장음표시 사용
281쪽
Theologos , qui eo sensu non dieam explicarer, sed nee expileari posse crederet, aut suspicaretur, quem ipsis adeo confidenter assingunt Sociniani. Et certe, siqua seret in iis voeibus dissicultas, aut obscuritas, ea tota penitus discuteretur tot aliorum textuum splenia didissima Iuce, quibus apparet non omnino perire homines, dum ad inferna damnantur, aut in nihilum redigi, sed supere me ad aeternam Poenam, atque erueiatum. Quin immo in iisdem ipsis loeis, quae Objiciunt, ea nomina interitus, perditionis mortis, ita nepe definiun. tur, ut Adversariorum interpretationem Iongius abjiciant. Sic Iudas vocatur a Christo filius perditionis, de quo tamen ipse testatur, quod melius erat, si natus His fissis, non ob aliud prosecto, nisi propter horribilia tormenta, quibus se ob sacrilegum facinus obnoxium constituit. Sic S. Paulus ad Thessalon. Cap. I. com. 9. de infide libus ait: poenas dabunt iis interitia aeternas a facie Domist, ct a gloria virtutis ejus: si poenas dabunt, di quidem aeternat, jam non extinguuntur, sed ad poenam supererunt. Sic ut sexcenta alia Praeteream, in Apocal Vpsi legimus Cap. χχ. e. 8.: timidis autem S incredulis, ct execratis Sc. pars illorum erit in Ragηο ardenti igne, S su bure: baec est mors secηηda. Quid elarius diei potuit, ut hujus mortis significatio ad miserrimum damnatorum statum in tormentis definiretur ΘIX. Atque hoc sensu, pro statu nempe summae miseriae, nomina illa etiam in aliis Scripturae locis, & a prophanis quoque scriptoribus non infrequenter usurpantur. In veteri Testamento saepe Deus destruere dicitur, aut perdere regnum, nationem , Civitatem , dum graves ipsis calamitates immittit, aut in manus inimicorum suorum tradi , tametsi penitus non eonterantur. Tiberius Imperator in celebri Epistola ad Senatum Romanum, quam Tacitus refert, iis si bi verbis impreeatus est: Dii me, Deaeque pejus perdant, quem perire quotidie sentio: quibus, ut constat ex eodem Tacito, nonnisi crudeles animi angores, cruciatusque designabat. Cicero Iib. I . fami l. scribit: non mibi υidebor plane periisse, ut status, dignitatisque suae imminutionem, aut convulsionem declaret. Uulgatum est etiam effatum illud Temistoclis : perieram , nisi periissem . Quin & in familiari loquendi consuetudine non raro his terminis utimur ad significandas graviores angustias, vel aerumnas . Adeoque, etiams , dum adhibentur in sacris litteris, tot circumstantiae haud confluerent ad legitimum eorum sensum determinandum, quot iam adnotavimus , nihil Adversarii ex illis possient extundere, quo absurdam suam opinationem so
X. Hic vero praetermittenda non est S. Augustini doctrina, quae leganter explicat, cur Sacra Scriptura miserrimam damnatorum Vitam mortis nomine appellare consuevit, se enim scribit serm. 3o6. alias II 2. de diversis: habebunt vitam in crueiatibus impii. Venietis enim bora, sicut Evangelium loquitur, quando omnes, qui μηι iu
282쪽
LIB. TERT. ADVER. NUPEROS ORIGENISTAS ETC. 24r, , monamentis, audient vocem ejus, ct procedent, qui bene egerunt , in reis, , surrectisnem υisae , qsti υero male egerunt, in resurrectionem sedisti. Eris,, go illi ad praemium, illi ad tormentum; & utrique vivunt, nec a- is liquis eorum mori potest. Illi, qui vivunt in praemio , ampIectun-
, , tur dulcissimam vitam: qui autem vivunt in tormento, cupiunt,
is si fieri possit, finire ta Iem vitam; & nemo eis dat interitum, ut
is nemo eis auserat cruciatum. Sed vide Scripturam loquentem, α,, disternentem: non est dignata talem vitam vocare vitam. In cruis ,, elatibus, in tormentis, in ignibus sempiternis noIuit appellare viri tam, ut ipsum nomen vitae laudis sit, non maeroris, ut ubi cum in ,, que audis vitam, tormenta non cogites. Nam in tormentis esseis semper aeterna mors est, non aliqua vita. Ipsam vocant Scripturaeis mortem secundam post hanc primam, quam omnes humanae eonisi, ditioni debemus. Et inors secunda, di mors vocatur; di nemo ibi is moritur; satius S melius dixerim: nemo ibi vivit. In doloribus,, enim vivere non est vivere. Et unde probamus sic loeutam Scri- ,, pruram Θ Ecce unde; ex hoe testimonio, quod modo commemora- , , vi: aώθης enim secem ejus, inquit, o procedent qui bene egerunt in is resurrectionem vitae. Non dixit beatae tatae, sed in resurrectionem vitae. , , Solum vitae nomen trahit beatitudinem, nisi enim consequentem, , haberet beatitudinem nomen vitae, non diceretur Deo: quoniam
,, apud te est θηs υitae. Non enim & ibi dictum est: quoniam apud te ,, est fons beatae visae. Non addidit, beatae I tantummodo dixit vitae , D ut tu intelligas, beatae. Quare e quia si miserae, jam nec vitae. , , XI. Ioannes Lokius, ut Cap. I. jam innui, in Socinianae hvpothesis defensionem sententiam illam maxime urget, quam protulit Deus in Adamum, si de vetito ligno comedisset: in quacumque die e mederis ex eo, morte morieris. Haec enim , inquit, sententia non in sensu tropico , sed naturati, o o is explicanda est. Λbsonum quippe est veris his legis, quae simplicibus, & planioribus eoncipi debet, ut nedum a sapientibus, sed a rudioribus etiam statim percipiatur, sensum aD fingere reconditiorem , & a communi loquendi consuetudine alienum . Porro quid alienius, subjicit, a communi hominum sensu, quam nomine mortis vitam intelligere aerumnosam, di miseriarum
XII. Nihil futilius hoe argumento, quo inaniter Lohius triumphat, mirarique magnopere hibit dialecticum hominem, di in vocum vi discernenda peritum turpiter halluet natum esse in re satis ais perta, & lippis etiam oeulis neutiquam obscura. Λe in primis liceae mihi in caput ejus idem retorquere argumentum, quod ipse conse-Η h cit.
283쪽
eli. Nonne iudieialis sententia in sensu naturali re obvio expIieari
debet 8 Ita ipse tamquam principium Omnino exploratum statuit, eui nos minime repugnamus. Sententiae igitur a Lohio productae alteram sententiam oppono, sententiae scilicet ab initio mundi Iatae in Adamum , sententiam in fine mundi a Iudice vivorum di moria tuorum ferendam in omnes reprobos, discedite a me maledim in laematernum. Nonne haec quoque juxta regulam ab co constitutam pia ianis, smplicibusque verbis concipi debuit, ut non a sapientibus tantum, sed etiam a rudioribus statim intelligeretur 3 At enim vero quis unquam, vel sapientum, vel rudium in ea sententia, discedise&e. i. ignem aeternum, non dicam clare perspexit, sed vel suspieatus est sensum illum, quem in sua hypothesi eidem tribuere tenetur, hoc est totalem quoad corpus & animam reproborum destructionem e Num haee nativa est , & obvia stris aeterni tignificatio, an non potius abhorret quam maxime ab omnium hominum intelligentia e Quid ergo principium illud tanta confidentia opponit, quo jugulum ipse suum recta peti advertere debuisse te XIII. At nunquid saltem communi hominum intelligentiae eonis gruit sensus ille, quem Lohius appingit sententiae primitus latae in Adamum peceatorem, ejusque Posteros , morae morieris e Quis non viis det quam aperte sibi, caeterisque illudat, dum toralem corporis, ais nimaeque destructionem iis verbis designatam obtrudite Neque enim, ausim dicere, ab orbe condito, vel unus extitit praeter ipsum pauis eosque alios Socinianos, qui sic eam sententiam crederet explicaniadam ; adeoque hujuscemodi sensus non communi hominum ideae,
aut conceptui consentaneus, sed contrarius potius, aut repugnans dieendus est . Neque talem prosecto sensum veluti nativum & proprium exigit mortis vocabulum, quin potius tamquam vioIentum dialienum exeludit. Nam mortis omine non extinctionem , sed corporis & animae disso Iutionem semper intellexerunt, intelliguntque naistiones omnes. Et hoc sensu in sacris litteris frequentius aeeipitur,& licet per tropum aut metaphoram ad quidpiam aliud signifiean. dum quandoque extendatur; nuspiam tamen in ea significatione suis mitur, quam Lokius intendit, & unice naturaIem effutit. XIV. Quid igitur eomminatus est Deus in ea sententia, in quais
eumque die comederis ex eo, morte morieris p Communior Patrum EeeIesiae, & Sacrorum Interpretum, ac simplici, nativoque verborum senis sui consormior opinio est, hic designari Praecipue mortem corporis, sive separationem animae a corpore, cui obnoxii facti sunt Protoparentes nostri statim ac praeceptum de non comedendo fructu violarunt, cum antea immortalitate donati essent. Quamvis enim i vero ba sunt D. Chrysostomi sa egregie hanc punitionem interpretanis
284쪽
,, tis) multorum annorum spatio vixerint; tamen ex quo audieruntis illud, terra es, εc in terram redibis, di sententiam mortis acce- M perunt, mortales iacti sunt; atque ex eo tempore illos esse mo is tuos aliquis merito dixerit. Hoc vero Scriptura significans ita di-M xit: quocumque die comederisis, morte moriemini: quasi diceret: senten.
M riam bane accipietis, ut mortalis deinceps sitis. Ut enim in humanis D judiciis, postquam in reum pronunciata sententia est, ut ei caputa, amputetur, isque mox in earcerem abducitur, licet diu ibi ma- neat, nihilo melius jam mortuis, extinctisque aecensetur , ut po-M te jam sententia ipsa mortuus. Eodem modo di illi ab ea ipsa die, D ex qua sententia in eos mortalitatis edita est, etsi longo tempore,, superstites fuerunt, sententia ipsa jam mortui sunt. is XV. Quamquam vero simplicior haee sit verborum divinae sententiae interpretatio, docent tamen nobiles plures inter eosdem Patres, di Expositores, non esse vocem mortis ad temporariam corporis dun inraxat arctandam, sed quameumque aliam comprehendere, quae homini contingere potest. Qua de re audiendus est prae caeteris S. Augustinus, qui lib. II. de Civit. Dei Cap. I 2. ita praeclare de more disiserit. cum requiritur, quam mortem Deus primis hominibus sue- , , rit comminatus, si ab eo mandatum transgrederentur acceptum, D nec obedientiam custodirent, utrum animae, an corporis, an to ,, tius hominis, an illam , quae secunda dicitur, respondendum est, a, omnes. Prima enim constat ex duabus. secunda ex omnibus tota. is Sicut enim universa terra ex multis terris, di universa Ecclesia ,, ex multis constat Ecclesiis; se universa mors ex omnibus. Quoin ,, mam prima constat ex duabus, una animae, altera corporis; uς,, sit prima totius hominis mors, eum anima sine Deo, & sine cor-D POro ad tempus poenas luit. Secunda vero, ubi anima sine Deois cum corpore poenas aeternas luit. Quando ergo dixit Deus primoeis illi homini, quem in Paradiso constituerat, de cibo vetito, quar, cumque die ederitis ex eo, morte moriemini: non tantum primae morti is Partem priorem, ubi anima privatur Deo; nec tantum posterio, , , rem, ubi corpus privatur anima; nec solum ipsam totam priis mam, ubi anima di a Deo , & a corpore separata punitur; sed quidis quid mortis est usque ad novissimam, quae secanda dicitur, dc quari est nulla posterior, eomminatio it Ia complexa est. is Quadruplex ergo mors juxta hane S. Augustini doctrinam distinguitur, altera animae di ad tempus, qua anima peccando separatur a Deo: alteraeorporis, qua item ad tempus anima separatur a corpore I terἶia
quae utramque complectitur, separationem sei licet animae a Deo, dia Corpore: quarta denique, qua totus homo post diem judicii separabitur in aeternum a beata vita, quae mors in Scripturis secoda & M-υisma dicitur; quarum tres per quandam saltem analogiam mortunomine appellantur. Placet igitur Augustino alii lgae gitatuor Irasce H h a mor-
285쪽
mortes Dominieae sententiae verbis esse comprehensas , eisque homines post peccatum obnoxios fuisse. Illa vero mors, quam Lokius commentus est, aut Augustino, aut ulli ex Patribus, vel Expositoribus ne unquam quidem in mentem venit.
Fresponsio attera eomeIlitur, qua producta Scripturarum testimonia cludere sudent Origenissae. Quam saxum eaducum sit fundamentum, cui illasve struitur. Hebraicae isces ad durationem futuri impiorum suppIieii exprimendam adbibitae non tempus diui urnum , sed aeter iιatem desinite significant , si praesertim tum voces aliae clariores , tum comextus , tum circumflantiae attendantur. IIIam laeculentius adtae designa ut graeca nomina adbibisa in novo Testamento. Argumentum in banc rem ex ae Iernae Beatorum gloriae compaνatione deductum , Patrum serueritis υalidissime
I. 1 Eiecta & explosa perabsurda Soeinianorum hypothesi , sub
Ne incudem veniat veterum ec recentium Origenistarum sententia, quae videtur inter Adversarios catholicae veri tatis communior, di in specie in saltem plausibilior. Hi itaque juxta situm sustema ad laudatas Scripturae Sacrae aut horitates responden LvQcem aeIerni, quae impiorum futuro supplici ci tribuitur, non esse exinplicandam pro duratione nullum sitae habitura , sed pro spatio temporis valde diuturno, quod eo vocabulo in Sacris litteris nonnum quam solet appellari. Quapropter Plures Congorunt veteris praeeipue Testamenti sententias, in quibus voX te um Pro tempore circum scripto, ae finito, licet diuturniore, sumitur : ut e. g. cum Deus promisit Abrahae daturum ipsi, di semini ejus terram Cananaeorum in poFrisionem atrenam, a qua tamen jampridem Hebraeorum populus depuIsus est : Davidi, ae Salomoni se firmaturum thronum eorum dem usque in aeternum, qui nihilominus ab ipsorum domo tandem abis latus fuit: ae potissimum cum de lege di caeremoniis judaicis iam abolitis praedixit, quod duraturae essent in aeternaem, ut legimus tum in libris Levitici, S Deuteronomii , tum in Psalmis, tum etiam in Prophetiis. Ex novo quoque Testamento maxime proserunt verba illa S. Iudae Apostoli: sicut Sodoma , ct Gomorrba factae μηr in exemplaem , stris aeterni poenam sustinentes: eum tamen ignis ille cessaverit : eui addere possunt, quae jam Euetius opposuit, ut jam supra vidimus. Ex quibus omnibus eoncludunt aeterni nomen cum sit in sacris libris ad utramque significationem indifferens, finiti nempe, di infiniti temporis, neutiquam colligi posse impiorum poenas nunquam esse desiluras, ex quo in iisdem aeternae nominentur. II. Haec Origenistarum responso jam tota ferme praeoccupata suit,
286쪽
atque convulsa Cap. 2. praesentis Dissertationis, ubi significationem, ac vim plurium de hac re Scripturae vocum, diligenter expendimus . Nihilominus, quoniam Adversarii in hac arce, aerea licet, Praeciispuum sibi perfugium exquirunt, eam pluribus undequaque disiicere, penitusque demoliri operae pretium est. In primis itaque hujusmodi responsio peceat in dialecti eae aut boni discursus regulas. Quid enim modo quaerimus p Aut quodnam est hujus disputationis punctum praeis ei puum λ Istud profecto. Num voces illae aeternum aut sempiternum eo nunciatae a Scripturis de dammatorum supplicio, accipiendae sint pro finita, vel infinita duratione λ Ut tu primum illud probes, affers ex sacris libris exempla nonnulla, in quibus illae voces pro diuturno solum spatio sumuntur. Demus modo nullam iis adhiberi posse exceptionem. At minime negaveris exempla longe plura in iisdem oecuris Tere , in quibus eaedem voeeῆ i pro duratione interminata usurpantur, adeo ut supra ducenta numerari facile queant. Potiore ergo jure inferre deberes nomina aeternum , dc sempiternum , cum de impiorum
suppliciis dicuntur, accipienda esse pro infinita duratione. Ualde quippe gravius fundamentum tibi suppeditant sic ea accipiendi exem-PIa adeo numero majora.
IlI. verum eadem ipsa, quae congerunt Adversarii, exempla pauis Iulum praeterea discutiamus. Promissa in primis, quae opponunt, de terra populo Israelitico in aeternum concessa, non immerito diei p test non absoluta , sed conditionata fu i sse, nisi scilicet Hebraeus populus peccando sibi promeritus esset, ut de terra illa pelleretur. Diisserte enim comminatus est Deus, tum Levitici Cap. 29. , tum Deu-reronomii Cap. I9. Hebraeis , quod dispergendi sorent inter gentes, eoru inque terra in excidium di vastitatem reducenda , si leges ipsius transorem fuissent. Ea quoque, quae Davidi facta sunt de sceptro nunquam ex ejus domo auserendo, vel pet inde conditio nata suisse
dicendum est , vel potius in Christo Domino , ejusque spiritali semine, in quo aeternum regnabit, complentur : quam expositionem Christiani maxime homines repudiare nequeunt, cum ab Angelo de
Christo nascituro dictum sit: dabis illi Deus sedem Daυid patris ejus,
ct regnabit is domo Iacob in aeternum : quibus alludit ad ea, quae antea
scripserat Isaias : Dper solium Datad, ct oper regnum ejus sedebit, arco firmet illud, ct corroboret in judicio, ci justitia amodo, S usque in
sempiternum. Quare ex iis textibus nihil eruere possunt Origenistae, quod caussae suae opituletur. IV. Quoad alias vero aut horitates, quae legem Mosis, di caeremonias legales spectant, triplex adhiberi solet responsio. Prima est S. Rugustini lib. coatra Prisca. cI Origen. ad Orosium, eas aeternum dici duraturas non in se quidem, sed in rebus, quas praefigurabant, in quibus sine fine manent. Quae responsio injuria plane ab H uetio in Origenianis vellicatur et cum certum sit duplicem sibi.finem praestituis.
287쪽
se divinum Legislatorem in ea lege ferenda, alterum, ut sibi ab Hebraea gente religiosus cultus exhiberetur, alterum ut praefiguraret mysteria Christi Redemptoris, prout fuse declarat S. Thomas I. E. qu. Io2. Quare satis est ut in his mysteriis perseverent, quo aeter. nae diei iure valeant. U. Altera responsio, eaque eommunior, quam adhibet etiam S. idem Augustinus, haee est; nempe sempisernas appellari legales eae temonias, non quod fine carerent, sed quod nullus eis a Legislatore finis eonstitutus fuerit, adeo ut semper a Iudaeorum populo observa ri deberent, quandiu status ille legis perduraret: qui tamen aliquanis do cessare debuerat adveniente lege Gratiae, prout in ipsis sacris libris fuerat praenunciatum e adeoque cum di in Exodo, & in Levitiis eo, praescriptis certis ritibus, subditur: legitimum, re sempiternum erit
in generationibus υestris ἰ horum verborum sensus est : id semper a -- bis obserυandum erit, quandiu Faedus antiquum Vobiscum inisum per novum aliud non rescindetur. VI. Tertio tandem alii se eas voces aeternum, aut sempiternum pro- Iatas de lege, ritibusve legalibus interpretantur, ut ita suerint apis pellatae per similitudinem quandam, aut proportionem. Ea si quidem, quae incer um ae remotitsunum principium vel finem habent , perinde hominibus censentur, ae si principio carerent, ve I fine, ut jam superius adnotavi . Addunt vero, quod cum vocabula propri
semper aecipienda sint, nisi quidpiam aliter interpretari cogat, quae regula non magis Scripturas, quam disciplinas omnes spectat; ideo
aeternum semper intelligendum erit, quod durationis terminum non habet, ac proinde nullum a peculiari illa exemptione duci posse aris gumentum , ut authoritates Seripturae, quae aeternam impiorum paeanam denuntiant, pro duratione finita intelligantur VII. Haec abande forent ad origenistarum evasionem praeeludenadam. Verum alia plura adversux illam momenta concurrunt, quae
ipsius futilitatem in aperta luee constituunt. Ac primo quidem, si de textibus veteris Testamenti sermo est , de quibus juxta vim hebraicarum vocum indicium ferre debemus, illud magnopere est obis fervandum , quod ita locis omnibus objectis ad durationem designanis dare, possessionis terrae promissae, legis, & caeremoniarum fite semper adhibetur vox ob ν bes , nunquam vero vores Nelsae, aut 'ν ad', aeternitas vero suturi impiorum status, non priore illa tantum exprimitur, sed etiam duabus aliis posterior)bus, ut videre est iarestimoniis productis ex libris Iobi , & Psalmorum. Ut ut coneedamus vocem bolam aliquando sumi in Scriptura pro finita duratione , illud in consesso est vocex Neletae, & ad nunquam ita usurpari, se, semper pro interminata, eum ad durationem signifieandam assis munis tur, prous jam Cap. 2. animadverti, & ex exemplis supra septuaginis
ea , in quibus hae voces a sacris Scriptoribus hoc senIa sumuntur ,
288쪽
eompertissimum fit. Nihil igitur adversariis prodesse Possunt Ioea omisnia ab ipsis congesta, ut vocem aeterni pro diuturno solum tempore accipi probent, cum in iis semper Holam , nuspiam vero Nereae,& ad reperiantur : sieut reapse inveniuntur in locis a me propori sitis
quod si saeris libris locutio aliqua oecurrat obscurae aut dubiae significationis, ea explicari debeat, ejusque sensus definiri per alias elariores, per contextum, & circumstantias. Ponamus ergo, quod salis sum omnino est, subobseuram esse vel dubiam vocem MIam adhibi. tam in Seriptura ad aeternum impiorum cruciatum significandum ;satis tamen sensus ipsius determinatur per alias locutiones , quibus
res eadem exprimitur. Nam praeter modo memoratas Neletae, dc ad, habentur sententiae illae omnes, quae idem exprimunt per negationem finis, ae praesertim Isaiae verba ζ υermis eorum uon morietur, Si ais eorum non extinguetur, quibus idoneam nullam responsionem asiangere queunt. In locis etiam laudatis Psatin. 9I., ω Cap. 12. Da -κiess , consertur duratio miserrimi reproborum status cum duratione
ipsiusmet Dei, & gloriae Iustorum . Sicut igitur haec nullum termiis num habet, ita nec illa terminum unquam habebit.
plura I eo, atque clariora argumenta promicant , ad Origenistarum commentum eliminandum. vocem onion, quae hic frequentius adhibetur, dum de damnatorum supplicio mentio est , pro duratione inisterminata significanda in sacris litteris usurpari, jam supra probavimus, diluimusque leves aliquas difficultates, quae adversus S. Augustiis ni, communemque sententiam objecerat Daniel Huetius, quibus ad.
hue levior, di futilior est, quam objiciunt Origenistae ex verbis A post ii Iudae de Sodoma &Gomorrha, nempe quod factae sint in exempIum,
ignis aereres poenam sustinentes. Apostolum enim aeternum non vocasse ignem illum, quo conflagrarunt impiae civitates, neque ipsi negare possunt, cum saltem eam vocem tempus valde diuturnum signifieare consentiant: ille autem ignis brevissimo tempore perduraverit. Poris ro si de igne alio loeutus est S. Apostolus , nullus occurrit aptior subis obseurae sententiae explicandae igne inferni, qui solum proprie aeter nus est , adeo ut exterior ille ignis, quo exarserunt Sodoma , di Gomorrha , aut potius earumdem incolae, sit exemplum ob occulos omnium positum , simulque figura ignis vere aeterni, quo dum haee S. Iudas scriberet, exerueiabantur impiorum animae, sive, ut pauciois ribus Grotius, eae urbes incensae exbibent instar ignis aeterni, qui expectar impiosa
tur in novo Foedere per vocem aidios, de qua nullam nec movent ,
nee movere possunt Λdversarii disputationem. Exprimitur quoque Per
289쪽
per illa voeabula ignis inextinguibilis, vel ignis, qui non extinguitur, &vermis, qui non moritur, quae pluries in sacris Evangeliis repetuntur a : quodque vel solum satis esse deberet ad controversiam omnem dirimendam, exprimitur ulterius per illam Iocutionem tertio adhibi istam in Apocalypsi in saecula saecuIorum. Num pariter dicere audebunt, quod hujusmodi vocabula pro finita duratione adhibeantur e Num exemplum aliquod vel ex Evangeliis, vel ex ea nonicis Epistolis , aut Apocalypsi proferre possunt, in quo hisce vocibus spatium temporia omni fine ea rentis certissime non designetur e Quid igitur vitiligantur in voce aeonion, cui si etiam subesset aliqua dissi euitas, jam hae elota penitus evanescit in conspetu tot aliarum locutionum, de quarum sensu nullus relictus est disputationi loeus ' ἐXI. Adeo per spieua & deere toria sunt haec adversus inanem origenistarum evasionem, ut supervacaneum videatur quidpiam aliud in eorum confirmationem afferre. Attamen eulpam vix effugerem, si egregiam lIIam animadversionem silentio praeterirem, qua sola olim Ecclesiae Patres de veteribus origenistis responsionem eamdem ad hiis hentibus triumpharunt, nosque potiore titulo de recentioribus trium is phare pomimus. Sumitur haec ex illis textibus, in quibus eadem voce , in iisdem et rcumstantiis aeternitas di de Beatorum gaudio dieitur,& de reproborum supplicio : ut apud Danielem Cap. IE. Eυigilabunt alii in vitam aeternam , alii in opprobrium aeternum: & in Apocalyps eap. ao. de reprobis: cruciabuntur die ac nocte in saecula Iaeeulorum : de justis autem Cap. 22.: regnabunt in saecula faeculorum . Maxime vero Matth.
Cap. 23. ubi Iesus Christus prolata in justos, & impios sententia,
illisque voeatis ad regnum , his autem ablegatis ad ignem aeternum , ita demum concludit : N ibunt bi in supplicium aeternum : Dsi autem in υitam aeternam . Nuperi saltem origenistae Beatorum faeli etiatatem nunquam desituram esse concordi suffragio profitentur: reji
a Si aeternum, & aeternale, hoe est, aeon, & astu on sub utroque intelleδu in Seri iap uris poni solet, aliquando sine fine, aliquando eum fine; quid de illia Prophetae
de Christi Domini in verbis responsuri sumus , ubi scriptum est : ve mit eorum non me νierti , ex uuist eo um non exιingue u f Qualiscumque poena signifieata sit nomine vermir , atque ignit, eerte si Non morietur , nee extinguetur , s ne fine praedicta est t
hee aliud agebat Propheta & ipse Christus Dominus eum hEe dieeret, nisi ut eam sine fine praedieeret. S. August. lib. contra Priscilian. & Origenistas Cap. p. b viderunt i Sancti in divinani vacuari, vel infirmari non posse sententiam, quam se Dominiis prae nune lavit in judieio Prolaturum, atque dicturum : feodito a mo Iedicti in lanem aere num, qui paratust est Diaboia, o amouν Uur. Si e quippe ostendit aeterno ione Diabolum, di Angelos ejus arsator. Et quod seriptum est iis Α-poea Irpsi r Diaboων , qui se cebar esti, missus es in Magnum unis, o fuθιώνir , εὐι er hostia, in Pseudop Ubeι cruciabuutu die, ae nocte in facula taeetiuriam. Quod ibi dictum est , aere num, hie dictum est in saevia finexti um t quibus vel bis nihil Seriptura divina signifieare consuevit, nisi quod finem non habet temporis. S. Aug. lib. xi. de Civit. Dei Cap. 23.
290쪽
LIp. ΤERT. ADVER. NUpEROS ORIGENISTAS ET C. a seiuntque hae ex parte Origenis delirium, qui nedum impiorum
cruciatibus, sed etiam Beatorum gaudiis terminum praescripsit. Cum igitur eadem prorsus voce & aeternitatem vitae & aeternitatem suppli- , cit Christus expresserit, eur alteram de duratione fine caritura, alia teram de duratione finem habitura interpretemur
XII. Sed audiamus sanctos aliquos Ecclesiae Patres hoc argumento τeteres Origenistas invicte revincentes. Versat illud S. Augustinus muribus in locis, ac praesertim in lib. conrra Priscit. Origen. , s domist. Dei. Primo loco se ait: quisquis prudenter advertit, quod is dictum est i De in ignem aeternum, illud esse dictum, quod non habet finem, a contrario probat eo ipso loco evangeIico de vita .e- , , terna, quam justi accepturi sunt et non enim & ipsa habet finem .is Ita enim conclusit: ibunt illi in ambustionem aeternam, justi autem ia, , υitam aeternam. In utroque Graecus aeonion habet. Si miserieordia D nos provocat credere nou suturum impiorum sine fine supplietum se quid de praemio iustorum credituri sumus a cum in utraque parte, is eodem Ioco, eadem sententia, eodem verbo pronuncietur aeterni- ,, ta se An iterum etiam justos ex illa sancti fieatione, & vita aeterna, , in peeeatorum immunditiam, atque in mortem relapsuros esse di- ,, eemus p Λbsit hoc a Christianae fidei sanitate . Utrumque io itur ,, s ne fine dictum est aeternam, hoc est ae lan: ne cum Diaboli paeri nas deremus, de regno Christi dubitemus. . , , . - . XIII. Idem gravioribus verbis repetit loco posteriore lib. ar. Cap. 23. inquiens: , , quale est , aeternum supplicium pro igne diuturniis temporis existimare, di vitam aeternam credere sine fine, eum M Christus eodem ipso loco, in una eademque sententia dixerit, uis,, trumque complexus: sic ibunt isti in supplicium aeternum, justi aurem
,, in vitam aeternam Si utrumque aeternum , profecto aut utrumque,, cum fine diuturnum, aut utrumque sine fine perpetuum debet in- telligi. Par pari enim relata sunt, hinc supplicium aeternum, inde , , vita aeterna. Dicere autem in hoc uno , eodemque sensu , visari aeterna sine fine erit, suppIiciam aeteroum finem babebit, murtum ab is surdum est. Unde quia vita aeterna Sanctorum sine fine erit, su D plicium quoque aeternum, quibus erit, finem procul dubio notiis habebit et ,,
XIV. Non minus luculenter argumentum idem antea proposuerat S. Basilius Magnus in Serm. de futuro Iudio. a . Adductis enim
pluribus Scripturae saerae textibus, in quibus poenarum aeternitas aperiste memoratur, ita subiecit contra Origenistas: si aeternorum ali- ,, quando tormentorum erit finis, erit sane & vitae aeternae. Sin auatem de vita hoc accipere, atque statuere nolumus, quonam pacto