Sphaera civitatis

발행: 1588년

분량: 398페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

261쪽

o Liber quintus. CAP.9

dicitur. Cum ergo dicat Philosophus potius militaris rei sci-Cnti alii qua in Virtutem in duce ea ercitus eligendo speetari debere, non abiolute poli ponit I irtutem scientiae militari, sed coin parate loquutus ait magi i in bello hoc ip una requi-Vide Cie.pro ri; optandum taliae ne livi duces Iliciani, o clam k Scipio-lcῖς Maiul nem tam in rei militaris disciplina quam ii vitae integritate imitentur, hoc est ut non solum hostes c d etiam te ipsos vinccre moderari contendant, vi facinora egregia agant 8 facinora vitae fugiant Vcrum si eo res de ludi ait tandem ut exorta belli tempellate vel adron militarem admini iliandam aptus,sed improbus; vel erget rc napub. bene ruolc iusteq; afleetus sed scientis militaris inscius suineretur, Vi I tu tempotius officij in hoc casti quam an uiri pectate Oportet: quippe Antoniusquamuis Cico patram iligat, imbe ii Catoni qui solam iustitiam colite illis facinius, non quo DCato non sit vir inelior, sed quod Antonius rei nil citaris longe 'critior habeatur haec omnia eo perueniunt ut pini Us tro citiam lepus Duei Virtu, rebus bellicis praficiatur. Celeii u Donuux exercitus sed&iluaestoris quaestor ciuitatis fieret, maior ei. virtutem R. rara scientiamdnieria requirit Philosophus;in duce cnimi M. litaris scicirii i, in quectore probitas Me Cnscientia iteritur;quid nari ror' iurara puniae is agam. In electione illa maxillic requiritur virtu S ita niti nus sulcepti im melius praulatur. sed munus Lia peratoris bellici melius scientia rei militaris cruam virtute perficitur . e

go in electione imperatoris bellici potius scientia militaris quam virtus requiritur.Praeterea sine rei militaris scientia victoria acquiri non potest: at sine vita innocentia potest: ergo magis illa quam haec in electione ducis desideratur. Porro potest aliquis esse bonus ciuis et si morales virtutes desint: e go potest aliquis esse dux sortis disi vitae integritate careat. Insuper video sortis tamen rapax,ita dux peritus tamen vir malus esse potest . Pothemol Sylla dux nobilis sed super Plu .in librum bus,COii Olanus dux nobilis sed fariosus,dux nobilis Antoni vitis. us sed intemperans,dux nobilissinus Alexander sed crudelix fuit quamuis ergo optandum i iidem sit ut in belli ducibus actis responderet vita in electione tamen eorum potius bel

CAP. s. Liber quintus ot

i scientia quam vitae ratio considerari debet sed oleet hia Dotium atquis quod omnino in adminili ratione reipub. non deside

tia, nihil aliud deiiderari videatur nauta id ultra posse velle in admini randa ciuitate requiri potest stam obiee ionem Reso

nistratione cnaitatis ac in gubernatione sui ipsius, sed euenit pe ut quis seipsum diligat fossit operari, desectu tamen Virtutis cupiditates sequatur, minusciue recte vitia es ita

naen 'rtus octici acile errabit, minusq; iust 34 studiosse rege Nam ut parum prodes in planta facultas procucendi matur gubernandi rempublicam potentia si desit virtus. In potentia semen' intentio,in habitu vero fructus & persectio inest non satis est ergo velle, non satis posse, nisi secundum habitum virtutis opus actioque sequatur. Utinam hic principe lunamique viri aena agis ratus animaduerterent se sine xςl Ri ne lu- virtute nihil aliud esse quam errantes stellas sine luce floren ἡ 'P' 'f''te plantas sine fructu . Sed de his hactenus, nune alia nasciae dy '

reipu.ab his tribus de quibus iam diximus dependentia eon Cor0llari imum instar oraculi est, nempesutillanar,''i I

ciuitatis superior sit quae reipublicae rinae pi ni siue, ' si

sudet sic enim maior firmiorque potentia magistratus, sic diuturnior ciuitatis administratio erit. In alte iraecepto

vi in qualibet reipublicae constitutione medium obseruet Dibu medi perscrutetur, excessus enim perniciosus est errant igitur; 'ρφήμ' qui in populari statu conseruari rempub somni,hi, ''t' 'p'U'n' decreta fiant popularia. Similiter in oligarchia falluntur

sint labes si optimam ciuitatis formam spectemus in ijsdem si h prudcnte

262쪽

quae statui

81 Liber quintuc CAP. s.

pruclantes viros mediocritatem quanda non latere,aAlia deis fleetentes turpiter errant, flatumqi reipub ignoranter concutiunt:hoc probat Philosophus similitudine. Nam ut simae nares aliquantulum a recto deflexae suam pulchritudinem adhuc non perdunt:ita hae labes reipub.nempe popularis diuitumq; potentia si in extrema non tendant mediocritate seruant; sed ut illae nimium aduncs5 aquilinae deformes: ita hae nimium ut ita dicam dentatae immanes 4ntolerabiles 3.Politici iudi fiunt. Tertium documentum est quod legumlatores solicium de ijs tici nosse debeant,quibus rebus qtiaelibet forma ciuitatis co- seruetur: hinc iuste reprehendit Philosophuis antiquas consuetudines magistratuum in nonnulli soli garchbs&democratijs,in quibus olim ultro citroq: insectis malevolis iuramentis susceptis alij alijs utrimq; perniciem machinati sunt. Nam cum neutra administratio consistere quidem potest sine opulentis plebe,fieri non potest quin labe iam ruat, si iureiurando accepto nocendi hinc inde occasio detur, hoc est si diuites iurent perniciem plebi, si iterum plebs iurata diuitibus exitio fiat,remedium istius mali amores vi gratificatio omniu.Postremum praeceptum est ut ciues ab incunatiui hcieeun bulis ad disciplinam reipub legumq: obseruationem infor- dum lagus mentur, sicini ira instructi sine murmure dissicultate maiorum decretis obtemperabunt.mullius ergo rei maior principibus cura esse debet quam educationis omnium, maxime vero procerum in quibus lumen ciuitatis splendet. Sed de hac re in Ethicis copiosius diximus, & in septimo Politicorum dicturi sumus, tacitus vero hoc unum praeterire non possum, quod carpere videatur Aristoteles magistratus in oligarchijs, qui diuitum filios mollius Me filaminatius educari sinunt, pauperum vero liberos omni laborum genere opprimi onerari iubent. Quod olim Philosophus de ligarchicis magistratibus dixit, utina de moderatoribus rerum publicarum in hoc saeculo dicere non liceret; certum et mollem indulgentiam procerum luem ciuitatis esse maxime pestiferam, quippe si fontes inficiantur necesse est vitia vult sordibus coinquinentur.

Distinctio.

Disciplina

Liber quintus.

Distinctio.

263쪽

8 Liber quintus. CAP. Io.

faciendum: ergo id quodest periculosum hoc loco praestribit Minor patet, quiasino, tigat patriam hae data occasione facile test

uertere, si non virtutemo colat neque se neque alios recte moderari queat,ut postea in textu etiam probatur. , Resp. Haec verba Arist.multu subobscura videntum,ait enim Si, quis adducendum exercitum aptFusitsedimprobus,ais erga re α'. administranda tormam non benevolus, est tamen bono 2 beneuosi, adimperium militarepraferendus. Notadum hἰo est vinciis intelligi Philosophum quassaiceret illum rei militari esse praescieudum qui nec patriam omnino diligat, nec virtutem colat sedcomparat . his praceptum dare,qώodperuus est expotus rei militaris,tametsi senti ministrationi ciuitatis non multi saueat,sit belli ignaris istinexpertis hominibuspraeferendus.

Vtrum regnum tyrannis redie distinguantur' s TR EN A haec pars libri est in qua

causae conteruandi & corrumpendi respub illas disseruntur in quibus v-nus solum praeest ac dominatur. Distributa est haec pars in tria capita, quorum primum causas euertendar tyrannidis& monarchiae, secundum causas utriusque conseruandae, tertiuPlatonis de causas errata contineri

In hoc primo capite huius tractatus discutiuntur duo, pr Cap. distribui positioin comparatio: propositio est rerum de quibus deinceps dicere proposuit, comparatio in distinctione regis nivi tyrannidis consistit. Propositio hare est. Restat ut deis monarchia differamus,4 quibus rebus soleat interire, &quibus conservari. Huc addit Philosophus quod quaecunque supra de aristo cratia, ligarchia, democratia dixerit, eadem de regno & tyrannide nunc quidem dici possint.Nam monarchia persimilis est aristocratiae, tyrannis Vero ex popularis diuitumque potentiae viiij extremis constate est ergo

Diusso eoru quae sequutur

ut superius demonstratum est)omnium deterrima, utpote Tyi annis de- qua ex duobus reipub.erratis eisque pessimis coalescat quo x ximarum omnes deflexionesin facinora in se veluti in unum 'ς ς- globum congesta continet. Hane propositionem compara T in axi equitur, quae discrimina regni tyrannidis comprehen pri tib sedit. Disterunt ergo regnum tyranis in septem,nimiru ortu, Tyr nnidis am xeria forma, fine, praerogatiua, custodia,actione ii odo regΠ dissi

imperandi.De distinetione ortus hunc syllogismum ex textu ri' η' colligo. Regnum ad bonorum perfugium ac prssidium ad Pol zz i, ueri u populi nutriam comparatum est,in rex ipse constitu Lit atur e Viri bonis propter excellentiam vel virtutis vel rerum ιλ ις sta gestarum,uel generis,uel beneficiorum,vel potentiae, quae in his cunctis cernitur. Sic olim aliquot reges facti sunt quia iugum eruitutis in bello a ceruicibus sociorum depulcrint, ut Codrus; ali quia suos liberarint,vt Cyrus aliiquia fines suos Pistin l.2.Ηe- propagarint,vt Lacedsmoniorum,Macedonum Molostarunt i 0 40ndi Romanorum reges: sed tyrannis ex populo&multitudine ' ' i' Onstituitur aduersus nobilesin illustres viro, ne se ille et ps ' ' ' 'illi' pulus iniuria ab eis assiceretur: sane maxima tyrannorum turba ex leuissimis populi custodibus nobilibus falso criminadis' calumniandis ta est:s Panaetius apud Leontinos, Iat notus ypielus Corinthi Pisistratus Athenis,Dionysius Syracusis adfinem. quid multis λ Sic Philon apud Argivos, Phalaris apud Agri Plut in Solon. gentinos, Richardus tertius apud Anglos in tyrannides pro P/'d birilis. ruperunta Regnum ergo tyrannis in ratione sui ortu, dis 'φ'β3φ' ferunt. Differunt quoq; hq duo in materia,nam obiecture 2.Materia. gis pax esto iustitia:at tyrannis seditionem,libidinem 4niustitia quetrit.Tertium in quo differunt est forma,na rex demnitur custos societatis, cuius est opuletos ab iniurijs plebis, 'dii pIebem a contumelus magnorum tegere: sed tyrannus nullo communis 'tilitatis habito respectu non suis sed sibi consuli omniaq ad sui ipsius libidinem vertit.Disserunt etiam inline,qui regis scopus est honestas,tyranni voluptas deua crinis statio ciuitatis. Custodia,nam satellitium regis constat ex et s.Custodia. uibus,tyranni vero ex peregrinis. Praerogatiua,quia regis im- 'φ Jς p io,pςxium heroicis virtutibus, tyranni vero administratio milhq Pl xx ΡΗh a quaesitis

264쪽

7. Madas imis pe . Tyrannis quid

debeat Oligar.ehiae,&quid democrauae. Periandri consilium. Vide Herod.

in Terpsich. Monarchigeuersionis causae comis mune quinque.

Vide Macch. an Liui.l.3.c.6. I. Iniustitia,in iniuria vel rapina. Vide cap.II.

Iustitiaidia.

Liber quintui CAP. 1 o.

quaesitis opibus decoratur Modo imperandi, quia regnu in infinita bona habet, quibus afficium honorinc praestire potest a tyrannis omnia mala democratiae&oligarchiae continet olis archiae, quia diuitias tanquam finem sibi pro . ponit, quia sui custodiam & saginationem quaerit, quia populo in nulla re credit, quia ciues armis priuat, oppresIionibus actigit, ex urbe ethcit, omnia pro libidine urenter agit. Democratiae, quoniam primarios odio habet, nobiles inlidiose tollit, palam aliquando in exilium agit, sibi infestos accusari,condemnari,occidi iubet, unde illud Periandri consilium suit, quod Thrasibulo de eminentioribus papauerum capitibus decurtandis dedit. Est enim proprium Put aiunt quarto modo tyrannis nobilissimas, antiquissi itias, optinias que familias e medio aut vi aut insidijs tollere. Hac distinctione Dicta inter regnum tyrannidem sequitur ut primum

de conuersaone, tum de conseruatione monarchiae cum Arillotele dicamus. In conuersione debent considerari duo, causae: modi; causae sunt aut communes aut propriae com munes quinque,iniuilitia,metus,contemptus,lucrum,ambitio. propriae quae causis conseruantibus de quibus postea diseputatum est opponuntur Modi duo sunt internus ut tyrannis aut seditio, externus ut bellum hostisq; inuasio. Causae communes dicuntur, quia eadem sunt principia aegnum optimatum potentiam euertendi, eadem tyrannidis paucorum 'opularis imperi . Nam ut regnum Maris ocratia ex bonis: ita tyrannis Multina a popularis saucorum potetiae species ex pessimis 'iris legibusq; constant.Sed ad quinq; causas redeamus, prima iniustitia est, quae ut hic docet Philosophus versatur aut in iniuria,aut in rapinis. Iniuria autem vel nomini per contumeliam, aut corpori per stuprum aut plagam insertur: quid moror Impatientes sumus contumeliae, nominisque fama tenera est, quae nec angi nec tangi debet: si vero pestiferum malitiosi dentem aculeumq; senserit, continuo iracundia ardc celeriq; motu ad appetendam vi dicta rapitur. Hinc Harmodius Pisistratidas illos Athenis thrannidem exercentes deleuit, quia probroo dedecore sor rem

CAP. o. Liber quintus. 48

rem suam affecerunt Merito Periander monstrum illud tyrannidis' libidinis vim insidias vitae sustinuit, quia inter pocula Alexim suum interrogauit, utrum necne ex se pregnans esset Philippus rex ille Maeedonum a Pausania latellior te occisus est, quod iniuriam ab Attalo eidem Pausania illa in Alexi, tam non vindicauit. Nihil hic dicam de Amynta, de Euagora, Archelao, alijsque plurimis, qui pro exemplis intextu a Philosopho apertilis me ducuntur, eo ut opinor, quo

reges intelligant,nihil magis enervare magna imperia quam Iniuriam, nihil citius tollere quam contumeliam. Secunda causa regnum euertendi est metus: hinc illud, Pessimus est R

custos diuturnitatis metus Exemplum inhaere est Artaba tui,

nus, qui criminationem quae ad Darium pertinebat exti-Sic.i. De mel cens Xerxem adortus interemit. Tertia causa conlcmp 3 COD te ius. xu est iisq; turpitudo, quae odium persona gignit; se Arba Plux- - n lani

us Medus ille Sardanapalum regem cum scortis colum te riu' 'lasque trahentem a regno in rogum impulit; sic Dionysio tu od si 12 '

niori quia solitus est quotidie inebriari Dion vim insidias luti in Dio tecit.Cyrus quoque Astyagem oppressit,quia cillum Tuos Diod.sic Isi nilites otio& luxuria corruptos&veluti liquefactos obser XςΠ'ph Cyriuauit. Quarta causa lucrum est&sticulosa rerum cupidi eas seu auaritia,huius studio ac situ inflammatus Mithridate ' in Ariobarzanem vi armis rapitur. Postremae ausa ambi- .ambitio. tio est,de qua Φpὸ diximus,in hac audaces fret fidentesi

tura plurimum ciuitatem laedunt. Audent enim omne iaci. nus, ut aliquo modo celebres toti fiant Romam accendit Nero ut nomen, Herostratus flammis Dianae templum Sueton.m N exussit ut ibi famam quaereret, sed pessima fama est quam On.cap.38.

ignominia sequitur . Sauciores inquit Philosophus hex hoc numero matura sunt, hoc enim definitum&ineon ν' re ςussum tenere debent, actum scilicet de suavita esse, sim 'μ Τμ- 'μ'

probum conatum non sequatur effectus . At vereor cerint ne nimis multi hodie Bruti, Cassi vivant, qui nihil de salute sua laborantes audent in senatu suos Caesares vulnerare Dionis fortasse ut est in texti persuasionem habent, qui parua manu Dionysuim aggressus, dixisse sertur,

265쪽

' d.

Ηorat in epist. rvpessimo

Modi quibus

interic regnu.

Liber quintus. CAP. Io.

8alumaproire tenus sinon iatur ultra. Minax omen inali est,cum tales in repub vivant,qui vita sulposthabita tanta audent scelera,tantam iacinora aggrediuntur. Nimis ergo cauti, nimis prouidentes non possunt esse Argi Mercuriique ciuitatis, quorum est non solum vultures sed etiam pullos ambitionis in ipsis nidis suffocare. His positis de causis euertentibus regnum, proxime de causis tyrannidis corrumpendae agitur; hae causa due sunt,externa domesticaeexterna,cum aliqua respub. aduersaria tyrannidi eaque longe potentior impedet animaduertendum hic est tyrannidi popularem statum,paucorum potentiam, arit Ocr tiam®nuin aduersari. Sed dices: quomodo popularis paucorumq; potentia contrariari possunt, cum ex illis in po-itrema specie tyranis conflet Dicendum est, quod istae huic non per te vi suavi bonum malo, sed casuin fortuito ut figulus figulo opponuntur:regnum autem & optimatum imperi per te tyranidi repugnantvi aduersantur,quippe ad diuersos opposito' fines tendunt.Altera causa interna est nepe seditio, cum tyranni inter se dissident, ut exempla et nis Thrasibaei,Dionysi,& Dionii in textu manifeste docent. Sed quaeret hic aliquis, quaenam sint causae ut tyranni insidijs petantur Respondet Arist. potissmum duas esse. odium de contemptum,quibus iram addit, sed ira pars odij est,qua su rentes affectus in animo concitantur. In ira enim nullus rationi locus est,pr sertim si contumelia aut iniuria prouoceturrhinc Pisistratidet Athenis olim eiecti fuerunt.Clterum longe violentior animi passio habetur odium, quod perpetuo in Phalarides id est crudeles truculentos tyranno ardet. Quod ad contemptum attinet, is inde oritur quoniam plerumque omnes tyranni libidinose ac voluptuarie vivantemo tu enim praecipiti dilabentes in omne genus libidinis,se contemptui exponunt, multasq; insidiantibus occasiones praebent Ut odium contemptus sunt propriae causareuertendae tyrannidis ita regnum suas interitiones 'uasi sata extrema habet. Duobus enim modis intent vel extrinsecus, cum potentior invadit hossis; velintrinsecus ac domestice,

idq; bifariam, aut cum regni participes 4miei regu inter se

discordant aut cum ipsi reges tyrannices& contra leges imperanti si vero regnunt iure nature ac successionis alicui obtigerit, tum verendum est, nὸ aliquando nutet, cum homines inepti&contemnendi honore regali decorentur. Nam ut prudentia conseruat ita stultitia&ignorantia nauem rei p. Syrtes pellunt atque hqc de causis ac modis quibus iegna Styrannides conuertuntur. '

Ortu. Materia. 'Distinctio regni tyrannidis, quae differunt in

Regni ruina dissidium, legum violati

Contemptus in haeredita-Ωjs. Huius Capisunt duae partes,

Coparatio, in qua adhibentur

Forma.

DFine. Perogativa. Custodia.

LModin. Iniustitia. Generales,' Metus. Conuersio. quae sunt contemptus.

nis cauis, aut Lucrum. que sunt Ambitio. Lvel Propriae, vidistincte a nobis

L : ponuntur.

nrtina hommemnonflectit cistinclinat addeterrimum: sed turarin flectust inclinata nemyrannidis, nempe adproprium Erprauatum bonum: ergo tyrannis non est omnium admi natio

num deterrima.

266쪽

ergose sol ab ritu contra naturam vimi, qua idum animal

metatu ct communionisparticeps mstero materno finxit natura ergo νω-4 Uauet, qua omnia ad men vacuum,est violemorum ducit.

Cap. 3. s.6.7. Opp. causa conuersionis qua Ha enumerantur ante tractata fuerunt;ergo hoc loco nugatur Philosophψ. mecedensprobatin quia iniustitia metum, contemptum c. causas esse euertendi lit 'erumpub.formas ante demonstrauit.

Praeterea acto alios modo affectapossunt esse causapropria esues

rum mutationum, ut ambitio pia democratiam, ambitio regis monarchiamperdis ri

prine,pe με ca a intc catera n recensem ergo minia accurate conuer

ponituri jResp. Democratia oro archia uti dis extremas'ecies iacumim opponi, non quodsi liciter abs te una id repugnent Ad quia τι gQuoigurum eandem impediant. Dubia capitis. utrum Vrania possiesse diuturnas Turum re ullicafama laborans regno Maridebeat

Cuρου inhi TNTER Omnes sermas labesq; eivitatis tyrannis est via. sit iniquissicia xt a quam dici potest iniquissima rationes in texxv sunerationes de quibus olim copiose diuinius,placet tamen easden, quoniam

CAP. Io. Liber quintus. v I

niam ad institutum spei tant paucis repetere. Tyrannis lon Vade Thomgistim domnium a studio communis boni discedit ergo est 4ς ςSu . inter omnes iniquissima.Αntecedens constat,quia in demo JURς tib cratia bonum multitudinis inoligarchia bonum diuitum, in tyrannide vero bonum tantummodo unius quaeritur. Praeterea tyrannis est maxime contra naturam de violenta, cum homines a natura liberos diro seruitutis iugo vulnerat: ergo est omitium deterrima. Porro tyrannis omni una malorum in repub. sentinam ad se trahit, cum uniuersa popularis paucorumq; potentis scelera in se comprehendat:ergo est prae reliquis perniciosissima. Postremo maxima bona ciuitatis extinguit, ut pacem,uirtutem,ordinem,legem,ΠΟ-bilitatem ergo est intolerabilis. Singula ista nobis argume Cur non sitio esse possunt, ut probemus tyrannidem diuturnam esse no diuturna. pos e: nam si maxime omnium a studio boni communis de iaci uerit, diu constare non potest, quippe salus reipub in studio virtutis, pernicies in malorum colluuione ponitur. Prae Arist.de coelo terea quod violentum contra naturam est diu constare no mundo lib. potest: sed probatum est tyrannidem esse violentam con tranaturam: ergo diu florere non potest. Porro quo plura sunt malast violentius ruunt, nam ut copios halitus sursum rapti motuq violento accensi in sulmina prorumpunt, quae cito apparent citoq; extinguuntur: ita tyranni in altum vecti animoq; tumido elati scelerum suorum furbs agitantur, quae diu ardere non possunt; verum ut fulmine disruptae ac di luta nubes evanescut ita tyrannorum furore rerum- publicarum naues concussa pereunt. Deinceps stublatissa Tyranni siluce, virtute, ordine, lege ac nobilitate, qui fieri potest ut diu mina. imperium constet: Nam ut columinibus dilapsis declinat aedificium ita his sublatis, quae sunt veluti praesidia ciuitatis, necesse est ut totum langueat imperium Postremo hue addi possunt alia argumenta a comparatione, similitudine exemplo. comparatione, quia tyrannis omnes causas sui interitus habet, quas aliae omnesin singulae reipublicae formae surisque habent ergo diuturna esse non potest

similitudine corporis naturalis; sicut enim eoipui illud di ' ς'

vivere

267쪽

a Crataeo in Archelaum. Commodum Caligula comiuratis. Vide Thom. de regin prim

Exempla facti

non iuris.

Contra tyram sicidium.

Liber quintu CAP. Io.

vivere non potest in quo maxima omnium humorum dys. cratia antem peries inest ita tyrannis in qua omnium malorum sentina colluuies manat diuturna esse non potest. Ab exemplo Dionysij, Phalaridis,Neronis, aliorumque plurinaorum, qui praematura morte Ac vitam & sceptrum amiserunt.Nam verum estillud, gener- Cererissine caesUrv erepauci Descendunt reges, Disca morte urannia Altera dubitatio est, an rex publica fama laboras regno priuari debeat Dionysius iunior ille propter insignem ebrietatem, propter mollitiem animi rex ille Sardanapalus, Periis ander, Ambracianus imperator propter non nominandum

scelus, alij quoque permultiiut perspicuum est in textu propter nominis ingloriam vitae,famae cimperi,uniuersam eclipsim pertulerunt.Mult, inquit Philosophus impressiones factae sunt in quosdam principes monarchas, propterea quod pudicitiam alicui eripuissent. Et iterum, Nonnulli ex amicis pincipes adoriuntur propter contemptum vitae:&4libi;dum inquit libidinose voluptarie viuunn multas lis

qui adoriri volunt occasiones adoriendi praebent.Miror certe cur ista a quibusdam adducantur exempla, quasi probarent licitum esse principes regali sceptro iuste decoratos ob vitae dedecus regno spoliare estne hoc reipub consulere Estne hoc ciuium saluti prouidere Siccine nomen regis c litur Siccine deus in regis persona adoratur 'certe quidem hoe non licet, respondeo igitur haec exempla esse facti non iuris;eademq; tyranni,non regis.Agnosco tamen plurimum vitae spurcitie regiam maiestatem obscurari;sed ut mala for tunae beatitudinem labefaehant illa quidem,non autem tollunt: ita flagitia vitae regalem splendorem obscurant,officiaum regis tamen non extinguunt e rex ergo publica fama Iaborans regno priuari non debet. hoc vero concise sic probo. In persona ossicioq; regis consistit salus totius ciuitatis:ergo

ob turpitudinem vitae sceptro spoliari non debet. Praetere

mutatio

Vitia viri sunt non ossicij. Regum e me inuidia. Tyrannicidae parricidae.

CAP. Io. Liber quintus.

mutatio legis malae est periculosa multo igitur periculosor est mutatio regis. Immo lex saepe perniciosa toleratur: ergo multo magis rex malus permittendus. Huc adde,quod vitia sint infiimitatis non muneris, viri non ossich: omcium ergo intactum manere debet, etsi vir saepe perniciose vivat. Porro ut planta non est radicitus euellenda, tametsi aliquos ramos putrescentes serat, semperque fructum non fundat ita reges penitus extingui non de boni, tametsi vitae ac nominis suos naeuos habeant. Deinceps pauci sunt reges qui male non audiunt, nam illorum comes inuidia, umbra contumelia dicit unat qualis fenestra ad omnem nequitiam rabiemque patefiet si reges ob inuidiam deponanturpi onremo nec lex, nec consuetudo, nec exempla maiorum iubent, ut reges propter viis labes sua sceptra perdantesvidetur ergo non liceremam quamuis legimus de quibusdam qui sub praetextu vindicandi scelera,quae in regibus scatere dixerint, hoc facinus perpetrauerint: illos tamen patricidas ac proditores non iustos ciues nominamus. Opp. contra primum dubium. opp. M atra tura TMosep ivroximoc .cemsi A ιών - praeceptast medis ergo viritur,n-possit Idumt- , nam abierfustra conseruandimedia a rarentur. Prae-Τr an Tita docetvranniae A--- Tyrannidis Musor e constat et posse distumam esse Demeeps quu nuncu*lumnae. Non mure 'raumdem T. carum diutissime permansisse PV mov/medua aeris regio perpetuo maneis id Uma, etsi vissem rasit c contra naturam haestitoris impresso. at annicaa - ω ratio manerepotest diuturna, etsi caede Ursangi nesiit aco tris Vra TarquLII emm p pauerum capita amputentur, pedes ciuitatis nonpos ius sunt resistere. t Respia Primapars araeumentino stemtur, nam etsi multa comseruanda tyrannida assignentur media, sunt tamen illa mala st Iecilla Nam ut mortifero accepto vulnere usi propinantur

cici ,quippe morasequetur: ita tyrannidis ouos maximum re M.

268쪽

s Liber quintu CAP. 1 o

reipub v i frustra conseruanda traduntur pracepta, qmppe violento motu orta stat dapsa conuellitur Alterastara argumen ii hilprob it, nam inussis rebi ub qua nominaintur anchoram MLLaaps Eam tyrannis habuit.De Turcarum imperio ducentam est,auod re fleetu Barbarorum seruoruminaturam is vraum m. Nam ut dominis serus es naturalis recarior ita herigis ad m ratio Turcarum .siseruilem populumsub illo imperies flecter,m iniusta nec contra Muran serui Menter id subeuntis esse

videtur.

opp. iam reg-mperae digni syriuari regno sed reχρῶ-li fama laborans reg-perdit ergo rexpublica fama laborans dignu estprauari regno. --r onstat, quia indignu est honoro qu3wtalias nitate honore permi L norprobatur, quia rex

pharidum huc mis cit,ut Sardanapalliam strum libidinis ad mollitiem amis Saulem.Ro. ' si Neroportentum crudelitatis adferitate, Iubanus apostatas boam,Ioram tum populum ad haresin est pagam um traxit Prater sacra Ochoziam. Philosophia docet nullos is ita in ietatem regno catruisse. Resp. Fatensi quidem est a principe in populum habitum λώvelmas citissime transfundiae derivari; hoc tamen nἔarguit re nostoliandum esse, quippe turpitudo regia ut aiae regnum nonpem dit, nes populum si volentem ad vitasaeditatem trahit est enim peccatum voluntarium, Ppopulus non adlabesprincipissed adisges eluctatis suam vitam Arigeret. Sit ergo Sardanapalus, Nero, Iulianus, dissolutus,et mmm stareticus populus tamen castus,es munio itu esse potest , sise legibus a uinis non morabin humanis substerat. Qua addis exsacra Philosphia vim legis non babent, quippe ab exemplis lex uniuersali non trahitur, aliter-- ι

Legibus vi

vendum.

CAP. M. Liber quintus.

CAP. XI.

N c EP hic sum, utrum melius sit de conseruatione tyrannidis plura nunc scribere quam de re tam vili periculosa oenitus tacere; si Arist. iequar dicendu est, at vereor ne Ma Maeeh. de cinauestus sub sua larua&palliori princip ceat Hine enim bum venenum nauur, hinc sua principia dunda-

pratisq; ira agat Si ergo hoc loco quaeras eui tam , Arist. textum me conseram in quo do eius et

269쪽

Plutii Lycur. Idem Theop. Plutan Laco. Caula conser.

Altera persea altera sophi. stica.

Liber quintu, C A P. II.

ea quae si perius dein onstrata lilia corrumpant has formas, ne celle eis ut eis contraria conteruent aueantur Exempli causa odium frangit amor conseruat regnum. In specie autem regni eonseruandi causa est imperandi moderatio. el ,eum principes inextinguibili honorum siti noti ardiane, sed sui mnibus ontenti vivuntd quo enim pauciora lunt in quibus illis permittitur imperiu,eo tutius & diuturnius p in imperium manet, reges enim hoc modo inllauisti minus serociunt mmusque heriles & tyranni fiunt; hinc inde reges apud Molottos per multas aetates hominum floruere. Ferunt Theopompum regem illum Lacedaemoniorum Nicandri filium Ephoros regibus oppositos instituisse, regiamq: hoc modo maiestatem aliquantulum imminuisse hic pol ea a

sua uxore interrogatus, an non puderet minorem potesta tem liberis suis relinquere, quam ipse a patre accepisset,minorem inquit mea coniux sorsan relinquo, sed tirmiorem ac diuturniorem trado Sunt enim magna imperia magnis subiecta casibus, douis sulmina saepe in alta cadunt, meliaus exiguo vivitur,vi rex suis contentus diutissime conseruatur. Superest nune tandem ut causas conseruandae tyranniadis exponam,inuitus quidem hoc facio sed imitatus Phil sophum hoc animo me facturum dico id, ut pulli scorpionis non citius exclusi quam sussbcati videantur; scio equidem non sine periculo carbunculos ulceraq; pestis dissecari posse.Nam ut ex illis sanies pestifera halitust contagiosus fluit, quo spiritus vitales inliciuntur ita hoc patefa vulnere quo grauius non est in ciuitate,sublimeo ne pernicios simul cum aere faetidum vaporem in sua praecordia hauriant. Sed ad rem Duo sunt tyrannidis conseruandae media unii Per

sicum & immane, alterum sophisticum dissimulatione plenum illud caede, sanguine & oppressione, hoc fraude, hypocrisivi perfiditionstat; illud in primo actu scena leones Meannibales ostendit, hoc vero sub toga gladium,sub nube fulme habet; in illo sine modo sceleris,in hoc sub sp cie virtutis conuiuia truculenta fiunt illud denique apud Barbaros solum, hoe vero proh dolor apud Christianos vivita

CAP. ii Liber quintus.

vivit.Nam regna nunc tempor non habentur tuta,nisi vul. pes quasi coniugatae segete messemq: populi faculis accensis vastent. Phalaris,Nero,Periander,Hercules furens in prina tragidia;Mithridates, ygranes,Caesar,alhq; innumerabiles in secuda sua fata lugent. Prima tragidia quq Barbaroru est tredecim furias easdemq; seras deroces habet, quarum voces horribileso execrandas numero & ordine seqituatus Philosbphum hie recitabo. Istarum prima tota flammi- per veluti ab inferis in theatru prodiens, hanc lege tradit. Nobiles inquit & sapientes viri tanqua eminentiora papauerum capita obtruncentur; mortui enim no mordent, vires

sepulti non idunt, potentes oppressi non nocent; si ergo malium accrescant cedri exscindantur, nam si diutius vivant nocebunt plurimu Sed vide quid agas. Nam ut sublatis columnis ruit idificium ita extinctis nobilibus cadit imperiu. Secunda inter nigras sorores paulo lenior est,uiolenta tame, nam sic loquitur,Sodalitates conuiuia in ciuitate unditus prohibeantur,ic quid ita: certe ne cocordia, quae est infesta tyrannidi,inter ciues hoc modo alatur: sed caue,na sine come ordia nec domus nec ciuitas diu costare potest. Tertia Me-gera furentior,capitali odio in Palladem concepto, fulmina in arces Musarum mittit.Tollantur inquit schols, tollantur Must honesta institutio,disciplina ac sapientia tollantur,tollantur deniq; Athenae in quibus mores iuuentutis effae minantur,franguntur vires,futiles quaestiones mouentur, noua de lana caprina phantasmata discutiuntur, magna excuciuntur de Deo, de fide,de ciuitate leuissimaru opinionum monstra Itane pessima fascinatrix ais P Uis tolli scholas λ Vis tolli Musas' Vis sacras aedes Martes tollit Patienter immanitate hanc tuam non sero, quamuis Medusae caput geris, intetuamq; funestam vocem dicere non cessabo sit ero haec qiasstio, An fas sit regibus academias tollere,artiumq scholas prohibere Licet ais.at non decere dico, idq; punctis, sic tandem probo Academia Martes sunt lumina dontes sapientiae, a quibus splendor & sapor virtutis in omnes partes ipfluunt:ergo eas de tollere nolicebit.Antecedens costar,

1 quia

Immahitatis Prima nobili.

Secunda sed litatum pIO. hibitio. Tertia Scholarum euersio. Dubium. Pro acad in q, a

270쪽

-HAE

sidera.

Academit ut Oculi. tyrannis diLsolutae.

Liber quintus CAP. 11

quia academiae sunt veluti Musarum orbes, Martes sidera in illis fixa: at nisi orbes suum motum sidera suam lucem habeant, quae vita rerum,quae influentia eritὸ Praeterea tocuisti sunt in corpore, ita academiae&artes sunt in ciuitate sed oculos effodere non licet ergo academias artes tollere non licebit. Propositio aperta est, quia ut oculi omnia meis bra corporis,ita academiae omnes reip partes illustrant. ΑΩ sumptio probatur, quia ut prohibet natura oculos euellererita prohibetiuititia Athenas Musas tollere. Deinceps Mira ius naturae ac rationis est academias tollere:ergo eas tollere non licet.Antecedes perspicuu hinc est,quia naturac susione ,ratio ignorantia fugit,quae tame duo sublatis acadeis minartiumq; scholis sequuntur necessario. Quae enim cognitio rerum sine arte,quis ordo sine toga,quq administratio

ciuitatis sine doctrina sapientia esse potesta Insuper quae

sunt honorifica,bona 8 necessaria in rep.tollerem oportet: sed academiae artiumq; scholae sunt honorificae, bona: necessariae in rep.crgo illas tollere non licet Honorificae sunt, quia veru honore;bon quia candore vitet,necessari et quia inrep ciuiu ordine is more partui. Huc adde quod reges perpetuo studere debeant bono conseruationi civitatis,quod certe facere non videntur si academias tollant: na quid magis licentiam moru,perturbationem rerum, barbaritate plebis tyrannidem principis gignit,quam bonaruliterarsi naufragium & casus Porro atroces tyranni hoc agunt ergo iustis regibus id agere non licebit. Antecedens patet, qui . hiruculenti olim carnifices Athenax fastum totius Grecis,sidus quine penitus extinxerunt sic Iulianus iunestus apostata Christianorum gymnasia sustulit, artiumq; prosetaribus silentium iussit; sic inmungaria alijsque eximijs mundi partibus quas Mahometes vicit academiae, scholaeo artes

immanitate oppressae iacent. Norunt enim crudelitatis in

fra Pallade & tyrannide amorem artisvi Martis iurore, sapientiae lumen & ignorantia,studiu virtutis indiu ciuitatissimul cohabitaremo posse.Multa hic alia se offerue argum

' in quibus probetin lite causa Ad infinitum esset omnia quae

CAP. Ita Liber quintus fo

velim de re tanta scribere, pauca tamen haee addam si non

sim molestus,nempe a te inpore,a testimonio,ab exemplo.Α tempore, quia omnes states hominu academias Martes approbarunt: eas ergo tollere nodicet. De antecede te dubitari

non potest,cum constet si historijs fides adhibeatur omnes scietias post diluuiu colunis lapideis insculptas posteris apparuisse; constat deu solem, luna, aliaq; coeli lumina dedisse OE ,

in signa temporum; probabile ergo est prima state honoras ''se astronomia constat Tubalem Adami fili inuenisse musi Gen . r. carcsistat Chaldsos in omni arte fuisse instructissimos, quod μιλε fieri non potuit si a maioribus suis artes non didicissent Superfluum esset alias states ordine percensere nihil ergo hic

dicam de Moyse alijsq; gubernatoribus filiorum Israel, qui omni scientia Chaldsorum ac Aegyptiorum uelut imbutirnihil hic de Samuele caeterisq; prophetis, qui Rama Gilead y Rςῖ y''sua collegia academia habuerunt. Nihil hic de Paulo qui Act.1 ρ. 'disputando stpe in schola cuiusda Philosophi nomine Tyra Actas.

ni, adeoq; Athenis no conlepsisse sed approbasse venerabile nomen academi videtur:nihil de Costantino,Theodosio alijsq; vere augustis imperatoribus,qui scholas,collegia, ac demias magnifice extruedo ecclesia Christi plurimum pro pagarint nihil de beatissimis nostris fundatoribus, qui in Anglia sortunata insula duo totius orbis terrarum nobilissima gymnasia, Oxoniam Cantabrigiam aedificarunt,

in quibus docti sapientes viri non aliter quam stelli ut loquitur propheta lucent,suos radios in omnes mundi plagasae regiones sundut Da Christest in perpetuu sulgeant,nul Polidor.I lamq; eclipsin o Christe patiantur: ac uiso,o salus omniu, Authoris pia ut in illis vox ista non audiatur, tollantur schol ,tollantur a ' M cademiae conserua nobis principem Elizabetham quae fia-uet, conserua patronos qui illas sub alis fouent, excita mutitos Wicchamos, Wayn fletos Whytos, qui ad gloriam tui nominis haec loca augeant. Consecrantur tibi ε deus, non sinas deficere dextra tua in hunc usque diem seruasti, non

sinas cadere pelle vultures, pelle lupos si qui sint,in non patiaris ruere Rationes a testimonio di exemplis tacitus hic Ii a nune

SEARCH

MENU NAVIGATION