Historiae naturalis libri xxxvii

발행: 1783년

분량: 454페이지

출처: archive.org

분류: 약학

41쪽

NATUR. HISTOR. LIB. XXIX. 3s

cera alba fronti illinunt, & pilos caninos panno Idalligant. XXXVII. Cerebrum cornicis in cibo su intum, palpebras gignere dicitur: Cesypum cum myrrha calidum specillo illitum. Idem praestare muscarum, simique murini cinerem aequis portionibus, ut em-ciatur dimidium pondus denarii, promittitur, additis duabus sextis denarii e stibi, ut omnia oesypo illinantur: item murini catuli triti in vino vetere ad crassitudinem acopi. Pilos in his incommodos, evulsos renasci non patitur set herinacei: ovorum stellionis liquor: salamandrae cinis : lacertae viridis fel in vino albo, Sole coactum ad crassitudinem mellis in aereo vase : hirundinis pullorum cinis cum lacte tithymali, spumaque cochlearum. XXXVIII. Glaucomata dicunt Magi cerehro catuli septem dierum emendari, specillo demisso in

dextram partem, si dexter Oculus curetur: in sinistram, si sinister: aut felle recenti assionis. Noctuarum est id genus, quibus pluma aurium modo micat. Suffusionem oculorum canino felle malebat, quam hyaenae curari Apollonius Pitanaeus cum melle: item albugines. Murium capitum caudarumque cinere ex melle inunctis, claritatem visus re stitui dicunt: multoque magis gliris aut muris sil-Vestris cinere , aut aquilae cerebro vel felle. Cum

Attico melle cinis & adeps soricis combusti tritus, lacrimosis oculis plurimum confert: stibis quid est, dicemus in metallis. Mustelae cinis suffusionibus:

item lacertae hirundinisve cerebrum: quae etiam tritae coctaeve fronti illitae, epiphoras sedant, sive per

42쪽

36 C. PLINII SECUNDI

se, sive cum polline, sive cum thure. Sic & latis, id est, Sole correptis, prosunt. ViVas quO-q'le cremare, & cinere earum cum melle Cretico inungi caligines, utilissimum est. Jumentorum Oculis membrana aspidis, quam exuerit, cum adipe ejusdem, claritatem inunctis facit. Viperam vivam in fictili novo comburere, addito foeniculi succo ad cyathum unum, & thuris manna una, atque ita suffusiones oculorum caligines inungere, utilisi1-mum est. Medicamentum id echion vocatur. Fit &collyrium e vipera, in olla putrefacta, vermiculisque enatis cum croco tritiS. EX uritur in olla cum s ale: quem lingendo claritatem oculorum consequuntur, id stomachi totiusque corporis tempestivitates. Hic sal dc pecori datur salubritatis causa,& in antidotum contra serpentes additur. Quidam& viperis utuntur in cibis. Primum omnium occisi statim salem in os addi jubent, donec liquescat: quatuor digitorum mensit ra utrinque praecisa, eXemtisque interaneis discoquunt in aqua, aut Olm , sale , anetho , & omnibus aut statim vescuntur, aut pane colligunt, Ut saepius Utantur. Ius praeter supra dicta pediculos e toto corpore eXpellit, pruritusque etiam summae cutis. Esse chim ostendit &per se capitis viperini cinis. Utilissime oculos inun git. Itemque adeps viperinus. De felle non audacter suaserim quae praecipiunt, quoniam ut filo loco docuimus non aliud est serpentium Venenum. Anguium adeps aerugini mixtus, ruptaS oculorum partes sanat: & membrana sive senectus Vernatione eorum exuta si adfricetur, claritatem facit. Boae

43쪽

MATUR. HISTOR. LIB. XXIX. 37

quoque fel praedicatur ad albugines, suffusiones,

caligines : adeps similiter ad claritatem. Aquilae, quam diximus pullos ad contuendum Solem experiri, mixto fe lle cum melle Attico inunguntur nubeculae, & caligationes , suffusioncsque oculorum. Eadem vis & in vulturino felle est cum porri succo, dc melle exiguo. Item in gallinacei felle ad argema, & ad albugines ex aqua diluto: item ad suffusiones oculorum, maxime candidi gallinacei. Fimum quoque gallinaceorum, dumtaxat 'rubrum, lusciossis illini monstrant. Laudant & gallinae fel, sed praecipue adipem , contra pusulas in pupillis. Has scilicet ejus rei gratia saginant. Adjuvat mirifice & ruptas ocul tun tuniculaS, admiX-tis schisto & haematite lapidibus. Fimum quoque

earum dumtaXat candidum, in oleo Vetere corneisque pyxidibus adservant, ad pupillarum albugines. Qua in mentione significandum est, pavones fimum situm resorbere tradi, invidentes hominum utilitatibus. Accipiter decoctus in rosaceo efiicacissimus ad inunctiones omnium vitiorum putatur: item fimi ejus cinis cum Attico melle. Laudatur & milvi jecur. Fimum quoque columbarum ex aceto ad aegilopas. Similiter ad albugines & cicatrices. Fel anserinum, sanguis anatum contusis oculis, ita ut postea oesypo& melle inungantur. Fel perdicum cum mellis aequo pondere: per se vero, ad claritatem.' Hippocratis putant auctoritate adjici, quod in argentea pyxide id servari jubent. Ova perdicum in vase aereo decocta cum melle, hulceribus oculorum & glauco

malis medentur. Columbarum, turturum, palum-

44쪽

C. PLINII SECUNDI

bium, perdicum sangitis, oculis critore sussus f exI-mie prodest. In columbis masculae efficaciorem putant. Vena autem sub ala ad hunc usum inciditur, quoniam suo calore utilior est. Superponi oportet splenium e melle decoctum, lanamque succidam oleo ac Vino. Earundem avium sanguis nycta-lopas sanat: & jecur ovium : atque ut in capris diximus essicacius Vulvae. Decocto quoque ejus

oculos abluere suadent: & medulla dolores rumoresque illinere. Bubonis oculorum cinis collyrio mixtus claritatem oculis facere promittitur. Tur turis fimum albugines extenuat: item cochlearum cinis: fimum cenchridis: accipitrum generis hanc Graeci faciunt. Argema ex melle omnibus, quae supra scripta sunt, sanatur. Mel utilissimum oculis, in quo sunt apes immortuae. Ciconiae pullum qui ederit, negatur annis continuis lippiturus: item qui draconis caput habeat. Hujus adipe & melle cum oleo vetere, incipientes caligines discuti tradunt. Ηirundinum pullos plena Luna excaecant, restitutaque eorum acie capita comburuntur: hoc cinere

cum melle utuntur ad claritatem, & dolores, ac

lippitudines, & istaS.

Lacertas quoque pluribus modis ad oculorum remedia assiimunt. Alii viridem incluchini novo fictili: ac lapillos qui vocantur cinaedia, quae Scinguinum tu noribus adalligari solent, novem signis signantes, & singulos detrahunt per dies. Nono emittunt lacertam: lapillos servant ad oculorum dolores. Alii terram substernunt lacertae viridi excaecatae, & una in vitreo vase anulos includunt e

45쪽

NATUR. HISTOR. LIB. XXIX. 39

serro solido vel auro : cum recepisse visum lacertam apparuit per Vitrum, emissa ea, anulis contralippitudinem utuntur. Alii capitis cinere pro stibi ad scabritias. Quidam viridem longo collo in sabulosis nascentem comburunt, & incipientem epiphoram inungunt: item glaucomata. Mustelae etiam oculis punctu erutis, ajunt visum reverti, eademque quae in lacertis & anulis faciunt. Serpentis oculum dextrum adalligatum contra epiphoras prodesse se, si serpens viva dimittatur. Lacrimantibus sine

sine oculis, cinis stellionis capitis cum stibi eximie medetur. Manei muscarii tela, & praecipue spelunca ipsa imposita per frontem ad duo tempora, in splenio aliquo, ita ut a puero impube & capiatur & imponatur , nec is triduo se ostendat ei cui medeatur, neve alteruter nudis pedibus terram attingat his diebus , mirabiliter epiphoris mederi dicuntur. Albugines quoque dicitur tollere inunctione araneus candidus, longissimis ac tenuissimis pedibus, contritus in oleo vetere. Sed is etiam, cujus crassissimum teX- tum est, in contignationibus sere , adalligatus panno , epiphoras sanare traditur. Scarabaei viridis natura contuentium Visum exacuit . Itaque gemmarum sculptores contuitu eorum acquiescunt.

XXXIX. Aures purgat fel pecudis cum melle et canini lactis instillatio sedat dolor . Gravitatem. adeps inim absinthio & oleo vetere: item adeps anserinus. Quidam adjiciunt succum carpse & allii, pari modo. Utuntur la per se ovis formicarum. Namque & huic animali est medicina: constatque ursos aegros hoc cibo sanari. Anseri , omniumque

46쪽

C. PLINII SECUNDI

avium adeps praeparatur, exemtisque Venis omnibus patina novo fictili operta in Sole, subdita aqua serventi liquatur: saccatusque lineis saccis, & infimii novo repositus loco frigido: minus putrescit

addito melle. Murium cinis cum melle instillatus, aut cum rosaceo decoctus, aurium dolores sedat. Si aliquod animal intraverit, praecipuum remedium est murium fel aceto dilutum. Si aqua intraverit, adeps anserinus cum caepae succo . Gliris detracta pelle, intestinisque exemtis, discoquitur melle in vase novo. Medici malunt e nardo decoqui usque ad tertias, atque ita asservari : deinde cum opus

sit, strigili tepefacta infundere. Constat deplorata

aurium vitia eo remedio sanari. Aut si terreni vermes cum adipe anseris decocti infundantur. Item ex arboribus rubri oleo triti exhulceratis , & rupintis auribus praeclare medentur. Lacerti inveterati in os pendentium addito sale, contusas, & ab ictu laesas aures sanant: essicacissime autem ferrugineas maculas habentes, lineis etiam per caudam distincti. Millepeda, ab aliis centipeda, aut multipedadicta, animal est e vermibuS terrae, pilosum , multis pedibus arcuatim repens, tactuque contrahens se: onis con Graeci vocant, alii tylon: essicacem narrant ad aurium dolores, in cortice Punici mali decoctum, & porri succo . Addunt & rosaceum,3c in alteram aurem infiindunt. Illam autem quae non arcuatur, sepa Graeci vocant, lilii scolopen dram, minorem, perniciosamque. Cochleae, quae sunt in usu cibi, cum myrrha , aut thuris polline appositae: item minutae, & latae, fracturis aurium

47쪽

NATUR. HISTOR. LIB. XXIX. r

illinuntur cum melle. Senechis serpentium fervente testa usta, instillatur rosaceo admixto, contra omnia quidem vitia essicax, sed contra graveolentiam praecipue: aut si purulentae sunt, ex aceto emelius cum felle caprino Vel bubulo , aut testudinis marinae. Vetustior anno eadem membrana non prodest, nec imbre perfilsa , ut aliqui putant. Item aranei sanies cum rosaceo, aut per se in lana, Vel cum croco, auribus prodest: gryllus cum sua terra effossas de illitus. Magnam auctoritatem huic animali perhibet Nigidius, majorem Magi, quoniam

retro ambulet, terramque terebret, stridat noctibus. Venantur eum formica circumligata capillo, in cavernam ejus conjecta, effato prius pulvere ne sese condat: ita formicae complexu extrahitur. Ventris gallinaceorum membrana quae abjici solet, inveterata & in vino trita, auribus purulentis calida infunditur , gallinarum quoque adeps. Est &quaedam pinguitudo blattae, si caput aVellatur: hanc tritam una cum rosaceo auribus mire prodesse dicunt , sed lanam, qua incluserint, post paulum extrahendam. Celerrime enim id pingue transire in animal, fierique vermiculum. Alii binas ternas vein oleo decoctas emcacissime auribus mederi scribunt, & tritas in linteolo imponi contussis. Hoc quoque animal inter pudenda est: sed propter admirationem naturae, priscorumque curae, totum in hoc loco explicandum. Plura earum genera fecerunt. Molles, quas in oleo decoctas, VerruciS esse ficaciter illini experti sunt. Alterum genUS mylce con appellavere, circa molas fere nascens. Has ca-

48쪽

1 C. PLINII NATUR. HIST. LIB. XXIX.

pite detracto attritas, lepras sanasse, Musa & Picton in exemplis reliquerunt. Terti m genus & odoris taedio invisum, exacuta clune, cum pisielaeo sanare hulcera alias insanabilia: strumas , panos, diebus viginti uno impositas, percussa, contusa, cZcoethe , scabiem, furunculosque , detractis pedi-hus & pennis. Nos haec etiam audita fastidimus. At hercule Diodorus & in morbo regio, & orthopnoicis se id dedisse tradit cum resina & melle. Tantum potestatis habet ea ars pro medicamento dandi quidquid velit. Humaniss1mi eorum cinerem crematarum servandum ad hos usus in cornea pyxide censuere, aut tritas clysteribus infundendas orthopnoicis, aut rheumaticis. Infixa utique corpori illitas extrahere constat. Mel utilissimum auribus quoque est, in quo apes emortuae sunt. Parotidas comprimit columbinum stercus vel per se, vel cum farina hordeacea aut avenacea. Noctuaeque cerebrum vel jecur cum oleo infusum auriculae, Aut parotidi : multipeda cum resinae tertia parte illita: grylli sive illiti, sive adalligati. At reliqua morborum genera medicinasque ex iisdem animalibus , aut ejusdem generis, sequenti dicemus volumine.

49쪽

HISTORIAE

LIBER XXX.

SEARCH

MENU NAVIGATION