장음표시 사용
171쪽
eum terrestrised in diuersis partibvmilis si
est,sicut inuas quod cum epotatum Mi Oh tesiremanserunt taramineta , et laetus est laePis porosus, propter inclusum aerem in fo/hantinibus illis natans super aquam Compactio autem praecipue laeta partium est ab humido imssim penetrante lapidis materiam; Propter quod quamlibet partem eius fuere facit ad quamlibet partem, dc ideo compa ctusfactus esti apis,hoc autem humidum est corporale & aqueum,aut spirituale aut aer
iura. Et quia aereum subtilius est Φ aqueum ideo compactioris substantis sunt lapides ex uaporibus comisti qi ex alia substaria aqueauel terrea.De caussa autem grauitatis aut i
uitatis lapidum superfluum est hic intendere cum de hoc in de coelo Sc mundo issicienter sit pertractaturri,ubi ostensum est quare lapides leuiores sub aqua merguntur,cum ligna grauiora super enatant aquis. Haec igitur in
communi de lapidibus dicta sunt. ii De caussa multitudinis paruorum Iapiditi iuxta littora,&de ordine latemqui esse quando in littoribus quasi artificialiter positi inueniuntur. Cap. 8.
172쪽
i do iuxta ripas fluu1orum S marium A inueniri multitudinem magnam Pax uorum lapidum colligatorum quasi cemen to fortissimo , ac si de muro aliquo silmpti sint,propter quod etiam putat quidam ope
ra antiquorum fuisse ibi & destructa s aqua. st Φ mirabilius est per totam Iongitudinem
littoris inuenitur aliquando ordo laterum.
ata artificialiter ibi positi sint,cumtame hoc
non uideatur esse opus arcis, eo ualde αδ nus est, non habens modum muri alicuius, sed tantum later iuxta laterem sic nihil supra se uel infra se de lateribus. Dico aute causeta primo inter ista duo uidelicet Q lapides parui quasi cemento inueniuntur cons uti nati,in q, primo coagulati fueruntilli silices diuersi; & fuit in loco illa materia admoduealcis adusta per optesim, cui postea influens aqua commiscuit eam , dc lapides per eande iterato decocti conglutinati sunt. Estautem durissimum illud cementum,quia quoriense .cunq; decoquitur optest siccum terrestre calatinatur,& iterato optes supra modum dura efficitur quassi inconsumptibile pex ignem. Hoc autem in operibus probatur artis , ubi testa contrita dc calcinata& iterum humido omnuxta in testam formata dc optesi coa/' gulata
173쪽
llulata durissimaeficitur,&inconsumptibili ab igne, propter quod raliter facta vasa que/runt artifices cum fundunt metalla. N 5 est autem caussa alia quare lateres ab arte tantia eti am non a natura fieri dicantur. Si enim lutum tenaX in terra con misceatur dc calido postia incluso laterra decoquitur ,later melior fit in terra per naturam ch per artem, & hoc maxi/me iuxta littora marium A ripas fluuioru fie/ri potest,eo quod illa loca humida frequentermiscentur,& radiis solis calefiunt,&solia sunt ad eontinendum intra calorem ne evaporet. In talibus etiam solis locis huiusinodi impres sio inuenitur. Non enim esset ratio quare ars unum laterem poneret iuxta alium secudum unius lines ordinem tantu nihil amplius ediκficando.
De quibusdam lapidibus habentibus
intus de extra efigies animalium. Cap. 9. q. Dmirabile omnibus videtur quod alio quando lapides inuentutur intra& eta ic ac tra habetes effigies animalium . h xtra enim habent lineamenta dc quando frangun/tur inueniuntur in eis figure intestinorum.Et hiatu caussam dicit Avicenna esse quod ani malia secundum se tota aliquando murantur
ius es S praecipus in lapides salsos. Diciat
174쪽
pnim quod sicut terr aqua sunt materia laa pidum, ita etiam materia Iapidii suntanima lia,quae cum in locis in quibus vis spirat lapsedificativa transeunt ad elementa & apprshendi intur a qualitatum proprietatibus,qui sunt in illis locis, S mutantur elemeta quae sunt in. orporibus talium animalium in dominas Elementum terrestre videlicet commixtum cum aqueo,& tuc virtus mineralis couertit ipsum
in lapidem 3c retinent figuras suas mebra in tus A extra sicut prius,sunt autem huiusmoda sapides salsi non duri frequente quia Oportes
virtutem esse fortem quae sic transmurat cor
pora anim ium,di: hoc comburit aliquatituγlum terrestre in humido oc sic generat salis sa
porem. Hoc autem testatur fabula Gorgonis quae ad se respicientes dicitur conuertisse in lapides. Gorgon virtutem sortem mineralium Vocauerunt, respectium autem ad eam vocat dispositionem humorum corporum ad virtutem lapidificatiuam. Haec igi tur sunt quae de lapidibus incommuni videban/tur dicenda.
Primi Iibri de mineralibus 5c rebus metallicis,finis.
175쪽
De caussis uirtutum lapidum precio sorum & redargutione dicentiuin lapidibus no esse uirtutes. Cap. I. libri secundi.
tem facientes de lapidibus prsciosis noloquemur de caussia coloris eoru. Ne de passibilitate eorum uel duritie uel aliquo huiusmodi eo Q de omnibus his in superio ri libro expeditum est, quantum sumcit ad hanc intentionem,sed tria sunt qus potissim sunt inuemganda, uirtutis eorum caussa tu delicet & descriptio eorum sigillatim,5 sigil la quae inueniuntur in quibusdam eorum depicta. His tribus habitis non quεrimus amplius phisics scire de lapidum natura. Caussa autem uirtutis lapidum occulta est ualde ,2 varia in ea sensisse uidetur multi phisiologo rum. Μulti etiam dubitare uidentur an insit lapidibus uirtus aliqua de his quae uidentures le in cis ,sicut curare anrraces, fugare uenea
176쪽
, LIBER .ΙΙ. P . L . Esna. onsiliare corda hominaim, dicere uict rias Ahuiusmodi asserentes.nihil inesse composito nisi ex compositione & compositis. Operatio enim talis qualis dicitur inesse lapidibus non caussatur ex componentibus eosedem. Ex illis enim non conuenit eis nisi cui
dum & humidum 8c durum &passibile esse& huiusmodi quae in accidentibus determν nata sunt. Amplius autem cia nobiliora sint animata Φ lapides deberent ut inquiunt potius habere uirtutes quae lapidibus attributi
itur Φ lapide His igitur Jc huiusmodi ratio
nibus utuntur qui nullas concediit lapides, uirtutes habere. Huius autem corrarium ex pertum est sepissims, quoniam magnetem videmus ferrum attrahere adamantem il lam uirtute in magnete restringere. Adhuc autem expertum est aphiros aliquos antra ces fugare,& unum tale uidimus oculis no
stris,hoc etiam ab Omnibus uulgatum est, dc non potest esse quin in toto uel in parte sit uerum quod ab omnibus communiter est di ctum Fuerunt autem aliqui qui etiam uirtu res speciales lapidibus dabunt,&hoc ab ani ma lapidum esse dicebant,&sunt quida pie cagoricorum, hi enim dicunt solius animae esse hoc, de non in una materia latum sed ab una extedi in aliam per operationes atris hae m len
177쪽
ies.sicut homo ad intelligibilia extendit intel/Iectum etiam imaginationem ad imaginabis lia .Et hoc rhodo dicunt animam unius hominis vel alterius animalis egredi vel ingredi inal terum,& fascinare ipsum Sc impedire operaciones ipsius,propter quod praecipiunt in operationibus cauere & declinare oculum fascirnantem. Et hoc etiam modo dicunt quida au/gures impedimentum dc profectum operationum fieri visu& auditu auium quarundam, vel aliarum bestiarum Isti ergo tales da ni animas lapidibus Jc ipsas extendi aa naturas qui Iapidibus attribuuntur. Schola autem Pitta goricorum quam in multis secutus est Democritus,qui lapides animas habere dixit, om/nia plena drjs esse dogmatizat, sicut in carmi nibus sitis postea cecinit. Orpheus enim dice/hat deos virtutes diuinas in rebus diffusas, de .um etiam nihil aliud esse nisi illud quod res format in omnibus rebus diffusum.In lapidi hus ergo dicebat partem diuinam esse quam Iapidum animam dicebat esse extedentem se ad res circa quas operatur ,haec autem absura dissima sunt. Et de fasci natione quidem an ve rum sit an non ad magicas pertiner,deinde autem diffusum in rebus,ita quod rebus sit uni rus N permixtus sicut aliqua virtus essentiaγlis rebus ementis est dicere, quoniam si commiscetur
178쪽
miscetur,xebus erit generabilis in q,busdam rebus,& exiens de non esse ad esse Sc de poteretia ad actum quae omnia impossibile est deo
conuenire, quamlibet autem rem habere ali
quid diuinum per quod appetit dc agit ad esse diuinum, vel diuino simile est verum dc alibi
hoc est determinatum. Animas autem nullas habere lapides in antecedentibus huius libri determinatum est,propter quod etiam lisc dc his similia quasi derisoria relinquentes, dica mus lapides abscit omni ambiguitate virtu tes mirabilium effectuum habere, quae quide virtutes insunt eisdem non ex componeribus sed compositum consequuntur ex caussa qua infra determinabimus. Nec est verum quod has virtutes animata potius habere debeant quare sic est in omni re naturaIi in res occupata altioribus virtutibus abstrahitur re impe/ditur ab inferioribus. Cuius signum est quod intellectualia sicut homines no bene scipiunt immutationes elementorum, quemadmbdithruta,sicut pulli diuersitates horarii Sc temporu melius iudka ni Q homines. Et homo ipse quado occupatur meditado non opera L Per visum Sc auditum,ita qΤ non percipit ea quae sunt ante Minos. S1cut igitur est in tota natu in quod etiam animata altioribus virtutibus
179쪽
animae Occupata non operantur u1rtutibus
insepioribus nobilibus quibus comiYta non animata operantur. Nihil tamen est in uni γMei sanatura quod non habeat propria suae speciei operatio nem sicut scamonea cholera
purgare dc alia hu1usinodi,hoc autem in siniplicibus probatur medicinis,&inscientia de
incantatione dc alligatione ubi ostenditur membra diuersorum animalium, aut collo,aUr Oxe, aut alio mebro corporis hominis
alligata mirabiles operari effectus. Idem est de herbis radicibus re lignis. Sed ipse carnes hominum,& quod minus uidetur stiperfluiras sicca egesta ab homine ,&stercus luporumsrabiles contra uenenu uel alias petas ha/hent operationes, propter quod & lapides proculdubio operationes habere costat, aut omnes aut fere omnes licet in pluribus sint ignote Operationes eorum. Et ideo dicit Ioγannes Damasc. nulla res destituitur a pro si ia&substantiali operatione. Risibile enim esset ualde Q, diceremus qualitates prima
uehementes habere operationes & formas substantiales ipsis rebus ut fines naturae da tos,sicut diuinum & optimum omnino nul las habere operationes, licet non sint activae ct passiuae ad transtaurandam materiam,cussirit operative Operationis illius quae illi per
180쪽
secto couenit, quod natura perficitperillud diuinum& optimUm. i et De quatuor opinioibus philoBpho
rum circa caussam uirtutum lapi dum. Cap. 2. Vestum autem est multo tempore a1 philosophis ex qua caussa tales uirtu res infunduntur lapidibus , de diuersas
opiniones recitare dispendium esset. tiga mus igitur quatuor probabiles, &postea no stram dicamus sententiam, deinde per ratio/.nem confirmemus eandem. Quidam autem dixerunt ab elementis componentibus lapi dibus tales inesse uirtutes. Quibus cia obhciri tur elementa non Operari nisi qualitatibus priniis, dc operationes lapidum ad qualita tes primas non posse reduci.Respondent elementa quasdam habere operationes per se, quasdam aute in mixto,quia in mixto quali IAS elementaris operatur mota sicut ii stru mentum,& tunc habet multa operari quae Pse non operatur.Etideo sicut ad aliam uirtu tem non reducitur alteratio cibi Sc eleuatio&mutatio ad carnem nisi ad calorem digestiuum quescimus esse calorem ignis, & quod congregat homogenea & disgregat ethero genea sicut dictum est in.h. metheor.Ita dictit