장음표시 사용
181쪽
LrgER SECUN D. ADvERIUS HETER OD Xo S ETC. 139Αe deinde Dives idem orans inducitur pro fratribus suis, ne ob ipsi,
inquit, isniant in bune locum tormentorum : Caecus sit oportet, qui non uideat in hoc textu, exerto veluti digito commonstrari locum certum,& peculiarem , illumque damnatis omnibus communem . Nam di asinu Abrahae aperte distinguitur, & inter utrunaque magnum ebaos inister jectum esse perhibetur, S tormeutorum locus distincte nominatur, di ne dum pro in seliei Divite , sed & pro fratribus ejus , eaeterisque omnibus, qui ipsius vestigia secuti fuerint, deputatum. V. Idem comprobant ea testimonia , quae subinde afferemus ad veritatem adstruendam ignis corporei, sive materialis puniendis impiis a divina justitia parati, & in quem demum omnes projiciendos e Te Christus Dominus testatur . Quis enim dixerit illum nullo in loco certo, ac determinato consistere λ Aut quis plura loca somniaverit, in quibus dispersus sit 8 Idem ea testimonia confirmant, queis caelum Beatorum sedes,& infernus Damnatorum ergastulum , tamquam duoloea sibi mutuo opposita describuntur. Atque haec plurima sunt tum in Veteri, tum in Novo Testamento, di cuique legenti facile oc
VI. Sed inter caetera, nomina ipsa , quae a sacris litteris Damnato. rum carceri tribuuntur, lucu Ienter designant certum illum esse, communemque locum, in quem una omnes amandandi sunt. Nam in primis vocatur Ahsfus , ut Lucae 8. 3I., ubi narratur ea codaemones Clui-
sum roga me , ne imperaret illis, ut in Abyssum irent. Et Apocali p. cap. 2o. , ubi S. Ioannes resert se vidisse Angelum descendeκiem de caelo, Sisyprebendentem Draconem, qui est Diabolus , o misisse eum in Abessum , o signasse eum, ut non seducat amplius gentes. Constat autem Abvssum profundiorem quemdam esse in terra, vel in aqua locum, sive situm aliquem in seriorem. VII. Vocatur Lacus , ut praeter alia, Psal. 29. 3. Domine eduxisti ab Inferno animam meam , falυasi me a descendentibus in laeum . Isaiae I . Is .: verumtamen ad Infernum detraberis in profundum Iaci . Et Apocal. I . I9. : misit in Iacum ira Dei magaum. Vocatur Stagnum ignis. Λpocali p. 2Ο. 9. : DiaboIus, qui seducebat eos , missus es in Rognum ignis, o sulfuris. Et ea p. 21. 3. : timidis autem , oe incredulis oee. pars illo. rum erit in stagno ardenti igne. Terra noυissima, o rerra ultima, ut EZechielis cap. 26. 2 . : cum detraxero te cum his , qui descendunt in lacum ad populum sempiternum, ct collocavero te in terra novissima Sc. Et ea 32. I 8. : Fili bominis eaηe Iugubre Sc. S detrabe eam ipsam, ct filias gentium robustarum ad terram ultimam cum his, qui descendunt in lacum me. loquentur ei potentissimi de medio Inferni cte. Porro haec nomina Laeus, Bagni igηis , terrise ηαυissimae certum quemdam designare locum, rcs est satis explorata. VIII. Saepe numero appellari solet Infernus, Hebraiee SereI, Graece Adis . Sic Psal. 48. s. : Sicut oυes in sceol inferno positi sunt: mors δε-
182쪽
paseet eos . Et Ps. 8s. 13. eruisti animam meam ex sceol tacti th inferno ivis feriori . Proverb. 9. 18. : ignoraυit, quod ibi siηr gigantes, S in profundis inferni sceolst conυiυae ejus. Et cap. II. 2φ semiIa vitae super eruis ditum ut declinet de inferno καdsimo, sceol tacti th di cap. 23. I . tu υiris ga percuties eum, S animam ejus ab inferno liberabit. Ecclesiastici r. 7. non es in inferno, adi, accusatio citae . Lucae 16. mortuus est divis, essepultus est in inferno. Sceol autem &Αdis foveam quamdam profundam significare , & stationem animarum intra relluris viscera nobiliores quique inter eruditos consentiunt, prout alibi fuse ostendam. IX. Denique, ne plura congeram in re satis perspicua, appellatur frequenter in novo Testamento Gebenna, di Gebenna ignis. Matth. s.
29. expedit tibi, ut pereat unum membrorum tuorum , quam icium corpus
tuum mittatur in Gebennam . Et cap. eodem qui dixerit fratri suo fatue, reus eris Gebenκae ignis . Marei . : bonum tibi es debilem introire in is
tam , quam duas manus babentem ire in Gebennam. Lucae I 2. : timete
eum, qui possquam occiderit corpus, babet potestatem mittere in Gebennam, Ec aliis in Iocis unicuique obviis. Atque hoc quoque nomen a pecu. liari quodam loco ad Damnatorum sedem designandam translatum esse , nullus ignorat. X. Quoniam vero de Gehenna, quam passim memorant Iibri novi Testamenti, mentionem fecimus, liceat mihi originem, ac notionem hujusce vocis plenius exponere, quae, tametsi damnatorum carcerem in primitiva sua significatione non denotet, ei tamen denotando jam ab antiquis temporibus accomodata est. Gehenna, ut praeter alios obis servat Bartoloecius , vir rerum Iudaicarum peritissimus sa), sive Ge-hennae vocabulum corruptum est a vulgo ex voce Gbe Hinnon, vel Gbeben Hinnon utraque enim vox reperitur in libro Iosue cap. I s. di significat Oallem Hinnon, vel vallem filii Hinnon: quae vallis, ut ex eodem eap. Iosue liquet, erat in tractu Australi urbis Hierusalem , qua se flectit ad orientem. In hac valle locus erat, qui dicebatur Πρbet, ut habetur ex verbis Ieremiae cap. 7. 3I. A dificaverunt excelsa Topbet quae, est iv υasse filii Ennos. Unde etiam integra haec vallis appellatur Topbet juxta ei, dem Ieremiam, qui utrumque nomen alternatim adhibet ea p. I9. R. David ad Psal. 27. II. b) & alii autumantva IIem hane fuisse Iocum contemptissimum , in quem cadavera, foris des, di civium ex purgamenta projicerentur, ibique ad ea comburenda perpetuum is nem fuisse servatum. Sed alii, inter quos Campejus Vitringa, improbabile putant vallem hanc amoenam prope torrentem Cedronem, in vilem hujusmodi usum conversam sui me, vel Reges Ι- dololatras in Ioco impurissimo ,& graveolenti Sacra neere voluisse
numinibus, quorum se venerationi devoverant. Patet autem ex lib. . Reis
183쪽
LI AER SECUN D. ADVERSUS HETERODOTOS ETC. I I . Regum non AchaZum tantum, & Manassem , sed di ipsum Sa Io monem eadem divinitatis propudia in hoc, vel ei proximo Ioco coluisse. XI. Sed ut ut res se habeat, illud certum est Reges Iudaeorum Idololatras in hae valle sacra fecisse Molecho, sive Herculi Tirio ex dein testabili Ammonitarum , dc Phenicum instituto, atque adeo ibidem fovisse ignem per quem liberos suos lustrabant, vel, quae genuina illius idololatriae species est , cui eos Molecho devotos cremandos traindebant: quo maxime scelere se obstrinxerunt Achaz di Manasse, ut discimus ex lib. . Regum cap. 23. Io. ia de re consentiunt tum Rabbini, qui videri possunt apud laudatum Barto loceium , tum Christiani expositores sa), ex quibus unius tantum S. Hieronymi testimonium profero in cap. Io. Matth. inquientis: Nomen Gebennae in veteribus non inυenitur, sed primum a Salυatore ponitur. Quaeramus ergo, quae
sit sermonis hujus occasio. Idolum fuisse juxta Hierusalem ad radices monis ris Moria, in quibus Siloe fluit, non semeI Iegimus. Haec υallis parυa campi planities irrigua erat , o nemorosa, plenaque deliciis, ti cusque in ea
Idolo consecratus erat . In tantam autem vimenIiam populus Israel venerat,
ut deserta Templi υieinia , ibi bostias immolaret, rigorem Religionis deliciae υincerent, filiosque suos daemoniis incenderent, υel initiarent. Et in cap. 7. Ierem. tradunt Hebraei ex hoc loco, idest Gebinnam, υel υalle si-Iιorum Ennon , appellatam Gebennam : quod scilicet omnis popu Ius Iudaeorum ibi periret offendens Deum. In quo loco etiam AIios in igne idolis confecrariηt , siυe bolocausam obtulerint. XII. Ex hoc igitur igne in ea valle continenter servato sumpsit occasionem Propheta Isaias describendi damnatorum carcerem sub emblemate hujus vallis, sive Topbet cap. 3o. 33. , ubi sic ait: praeparata es ab heri Topbet, a Rege praeparara , profunda , dilataIa: nutrimenta ejus ignis, ct ligna mulsa: flatus Domini, sicut torrens suffuris De
cedens eam. Atque inde Sanctis antiqui temporis Gebennae notio nata est , coepitque in vulgari lingua usurpari hoc nomen pro designando carcere reproborum, quam consuetudinem retinuit ipse Christus Dominus in suis sermonibus, dum de inferno loqueretur ,& post ipsum Apostoli. Ipsi quoque Iudaei non in locutione tantum familiari, sed
di in scriptis suis, scripturaeque sacrae versionibus vocem hanc in eadem significatione frequentius usurpare coeperunt. Pro loco damnatorum, ut animadvertit Drusius sM ea voce usus est ante Christum Dominum R. Simeon F. Iohai in lib. Zoar dicto , qui primus landamenta jecit ineptae illius Cabbatae, cujus periti vulgo Cabbalistae nuncupantur: cum vera C abbata longe alia sit, nempe traditio a majoribus
S. Hierovymus &e. Isidor. lib. .. otir, Cornelius Ianianius in Coneor d. Evang.
cap 4, , Drusus, Vitringa die. . - -
bὶ ad illud Matth. bonum tibi est esse. quam mitti in Gebennam in Criticis lacria.
184쪽
ribus per manus accepta. Usus est etiam Ionatham F. Urielis interpres Chaldaeus Christi coaetaneus, tum in loco cit. Isbae, turn in aliis
pluribus, quae inter doctos Buxior fius ca) & Ligoso otiis cb) adnota Arunt. Usi sunt etiam passim Thalmu distae, quorum testimonia: Iegi possunt apud Barioloecium : ex quibus Elias Levita in suo risibi alvocem Gbrinnam, postquam a Teruit vallem filii H in non , eam deinesse, ac Gheinnam prope Hierusalem, di in ea consuevi me Iudaeos immolare filios suos idolo Moloch, addit: vocaυerunt Rabbini nostri B. Mem. Iocum, ubi impii post mortem puniuntur, Griinnam Gebennam , evre , quod Gbe ben Hinnon , υallis ben Hinnon conjuncta erat Hierosoliis mis, S erat Iocus immundus , in quo exurebaηt filios suos idolo Moleis . Fuit autem bie locus ita υocat κs : quia pueri s qui idolo immolabantur infulabant, O cIamabant. Sed jam e diverticulo haud prorsus inutili iaviam regrediamur.
XIII. Constat itaque ex saeris Iitteris. evidentissime damnatorum sedem certum esse, definitumque loeum pro impiis omnibus insimul puniendis a divina Justitia constitutum. Idem etiam constat ex perinpetua Patrum & Ecclesiae traditione, cujus innumera prope sunt testimonia; a quibus tamen proferendis abstineo , ne prolixa nimium oratio sit , praesertim cum ea , quae in sequentibus de igne in serni disserentes, tum quae Iatius alio in opere de ejusdem stu dicturi sumus, huic veritati firmandae subserviant, atque huc serme omnia reis vocari queant. Subobscure quidem ex Patribus videntcr fuisse locuti de reproborum loco S. Gregorius Nissenus in Dial. de anim. N Resur. , di S. Augustinus lib. 12. super Genes ad litteram. Verum quod Nissenum spectat, licet, ne quid dissimulem , duriora aliqua sint in eo Dialogo, quae nulla posse videntur interpretatione mollescere non arbitror tamen illum a caeteris Patribus re ipsa praecipua, de qua di iaputatur, dimentire, adeo ut verum cert tamque Iocum negaverit puniendis impiis deputatum . Ibi enim Gregorius in hunc modum Mais gistram sve Sororem suam Macrinam interrogat e ci quomodo, inquam, subterramum locum in eo dici putant , iliumque an mas, quasi publico recipere diversorio , tamquam quoddam spatium ejus naturae ab uniυersa buismana vita eas ad se trahens Θ Cui Magistra ita respondet : Da nibilo magis laedetur dogma per bane opinionem , si υerum est, quod a te dicisur.
Atque ubi exposuit sententiam , quae corporeo carcere animas malo.
rum concIudit, subjicit : quandiu praecedens dogma non labefactat , quae fit objectio. . . . de Deo nib I nostra pugnabit oraIis , ut quae corporam tantum sentiat propriam esse in loco situm : animam nuIem , cum sit incorporea , quaquam necesse babere ex sua natura , ut illis locis detineatur . Videtur
itaque solum negasse animam post mortem in aliquo Ioeo esse, quasi
sa) in lex leo ad h. V. bj prefat. in vet. Tom. a. apud Uittingam , ct Classent unI .
185쪽
eodem circumscribatur, quod corporum duntaxat Proprium est; non autem quod nullo penitus loco definiatur . Hoc vero ideo accuratius non exposuit, quod scopus sibi propositus minime postularet : ibi e nim solam animae immortalitatem sibi Probandam praestituerat, deque illa di sseri t, attenta propriae naturae spiritualis substantiae conditione, quae ut existat, nullum necessario corpus efflagitat : atque hac ratio isne Epicureos refellit, qui objiciebant Apostoli Pauli aut horitati, a nimam non superesse post discessam a corpore, quod in nullo corporum esse possit : ostenditque adversum hos animam suapte natura a corporeis locis non pendere, ac perinde immortalem subsistere, sive loeo detineatur, sive loci expers existimetur. Sed de hoc infra sermo
recurret, cum de inferni igne. XIV. Augustini sententia , quae adversa videtur, his verbis conee iapta est loco cit. cap. : Si qu ritur , cum anima ac corpore exierit,sarum ad aliqua corporalia feratur, an ad incorporalia corporalibus simi Ita . . . ciso quidem responderim , ad corporalia loca eam υel non serri, nisi com aliquo corpore , υel non Ioealiser ferri. . . . Ad spiriIualia vero pro meri
ris fertur, aut ad Ioea poenalia similia corporibus. Et postea : En ergo iis leporum substantia , sed eam spiritualem aristror esse , non corporalem . XV. Candide fateor me penitus ignorare, quid sibi velit his ver bis S. Augustinus. Quid enim sunt loca spiritualia , ad quae pro meritis asima fertur e Quid Ioca poenaIia, quae corpora non sint , sed simialia tarporibus P Quid demum inferorum substantia spiritalis non corpora list Plane aliam oportet S. Doctore hisce vocibus affinxisse notionem , quam quae a caeteris tributa est , aut modo tribuitur. Nam
juxta notionem, quam nunc de ipsis habemus, facilius Hippoeentauiarum , aut Chimeram concipias, quam locum spiritualem : immo hune ne ullo quidem pacto intelligas e cum invicem pugnent ideae Ioci, aespiritualis substantiae . At quidquid hisce nominibus intellexerit S Pater , dum haec scriberet, illud potius debemus attendere, quod te.
gitur lib. 2. Retractat. cap. 2 . ubi correxit , quod de hoc argumen.
to minus caute dixerat in lib. de Genesi ad litter. inquiens e D dtiode cimo ae isseris magis mibi υideor docere debui1se, quod sub terris sint, quom rationem reddere, cur sub rerris esse credantar, siυr dicantur, quasi ita non sit. Ubi di corporeum locum admittit , intra telluris viscera
contineri profitetur. Hinc etiam retractavit lib. I. cap. s. quod libro de immortalitate animae scripserat '. anima, si caret corpore, in hoc mundo non est. His adde idem omnino judicium ferendum esse de in serni loco, ac de igne in eo contento. Ignem autem inferni apud S. Augustinum materialem esse perspicuum est ex iis quae tradit de Civit. Dei lib. 2I., nosque infra proferemus. XVI. Quibus praecipue momentis fulcire studeant commentum suum Ubiquistae , plane me latet. Unum illud memini me legisse, Brentium opponere solitum, nullum determinatum locum ad malos omnes conis
186쪽
tinendos ea pacem futurum , cum tanta sit reproborum multitudo . Id objicienti Brentio recte per jocum Bullingerus Sacramentarius resis pondet , xon esse, quod Ubiquetarii timeant se ob Ioci angustias ab iisseris excludendos : satis enim fore capacem omnium Ubiquisaraim , ct ferierato. rum e Additque Gret serus , sacramentariorum quoque, ct baereticorum omisnium. Sed de hae objectione alibi sermo erit. XVII. Aliud fortassis opponent argumentum ex eo depromptum quod Daemones , cum etiam in his superis orbis terraquei partibus uersantur, in in serno esse dicuntur, adeoque non esse infernum eeristis loci alicujus limitibus circumscribendum. Quod roborare possunt verbis Petri Apostoli Epist. I. cap. 2., quibus ait, Angelis peceantibus Deum non pepercuse, sed inferni rudentibus detractos in Tartarum erueianis dos tradidisse : ubi inferni nomine S. Augustinus, & alii sublunarem hune mundum intelligunt , in quo tamquam in caliginoso earcere
X v III. Sed nullius plane momenti est haec obiectio . Quamquam
enim Iubens concedam Plures ac Plures cacodaemones in hoc aere, atque orbe terrestri relictos ob altissimas divinae Providentiae erga homines dispositiones; nego tamen eos esse in inferno proprie accepto,sve in loeo sempiternae eorum miseriae deputato . Ut enim bonus Angelus, dum nobiscum versatur in terris, interim non existit in caelo, licet beatitudinem suam secum circumserat; ita Angelus mata Ius, dum circuit terram, tamquam leo rugiens quaerens, quem dein voret, in inferno non e it, sed in terra, tametsi suam semper secum deserat damnationem & poenam. Apostoli autem Petri verba Patres,& expositores communius non de hoc aere caliginoso , sed de Baraiathro inferni interpretantur, di ipse S. Augustinus in alia significatione frequentius usurpavit. Sed etsi ea de aere explicentur, Ubi iaque tariis nequaquam favent : tum quia satis commode de inferno minus proprie dicto, & in sensu figurato accipi possunt : tum maxime quia , eum ibi mali spiritus ad tempus reserventur, postremo de. trudendi in Tartarum, ibique aeternum cruciandi, jam locum alium deteriorem, illumque certum ac definitum admittere necesse est, in quem demum terribili illa Christi sententia cum caeteris reprobis pro
187쪽
Damnatorum Ioci tanditiones. Tenebrae ibi sunt, sed maligno quodam lumia ne intermixtae. Damnatorum societas quam graυe supplicium . AIouget illud maxime tenebricosi Careeris angustia . An frigus in eo, praeter alia tormenIa admittendum sit , haud concors NeoIogorum opinio. Sentextiae utriusque fundamenta in medium asseruntur : xibitque e se, qκod abenti subscribere cogat, ostenditur. I. itaque Damnatorum career eertus sit, definitusque Io- eus , sequitur ut aliquas ejus conditiones cursim attinga. I mus. Praecipuas unica sententia complexum fuisse videtur Sanctissimum Iobum, dum ita Deum deprecatus est cap. Io. : dimitte me, ut plangam paululum dolorem meum , antequam Vadam , oe non revertar ad rerram tenebrosam, o opertam mortis caligine, terram miseriae , o tenebrarum , ubi umbra mortis, S nullus ordo, sed sempiternus horror in bitat. Quem textum commodius ad infernum, seu ad animarum stationem , quam ad sepulcrum referri, ostendunt Pineda , aliique illustres interpretes, ejusque priora verba cum Sancto Augustino hoe sensu explicant, quod nempe Iob velit requiescere, aηtequam eat in pse, nas aeternas , ad boc utique ut non eat et quemadmodum si dicamus aIleui , erige te , antequam damneris : non enim , cum se correxerit, damnabitur. Cui expositioni adstipulantur ex antiquis Olympius, S. Hieronymus,
sive Author Commentarii in Iob, Beda, S. Bernardus, S. Thomas, ct alii. II. In hac ergo sententia describit S. Iobus inferni regionem tamquam terram tenebrosam, aut lumine cassam , ει opertam mortis ealliisse , id est lethalibus umbris , & immedicabilibus tenebris: rursiisque eam voeat terram miseriae , seu juxta proprietatem hebraicae vocis a 'ν Iassitudinis, deliquii, defectus, obscuritatis, re tenebrarum, ut significet ibi tenebras, tamquam in nativo solo lacerescere; sicut dicitur terra auri, ct argenti, ubi hae res proveniunt. Has tenebras quoque damnatorum loco tribuunt alii Scripturae textus. Ecclesiastici cap. H.
Iegitur e via peccantium eo Ianata lapidibus, ct in fine illorum i eri, o tenebrae, & poenae. 2. Petri cap. 2. bi sunt impii videlicet ) quibus
caligo tenebrarum resematur. Et S. Iudas U. II. quibus procel Ia tenebrarum servata est in aeternum.
III. Hoe idem passim tradunt Eeelesiae Patres, qui inter alia hoe assignant ignis inferni ab Mementari diserimen , quod ille minime luceat, luce saltem clara, & perspicua , sive ut inquit S. Gregorius Magnus sa πω Iuceat ad aliquam consolationem, Iuceat tamen ad majus
188쪽
io, meηtum. Quod egregie declarat Doctor Angelicus S. Thomas 3. p. q. 97. art. 4. his verbis: dispositio in serni erit talis, quod maxime , , miseriae damnatorum competet. Unde secundum hoc sunt ibi lux,, & tenebrae, prout madii me spectant ad miseriam damnatorum. Ipsa , , autem visio secundum se delectabilis est . . . . Sed per accidens conis, , tingit visionem esse afflictivam , in quantum videmus aliqua nobis, , nociva, vel nostrae voluntati repugnantia. Et ideo in inferno hoc se modo debet esse locus dispostus ad videndum secundum lucem,
, , & tenebras, ut nihil ibi perspicue videatur; sed solummodo sub
, , quadam umbrositate videantur ea, quae afflictionem eordi ingere., , re possunt . Unde simpliciter loquendo locus est tenebrosus; sed , , tamen ex divina dispositione est ibi aliquid luminis, quantum sus-
is ficit ad videndum illa, quae animam torquere possunt. DIU. Huic addere lubet praeclaram doctrinae S. Thomae expositio, nem , quam habet Dominicus Soto in . dic SO. art. q. inquiens: vi.
sus, qui omnium c sensuum ) est praestantissimus, tenebris obdu- eetur. Nam etsi ignis in sua substantia res sit luminosa; tamen
,, ratione materiae esse potest tenebrosus. Id autem illic primum ra- ,, tione sulfuris accidet, & praeterea ratione loci, ubi aer inclusus, , non habet justam raritatem. At vero neque omnimodae sunt tene
is brae, quales essent in centro terrae, si nullus illic ignis arderet. M Sed conjicitur esse lumen quoddam ambiguum, quo possint se mi in ,, seri mutuo conspectare, idque ad majorem tristitiam, cum suas ea is, , lamitates invicem conspitiant. Nam di solatio destituti sunt , quod is esse solet miseris, dum accidit socios habere poenarum. Torquenis
D tur vero praesertim dum eos intuentur, quos criminum complices is habuerunt, vel sua contagione eontaminarunt. Tunc enim majo-
ri suffunduntur pudore . Conjectari ergo de illa tenebrosa luee,, possumus, aut sublucidis tenebris ad modum illarum rerum, quas,, somniantes in semivigilio patiuntur, dum videre sibi videntur, , , maligne tamen, illos, cum quibus colloquuntur. Unde Gregorius is quamvis super illud Evangelii, mittite eum in tenebras exteriores, diis ,, xisset, quod si ignis ille lucem haberet, nequaquam in tenebrasis exteriores mitti diceretur; tamen loco citato moralium adjecit, is quod quamυis His ignis ad consolatiorem non luceat , tamen ut magis,, torqueat, lucet. Nam fQuaces , quos secum Iraxerunt de mundo, repro
, , bi, flamma illustrame , visuri sum . , ,
V. Atque haec, quae de molesto a Itorum damnatorum aspectu effert S. Gregorius, subindicasse videtur S. Job verbis, quae sequuntur, nempe , ubi umbra mortis , is nullus ordo, sed sempiternus borror inhabitat: quibus, ut Sacri Expositores advertunt, designatur, quidquid in inferni tenebris conspicitur, horrificum esse, terribile, simulacra,&imagines mortis, tristissima reproborum spectra, non sine ingenti miserorum cruciatu . Sunt equidem nonnulli, qui potius soIatium aliquod ' Disitiroo by Corale
189쪽
quod ac levamen se percepturos obganniunt ex aliorum consortio. Sed vana, stultaque spe infelices se lactant, ac deludunt. Nam, ut sapienter observat S. Augustinus, consolatio , quae a malis aliorum originem trahit, in mediocri tantum afflictatione locum habet. Cum
autem cruciatus acerrimus est, di animus nimium vexatus, nullum
omnino ex consortio aliorum solatium percipitur; id quod in Poda.gri eo cognoscere licet, qui si acutis doloribus excrucietur, etsi miliale offersntur vehementius dolentes , nullii iri inde levamen habet. VI. Quinimmo docet S. Thomas iu q. dis. 5 . qu. a. art. I. , quo lex damnatorum multitudine pinna singulorum augebitur; quem adis modum major futura est electorum gloria ex multorum societate ;tum ob persectissimum odium , quo se invicem damnati prosequuntur; tum ob perpetuos clamores, convicia atque blasphemias , quae loeum horridiorem efficient. Quam poenam inter in serni gravissi inas reponit S. Maximus serm. Hortat. l. a ita differens: quod omnibus,, miserabilius est, sive, ut verius dicam, molestius , atque gravius, , , cujus vel mentio dire cruciat, quanto magis ipsum rei periculum, , , ac perpessio, quae a Deo, sanctisque ejus virtutibus est separatio, , , ae cum diabolo, ejusque nequissimis daemonibus in sempiternum, , duratura necessitudo, quodque nulla sit ab his. exsectanda libera- tio. Quibuscum per hujus vitae tempus decurrente saeculo, pravis, , studiis nostris, voluntate, animique arbitrio versari elegimus, , , cum illis, ut versemur necessario vel inviti, suturo illo aevo da.., , mnabimur; omnique durius cruciatu ,& acerbius est , vel sine toris, , mentis, ur cuin illis perpetuo agas, qui Oderunt, odioque ha- , , bentur, &c. VII. Accedit ad inere mentum plenae loci ejusdem angustia ob Damnatorum praecipue multitudinem . Siquidem juxta imaginem hujus
loci, quam nobis praesormant sacrae litterae, angustum omnino, arctumve esse sileri necessum est . Isaias cap. 24. 22. ita de impiis loquitur e congregabuntur in congregaIione unius fascis in laeum , S claudentur ibi in carcere . Sermonem hic eme de aeterno impiorum supplicio metaphorice expresso consentiunt Interpretes . Metaphora desumpta
est a captivis bello factis , aut quibusque aliis criminis gravioris consortibus, qui gregatim vincti, manus pedesque ligati detruduntur in
carcerem , arctaeque mandantur custodiae. Sic enim futurum praedicit
Propheta de omnibus impiis, cum a Christo Iudice ligatis manibus,
S pedibus mittentur in tenebras exteriores, seu in tenebrico sim tuis serni cullodiam in qua turmatim, collectimque compingentur, instar lignorum in uno fasce collectorum , adeo ut mutuo se premant, comis primantque, & nedum ambulare, sed neque loco movere se possint.
Id etiam in Evangelio figurare Christus expressit in Mattit. 13 Io.
190쪽
verbis illis r eolligite zizania, eg alligate ea in fasciculos ad comburena
dum : triticum autem congregate in borreum meum . Atque eamdem quoiaque inferni id eam nobis ingerunt nonnulla Apocalipseos testimonia. VIII. An Damnatorum locus frigidus M , sive an Damnati inter alias poenas etiam acerbissimo frigore crucientur, lis est & controversia inter Theologos , & Scripturae Sacra: Expositores . Qui parte majentem propugnant, his potissimum nituntur fundamentis . Primum, illudque praecipuum petitur ex verbis Jobi cap. 24. et ad nimium eaIorem transeat ab aquἰs niυium , S usque ad inferos peccatum illius : ubi vicissitudo quaedam ponitur ab igne in aquam frigidisti triam . Ulterius e Sapient. cap. s. testatur, terrarum orbem contra insensatos pugnaturum; & Deum iam daturum CreaIura: ad ultionem inimicorym suorum . Igitur & aqua universitatis particeps, Dei que ereatura injurias in Creatorem suum vindicabit. Praeterea : cap. 3. Mati II. le3imus : Filii regni ejicientur in tenebras exteriores : ibi erit fletus S strinor dentium. Stridor autem dentium ingentem frigoris vim coni equitur, sicut &aliorum membrorum tremor. Demum afferunt Authoritatem S. Hie
ronymi, Caisani, Bedae, Philippi Praesbyteri , Petri Damiani, Ber- nardi, Anselmi, aliorumque, quorum testimonia legi possunt apud Pine dam in cap. 24. Job. di Franciscum SuareZ lib. 3. de Λnget.
IX. Graviora procul dubio sunt fundamenta sententiae negantis, eaque ferme proponuntur a Dominico Soto loco supra laudato his veris bis : ,, Primum argumentum est, quod cum Christus diversis locisis Evangelii universa inferni tormenta rece fuerit, nempe ignem, , , fletum, stridorem dentium, re tenebras, de frigore nulli bi me mi is, , nit. Imo vero Tachar. 9. ubi de inferno extat vaticinium, se Ie- ,, gitur : rκ autem in sanguine testamenιi tui eduxisti vinctos de Iacu , in ,, quo non erat aqua. Quasi diceret, sed purus ignis. Quin vero Lucae I6. , ubi Epulo ille guttam aquae deposcebat, qua linguam refrige- raret, documentum praebuit merum ignem absque ullo frigore il- , , lic ardere . ,, X. Mox & ratione Ioel arguitur I ignis & nives eodem Ioco esse, non possunt : si vero Ioco distent, non est intellectu facile, quo- , , modo , aut quibus interpolatis temporibus eransmittantur Damna - , , ti ab uno in alterum locum, aut quomodo ignis nivibus subintra nis, , tibus loco cedat, aut frigori in quacumque sit materia, sive aqua ,, sit, sive alia quaecumque. XI. Praeterea , s verum est, quod supra probabilissimum existima- , , bain iis, nempe quod Damnati non sunt loco semoti , sed veluti , , in acervo congesti, non est possibile loca omnes mutare, nec a P, , paret quomodo divexare eos , per vices valeant aqua , & ignis .
. ,, XII. Sed potissimum argumentum est, quod Christus in ignem is aeternum illos missurus est : ignis autem aeternus est, qui jugiter α