Syntagma variarum dissertationum rariorum

381쪽

Tuum namque regnum Hernum eris nec unquam iem . Quippe ex te

odibi Schilo, in illi parebunt populia Regnalis enim a matri ad mare, usique ad Mes terra regno terno in perpeι- , Ps et Observanda hic primum aliena cincommoda textus ocri dispunctio, qua vis eici fertur. Propositionis Jacobaeae duo sunt membra seu κωλα, quae accentu regio Athnach dirimuntur. Prius est, aina' sprida mire: ammo in. Posterius est o M. nrip r, ri,' ua rarat. articulam ny, quae posterius κωλον manifesta orditur, Langius ad prius tralait, ac si illud clauderet: Notoria haec textus perversio eii, quae etiamsi nova alicui prima frante

videri possit, Langio tamen multo antiquior deprehenditur. Nam Mapud R. Bechaium in Pim Ach ejus ad h. l. reperitur, frequens hodies nis Judaeis est, testem Helvico in DeLysia L g. 3. qui similite at per

aeremitatem reddunt, ad praecedens membrum reserunt Menas Ben Israel in Gnciliatore quaest. 6s inter XI. hujus loci expositiones talem tertio loco e Bereschith Rabba c. 99. adducit, secundum quam ita vertendum erit oraculum' non auferetur sceptrum a Tehuda in ater me quando veniet ille, cui regnum m congregat di tu que accemum Muscum huic interpretationi re, quia adve

bium a notatur Ptho, qui distinguis in dividit periodos. Adeo ut v lit S. S. non auferetur sceptrum a Phuda, neque legi stator peditas ejus

in aeternum: hic interpungendum est; tum additursore illud ornando υ niet Messias. Haec interpretatio fuit quoque Amyueli a Ger uiserat R

Bahe, e c. En egregios duces, quos Langius sequi non dubitat. cos illos stupidosque Verpos, juratos Christi Redemptoris di Euangesicae veritatis inimicos, tanti aestimat, ut malitiosam eorum depravati nem ninium Christianorum Interpretum sententiis ac declarationibus Praeponat, atque illorum περασπις ν agere non dubitet. Fianquam enim in hoc saltem disserat Judaicum commentum a Langian , quod per hoc vocula et reddatur quia seu quoniam, per illud autem quam do: utrumque tamen eodem recidit, scnsimque non diversum exscubpit. Utrumque enim vaticinii nervum tollit, ut Messia vcnturi tempus ostendere nequeat, dum in hoc conspiret, quod textum perperam dispum gat, per semper sve in aeternum reddendum censeat. Repugnat autem hoc Langianum, Rabbinicum interpretamentum tum manifestae

συναφεια textus, tum menti Vatis cocto proximi, ut jam ostendemus. Nam I. accentus regius Athnach voci, in adjunctus, κωλον propinsitionis

382쪽

sitionis prius hic terminari, liquido docet. Familiare hoc ipsius ossicium

inc, ut in medio periodi positus eandem intersecet, ci tyronibus Ebraismi notum est. Et hic sane codem munere iungitur, notatque vocem v a prius periodi membrum finire, sequens autem a posterius ordiri. Quod accentum Jethib urget Israelides, frivolum est. Quis enim nescit hunc levicule saltem voces subdistinguere, ut ,οςιγιι, duntaxat sit, ac spiritum tantum aliquantulum sustinendum ac suspendendum est in dicet. Quid quod frequentissime otium agat, nihilque in continuato sermone distinguat, uti Grammaticis observatum cst. At Athnach principuus accentus pausans est, & omnibus aliis potior, solo Siliu excepto, tantumque Omnino valet, quantum nobis κωλον. Quod&hic non nunquam otietur, haut ignoro. Sed tum tota periodus omnem distinctionem respuit, quod vel in primo Biblici codicis versu videre est. Mautem distinctio locum habet, tum ibi potius collocanda est, ubi Athnach haeret, quam ubi aliud se incisum, quale ethi existit, finditur. pluribus insuper exemplis constat, hanc ipsam particulam a cum 'eisin, post Athnach aliosve accentus distinctivos minores, ad sequentia periinere, Monec vel ussu significare, ut Exod XXII, 9. XXIII,3o Jud. IV, 2φ Ruth. I, 23. ἔα-. XXII, 3. c. Nimis itaque genuinam textus intercisonem violat Langius, aliamque prorsus non conventcntem intrudit. Si ea ratione effiigium quaesturus est, ut accentus cum punctis vocalibus textui primigenio aetate pares esse neget, me sibi sortiter contradicentem habeoit. II. Aliena est ea voculae v interpretatio, qua semper vel in ternum redditur. Pro ea adstruenda lam istam i

eutionem nati Gry, adducit Langius, ubi talis ejus fgnificatio apparet. Menasseham Israel ait a verba V XIX, Io ny, σν flans in aeternum. Sed utrumque exemplum λοτριον est, nihilque probati Utrumque enim longe aliam constructionem ostentat, quam quae h. l. cemitur.

Illic a vel per copulativum cum ubia connectitur, vel literam , praefixam habet, sicque passim ρculum vel sepiternitatem notat. Praeterea idem quoque designat, cum praecedente aliquo nomin constructum, ut ν 'am a. IX s. a 'nbu Da XLV, I 6. sp 'ri Haba VII, 6 ves cum participio, ut, με ua L VII, Is vel cum praepositione mi saepiuscule, vel cum alia 'ad yob. XX, . Extra has constructionis formas, ubi invenitur, nusquam ternitatem significat. Nusquam absolute positum, aut ante a repertum eum sensum admittit, quem Langius tuetur. At

in verbis Jacobi particulam V proxime sequentemhabet ostendat autem Langius

384쪽

prodiit, amniini a mari ad mare a putatus in quod caem -- V iis διαρρ δην pis t. a. Patriarcha cum m. conjungit pyrio, quam vocem plane praetermini Langius, taleariue una cum sceptro lagiuatorem Je-dae assignat, quem non demum veniente Schilo adepturus erat; sed quem pridem acceptum ante id tempus non eratamissum, uti manis oratio indicati . Vates moribundus vocibus istis sceptrum aegimen tenet rate Iudae tribuit, uti ex iis, quae antecedunt, liquet. At Langius regnum Messiae spirituale intelligit, quod de hoc mundo non fuit, quodque loco ab ipse est to PDI. LXXII describitur. Nisi dicere velit, utrumque regimen, temporale Jehudae, ripistruale Messiae, iisdem

vocabulis repraesentari, quod contra Scripturae morem curret, quae una voce unam saltem rem, non divς , principe sensu, denotare solet. q.

Divinus ille tale quid intendit, quod Jebuiae proprium ac peculiares virum erat Qquandam ipsius prae fratribus pram uvam contineret, uti ipse Langius contra Casaubonum periendit. At regnum Christia La gio intellectum, quod per ipsius adventum instaurandum erat, nonningis ad Jehudam, quam fratres sim ceterasque tribus, imo quam ad omnes gentes universos homines, pertinebat. Indicant hoc diserta oraculi verba aera n ad W- congregatio populorum, i. e. mmnium nationum gentiumque confisexus siet, quibus & regnum Messia a tribus Judae regno manifeste dis iminatur, tanquam univensile ab eo, quod certo populo annexum est. Eque enim regni Christi cives Maomnes omnium tribuum, nationum ac populorum fideles, ac ilE, tribu Judae ortum ducunt, quod nemo sanusimaverit. deoque nulla hic tribus Juda ξοχη aut praer 'gativa locum habet. Quare miti

Patriarcha cum sensu, quem Langius comminiscitur, prorsus non venit. V. Cum ventu, qui certilsimus plerumque Propheuarum inae pres est, Langiana interpretatio e diametro pugnat. Aut enim ex ejus

hypothesi dicendum est, Jesum Nararenum, quem nos Christiani coliamus, non fuisse verum illum Schilo promissiim Messisun M. Prophetiae eventum adhucdum exsi e standum esse, quod impium Sua. emum est aut venisse quidem Schilo, sed vaticinium eveni praecipuo stri uim esse, dum Jehudae regnum reginae per ipsum non redditum sit

aeternum, urum potius statim abolitum labrogatum, quomodocum

rue demin id intulligas. Nam temporale Chridiicidarum regimen d um est Mod totaliter desiverit, inque limos ataverit, Q*irituale Christi regnum propter fatalem eorum incredulitatem pridem sibipsi is,

385쪽

-- est, Mad gentes traductam Langius aeremitatem ac perpetuita tum regni Jucis competentis a Jacob praevisam, cum adventu Schi-lah, tanquam cum causa sua, per coniunctionem causalem a connexam esse arbitratur. Hic enim explicatim ejus senses est, nisi nullus sit. At

quis dicet, illorum regnum veniente Christo aetemum sectum esse, qui spiritual am repugnantiae in f os se reddiderunt, S urisdietione sceptro adsequam ob

summam i , ante me secula penitas exciderunt. De priori erum comm it, unam esse proportionem numeri eorum,

oui ad fidem Christi conveti sunt, ad eam multim finem, quae es in ali mista periit, vel adhuc Christo acclasar ejus pro virili oia elatur. Inter eos autem, qui ad Christi castra transierunt, aeque aliamin Φυλων tribules nomina declarum, ac illi, oui Jehuda tosteritas exstit mini. Nihilque adeo Jehuda prae ceterisfairmus eminentiae hac in partae reHlietiam est. Imo nec prae ulla alia gente minima in i hac ratione ξοχη concessa est, cum ad universale C s sine ortus di crimine aditus patuerit.De posteriori cui suavis Apellarum semnia de imaginatio quodam e Ut κ mperio, ac stramineis proceribus, arridere potuerint ouis illis amemum regnum ac perpetuum regimen adjudicaverit, quorum adum funditus ove δε est, quosque misere per totum oris hi jam olim barba, pueri lacta traxerunt De transmarino Posam re tito ri regno, perfluvium Sabbaticum ab aliis divise nugivenduli somnient. Nos non intereedimus, se γάρ ν πνεις Vident, opinor, omnes, ncm uno nomine ineptum e rejiculam LAED unum glossema existere. Ipsum Divini nostri oraculum longe a mn is interpretationem suggerit. Quod particu 'it conjungendae sint non divellendae, uti Langius vult per d-e vel xΦatealuus vertenda

tum accentus Athnach, tum perpemus usus, cum constans antiquorum Interpretum consensus indubitato persuadent. Neque adeo ambigi mus, quin tempus enmri estis hic liquido praenuncietur. er Sehilo Messiam denotari, inter omnes sere convenit, quanquam de propria ipsi sigmficatione phirimi digladientur. Langius quoque illud tanquam extra controvet fiam positum, adnuttit, nobisque demonstraturis otium facit. Verum vaticinii sensum indagabimus. De subjecto ejus, nempe Iinuda, quaestio enascitur, quomodo id ab entherio Sene considerariam Aa a fuerit

386쪽

fuerit Quod non individuum Judae praecise intelligatur, dudum inter

omnes constat. De sola tribu Iuda, qualis Mouanta a tempore ben dictionis acobaeae usque ad Messiae adventum exuitit, id exposuere oris genes, Augustinus, Lyra, Tostatus, Baroni in alii. Hoc autem inisterpretamentum plane eviscerarunt Pererius, Casau num Montac

tius, post quos nihil commentabimur, ne Iliada post Homerum scribam Hi ipsi post Eusebium, cum sequacibus Petavio, Bonfierio, Capello Phaletrano, universum populum Israeliticum sub nomine ac notione Jehudae comprehendi existimarunt. Sc cum hi Synecdochen quandam historicae fidei adversam obtrudant, dum tribum Jehudae toti Ebraeorum genti nomen suum impertivisse statuant, nobis se eorum expositio non probat. Notum enim est, quod post fatalem demum regni scisionem

populus Davidicae stirpi subjectus Judaicus denominari, suamque sibi Rempublic seorsim ab Israelitis habere coeperit, in cujus quidem societatem L vitae menjamitae venere sed quiapauciores, pro accestione saltem P dam reputati filere. Ceaerae tribus ratis durioribus, ouae delictis merum rant, attritae, neque a Juda unquam appellationem tortitae sunt, neque patriis focis, postquam a Salinanassare semel abductae fuere, unquam restitutae sunt; sed extorres, ac inter Colchos, Parthos, Indos, Filii pes dispersae manserunt, teste Josepho Ani'. XI. cap. s. ineterea Ie- nudae non minus peculiare aliquid hoc Jacosae essito assignatur, quam ceteris tribubus, in tota illa benedictione , qua cuique singulare quid ἐξαιρετως tribuitur. amo commate 8. manifella Jehudae ad fiatres suos ac reliquas tribus oppositio apparet, dum is a reliqliis celebrandus praedicatur. Videatur omnino eruditissimus Cunaeus de Repub Hebr. m. I. U. Io. conseratur Rivetus Merc. 79 in Genesin. Illorum ita que lubentiores sententiam amplectimur, qui selam tribum Judaeam ribundo Vate intelligi censent, in eo tamen statu consideratam, in quo demum post X tribuum a domo Davidica desectionem usque ad Mesua: tempora perseveratura erat. Duas quidem e Levitica meniamitica triabum antissas simul promistione hac comprehendi non dissitemur. tr liquas tribus si eptro Davidico graves prorius eo non pertinere, persuasi sumus. Nς tribus Judae stilus, qualis proximis a benedictione hac tenisporibus futurus erat, a Jacobo attentus fuit sed seros is annos prae dit, ventura scissionis tempora, quibus Respublica nuper Ebrata de Israelitica, nunc udaica nominari coepit. Ex hoc enim primum tempore tribus Juda sceetrum iotesatem, cuius ius ante perpetuum ha

387쪽

H id ro a C -Τ, Coi o G DC A. 373buerat, actu ipso in Davide posteris ejus obtinuit, eandemque maj statem sub divetiis Rerumpublicarum formis usque ad Messiam integram servavit. Nam quod sceptri notione non necessario Regalis Majestas; sed quaevis alia μευΘυνν, sub quacunque regiminis forma, designetur,

388쪽

shmgendis sed sceptrum ac ἀ-ονομων minebit ad illud usque tempus,

quo promissus orbi essias veniet postquam in m hic mortalium coertibus datus fuerit, tum tuae tribus majestasin imperium prorsus deisnet, rachiis ille Unum aliud, cestime tuo, constituet, sibique firma bit, cui, ceu spirituali iniversali, omnes populi ac nationes subficientur. Eu commodissimamin maxime perspicuam memorabilis albcinii ἐξιγησιν, quaein cum Vatis Θεοπνευ ου mente, cum ipse eventu apprime congruit Latissimus hic nobis ad excurrendum campus pateret, si vel aliorum placita Iustrare, vel sinini huc pertinentia exequi animus ferret. Sed ad metam breviori aieceribus spatio dinunctam contendi mus, & omnia praetercurrimus. v. saltem uiuas, quibus hanc expositionem impugnat, facili 4ompendioso labore reprimemus. rimo illis, qui diciant, Messiam tum a emare debere, cum sceptrum λι--linam eset, hoc opponit A se ingemis fere νον hanc prophetiam enis nemo inurum .da erat, ita sceptrum baseia. Quire anae post hanc prophetiam s67. Wimus a trita Dda ex creatu Daoia. Sed haec Langii obiectio no non serit. Illos potius tangit, quosae te nominavimus , qui N potestatem iudiciariam tribui Judae temporibus a benedietione proximis cirum, terpretamentum nobis no , supra in ri mJinia

non in eo statu a moribuna Ocnc consider tuta, quem mox post hoc Patriarchae vaticinium habitura crat Iea Ieram eam terisepestatem a Vate fuisse praevisam, ostendimus, qua Davidi ejusque crimulla drum deferendum erat, post quam demum tribus Judaea, cum jam tribus per istae minumavulsae essent, majestitem ac αυτονομι- usque ad Messae adremum retinere debebat. Non enim dicit Divinus noster,

quod sceptrum rugislator tribui Jehudae statim obtingere debeat imo

nullum plane terminum a quo obtinendi sceptri definit. Terminum sautem ad quem indigitat, nempe quousque a dignitas Judae mansiua erat,3 non prorsus recessura. Non indicat, quando περοχὴν istam tribus Judaea acceptura , sed quo tempore eandem amissura erat. Nos facile Langio lamimur, toto isto temtore, quod Davidicum mum praeces sit, tribum Juda nullum plane sceptrum habuisse. Concedimus, miluetinari illos, qui a primo Jud Jacobi filio ad Herodem seminam potest

rem actu penes tribum Judae stetisse, contendunt. Si quasdam haec praerogativas priscis istis temporibus obtinuit, ut prima in castris, prima in oblatione munerum, prima in cemenda haereditate terrae Canaan, prinMin

389쪽

HIs ToRICo-ΤΗEOLOGICA. 37sin erepedis,nihus bellicis exstiterit non tamen sceptrum habuit, sed ejus praeiacliis saltem nonnullis visa fuit Primi Restalis illius sacerdotii

seric

390쪽

serie nullos Reges, nullumve regnum proprie dictum habuerit, maiestatatem tamen habuit sceptro analogam, mulque ἀντονομισεν talem, tu

lam Jacob per suum pri expressit, nec ante Messiae adventum toral, ter eam deperdidit Passa quidem est utraque ea potestas ac dignitas quandam quasi eclipsin in captivitate Babylonica, abducto illuc Ledechia cum populo Judaico. Sed tum non totalis sceptri Iesinatoris recesses contigit, qualem a Jacob praedici ante docuimus: lad brevis saltem inae eisio, quae nihil ad vaticinium fecit. Interrupta quidem aliqliantisperfuit ista sceptri ,εροχη, non autem peniciis ac finaliter remota versu lata. Habuit popaeus certam spem reverte'di in terras suas, recuperandi imperii, quam Prophetae assiduo divinis promissionibus refocilla runt. Tacco, quod umbra aliqua pristinae potestatis in Echmalatarchis remanserit, ut ipsum atata cod. Sanhedri cap. in mamonos est tur Syntario quoque Babylone fuiss e, Trium Hierosolymit in Cant.. Cantis V a perhibet. Soluta jam captivi te, populoque patriis laribus

reddito, dignitas βασιλική in ηγεριονinii mutata si, cidaris ac corona

Regia remota est, juxta verbum Numinis Ezech. XXI, 26. 7. mera enim ἀνωρησιαι fuit, cum Cyrillus l. 8 adves ulianum, dixit, a Z

robabeti ad Merodem usique Regiam dignitatem in sim Judabropagata fuisse. Sublato enim ἀξιώρ αυ Regio ἀρχικον tum succestit, quod diu in tribu Iuda perseveravit apud Zorobabelem ejus successires, qui . Par. LII, 7 seqq. recensentur Synedrium quoque tum in integrum restitutum est. Et quanquam eo temporis spatio magnitudinem Chaldaeam vel Persicam nonnihil reveriti sint Judaei, suum tamen -- mensalvum suamque ἀυτονομίαν obtinuere majestatem suam populus habuit, licet non sub eadem, qua prius, Reipublicae Arma. Quod vaticinio nostro oppido consentaneum est Tertio opponit Langius: Cum ιandem Ao annis ante Christum Iudaei se in libertatem asseruisseui, vin cuidam ex familia Iuda, sed ex familia Levi, imperium commisi sum est, penes quos tamdiu mansit, usique quo Herodes alienigena re gnum occupamet Sed hoc argumentum plane ineptum est. Quid enim,

quaeso, interest, qua de tribu fuerint, qui Judaicas res moderati sint. modo ipsa Respublica majestas realis penes Iudaeum populum fuerit pAn putas, Langi, Foederati Belgii Rempublicam majestatem suam perdidisse, cum Dictatorem sibi e Natavica domo adscivili An imperium non penes Romanum populum exstitisse censes, cum Galli Thiassesve Imperatores eligerentur Num Polonosamum su- asii existimas,