장음표시 사용
231쪽
aeeuratius declaret. Hactenus de materia huius librivi propositione istius capitis. Quaestio nunc eis, An seditio ciuium sit primum conuersionum seminarium in omni stitu ciuitatis' Recte quidem Arist.a seditione tanquam a lethali fulmine quintum hunc librum incipit,in quo de causis euertetibus conseruantibus rempublicam disputare contendit. Quid enim altissima ciuitatum maenia citius ab ipsis fundamentis concutit quam seditio' Quid monumenta antiquitatis & o natalenta pacis serentius invadit quam seditiorTempus est edax rerum,at dentatior tempore est seditiomam rapit,vorat, consumit omnia r haec nunquam concepta est sine pernicie matris,nunquam parta sine naufragio ciuitatis. O quam sugienda igitur est seditioλsed vide hac re solum hic disputem,
Pnilosophus hanc primam pestem primumque seminariuinconuernonum in omni statu ciuitatis suisse, iam esse, olim fore hic sapienter probat Argumenta sunt a definitione, a seditioni, de causis,ab exemplis,quibus ab interpretibus alia ad ijciuntur, finitio a similis a contrario,vt in sequentibus patebit.Definitio insinuata non aperte demonstrata est, nempe quod seditio sit insolens Huperba ciuium,pluris se aestimantium quam par est, a iusto sorteq; ciuili declinatio; haec est ambitiola factio factiosa ambitio, qua ardentes mali ciues rebus nouis student, nullaq; re magis capiuntur quam discordia, qua semel accensa nec alta Carthago, nec tumens Graecia floret; hac semper utitur saeuavi caperata fortuna in vertendis globulis rotisque suis;& sane imperia,nationes,regna sunt nihil aliud quam pilae sortunae, si virtutis sceptro non roborentur: si ergo nihil magis rotam sortunae in ilia vertit qua n seditio, seditio et 'rima luesvi pestis ciuitatis. Causae a quibus secundum argumentum intextu ducitur generatim quatuor sunt,libertas, opes, genus honor: sub his virus seditionis latet, quas pruna sub cineribus occulta ardet. Nam cum liberi se omnino pares cum opulentis,opuleti se omnino p res cuin nobilibus, nobiles genere se omnino pares eum honoratis viris principibusq; ciuitatis efficere conantur,diuisio
partium statim emersit, qua veluti scintilla stipulis inteista praecordinseditionis
praecordia malorum iuium ad mutationem praesentis sta I l eabditus inflammantur; nam stomachabundi sunt diuites in multitudinem, nobiles genere opulentos sutores non serunt
principes nati aut facti Zelotipi sunt suspiciosi ne rest
num perdant; hinc contentio, hinc innovatio, hinc euersio ciuitatis, cuius prima causa est ut iam constat existis causis orta seditio Tertium argumentum ab exemplis suas vires
nabet; quod non solum modum sed etiam actionem conuerinitionis breuiter ostendit; modum, nam si diuites superbi potentiores sinue instigarchiam, si liberivi pauperes vincant in democratiana,si factio unius valeat in tyranidem,si suror popuIrin an archiam cosusionem status ciuitatis vertitur Exempla quae tragaediam&actum istius conuersonis declaratiunt in textu tria Primia est Lysandri,qui Lacedemone regnum tollere conatus est.Secudum Pausanie reois qui Epho d V Jj y acrorum imperium sustulit. Tertium est quorundam in Stellia dies ciuitatem quandam Dyrrachium nomine ineolentium, qui '' ''
pro tribunis plebis tribuumq; prs sectis quos Graeci Philarcnos appellant senatum secerant,eumq; iterum in frequentissimu iudicum concessiim tande comularant. Sic pilas sortunae iactat seditio,sic regna vertit, quid ergo inestius est in ciuitate qua disti actio ciuiu'argumentaquq ab interpretibus nic attexuntur sunt a simili 4 contrario. A simili, Nam ut ineon ore humano ipsa viscera nonnunquam colica discindit passior ita neruoso vincula ciuitatis disrumpit intestina seditio. ut frangit ossa fulmen illaesa carne ita fundamenta civitatis quassat seditio virtutis specie palliata Contrarium seditioni est,nioo concordia ciuium, quam omnes Phil sophi primam conseruationis causam eme assirmant:ergo seditio prima causa interitus ac euersionis aptissimὸ definiri poteit. Huc addi possunt argumenta ab authoritate & ab e- tentu rerum. Ab authoritate, nam Plato ait quod nihil meli UM pN s us sit ciuitati quam unio, nihil perniciosius quim diuisio se- uitioq; ciuium Ab euentu rerum, nam quid portas ciuitatis
citius hosti aperit quam seditio discussa iam quaestione reliquum est ut quae sequuntur in textu breuiter ae diluciddD 3 percu
232쪽
percurranius. Cum ante demostratu est flamas seditionis exco potis limu in visceribus ciuitatis concitari, qubd ciues caecutientes in suis ipsorum bonis iustum squalerisca potius opinione quam rem rationein iudicio metiantur, viri Iustum arith usque distinctionem hic adfert Philosophus, quae est via- nictic 'm, Ge liuid sit iustum Maequale arithmἡticula secundum nume- ' una,quod in proportione rei; aliud geometricum secundum Plat.pola.&r magnitudinem quod in proportione rationis ac dignitatis costat. Exemptuni illius in hoc patet,quod sicut duo a tribus uno:ita unum a duobus unitate superetur Exemplum huius in dupla rerum proportione ponitur,quippe in eo non equalitas psideris ut aiunt2 sed meriti di virtutis ratio habetur. At quorsum hic λCerte ut intelligamus csco amore sui perstrin- si animos mortalium in definiendo aequali ac iusto, unde ex bonis ciuibus saepe flabella seditionis fiunt;Nam cum alij ex libertate,alij ex diuitiaru copia,alij ex honore, alij ex genere sanguine ampliciter in omnibus squalitate rapiunt,io minniantes iustum esse ut sint in omnibus idcirco pares, quia in horum uno vel altero antecellant, necesse est ut bilis in stomacho bellum in ciuitate ardeat Nam indigne serent diuites si pauperes sibi aequales fiant stomachantur liberi si sub opulentis oppressi vivant; Si quis ignorat Pompeios aequales, si patiZItasiusq; deq; vertuntur omnia & pacis temptu arie- tibus Martis cocussum cadit. His posuis, tria adludia in textu sequuntur primum est i popularis administratio paucoru I; potentia frequentius ubiq; gentium reperiantur quain aliae 1brmae ciuitatis, ratio est, quia plures sunt pauperes quam PQl-3Gai s opulenti in plures opulenti qualia studiosi viri. Secilia dum ei quod democratia de oligarchia naaxinae seditionis procellis pateant,ratio est,quia sumini cum infimis, infimi cuna summis perpetuo decertabunt, e utroq; igitur mixta admiam o .... nistrandi rinam, Ut superius Iaiidat. Postremum est Quod popularis gubernatio tirnuor ac diuturnior at potentia paucorum, rationes reddit, quia minus agitatur seditionibus, quonia nemine habet cum quo colendat; S quia similior est
politi Aqui omniintutissima est,ut ante Plutosoph. definiuit. Distinctio.
Seditio qui est sactiosa diuisio&distractio civiuὰ prima pestis inausa m
desinitione editionis , quia est iniusta, insio.
lens nuperba a sorte ciuili declinatio. generalibus eatisis,que sunt libertas,opes, enus &honor, qui seditionis fulmine deuastant ita Ab exemplis multarum urbium, gentium, nat onum,quae editionis C tu extinctae iaccnt. simili, quia seditio est quasi viscerum passio iti
tur esse in ciuitate, contrario,quia ut in unione civium conseruatio ita in distractione est confusio ciuitatis.
Ab authoritate Platonis Vt,patet. i. Abeuetu, quia sola seditio hosti ciuitatu proditi Opp. Quicquidest causa conseruationis non est pr--Iem narium interitus est editio est causa conseruanda ciuitatis: ergo ne eminarium eiusdem interitis.Probatin minor,quia dis, stilitas ex ct ciuibus in diuersinfastiones cautior o tutior erit administra h*'ς riRcautior,quia factione araeute prudentius se gerent magstratus ,-tir, quia hoste cognitosortiusse munient adversm hostem. Hocor' probatum fuit in imperio Romano, in qseo tribuni plebis Mach.in Litai ctiose aduersantes nobilibusseratumprudentiorem multo mece i h S S
Resp. Verniciosa est illa opinio Vachiauelli, quod nutriensti Maesilauellue
fit in ciuitatefactioseditionis silia. e. fondae igitur quodneque refutatur. cautior neque apericulo munitior hoc modo efficiatur ciuita ruam ζditio facit θ' se r tas epotest cum ardeat in tecto igni t At θυώalud Q 'mi insisties actio quam facula ardens in tectis ciuitatis Fateor si velis positi ζ' cautiorem redia hoc modo magistratum edaudi, miserum hoc Liu.de: I. .es ut magistratus in urbe cum cine, quasi dux in tumultu bessi Cato in Scipi- cum hoste viveret Ciuitas ticus es securitatis o regnum D 90ς at quae quies in regno sesciue regibin hostes capitales*- Quod de Romano imperio ais, teipsum tuami causam lae Ut sub Graea.dui, nam tum exarin pulchritudo Roma cum tristinorum seditio floruit. Opp. Terpetuapax ciuitate deuorat ergoseditiopaci contraria siliquando es necessaria,quo dato, sequiturquod emper κου causa euertenda ciuitatis . Antecedensprobatur, quia diuturnitas γα unis eculi alio tantam haminum mustit in ac molem
233쪽
E paue bestu parit ut desectu rerum necessariarum ciuitvi vulnerata cogatu a pe adimustum bellum, quo messuper arescis utur. Resp. raro pax inpestem vertitur,at dato hoc est concesso quod paxpacem aucta mustituisne deuoret, non tamen est necessariaseis Atio, qua citius totum imperium quampartes ruit Praeterea nunquam cogenda ciuilin adrniustum betam ut ciues amputemur.=nt enim potiussexcenta aliasia quibus hoc onere liberetur,visioner fataria insubsidium mittatur aliorum principum, qui iniuste contumeli's stimurbs ab Elysiacerantur,si ve Romasamracpse se liberauit. lopp. Vt i viri iustissime sedision postsunt mouere: ergoste--rtio non estpersecimis bono repugnam ais contraria. Antecedens aperte est in textu huius capitis.Ratio uitur, quia boni viri nihil contra bonum commune moliuntur Iusta Indicta Resp. Iustiissime inquit Philosophus Am viriseditiones excitet, iniqua seditio sed minime quidem hocsariunt; uasidiceret,virtute excellentes vias .a r si tio ἡρηstribu meantur, maiore aquitate vimpossunt emercer nolunt tamen,quia boni existentes norunt immanesce i sostationem excitare,nisi rei'ub tyrannide appressa periclitetur, artum iusta vindicta non iniquaseditio dieitur. opp. Seditio aliquando communi constulit ergo non syria teri l. - σημμθη um conuersionum inrepub. Antecedensprob vilicst iii - γηρῶtiori potentia ac manu urrirnisve debilitati cadunt, dae ab Harmo quod est,ragrata eluitati. dim Aristo Iesp. commotio nonstatio est qua tyranni dolvt,sed is enim FT , si V p m V Psceribus ciuitatis, at tyrannis non est ciuitassyli ii ii, g, MK--μ admisistratis,ut anteaprobauimus. miti, sita Opp. Bellum est licitum. ergosedulo est licita.Antecedenspatet, quia bellum estpacis causa Argumentum tenet,qui editissub bel
se ut minin masu sub maiore latet. Re p. mi bellumsit licitum requiruntur quatuor,primum ut auia Belli lieiti eo thoritate ampriπcipis quam civitatisfiat,tum ut sit iustam,tertio ditiones qua visitpublice ed ctum ostremo visita bonumpublicum est comm ne destinatum, sic intelligas antecedens concedima ,sive in uer loquaris pernegamm,nambolgum ingenere non estiscitum. Prnerearato madeFn, ct 'a inseditione praeoctae condisi Vt Cato a
praetura. Virtus non contendit. quia se con
nes desuinrt,ct qa sedulo visua πω πω malim est qua besium smo eo nomine es malu quod nunquam adpacem desinetur, bd vero'axsequatur hoc caseusit non causari quippe ita uario: --,mes Muiolis non intensium
'o BIDA&suriosa res est seditio,cuius dente vulnerata Videt pol λ ciuitas contabescit cito,csterum si fiat edentula eiusdelatratus ut quidam volunt plurimum non nocet. Nam ut fures a tectis arcentur saepὸ latratu canis: ita tyranni opselluntu'sed'ὸ videar ipsemet mecum collui fari, eodC . a. . quς spiri u repugnantia dicere, a Trino nomen seditioni, 'ηφ'
commune student defendere.Hine est meo iudieionubii di xRy cat 'extu Philosophus virtute exeellentes viros iustissim Dri riculi Roma Caesaris rabie debilitata languet. Tarquinius superbus pulsus est regno,Cssar occisus in senatu, utrumq; factum Philosophantes quidam ciues approbarunt est ergo toleranda seditionὰ Phalaris, Nero Dionysius regnent. Ire cauta sunt cur potentes tyranni qui aliter paeari non μ' sed/Wφης possunt) seditionis ense tollerentur prima est quia imo elati Z ''
contra naturam, secunda quia bon omiu h tan TU' '
iunt,tertia quia populum no secus quam vultures suam prae iri s capiodam lacerant' dilaniant iniustum ergo est eorum imperium ac violenta administratio ciuitatis,que si lege consilio sanari non potest,desectionis impetu coerceri debet. RectὁHyppocrates; In periculosis glandum est cum periculo. Sic Hippoean enim est in corpore ciuiliae est inhumano sed inhumano pii , corpore potius breuis acris dolor ferendus est quam totius interitus:ergo in corpore ciuili breuisvi truculenta traeae-
234쪽
dia sustinenda est potius quam ciuitatis ruina& deuastatio. Amara haec medicina est,ted tum necessaria cum tyrannidis ulcera eo usque prorepserint,vi alio modo quam ferro curaia Cautio ri non possimi. Animaduertendum tamen hic est curam ista labentis reipub non a vertigne populi aut unius cuiuscunq; affectu dependere, sed consilio medicorum hoc est sapientumvirorum manu vulneribus ciuitatis debere applicari risim quidem sedatio non seditio,iqrbatio quedam humorum non distractio distinctioq; ciuium appelletur. Est ergo seditio hoc modo nomineq; acceptariolerada, ne crudelis Neis Sueton.in Ne ro accensa Roma exitium Troiae ad lyram cantet, hoc est,neron.cap 38. in curabile monstru tyannidis Persico furore ciuitate perdat. Opp. Picquid conuesiit orsubuertit civitatem Mnest omnino tolerata se editio ut antea in multis locisprobatist conuellite' subuertit ciuitatem:er seditio non est omnino tolerandia Praeterea Pol. .eap.1 demonstratum essuperius Vrannosseditione tollendos non este. Resp. aenius iae loco ut diximus nomen seditionissumitur pro defectione prudentiorum ciuium in causa tyrannidu ac nos onis solum, id, cum aliter reipub vulnera curari non possunt;orsis Simplieiter acceptastatio non conuellit sedcolligit nonsubuertit sed conseruat tyrannus ciuitatem Insuper agnoscimiu supra a nobis demonstratum esse non est,qui Orannos adsceptrum natos seditionis ferro tollandos non esse, quippὸ ' in illissacrum est nomen regisdat si impliciter Tranni sint, Ur tyran uult. . qu naturampatria mnt, meritos rumpartium Myettionem sentiant, ciuium, bonomum censurampatiantur. Opp. Arma inprincipessumere non licetemgo non licet deficere armisi a regno eosdem propulsare , quo dato videtur quodsedisio nullo modo sit toleranda. Fraterea cumsine graia periculosieri nonpores, sequiturquodin ciuitate n- sit omnino concitanda. Tyranni ut inel p. Verum es quqd arma non sintsumenda in principes, sed MyςΥ 'φ' tyranni rapaces vultures non veri principes habentur Adalteram partem argumenti reJondeo,quod uigrauis infrmita corporis negligi non debeat,quia curari aliquando non potest'epericulo vi tae:ita iacera ciuitatis nonpunt omittenda, quia saepesinari non possisnt ab , reipublica magno diffendio, quodqAidempotituserenos quam ut totius sequativir nauseagium.
bro perutili sequitur Arist.nam facta
diuisione in duas primariaS parte primum de causis euertentibus conseruantibus rempub.in qua plures; deinceps de causis euertentibus conseruantibus rempub in qua unus dominatur,disserit. Sed quoniam iut est in prouerbi, mala cognita facilius euitantur, primum zizaniavi nigra quasi semina editionis,tum causas fundamenta conseruationis graphice&cumulate describit. Postquam ergo ostenderit generatim discessum populi a iusto aequali,omnis conuersionis retrogradi quasi motus in ciuitate caput initium esse,nunc alias causas seditionis sed adhuc generales tradit: in quibus tria potissimum consideranda proponit, astectionem nempe eorum qui seditionem mouent, res de quibus litiganto contendunt, modos rationes quibus hoc suum negotium tam perniciose demum conficiunt. Sed quoniam
in hoc capite breuis admodum est Aristoteles summatim de linea bo singula. Affectio ergo eorum, qui igniculos seditionis alunt, est tumida philautia, Iticulosa dominandi libido, quae animos malorum ciuium taedio suae sortis ac conditionis ita exulcerat, ut a comuni societate cotinuo dissiliant reum enim caninus iste appetitus semel stomachos perditoruciuium inuaserit, dici certe non potest, quantas flamas bilis conceperit, quibus si somites inuidis addas,mirum non est si tecta excelsa ciuitatis ardeant,si alta gloriosa imperia cadant: causa ergo prima seditionis est elatio animi, qua fascinati mortales in sui ipsoru amore ut olim Narcissus misere pereunt. Isti sunt qui e altius cum Icaro efferentes,& in currum veluti solis temere volantes se posse omnia cum nihil
possunt rubi deberi omnia cudebentur nulla, otiose sontanta Aliera
consideranda sunt tria. Primo affectis, seditiosorum. Ouid.Metam,
235쪽
Altera nune eonsideratio est rerum,pro quibus factiosi ciues
seditiones mouent: numerantur in textu quatuor,lucrum,honor,hisq; contraria, ncmpe damnum ignominia, quibus ulnaoistratuum negligentiam, abiectionem animi,morumq; dissimilitudinem addas, septem de quibus in fine capitis lo- uuitur Philosophus generatim effcies. De horum stingulis ordine quid dicam Cum omnes Uinguli videant sub illis motum ciuilis ut ita loquar trepidationis occultari Nam quid aliud est lucrum quam semes' Quid honor quam seges contentionis λ Recte Poeta Auri sacra fames; cui illud respondet, Itum est in viscera terrae Effodiuntur opes irritamenta malorum. Attamen sic canunt ciues Lucri bonus o dor ex re qualibet,quod si non consequantur, tumultuantur nec non moliuntur insidias Honorem saepe definiuimus esiacam ambitionis qua capimur suffocamur cauti, hoc negato Caesar in patriam sua arma vertit Damnum Ignominia stimuli sunt ad aestumin excandescentiam animi, perpauci enim vel potius nulli aut ficultatum iacturam, aut . sui contemptumqquis animis serunt. Postremo quid magis vrget ciues ad seditionem quam incuria magistratus3Quici magistratum magis in contemptum idiu rapit quam abiectio mentis morum a suis ciuibus dissimilitudo Sed de his iterum in suis locis,nunc ergo ad quaestionem venio,quet est, An vlla sit propensio humanet naturae ad mutationem re rumpub.Non est sine causa proculdubio, quod in primis hic suadeat Philosophus, spectandum esse quo modo a natura afficiantur ciues,quipppe seditio nidum suum in sinu naturae habet, pullosq; saeuos ex ea nonnunquam gignit. Nam etnuniuersalis natura non erret monstrum tamen particulans naturae erratum dicitur: pari modo etsi homo vi naturae imperio rationis subditus iustam&tranquillam reipub administrationem requirat est tamen in eo motus&propensi quaedam ad nouitatem rerum, unde vertigo nonnunquam maximarum ciuitatum non sine magno periculo appete tium nascitur. Quod vero ista ad mutationem procliuitas in
utero nature concepta sit,hinc liquido constat,quia a primis
fontibus humani generis infirmitatem rationis hausimus quae quulem infirmitas insolens & superba est, cui insatiabilis rerum nouarum cupiditas adiungitur hinc illud,Mens hu-naana nouitatis auida; quod sit verum sit,quis non videt hunc mutationis appetitum ab ipsa natura suas vires petere λ Insuper ut uniuersa natura varietate ita vel maximὰ natura humana nouitate delectatur. Ut ergo illa perpetuam mutationem' vicissitudinem rerum desiderat: ita hec nunquam suasorte contenta nouas pilas rotasq; Hrtunae vertit: est enim nexibilis voluntas hominis, iuxta illud poetae, Roma Tibur amo vento , Tibure R aT. Horatius epi. orro cum ratio per tot quasi cancellos corporis res exter β tib nas videat,cum mens quae est lumen animi appetitu,affectu,
sensu depressa plurimum caecutiat, necesse est ut eodem plerumq; modo assiciamur quo isti famuli intellectus, alii. ni issis placet quod non est nouum,grata ergo est multiplex
conuersio rerum quae nouitatem parit. Ab exemplis hoc ipsum probo; nam quid pulso Tarquinio monarchiam in ari-ilocratiam apud Romanos transtulit'nonne bellicoseientis natura quid aristocratiam apud Iudaeos in regnum,regnuq; tandem in an archiampnonia Eleuitas inconstantia natured Nero optime a Seneca instructus xedueatus fuit, regnitanaen in tyrannidem mutauit, solum ut opinor instinctu motuque naturae vetus est illud, ' μ' in mel furca licet, grecurret. orarius ει Et sane permulti ciues ad mutationem rerumpub non ad pisthb i.
conseruationem nati sunt, qui rarissim consilio aut poeni, uocantur apprim Hergo utile est quod hie praeeipitvi piae 'si
scribit Arist. vi mores ciuium ae propensiones ad hoc malu Locus narisecitigenter trutinemus,nam haec natur contagio pestem se n*Gςix-
ditionis in angulis ciuitatis spargit. Ηue addi potest quod 'l' natura istam infectionem a petendae mutationi, a loe et
Ialiterquam homines pestem ab aere aliquando trahunt aerectaqua.
rimc olim Scythi&Per , suam barbariam ac limate in duo Alς .ndria vivunt suxisse diculur, san Esrequeter hoc e5tingit Vt ipsae 3IRI' 'natura ciuili locu in quo deguiplurimu sequatur dat enim IS
236쪽
ut pater sic patria cui irtus initiu4 causa si ergo locus ad mutatione reru ciuium animos inclinet, natura ciuisi eo magis est coercendane ad rabie seditionis suas vires intendat. Distinctio.
CAffectio ciuiu,respectu sciEqtialitatis. zInaequalitatis. 'Lucrum,cui damnum Opponitur.
Inseditio Materia O Honor, cui ignominia nibus con ditionis ge-α Negligentia. sideranda neratim,ut Paruitas animi. sunt CDissimilitudo morum. Modus, quo facta est seditioin commutatio eluitatum.
hinc quaestio de propensione naturae ad conuersionem oritur;quae satis aperte demonstrata tabula non eget.
opp. Generales cause Dionis inprimo capite attinguntinemgo otiose in hoc, itidemi in tertio easdem n-c repetit Philosophiu. Resp. Ratio non tenet, cum iuuerso re fectu in fingulis his locis discutiunturi nam inprimo capite easdem ad radicem imamico uersonum causam refert ma .easdem msuis contra 'scoparat,in 3 earum exempla cum albi aducti attonis causis demonstrat. Opp. Dissimilitudo est causea conseruationis: ergo male hocis causa seditionis assignatuF. Antecedenspatet insciibro Aprobrae ristoteles ciuitatem constitui debere ex dissimilibis. Resp. Dissi istudo his marum ac volutatum, at in i libro Hiariorum acfacultati- assimilitudo intelligitimi illa labefactat, has conseruat ciuitatem. Opp. o fortuna ad Bicumstatumsunt necessaria ergo tuacrum,quod sfaim fortuna,s necessarium:quo datosqωturis crum non esse causimseditionis. Resp. Nolucrii insitiabile lucrana diuitia Istim aucupiita homimetu comutationis causa in ciuitate esse Ulamat Philosephin Idem de bonor ibertate,genere,albis rebus dicendum est. Opp. contra quaestionem. Opp. Seditio humanam natura quae est compossicietatis perictas conuestrergo ad eam in homine nos naturalis distositio. Ant cedes patet,quia nihilmagis Urahit hominem ab imperiorationis qua disicordia nihil humanitate magis costalli quas itis. Iume.
taprobatur, qui adstantionEtenderet imet omnino esset instesta. Respo
Resp. Diximinantea hoc monstrumsedulo fram nuta' niuersalinatura omnium, minparticulari assectione quorundam generari. Hos autem his intelligimus qui magis asse tuis quam ratione magissensium quam mentemst intelle sequuntur. Hucq greberripossint illi quisubaspectu Saturni, Martis,atiorum Heram qua adseditionem homines iretinant natisunt. Opp. uui vivuntseecundum appetitum aut siens mittam belluarum non humanam visunt,ut testis est Ar auultimo capited omi fibra Ethicor '. nergo videtur humana natura esse propensis ad commutationem, quippe humana natura in menteta septentra ut Euc docet,non insensu aut appetituponitur.
Resp. Natura humana consideratur aut ut est abs ta oua, rissime apparet aut ut est infirma st imperfelta, quae communiter multu contingit, ic mens cum appetitusensui coniuncta unam 'aeram huma lisi quasvec rupta mutarione rerumnthiariis tur. CAP. II j. Vitrum causeseditionis recte assignentur'
- olim Zeuxis in Helena pingenda
sparsas& singulas dece virginupa te pulchriores in una tabella coegit demum, ut excellensin diuinum opus penicilli magis eluceret ita Arist. seditionis membra divisim tractata in unum iam locum trahit, ut mostri horribilis species tanti viri arte descripta omnium animos ad studium pacis commoueat, recenset hic ergo I 3. seditionis causas, quae fibris inter se cohaerentes carybdim rerumpublicarumessiculnt; hae sunt ut ordine dicam, iniuria, auaritia,honor, ς cellenti metus, contemptus, excessiis rerum, fortuna ' ς μὲ discordia,otiun paruet occasiones,dissimilitudo,&locus.In Iaria.
auria ut de singulis suo Ioeo disputem est iniust laeso ciuis Iam nemo teste Philosopho nisi inuitus patitur; qui ergo
alitus aculeos aut per nominis aut per rerum priuatarum
damnum' iacturam sentiunt, facili aeuuntur in eos'
vriniuste nocent.Impatiens enim est iratura humana damni,
237쪽
vimq; Inluriae non poteti concoquere si ergo Apph Roma
ni contumeliosius cum populo agant, cauere oportet ne ex
aristocratia democratiam faciant .quippe fixa non est ciuilintis anchora,in qua multitudo vulneratur iniuria:qui ergo ve. lint seditionis neruos discindi,necesse est ut ab iniurijso oppressionibus populi mentes manusq; detineant nam nihil magis urget ad factionem quam iniuria, nihil vehementius urit quam oppressio Auaritia quae est secunda radix sediti nis est inextinguibilis sitis 3 appetitus rerum qua veluti febricitantes magistratus ad omne sterquilinium sortunae se dide rapiuntur;ista omnium vitiorum *ce contaminati pri cipes a suis civibus indigni semper imperio iudicantur:hinc liquefactum aurum suffocauit Crassum, stygium tormentum cruciauit Tantalum, nomen asini vulnerauit Mydam, v. , , , , quid multisῖ ciuitas tuta non est in qua auaritia regnat. Η Honor nor verus est praemium fallicitatis, falsus vero nihil aliud est quam risus fortunetvi inanis strepitus multitudinis;huius natu permulti sic tument, ut omnes prae se insolenter contemnant,perpauci sunt qui istius voce momine non delactantur,nulli pene sunt qui umbram honoris fugiunt, quo si veIlatum ut aiunt)vnguem coacti discesserint,continuo ii m niam aut phrenesim incitantur: nihil ergo truculentiore sic nam in repub.edit quam iniusta honoris possessio, nihil maiorem luctum essicit quam dedecoris metus ignominia; circumspice si placet Mintuere imperiorum stacia, o quanis v μ, i, las tragae dias honorum excitauit ambitio Excellentia quae
βης ui tu seditioni, ouum eonficit,est eminens N insigni Vnius aut paucorum prae alijs omnibus in ciuitate potentia, undὸ ut inquit Philosophus isonarchia aut dynastia enasciri, dolet:hane ut ita loquar omnipotentiam olim Argi, Athe- - ἡ nienses, Romani, Carthaginenses, tam capitali odio pros Scipi An cuti sunt,ut Herculem Themistoclem, Scipionem Hani-nib. balem praecellentes viros ostrae ita testaq; exulum deni Ciς Philip s strarint sed hoe malum suadente Philosopho nascenso' ' primi eoereeti debet ne inueteratum ut ait Cicero robu-ζω vivis fiatiMetus quinta existit seditionis causa, qui hoc oc
definitur expectatio futuri mali hoc animi motu perculsiquMnmrias fecerint, nὰ dent pamas aut ipsi Tationis leo em' patiatur,flabella seditionis fiunt:sic antiquitus in insula Rho 0ΠΑ. I, qu iuguΠ populo iniecerunt, metuentes utiq; sie Romane iuste amigerentur seditiosa arma in populu susceperunt C xilina vetus est illud,Odium est umbra metus, at ex odio sediti C
irascitur: ergo ex metu. Sexta causa seditionis contemptus e Contemp.
est,qui definiri potest superciliosa quidam reiectio Mindignatio ciuium, qui putant non minus se demereri quam Qui in arce ciuitatis Edent Istius carbone notari abhorreti mana natura,quippi libera cum sit,sui potius interitu quam contemptum patietur Carthago superba illa ciuitas prop- Liuiaeead.r. ter unius legati contemptum deleta est Thebana,Meoa en lib. r. tis' Syracusana amplissimae olim ciuitates contem usa-ctet ut hic docet Philosophus conciderunt. Incredentum anerementa.
uitiarum augmentatio, quae non aliter ad aurum seditiosos, quam fames ad praedam leones mouet. Quarὰ sicut corpus secundum proportionem augeri debet, ut partes concinni- eatem' consensum habeant: itis in repub ciues conspira Ia est re velin modum accumulandi opes&potentiam obseruari decet. Nam aliter ut corpus in alterius animantis figuram vertituri ita respublica in aliam administrationis sermam semia commutatur.Οctaua fax seditionis est fortuna, quae hac g,--,A.
incerta' occulta calamitatis causa definitur.Huiu, Vulnu, ' - olim Tarentini, Argivivi Athenienses periculose senserunt ut hic docet Philosophus, quorum nobiles fortuito extincti non solum sui sed etiam suarum ciuitatum calamitas extitErαCetea profecto est rerum humanam domina fortuna, que ludens Assyriorum,Persarum,Grecorum,& iam etiam proinpemodum Romanorum imperia in puluerem,peni dixeram in nihilum commutauit earcam fortunam causam appello.
nψn quod quicquam fiat sine prouidentia dei qui otium VJ ς' ioccassim imperatorum videt, sed quia ignotavide ea usa est 2 π' '
cur Alexandri veneno, hoc est cur monarchiae toruscep-ua occultis modis tollantur. Est ergo fortuna causa qua
238쪽
s Discordia dam mutationis si ignorantiam humanam, at nullo modo si prouidentiam diuinam spectes monam seditionis causam nempe discordiam addit Philosophus,que est de rebus leuia oribus ciuitatia inter ciues inuidiola contentio:Ηs inquit aliquando eicit ut democratiae,in quibus multi locupletes fi ant,in oligarchias seu paucorum potentias migrent diuites enim cec)r e serunt ut pauperes sibi in libertate impertiadae-Vereeundia. quentur'. Huc etiam verecundia i qua est indignitas magistratus , reserri potest cum non iudicio sed forte sartores
sutorcs,sce'; populi in magiltiatum sudiuntur,ut in erga alijsq; liberis ciuitatibus, in quibus nonnunquam simiae non opes ingeni sed sordes nates ab altis sedibus in officio produnt', sicut olim Piso temulentus in senatu secit,4 sicut
Cie in Pison. hodie heu nimis multi passim ubiq; faciunt.Decima nunc O-Nς φῆς0' causa mutationis nimirum incuria&negligentia sequitur, quae elli nosticio laboris taedium&oscitantia magiitratus, qui oculum in summitate sceptri vigalantem non habet;hoc modo contingit ut vulpes diluti homines alieno animo a repub. exilientes in reipub.viscera se insinuent,eademq; potiti voto lacerent dilanient.Hac occasione ut opinor Israclitae optarunt rege, quia iudices sacerdotes negligenter suum praestiterunt ossicium,&certe videtur Salomon nimio otio vita sepultus regnum in tyrannidem, cultumq; dei insuperstitionem commutasse.Rem Poeta, Otium reges imuictbeatas Per tur' es.
Liu de si Scipio Nasica ideo noluit Cartilaginem deleri, ne populus Romanus in otio viveret,&ssan ciuitas illa florere non po-ia taeecd.l 3. est in qua bos minoris quam piscis emitur. Claudius Nero solitus est dicere Capuam Canna id est pernicie suisse Hanniabati,quippe in ea suos milites meretriculis, balneis,alijsq; id genus delichs mancipatos passus est e taminari. Hic certe iuste opportune nosmetipsos christianos accuso, nam n stra ipsorum oscitantiavi incuri augustissima imperia magna olim religionis ac pietatis lumina extincta iacent 'bi. - sunt Rhodus christiani proceresὸ ubi inquam sunt qui ad
y' * sietum bella destinati maenia Sion & Ierusale hoc est Chri
si ecclesia contra Persas Turcas tuerentur Ochriste vestem tuam diuisimus nosmetipsi inter nos diuisi sumus.
Vndecimum locum inter seditionis causas paruae oecasiones habent,quq sunt res ut prima specie apparent parui momenti, caeterum si Olcitantius aut negligentius tractetur,ciuitate in magnu periculuin discrimen vocant. Nast multis arenis nauis immergitur, ut bos culicum multitudine u catur,ita rebus mininiis ac tricis neglectis magna nonnunquam euertuntur imperia.Sapientcr Hippocrates,Nihil c6- temne, nam nihil paruum est:pustula saepe in peracutu morbum, res parui ponderis in grande discrimen migrant mo est ergo in leviculis scelerii occasionibus extirpandis morandii,
Nam mora dat vires,tenera morapercoquutum;
Et vastae segetes, quo uitie ascit. Res parua inprimis videbatur Romanis tribunos plebis instituere,sed haec libertas licentia facta lumen consulum ob scurasse dicitur; hoc ipsu in textu declarat Philolophus Ambrasiorum exemplo, qui primum homines paruo cesti in arces ciuitatis admiserunt, qua semel patefaeta via multi nullius census carnifices rapiebat imperium Penultima seditionis causa est dissimilitudo morum,quae hoc loco diuersa factorum latorum ciuium aflectio & dispositio dicitur; hqc
Certe inter ceteras maxima causa convcrsionis est. Na ut nihil citius corpus humanti inficit qua pestilentiu vapor cum innatis humoribus copulatior ita nihil velocius corrupit ciuitate quam peregrinoru hominu admissio, in qua contagio venenia latet; hoc probat Philosophus multis cxemplis,de quibus in dubitatione huius capitis plura dicemus. Pol romanunc caula sequitur,nepe locus,qui hic non ra pro situ si pro influetia coeli sumitur,ma sic in loco muta li mores vis magna inest: hinc getes sub Marte bellicos', sub Mercurio leues, sub Ioue fortunatς, sub alijs virtutibus coeli alijs affecte moribus ac modis dicuntur. Est quoq; in tu loci motus quida semes quo 'pe incitamur ad mutatione,sic teste Arit . A. then .magis populares erant qui in Piraeeo si qui in urbe ha
tudo motum. Scit asinii litudo conua peregrinos. I . ocu . Vide. Galen. l.
239쪽
Primariae, ut iniustitia Linaequalitas, quae omnis muta.
Distinctio. Causae sedi I rionis fundamenta ponuntur in cap.primo huius libri.
ionis sunt Generales, ut honor cui ignominia,
aut Minus primariae, ilicrum cui damnum opponitur. uxhae Iunt aut Speciales, quae in hoc capite a nobis distincte explicantur.
opp. fulto muressunt causὰ sedulam; quam qua hιc enum rantur ergo niss accurate instituitur hae de causis disputatis. Antecedens patet suduction audis, oppressionualcentia ita a-Ali, seditionis mis, eligioni Acth pommorusimilium, quae videntur non minus lamenta. animos cium vulnerare quam illa qua his a Phiasipho recensentur. Resp. Fram ct oppresso med siunt nomateriaseditionis,utposea docet Philosophus,reliqua vero quae enumera ad priora reduci ac reuocaripossunt, vidicentia vita ad sitantiam cst incuria magistraim,rebio adexcellentiam,de quasatis iam movi dximio. Opp. Multa inter hac, qua numerantur ut causa seditionis, nulbus malisaporem habent ergo tam mali causa haberi non pos diaphord Ἱμη . M tecerinspatet de hono re excellentia, libertate Ur loco, qua omnia necessarium usum in ciuitate habent. Ratio tenet, 'raut radice existente bona malus fluctus, ita eausa existente iusta monstrosius effectus quatis tabelliu nasci nonpotest. Re nor, excellentia, si rivi, Acinponuntur conuersi num cause, non quoi harpersesint mala, sed quod in illissit esca mali ad quamfactis ciues contendunt c, rapiuntur. Virtutis eo me, ut imi inuidia est, honoris custos plerumh meim, res ut ma nomrunquam mala umbraι habent, non quod in re ipsissia mutisse quod in hominibus malu'perniciose affectiorisas Honor exeel fortuηαι usum malum vertit. Vt ergosoldufum odorem ex lentia,libertas rosassatore malum exsterquilinis elieit: ita honor, viniti ibertin, bonis bona, sudisti, bonis viris rempukeonseruandi, malis vero et factio M Ri retenis ore memprabent. Reffundeo ergo nec ex bona ad cemalumstuctum re exsora eausa maum effectum perseo visua senerari eri tamenpotest visoriuiri, casis mastrum ab ipsa naturasuum ortum trahat.
Resp. ID qualibet insu loco tuta estsecundum Philosipho aphis sim causa iaciturseditionus, vesquia aliquando matiae siderum 'ectibinsu'citur, vel quia mari terrai cincti seditiosis arma
Opp. Tempus inlibris Physicis causa corruptionis ac vicissit
-- rerum omnium dicitur: sed temptu his inter causas conuermonum non recensetur ergo mura cause non assignantur.
Resp. Tempus ad parua occasiones referetpotest, nam in tempore minor quam in loco caus seditionis latet quare estem' si phVs iis, iumensio motin in quo res omnes mortales periodum cst terminum existentia viaent, causa tamen non est in tempore quod is, sediui a materia qua caresam inse corruptionis habet. Dubium.
virumpericulosesit in rempub.peregri rum admissisPERrcvLos ubi est angues in sinum ieregi nos in v bem sumere: nam ut illi calore recreati mordent, ita hi j libertate donati ciuitatem perdunt. Hinc illud in textu Qui inquilinos aut aduenas recipiunt in ciuitatem hi j fere omnes aut certe plurimi seditionibus conssictantur. Sed ut hoc ipsum argumentis probem, consideremus quamlibet gen-eem quae proprios suos mores ieremonias habet, si ergo alterius gentis populus in aliam ciuitatem migre sedem no animum mutari dicimus. Iuxta illud Horatij,
Caelum non animum mutant qui trans mare currunt. Horat.lib.I.
Hoc dato sequitur meo quidem iudieio larande perieulum, p/aβ ne receptis peregrinis antiqui mores ac leges in nouos ac peregrinos commutentur sed quid eitius parit seditionem quam legum morumque mutatio Qii id ergo periculosiusquam peregrinorum in civitatem admissio Praeterea quor Cieetide sum natura pares sexu paribus eongregare docuit, salienis miςi moribus homines in ciuitatem traheret λ Non vult natura ut oves cum lupis, non vult prudentia ut ciues eum peregrinis socientur. Philosophia enim hoc suadet, quod contraria in eodem non possunt cohabitare loco: at peregrini maxima
ex parte infesti sunt ciuibus quibuscum versantur. Huc adde quod sicut locustae segeti sunt, ita sunt aduene ciuitati nam Ee 3 ut
240쪽
ut illi vastantvi consumunt granu segetis:ita hii fructu ciui.
tatis vorant quippe etsi raim sint eiusdem plantae, a radice tamen non salutare succum sed venenu hauriunt, quo tandein secta tota planta cadit.Dome ilica exe pia taceo, quae sunt Sie Geneu apud Aristotelem paucissimais demonstrabo.Cum Tre Eenus Perinnodiice olim Achiui Sybarim augustissimam ciuitatem coluerunt, BςL. incalui qui tandem in numerum immensiim auehi Tretaenio Sybari eiecerunt, unde ut inquit Philosophus scelus Sybariticum natum est. Idem Thurus fecerunt Sybaritae contra illos qui se humaniter receperunt, aduenae Bysanti ciuibus insidias struxerunt,sed praelio superati ceciderunt Antistis exules ex Chio susceptos tandem armis ejcere coacti sunt Apo loniatae, qui in ponto Euxino habitant, peregrinorum seditione sunt agitati Syracusani in suum malum seditiosos hospites susceperunt Amphipolit receptis Chalciden mum colonis a patrijs sedibus pellebantur. Sed quid in istis externis haereo: Nonne populum Dei admisti hospitesve sentes&spinae vulnerarunt certum est Salamonem pere grinis laminis in idolatriam incidisse Hispani meo iudicio non iniuste seditiosos Iudaeos a suis finibus expulerunt; pr pius non accedo, sed Christum oro ne peregrinorum turba immanis turbo in ciuitate fiat. Opp. Vox Deictvirim iubent di peregrini in ciuitate recipiantur:ergo iniquim est id sium prohibere. Antecedens patet ex F multis locis ubi expresse mandatur vi h itales simiώ,9 quis ig-
Gencseo. 18.est, cum in recipiendis peregrinis bberalitatis 2 magmscentia b men maxime appareat, ut docent omnes Philo bi. Resp. eo resis hἰe doceamus ti filiorum fores occludenda esse, id enim omnium minime debere cense inflari hoc ergo est quod si demi ,ut peregrinismarus,iudic=, imper' participet Uantro, rum minermes vires vltra -- non crescant, flamemupietatis aut ahenim rei honesta causa patriam deserant, ct in iauitatem alterimentis coacti veniant, optaminit honorifice aeria
Peregrinus hospitio non ciuitate do. nandus.
erii domino, terrantis autem deiut θ hominum. opp. Iuste c=politice aliquando ciuitates inire possunt affinit tofoedera visanguine coniunctasirmioresfantscut Romani cum Sastris, Galli eum Francis, s eum Normandis: sed assurdam est participationem illis negarerergosieripotes ut peregrini adpartis
pauonem ciuitatis admittantur.
Resp. mnio maximorum imperiora rarissima esse debet, nam est admodum riculoserat faliquandosiat,negamus tum suidem,' 'urrecipiuntur, peregrinos esse;nam coniunctio sanguinu Mertate curitatis dedit. tenim=rcu inplanta alteriusgeneris inserti jta popiam in alterii gentis ciuitarem ascitus partis naturam habet.
Utrum nobiliumfactissit maxima pestis in ciuitate , O, Aro viro perdocto placet,qubdaliae tres causae seditionis in hoc cap. tradantur ab Arist. sed tanti viri pace existimo undecimam superius allata causam in qua paruas occasiones ponit fusius hic demonstrari, nasic ait Philosophus: oriuntur seditiones ensi de paruis rebus sed ex paruis, dis .
sident enim .sseditiones excitantiae homines de rebus magnis,hoc est quasi diceret,resparusno sint causa seditionis,donec vires augmentu quaerant.Sed ne longius evagetur oratio,hoc caput in duas secatur partes, Cap. diuisio.
in prima nobilium seditionem maxime timendam citissimeq; curandam esse,in secunda vim fraudem veluti dex Factio nobili-tra5 sinistra seditionum esse ostendit ex prima hane quae um,Rebelliostionem moueo,utru nobiliu factio sit maxima pestis in ciui R 'λx0 MN
late Vix dubia res est de qua nunc loquvnur, Ver quoniam eo rementet.
monstra nostrorum temporum paradoxum illud deflendunt, theor.3α factiones inter summos principesq; viros nutriendos esse, Florentini. operetpretium me facturum puto, si hie eum Arist. paueis Μὴς h do ostendero diuisionem procerum esse ruinam ciuitatu: 'tio uim se
a definitione incipiam, quid aliud est nobilitatis sediti ditio paralysis quam ut ita loquar paralysis&di lutio totius ciuitatis eicitatis.