D. Fr. Toleti ... Commentaria vnà cum quaestionib. in octo libr. Aristot. de physica auscultatione. Item, in lib. Arist. de generat. & corrupt

발행: 1598년

분량: 892페이지

출처: archive.org

분류: 철학

151쪽

lo motu,vet ignis est eo insecum suincisum cui actionis aquet, uia ille motus cal actionis est in aqua, at i is non est in aqua.ntrinsecta principium est, quod est in illo subiecto,in quo est ipse rotus, ut cum lapis deorsum fertur, est principium 'reddam in i pide,quo fertur, idque est intrinsecum quia min illo,in quo est se motus. Attende ergo, quod natura est principium motus in insecum,id est, est princip: si ut moueatur illa res in qua ipsumst,ae ob id dicitur,est principium motus eius an quo est. I .La. Aduerte ulterius, quod adhuc istud prim iptum est duplex, in- frumentale, & principale, ut in motu lapidis instrumentale est rauitas: in reliquis sunt quaedam virtutes, Sc accidentia ipserum. rincipale vero in lapide est forma ipsus substantialis, in reliquis

ero,aut fornia aut materia.

Attende, quod natura non est principium instruitientale , sed rincipale de substantiale: ideo dicitur in illa definitione, pri nuin, est enim illa pateticula coniungenda cum pinaeipio, ut sit ensus, est principium primum, & non cuni sequenti, ut putauit

Aduerte praeterea, quod principium alicuius motus in aliquo s. otest esse duplex,ant oei se,aut per accidens Per se est, 'quiniur utem de intrinseco,cum illi rei competit moueri, quae tabe prin-ipium habet, ut forma lapis est principium extrinsecum fer se, tuta lapis ob illam somam mouetur : is accidens est, cum resion habet moueri,ut tale principium habet, sicut Medicus sanat e,tunc Medicina est pri'cipium motus intrinsecum: quia sanatioist in ipso medico, sed est per accidens: quia ut Medicus non ha- ,et sanari, sed ut infirmus: & signum, quod fit per accidens,in, luia aliquando recipitur sanatio,& sanaturis, qui nonest Medi- us,quod quidem ostendit Medicinam per se non efficere motum

ntrinsecum.

Attende ergo , quod natura debet esse principium intrinsecumier se, ac propterea ponitur illa pars definitionis per se,& non secundum accidens, ad excludendas aliquas formas attificiales, quae er accidens sunt principia motus intrinseci, quamuis aliae sint, suae nec per se, nec per accidens sint motus principium intrinsete, ut ars domificandi,& similes,quae nullo modo possunt in se o- ,erari. Atq; haec sufficiant pro explicatione definitionis,est enim: ostea magis examinanda in quaestionibus.

Naturam autem habet. Text. .

Cum quid si natura, docuisset, quae dicantur habete naturam, seu entia roturalia,explicat,dicstque substantias tale prin plum habentes esse entia naturaua,nihilque is substantiam dici

152쪽

1to. In lib. .Physic Arist. Cap .

habens roturam,quod quidem probat.Natura aut est subiectum, puta materia, aut in subiecto, puta forma, sed nihil habet materiam & sormam per se,nisi composita substantia: ergo ea Ela est:

habens naimam.

Aduerte, quod forma dicitur esse in subiecto,non scut accides,& materia dicitur subiectum, non sicut accidentium subiectum: quae omnia late in primo libro explicata fuerunt.

Secundum autem naturam. Textas.

Cum Suid natura, quid habens naturam explicuisset, declarat

modo, quid sit ens secudum naturam, & dicit, ens secundum naturam dici,tam compolitum,& habens naturam,quam passiones & proprietates,quae a natura procedunt, ut ferri sursum, serrideorsum,sunt secundum naturam ignis & terrae,quq quidem pio Prietates non dicuntur nec natura,nec habentes naturam. Ex quo habes, naturam esse ipsum motus principium , habens naturam ipsum compositum substantiale, ens secundum naturam ,& tale compositum,& proprietates naturam consequenteS. Quid igitur est natura. Text. 6.EXplicato iam, quid sit natura, quid habens naturam,quid ens secundum naturam . posset quis dicere, quomodo ostensum est,quid sit natura, nondum discusso,an sit natura3 Respodet huic dicens,quod est per se notum, naturam esse , constat autem ex I. Poste. ca. 8.de per se notis non esse opus tractare, aut interrogare,

an sint: dubitare enim de per se notis, an sint,est signum hominis qui non potest distinguere per se nota a non per se notis, dotalibus hominibus accidit id, quod accidit caeco disputanti de colo- ribus: hic enim potest quidem syllogi rare, & disputare, sed non habebit scietiam rei, nisi talum scientiam nominum, uia non distinguit,&cognoscit id,quod per se notu est: ita similiter isti qui

per se nota non cognoscunt, ostendunt se non habere potentiam cognoscendi per se nota ideoque scientiam solam nominum habebunt, non rei. Hoc esst, quod dicit textus, quod contingat hoc pati,id est,quod istis eueniat eo quod per se nota ignorent, manifestum est ncmpe quod quantumcunque disputent, sicut c. Tcus de coloribus, quos non vidit, talam vocum cognitionem habet non rerum ipsarum : & nota hanc expositionem,quia nescio,an a multis locus sit intellectus.

Videtur autem nonnullis natura. Text. T.

PLacet in hoc loco expositio saneti Thomae, & Averrois, qui

docent Aristot.velle materiam probare esse naturam ex Antiquorum etiam opinione. Hi enim id,quod secundum se est infor-

153쪽

e perman s in generatione & corruptione vocabant materiam, in artificiatis lignum. aes, aurum, & similia sunt materia: haec ii in reliquis destructis formis, permanent, & inducebantur hoc eumento. Id,quod est substantia cuiusque est natura: sed male a est substantia: ergo ea est natura,quod esset substantia,ost enebant: quia id,quod permanet,& patitur semper,nec corrumpi.ir,est substatia talis est materia,quod Antipho hoc signo ostenebat Sumatur statua lignea talis, ut possit lignum putrefieri Merminare, & condatur sub terra , tunc producitur lignum , nonatua: ergo lignum erat substantia, non forma statuae , atque id si natura. Si autem de horum aliquid . Tert. S. Stendit etiam materiam csse naturam in rebus naturalibus, sicut in artificiatis , ob eandem rationem: ut enim lignum, urum, aes permanet sub diuersis formis artificialibus,ita est etiam lateria permancns in istis, ex qua facta sunt, puta aqua,aier, aut uid simile, quae materia dicetur etiam natura horum, sicut illarat natura artificiatorum.

Quocirca sane hi quidem . Text.'. Oncludit, Antiquos omnes materiam posuisse naturam, sedia non omnes eodem modo: quilibet enim ponebat naturam,

iam substantilam , quam existimabat esse principium: unde quiquam esse principium putauit illam esse naturam dicebat: Simiter qui aerem,aut ignem, aut horum medium,aut omnia simul, enique pro diuersitate principiorum erat diuersitas in assignan

a hac natura: omnes tamen conuenere, materiam esse naturam,

t substantiam : formas autem esse accidentia, dc dispositiones uasdam huius substantiae, quorum opiniones in lib. i. satis sunt narratae & dispositae. Et horum quidem quodlibet. Text.Io.

Eclarat,qualiter isti huiusmodi principia ponebat. Dicebant

enim,isia principia esse perpetua, nec corrumpi inter se,reli-ua vero corrumpi, & generari, ut Empedocles dicebat, semperianere ignem, aquam,& reliqua duo:caetera omnia,nempe mix-ones varias, quae erant formae , destrui infinities. Concludit exmnibus materiam dici naturam. Vbi aduerte, quod non probat opinionem Antiquorum in po- Netatione materiae,cum multo aliter lut visum est sentiat de mate-ia,sed in hoc, suod materiam naturam esse fatebantur,quamuis, uae vera esset materia,non intelligerent. Postea subiungit conti

154쪽

Antiquos, formam esse etiam naturam. At ne videretur aequiuo eatio de serma accidentali,quae figura dicitur thaec enim non est natura addit,quae secundum rationem dicitur, id est, a qua sumi, tur dehitio,haec est substantialis,& natura dicitur. ut enim ars dicitur. Text. II. an. Ribus rationibus ostendit formam dici naturam , quarurnisspubis prima et .vt se habet ars ad artificiale,ita natura ad natur tu, sera te: sed artificiale dicitur a sernia artis: erso & naturale etiam a ta mam esse ma. Et aduerte , quod per artem intelligit ipsam formam ab arte naturae factam. Minorem ostendit: lectus,& unumquodq; artificiale non dicitur tale per hoc, quod est in potentia, & nondum habet formam , sed per ipsam actu sotinam . probat etiam conclusonem: quia caro,ossa, de reliqua nondum diculur suam habere naturam, quousque habeant formam, per quam unumquodque definitur: ergo forma est natura.

Quare alio modo. Text. I L.

Concludit ex praecedenti ratione, sermam esse etiam naturam eorum,quae habent principium motus. At ne quis existimaret se de fotma abstracta loqui, dicit se sermonem facere desermis parti inlatibus quae sunt in ipsa materia,nec ab ea separata

consistunt, nisi tantum ratione & intellectu. Intermittit autem unum verbum, nempe compositum ipsum, cuius est serma s non naturam, sed secundum naturam dici sui superius est diaum: non solum autem tarmam naturam esse contendit, sed etiam magis naturam, quam materiam,quia unumquodque magis est, cum esta tu, quam cum potentia, sed per formam fit ens naturale in a stu, per materiam in potentia: ergo magis natura tarma,quam

materra.

Amplius fit ex homine horno. Text. I;.SEcunda ratione, materiam esse naturam probat. Figura statuae , ob id non dicebatut natura, quia ex statua non fiebat statua, sed ex ipsius lierio lignum, at ex homine homo procedit,

de ex leone leo: ergo notum formae erunt naturae ob eandem rationem , qua lignum, cum in his similitudo in forma seruetur, de

permaneat.

Amplius autem natura dicta,ut generatio.

TErtia ratio est. Generatio dicitur via ad formam: sed generatio dicitur natura:ergo tarma,ad quam tendit, dicetur natu- Atermino enim quem fit denominatio, ut dealbatismorus

155쪽

Text. v. ad albedinem, de glatio ad nigredinem. Dices, non videtur enominatio esse a ter ino ad quena, nam medicatio dicitur, non uod sit ad Medicinam, sed potius quod procedat a Medicina. espondet, non sic dici dicatioriem, sicut generationem,nam aedicatio significatur per modum actionis, & est motus a quo-am in quiddam: at generatio est per modum passionis, & muta-onis,&est motus ex aliqua materia in aliquam formam. Cum itur non denominetur a materia, dicetur a forma, ut dealbatioc denigratio. d autem generatio sit motus ex aliquo in ali-uid, paret per i m concretum: nasci enim seu generari, est ex liqua materia in aliquam mutati formam. Hic aduerte primo,quod hoc argumentum magis habet robur ego . raece, nam loco generationis habetur , quod etiam signicat naturam, & esst perinde, ac si nos diceremus, nationem quaest motus informam: ergo forma natura est. Adverte praeterea,quo non quaecunq; generatio dicitur: d viuentium generatio. Dissert enim multum generatio vivenum a generatione non viventium. Generant enim viventia prae-endo virtutem productivam, et etiam materiam,ex qua assectusant:& etiam aliquod incrementum ministrant,ut rei malia dantrmen, in quo est virtus productiva, etiam materia:& postea per liquod tempus sietum perseaturit. Animalia enim viuipara b*am intra se alii oui para vero in ovo luteam partem ministrant re cibi pullo,dum ex intra corticem, ex parte autem alba pullust,ut refert Arist. i. Hist. c. s.& lib. s. de Genet animal. c.r.unde talis iuentium generatio dic ut clim, & generati, hoc est nasci. Aton viventia non ministrant ex se materram , nec augmentum,rd in intrinseca materia generant, ipsam disponentes. Per haecatet sensus Aristot. qui ex viventium generatione, Quae dicit utatura, ipsorum formas naturas dici contendit, ae per nas omnestiam reliquas aliorum entium naturalium fotnias. Forma itaque natura est. Text. Is .

'Ormam naturam esse concludit. At cum priuatio,vi exponit Alberius, ct aliquo modo principium geheratiotiis, & aliquo

addo forma, etiam eam aliquo modo esse naturam docet. Vnde et priuationem terminum a quo mutationis intelligit, ut in Lb. quicqo id velit Philopon.&alij. vi autem superius dixi ritu , riuatio ponit aliquam formam in materia, vino ignis est aqua, ut quid simile. In accidentibus est forma opposta, aut media,t non album est nigrum, aut medium: si autem in mutatio

156쪽

ne substantiali hoc itast, quod priuatio importet formam , cos rearium posterius docet esse examinandum, nempe in lib. de geo.

neratio. dc corruptione.

Ex quit, colligimus,quid sit natura, 'uod natura est duplex, matrii a & forma:& quod forma est magis natura, tuam materia:& quod priuatio quodammodo dici possit natura: et quid dicatui

habens naturam: quid ens a natura, seu secundum naturam.

definitio sit bona.

retu. in X IT magis ea . quae in textu dicta breuiter sunt, elucidentur, . oppositi. v oportet ea arguitientis,& qu. estionibus discutere. Ieitur ad . a. aro uersus definitionem naturae est primum argumentum Aliuolutu in non debet per respectivum definiri, ut notum est et at natura,cum sit substantia,est quid abssiturum : principium vero,& causa quid rei pedituum: non ergo debuit per ea definiri. Secundo, principium & causa videntur idem , vel saltem est unum superius altero: ergo in desinitione tanti momenti non de buit,quid superfluum poni. Tertio, Alicui inest natura, quod tamen non quiescit,ut coelo, quod cum sit ens naturale, nunquam quiescit: & smiliter contra

terra ei ens naturale, quae tamen nunquam mouetur: non igitur

natura est principium motus, & quietis simul. Quarto, Materia est natura, tamen non videtur esse principium motus,cium sit subiectum hoc autem non dicitui principium,nec causa sim muta:ergo videtur definitio,&c.. s. Qui into,Natura est .aequivocum quid,ut patet s.Metapb.cap. . non ergo debuit definiri. c. Sexto, Vmina non est principium primum contrariorum, motus,& qua es contraria sunt,ut notum est: non ergo natura potest motus,& quietis elle principium. r. Septimo, Ars cantandi, saltandi,&aliae cmiles non siminaturet,& tamen sunt principia motus iturinsecade per se n in sicut M dicina, quiae sanat alios , hae vero motum efficiunt in his, in quibus sunt:quisque enim per artem, quam in se habet cantat, & saltat. Haec sunt argumenta, quorum solutione declaratur naturae definitio. Cf. Dd. Sit primu fundamentu Natura aliter a Psilosopbis aliis, tu amab Arist definita est. Plato enim,unde recepit Philoponus sic de- .finit:Natura est vita,seu vis quaedam per corpora drucisa, ipsorum gubernatrix,& rectrix:imaginabatur enim esse quandam substantiam a Deo procedentem, quae in h. aec inferiora diuidebatur, ut

singulis singulae responderet partes maiores, vel minores, prout magis

157쪽

aegis, vel minus Deo accedebant, atque lias partes in singulis

turas vocabant, ab iisque motus,& reliqua proueniebant. Hanc , stantiam, ut a Deo procedit, unam asserebam:vt velo corpo - us Crat communicata, plures. Quod luminis exemplo expli-bant, quod, ut a sole procedit, unum est, ut vero inferioribus

immunicatur,plura.

Vnde Pythagoras, & Hermes Tri egistus se definiebant Definitia

turam: Natura esst vis,& forma ab statuta,egrediens a causa peti- naturae. a quae postquam egressa est, ii suta est: per corpora naturalia,&singulis est principium motus,& stariis Arist. vero longe aliter illosoplians nihil ponit in corporibus substantiale, piaeter mariam, & tarmam, quae sunt principia in otiis, atque talem sub-1ntialia a Deto procedentet in rebus communicatam praeter subantiam reiicit metuo, isti enim praetrei quam quod ipsb: umonio est salsa dicunt tamen,& non probant. Sit secundum fundamentum Natuta. vi tradit Arist. s. Meta.c. a funi quinque modis dicitur. Primo, pro ipsa geocratione, & produione viventium,ut in textu expositum tirit. Secundo, pro m. a ria prima,ex quatae a sunt entia naturalia. Tertio, pro materia coxima cuiusque generis, vel speciei, entium, ut aurum dicituraetura vasorum aureorum, & ligna natura scamnorum ligneo-im, & aqua natura argenti, terra Matuta plumbi, liaec enim suntiateria ipsorum proxima. Quarto, pro tarma, qtior in unoquoq principium motus. Quinto, pro substantia cuiusque rei, & es: ntia, quo modo dicimus etiam naturam in si, iritualibus. unde oetius lib. de duabus naturis,dixit persona est rationalis naturae idiuidua substantia. In praesenti autem, ut modo definitur, tana m pro materia & forma sumitur Sit tertium Lindamentum. Definico naturae, ut ex textu col- g sun .gitur,est sic intes ligenda:Natura esst principium,& ca os . . ad de-otandam naturae multiplicitatem, quae materiam & formam omprehendit, motus quietis eius, in quo est, ad excludendarincipia extrinseca motuum , leae non dicuntur propter illos notus natur. T. Non enim quia ignis est princ pium motus aquae,atura dicitur, sed quia motum in se facit, puta a forma habet ursum ascendere. Dicitur primum ad excludenda instrumentalia principiam ouum, qualia sunt accidentia, & potentiae, quae sunt in composiis,quibus formae,aut materia operantur. Dicitur, per se,& non secundum accidens, ad excludendarum ali

suot formas artificiales,quae faciunt motu in his,in quibus sunt,ed per accidens,ut dictum est de Medicina,quae formae non sonet

natu

158쪽

s. MI

In lib. h. Physic Arist. Cap. j.

naturae Ex his constat bonam esse definitionem naturae at vi nci tior fiat, oportebit argumentis respondere, quorum solutiori sexacte eam declarabunt.

Ad primum respondet Albertus secundo Plarc tract. r. cap.3. de Sanctus Thomas in praesenti,quod in his, quae absoluta quiderii sunt, tamen aliquem secum ordinem important, non est absurdum,quod etiam aliquid,quod talem ordinem erat icet, ponaturdum definiuntur: sic est natura, nam materia & forma confisi rantur duplicitet: aut ut ad esse pertinent, substantiamque compositi faciunt: dc sie materia, & forma substantiae dicuntur: aut vi motus ipsius compositi causae sunt,& sic natura dicuntur, ob id per motum & ordinem ad ipsum definiuntur, nec ideo natura relatio est, sed aliquid relationis importat.Vnde frusti 1 Philopo-nus aliam definitionem assignare contendit, ut diximus in 1.

fundamento.

Ad secundum dico etiam cum S. Tlioma, ae Alberto, quod principium & causa non dicunt ibi idem, nec unum est superius altero, sed ponuntur duo ad explicandum naturam non uno modo dici.Vnde purieus,& Avicenna dicunt, quod principium dicit formam, causa veto dicitur propter materiam, quamuis S. Tho. dicat,quod principium dicit ordinem, causa vero influxum,&operationem,&utrumque dici optime potest: unde patet, non esse quicquam superfluum.

Ad tertium respondent Porphyrius, & Philoponus, quod illud(Et aequi ualet in illo loco (Veli ut sit sensus,est principium motus, vel quietis, Sanctus Thomas vero, & Averroes dicunt, non

esse opus hoc dicere, sed quod sensum faciat copulatum, & sit sensus: natura est principium motus & quietis in quibus est motus,& quies:& quietis solius, in quibus taliam est quies:& motus

solius, in quibus solum est motus,ut sit suppositio copulata,nempe motus & quies a natura proueniunt,non ab alio. Utraque expositio quantum ad rem coincidit, & vera est. Non enim dicendum est cum Alexandro, quod hic solum definiant ut, quae simul mouentur,& quiescimi An vero caeli quiescam, & an vero sintentia naturalia postea examinabitur Ad quartum dicitur, quod materia non est subiectum motus, sed compositum. Hoc enim est, quod alteratur,augetur,& secundum locum mouetur :& etiam si estet subiectum, adhuc causa & principium dici posset, nempe causa materialis, & principium materiale: Nam causa,& principium etiam de materia di

cuntur.

Ad quintum. Aliqui recte volunt, naturam esse univocum materiae,

159쪽

Texl. xv. Quaestio ij. is

et arge formae: sicut genus, non enim in omnibus acceptionibusic sumitur,quae enarrantur in , . Meta & est magis probabilis o- inio, quamuis dici non a linodum improbabiliter possit cum Ilerio, & Aucrxoe, esse analogum: possunt autem analoga desi-:lti,ut dicitur, c. Topicorum & . Metapli.c. x. de hoc autem in Iogica dictum est. Ad sextum aduette, quod duplex est quies : Altera naturalis, tuam attingit nat a permotum, ut est illa, qua quaeque res inuo naturali loco quiescit, ut lapis in centro, ignis in sua Sphaera.

imiliter cuin res naturalis per augmentum in proprio terminouae magnitudinis quiescit. Altera violenta, ut cum extra locum iroptrum corpora detinentur. Natura est principium quietis na-uralis, nec inconuenit, ut dicit Alberius, quod unum sit contraiorum principium, cum unum ordinatur in aliud, ut in finem: sic utem se habet natura: motus enim est causa, ut quietem conse-

luatur in his,quae quiescere apta sunt. Ad septimum respondet Averroes, quod illa ars est causa actio- - .us,sed non alicuius rei actae.Sed mihi non satisfacit ista talutio: b id dico, quod in motu est ipsa res, quae est motus, & qualitas notus, quod fit sic, vel aliter dico, quod ipsius motus saltandi,

et cantandi non est, principium ars, sed natura : modum vero iraestat illa ars, ideo non est natura, non enim est motus princi- ium. Ex his patet naturae definitio.. noninia entia naturalia dicantur naturalia a principio in- . trinseco activo motu . in aes Zio. .

Nponendus est quaestionis sensus, antequa quicquam deter- Explicat L minemus. Adueite, quod motus alicuius rei duplex est prin serisui q. ipiunt: & activum, quod illius est eniciens causa :& passivum, uod illum tecipit Petimus igitur,an quaelibet res naturalis, quae

nouetur, habeat in se utrunque princi Pium, ita via moueat,&noucatur a se secundum locum, aut qualitatem, aut quantit em Nec hic vocamus ens naturale,ut aistinguitur contra sinpra-iaturale,sed omne idiquod in se cui motus principium habet: vnc Adamus, licet supernaturaliter esset factus, elat ens naturale:

uia motus sui in senabebxc principium Nec similiter hic dispu amus de coelo, de hoc entiti erit 'uaestio peculiaris, sed de eleaentis,& mixtis tam animatis,quam inanimatis. Circa quam duplex est opinio opposta. Altera est Averrois.s r. expassi Celi. comm.18. quam recipit Iandu d. Physq iet.& Greg. x .sent..h.2.1.ar. 3.& alij multi,quae colis it in duplici diuisone,& conclu

160쪽

ataci pro

clusione. Prior diuisio est. Aliquid dupliciter est in potentia ad

motum aliquem, aut in potentia essent: ali, aut in potentia acci dentali. Id dicitur in potentia essentiali, quod non solum est inpotentia ad motum,sed & in potentia ad formam, unde fluit mo tus : ut Rusticus est in potentia ad plai lotophandu essentiali: quia ad actum & habitum est in potetitia:& id. quod non habet calorem, est in potentia hac ad calefaciendum, quae potentia ab aliis dicitur remota.Potentia accidental is es .quq habet formam, nondum tamen ad operandum vola: t, ut calidum aetu est in potentia hac ad calcfaciendum, quae potentia dicitur propinqua, ita similiter graue, aut leue dicitur in potentia accidentali ad motum, cum iam eth graue,aut leue, sed nondum mouetur: licitur in potentia essenti cli,cum nondum ei graue, aut leuet. Posterior dis ine :o est, Mosens est dii dilex:coniunctus, & per se ut manus tactu movens bactatum: separatus, ut proiiciens ex se lapidem, Quibus soppositis, iii Hir Prima conclusio ipsius. inanimata, imo nullum ens naturale reducitur active ex potentia essentiali ad motum, quod est dice-ie:Nihil habet in se uiae generationi lactetuu in principium:& cla-sius: Nihil se ipsum generat. Secunda conclusio. Inanimata habent in se ac iuum principium per se coniumstum, quo se ex acci dentali potin ta ad achum teducunt,id est,iapis in senabet activum principium, quo se mouet deorsu in ,& sic de aliis & tale pru1cipium es ipsa Forma inanimati, mediante aliquo accidenti, puta grauitat et, aut leuitate: unde patet, quod motus inanimatorum procedit a Principio activo per se intrinseco. Quod si dicas, in quo disserunt a viventibus Dicunt aliqui ho rum,quod viventia non solium habent sui motus activum principitim,ses etiam initiatiuum,eo quod a te mouentur, & incipiunt a se moueri: at inanimata non incipiunt a se moueri, ut patet de lapide, & de aliis, sed incepto motu ab aliquo extrinseco, puta generalite, vel re nouente prohibens, continuant ais iue rirum motum per focinam, de virtutem formam comitantem . Haee est opinio horum : & probatur. Primo,cum lapis mouetur deoisum vel mouetur a suo loco naturali, vel a medio, vel a generante, vel a se. Non a loco, quia locus non proprie mouet. Non a medio, quia medium est indigetens pro motu sursum ignis,& pro motu deorsiam aquae. Non a generanterquia potest escse quod sit corruptus dum lapis mouetur,est enim generans cau-ici particu l. axis, quae fecit lapidem Ergo mouetur a se. Secundo, A qua calida, remoto calefaciente, instigi dat se,ac re-- ducit

SEARCH

MENU NAVIGATION