviri existerent, verum cum in turba acsidua hominum hoc fieri ne hqueat istinguitferi quidem posse ut 'civis bonus siecundum vir: utem osci',quamuis sit vir malussecundum virtutem animi. sttamen hoc loco exules homne j ignominia notatos in quasionem vocari,ut illorum exemplsalirasceliris magnitia ne deterreamim . D. omas verbo hoc argumentum solistocum inquit Philosephus homines vitioseos ciues esse negat,intelligit vitiose tam mimo quampe o, quales exules ac carrupti misera habentur. Argumenta contra definitionem ciuitatis. Opp. Ciuitvis collectio multorum,qui nonsuretparticipes n. filiorumisiurio rum,ac magistratuum ergo male definitur Ante cedensprobatur, quia artifices e sunt necessariyin ciuitate, xamen non furit participes orum,mpatet intextu. Resp. Sicut ossa stinguesin hominesum necessar a. -- ossavi, informa stprimaria actione hominis non commum ni ita manci gues, mane, pactartifices in ciuitatesunt necessaria, tame adconsilia, is Ita&artiis, mast magψbatin ciuitatuno et accersantur. Omnes hic arti es non excludo, sedΡordidos initabemus, qui natuina sane insem quiliniysciuitatis=udant; sed is argumento in expositisne restondetu opp. Nulla ciuitas est tam accumulatefas acfortunata, ut omnι rerum tam humanarum quamod innarum copia abum det ergo male definitur ontecedens eo at quia necessaria es cum exteris nationibus gentillusis rerum mina in commutatio.
122쪽
An miniatostatu reipub.idem cinu maneat Nutatur starus reipublicae in Bonum, ut si aristoeratia transeat in mona chiam,in se idem ciuis, hoe est eadem natura ciuis manet, ut sit confiij, iudicij, ac dignitatis
Malum,aut e conuerso,& sic idem non mane ut si monarchia in tyrannidem conuertatur idem ciuis eademq conditio consultandi,iudicandi ac Limperandi non manet.
opp. ciuitaιcteisu treiatasiamutatostaru reipub.non est ciuitas ergo non est idem ciuis. Maior constat ex definitione
relatorum. norprobatur,quia mutato statu eadem mosqua ursorma civitatis)non manet. Resp. Eadem manet uniosed non idem ordo unionu serum mmonarchias aristocratia eadem unio ciuium, sed non eadem ratio σκῶ ad mistranduam milia ni, in hac turib; ubdici Gro temperare oportet. opp. Si verum sit mutato tuum,dem ciuem manere,ium tachia,aristo alia,ct democratia,eadem ciuitas dicerenturrat hoc absurdum est: ergo mutat atusdem civis non manet Maiorvrobatur, crina ex mutationecivitatu utatio riuupendet. Minor mobatur, quia hec tria Auersas ciuitates lyciunt.
keso maisum imperium factum conjulare, consul e terum
in populare versum statum ciuitatis non iustatem commutan n
risidiis Emimstrationis,mul essentia ciuitatu tollum
ciuibus ineces esse videatur ciuitatem non esse eandem. Resp. Ciuitas ct riuu considerantur bifariam auigeneratim Civitas&eν pro formabinione hominum in ordine ouentium,2 sic non mutunia ui ''s. Damiure autθeciat pro alio abo, modo administration . rc muta lues. tostatu mutantur, non tamen quoad senti sed quoad sent a me ordinem utriuis diuersm enim ordo existit,sed eadem viso qua est Forma ciuitatis aliter modo,non natura affecta manet.
Dubium. Vtrumpacta tyranni mutatosatuseruari debeant a ciuitate Hii iis fili, in. dicium habet
DELIRAS si serenti tyranno quicquam concedas: Π4 '
aeta furoris de libidinis, quae in tyranno regnat ciuitatis ' P φ nomine defendist Mirum est Aristoteles,quod con tradicendi studio tantopere deleotiris, ut in calce istius cap. audeas docere, actiones tyrannorum quodammodo fieri a ciuitate, , easdemq; chyrographo ciuitatis confirmari debere. Quid si prodat ciuitatem tyrannus 'quid si conspiret in consules an ista facinora sint approbanda inns acta ciuitatis sunt aereis tabulis insculpendi Nugas agis si sententiam meam tam peruerse interpreteris quippe non dico tyrannidem esse natum reipub sed labem, non esse ciuitatis clauem, sed luem loc tamen volo, acta publica in deprauato statu ciuitatis mutata in melius constitutione persolui;non tamen omnia, sed ea solum, iis non seruata,infamiae maculam posteris aspergant.Ut si tyrannus publico consensu cum alio principe faedus pacis ineat, si pecuniam mutuo accipiat, si sine pernicie ciuit,tis, alia negotia quaecunque tradiet, mutato satu hqc inquam omnia iustitia suadente pristari ac persol sex rationis uidebent. Sed ut rationes huius rei punistim accumulem. Si hoc non fieret , ius aequitatis violatur, ciuitatis honor diminuitur, iniuria alijs offertur, conflatur inuidia, belli ac seditionis sax accenditur, & deniq; quod maximum est tra-gaedia impiorum plerumq; sequitur.Multa hic proponi pos uini exempla, sed instar Ommum sint Athenienses, quid - -
123쪽
tasa lacedaemonijs pecunias a triginta tyrannis acceptas mutuo, illis post hos expulsos persoluerunt. Distinctio.
praescribitur.' Privata, ad quae seruanda noua eonstitutio non
uita a loco inmeroi haminum eadem veta uersata ituri
los T v A quid ciuitas,quid ei uis sit ostendit Philosophus; nunc quando eadem,quando diuersa est, paucissimis demonstrat. Quaerit ergo, anno ei habitatio, hominumq; consociatio eandem vel diuersam iubtatem faciat Hae quaestio in primo Cap. quodammodo illustratur muta Eergo veluti in pugillum colligemus singula. Alia est vulgi ae multitudinis, aha est docti& sapientis de hac causa opinio: si enim eadem maenia,si ijdem homines maneant, vulgus eandem manere ciuitatem putat: at longe secus Philosophus fila statuit, quippe unitas ciuitatis non a loco sed aforma, non a numero hominum sed ab ordine ciuium pendet. Consideranda fiunt igitur haec tria, locus, homines, ordo ciuitatis: si locus mutetur erit urbs alia non alia ciuitas. Nam etsi ciuitas vulgo sumatur nunc pro loco, nunc pro numero hominum, nunc pro unione ordine simul cohabitantiu locus tamen iumerus proprie ciuitatem non definiunt quippe mutato loco mutatis hominibus, eadem ciuitas id est eadem societas manere potest: quae societas, si in alium locum transeat, eadem certe dicetur ciuitas, iuxta illud poetae, --habitante similluniis Romasiuit.-
Et iterum illud Lucani de Pompeio, Lycurgo,Marcel- Io,alhsq; qui regnante Caesare Romam reliquerunt, Expulit armatampatos est ibiti urbem. Si Galli ad Indos pellantur manente eade administrandi Arma,illic Gallia est ciuitas igitur a loco eadem vel diuersano appellatura opprobat Aristan textu exertis,quia si minibus
Vnitas eluita tis non alis .co sed alas.
triplici polix Roma Veiis quia Camiu
124쪽
Ratio prima. seeu a. Tertia Ineonsito Mordine consistit ciuitas.
nibus aestimetur ciuitas,tu Babylo 6o.mill a passu amplexavna,tunc Peloponesus ampla illa regio muris cincta una etiaciuitas diceretur at illa multas sormas administrationis, haecinulios ordines coprehendit: illa tam magna fuit, ut tertium iam diem capta ciuitate pars quaedam eiusdem non sensiste; haec tam vasta, ut multas in se ciuitates continuisse seratur. De hominibus quid dicam ' Qui etsi centies mutentur, ciuitas tamen eadem permanere potest. Nam ut fluuium Mitem fontem eundem dicere solemus, licet aqua sic prostuxerit vealtera sublabente succedat altera: ita tametsi homines oriantur & cadant,eande tamen ciuitatem subesse dicimus. Relinia quitur ergo neq; mutatione loci, neq; mutatione multitudinis ciuitatem distinguere aut definire. Undὸ igitur ciuitas diauersa dicitur'Certe a mutatione formae,quae uni multitudinis ac ordo administrationis appellatur haec unio, hic ordo si mutentur,mutatur quoq;ciuitas: nam in his formalis It aseunt essentia ciuitatis ponitur: at mutata formares quaelibet mutatur: ergo mutato ordine administrationis mutatur ciuiatas Ad confirmationem huius opinionis duo in textu adhibentur similia;primum est,quod sicut chorus tragicuso comicus specie differant, etsi contingat saepe eosdem homines utrumq; agere ita monarchia Maristocratia diuersas specie ciuitates constituunt,licet ijdem homines ut materia in vir que ciuitate maneant. Similiter ut concentus nunc Dorici, nunc Phrigh existentes natura quidem diffcrunt, ecia abi)L-dem hominibus term canitur: ita diuersi status reipub. di-liersas ciuitates faciunt,tametsi ab ijsdem hominibus in utroque vivitur. Summa omnium est,non loc im,non numerum, sed unionem ac ordinem ciuitatem eandem aut diuersam constituere non locum, quia non in aedificio sed in consilio; non numerum, quia non in multitudine hominum lea in ordines administratione rerum consistit ciuitas.
D seeundum vulgi opinionem, Iedoco nilmeroo hominum varijs modis affectis eadem vel diuersa dicitur. Ciuitas eadem vel diuersa dicitur bifari
am, aut Secundum rei verita, rem, sic eadem vel
Quia denominatio & distinctio cuiusq; rei cst adorira. - ia ut in choro Meantu sudiuerita existente ni- res habet:ita est in ciuitatelone. eadez vel diuersa Quia diuersi status ae eonsti- Lappellatur ratio est, i tutiones diuersas formasin fines
Upp. Taulo aηte itum est quod mutato ordine ran mutetur
Resp. Ciuita or u Ercgeneratim ut d Ummia finiuntur, prout ommb- constitutiorum reipub. conueniunt, c 'sic m. Diats tu ut docuimus, .nnmutantur at si feciatim confrire/tur, prouisunt diuersae administrationes ac ordines, cauidem is erunt, eges in hoc sten=vnoohtradictis. Opp. inpulsi a loco Romaκis Gothi Romam incolant, mutatur ut Graecis Guttuscergo a loco nomeros hominum etiam dependet ciuitis Turca Com
Opp. iam resnon e orma rei, sedordo administrationis est
modus quogubematur ciuita. ergo non e --ciuitatis custio sequimur mutatωnem Minis ciuitatu alteratione ne ere. Hesp. Ora famitur hisiariam, antpro externo modo actura, iusti ordo bisari. -pruriremm ciuitategubemanda, cnon est formanest mutat*m sumi M. Gusalem aut pro interra θω unione or is ciuium, ct c latro strino mutationem ciuitatis infert. Exempli causa. Si Humi catur Galus,Gallia tima contemplatiorapaci admercitationem Mart e conuertit; modus hic ciuitatis mutatur,at onam aram eodem tu permamente eadem Ommn. ciuitas existit. Caterumsimonarchia in aristocratia aut aliam Aecum reip.rra Dat tu quidem ordo auι est intrinseca rema ciuitati ext mitur, HIN, a uitaου eodemotu labefactata imaliuorem cEmutatur. Nune rantum
125쪽
Νrdum icere ergo a loco etiam dependet Mutas. Resp. De statio commit duobus modis, aut re fectu materiaqvie in loco,aut respectusormae quae in ordine eo istis.Si Babylon Athena fiunt cadauera, tamen esse ciuitate'mo is de ordo ac ratio administrandi subi Meruntame quonia in deuastatione loci confusiopopuli orianis tredisolutio contigit, iliarum risulatum nun nrmsimulacra manent nec enim locus sesequiuisari Carthagi re ets,visensit censorinus.
Dubilim 'iam expediaipolitico di mescire ciuium D. bium, portuumgnum: minsuare'ιb CIues,proii incit urbes ac portus nerui ac ossa sunt ciuit tis: non es politicus si haec ignores, non es dignus magistratu, nisi haec vere distincte icias pastor suarum ovium Ira merum ad unguem tenet an gubernator ciuitatis suorum urbes&por ciuium turba negliget λ Imperator de locorum opportunita- im te,militumq; suorum viribus dies noctesq; studet an prudes ςjPR, ' β' magistratu, urbes tortus qui sunt maxima reipub subsita. l. dia scire contemnet Hoc negat authoritas, negat antiqui- cap.11. tas,negat ratio negat experientia. Authoritas hoc loco Arist. is cuius verba sunt, De magnitudine ciuitatis quanta debeat, esse,& utrum gentem unam an plures esse expediat,homines politicum ignorare non oportet Antiquitas,quia apud Aegyptios ut scribit Herodotus in templo pacis omnia omniuciuium, prouinciariim , urbium, portuumq; nomina tabuliscoscripta appensa fueriit,quq cosuetudo ab illis ad Romanos fluxit.Ratio,qui sine cognitione horum eq; ordo seruari neq; tractari negotiu ciuitatis,neq; sine periculo propulsari hollis potest aram ignotis ciuibus quis ordo, ignotis urbibus quae negotiatio,ignotis portubus quae propugnatio ab hoste
manetZExperientia denim que ciues,urbes, portus,armis, muris, turribusq; nos tegere, munire corroborare docuit. C s L leges aptius serat, quae moribus diuersor λExpedit politico locorum competunt Distin tio. seire numerum ci ordinem rectius instituar. uiu,urbium, D Negotia ciuiratis accuratim rractet tum ciuitatis, ut Loca infirma fortius desedat hoste peIIa qui omnia fietino positat, sibica pollucone iganin
armat adperniciem ciuitatu: ergopermitIi non debet cuilibetpolitiaco urbes,prouincia ,crues,acportus percontari.
Res Hac ratio allax est, non magi sequitur quamicores,ignem accendi non acbere,quia fammis aliquaxia contingit in centum: periculum, quodcreant mas ex hachientia, ob re non debe quo Minus boni abuta est rari' describama ciuitatem.Si enim nauta dendo chartis nauticis naue ascopulis, quanto magisIo tici hosciendo ciuitatem apericulis possunt defendere' opp. Numeris ciuit mes infimitor:er sciri nonpotest. Resp. Non hoc loco intelligitur, ut turba omnium a m Porum rimum numeretu sed ut certa illoram habeatur clusinitor quippe hoe commod inde euenit, ut sciat magistratira qui ad arma, qui ad
pacata negotia ciuitatis natura aut arte comparretur.
merauerit ergo numerum ciui mperscrutari curiositu non licet.
Resp. Succensuit non ιγodpopulum enumerauit,se quoddifimuid uisa potenti quapro Israele pugnauerat Iarimum ad in
Armitatem humanam conuerterat.
e n eademsit virtus boniviri ae AH rini, uagistratu vir bonus esse debeatλ- disciplinam obtemperana perdiscere principibusi pediat' ti O interrogatus quo praesidioniaxime indigeret ciuitas, virtutis inquit sensit vir sapiens non mae-nibus, non ciuium lacertis, non militum arnais, ac legionibus, ab hostiunt inpetu defendi ciuitatem. Cadit enim honor Martis, ubi splendor ac sydus virtutis cadit. Hoc intelligens Philosophus , postquam quid ciuitas sit explicuit, ciuitatis vigilantissimam quasi custodem virtutem essit demonstrat materia ergo ciui-inus est turba hominum sotmavnioin ordo ciuiunt, finiso a beata
virtutis. Sydus virim tis solum in ciuitate Iucein
126쪽
Ealem non omnium sed alicuiusu.maingistratus. Pol 2.cap.'. Lib.de. .conc
beata assuentia reruin,at sola virtus est eonservatrix istorum oriani una cuius arce lux,vita,& salus ciuitatis sedent.Ualeant igitur qui deuia quaerunt, qui hoc medium non tenent, qui quodlibet sibi licere putant, modo suis votis potiantur; valeant qui principes leoninis unguibus ciues vulpinis pellibus tegi, Marmari velint ut illinc furor, hinc fraus Wallus regnent nunquam profectu faeliciter actum erit cum illa repub in qua hoc virus manat, ciuiumque animos prscordia inncit. Nam ut raro cicutam haurientes curantur: ita nullo alexi pharmaco ac pesti infecti ad pristinam sanitatem reuocantur. Si velis ergo praeesse, disce virtutem si velis subesse, disce virtutem; nam superba Carthago ruet si animosus Scipio in eam pugnet; Recte poeta, Virim est,uitiumsugere a vient taprima Stultitia carmine. Quippe ut absente sole non apparent umbrae: ita lucente virtute vitiorum laruae dissipanturio quam optandum est ut sola virtus regnet Sed ad Aristo nunc venio, qui hoc loco hanc litem mouet, An eadem sit virtus boni viri, loni civis Eandem esse generatim negat, eandem esse speciati in ait: vult enim ciuis virtutem in genere spectare officium,vult magistratus virtutem sincere spe istare pietatis asylum: nam fieri non potest ut omnes ciuόssint boni viri; at si a virtute magistratus declinet,populus cito malis exemplo perit.Huius rei olim Claudianus rationem dedit.
Ret eis ad exemplum totvi commitur orbis. tibiis mutatur semper cum principe vulgus.
Hic vero ne inter virtutem boni viri,boniq; ciuis disti ictio ignoretur, quid sit ciuis virtus, i comparatione nauis cum ciuitate ostendit. Est enim ciuitas quasi nauis , sunt initi nautarum ciues, faelix nauigatio veluti prudens ad ministratio ciuitatis, praesectus nauis quasi princeps, at alij qui diuersa officia actionesque subeunt, sunt tanquain hominum multitudo , qui ad diuersa munera reipublicae destinantur; finis communis nauigantium est salus nauis, scopus simul cohabitantium est alus ciuitatis sie
ergo primus syllogismus a similitudine uictus sormatur.
Quemadmodum est in gubernatione nauis, ita est in administratione ciuitatis sed in gubernatione nauis sunt di Cic. de Sestincta ossicia, facultates nautarum: ergo in administrati Dςαone ciuitatis sunt diuersa muta era virtutes ciuium. Assumptio probatur, quia aliud officium remex, aliud gubernator puppis, aliud prora praesectus gerit; quod cum ita sit, facile est virtutem boni ciuis definire, quae nihil aliud est Virtus boni quam habitus probe gerendi oflacium in re publica, prout i*β varia ciuitatis formain constitutio postulat. Hoc posito liquido iam constat, quod virtus boni viri a virtute boni ciuis differat, cum illa ad officium praestandum, haec ad aninitim exornandum destinetur; illa enim ossich, haec viridicitur Exempli causa, Concio nator hoc proprium munus in ciuitate tenet, ut animos ignorantium scientia veritatis imbitat hoc in suggestu multi quidem sapienter agunt, qui tamen minus candide iudiose vivunt alia igitur est virtus officij,quam praestant;alia viri, quam vix salutant. Sequuntur in textu plures rationes,quarum prima a distinctione, secunda a definitione, tertia ab impossibili ducitur. A distinctione, quia virtus boni ciuis externum, virtus boni viri internum obieetum habet: nam illa veluti ad opus, haec ad ornatum mentis refertur illa ex parte bonum, haec simpliciter absolute honestum reddit; illa est in bono iaue, si calcearius ex corio bonum calceum, si vestiarius ex panno vestem concinnam fingat, haec vero non inest nisi depositis malis Gibus vir studiosus virtutis fiat. indefinitione, quia virtus boni viri per prudentiam animi, vi
tus autem boni ciuis per notitiam ossici definitur Abimpossibili, quia si una virtus esset boni ciuis ac boni viri, omnes ciues essent similes at impossibile est omnes ciues esse similes ergo non est una virtus boni viri ac boni ciuis Quod vero fieri non possit ut omnes & singuli ciues sint virtutis studio Mamplexu similes, hinc constat, quod nulla sit multitudo hominum sine labe nulla societas&communio sine lapsu suspicione viiij radam familia Gen .eapsos Cainum,
127쪽
Cainum, sanista Abraham domus Isin aetem, Isaae suum Esau, David propheta suum Absolonem, Christus ipse suisum Iudam habuit Quid tandem An Roma nullos Ner
ness' An nullos Timones Athenae alunt Fieri certe non potest ut omnes ciues evadant probi; verum ergo est quod hic
Arith concludit,ncmpe quod dissimilium diis milc sunt
virtutes. at ciuitas ex dissimilibus constat, sicut animal ex .nima corpore,anima ex ratione 'ppetitu, domus ex viros uxore ciuium ergo non possunt esse similes virtutes:ex
quibus perspicuum est, nam S eandem simpliciter non esse virtutem boni viri ac boni ciuis . sed iam ad secundam quaestionem venio, in qua probatur quod licet boni ciuis bonique viri eadem non sit virtus in genere, eadem tamen esse debeat in specie: hoc est, qua nivis tota multitudo ciuiaum Ideam4 diuinam virtutis formam non admiratur, a
gistratus tametaqui ad gubernacula ciuitatis sedet, in amplexibus vini'; virtutis perpetuo conquiesceret.Nam ut obisscuratis oculis non vident partes rita deprauatis magistratibus easte: iustὸ non vivunt ciues ontagio pestilentior non est quam quae praecordia petit, labes immanior non est
quam quae culini nain fastigia ciuitatis vrit sapienter ideo Aristoteles hie doeet magis raisi ab sol te bonum ce studiosum virum esse debere, id est talem, qui non sollimissicium dignitate, sed etiam qui pectus Manimum virtute exeolatro quam dissi ei lis est virtutis via illis qui in altis& excelsis ciuitatis palaths vivunt, imbillis qui in exquisitis delies aevoluptatibus animos consopitos vel poti iis sepultos habesti In utramque aurem dormis Sardanapales Excitat eis ipsum, nam Arbactus venit, nescis stulte, nescis qua manu sceptrum teneas nam si scires, nunquam bys ac purpura depictus cum meretriculis dies nocte' volutares. Res ὀolim Aristides, Parum prodest esse Iouis filium, de esse Mineruae spurium. Iterum, Non valet genus si non praeualeat virtus. Nana est pompa principum, inanis cst applausus populi honor, diuitiae, forma, oluptas, in puluerem
cito comnaurantur Vivit sola vitati inquam sola post
funera virtus. In dextra virtus, in sinistra virtus P virtus in sceptro, in gladio virtus, in omni parte lactione principis, candida virtus lucere dcbet. Quod cum ita sit, non est dis ficile, paucis probare magistratum virum absolute bonum esse debere. Hoc in textu requirit Aristoteles,cuius verba haec sunt. Dicimus utaque bonum magistratum esse virum . bonum. Et iterum, Eadem est virtus boni principis honi viri Testimonio Euripidis aperte hoc ipsum probat, qui eis bonum principem non sibi ed ciuitati exoptantem bonum introducit. Ne mi ista Horma sidqua ciuitas desiderat. Nyon extae
Sed hisce rationibus vires Margumenta addam, quorum ista
primum ab autitoritate, Secundum a temporum historia, Tertium ab intentione legumlatorum, Quartum a contrario,postremum a fine, fructu ducetur punctis agam. Omnes Philosophi qui unquam de repub ante Machiauellum quem scrib.m, non Philosophum appello hoc unum fi missimὸ tenuerunt, quod principes viri boni esse deberent: acch.lib. d. ergo hoc ipsum in benesinitituta repub. requiritur. Vide an pΠης ς-p recedente dubitat, legat Platonis praeclara monumenta de repub.alioruinq; opera, Meert semper ac passim inueniet, virtutem inpritie .pibus maxini Erequiri. De his orijs quid dicam siue eras, siue prophanas legeris, inuenies omnes
hoc uno elogio plenas. Beatae ciuitates in quibus principes ac ni agistratus sapiunt; Deus bone, quibus laudibus bonos ad caelum, quibus vocibus malos ad orcum rapiunt In sacris Mosen, Iosuam, Dauidem, Iosiam, aliosq; sexcentos taceo; in prophanis Numam Pompilium Romanum, Codrum Α-eheniensem, Lycurgum, raristidem, aliosque infinitos transeo. Ad intentionem legumlatorum accedo, quae certZ fili ut bonos ac iustos ciues efficerent: ergo multo magis ut principes ac magistratus boni viri fierent, aliter tot leges deprae vijs bonorum principum nunquam tulissent. Sed si contrarium ante oculos ponamus, quot sepulchra,
sim cadauera proiecta ciuitatum cernimus Velocitdro decim
128쪽
declinant imo ruunt ciuitates in quibus Nerones regnant. Vae terrae cuius rex puer est, puerum non tant aetate quam moribus intelligo, cuius malu plus nocet exemplum quam aspidis venenum; nam vestigia malorum regum equentes ciues, sacillime ad omne facinus incitantur. Si sens limpide non fluat, rivuli turbantur; si rex suis virtutibus non praeluceat subditi inficiuntur, laborantq; periculos . Potiremum arguntentu a fine petitur, qui est perpetua salu4 rerum pub. Magistratu enim xistente bono prospere succedunt Omnia. Ratio est, quia pius magistratus d summum bonum endit, idemque in circulo suarum actionum vi centrum 1 opum intuetur: ab hoc centro lines recti ad circumfercntiam ciuitatis ducuntur, cardines reipub. circa hoc centrum pulcherrima manu 'uasi virtutis motu agitantur, omnes
deniq; partes in hac sphaera coprehensi benignissima influentia huius centri reficiuntur;quippe rarissime illa ciuitas labitur in qua virtus religiose a magistratu colitur Tertia huius cap. dubitatio est, An disciplinamiobtemperandi perdiscere principibus sit nec est alium . Aurea sane est illa intextu Philosophi sententia Sapienter imperare nemo qui dem potest, qui alus parere prius non didicit. Nescio certe, an vox illa Iasonis sitientis regnum, si omni modo laudabilis, quando animose dixit, Non didici parere,nescioq: priuatus esse. Qui fieri potest ut alijs obediendi formam praescribas quam sequi tui pse penitus ignoras plΑlijs si non obtemperent grauem infligis paenam, obtemperandi tamen non didicisti artem. Sed hic distinguit Arist. Quod alia si disciplina obtemperandi struitis,quae est serui ad dominum; alia est ciuilis ac libera, quae est filii ad patrem; illa regem imbui non oportet, est enim sordida; hac vero ornari decet, quia est decora Rationes quibus hoc ipsum probatur, sunt, a simili,ab absurdo a necessario, a decoro. Assimili,quia ut equitatui non praeest bene qui naagistro equitum non paruiserit, ut dux exercitus militibus non recte imperat, qua imperatori non obtemperaui trita praefici ciuitati is quidem
non debet qui alli obsequi reluctatur. Ab absurdo, qui an
hil absurdius est quam visus mineruam sicut aiunt doceret, quam ut imperitus obediendi alijs ossicium obtemperandi praescribat A necessario, quia nemo sapienter imperat qui parendo imperare non didicit. A decoro, quia nihil est iii principe excelsius,nihil diuinius quam ut mentem humilem submissam gerat, quam ut sapientum consilia audiat, qua deniq; ut legibus patriae se ipsa subsciat. Erudi tesolim Cato: Feras legem quam ipse tuleris.Non minus ingenio se Solon: Oportet legem regere regem Postremo, natura&pietas hoc ipsum urgent,nam natura principes suis parentibus,pietas deo principes subiecit principes ergo non solum imperandi sed citam parendi scientia instrui & ornari debent; sed ita Ornan ut aliam virtutem imperantis, aliam parentis esse intelligant,ut in primo libro Politicomm patet. Alia in fine c. s. huius cap. obiter mouetur quaestio, nempis, An opifices ac mercenariisint habendi ciuesλCaeterum quoniam in quinto cap. secundi libri eandem discussimus, hoc loco breuitatis causa longiorem eiusdem tractationem omittemus. Distinctio primae quaestionis. si eademsit viram bonivniac A-cisu'
Viri,moralis seu Ethtea nominata,quae bonum habentem reddit, haec semper&necessario in ciuem non ca
Offcij,ciuiliis seu politica dicta,quae ad x Obiecto.
munus solum ciuis fertur,&haec a vir- Medio.
tute boni viri distinguitur Fine ut antea
opp. Libro I. Et&-- c. I a. abee Philoseph; isdem Mus esse olim cliniatu, quodest mus hominis. Praeterea illi ostenduogumlatores siliscontendere, ut ciues boms viros arimestos revidant:ergo videtur eade vistin esse boni viri ae nieims:- θυλtumfluidem bonumtius eisitatis quod estvminia-inis,quodib num rivi hominissit vere hinestu sera uisu timem ciuitatu esse vere honesώ. Poriasileges reo Lentum ut ciues nonsolώ in offitari sed etiam in ment voluntate,c' vita tim Missi ant, videtur mobabile quὸ easdem virtutes iam ciues quam semidii coleravi.
129쪽
Bonum in Essentia,EX- istentia. Ethiedib.6.
Prudentia consideratur Politice, Eihi virtus Mora. lis, Intellectu alis. Virtutis su rectum, obiectum, medi. ahseris.
Resp. Inoomma recte urgem intentionem non actionem ciuitaistis nam quamuis intendat ciuitas, qvimuis legumlat res contendant omnes in ciuitate visos bonos efficere, Honiam tamen hocseranonpotest ut omnessancti, ut omnes bonis ant, distinguit Philositaphin aliam esse ossici',atiam iam vir esse virtute Ghanc no atri gant multi, ii saltem qua boni ciues existant non anfernentura est ergo idem bovum risiuincimtatis acinim homimae in sentia Hism, non tamensemper in ex emta quam re festiu mutat. Opp. Prudentia tam in bono cive quam in bono viro esse debet: ergo est eadem visti soni viri ac bona ciuis Antecedens probatur, quia prudenti cxrcumstantias in actione omnis virtuti praescribit, adeos est connexio omnιum virtutum inprudentia i Ethicorum
probatur. Praeterea dio etiam ostentatur exemplo, ubi Aristoteles Polycletum artificemprudentem pellat. Re sp Prudentia consideratuae bifamino, aut politice, qua est quadrimstientia elui adoperaeiudia; aut Ethice, quae impliciter virtus boni viri,qua assectussuoi moderatur; viain ciue diae in
Opp. Omnis actio eiausis ciuis tendere debet ad beatitud nem uitatis ιρ- est vere bonumssedhocsieri non potera moratas υν--rsu qua es via ad uitate non, n ergo eadem es iram Amviri ac boni ciuis. Resp. Tendimus adfaelicitatem duo modis, aut absolute, disisper ornamenta virtutis vir bonu/;aut comparate, sicper emlerna opera bonus ciuis adfelicitate eu bonum ciuitatis tendis.
opp. Virtus in magis esse non potest Mut est in textu misitii Messunt mali ergo in illis viritu non inest. Resp. Virtus moralis in malis esse no potest,at virius intellecti asi cretiosis in mali nonnumqua inest 'test enim Hercules ducis Oscism optime exerceresipatriam; mefflagitiose vivat Om
Opp. 'ristes boniciuisae boni viri nequesubiecto, eclueobi dio reque medio, neque' afferimnere non rected mouuntur. Antecedensprobaιur,quiasisiectum utriuis est animis, lectum affectus, nedu- actu virtutis mi ipsa beatitudo.
νυου absolutasia res ectiva iacitur, eadems animum non assolute sed re pectis acceptunissuamsedem or siniectum habet.Porro ut nomen ciuis est nomen re festis,suum subiectum reffectivum habet ita obieLIum nou absolutumsed restectivum habet, nempe munus Ursicium, ad quod ciuis vel natura vel arte destinatur. Meium vero non est astinantemus, qua tu est boni virisecuta messentiam boni edexterem, quasi es ossici' secund2m ex sentiam rim. Postremo finis utriusis est Hilud hoc est boni viri in acti ne,ctb ictuis nιntentisne puppe intendi bonus ciuis beatam ciuitatem escere, at vir bonus iis agit, viseipsum bonur e
Distinctio secundae quaestionis. a magistratu vir boni esse debeat'
fumatu sunt i natim in repub.minia era reipub subeur,
Perpetui constitutione, sorteq; naturae ut reges Anglicani. Successui electionMsortesi fortunae, ut .consules Romani. Similitudinem Dei, cuius persona in magistratu geritur. Magnitudinem honoris,quae soli virtuti non homini debetur. Imitationem exempli, ad quod posteritas conuertitur. viri esse debent Euitationem scandali, quo ciuiis propter tas offenditur. : Conseruationem boni, quo deus is ui erga eluitatem maxime placatur.
Opp. Magistratus ab Arist. οἰ-s partem dicuntu ciuitatur sedpossunt esse ciues interimit non', ni viri ergo no requiriatur ut magistratu ni boni viri. Resp. Magistratus natista ciues, osscio autem ciuibus majores M. visum postersere hoc respe tu albs virtute praelucere debenι cum ossi io uiuis
enim docet Philosophus aliam virtutem ianiviri, tam boni ciuis, maiores. non ust quodomnes ciues virtute priuarentinoiavi dis viris eisplurimi inflammati,ad honoresae magistratus, quisunt ramia multatisρ'opter virtutem, raperenturi propter virtutem duco,qui
130쪽
Boni eadunc opp. Catofuit bonus magistratus, atseipsi moeria i , Ham ale in firmitat bonin imperator,at venenum hausit est sic de monitu altys ergo potest essedinis magistratuspolitice, etsi moraliter xvi non habea
Resp. Toni viri aliorsa ν cadunt,at lapsius hic nodignitati fiω, sedin armitati impatientis naturae ascribi Het exempla hac igitur non docent, magistratum virum bonum non esse debere. Nam quamitas inter magistratru heu nimus multifacinoro se vivant, quales tamen vita , exemplo esse deberet sic leges procribun est monumenta maiorum contestantur. Opp. Mediiseusubasternati s aiunt magistratinsunt v modum in omni republica infiniti .ergo seri non potes visint boni v ri. Nam multitiarietem potius caca assectio quam recta ratio viscit. Resp. Sunt multi quidem in omni repub sed non infiniti absit quin in omni ciuitate boni er integri viri reperiantur,qui magistr rumgerant:causa vero cur hoc non rest uia, quam tu in contrariam partem modo attulisti, nempe quod fectio multitudinem p tim quam ratio vincat, multituanem inte Ego ciuium non magμsratuum.
Distinis io tertiae quissionis. 4 disciplinam obtemperand p ci bus disceresis necessariumpn Servilis,quae est serui ad suum dominum,& hane diste re principem non oportet. Diuina,vi subjcia- Ilan ob causas Ciuilis, quae I tur Deo. modo allatas princ
Principis rerm ergo disciplina obtemperania ei non es necessaria. Antece denspatet a definitione incipis, qui spes totitu reipubMini Et nemini,in Maevmpublicum ciuitatis constituta. Resp. Princeps est quidem persena totim ciuitatis, subiectan Diseipsina
randi est dupleXs Prineeps deo, patridituri ζζp sm suorum ciuium:rationitamen bubi citur,qua certe ration
et a Iopp. Quint 'biwMaximinia lium consulare imperia Fene lagerenteno, legatu est missus, cuiforte in via ocurru consulphus, dς potestat quempater legatus prateriens nonsalutauit continuo flim lictor, R R0mRn
imperat ut legatus de equo descendat. Imper ii sibim=ὸν Ob- 'I
remperanssic ait, sit ho eri non quiaimperium tuum cotem' ser seduli experire quantiae mares consitum:conuenitemmutpater legatus, filio consuli obsequatur. Hoc exemplo demonstrara videtur quod in magistratus am scientiam regnandi non obtemperandi requirat ciuilis procerum institutio,vt Taurus Philosophus theniensis hanc rem in eadem Praefatione disicussit. Resp. Hoc exemplumprobat venerandos esse magistratω, cum parentes Iut ipsorum , magistratumgerentibus creantur obedire:non tamenprobat quin ydem magistratu reciprocam non omlum a1 retionemsted etiam reuerentiamparentibiti rependant,auod etiam hocloco contendim; demonstrare. Opp. Inprancipes imago Dei ct totius ciuitatis,ut ante ro- fatum essed Deus 2 ciuitin nec elui,nec legi astranσuntur ereo nec inceps astringi auisubesse debes. ' Rei p. Principes ac magistratindi' appetantur, non inparticipa n rione diuina essentiaesedissimilitudine diuina iustitia. deran m tu tur ergo principes duobus modi velabsolute, ut illaud nem Dei dij appellamorpersonam ciuitatiuerunt, ic nonsessi iuntur; vel Nara xv re in red ne rationis in ciuitate obstruent,st scparentis ilia tura,sic legibus vi iustitia oraequitatis obtemperare debent. opp. Est voluntarium inprincipe meo, parenti . st legibus obedirere o non est necessarium, ut antea docetur. Antecedens pate quia obtemperare es actio volun ἰώ, qua nunquam cogitur.
Resp voluntarium re fectu hominis,est necessarium re e- ct ordinis in perso principis est tota ciuitia, pias librea a Obς tinxia res*M.qua est ora ciuitatis hoc' tit inrequirit, inemo is P 'ς P ' ascribat obsequium,qui nunquam didicit auare consilium. Neeera opp. sciplina Maenis sit necessaria principi, tum issus me ito mereturpanamsedyrincipi nulla infligereturpena: ergo ciplina obeaeiprincipi non est necessaria Maiorpatet,quia ca-remptio virtut flagellum iudicis requirit Mnor constat, qui recepi caput rariuι ciuitatis, usus iudiciumsubit.