장음표시 사용
271쪽
pus , quala non fuit ab eo, ex quo gentes esse caeperunt usque ad tempκs ilis Iud oee.; ct mulii, sive omnes juxta consuetam Scripturae phrasim ,eυigilabunt , alii in visam aeteream, alii in opprobriam aeternum, ostendens m Morum opprobrium aeque aeternum futurum, ac gloriam bonorum:
statimque subdit: qui autem docti fuerim, fulgebunt quasi splendor firma- .
menti , ct qui ad justitiam erudiηnt multos , quasi stellae in perpervas aeterinnitates ubi ν, Iesamυaed. Quis caecus adeo fuerit, qui non vi deae non de praemio, aut pcena vitae praesentis hoc loco sermonem fieri, sed de suturo ἐIX. H is demum adjicio ex antiquo Foedere testimonia, quae proinstant in libris Ddiib, & Sapientiae. In priore namque cap. 16. destri bens Sancta mulier Iudith terribilem vindictam, quam Deus de impiis sumet in die Iudieii , sic effatur: Dominus enim Omnipotens vindia eabit in eis : iis die Iudieii υisitabit illos. Dabit enim ignem, υermes in
carnet eorum, H urantur, ct sentiant usque in sempitern m. Sapientiae vero cap. 4. de iisdem dicitur: υidebunt sinem sapienris rec. contemnent zillos autem Dominus irridebit. Et erunt post baee decidentes sine bonore, Nin contumeIta inter mortuos in perpetuum. Quae verba non de infamia, aut ignominia hujus saeculi, sed quam habituri sunt in inferno cum Daemonibus , ac damnatis , accipienda esse evidentissime colligitur ex iis, quae sequuntur. Pergit enim Sapiens recensere caetera mala mulisbus post hane vitam obnoxii erunt, amarissimas ipsorum querelas, dc inutilem paenitentiam ς tandemque opponit talicissimum justorum statum perpetuo duraturum summae di perpetuae eorumdem miseriae, dicens: justi autem in perpetuum viυως, ct apud Dominum est merces iIIorum , ως. i. X. Frequentius, ac Iuculentius ea tholica de poenarum aeternitate sententia proponitur in novo Testamento. Peremptoria in primis sunt, quae leguntur apud S. Matth. eap. 23. , ubi Christus Dominus deseribens suturum in fine mundi universale Iudicium, cum venerit Ipse in majestate sua , & omnes Angeli ejus cum eo, ovesque d i viis serit ab haedis, sive electos a reprobis, protestatur se illis quidem diis cturum : venite benedicti Patris mei: possidexe paratum vobis regnum a constitutione mundi: Istis vero: discedite a me maledicti in ignem aeIernum, qui paratus est DiaMIo, ct Angelis ejus. Ac pcstremo eoncludit: Et ibuni bi in suppIicium aeter νm: bini autem invitam aeternam. Nulla in verbis , quibus hae sententiae latιn O idiomate reseruntur, a textu graeco dissensio. Tum primo, tum altero Ioco adhibetur ad aeternitatem sive miseram , sve beatam significandam eadem vox kιωπιον. Sensus quoque verborum elarissimus est , & cuilibet legenti statim mani sessus . Neque hic, ut alibi saepe, in parabolis, aut figuris loquitur Christus Jesus: sed diserte, & historice enarrat, quaenam futura sit suprema electorum , & reproborum sors; & utramque eodem vocabumio sempiternam pronunciat.
272쪽
LIA. TERT. ADVER. NUPEROS ORIGENISTAS ETC. 2IrXI. Quidam ex antiquis Origenistis, ut refert S. Augustinus lib. de fide, S Oper. hujusce sententiae vim effugere conabantur, diceniates ignem quidem, ad quem reprobi damnandi sunt futurum ceteris num, at non aeternum eosdem tu igne permansuros, sed ex illo tan dem ereptum iri, eum nempe divinae Iustitiae, ac bonitati visum fuerit. verum absonam hanc sutilemque responsionem jam penitus eo nistrivit Sanctus idem Λugustinus, solo ejusdem Evangelieae sententiae contextu , inquiens : neque ilIud dici bio poterit, in quo nonnulli seipsos s
dueunt, ignem aeternum diectum, non ipsam combustionem aeternam rec., ut via
delicet ipse exis aeternus sit; eombustis vero eorum , boc es operario uxis, uoum in eos aeterna: cum V boc praeυideas Dominus senoentiam suam eonclusit ita dicens: sie ibunt illi in combustiorem sa) aeternam ς justi otem incitam aerernam: Sed & ipsum aeternitatis nomen igni adjectum , eui addicendi sunt reprobi, non solum Daemonibus sempiternos crueiatus illaturum esse significat, sed iis etiam, qui aeterno igne damnantur: ut siquis aeterno addici carceri dicatur, nemo aliter intelligit, quam illi ipsi, cujus in eo supplicium constituitur, non alteri, fore sempiternum . Ue. Tum mi in hac evasione, quam nullus recentium Origenistarum amis Plectitur, ad alia loca progrediamur. XII. Matth. Cap. 18. c. 8. eadem increata veritas ita Ioquitur. bonum tibi est ad υitam iuredi debiIem, MI cIaudum, quam duas manus , ves duos pedes habentem mitia in ignem aeteraum. Ioan. Cap. XI. c. 26.': qui viυit, ct credit in me, non morietur in aeternum. S. Paulus Z. ad Thessalon. Cap. I. com. 9. de iis, qui non noverunt Deum, neque
obediunt Evangelio Christi, scribit: qui poenas dabunt in interitu aeterinas a facie Domini, ct a gloria virtutis ejus. Sanctus Apostolus Iudax tribus in locis Epistolae suae mentionem facit de hac re: Primo nempe com . 6. ait: Angelos vero, qui non se aisrunt suum principatum, sed ae reliquerunt suum domicilium, in juiarium magni diei vinculis aeternis sub
caligine reservatat. Uincula haec aeterna, sive ut pressius in Graeco, semispiterna dicuntur; quia si reserantur ad tempus futurum post Judiiscium, semper eos tenebunt adstrictos si vero ad tempus praeiens, quo plures si Item ex Daemonibus sub caliginoso hoc aere detinentur, iisdem ita vinciuntur, ut ea semper tamquam mancipia circumis ferant, a quibus expediendi nunquam sunt. Com. deinde 7.: sicut
Sodoma , ct Gomorrha, ct finitimae Ciυitates e e. factae sunt in exemplum
ignis aeterni poenam sustinentes, poenam illam videlicet, quae subsecuta est incendium caelitus immissum in incolas impiarum Civitatum Sodomae, & Gomorrhae, quod ut advertunt Interpretes, ideo fuit in exemplum, quia jam tum constabat saltem apud Iudaeos, quicumque
videtur Augustini tempore apud Matthatum seriptum fuisse non se piarium into
num, prout nune legitur, sed combssionem are nam, proindeque παυσιν nou κέλασιν 'αωrilis in Graeco legerunt: quae tamen vo tantumdem valet in Praesenti , ae suppliciunt.
273쪽
231 . DE FUTURO IMPIORUM STATU
que in lethali euIpa deprehenderetur, cum subita eum mors oecupaωret, hunc aeterno igne damnari. Locum hune, quem in erroris sui praesidium trahunt adversarii, fusius infra discutiemus. Tandem com . x I. de quibusdam perditis hominibus Sanctus Apostolus ait: -b illis, qui in via Cain abierunt oee. fluctus feri maris, despumantes suas eo uinsiones , sidera errantia , quibus procella tenebrarum serυata est in aeternum . XIII. Sed omnium clarissima sunt oracula, quae habentur in libro Apocalypsis, ubi de poenis futuris verba faciens S. Ioannes, eas triis pliei in loco in DeuIa Dealorum duraturas pronunciat. Primus extat Ca P. I . cOm. I . in quo de omni, qui bestiam adoraverit, refert rhie bibet de υino irae Dei, quod mixtum est mero in calice irae ipsius, Scruciabitur igne, re Diptare in conspectu Angelorum sanctorum , S ante conspectum agni, s fumus tormentorum eorum ascendet tu secula seculorum, uec baberi requiem die, ac nocte . Et Cap. I s. c. 2 r υera oe justa judicia sunt ejus , qui judicaυit de meretrire maetna oec. Et fumus ejus ascendis in secula seculorum. Et Cap. 2O. c. Io. Diabolus, qui seducebat eos missus
est in stagnum stris , S su buris, ubi S bestia , ct Pseudopropbeia inuisciabuntur die, ae nocte in secula Dektorum. Sola hujusmodi loca, etiamsi caetera deessent, rem conficere deberent: neque enim voces illa: ἀαδεὰι α...is, in secula seculorum sensum alium admittunt praeter aeternitatis, sive durationis nullum terminum habiturae : neque alio Nolam in sensu, quam ad aeternitatem significandam in Scriptura usurpantur, ut constat ex innumeris locis, tum veteris , tum novi testamenti, & ex ipso libro Apocalypseos, ubi pluries eaedem voces repetuntur de Deo, de vita beata se. Hi ne omnes sacri Expositores haec testimonia pro poenarum aeternitate adstruenda decretoria pro fi tentur , ex quibus solius Calmeti in postremum locum verba refero: Hine, inquit, aperte sigηscatur aeternitas poenarum, quibus Daemoner, atque damnati excruciavdi μηt, ct consumatio eorum omnium , quae perti
nent ad militantem Ecclesiam, oe bella, quae illa est subitura . Judicio peracto omnia in cerro, atque immutabili statu permanent, seu gloria pro beatis is caelo, seu cruciatus pro daemonibus, impiisque in inferno. C A Diuitigod by Coosl
274쪽
CIass altera laeutisη- Seripturae, quibus per negationem finis aeternitas reproborum exitii significatur. Saris cIara sun bH re generis testimonia,
quae babentur in sibro Job, sed illud elarissimum , quo υaticiniam suum concIusit Isaias, quia S ipse Cissus Domi r in Eυangetis sua Au-
L n LTERA elassis Authoritatum . quibus catholicum dogmae
de aeterna reproborum miseria comprobatur, eas comple-
ctitur , quae negationem finis eidem attribuunt: quarum ais Lae in antiquo, aliae in novo Testamento inveniuntur. Et in antiquo quidem non obscura in primis loca quaedam in rem hane subministrae S. Iob Cap. 2o. Nam com . Ig. de homine impio Ioquens se ait: Iure, quae fecit omnia , nec tamen eonsumetur : juxta multitudinem adinventionum suarum sie S sustinebit : hoc est: eum omnia passus fuerit , qui a impii in hoc orbe vexantur, ad aIias vitae poenas gravius vexandust demigrabit, luetque in tormentis peccata omnia, quae perpetravit . quin tamen unquam consumatur. Equidem vulgatae lectionis textus non nihil dissentit in verbis ab hebraico: in hoc enim pro non con-metur legitur, non deglutiet, aut non devorabit. Sed , ut observat Pineda. cum aliis, nulla est in senis varietas. Nam juxta canones grammatteos verbum illud reddi potest impersonaIiter, pro non deglutietur , aut non deυorabitur , sive non consumetur , ut sensus sit: ne putet impius restitutis, aut devolutis bonis alienis ad dominos suos, iam sibi re. Iiqua salva esse, videlicet corpus, & animam . Manet enim adhue illi eulpa supplicio non desituro luenda . Quare sempiternis cruciatibus corpore & anima asscietur, nec unquam consumetur, seu numquam vitam finiet in tormentis. Perpulcra sunt verba, quibus Iocum hune commentatur S. Gregorius Magnus lib. I s. Moralium. Persoluit, inquit, impius in tormento ea , quae bis illicite ferυaυit desideria , oestammis MItricibus traditus semper morisur , qκia semper in morte serυatur. Non enim in morte consumatur: quia si eonfumeretur cita moriemis, cum vita riani poena finire rur . Sed ut sine fine crucietur , υλere sine sine in poena compellitur : ut cujus vitis hic mortua fuit in eu a , illie ejus mors vivat in paena. Luet, quae iacit, omnia, nec tamen consumetur: quia cruciatur ,
edi non extinguitur: moritur oe vivit: desicis, S subsistit: fati in semper oesiae fine est . me IDIO auditu vaIde sunt terribilia , quanto magis passione.
II. Hujusce loci sensum confirmat loeus alter ejusdem Capitis co m. 26. , in quo de eodem impio Sermonem prosequens S. Iob inquit, deυorabit eum ignis, qui non succenditur: quae phrasis etiam a Propheta Isaia adhibetur. Ad quae verba se disserit Pineda : ,, Agnoscuntis latini Interpretes in hoc loco ignem aeternum, di vel ex hoc uno
275쪽
Ioco licet colligere aeternitatem cruciatuum aeternorum numquam
,, remittentium, neque Ianguentium. Nam ignis, qui flatu aeeenis,, ditur, non semper eamdem, S aequalem flammam attollit : sedis per intervalla quaedam quasi intermissam. Sieut enim flamma totis ,, litur, & exurgit per flatum, qui necessario intermittitur, ita eis, , t iam flamma suas habet coruscationes, & incrementa per interisti valla. Ae ignis , qui non succenditur, idem semper, constansque, is neque languescit, aut remittitur, neque attollitur, aut extingui.
tur. Quod graviter, atque sapienter explicuit Chrysost. Epist. s.
is ad Throdortam lapsum inqiliens: eum audis ignem, ne arbitreris esse , similem bula igni : accensus enim deferυescit, mutatur . Ille autem ,, semei in flammam exurgens ardet perpetuo, nunquam intermorito. Hic is quidem non contingit υebementia poenarum , ct earum diuturnitas : aetera M enim cum astera pugnat propter eonditionem corruptibilis creporis. Imisis mortalitate. autem succedente DIυitus bae pugna, es magna potentia is nos in infinisum utraque mala possidebum . , , III. Hoe ipsum satis aperte indicavit Iob etiam Cap. Io. c. 2I. ve his illis, quae ad sit turae vitae statum eongruentius referri jam supra
adnotavimus: dimitte me ut plangam pauIulum dolarem meum , antequam vadam, o non revertar, ad terram tenebrosam es opertam mori s caligia
se , terram miseriae S tenebrarum , ubi umbra mortis, o nuIlus ordo, sed sempiternus horror inbabitat. Primam hujus perlochae partem, dimitte
e c. antequam vadam, seu ne υadam, S aeon revertar, ad aeternitatem Poenarum pertinere observant Interpretes juxta vim locutionis heis braicae. Hi ne S. Augustinus Iegit e antristam eam in poenas, unde re verti non licet. Arctissimis enim tenebrarum vinculis constricti detinentur sontes, unde se expedire nunquam poterunt. Sic etiam 7 .
ad eareeris locum & eonditionem ea verba retulerunt: antequam eam, unde non reυertar . Eademque ratione dictum est , antequam Cadam, non reυertar, ac dixit Isaias Cap. 2 . e. 2o.: gravabit eum iniquitas
sua , ct non adjiciet ut resurgat. S. Gregorius Ma3nus ita locum hunc optime explanat: quid ιerrae tenebrose nomine, nisi tetra Tartari claustra signantur λ quae aeternae mortis caligo operit, quia damnatos quosque in pedipetuum a vitae luce disjungis ..... Sanctus autem υὰ e sua , si is bumani generis voce dimitti se postulat, antequam vadat, non quia ad Ierram te
nebrosam , qui cu am dester, iturus es : sed quia ad bane procuI dubio , qtii plaetere negligit, vadit : sicut debitori suo creditor dicis: solυe debitum , priusquam pro debito coorietaris , qui tamen non coortuitur , si quod debet sollere , non moratur. Ubi 2 recte subditur : non reυertar : quia nequa.
quam ultra misericordia parcentis liberat, quos semel in locis poenalibus jκ- sitiis judicis damnat . IV. Huic sententiae assine est , quod Iegitur Cap. 16. Lucae, ubi de supplicio Divitis agitur , qui post mortem sepultus est in
inferno. Ex ea si quidem narratione liquet apertissime nedum reprobos
276쪽
hos supra modum cruciari absque ullo refrigerio, sed insuper ea Ithorrendo carcere coneludi, unde regressus aut liberationis nulla spes a iuulget. Sic enim Diviti solamen aliquod in tormentis roganti respondit Pater Abraham: iis bis omnibus inter nos o ses ebaos magnum fir. tum est, ut binc, qui υsum transire ad vos, non pusior, neque laribue transmeare. Ac si dicat: non miscubitur ultra Deus s verba sunt S.Cypriani sa)) neque audire paenitentes non ultra videbunt Deum inuis his Billati. Irregresbilis erit illa seotentia ' o immutabile judicium , ct stabit damnationis bubus immobile constitutum . U. At inter omnia id genus testimonia splendidum , ae illustre
est, quod habetur apud Isaiam Cap. 66. c. 2Φ, nempe Dermis eorum Mn morietur, e igais eorum non Iinguetur, S erunt usque ad satietatem visionis omni carni: quo rotum si1um vaticinium Propheta concludit. Αgi inibi de futuro peccatorum supplicio certissimum est, idque praeis ter concordem hebraeorum di Christianorum Interpretum sententiam, ex iis, quae alibi dicta sunt, manifestum fit . Uermis itaque eorum , quocumque demum sensu υermis nomen accipias, sive pro animaliquodam, si ve pro stimulo, & angore pravae conscientiae, non morietur sim mortalis erit, semper impios corrodet, ac dilaniabit e S igris eo, rum non extinguesin, hoc est inextinctus jugiter permanebit , flatu Dο- misi , ut antea dixerat S. Propheta, tamquam torrente fu*buris terri. bilem illam fornacem succendente , ne ullo unquam tempore miserrimos damnatos torquere desinat. .Erit cinquit celebris Isaiae interpres,, Vitringa ici hunc locum ) tremenda revelatio divinae irae in staturi opprobrii, cruciatus, odii, invidiae, tristitiae , malae conscientiae , an. goris , desperationis, ec quidem quatenus consilium Dei de hod statu nobis patefactum est , in omnem aeternitatem duraturo,, VermIs non moriturus duo signi fuat, in eorruptibilitatem in statu coriso, ruptionis, sive mortis, quae mors hic supponitur spiritualis in ae.
is ternum continuanda . Vermis enim non moriens supponit corruω,, ptionem non currumpendam , hoc est non desituram aut interitu.
, , ram unquam, sed perpetuandam Per Omnia saecula die. , , atque idem dieas de igne non extirguendo. VI. Parem locutionem pluries invenimus in sanaia Evanσeliis adishibitam . 'Apud Mattia. Cap. 3. c. I 2. Ioannes Praecursor de galvatore ait: congregabis Iriticum suum in borreum , sive justos in regnum caelorum: paleas autem, sive impios, comburet igne inextinguibili : quae sententia iisdem verbis concepta habetur etiam apud Lucam Cap. g. c. II Sed praecipue eam repetit, & inculcat Christus Dominus apud Mar cum Cap. 9. Nam I. Com. 42. sic admonet e si seandalizaverit te manus tua, abscinde illam : bonum est ribi debilam introire in visam, quam 'duas maxus habentem ire is Gebennam , in. ignem inextinguibilem . Hoc
277쪽
x36 DE FUTURO IMPIORUM STATU ,
iterum monet Com. 44. dicens : si pra ruus re scandaIitat, amputa πώ Iuru : bonum es tibi claudkm introire in Uiram , quam duos pedes baberiem misti is Gebranam ignis inexIinguibilis. Et ne sorte quis cavillari posse eignem quidem inextinguibilem esse, at non eodem semper crueiatum iri damnatos, statim in ungit Iaudata Isajae verba : ubi semis rarum non moritur, ει ignis non exιinguitur, quibus declarat non absolute se loqui de verme di igne inextinguibili , sed de verme & igne eorum , sive qui ipsos torquet ec eruciat: di hanc sententiam eodem loeo secundo ac tertio repetit, ut eam memoriae omnium altius eommendaret. Audi S Augustinum ita in haec loca praecia re disserentem a ris quod de sempiterno supplicio damnatorum per suum Prophetam
is Deus dixit, fiet, omnino fiet. Λd hoc enim vehementius eo mis, , mendandum etiam Dominu I Jesus, cum membra, quae hominem, , scandalirant, pro his hominibus poneret, quos ut sua membra ,, dextra quis diligit, eaque praeciperet amputari : bonum est, inquit, is tibi debilem introiνe in υitam , quam duas manus habentem ire in Gebeuisis nam , in ignem inextinguibilem, ubi υermis eorum non moritur, di ignis is eorum non extinguitur. Similiter de pede: boxum est ιibi, inquit, elau-- dum introire in υitam aeternam, quam duos pedes babentem mitti in ge- is Manam ignis inextiaguibilis , ubi υermis eorum non moritur , ω ignis notiis extinguAM . Non aliter ait & de Oculo . boum es tibi l eum ij- is troire in regnum Dei, quam duos oculos babemem mitti in gebeiisam is ignis ; ubi virmis eorum non moritur, ει ignis non extingaeitur. Non ,, eum piguit uno loco eadem verba ter dicere. Quem non ter- , , reat ista repetitio , di illius pinn.ς comminatio tam vehemens ore
Sociaiaxoram responsio ad proposita Scripturar m loca perabsurda, ct nais iuνali lumini saerisque oraculis muninso repugnans . Hujus occasione ianorum sistema funditus mertisaer. Frustru illud erigere conantur Sociis
ariani recentiores novi adjecto temper menio. Voces interitus, mortis,
ac perditionis quo sensu de reproborum poena in Scriptura usurpatae. uam frivolum sit argumentum , quod maxime Metra Ioannes Lo ius .
I. IT Oea a me hactenus proposita supplicii impiis parati aeternita iatem adeo evidenter evincunt, ut mirum sit potui me nonnul-s I los, qui divinam scripturae aut horitatem , aut reverentur, ausrevereri se jactant, eidem refragari, Planeque superfluum videri queat, quidpiam ulterius addere, ad Dei reveIationem de hae re amplius manifestandam. Nihilominus, quoniam adversarii nulli studio, ae industriae
278쪽
filiae pepereere, ut Scripturarum i stimonia luce ipsa cIariora obse rarent, eorumque vim, qua se premi, opprimique sentiunt, siqua forte via possent, effugerent, ideo Offucias omnes, & cavillationes , quas commenti sunt, dispellere necessum est, conatusque reprimere, ut pleno in Iumine catholica veritas collocetur. II. Primo itaque Ioeo occurrunt Sociniani, qui juxta hypothesim a se constitutam respondent, adductas quidem Scripturae aut horitates satis probare, impios di malefactores aeterna Pinna puniendos fore, sed hanc poenam non aliam futuram esse praeter totalem eorum interiis tum, ae perditionem; nimirum, inquiunt, impii pro suis sceleribus in nihilum a Deo redigentur, atque ita aeterna Poena plectentur. Cum enim iecirco perpetuo priventur caelesti beatitudine, quam juiasti sine fine possidebunt, hujuscemodi Pinna jure ac merito sempiterna vocatur, hoc est semper duratura; atque hoc sensu , subdunt, explicanda sunt Scripturae verba, quoties reprobis aeternam poenam deri
III. Adeo absurda est haec responsio, adeo manifesto repugna natum lumini naturali rationis, tum sacris litteris, ac principiis omnibus Christianae doctrinae, ut operam ludere me Putarem, si in ea re sellenda diutius immorarer . Et eam quidem cum naturali ratio. ne aperte pugnare, facile patet ex iis omnibus, quae lato calamo in prima dissertatione dicta sunt. Ea quippe argumenta, quae ad adis fruendam alterius vitae punitionem aὸ versum Dei stas produximus, ex Dei sanctitare, justitia, ac Providentia, di ex unanimi gentium consensione deprompta, aeque labefactant, ac destruunt Sociniano. Tum commentum, quod ab illorum opinatione re ipsa nihil omnino differt quoad suturum impiorum statum. Si enim in nihilum rediguntur impii , jam nullus superest punitioni lacus, cum puniri nequeat, aut ullo supplicio affici, qui non existit.
bitrer suisse quemquam ex Socinianis, qui revera crederet tam monis si rosam opinationem conciliari posse cum sacrae Scripturae doeumen.
tis. Nam si in nihilum redigi tota est reproborum poena, quid, ama. bo, signifieat vermis ille, qui non moritur,44Hi, qui non exιiquitur, de quo & Isaias, di Christus Dominus pluries mentionem faciunt pQuid fletus ille, ct stridor dentium suturus in loco , ad quem improbi damnanture Quid tenebrae illae exteriorer, in quas ejiciuntur e Quid illa Gebenna, de qua tam frequens in Evangeliis sermo δ Cur Propheta interrogat quisnam post habitare eam igne d orante, ardoribus sempiternis λ Cur Christus mortuum divitem inter flammas conflagrantem describit e Cur Iudae proditori terribile illud υae comminatur, mestusque pronunciat ipsi futurum, si natus non fuisset Cur hortatur nos , ut eum timeamvr, qui eorpus S animam mistere potest in Ge. bennam λ Cur formidandam illam sententiam praedicit: discedite a me
279쪽
maIedicti in ignem aeternum , & subinde eo ne ludit: ess ibunt bi in suppli
eium aeternum, justi autem in υitam aeternam Z Num crueiari in saecula DeuIstrum ante conspectum Dei S agηi idem est ac nihil esse, atque adeo perinde ac non cruciari, aut affligi , nec esse ante alicujus conspectum y Num alligari υixeulis , num in stagnum ignis ardentis projici, nec habere requiem die ae nocte idem ac nulli bi existere, adeoque nec vinia cula, nec ignem pati y Prosecto si ita licet eam perspicua testimonia interpretari , quidquid lubet, in sacra Scriptura reperimus, nihilque erit, quod ad cujuique genium, di placitum accommodari nequeat: ni hil etiam quo beatae vitae gloriam di saeticitatem Sociniani effica ei ter
ex eadem evineant. Neq.ie enim Scriptura: Iocutiones, quibus aeterna beatitudo justis promittitur, clariores sunt, quam quae aeterna supplicia improbis comminantur.
U. Ρraeterea quid frequentius in sacris libris, quid & ipsi naturali
rationi consormius, quam suturae impiorum poenae inaequalitas iuxta quorumcumque scelera , ac δε eritorum conditionem Z Nulla porro Hi Adversiriorum hum thesi poenarum inaequalitas concipi valet. Qui genim in nihilo gradus , aut inaequalitatem constituat, aut finga te in ergo constabit veritas verborum Christi , quod tolerabilior quorumdam
prae aliis eonditio futura sit in die Judicii e quod femus, qui cognovi: --Iuntatem Domini sui, nec opere implevit, υapnIabii multis p Quod Deust justus Iudex unicuique reddet secundum opera sua, hisque similiast De si-
perem ipse prosecto, si tempus & operam ultra perderem adversus putidissimum commentum non argumentis refutandum, sed sybi ligexplodendum ; eo praesertim cum jam fere omnes recentiores Socinia in nos puduerit tam absurdae Μagistrorum su orum doctrinae sa), nec ullatenus defendi posse ingenue professi sint. VI. Plures igitur ex nuperis Socinianis ne tam apertis Seripturarum textibus omnino videantur illudere, ita sibi caeterorum sentenistiam temperandam duxere, ut impios quidem & ipsi dicant in nihilum redigendos esse, at non statim a morte, aut extremi Iudicii die, verum post per Iutas in inferno scelerum suorum poenas brevius, aut prolixius duraturas prout cujusque merita & pravae acti
VII. Sed dignum fabulae su Ierum altera fabula est , ex putridis Rabbinorum quorumdam laeunis hausta b). In nihilum ergo redigendi sunt impii, si hos audimus, at non statim a morte, vel supremo Iudicio, sed post evolutam certam annorum periodum. Ubi quaeso huis jusce rei in sacris litteris vestigium P Ubi locutio, aut verbulum aliquod , quod huic somnio fundamentum praebere queat R Absurdissima quidem est , di refutatione prorsus indigna aliorum Socinianorum hypotheis
a Uide M. Bertiar Ee iraἰ / doli Eeeellenee Ae la Reliqἰon Τ m. a. lib. 4. e. T. b) R. Λ balbanelem eum alii a Rabbitiis in hae suisse sententia nonnulli tradunt.
280쪽
pothesis; sibi tamen illi favere arbitrantur ea Scripturae Ioea, quibua aeterna impiorum damnatio nominibus mortis, interitus, aut perditionis exprimitur. At vero neque in his locutionibus praesidium aliquod sibi quaerere possunt, qui novum hoc systema confingunt. Nam vo-eea perditionis , morais , vel interitus utrumque significare non possunt, diuturnum scilicet impiorum crueiatum , dc secuturam subinde corporis, & animae destructionem. Si ergo ex ipsorum consessione non signifieant totalem hominis destructionem statim a morte, vel diu Iudicii consecuturam , nec etiam eamdem significare possunt futuis ram post tempus aliquod sive breve, sive diuturnum; adeoque omni prorsus ad hoc asserendum fundamento destituuntur. Quod si forte ad alios Scripturae textus confugerint, in quibus impiorum crueiatus exerte describitur, cum ii nedum impios cruciandos, sed etiam eruiseiandos in aeternum enuncient, suo systemati minime suffragantur, quin potius it Iud labe iactant, ae destruunt. Sic C. E. dum Scriptura testatur: ibunt bi in funIicium aeternum: iusti autem Ar tatam aeternam τs nomine supplicii non intelligitur.totius hominis interitus, sed po. stiva quaedam poena, ut ipsi consentiunt, jam haec aeterna erit, reperinde aeterna, ac aeterna sutura est justorum faelicitas. Pariter, dum in Apocalypsi dicitur de impiis, quod eruciabuntur die ae nocte in saecuIa saecularum, si crueiatus hujusmodi proprio in sensu accipitur, prout accipiendum eme fatentur, non jam temporarius erit, sed ita
omnem aeternitatem perennaturus. Demum, ne omnia persequar,
dum Isaias, & Iesus Christus de sutura impiorum poena sermonem
habentes affirmant: quod υermis eorum non morietur, o ignis eorum non extinguetur ; si his vocabulis non mera aliqua privatio vitae , aut ex
tantiae designatur , sed acerrima tormenta , vel graves quaedam afflictiones, ut diffiteri non audent, jam hae nullum finem habiturae
sunt : alioquin vermis eorum aliquando moreretur, S ignis eorum extimgueretur, contra ac assierant oracula tam manifesta.
VIII. Mima fusiore disputatione in re tam clara prorsus inutili, praeeipuum Socinianorum momentum expendamus , germanumque sensum illarum Scripturae voeum mortis, interi us , perditionis , quibus profligatam causam suam fidunt, aut fidere fingunt, aperiamus. Pluiaries sane his nominibus exprimitur in saeris libris sempiterna impiorum damnatio. Perditionis voeabulum adhibetur Iobi 26. e. 6., Psil.
87. c. I 2., Matth. 6. c. II., & Cap. Io. c. 28., Joannis II. C. IZ.ν actor. 8. c. Σ . &c. Interitus autem ad Rom. q. c. 22., Prima ad Thessa-Ion. s. c. 3., ct Secunda I. e. 9. Demum nomen moriis frequenter tum inveteri, tum in novo Testamento, maximeque in libro Apocalvps iahae significatione invenitur. Verum nullam istiusmodi vocabula in re, qua de agimus, parere difficultatem ex eo liquet, quod ab Apo- solorum aevo ad usque Socinianorum exortum nemo unus extitit, neque inter Ecclesiae Patres, neque inter Scripturae Interpretes, ausTheo