Historiae naturalis libri XXXVII

171쪽

N1sT R. LIB. XXXII. Irr

ejus binae sulphuris, ct anchusae totidem, octo spumae argenteae adduntur, adspersaque aqua teruntur una. Sic illita facies post quatuor horas abluitur. Medetur & lentigini ceterisque vitiis, ex ossibus sepiarum cinis. Idem & carnes excrescentes tollit& humida ulcera. Psoras tollit rana decocta in heminis quinque aquae marinae: excoqui debet, donec sit lentitudo R mellis. g. Fit in mari & halcyoneum adpellatum, ex nidis, ut aliqui existimant, halcyonum & Ceycum: rout alii, e sordibus spumarum crassescentibus: alii, e limo, vel quadam maris lanugine. Quatuor ejus genera: cinereum spissum, odoris asperi: alterum molle, lenius, odore fere algae: tertium candidioris vermiculi: quartum pumicosius, spongia que putri simile. Paene purpureum, quod optimum, hoc dc Milesium vocatur. Quo candidius autem, hoc minus probabile est. Vis eorum, ut exulcerent, purgent. Usus tostis & sine oleo. Mire lepras, lichenas, lentigines tollunt cum lupino, & sulphu- et Oris duobus obolis. Halcyoneo utuntur & ad oculo rum Cicatrices. And reas ad lepras cancri cinere cum oleo usus est: Attalus thynni adipe recenti ad oris

XXVIII. MaenMum muria, & capitum cinis cum

172쪽

r a C. PLINII NATUR.

melle sanat strumas. Pungi piscis ejus, qui rana in mari adpellatur, ossiculo de' cauda, ita ut non vulneret, prodest. Id faciendum quotidie, donec per- curentur. Eadem vis & pastinacar radio, & lepori

marino imposito, ita ut celeriter removeantur: echini testis contusis & ex aceto illitis: item scolopen-drae marinae e melle: cancro fluviatili contrito vel combusto ex melle . Mirifice prosunt & sepiae ossa cum axungia vetere contusa & illita. Sic & ad paro rotidas utuntur, & sauri piscis marini jocineribus. Quin & testis cadi salsamentarii tu sis cum axungia vetere, muricumque cinere ex oleo ad parotidas strumasque. Rigor cervicis mollitur marinis, qui pediculi vocantur, drachma pota: castoreo poto cum pipere ex mulso mixto ranis decoctis ex oleo & sale, ut sorbeatur succus. Sic & opisthotono medentur, & tetano: spasticis vero pipere adjecto. Anginas maenarum salsarum ex capitibus cinis ex melle illitus aboleti ranarum decoctarum ex aceto succus:

dio hic & contra tonsillas prodest. Cancri fluviatiles triti singuli in heminam aquae anginis medentur gargarizati: aut e vino, ct calida aqua poli. Uvae medetur garum cochlearibus subditum. Vocem siluri recentes, salsive, in cibo sumpti adjuvant.

XXIX. Vomitiones mulli inveterati tritique in

173쪽

HISTOR. LIB. XXXII ira

potione concitant. Suspiriosis castorea cum Hammoniaci exigua portione ex aceto mulso jejunis utilissima potu. Eadem potio spasmos Stomachi sedat ex aceto mulso calido. Tussim sanare dicuntur piscium modo e jure decoctae in patinis ranae . Suspensae autem pedibus cum destillaverit in patinam saliva ea rum, exenterari jubentur, abjectisque interaneis con-ὀiri . Est rana parva arborem scandens , atque ex ea vociferans: in hujus os si quis exspuat , ipsamque demittat, tussi liberari narratur. Praecipiunt & iocochleae crudae carnem tritam bibere ex aqua calida in tussi cruenta.

XXX. p. Iocineris doloribus scorpio marinus In

vino necatur, ut inde bibatur. Conchae longae carnes ex mulso potae cum aqua, pari modo: aut, si febres Sint, ex aqua mulsa . Lateris dolores leniunt hippocampi tosti sumpti , letheaque similis ostreo in cibo sumpta: Ischiadicorum, muria siluri clystere infusa. Dantur autem conchae ternis obolis dilutae in vini sextariis duobus per dies quindecim. a. XXXI. Alvum emollit silurus e jure, & torpe

do in cibo. Et olus marinum simile sativo: stoma

cho inimicum, alvum facillime purgat: sed pr*ptor

acrimoniam cum pingui carne coquitur. Et omnium

piscium jus. Idem S urinas ciet, e vino maxime . Optimum e scorpionibus & ivlide, & saxatilibus , nec virus resipientibus. Coqui debent cum anetho,

174쪽

1 ε C. PLINII NATUR.

apio, coriandro, porro, additis oleo & sale . Purgant & cybia vetera, privatii ue cruditates , pituitam bilemque trahunt. Purgant & myaces, quo

rum natura tota in hoc loco dicetur . A cervantur muricum modo, Vivuntque in algosis, gratissimi autumno, & ubi multa dulcis aqua miscetur mari, Ob id in AEgypto laudatissimi. Proced cnte hieme, amaritudinem trahunt, coloremque rubrum. Horum jus traditur alvum & vesicas exinanire , interanea dein 3O stringere, omnia adaperire, renes purgare, sangui nem adipemque minuere. Itaque utilissimi sunt hydropicis, mulierum purgationibus, morbo regio, armticulario, inflationibus. Item prodesse sellis, pituitae, pulmonis, jocineris, splenis vitiis , rheumatismis . Fauces tantum vexant, vocemque obtundunt.

Ulcera quae serpant , aut sint purganda , sanant: item carcinomata. Cremati autem, ut murices, dc morsus canum hominumque cum melle, lepras, lentigines. Cinis eorum lotus emendat caligines, gina O givarum & dentium vitia , eruptiones pituitae : &contra dorycnium aut opocarpaton antidoti vicem obtinent. Degenerant in duas species: in mitulos, qui salem virusque resipiunt: myiscas, quae rotun ditate differunt, minores aliquanto atque hirtae, te

nuioribus testis, carne dulciores R. Mituli quoque,

175쪽

HISTOR. LIB. XXXII. a s

ui murIces, cinere cau ticam vim habent i ct ad lepras , lentigines , maculas . Lavantur quoque plumbi modo ad genarum cra,situdines, & oculorum albugines, caliginesque, atque in aliis partibus sordida ulcera, capitisque pusulas. Carnes vero eorum ad canis morsus imponuntur . At pelorides emolliunt alvum: item castorea ex aqua mulsa drachmis

binis. Qui vehementius Volunt , addunt cucumerissati vi radicis siccatae drachmam, & aithronitri duas. Tetheae torminibus & inflationibus occurrunt . In- roveniuntur hae in soliis marinis sugentes, fungorum verius generis, quam piscium. Ea dem & tenesmum dissolvunt , renumque vitia . Nascitur & in mari

absin hium, quod aliqui Seriphium vocant, circa Ta-posirin maxime AEgypti, exilius terrestri . Alvum solvit , & noxiis animalibus intestina liberat. Solvunt & sepiae. In cibo dantur cum oleo, & sale,& sarina, decoctae. Maenae salsae cum felle taurino illitae umbilico, alvum solvunt. Ius piscium in patina coctorum cum lactucis tenesmum discutit. Can- 2 Ocri fluviatiles triti ex aqua poti , alvum sistunt , urinam eient , in vino alvum . Ad emptis brachiis calculos pellunt tribus obolis cum myrrha triti, sin gulis eorum drachmis. Ileos di inflationes castorea cum dauci semine, & petroselini , quantum ternis digitis sumatur , ex mulsi calidi cyathis quatuor e tormina vero cum anetho ex vino mixto. Erythini

176쪽

i 6 C. PLINII NATUR.

in cibo sumpti sistunt alvum. Dysentericis meden. tur ranae cum scilla decoctae, ita ut pastilli sant :vel cor earum cum melle tritum , ut tradit Niceratus. Morbo regio salsamentum cum pipere , ita

ut reliqua carne abstineatur.

XXXII. Lieni medetur solea piscis impositus ritem torpedo: item rhombus vivus: dein remittitur in mare. Scorpio marinus necatus in vino, vesicaevitia, & calculos sanat . Lapis , qui invenitur inaci scorpionis marini cauda, pondere oboli potus: enhydridis jecur: blendiorum cinis cum ruta. Inveniuntur & in bacchi piscis capite ceu lapilli . Hi potiex aqua calculosis praeclare medentur .iAjunt & urticam marinam in vino potam prodesse: item pulmonem marinum decoctum in aqua. Ova sepiae urinam movent, renumque pituitas extrahunt. Rupta convulsa cancri fluviatiles triti in asinino lacte maxime sanant: echini vero cum spinis suis contusi in vinopoli calculos. Modus singulis hemina: bibitur donec zo prosit, ct alias in cibis ad hoc proficiunt. Purgatur vesica & pectinum ei bo. Ex his mares alii dona cas,

alii autos vocant: seminas onychas . Urinam mares movent. Dulciores seminae sunt di unicolores. Sepiae quoque ova urinam movent, renes purgant.

XXXIII. Enterocelicis lepus illinitur tritus cum melle. Iecur quoque aquaticae colubrae, item hydri tritum potumque, calculosis prodest. Ischiadicos au-

177쪽

HisTOR. LIB. XXXII. 177

tem liberant salsamenta ex Siluro infusa clystere, evacuata prius alvo . Sed is adtritus cinis e capite mugilum mullorumque: comburuntur autem in fictili vase: illini cum melle debent. Item capitis maenarum

einis di ad rhagadas, & ad condylomata utilis : sicut pelam dum salsarum capitum cinis , vel cybiorum cum melle . Torpedo adposita procidentis interanei morbum ibi coercet. Cancrorum fluviatilium einis ex olea dc cera, rimas in eadem parte emendat: item & marini cancri polline. Io

XXXIV. Panos salsamenta coracini discutiunt: sciarnae interanea & squamae combustae : scorpio in vino decoctus, ita ut foveantur ex illo. At echinorum testae contusae & ex aqua illitae, incipientibus panis resistunt. Μuricum vel purpurarum cinis utroque modo, sive discutere opus sit incipientes, sive concoctos emittere. Quidam ita componunt medicamentum : cerae ct thuris drachmas xx, spumae argenti XL, cineris muri cum X, olei veteris heminam. Prosunt per se salsamenta cocta . Cancri fluviatiles et o

triti verendorum pusulas discutiunt: cinis ex capi te maenarum: item ornes decoctae & impositae. Similiter pereae salsae e capite cinis melle addito. Pe lamidum capitis cinis, aut squalinae piscis cutis com busta. Haec est, qua diuimus lignum poliri : quia& e mari fabriles usus exeunt . Prosunt & smarides illitae: item muricum vel purpurarum testae ci

178쪽

nis cum melle: e Acacius crematarum cum carnibus Suis . Carbunculos verendorum privatim salsamenta cocta cum melle restinguunt. At testem, si descenderit, cochlearum spuma illini volunt.

XXXV. Urinae incontinentiam hippocampi tostidi in cibo saepius sumpti emendant. Item ophidion pisciculus congro similis cum lilii radice . Pisciculi

minuti, ex ventre ejus, qui devoraverit exempti ,& cremati, ita ut cinis eorum bibatur ex aqua. Ju-ao bent di cochleas Africanas cum sua carne comburi, cineremque ex vino Signino dari. XXXVI. Podagris articulariisque morbis utile est oleum, in quo decocta sint ranarum intestina ect rubetae cinis cum adipe vetere. Quidam & hordei cinerem adjiciunt, trium rerum aequo pondere.

Iubent & lepore marino recenti podagram fricari . Fibrinis quoque pellibus calceari , maxime Pontici fibri. Item vituli marini : cujus & adeps prodest . Nec non & bryon, de quo diximus, lactucae simia o te, rugosioribus soliis , sine caule . Natura est ei styptica. Impositumque lenit impetus podagrae. Item alga, de qua ipsa dictum est, observaturque in ea,

ne arida imponatur. Perniones emendat pulmo marinus, cancrique marini cinis ex oleo, item fluviatiles triti, sicque cinere & oleo subacti di & siluriadeps. Et in articulis , morborum impetus sedant ranae subinde recentes impositae quidam dissectas

179쪽

HISTOR. LIB. XXXII. 130

iubent imponi . Corpus auget jus mitulorum , &

concharum.

XXXVII. Comitiales, ut diximus, coagulum vituli marini bibunt cum lacte equino, asini nove, aut cum Punici succo , quidam ex aceto mulso . Nec non aliqui per se pitulas devorant . Castoreum in aceti mulsi cyathis tribus jejunis datur. His vero , qui saepius corripiuntur , clystere infusum mirifice prodest. Castorei drachmae duae esse debebunt, mellis & olei sextarius, ct aquae tantumdem. Ad prae- rosens vero correptis olfactu subvenit cum aceto. Datur & mustelae marinae jecur, item muris: vel te studinum sanguis.

XXXVIII. 1 o. Febrium circuitus tollit jecur delphini gustatum ante accessiones. Hippocampi necantur in roseo , ut perungantur aegri in frigidis febribus. Et ipsi ad alligantur aegris. Item ex a Sello pisce lapilli, qui plena Luna inveniuntur in capite, adligantur in linteolo R. Pagri fluviatilis longi simus dens capillo adalligatus , ita ut quinque et odiebus eum, qui adligaverit, non cernat aeger: ran in trivio decoctae oleo abjectis carnibus , per Mn Q liberant quartanis. Sunt, qui strangulatas in oleo sapsas clam ad alligent, oleoques eo perungant . CQrearum adalligatum frigora febrium minuit: ct oleum, u) luteo.

180쪽

18o C. PLINII NATUR.

in quo intestina decocta sint. Maxime autem quariatanis liberant, ablatis unguibus ranae ad alligatae, &rubetae. Iecur ejus vel cor adalligatur in panno leucophaeo. Cancri fluviatiles triti in oleo & aqua , per unctis ante accesSiones in febribus prosunt. Aliqui & piper addunt . Alii decoctos ad quartas iaxino e balineo egressis bibere suadent in quartan s. Aliqui vero sinistrum oculum devorari jubent. ΜΑ-gi quoque oculis eorum ante Solis ortum ad alliga-xo tis aegro, ita ut caecos dimittant in aquam, tertianas abigi promittunt. Eosdem oculos cum carnibus lusciniae in pelle cervina ad alligatos, praestare vigiliam somno fugato tradunt. In lethargum vergentibus coagulo balaenae, aut vituli marini ad olfactum utuntur. Alii sanguinem testudinum lethargicis it linunt. Tertianis mederi dicitur & spondylus percae ad alligatus: quartanis cochleae fluviatiles in cibo recentes . Quidam ob id adservant sale , ut dent tritas in potu.1o XXXIX. Strombi in aceto putrefacti , lethargi

cos excitant odore. Prosunt & cardiacis. Cachecti-ciS, quorum corpus macie conficitur , tethea utilia sunt cum ruta ac melle. Hydropicis medetur adeps delphini liquatus, cum vino potus. Gravitati Sap xis occurritur tactis naribus unguento , aut odoribus, vel quoquo modo obturatis . Strombi quoque

carnes tritae, & in mulsi tribus heminis pari modo

aquae,