Institutiones logicae et metaphysicae

281쪽

o legibus naturae generalissimis. M Irim di re mos est rmitumque cel britatis suae Leonii debet d)

ex La: IBNIT ll. o L.F-Met phys germ. s. 586 seqq. cossi pari. ILS.aOI. f. IcRRo a d. quas IV. III 8. 26. ALLEBRANCH liv. III. partia II. h. X. HoLLHAN Metapsi . . aqa. Asn Do Philalethie, parta IL p. 36a: MICHAELIA in Syntagm. Comment pari. II. Quo magis de hac varietatis lege certi eisse possumus eo minus mira videri potest, quae nimia imprudentibus facile videtur, omnium rerum inconsti tis atque immutatio; mo que late patens imperium, quo mutatione essiciuntur, latius adhuc, quam experientia demonstret, in mundo patere, hac etiam re probabile sit. V. LAMBERT S Cosmo Brisse, Bri

multiplicem tamen iterum conuenie tiam

282쪽

tiam et unitat- quam se. natum videtur, reperimas. Nempe ii Primo in legibus, auspis et primeipiis, quibus generum numero, Bdm dum paucis oriuntur et procedunt res innumerae, quantumuis diuerlae. 92 In ν-alibus porros mis, quae, in ista rerum fingularium varietare et perpetua mutatione, eaedem permanent atque constanti

3 Denique in finibus, ad quos s

gula tendunt, actionis nimirum, Vitae sensusque procreationem et conseru tionem quidem in his quoque naturae

est varietas, si mussas medias ectes; sed de remis vltimisue principiis iam strino est.

sum ostiari tur, quae generalium huiusmodi nat me legum rationem continere Videa tur. Quae licet non aeque, ac ista pri

xa, explicita me confirmata sint, par tim

283쪽

De istis natura genarosissam. 3. im etiam alia aliorum consectaria mustimari queant; attentionem tamen. Et hi quoque aliquem locum, mereri nobis visa sunt. Huius igitur generis

sunt, quae sequuntur /.

et Extremorum s maxitae distantium, eadem esse consectaria aut ad- uincta. Hab intrariis viribus motibusue in natur omnia fieri fa Ad mediam aliquam rati me aequabilitatem, aequilibrium, at

ram tendere. - v. LEIBNITET, Opp. tonu IL path pag. 239.a4I. HANaaeu natiades tremes, I767. volt. 8. N. Ania TOT KLκ Past h. l. cap. i ubi commune antiquissimis philosophia hoc es placitum, ipse quoque ad dit. Ratio clare exposita etiam alio loco ἐπι τ ορισιο υπο ου ὀμοια παθες eroblemvi Sin. VIII. t quomodὰ in artibus haec naturae lex observetur, ostenditur a mnaeuo cap. v.

284쪽

II 'π' Donum quando aliquid dicitur et μω -οῦς fectum, vario id respectu fieri,

alias iam a nobis obseruatum est. L. g. 44. Cum tamen omnis is respe- ' ctus ad commoda, blectationem, noverbo, beatitatem alicuius entis, tandem redeat mundi etiam persectio ab eo, quod ad beatitatem confert, pendeat necesse est. Iam si emis a mu do omnino diuersi, veluti auctoris eius, beatitatem finem effectionis mundi constituere velimus primum non satis digna eiusmodi ente, deinde uuhnobis usui, neque intrilectus nostri rationibus accommodata haec cogitatiosuerit ' Quare de mundi perfectione cogitantibus hoc plerumque propomtum est, et vero esse debet, qua

285쪽

De mundi perfectione. Inam eius ratio sit ad beatitatem earum naturarum , quae ad mundum ipsae quoque pertinent, dispiciatur, Hoc igitur respectu ea mundi constitutio perfectissima erit dicenda, qua plurimum, quod omnino possit, beatitatis, m diis ubique accommodatissimis, obtuneatur. φ meque in moedo, neque in eius auctore finem ultimum quaerendum csse, sed in elatione quadam, quae inter hunc illumque intercedat, sunt, qui probare Contendantri v. WoLFI Metaph. g. Io45. SCH UBERT Metaphys p. 582. . seqq. Sed corruit omnis haec probatio, de relatione, deque ne notioni-hus distincte explicitis.

Ex quo sacile consequen est, Conserinuui Eas ipsas leges, qua natu ram sequi in praecedenti sectione ostensum est, cum finibus mundi optimi ita Conuenire, ut echis ipsis a priori, quod aiunt illae demonstrari possent e ceptionibus tamen in quibusdam loco aliquo relicto

286쪽

et De mundi persectione ex partis alicuius contemplatione non satis accurate tutoque iudicium ferri posse; quidem, quae parti conueniant, non semper toti conuenire, nemini facile dubium esse possit. 44. 67. a mamin Quod multo adhuc fiet clarius, ,

Saria sint ma quaenam lit diuersorum mali generum

aut natura ad ea, quae In mundo niuerso, aut

in partibus quibusdam eius, necessaria aut saltem naturalia sunt, ratio, dii, gentius inquiratur Nempe a Malum, quod dicunt, et Fhnicum, quo nomine ulterioris revibratis, hoc est, virium aliquem desectum intelligunt, ab entibus finitis, qualia mundum constituunt, separari non potest. At vero neque per se aut absolute malum hoc est. et Quamquam vero malum phy-scum, id est dolorem, et obtest, ripias seu beatitatis priuationem, quae Per

287쪽

per se malum constituunt, ' cum isto malo metaphysico pari ratione ubique procedere, dici non possit; attamen ex hoc facile illud oriri posse patet; quando nimirum aut salua beatitate sua

ferre non possit quaedam natura, quas aliae res exserunt, sires; aut vires, quae denegatae ipsi fuere, concupiscat; l ea moliatur perpetretque imprudens, unde mala in ipsam non possunt

non redundare

a Masum etiam moris, mali phy- fici berrimum lantem, in natura, riis limitibus circumscripta facile nasci mentis humanae imbecillitas quemubet istis superque edocetivi Quomodo vero duo ista mali physici et moralis genera in mundo uniuerso impediri planeque euertiis tuerint maxime si insgnis ista rerum

varistas, quae mundo persectissimo adeo videtur conuenire, egreque generiare,sne quibus neque prudentia, neque s pientia, neque omnin virtus sutura susset, locum obtinere debebaut: n

288쪽

mo profecto declarare limumque reddere potest. s In hoc vero adserto subsiste dum neque hoc nobis satis conuenixe videtur, ut ista mala omnia nece iam fuisse, ex mundi rerumque finiatarum rationibus generalissimis ded cere conemur. Q6 Istud vero Roblaeti paradoxon, quo plane aequalem boni malique omnis generis rationem, et in mundo uniuerso, et in qualibet natura finita esse Iumitur, omnino reiiciendum est; nullo quippe solido fundamento supe structum, atque experientiae et communi sensui aperte repugnans bo

XXIII.

ipse

289쪽

De mundi perfectione. a stamen mundus, et exten nis, et durationis similibus omnino carere posse, quin debere, si persectissimus; qui quudem possit, ille sit, videri potest. At enim vero obstant, quominus hanc rationem teneamus, quae X silmis partium, quae in re quapiam actu sint aut fuerint, numero strictosths infinito exsistunt consequentiae, LAE. ); quas conciliare aut resoluere nobis quidem hactenus nondum licuit. Annon vero intellectus humani indoles omnino in caussa sit, cur dissicultatibus in hac quaestione ab utraque fere parte exstantibus satis nosmet libe- fare nequeamus, dubitari forsitana

cte potest

290쪽

mmmmidus Mundum c. Dei opus sit, omni optimus, sita vitio carere debere, inter Thaletis apophthegmata numeraturi Et videtur haec conclusio ita plana atque euidem ut mirum non sit, qui, uicta ante emtis cuiusdam necessisti, eiusque rerum omnium caussae supremam, infinita persectione, rundum, omnium, qui

fieri potuissent, actum esse optimum, a priori deducerent, plurimorum si

stagia tulisse . Illi profecto frustra

sunt; qui experientia, ac mundi rati nibus ipsis, refellere hanc adserti nem conarentur. b At vero, num mundus aliquis omnino possit diei optiamus, dubium a quibusdam redditum est; quod nimirum limites, sine quibus non pota mundus concipi, bumnque ponantur, sterius recedere et noua persectionis inerementa admittere possin o Quae licet interrogatio ad ea pertineat, in quibus haerere nos ancipites, iam iam assi sumus an me ad rationem istam, cui aduers tur, plane evertendam scisciens,