Institutiones logicae et metaphysicae

241쪽

μ an abus brutorum Isssnt,alicubi unia,tur. Quodque hic in pti- .mis urgeri solet dubium, ab animalium quorundam partibus, quibus separatis etiam dissecatisque vita atque sensus aut inesse videntur, aut vere insint, ductum, ita resolvi potest. Vt neque ad quaestionem hanc ab altera parte adeo confirmatam, in medio reli quendam, lassiciens nobis videatur 'λ

242쪽

fmologiis de rerum niuersitate eiusque rastra nidiu generalissimis.

s , T I I De nexu omnis- rerum silium, inuisibiliumque , quo mundum num constit M.' undi nomen si omnem rerum nuadu: - uersitatem, omnia naturae regna complectatur ad ea, in quorum rationes Netaphysica inquirit, mundum tum quidem pertinere, IX eo, cui nos addiximus, Metaphysicae conceptu g. I facile intelligitur. Et primo quidem loco de iis dispiciendum est rationibus, quae, Ut cuncta, quasi unius rei pa tes, Vnum aliquod systema constituentia consideremus, essiciunt Ad quoa non iam id lassicere potest, quod o - dino

243쪽

De nexu cosmim. ordine qualicunque re Vniuersae extra se inuicem positae sint, aut sibi sum cedant. Inde potius lio iudiciunt exsistit, quod una res alia determin tur, id est, ratio reddi possit alterius rei ex altera. atque ex hac ratione; quid sit, quidquesuturum sit, saepecolutigi. Et huius quidem rationis, nexusque adeo, quem dicunt, semici generatissima capita et momenta potiora nam rare, huius omnino loci est. Experientia

itaque rectaque colligendi methodo constat, a)magna mundi corpora, dera,

et inter se, et cum terra nostra, hoc innexu versari.

et Animorum autem eum iisdem hexus et ipsa eorum notitia, et iis, quae corporibus, quibus animae tu tur, istorum viribus accidunt, efficitur.3 Et nos quidem huius terrestris globi incolae eam in mutanda ipsius facie ac constitutione vim exserimuS, cuius effectus ad alios orbes extendere sese posse, haud prorsus temore coniicitur.

244쪽

Eoa et L Cap. III. Sea. I. 4 Homines porro inter se tot

modis connexi sunt, ve, quae singulos homines nexu aliquo coniunctos esse assirmet, opinio ad experientiam ipsam propius accedere videatur, quam quae negeti Primo enim continuo materiae fluxu, cuius pars humana quoquo corpora sunt, iungi miscerique genus humanum adparet. Altera non

aeque communis, at late tamen patenseonnexio ea est, quae ex communic

tione ideatum, lectione atque instit tione cuiuscunque generis, exsistit. Neque parvi momenti ea est, quae tuita idegrum consociation potest oriri. Denique, quae operarum e mutationeri commerciorum adminic Io locum obtinet, hominum commmnio Iuris etiam, ac vulgo fit, est, manda est . M Horumque omnium vis quom gis perspiciatur, quam xigua saepe snt maximarum rerum principia st diose perpendendum est id quod quamplurimis historiae naturalis, politicae et litterariae documentis patet D. .

245쪽

priori.

vero hoc argumento consulendus N- NRT in Contemplation de a Natura, vers. germ edit. a. 77a.

Non vero his solum ab ipsa expo Eiusdem a rienda petitis. sed aliis excideis aut qαα , generalissimis quibusdam cognitionWynostrae principiis deductis, argumentis nexum hunc cosmicum probare, eiusque sines explicare aliqui contendunt Totius nempe alicuius partes non nisi eas res dici posse, quarum Vnaquaeque e to modo determinetur alia quacunque ἔdeinde axioma illud generalissimum,quq caussis omnia fieri, atque actionem non magis sine effectu, quam ensoctum sine caussa esse constituit, hanc etiam continere legem, ut alius sit ἀ- sectus, si alio modo caussa fuerit comparata, Itaque in effectuum mussarumque consecutione, minima etiam in mussis remotissimi mutinone, liquid inesseis

246쪽

Eoa Metapsi et . III. Saa. I. 4 Homines porro inter se tot

modis connexi sunt', ve, quae singulos homines nexu aliquo coniunctos esse assi et opinio ad experientiam ipsam propius accedere videatur, quam quae negeti Primo enim continuo materiae fluxu, cuius pars humana quoquo corpora sunt, iungi miscerique genus humanum adparet. Altera non

aeque communis, at late tamen patenseonnexi ea est, quae ex communic

tione ideatum, lectione atque instit tione cuiuscunque generis, exsistit. Neque parvi momenti ea est, quae tuita degrum consociation potest oriri. Denique, quae operarum e mutationes commerciorum adminic Io locum obtinet, hominum comm

nio Iuris etiam, ac vulgo fit, est manda est D. M Horumque omnium vis quom gis perspiciatur, quam xigua saepe snt maximarum rerum principia st diose perpendendum est id quod quam plurimis historiae naturalis, politicae et litterariae documentis patet D. .

247쪽

vero hoc argumento consulendus BoN- NR in tantem lation de a Natura, vers. germ edit. a. 77a.

Non vero his solum ab ipsa ope Eiusdem a rienda petitis. sed aliis excideis auth: .generalissimis quibusdam cognitioni PV'' nostrae principiis deductis, argumentis nexum hunc cosmicum probare, eiusque sines explicare aliqui contendunt Totius nempe alicuius partes non nisi eas res dici posse, quarum unaquaeque ce in modo determinetur alia quacunque ἔdeinde axioma illud generalissimum, qu' caussis omnia fieri, atque acti nem non magis sine effectu, quam se sectum sine caussa esse constituit, hanc etiam continere legem, ut alius sit es-fectus, si alio modo caussa fuerit comparata, Itaque in effectuum mussarumque consecutione, minima etiam in mussis remotissimi muta one,aliquid inesseis

248쪽

effectu ultimo necessario mutari Quumque eventuum singulorum a rebus proxime circumstantibus aut antecedentiabus dependentia in consesso si co fitendum etiam e , namquamque in aliqua mundi parte mutationem in omniabus eius partibus. aliquo modo se e serere; porro, si quidquam in mundo aliis esse debebat, n=Ia debuisse aliter constituta aut futura esse; ide

que in hoc mundo fieri nihil posse, nisi quod factum aut futurum sit Di

Verum enimuero in primo quidem argumento supponi videtur, quod probandum adhuc fuerit, omnes res, rig rosa nempe hac significatione, mundi unius partes habendas esse. Et nisi similis de nexu partium, quibus totum aliquod constituatur, eonceptus, Min lite adhuc versatur, supponitur; non ideo etiam, quomodo alterum argumentum procedere, quaque ratio ne concludi possit, hominem, . g. si aliqua corporis parte quantuinuis P

titur, ita assici, ut nulli non particulae s

249쪽

De nexi cosmico. osiae, nulli non excideis suis, mutatio quaepiam accidat; et propterea a tium earum omnium actiones etiam aliter futuras esse. Quumque expe- aientia manifestum satis sit, mutationem, quae alicubi excitata fuit, quo magis a principio suo distet, ita plerumque debilitari atque minui, ut vix ac ne vix quidem ulterius conspicua sit; nonne effectum eum tandem uulum prorsus futurum esse, quam 'sque duraturum, potius concludendum fumrit Id quidem largimur, qui nobis

non amplius manifestus sit, magna tamen adhuc vi persistere effectum posse. At ubi, quod esse in genere possit, nulla certa ratione confirmatur, illud potius sumendum est, quod ad experientiam propius accediti

His vero de nexu omnium rerum Dinam.

250쪽

opiniones nasti, atque animomm libertatem in discrimen constitui posse, faciale intelligitur. Et illud quidem metamque diuersis persuasionibus comm ne nomen est ut in eo adhibendo caute Versandum, eoque plane potius abstinendum, in altera per se iam satis perplexa disputatione, Videatur tum enim cum in genere necessitatem eorum, quae in mundo eueniunt, innuat eo ergo nomine haec primum notata est impia atque insana opinio, quae absoluta necessitate, nulla pra eunte aut moderante caussa intellige te, mundum constitutum esse sumit; fatum mecum, atheificum. Altera non multo probabilior haec occurrit e suaso, omnia, aut saltem ea, quae in vita humana grauissima censentur. caussis externis ita necessaria esse, Ut nulla consiliorum ratione, nulla prudentia animique intentione euitari impediriue possint; quod Turricum fatum subinde, rectius ignava ratio Cicero de lato, cap. Iet. 3. dicitur. Quando haec eaussarum externarum in Via