Syntagma variarum dissertationum rariorum

321쪽

HIs Tostro T, T O UO G DC A. 3o 7 enimn est Sic Bedae ab idem potest esse ac post, ut sensus sit, Christum statim post indecimum Kal. Aprilas exactum passioni se accinxisse

322쪽

lis, quas sit praegnantes attulimus, rationibus inducti, sicque tota res sufficienter xpedita fuisset. Ea tamen fusius attexere haut piguit, quae non modo incertum ac lubricum, sed Qvanum ac sivolum isse illud, quod hic quaesivit, praesidium ostenderent. Persuadeat iis Langius, qui cerebrum in calcaneo gerunt, sic non vulgare hic antiquitatis mantelum invenisse. Nos prosecto Non obtusa adeo gestamus pectora Cimbri Verum alterum jam ejus testem Chry1ostomum examinemus. Hunc producit p. 3 8q. dum ait Tres quoque dies insepulcro mansisse o sostomus asserit, 'ut ex iis verbis, qua antea citavimus, liquet. Quaenam a tem sunt ista verbal Nulla reperio praeter ea, uae paulo ante p. 382. allegaverat, hunc in modum concepta: ου ἀλειπεν ον τῆ γῆ, ἀλλ' eis

τω χρινήτων ἡμερων. is ex his δαρυσορρημον verbis illud vel ulla veri specie exsculperet, quod Langius exprimete conatus Qua felicit te ac dexteritate ante Ignatium ac Hieronymum alim vit, uti cap. LII. vidimus, eadem hic Chrysostomum ad partes vocat Per DEUM re, Langi, immortalem obtestor, ut ostenda , quis vel unicus orationis Chrysostomiana apex id indigitet, quod tantum is morat Clitisti in s pulcro spatium attribuerit, quantum tu fingis. Ne persemnium quidem id disertissimo Patri in mentem venit. Adivi ipsum non sine sollicitudine, rogavi scntentiam sed nihil plane in tui favorem pronunciavit. In eo, quem allegas, loco, nempe Homia XLIV. in Matthaeum, contra insanos Marcionis assectis disputat, totus in eo occupatur, ut oste dat Christum revera, non apparenter sitiem, ut ille impie fingebat, mortuum ac sepultum fuisse. Quae hanc ipsius iῆσιν statim sequuntur,

Φαύοισία. Dic mihi, quase fidione seri mone putas in ventre cetiyonam fuisse nec potes id quidem dicere quam nec Christum in corde ter fuisse regandum tibi est Non enim fieri potest, ut veritatis Aura procul a Mgmento sit, veritas autem falsa imagine involvatur. mox addit: ἀεν

323쪽

θῆναι μυρία ἐσπέδασεν ο Διαζολ . τον 'αυρον λεγε - το πα9'. Unde aut Diaboli discipulos esse omnes, qui Maircionis morbo iaborant, cum has non credant, qua ne oblivioni traderentur, mille sacramentis emeritum a

324쪽

Hinc addit, Christum dierum ni/-ero moriem confirmasti. Nempe tres illi dies civiles, quorum unum int rum, duorum partes, in tumulo transegit, ipsum vere mortuum fuisse contra Marcionem declarant. Siquid tangi consenum dixisset Chryses mus, non tres dies absolute nom, nasset, sed vel totidem noctes adiecisset, vel aliam notam δι ιριτικη- a' posuisset, qua dies naturales, non civiles, designarentur. Sed nihil l le in secundissam Patris κδει occurrit. Cur ne verbulo id probare con tus est Langius, Chrysbstomum tres dies natin ales a noctibus distinctos

intendisses an stipites 3 sunsos nos esse credidit, quibus, quidquia ipse semniaret, nullo negotio perruaderi posset Sed vidit sine dubio ipse, nia si nihil plane vidit, nullis id fidiculis Chryse m exprimi posse. V luit nihilominus aliquid proserre, licet iutile, ne nihil protulisse vider

tuta res illos dies, quos morti Christi tribuit doctissimus Pater, nempe civiles seu artificiales, in mora Servatoris tumulo clausi supra evidenter demonstravimus. Jamque Langio gratias agimu , quod tam nobis per omnia faventem ac exacte consentientem Chryse mi interpretationem suppeditaverit. Nihil enim essem poterat, quod melius nobiscum conveniret Miror autem Langium non Epiphanii dextram prensasse, ejus-rue suffragium implorasse, cum is non minus, quam Chrysostomus, trestes in sepulcro mansisse Christum afferat. Nam Her. XLII. π q. sepulturam Christi τοῦ σωματο την τρι μερον Θέσιν vocat, cn. 76. Sem Vatorem τριήμερον μεταξυ νεκρων γεγεννῆογα addit. Idem in ΑνακεφαλάTILL 3. n. 9 corporis Christi ἀψύχου ριωνανὶ τὸ τριημερον απνου τε ἀκινητου mentionem ficit, rupe Christum ἀνις αρα τριήμερον asserit. Plus certe non dixit Chq stomus, quando Servatorem τρεις μερας συγχωρῆσαι ait, quam Epiphanius, dum triduanam corporis ipsius exanimis in sepulcro inter mortuos moram toties inculcat. Uterque autem triduum civile, seu tria νυχΘ μενα, eaque non solida cintegra, mani est

tellisit. Non enim ita insanivit I at quia Christum τριήμερον in sepulcro jacuisse dixerat, ideo maturalibus 'ribus noctibus ibi delituisse eum crediderit. Existimavit enim extracontroversiam Cyprius ille ater, inuidem verissime, Christum seria sexta die V netis crucifixum ac sepultum fuisse, & seri die Solis resuscitatum, ut sito loco ostendem Quod ipsi quoque nonn ip 8 . dum Diphanium communem aliis errorem ksen us veram et

remque sententiam errorem appellans, ignotat nobis, si ejus selsam n

vamque opinionem pro deliri habremvis Minum esse, Christumferia

326쪽

censuit, Langius id praecedente quinta accidisse periendit. Gratuletur iam sibi Langius de insigni hic reperto patrono, credantque id illi, qui mi

ἀμετρια της ἐνΘολκῆς sunt siderati. Solum ipsum modo secum spatiari cernimus, tam duce qui praeeat, quam milite, qui signa sequatur,ta stitutum. Qui Scripturam veritatem dereliquit, hunc Patres universi merito deserunt. Nuda qui claudat latera, neminem usquam, nisi multum fallor, consequetur.

Argumenta e Scriptura pro ant0ua veraquesententia firmanda asserumsur. I. E locis, ubi tertio die Christus Furrexisse ρerhibetur. II. Enomine Parasceves diei Passionis trabino Mus propria significatis

ostenditur. Item ex appellasione προσοιccώτου Marc. XV, 2. qua inexplicatur. III. Quia Pascha eo anno in Sabbasum incidisse m moratur. Sabbati noι, quid primario designe, Loeus Johan. XIX,

3I. exponitur. εγάλη ἡμερα quid IV. E verbis Lue XXIII, i 6. Unicum Sabbatum Christus in tumulo, em mulieres in otio ex gerunt. Locutio διαγενοριεν τοῦ σοιccώτου pud Marcum. Haratur, ut G alia apud Mattharaim τι σαec των. V. Eduorum Disciρω- tirum verbis Luc. XXIV a I. quorum vis exprimisu . H. E characterim diei Pentecostes Missio Spiritus S die Dominico facta, nec non se Pentecostali festo Lud Capelli opinio refellitur. Item Langi de solennitate araeoru- 'Ocha Pentecostalis explicatur C applicatur. Quale e calculos fidium petatur Cur Christas alio die, quam Iudaei, Pascha comederis me. Rationes Langit, quas pro novo dogmate statuminando adducere potuit, satis lustravimus, ac dilutas remisimus. Scripturam ab inepta ejus allegatione vindicavimus. Persenatis ipsius testibus larvam quoque detraximus. Nihil omisimus, quod vel tenuis unam morbida fionii c iussam inducere posset. Illud jam superest, ut antiquam ac verissimam totius Christianae plebis sententiam iis argumentis rirmemus, quorum robore septa, immota ac inviolabilis persistat. Equidem nulla nobisi cessitas imponere videtur, novis id probationibus ut communiamus, quod vetustissima possessio, tot seculorum praescriptio, extra omnem fere dubitationis aleam constituit. Facile sincere poterat, causas pro inno vatione

328쪽

re loc cit indicarimus. Num autem hic id praestet, quod ρ. 3ss pollicitus seerat, nempe primam sibi curam fore, ut sientemiasua verbis Scriptura simpliciter, hoc est juxta verba ipsa O alias Scripturas explicatis, conveniat, judicent omnes, qui communi sensu gaudent. Qui hic se tentiam ipsius verbis Scripturae non modo non convenire , sedis aperte reluctari, non videt, in meridie caecutit. Insignis ea tangit αcλεψία est, ut mitissime dicam quae, qua ratione purgari queat, haut video, Non mare si totum velit eluere omnibus undis. Alterum argumentum e charaetere diei ςαιριωσί μου Christi desiimimus, quem Marcus c. XV, 42. Lucas c. XXIII. sa. Johannes XIX. 3I ex

hibent. Quod in Parasceve Paschati ex Euangelica Historia certum est, is ipso amnium, Totatum, Toletum, Barradium I penburgium non moramur, qui in ipse Paschate mommum

existimarunt. Vanam autem esse eorum opmionem, oene post multos

alios probavit Langius sis. II P. a. c. s.&6. Verum in quam hebdom dis diem Pascha Judaeorum anno passi Servatoris inciderit, inter nos Langium non convenit. In feria sexta illud collocat Langi p. 3 r. in Sabbatum id incidisse praefracte negat l. i. p. II . Sicque Parasceven Paschalis, qua crucifixus est Dominus, seriam quintam leu diem Jovis fuisse contendit. Nos ex adverse asserimus non seriam sextam, sed se ptimam seu Sabbatum eo anno Pascha suisse, arasceven ejus in diem Veneris, non Jovis, incidisse. Hoc ubi probatum dederimus, certosimul Christum seria exta seu die Veneris passum esse obtinebimus, quod Langius invita veritate negat. Ita igitur procedimus. D. Johannes c. XIX,

3 i. diem, quo crucifixus est Servator, παρασκευην vocat absolute, quem ante commate Iq. cum ea ροβ εσε quadam παρασκευ,1 Πάχοι appellaverat. Nemo autem nescit παρασκευὸν nominari diem illum, qui proxime praecedit diem quemlibet festum. Cum vero Sabbatum sestiis dies erat apud Judaeos hebdomadatim recurrens, suam illud quoque σαρασκευην nabebat. Unicuique enim id di diei bono sic semim vocant Ebraei)sua attribuebatur Vespera προ ορτιγ, parandis rebus ad festum necessariis destinata. Hinc in Talmud Jad Rabbi Maiemonidis, Juchasin aliisque Rabbinicis scriptis frequenter leges in v ' Parasiemen diei boni seu

festi, iris Mysar ceven capitis anni sive alendarum novarum,n M a parasi ven Pentecostes, da mi parasimen Paschatis mc. Nde Casaub. Exere M n. II. Quaeritur autem, quid hic apud Joha

330쪽

Phar sari, is describitur, quod fuerit η' μοι - , τις ἐσώελετα τὴν πανασκε. scri scrinia Paras ven ceu sextam, proxime secuta. Omnium autetna luculentissim rem explicat Marcus cap. XV, 62 dum non modo παρασκευήν simpliciter memorat, sed, addit majoris lucis causa ἐς προσίζCατον quod st pridie Sabbati. Nihil clarius pro nostra Iententia dici poterat. Non dicit saltem diem eum fuisse Parasce-men , quod nomen pro Paschatis Parasceve sorte quis capcre possisieta sed, idem per προσαcύοιτο interpretatur. Ιαρασκευη quasi genus est , cujus species sunt rare οειρτιον, προσάcζατον. Illud diem quodlibet estum immediat praecedentem notat hoc autem , nempe προσοίccae τον, nihil usquam aliud dcsignat, quam feriam ante Sab, Datum hebdomadale proximam, nempe sextam. Ita Hellenistice haecn tio usurpatur Iudith VIII 6 ubi Judith per omnes viduitatis suae dies j junasIc dicitur χωρὶς προσαccατων - σαματων c. Vides προσοάccατα cum sabbatis conjungi , tanquam dies haec amecedentes. Sicut enim σαceατον non nisi in primo ac proprio siti usu quem ipse Langius monstrat p. 37s. hic sumi potest, cum contradistinguatur aliis εορταῖ χαρυνοσυνα R οικου fi ραδ festis in sotinnitatibus domus Lyrari, adeoque Sabbatum hebdomadale unice designat, ita απρο ροαούατον ejusdem P ras even tantum .in vi relatorum significat. Sic Epiphanius in Eorpus Hae Cath. n. ar. προσοιοέατον simpliciter proe seria sexta adhibet. Me

morat ibi συναξεμ τετράδων, προσαccατων conventus quartarum, sextarum feriarum, item Gέοι τετραδ - προσαccατου Iejunium quam

scin sextae feriae Addit non. licere jejunare die Epiphaniolum, a Gm ριτ ' τετρας η ποοσάccατον , tamavi in quantam vel sextainferiam inciderit. Mox quorundam institutum refert, qui τὴν α τὴν περιπτην

- γρυπνοῦσιν ἐπιφωσκου τριν εις τὸ προσαιούατον, ea nocte pervigilot, qua

feriam quintam equitur, c iis tam feriam definit. Idem apud alios

Graecos Patres frequenter deprehendes. Hic itaque penes Marcum προ- σάζύατο omnino feriam si xtam notat. Accidit enim Parascevae illi, qua

passiis in Dominus, ut tum ex consuetudine esset προσοίccατον, Le. παρασκευή - σαύζοιτου, tum casi προεόρτιον, e. παρασκευ - πάκα Syrus apposite reddit: nT,'n' nai ς' uun aenae vespera parasceves,

quae est ante Sabbaium Ludierus: Der Lusing iveici ex illae No Eabbath. Diodari: a reparatione, cloeci' Antipabato Beza: --scere, hoc est, ante Sabbatum. Apertissimc autem Arabs seriam sextam designat, dum Nnaetv i. e. diem congregationis interpretatur. Intelligit enim