장음표시 사용
221쪽
Ubicumque quinta argenti portio est, electrum vocatur. Scrobes eae reperiuntur in canaliensi. Fit de cura electrum argento addito. Quod si quintam portionem excessit, incudibus non resistit. Et electro auctoritas, Homero teste, qui Menelai regiam auro, electro, argento, ebore fulgere tradit. Minervae templum habet Lindos, insulae Rhodiorum, in quo Helena sacravit calycem ex electro. Adjicit
historia, mammae suae mensura. Electri natura est, ad lucernarum lumina clarius argento splendere. IO
Quod est nativum, & venena deprehendit. Namque discurrunt in calycibus arcus, caelestibus similes, cum igneo stridore: & gemina ratione praedi
XXIV. Aurea statua prima omnium nulla inanitate, & antequam ex aere aliqua illo modo fieret, quam vocant holosphyra ton, in templo Anaitidisposita dicitur, quo sit situ terrarum nomen hoc significavimus, ) numine gentibus illis sacratiss mo. Direpta est Antonii Parthicis rebus. Scitumque nar- et ratur dictum unius veteranorum Bononiae, hospitali Divi Augusti corna, cum interrogaretur, ei et ne
Verum, eum qui primus violasset hoc numen, ocu lis membrisque captum exspirasseὸ Respondit enim, tum maxime Augustum de crure ejus coenare, se que illum esse, totumque sibi censum ex ea rapina. Hominum primus dc auream statuam & solidam
222쪽
Gorgias Leontinus Delphis In templo sibi posuit,
Lxx circiter olympiade. Tantus erat docendae Oratoriae artis qua Stus.
XXV. Aurum plurimis modis pollet in remediis. Vulneratisque, dc infantibus adplicatur, ut minus noceant, quae inferantur, veneficia. Est Jc ipsi superlato vis malefica, gallinarum quoque & pecorum feturis. Remedium est abluere illatum, di spargere eos, quibus mederi velis. Torretur & cum salis 3 O gemino pondere, triplici miseos, dc rursum cum duabus salis portionibus, dc una lapidis, quem schiston vocant: ita virus tradit rebus una crematis in
fictili vase, ipsum purum dc incorruptum. Reliquus cinis servatus in fictili , dc ex aqua illitus, lichenas
in facie sanat. Lomento eum convenit ablui. Fistulas etiam Sanat, dc quae vocantur haemorrhoides. Quod ei 'tritus pumex adjicitur, putria ulcera &tetri odoris emendat. Ex melle vero decoctum cum melanthio, dc illitum umbilico, leniter solvit alvum . et O Auro verrucas curari M. Varro auctor e St. XXVI. s. Chrysocolla humor est in puteis, quos diximus, per venam auri defluens, crasSeScente limo rigoribus hibernis usque in duritiam pumicis. Laudatiorem eamdem in aerariis metallis, & proximam in argentariis fieri compertum est. Invenitur
223쪽
ct in plumbariis, vilior etiam auraria. In omnibus autem iis metallis fit & cura, multum infra natura lem illam: immissis in venam aquis leviter hieme tota, usque in Iunium mensem, dein siccatis in Iunio & Iulio: ut plane intelligatur nihil aliud chrysocolla, quam vena putris. Nativa duritia maxime distat: luteam vocant. Et tamen illa quoque herba, quam lutum adpellant, tinguitur. Natura est, quae lino lanaeve, ad succum bibendum. Tunditur in pila, deinde tenui cribro cernitur: postea molitur, Ioac deinde tenuius cribratur. Quidquid non transmeat, repetitur in pila, dein molitur. Pulvis semper in catinos digeritur, & ex aceto maceratur, ut Omnis duritia solvatur: ac rursus tunditur, dein lavatur in conchis, siccaturque. Tunc tinguitur alumine schi
sto, dc herba supra dicta: pingiturque, antequam pingat. Refert quam bibula docilisque sit. Nam nisi rapuit colorem, adduntur scytanum' atque turby-εtum: ita vocant medicamenta sorbere cogentia.
XXVII. Cum tinxere pictores, orobit in vocant, a Pejd que duo genera faciunt: luteam, quae SerVatur in lomentum: & liquidam, globulis sudore resolu tis. Haec utraque genera in Cypro sunt. Laudatissima in Armenia, secunda in Macedonia, largissima in Hispania. Summa commendationis, colorem
224쪽
in herba segetis laete virentis quam simillime reddat. Visumque jam est Neronis Principis spectaculis arenam Circi chrysocolla sterni, cum ipse concolori panno aurigaturus esset. Indocta opificum turba tribus eam generibus distinguit: asperam, quae laxatur in libras denariis vir mediain, quae denariis quinis: adtritam, quam dc herbaceam vocant, quae x, ur. Sublinunt autem arenosam, priusquam inducant, atramento, dc Paraetonio . Haec sunt tenaciar O ejus & colori blanda. Paraetonium, quoniam est na tura pinguissimum, dc propter laevorem tenacisSimum, atramento adspergitur, ne Paraetonii candor pallorem chrysocollae adserat. Luteam putant a luto herba dictam, quam ipsam caeruleo subtritam, pro chrysocolla inducunt, vilissimo genere atque fallacissimo .
XXVIII. Usus chrysocollar dc In medicina CStad purganda vulnera cum cera & oleo. Eadem per se arida siccat dc contrahit. Datur dc in angina, et O Orthopia Ceave, lingenda cum melle. Concitat vomitiones: miscetur Ec collyriis ad cicatrices oculorum: ac viridibus emplastris, ad dolores mitigandos, dccicatrices trahendas . Hanc chrysocollam medici ace- sin adpellant, quae non est orobitis.
XXIX. Chrysocollam dc aurifices sibi vindicant adglutinando auro: dc inde omnes adpellatam similiter utentes dicunt. Temperatur autem ea Cypria
225쪽
aerugine, δc pueri impubis urina, addito nitro. Te ritur Cyprio aere in Cypriis mortariis: santernam
vocant nostri*. Ita serruminatur aurum, quod argentosum vocant. Signumque est, si addita sanierna nitescit. E diverso aerosum contrahit se, hebetaturque, & dissiculter serruminatur. Ad id gluti
num fit, auro, & septima parte argenti ad supra dicta additis, unaque contritis. XXX. Contexi par est reliqua circa hoc, ut universa naturae contingat admiratio. Auri glutinum io est tale. Argilla serro, cadmia aeris ma sis, alumen laminis, resina plumbo & marmori: sed plumbum nigrum albo jungitur, ipsumque album sibi oleo. Item stannum agramentis, stanno argentum. Pineis optime lignis aes serrumque sunditur: sed & .Egyptia papyro: paleis aurum. Calx aqua accenditur, ct Thracius lapis: idemque oleo restinguitur. Ignis autem aceto maxime, & visco, & ovo. Terra minime flagrat. Carboni major vis exusto, iterumque fagranti. 2 XXXI. 6. Ab his argenti metalla dicantur, quae sequens insania est. Nonnisi in puteis reperi tur, nullaque sui spe nascitur: nullis, ut in auro lucentibus scintillis. Terra est alia rufa, alia cine racea. Excoqui non potest, nisi cum plumbo nigro,
a) nostri abest cum reliquis usque ad Signumque &c.
226쪽
aut cum vena plumbi. Galenam vocant, quae juxta argenti venas plerumque reperitur. Et eodem opere ignium descendit pars in plumbum, argentum autem superne innatat, ut oleum aquis. Reperitur in omnibus paene provinciis, sed in Hispania pulcherrimum: id quoque in sterili solo, atque etiam montibus: & ubicumque una inventa vena est, non procul invenitur alia. Hoc quidem & in omni sere materia: unde metalla Graeci videntur dixisse. io Mirum, adhuc per Hispanias ab Annibale inchoatos puteos durare, sua ab inventoribus nomina habentes. Ex queis Bebulo adpellatur hodieque, qui ccc pondo Annibali subministravit in dies, ad mille quingentos jam passus cavato monte, per quod spatium Aquitani stantes diebus noctibusque egerunt
aquaS lucernarum mensura, amnemque faciunt. Argenti vena, quae in summo reperta est, crudaria adpellatur. Finis antiquis fodiendi solebat esse alumen inventum: ultra nihil quaerebatur. Nuper in-2Ο Venta aeris vena infra alumen alba, finem spei fecit. odor ex argenti fodinis inimicus omnibus animalibus, sed maxime canibus. Aurum argentumque quo mollius, eo pulcrius. Lineas ex argento nigras
produci plerique mirantur. XXXII. Est & lapis in his venis, cuius vomi
ca liquoris aeterni argentum vivum adpellatur: ve-ngnum rerum omnium. Exest ac perrumpit vari
227쪽
permanans tabe dira. Omnia ei innatant, praeter aurum: id unum ad se trahit. Ideo & optime purgat, ceteras ejus sordes exspuens crebro jactatu fictilibus in vasis, alutis 'injectis. Sed ut ipsum ab auro discedat, in pelles subactas effunditur, per quas sudoris vice defluens, purum relinquit aurum. Ergo & cum aera inaurantur, sublitum bracteis pertinacissime retinet. Verum pallore detegit simplices aut praetenues bracteas. Quapropter id furtum quaerentes, ovi liquore candido usum eum adulte- ioravere: mox & hydrargyro, de quo suo dicemus loco. Et alias argentum vivum non largum invenis
XXXIII. In iisdem argenti metallis invenitur,
ut proprie dicamus, spumae lapis candidae nitentisque, non tamen translucentis: stina mi adpellant, alii stibium, alii alabastrum , alii larbason. Duo ejus genera, mas & semina. Magis probant seminam: horridior est mas, scabriorque, & minus pondero sus, minusque radians & arenosior: semina contra et onitet, friabilis, fissurisque, non globIs dehiscens. XXXIV. Vis eius adstringere, dc refrigerare principalis autem ei rea oculos: namque ideo etiam plerique platyophthalmob id adpellavere, quoniam in calliblepharis mulierum Lilatet oculos. Et fluxio-
228쪽
nes inhibet oculorum , exulcerationesque, farina ejus dic thuris, gummi admixto. Sistit & sanguinem e Rcerebro defluentem. Elscacior & contra recentia
vulnera: & contra veteres canurn morsus inspersus
farina: ct contra ambuSta igni, cum adipe, ac spuma argenti, cerussaque, & cera. Uritur autem of- fis bubuli fimi circumlitum in clibanis: dein restinguitur mulierum lacte, teriturque in mortariis, admixta pluvia. Ac subinde turbidum transfunditur in Io aereum vas, dc mundatur nitro. Fex ejus intelligitur plumbosissima, quaeque subSedit in mortaris, abjiciturque. Dein vas, in quo turbida transfu Sasunt, opertum linteo per noctem relinquitur, di
postero die quod innatat, effunditur, spongiaque tollitur. Quod ibi subsedit, flos intelligitur, ac linteolo interposito in Sole siccatur, non ut perare-Scat. Iterumque in mortario teritur, & in pastillos dividitur. Ante omnia autem urendi motus neceS- artus est, ne plumbum fiat. Quidam non fimo utun- et O tur coquentes, sed adipe. Alii tritum in aqua triplici linteo saccant, farcemque abjiciunt, idque quod defluxit, transfundunt, quidquid subsidith colligentes: emplastris quoque & collyriis miscent. XXXV. Scoriam in argento Graeci vocant hencysma. Vis ejus adstringere & refrigerare corpo
229쪽
ra. Additur emplastris, ut molybda na, de qua dicemus in plumbo, cicatricibus maxime glutinandis:& contra tenesmos, dysenteriasque, infusa clysteribus cum myrteo oleo. Addunt di in medicamenta, quae vocant liparas, ad excrescentia ulcerum, aut ex adtritu sacta, aut in capite manantia. Fit in iisdem metallis & quae vocatur spuma argenti. Genera ejus tria: Optima, quam chrysit invocant: secunda, quam argyri tin: tertia , quam molybditin. Et plerumque omnes hi colores in iisdem rotubulis inveniuntur. Probatissima est Attica, proxima Hispaniensis. Chrysitis ex vena ipsa fit, argyritis ex argento, molybditis plumbi ipsius fusura, quae fit Puteolis, & inde habet nomen. Omnis aut tem fit excocta sua materia ex superiori catino defluens in inseriorem, & ex eo sublata veruculis ferreis, atque in ipsa famma convoluta, ut sit modi ci ponderis. Est autem, ut ex nomine ipso intelligi potest, servescentis materiae spuma. Distat a c0ria, quo potest spuma a faece distare. Alterum et OPurganti Se materiar, alterum purgatae vitium e t. Quidam duo genera faciunt spumae, quae Vocantlythrida'& peumenem; tertium molybda nam, in plumbo dicendam. Spuma ut sit utilis, iterum cO-quitur, confractis tubulis ad magnitudinem anulorum: a) sterebrida. Plinius T. VII.
230쪽
ita accensa sollibus, ad separandos carbones cineremiaque, abluitur aceto aut vino, simulque restinguitur. Quod si sit argyritis, ut candor ei detur, magnitudine fabae confracta, in fictili coqui jubetur ex aqua, addito in linteolis tritico dc hordeo novis,
donec 'purgentur. Postea sex diebus terunt in mortariis, ter die abluentes aqua frigida: & cum desinant, calida, addito sale fossili, in libram spumae obolo. Novissimo die condunt in plumbeo vase .ao Alii cum faba candida ac ptisana coquunt, dc in Sole siccant. Alii in lana candida cum faba, donec
lanam non denigret . Tunc salem fossilem adjiciunt, subinde aqua mutata, siccantque diebus ΣLcalidissimis aestatis. Nec non in ventre suillo in aqua coquunt, exemptamque nitro fricant, dc ut supra, terunt in mortariis cum sale. Sunt, qui non coquant, sed cum sale terant, & adjecta aqua abluant. Usus ejus ad collyria, & litu ad muliebrium cicatricum foeditates tollendas, maculasque, ct abluendum casto pillum. Vis autem siccare, mollire, refrigerare, temperare, purgare, explere ulcera, tumores lenire. Talibusque emplastris supra dictis ignes etiam sacros tollit cum ruta, myrtoque , dc aceto: itemque perniones cum myrtoq& cera.