장음표시 사용
411쪽
, , voluntatem in finis adeptione impediatur is . Haec ille praeesari c
II. Quapropter eum dicimus dignum justumque eme ut peceatum
aeterna poena puniatur, id non de quocumque peccato intelligi oportet I sed de mortali duntaxat , eo videlicet, quo homo se avertit a Deo, & convertit ad creaturam velut ulti Num finem. Alia vero peccata , quae hujusmodi ordinis perversionem non afferunt, libentissime fatemur poenam ex se solummodo temporariam promereri , quae cum in hac vita mortali non semper ex se Ivatur, exsolvenda remanet
in vita sutura ante extremi judicii diem. Atque haec doctrina offuetis origenistarum depellendis adeo accommoda visa est , ae neeetaria Scriptori cuidam Lutherano sa), ut contra Beelesiae suae praejudicia, in eam tandem concesserit, mediumque statum post mortem admiserit, in quo aliquorum animae piacularibus , ac temporariis suppliciis plecterentur. Solum ergo peccatum illud, quod Deum ultimum finem abjicit, quod charitati opponitur, quod amicitiam eum Deo violat, quod creaturam Creatori praefert, dignum eme defendimus aeterna poena, ita ut haec ipsi seeundum justitiae leges debeatur, nullamque adeo injuriam Deus inserat, dum propter istiusmodi peceatum ereaturas in aeternum punit. Porro cum poena, qua peccator in inferno
plectitur, ut in superiore libro declaravimus , duplex sit, altera damni, in privatione visionis Dei ac beatitudinis posita, altera sensus in positivi supplicii experientia consistens, a priore incipio, eamque juste infligi a Deo lucidissima S. Thomae doctrina manifesto.
III. Fuse arit de hoc argumento S. Doctor lib. I coni. Gent. cap. 144. , pluribusque rationibus evincit aequitatem sempiternae hujus poenae ob Iethale peleatum inflictae, ex quibus unam tantum affero planiorem atque faciliorem. is Naturalis , inquit, aequitas hoc habereis videtur , quod unusquisque privetur bono, contra quod agit : ex ,, hoc enim reddit se tali bono indignum. Et inde est, quod seeunis, , dum ei vilem justitiam qui contra Rempublicam peceat, societateis Reipublicae privatur omnino vel per mortem, vel p. exilium peris petuum : nec attenditur quanta fuerit mora temporis in peccando, is sed quid sit contra quod peccavit . Eadem autem est comparatio, , totius vitae praesentis ad Rempublicam terrenam , & totius aeterni- ,, talis ad societatem beatorum, qui ultimo fine aeternaliter potiun- , , tur. Qui ergo contra ultimum finem peccat, 2 contra e haritatem, per quam est societas beatorum , di tendentium in beatitudinem, , , in aeternum debet Puniri, quamvis aliqua temporis mora peccaveis, , rit is . Hanc rationem ita confirmat quaest. s. de malo art. I. :is cum aliquis peccando abjicit a se illud, per quod disponebatur ad ν, aliquod
412쪽
, , aliquod bonum acquirendum , meretur, ut ei subtrahatur illud , , bonum, ad quod obtinendum disponebatur: & ipsa Gibtractio ejus, , boni est conveniens poena ejus . Et ideo conveniens poena peecatiis eli subtractio gratiae , & per consequens visionis divinae, ad quamis per gratiam Ordinatur. DIU. Haee , ut mihi videtur, in aperta luce constituunt aequitatem poenae, qua peccator perpltuo excluditur a possessione aeternae tali elistatis. Profecto quis injustum esse dixerit, quod re ipsa privetur consecutione salutis, qui eam continenter neglexit , ac voluntarie amismisi te Quis divinae bonitati hoc onus imponat, ut in aeterni bon acquirendi viam revocet, qui illud constanter ad mortem usque conis tempsit, abjecitque λ Quis a Dei justitia exigat ut Iumen, aut vitam illi restituat, qui sibi volens ac lubens aut oculos eruit, aut mortem intulit λ Nonne etiam in humanis rebus hoc accidere saepe cernimus, ut qui oeeasionem sibi oblatam non arripuit, unde totam vitam sua in transigere taliciter potuisset, perpetua miseria contabescere cogatur, quin de nullo praeter seipsum conqueri jure valeat δ Deus ab initio inis clamat Surae id es) eonstitvit bominem ad aeternam beatitudinem ordinais tum : ct reliqxit illum in manu consilii fui, quo sci I ieet de semetipso, prout libuerit, arbitrii sui libertate disponeret : adberit mandata, praecepta sua , ut ea fideliter observa udo perpetuam talicitatem conis sequeretur. Si mandata serυare υoluerit, quemadmodum potest , ac tenetur , ac bene uti libero suae voluntatis arbitrio in hoe mortalis vitae spatio ad recte agendum sibi concesso, ab aeterna morte servabitur, bonisque omnibus, ct beata immortalitate jugiter perfruetur. Si autem & Iibero arbitrio, & Dei gratia abutatur , vitaque contempta mortem potius eligat; injuria plane de Deo conqueretur, quod peracto vitae hujus itinere, novum ipsi ad salutem aditum non aperiat, sed in eo miserrimo statu perpetuo deserat, in quo nullum ipsi futurum salutari poenitentiae locum jam tape praedixerat . Iudieent aequi rerum aestimatores an quidpiam in hac poena sit, quod justitiae adversetur, an potius quod huic mirifice non consentia tr
nemo sapiens negaverit , in auras abit praecipuuin fundamentum, immo totum ipsum systema recentium Origenis arum de Apocatasta. si universali malorum hominum, & Angelorum in meliorem vitae statum. Si enim poena perpetuae exclusionis ab aeterna talicitate, qua puniri impios afferimus, vel ipso naturali lumine justissimam se prodit , juste etiam Deus illam infligere paterit, sicut se inflicturum to . ties in saeris libris comminatus est : eaque inflicta nullus amplius patet restitutioni loeus, sed impii omnes in sempiterna illa beatitudinis privatione manebunt, quam sibi peccando debitam se eere. VI. Sed ix alterum etiam aeternae poenae genus complectamur, seu-sus videlicet, sive positivae, quam praesertim veluti injustam, ac su- Λ a a 2 Pra
413쪽
pra omne peccantis meritum traducere student Adversarii. Antequam hujus etiam poenae aequitatem ostendo , paucis sub oculos revoco , quod latius a nobis superiore libro demonstratum est, Peccatum nem-Pe praeter poenam damni, sive privativam, aliquam etiam positivam promereri, eamque juste a supremo Iudice irrogari . Plura ad hoc probandum momenta protulimus : sed omnibus praetermissis , hoc satis constat exemplo humanae justitiae eri illi nosos jure damnantis vel ad metalla , vel ad triremes , vel ad carceris squaliorem &c. : quae poenae praeter exclusionem a civium societate, dc consortio, positivum nocumentum afferunt. Hoc ipsi Origenistae Iubenter admittunt, dum tempore valde diuturno reprobos igne, aliisque tormentis cruciandos docent. Quare de sola aeternitate hujus poenae lis est, an juste pro temporario peccato inseratur : quod illi mordicus negant . Verum ab iis, qui hoc inficiari audent, contenduntque nullam esse proportionem inter cuIpam temporariam, & cruciatum aeternum, primum quaerimus ut edisserant nobis, quaenam sit, aut unde repetant ipsi proportionem inter culpam brevissimo saepe tempore perpetratam, aesupplicia per innumera serme saecula duratura, ut istiusmodi poenae aequitatem tueantur e Quidquid responderint, oppido vel aequitatem etiam Probat aeternae poenae, vel nihil omnino probat, unde poena ab ipsis constitutae aequitatem defendant. Neque enim alia suppetunt ad hoc probandum principia ex nativo rationis lumine ducta, quam quae jam posuit Doctor Angelicus S. Thomas , ut peccata jure ac merito puniri sempiternis suppliciis ossenderet. VII. Quaruor porro sunt rationes , quas in rem hane adhibet S. Doctor , quarum duas hoc capite proponemus , duas alias, quae potiores sunt , in sequentibus omni studio declaraturi . Prima itaque ratio haec est sa , , apud divinum judicium voluntas pro facto compu- , , tatur : quia sicut homines vident ea, quae exterius aguntur, ita, , Deus inspicit hominum eorda : qui autem propter temporale bo- , , num aversus est ab ultimo fine, qui in aeternum possidetur, prae- ,, posuit fruitionem temporalem illius boni aeternae fruitioni ultimiis finis . Unde patet, quod multo magis voluisset is aeternum illo,, bono tempora Ii frui. Ergo secundum divinum judicium ita puniri , , debet, ac si aeternaliter peeeasset . Nulli autem dubium est, quins, Pro aeterno peccato aeterna poena debeatur. Debetur igitur ei, quiis ab ultimo fine avertitur, poena aeterna , , . Eamdem rationem iam
antea attigerat S. Gregorius Magnus in caput 4 I. Iobi, & in o Dialog. cap. q4. dicens : ad districti Judicis justitiam pertinet , uι nunquam
careat supplicIo, quorum meas in hae vita nunquam υoluit carere peccato:
414쪽
LIB. TERT. ADvER. NUPEROS ORIGENI SrAS ET C. 373 VIII. Elumbe putat hoc argumentum Titot sonus , quia, ina ait,sae fundamento asseritur omnes impios velle in peccata perpetuo manere, cum hoc incertum sit, ac saepe plures, dum peccanc, pro-Ponant a peccato aliquando recedere, ac de ipso paenitentiam age te.
IX. At scrupulum hunc jam praeoccupavit, exemitque S. Tlio migin a. dist. 6. quaest. I. an. 3. inquiens : s objiciatur , quod quidam, , peccantes mortaliter prδνonunt vitam suam in mel lux commutare,
, , & ita seeundum hoe non essent di 3 ni aeterno supplicio, ut videnis tur; dicendum est secundum quo clam , quod Gregorius , cujus,, sententiam attulerat j loquitur de voluntate , quae manifestaturis per opus. Qui enim in peccatum mortale labitur, propria volun is tale, se ponit in statu , a quo erui non potest, nisi divinitus ad-M jutus. Unde ex hoc ipso, quod vult peccare, consequenter vult, , in peccato perpetuo manere. . . . Sicut si aliquis se in foveam pro .is jiceret, unde exire non posset, nisi adjutus, posset dici, quod in
aeternum ibi manere voluerit, quantumcumque aliud cogitaret.
Vel potest diei, & melius, quod ex hoc ipso, quod mortaliteris peccat, finem suum in creatura constituit. Et quia ad finem vitae ,, tota vita ordinatur, ideo ex hoc ipse totam vitam suam ordinat, , ad illud peccatum, & vellet perpetuo in peccato manere, si hoe
is sibi esset impune. Et hoc est quod Gregorius in I . lib. Moralium, , super illud Job, aestimabit abassum quasi senescentem, dieit: iniqui ideo, , eum fine deliquerunt , quia cum fine vixerunt. Voluidsent quippe sine sine,, υiwre, ut sine fine potuissent in suis iniqui alitas permanere. Nam ma.
M gis appetunt peccare, quam υiυere X. Rationem alteram eodem loco contr. Gent. assignat S. Pradizeptor inquiens : eadem 'astitiae ratione poena peccatis redditur, ει baris actibi rpr.emium. Praemium autem virtutis in beatitudo, quae quidem est aeterna et
ergo'yaena , qua quis a beatitudine excluditur , & supplicio QFritur debet esse aeterna. Hanc optime, ut mihi videtur, declarat, dc firmat Caspensis disp. I 6. se a. s. his verbis : ,, peccatum, quatenus est o - , , peratio deliberata creaturae immortalis, hoe ipso dignum est, si ,, usque ad Hortem duret, poena , & supplicio aeterno : quoniam, , creatura rationalis, quae immortalis est , dum est in via, per de . , , liberatas operationes connaturaliter tendit in aliquem statum per- , , petuum , in quo sit constituenda pro ratione bonorum, aut mi - , , lorum hujus vitae . Et ideo , sicut opera bona connaturaliter lin. . D minem perducunt ad faelicitatem perpetuam; ita e contrario op - , , ra mala sunt digna perpetua in faelicitate. Hoc enim proprium est, , Operum ration lis creaturae, ut illis respondeat praemium aut sup- , , plicium infinitum ex parte durationis: neque enim inter meritum
D di praemium quaerenda est aequalitas in esse naturae , in gradibus,, aut in partibus durationis, sed potius in ratione praemii di meri-ν, βι, ut scilicet illud bonum conseratur , quo opus dignum est , etiam
415쪽
, si minorem habeat persectionem in entitate . Solum enim aequali. tas meriti, & praemii attendenda est secundum aequalitatem mo- , , talem : eademque ratio habenda est in demerito. Quare opera bo. ,, na dicuntur esse semina vitae aeternae, nimirum ad signifieandum ,, virtute tantum moraliter contineri in operibus bonis, ea ratione, M qua fructus, dc corpora viventia in seminibus continentur non forisse maliter, sed virtute. Sic enim opus creaturae rationalis, quatenus,, est operatio creaturae immortalis tendentis in quemdam statum, , perpetuum, est semen praemii, aut supplicii perpetui : quia con- remet dignitatem illius aeternitatis sive in praemio , sive in suppli-D cio D . Haec ille.
Proponitis tertia ratio S. Nomae ad adflruendam Mahatem aeternae poenae fumpta ex inordinatione irreparabili per culpam indueta . Principia illa strantur , quibus firma consistit : atque illud in primis : peccatum ex hoc inducit reatum poenae, quod pervertit ordinem: aliud deinde: inordinatio a cuIpa causata ex se irreparabilis est. Scrupulus eximiiatur D. Danais Fectit RGokiensis , ct ad concordiam cum aliis Theolaia σis revocatur. Dispantur ea, qua ad rationis robur infringendum olf runt Bestius, aliique scriptores. I. r Ertia ratio ad proportionem adstruendam inter peccatum le- thale, dc poenam sempi Urnam a Theologis frequentius ad- hibita , sumitur ex perpFtua culpae duratione : atque ita
Proponitur ab Angelico Praeceptore I. a. q. 87. ai'. ῖ. praemissa sententia Christi Domini apud S. Marcum cap. 3. , qui bl ρbemaveris in seisitum Sanctum , non habebit remissionem in aeternum , sed reus erit .eis rerni delicti : dicendum, quod sicut supra dictum est, peccatum ex , , hoc inducie reatum poenae, quod pervertit aliquem orὸinem , ma- , , nente autem caussa , manet effectus. Unde quandiu perversitasis Ordinis remanet, necesse est, quod remaneat reatus poenae . Per- ,, vertit autem aliquis ordinem, quandoque quidem reparabiliter, is quandoque autem irreparabiliter. Semper enim defectus, quo sub M trahitur principium , irreparabilis est . Si autem salvetur princi- , , pium, ejus virtute alii desectus reparari possunt : sicut si corrum- , , patur principium visivum , non potest fieri visionis reparatio, nitiis sola virtute divina. Si vero saIvo principio visi vo, aliqua impedi- , , menta adveniant visioni, reparari possunt per naturam, vel peris artem. Cujuslibet autem ordinis est aliquod principium , per quod ,, aliquis si particeps illius ordinis. Et ideo si per peccatum corrum- ,, Patur principium ordinis , quo voluntas hominis subditur Deo , ,, erit inordinatio, quantum est de se, irreparabilis, etsi reparari
416쪽
, , possit virtute divina. Principium autem hujus ordinis est v Itimus, , sinis, cui homo inhaeret per charitatem. Et ideo quaecumque Pecis, , cata avertunt a Deo charitatem au serentia , quantum est de se,
is inducunt reatum aeternae poenae ,, .
II. Hane rationem tanquam Omnino efficacem ad aequitatem proin bandam aeternae poenae .prq, peccato inflictae agnoscunt Theologi nedum Catholici, sed etiam Protestantes. Levbnitius in Theodicea par. 3. num. 266., cum indicasset fundamentum, cui nitebatur Ernestus Sone rus Socinianus ad negandam proportionem inter culpam finitam, di poenam duratione infinitam, subjitit, Sonerum nequaquam atten. disse ad praecipuam hujus veritatis rationem deductam ex permanen tia culpae, quae sola sat esse potest ad aequitatem aeternae poenae defendendam, eum justitiae admodum consonum videatur, damnatos perseverare in miseria, quousque perseverant in culpa: additque, se animadvertisse doctiores quosque Theologos eamdem reddidisse ratio. nem perpetuae durationis poenarum e reserique inter alios Ioannem Gerardum celebrem Consessionis Augustanae Theologum , qui in locis Neologicis, Ioco de inferno g. 6O. praeter alia, hoc etiam argumentum affert, quod nempe in damnatis semper perdurat praυa voluntas, nec
adest gratia divina , quae ipsam immutet e & Zachariam Ursinum Theois Iogum Heidelbergensem , qui in suo tractatu de fide post vulgarem
rationem ex infinitate offensae desumptam , hanc quoque allegat, quod scilicet non cessante peccato , cessare peccati poena non post, III. Porro ut hujusce rationis firmitas consistat, omnesque caviIIationes, quae fieri possunt, ac solent, praecidantur, Principia, quae ponit S. Thomas, diligenter observanda , & declaranda sunt. Primo itaque loco constituit generale illud principium : peecatum ex hoc inducit rearum poenae, quod pervinis aliquem ordinem : teque refert ad ea, quae jam praedocuerat art. I. ejusdem quaestionis, ubi reatum paenae consequi ad peccatum tanquam fructum, &effectum naturalem ipsius, elegantissima hae doctrina demonstrat : ,, ex rebus, inquit , natura libus ad res humanas derivatur, ut id, quod contra aliquid insuris git, ab eo detrimentum patiatur. Videmus enim in rebus natura in ,, libus, quod unum contrarium vehementius agit, altero contrari , , superveniente . Unde in hominibus hoc ex naturali inclinatione, , invenitur, ut unusquisque deprimat eum, qui contra ipsum insuris git . Manifestum est autem , quod quaecumque continentur sub M aliquo ordine , sunt quodammodo unum in ordine ad principium ,, ordinis. Unde quidquid contra ordinem aliquem insurgit , conseri quens est, ut ab eo ordine, di a Principe ordinis deprimatur. Cumis autem peccatum sit actus inordinatus, manifestum est, quod qui-M cumque peccat, contra ordinem aliquem agit : & ideo ab ipso Oris dine consequens est, quod deprimatur: quae quidem depressio paeis Da est , , : eaque reparatur ordo, di aequalitas constituitur, ut aliis
417쪽
IV. Hoe firmissimo principio praemissis, illud sponte sua fluit, ne.
eessum et se, ut juxta legem justitiae incolumis ordo servetur, tandiu peccatorem deprimi a Deo per poenam, quandiu adversus ordinem ab ipso constitutum insurgit per culpam, sive, quod perinde est , quandiu permanet in culpa , per quam ordo pervertitur. Nam si maianente ordinis perversione inducta per cuire in scenae reatus finiretur, jam aliquid in rebus inordinatum subsisteret, ipse nimirum ordo peria turbatus absque ulla reparatione ,l minusque pulchritudinis atque deeo--is restitueret divina Iustitia, quam culpa destrueret. Cum enim hujusmodi restitutio haud aliter fieri valeat ex Iustitia vindice, qua in per poenam, qua peccator deprimitur, hoc sane modo fieri nequit, si in ipsam et culpa non maneat condignitas ad poena in : atque adeo malitia superior esset ipsa Iustitia, eamque quod amodo vinceret, aut superemineret : ea si quidem adhuc superstite remanente, deesset in Deo jus eam puniendi, ac deprimendi, qui adversus ordinem insurgere pergit , & in ejus perversione firmiter perseverat . Hoc itaque pro comperto esse debet, quandiu culpae inordinatio duraverit, maianere in supremo totius ordinis Principe ius di facuItatem eam puniendi , adeoque etiam debitum di reatum in peccatore poenam sustinendi . Manente enim caussa cui optime S. Thomas 3 manet effectus. Unde eum caussa reatus poenae sit ordinis perversio, si haec manet, di illa necessario manere debet, ut manente sole manet radius, manente igne calor qui ab illo procedit. U. Λlterum principium, quod statuit S. Thomas, hoe est , quod
nempe ordinis perversio per culpam inducta sit ex se , ac suapte natura irreparabilis. Quod ut evincat , observat I. 2. quaest. 72. arr. s. duplieem esse inordinationem, aliam per Dbtractionem principii ordinis, aliam, qua saIυato principio ordinis sit inordinario circa ea , quae sunt post principium. Et quidem posteriorem hanc inordinationem reparari posia se concedit virtute principii, quod integrum permanet : priorem veis ro irreparabilem esse ex meritis suis contendit, quamquam Dei vir. tute supra connaturalem modum operante reparari posse non inficietur. Hoc declarat exemplo visivae facultatis, cujus principium si pers stat incolume, reparari possunt per naturam aut artem a Iii qtii cum isque defectus , qui visionem impediunt : si autem penitus corrumpatur, nonnisi virtute Dei supra naturam operante reparari va Iet : idisque di aliis exemplis cuilibet obviis explicari potest . Quo praejacto principio, talem esse demonstrat aliquando perversionem , quae per pecca in m inducitur , ut corrumpat , aut subtrahat principium ordinis, quo voluntas humana subditur Deo. Cum enim principium huis jus ordinis sit ultimus finis, eui homo adhaeret per gratiam di charitatem, quaecumque Peccata avertant a Deo, & charitatem auserunt,
onsequenter principium hujus ordinis de medio tot Iunt . Quoei rea nihil amplius in hominis potestate remanet , unde inordinationem hane
418쪽
hane reparare valeat, adeoque eX se, meritisque propriis irreparabiis lis est . VI. Solum ergo su perest ut inordinatio invecta per culpam auferri
possit a Deo supra connaturalem cursum agente, di Praeter meritum peceatoris gratiam & charitatem conserente . Verum hoc non exigiis
tur ab aliqua lege justitiae, & aequitatis, ut eam auserat, semperque verum est perversionem' ordinis a peccato inductam esse de se irrepa rabilem, adeoque de se pariter inserre reatum aeternae paenae . Equiisdem suavis Dei Providentia disposuit, ut in hoc mortalis vitae stata misericordiae loeus esset, di per gratiam & charitatem supra merita peccatoris in fas hujusmodi inordinatio removeri posset, ac reapse in pluribus removeretur, quemadmodum ex sacris libris , di perpetua Ecclesiae traditione, ac doctrina certo constat. At non minus ceristo eonstat in iisdem saeris libris, & Ecclesiae doctrina, de contraria dispositione ejusdem divinae Providentiae qao ad statum vitae futurae rnec quispia in sino capite eo titu Io talem dispositionem negaverit , quod janitiae, & aequitati repugnet. Quis enim dixerit Deum jure non pol Ie hominem in ea inordinatione relinquere, quam ipse sponis te elegit, sed obstringi lege iustitiae , ut dona gratiae suae conferat, quibus illa auferatur ' Qui hoc assereret, prosecto & iuud assirmate de heret teneri Deum vi, & lege justitiae vitam ei restituere, qui sibi
voluntarie mortem conscivita quod quam absonum sit, nemo non inis relligit . VII. En igitur paucia ante oculos exposita ratio Sancti Doctoris . cur juste a Deo poena aeterna infligatur. Peccatum lethale hoc ex se affert, ut ab anima tollat ordinem ad Deum ultimum finem, euiunitur ter gratiam , di charitatem . Subtracto autem ab anima hoe ordine, nihil in ea remanet unde inordinatio consecuta reparati queat radeoque efficitur malum, quantum est de se irreparabile, dc dignum,
ut nunquam remittatur, ac Proinde dipnum etiam ut semper , & in aeternum puniatur: manente enim causia. quae est inordinatio culpae, manere etiam debet effectus, qui est reatus, si ve condignitas poenae.
VIII. Haee atio a quibusdam ita proponitur : qui peccat in statuviae, meretur ut in statu termini puniatur Mena eulpae proportionaista. Proportio autem inter poenam, & culpam in hoc maxime posita est, ut quantum, di quandiu culpa displicet Deo, tantum & randiu poena displice .it peccatori . Cum ergo in statu termini culpa aeterna sit, Deoque aerernum displiceat, etiam oportet ut poena sit aeterna , aetcrnumque displiceat peccatori . Id confirmant exemplo Debitoris . Qui enim debitum cum alio contraxit, tandiu remanet sub Matu,
seu oblig tione solvendi debitum, quandiu ge I ipse non solvit, vel creditor ex liberalitate non remittit . Porro qui Iethalis peccati reus ex hae vita di Cedit, neque solvit unquam debitum PQuae , quod ad LutPAE inordiuationem consequitur, neque hoc ex Dei miseri ordia,
419쪽
S liberalitate aliquandiu dimittitur: igitur poenae reatu perpetuo ma. net obstrictus . Priorem secundae propositionis partem ne evineunt et quoniam ut peceator tale debitum solveret, offerre deberet poenam , sive satisfactionem Deo acceptam, sive, quae acceptari par esset. Λc vero Deus acceptare neutiquam tenetur pro satisfactione opus aut poenam, quam e X hibet is, qui ab ipso a veisus. eli per culpam . Altera autem ejusdem propositionis pars ex iis, quae dicta sunt, liquido constat : nam culpae remissio fieri nequit , nisi per infusionem gratiae, & meritorum Christi applicationem. Haec autem ex justitia minime debetur peccatori : aliunde . vero juxta divinae Providentiae ordinem sapientissime constitutum, nee ex Dei misericordia, di liberalitate gratia consertur, & merita Christi applicantur iis, qui jam per finalem sententiam ad inseros damnati sit ni r neque de hoc in praesenti litigare possunt Adversarii : non enim modo disputamus quid miserieordiae di clementiae , sed quid justitiae solius titulo peccatori
IX. D. Ioannes Fectius insignis Theologus Rostochiensis a Levbis
nitio laudatus in Thecidicea P. 3. num. 266., quamquam expositam rationem approbet veluti ad calumnias recentium Origenistarum reis tundendas peridoneam : putat nihilominus ejus efficaciam non consissere, nisi hoc admittamus damnatos in inserno perpetuo promereri poenas, quas patiuntur , litemque hac de caussa intentat Theologis Scholasticis ,' qui extra hujus vitae statum neque meritum concedunr,
neque demeritum : di in ejusdem opinionem propendet Leybnitius ipse .X. Sed si res aeu discutiatur, nisi me opinio sallit, dissidium in.
ter hunc caeterosque Theologos in verbis potius, ac modo loquendi , quam in re ipsa versatur. Quid enim intelligit Fectius nomine meriti, vel demeriti , quod animabus extra mortalem hane vitam attribuit Raut quid requirit, cum damnatos contendit semper promereri debere poenas , quas patiuntur , ut Vindex justitia Dei sartatecta conservetur ρ Si hoc velit, ut in statu futurae vitae rationale creaturae sibi aliquid jugiter mereantur, perinde ac mereri dicuntur in praesenti , vel praemium per bona opera, vel poenam per mala; jam nullus unis' quam laturus esset merendi vel demerendi finis, adeoque nec status futurae vitae esset terminus , sed via quaedam interminabilis semper tendens vel ad majorem faelicitatem, vel ad majorem miseriam : quod ordini sapientissimo divinae Providentiae repugnat, cujus intentio, ut di eujuslibet sapientis Motoris, in aliquod determinatum serri debet, prout observat S. Thomas I. I. quaest. 62. art. 9. Unde hoc non arbitror velle Fectium , assoquin concedere quoque deberet Damnatos iis blasphemiis , ae maledicis verbis , quibus Dei majestatem continenter lacessunt, nedum continuationem poenae , quam sibi dum hieviverent debitam secere, sed etiam novam aliam, intensioremque ino infi-
420쪽
infinitum promereri r quod absurdissimum est . Superest ergo ut nomine meriti nihil aliud intelligat, quam dignitatem, sive potius condignitatem , aut obligationem ad poenam subeundam. Hujusmodi auistem dignitatem ad poenam semper in Damnatis perseverare docent Theologi, quos injuria carpit : quatenus scilicet perseverat iti ipsis perpetua illa inordinatio. paceati , quae eos dignos iacit poena sempiterna. Hinc odia , blasphemiae, atque impiae voces , quas in Deum evomunt, nihil proprie ae presse merentur : sed , ut inquit S. Thomas saὶ potius pertinent ad ipsam damnationis poenam : si eut in Beatis perpetuae laudes , & gratiarum actior es , quibus Deum colunt , novae gloriae accessus meritoriae non sunt, sed pertinent ad eorum beatitudinis praemium XI. Nune videamus quid adversum propositam rationem opponant Adversarii . Duplici responsione Petrus Bellius U eo natur eludere fundamentum illud , cui superstruitur, nunquam posse in damaatis tessare miseriam, quia nunquam possunt resfare a malitia , inquiens primo: tisin ana ratio naturalis id habet , posse creaturas semper cessare a malitia, quoniam Dei destrMi possunt a Deo , -I comerii quolibet temporis momento .
Subdit deinde : eadem ratio docet, quod si a malitia cessare non possuηt , jam cessant a malitia : sicut amenes hoc ipso peccare re nari , quod non
XII. At merae argutiae sunt hae, nihilque soliili tinniunt . Et prurna quidem responsio falsi ratiocinii fructus est . Aliud quippe est , quod ab Iuta Dei potestate possint ad inferna damnati quolibet mo
in ento vel destrui , vel eonverti, atque hoc pacto a culpa, & miseria xessare : aliud, quod ad hoc teneatur Deus ex lege justitiae , aut saltem suae Providentiae. Primum ultro coneedimus t alterum rotundenegamus, nec hoe ex illo consequi quispiam dixerit , qui prima bo ni discursus elementa noverit . Prius ergo Bellius probare debuerat Iustitiae, aut Providentiae divinae leges exigere, ut reprobi vel dea irruantur, vel eonvertantur, ut posset inde eolligere desituram ali quando ipsoru P de malitiam, & miseriam. Sed hoe nunquam probare poterit, etiamsi vim omnem intendat ingenii sui : Cum potius
iuxta Iustitiae, & Providentiae divinae leges Damnati neque destrui debeant, neque convertio Atque istud quidem superius satis evinei
mus, ostendimusque aequum esse, ut a Deo penitus deserantur, qui peccando Deum deseruere, ejusque gratiam, & a militiam pro nihilo habentes , se ab ipso averterunt, ut ad creaturam se eonverterent, in eaque finem ultimum eonstituerent . Sed neque iuxta leges ea
dem destrui , aut in nihilum redigi debent . Congruum quippe in primis est ut omittam Seriptiuae aut horitates, quae eum hae destru- Bbb x . ctione