장음표시 사용
71쪽
ι8 In lib. i. Physic. Arist . Cap. II.
I. retici. Secunda concluso. Nullum agens naturale induit formam ii materiam nisi prius aliqua quantitate separata,& discreta ab altera parte materiq,yrobatur: ita est necessaria quantitas in materia, sicut qualitas, cum qualitas non insit nisi per quantitatem:at mima educi non potest e materia nis certis qualitatibus disposita: ergo etiam necessaria est quantiras. Praeterea sicut forma accidentalis non potest extrahi, nec induci, nisi in subiecto quanto,
quia ipsa esst diuisibilis: ita formae substantiales, quantum plurimae
sunt diuisibiles inducentur in materia quantitate disposita. s. Tertia coclusio. Non repugnat duas partes materiae manere diuisas absque actuali quantitate: nolo dicere,quod materia diuidi possit absq; quantitate, sed quod postqua diuisa est per quantit te possunt ii, anete adhuc illae partes distinc ae. Dico,nsi repugnaxe no quod naturaliter id fiat, sed quod pol supernaturaliter neri.r obatur psic', α probo,quia potest Deus se mouere omnem quanti- . cois tu, latea Petro,& ab aliquo leone. tunc siue dubio posset conserua- re illas duas materias absque quantitate continua illarum:& probo quod possit id facere, ut enim conseruat quantitatem sine ulla substantia panis in sacramento, ita etiam possiet de panem absque
quantitate conseruare,& multos panes, sicut multas quantitates:
maior enim est dependentia accidetis a substantia, quam substatiae ab accidenti: potest illud:ergo hoc: verum est, quod illae substantiae no essent extensae,nec vivisibiles in partes, ut dictum est. Nec est contra nos argumentum Alberti Magni secundum: nam illae materiae disserrent penes ordinem ad diuersas formas , quas habent vel pencs ordinem ad quantitatem praecedentem. A. r. Ad primum igitur prioris sententiae respondetur, quod substa-j. n. tia est causa mediata diuisibilitatis , quia eam non habet, nisi nnediante quantitate, qua deficiente, substantia non est diuisibilis: il, lud autem locum habet, quando aliquid est causa utriusque immediate,de non dependenter unius ab altero.
, Ad secundum dico, quod licet materiast in potentia ad omnes formas secundum se, non tamen recipit illas, nisi praecedentibus dispositionibus necessarijs, quarum una est quantitas. Ad tertium dico, quod illae duae substantiae possunt praeintelligi absque quantitate actuali, & esent disti nistae , sed in ordine ad quantitatem quam habuerunt, vel possunt habere, vel per ipsas sermas: sed hoc nil contra nos, qui tantum negamus materia, vel substantiam posse diuidi in partes, nisi existente quantitate. 2ed . . Ad quattum dico duplice assignati quantitatem,& virtutis, ac molis. virtutis, quae attenditur imperfectione substantiae rei, vel operationis ipsius,secudum quam dicimus, Deum infinite perse-
72쪽
t uni,& magnum:& haec in corpoteis etiam inuenitur nec est de hac sermo,ut probat argumentum. Quantitas molis est, quae attenditur secundum itangitudinem,& caeteras dimensiones, & de
hac est sermo in praesenti, nam isti philosophi de his incorpeta
non loquebantur. At finitum,& infinitum virtutis sequitur qua titatem priorem: molis vero sequuntur posteriorem et sunt enim
ipsius passiones,ac de his procedit Aristoteles in suo argumento. Et haec frum is de quaestione. Amplius quoniam ad ipsum unum.
EX unius distinet ne probat diei n6 posse, omnia esse unum,
nam unum triplex est: Aut unum continuum, quoomodo v- nam lineam,unum lignum, unum corpus, quia continua sunt,&- eoisitis iicimus: Aut unum, quia indivisibile, quomodo unum punctum, i ipsiccvnum instans,quia indivisibilia, dicimus: Aut unum ratione & definitione, quo pacto dicimus synonyma idem esse, ae merum, tavinum: ensis, Cadius. Impugnat, quod nullo ex his modis dici
possit,omnia cile unum. Dices, quare non enumerat alios modos unius, ut genere unc,
specie, per accidens, seu subiecto Dico,quia isti philosephi non
loquebantur nisi de unitate entis alicuius determinati, ut supra diximus. &praeterea quia aliae unitates manifestam habent pluralitatem entium. Primam diuisonis putem reprobant, quia si omnia dicuntur unum continuum,iam plura entia dicenda sunt,cum in infinitum continuum sit diuisibile de multa comprehendat. Si igitur continuum est. Trat. xv II. II Eprobat primam diuisionis partem,uti diximus:quia si com . 1 tinuum est,plura potentia est. Praeterea:quia dubium est, an totum N pars unum, an plura sit:& quamuis hoc determinare nost praesentis loci,es .n Metaphysici,tame secudum esse, dubium est,& dissicultatem habet, an unum sit, an plura, & quomodo Dnum & quomodo plura:& probat,quod non sit unum,nam spars& totum unum sunt, eo quod indiuisibilia, oc non separata sunt, eadem ratione partes essent idem inter se, qui ano separ ta sunt, quod tamen fanum est. Dices,qua ratione hoc mouet dubium,dico,ut hos arguat, qui ou absolute omnia profitebant unum,quia continuum,cum sit dim-cile, &non determinatum, an pars, & totum plura sint rimatii, videtur:& a uerte , quod hic est sermo de toro,o: una eius Pane
73쪽
At veto si velut indivisibile. Texl. x v r II Mpu at,quod dici non possit,unum esse omnia,ut indivisibi.
Ite,quia tunc non esset ens finitum, nec infinitum, nam indiuisi potius est terminus,& finis alicuius,quam finitum,vel intabrum haec enim quantitatem dicunt,quae diuisibilis est. At vero si omnia quae sunt. Texl. x X X. T Mpugnat tertiam diuisionis partem,quod omnia sint unum delfinitione, ira tunc sequeretur primo, quod cotraria essent idem, ut dicebat Heraclitus, nempe bonum ti malum , &quia malum est non bonum: Sequitur secundo, duo contradictoria idem esse: Tertio etiam duo duparata,vt homo & equus: Quarto,si conti dictoria sunt idem,erit idem disputare an omnias; tens,&Uomnia sint nihil, seu non ens: Tandem duo diuersa erunt idem, nempe quantum, & quale, & reliqua primo diuersa. Non ergo
iotum divinguatur realiter a parti . Occasione textus decimisertimi solent communiter disput
re,an totum distinguatur a suis partibus, quod etiam,vico oecbera- ueniamus cum caeteris,non hoc loco disputabimus. Pro tituli e tur titui. go declaratione primo aduertedum est,totum esse multiplex:pria totis mul- mum uniuersale,hoc autem est quodcunque superius respee uin-tiplex. ferioris, ut genus respectu specierum, & species respectu indiui-Vniuers duorum, nec de isto est quaestio, quia certum est huiusmodi uni Polesia- uersalia sola ratione & intellectu distingui ab inferioribus.la. Alterum est totu potentiale,nempe subiectum respectu suarum potentiarum operativarum, ut anima respectu intellectus, voluntatis,& memoriae:& quamuis sit dubium,an tales potenti et distinguantur a subiecto,in praesenti tamen id non discutimus. integrale Tettium totum est integrale, nempe quatum aliquo laetaediuime. dup. partium integrantium, & quantitatiuarum, ut lignum respectu suarum particularum i de hoc est duplex, aut homogeneum , aut f heterogeneum: Homogeneum est quod constat ex partibus,quae sunt eiusdem rationis cum toto, sicut lignum,cuius quaelibet particula est lignum,& ignis, & aqua, & similia: heterogeneum est, cuius partes sunt diuersae rationis inter se, & a toto, cui animal,
cuius partes sunt manus,pedes, caput. De utroque igitur toto integrali est quaestio,an a suis partibus distinguatur. essentio Quartum totum est essentiale, nempe compositum respectu materiae,& formae,quod dicitur totum Physicum,& definitum re
74쪽
generis & dissetentiae, quod dicitur totum Metaphysicum: De hoc aute non est quaestio, sui a genera & differentiet sunt idem recum specie,de illo vero Physico est quaestio.
Quintu totu est per accides, sicut subiectu cum accideti ,ut iid-mo albus & totu per aggregatione, ut cumulus:& de hoc non est quistio, ua certu est no distinetui:tatum igitur est quis io de toto Physico,& de toto integrali, ta homogeneo, quam heterogeneo. Aduertendum est praeterea,quod non est disputatio, in hoc totum a singulis partibus suis distinguatur,certum enim est , realiter
distingui,ut homo & anima, lignum & una pars: sed disputatio est de omnibus partibus smul sumptis mec de quacunque distimetione loquimur,sed reali, ut sit sensus,an totum sit aliqua entitas
alia praeter entitatem omnium partium, ut homo, an sit entitas quaedain praeter entitatem materiae,seu corporis,& praeter entit
tem animae : idem petitur de aliis totis,de quibus diximus disputationem esse. Haec de tituli declaratione. a hanc dissicultatem Scot. 3.Sent. distin.:.q t. quem multi r. n. si . . Th astu sequunt existimantes esse sententiam S. Tho.nempe Capreolus. 3. dist. r. & Herueus quodlib. x. q.i . M alij dicunt,torum distingui realitet a suis partibus adsensum superius expostatum. Rationes potissimae huius opinionis sunt hae. Prima Scoti:Si totum linc non distingueretur a suis partib. se- et tali quereriar quod nullum esset discrimen inter hoc totum, & totum per accidens: consequens est falsum , quia magna est utriusque disserentia, e so totum id,cuius est disputatio, quod vocetur titum per se, listinguitur a suis partibus: probatur sequela,quia ita unum esset suae partes simul sumptae,sicut & alterum.. Confirmatur argumentum: totum est terminus generationis, confirmail est,id quod non generatur,non partes ut dicitur et . Metaph. c.χ. ergo distinguuntur. Q. Confirmatur secundo:nain partes sunt causa totius, ipsumque a. componunt, non ergo idem esse possunt. Secunda ratio es et Stat tolum corrumpi nulla corrupta parte, similiter & generati: non ergo sunt idem: probatur antecedens in homine, moritur enim homo manent tamen ta anima,& corpus
generatiu homo non tamen anima,nec corpus.
Tereia ratio Totum existat, quia ipsum est,quod operatur, non partes, ut notum est,ergo distinguuntur. Quarta ratio est. Sequeretur, q, partes es tiales essent partes ratim integrales sic, homo est materia,&sorma: similiter pes,manus,c pur,& reliqua sunt homo: ergo hae partes sunt materia,& forma. a. sentem.
75쪽
distingui a suis partibus simul sumptis, quae sententia est s.Tho
quicquid dicant alij nam . contra Gentes c. gr. dicit humanitatem ess e materiam & formam simul coniuncta, & I. p.q. s .arc. . dicit, hominem esse corpus & animam simul. & prima tecundae q. rs ait. r.& eadem est opinio Nominalium. , ratio. Et haec sententia probatur primo. Si totu est alia entitas distincta ab omnibus partib. vel est diuisibilis vel indivisibilis: non indivisibilis, cum tale totu corporeum sit,ergo diuisibilis: Si autem diuisbilis, ergo in partes illas non igitur est separata entitas, redistincta ab illis: Si enim esset entitas tertia praeter pates omnes, quomodo in eas esset diuisibilis cum sint extra ipsam. a. Secundo. Illa entitas , vel esset substantia, vel esset accidens, non accidens, quia homo, qui totum quoddam dicitur, substan- tia est: probo autem,quod non sit substantia, nam si homo est entitas distincta ab omnibus partibus , ergo prius natura est partes simul esse , quam totum. Demus igitur formam simul esse cum malesia, erit Iam materia in actu, & perfecta, & hoc est p natura,' Iam totum, ergo totum est accidens,& rid substanu iam quod aduenit enti in actu,accidens est.
s. Tertio. illa entitas per quid distinguitur ab omnibus partibus simul, non seipsa, quia est alvisibilis : non per unam partem, nam talis pars includitur etiam in omnibus simul partibus, id est, homo per quid distat a materia,& forma simul, non seipso, nec per
materiam, vel formam,quia materia, vel forma est in ipse aggregato ex materia,& forma: non igitur habet, per quid distingua,tur. Haec est opin horum philosoph. Graci co At inter Graecos inuenio Philoponum, Themistium, Alexan-vem vi drum,Simplicium, Eudemum, unanimes in hoc loco, & conue- O.Th. nientes cum D. Thom. asserentes totum distingui quidem a suis p. artibus singulis per se, sed esse idem cum omnibus simul sumptis : verum est, hos loqui expresse de toto integrali, tam homo- eneo,quam heterogeneo ut patet apud Philoponum: at sine du-io idem videntur sentire de toto physico, cum oppositum apud
eos non legatur. Idem etiam Auermes com. I . & Avicenna. Meta. c. h&-rabes At si Atis .consideramus, videtur asserere, totum a partibus di-corauen. stinqui,nam s. Meta. I . texi .is. dicit, sex non esse bis tria, sed semel sex. Et r. Metap.text. vltimo. dicit, syllabam ba, non esse B,&A,& 8. Metaph.c. 6 text.Is.lotum,inquit, non est coaceruatio partium, sed aliquid praeter partes,& .Physic. text.13.totum, inquit, esse in partibus : partes in toto:quod quidem esse no posset,nisi distinguerentur.& t. Animae in principio.& Z.Meta. c. 3 -xxilicem
76쪽
substantiam distinguit,materiam & formam,& compostum ubi
distinctionem indicat totius,& partium Haec de opinionibus. Sit igitur prior concluso pro retalutione. Totum non dist in- ν. conci guttur a suis partibus simul sumptis. Aduerte. Dupliciter dicuntur paries simul sumptae, uno modo Eaeplicat quo ad omnium collectionem tantum,ut nulla sit excepta: altero cooclusio. modo quo ad unionem quandam inter se praeter illam rellectionem,ut partes simul sumptae dicuntur omnes partes, talem unionem inter se habentes. conclusio procedit de partibus simul sumptis modo posteriori, dc est notanda distinctio, nam argumenta proposita procedunt de partibus simul sumptia modo priori.
Sensus igitur est,homo non est anima, nec corpus, nec anima, nec corpus aggregative, sed anima,& corpus sic unita inter se, ut altera alteram inretinet. Idem dico de aliis totis ,& earum partium unionibus. Probatur conclusio praeter tria argumenta superius posita. Pri- Probarurmo: si illa entitas est distincta abentitatib. partium simul, vel fa- conclusio.cit compositionem cum illis vel non: Si non ,ergo homo non es: t.
unus per se sed plura,quia habet substantias non componentes in se: si vero facit, ergo praetet compositionem materiae &sermi es illa compositio quam nullus imaginatur. Secundo, Protecto non est intelligibile, quod aliqua res tertia fiat ex duabus, nisi permixtionem & corruptionem illarum duarum,sicut mixtum ni ex elementis corruptis, & colores medij ex extremis: at materia & forma non miseratur, sed manent unitae:
non qrgo intelligi potest, quomodo tertia substantia ab omnibus simul iunctis & vnitis distincta producatur.
Secunda concluso, Quamuis idem prorsus, quod de toto pim a. dicatur,de partibus sic simul sumptis praedicati possit: tamen non fiunt praedicationes ita propriae, sicut cum de toto praedicantur propter modum significadi:vere enim dicitur homo legit,& anima unita corpori, vel animal simul ec corpus legunt sed non proprie,quia homo per modum totius, liqc vero per modum partium signiscant. Ad argumenta igitur priora respondetur. Ad primum Scoti di-- C.
cimus, esse magnum discrimen inter totum per se, & totum per acol. accidens: totum enim per se, n6 solum dicit coaceruationem patatium,ut ipsum totum per accidens sed dicit partes unitas inter se, vel sicut actum,& potentiam,vel sicut continuum.
Ad primam & secundam confirmationem respondetur, quod Mic Fr procedunt de partibus simul sumptis modo priori,ut explicuimus in priori conclusione,non autem de partibus simul sumptis modo e s
77쪽
posteriori,hae enim sunt ipsum totum illae vero non . Ad 'cundum,& tertium eadem est responsio, procedunt enim O p. de partibus non cum vnione sumptis.. Ad quartum respondetur,esse magnam fallaciam argumentaria partibus essentialibus ad integrales , Quia homo respectu pa tium essentialium consideratur tantum secundum suam substani tiam, at respectu partium integralium sumitur homo cum quantitate:idem de aliis totis:& tunc est fallacia figurae dictionis, mu,
Ioea Ad loca omnia Arist.respondetur,taltim loqui de partib absque
unione consideratis:& hoc est,quod docere intendit,totum nouesse tantum ipsas partes,sed superaddere unionem,& coniuncti nem certam ipsarum partium: propterea dicit,esse aliam substantiam a partibus,quia totum est ipsae partes simul unitae,non quod sit noua sabstantia ab istis se sun istis,nam expresse docet x.Animae,text. Io. Sicut pupilla & visus sunt oculus: ita corpus & anima, animal.
Eo pheat. Sed inter omnia ista loca Aristotelis peculiariter est notandusiae. ri'. ille quinti Metaohyficae, Sex non sunt bis tria, sed semel sex: est
s. Meta. enim sensus multo alius,quam ali dii existimant hic enim intei dit Aristoteles docere,quale non esse idem,quod quantum,ut esset album non est esse latum: & quia in numeris duo haec considerantur, nempe iptarum quantitas ,&haec est ipsius et nunieri,Mi brum qualitas, stilicet figura, quod alius sit triangularis, alius
quadrangularis, vel alterius figurae: ostendit quantitatem numerorum non consistere in ipsangura , sed in unitatum aggregatione: & hoc est, quod dicit, sex non sunt bis tria, id est, s uia i psaquadrangularis,sed semel sex,id est,sed ipsarum unitatum aggregatio: Vnde ex hoe loco nihil ad quaestionem praesentem deduciatur, si bene intelligitur. Haec de quaestione.
Contuibantur autem de quaestiones. Text. X X. Vin aduersus illos philosephos dicctes omnia esse unum, ar gumcntatus esset,probando sequi,quod unum ens esset contraria,& disparata,& quod unum esset multa, inquit etiam posteriores philosophos conturbatos fuisse & timere ne admitterentvnu esse multamam si unus homo dicitur esse albus,& Musicus, recalidus,iam videtur unum esse multa entia, nam ille homo albus est Musicus est,calidus est,sunt ergo plura entia, ob id hoc cauentes asserebant, non esse ponendum illud verbum, Est,sed tantum
dicendum, homo albus,Muficus,calidus: & sc non multiplicatux
78쪽
tas: & huius placiti fuit Lycophron. Alij vero dicebant, non sic,
sid verbaliter esse enunciandum, homo dealbatur,calefit,& reliqua: Sic enim non videtur unum ens,esse plura entia. Huius opinionis credit Alexander fuisse Platonem, quem defendunt Pili-loponus & Simplicius, docentes hoc non fuisse Platonis, sed parum hoc refert,cuius fuerit, scire, dummodo sententia intellio tu:Crediderim tamen non esse Platonis. Tanquam singulariter dicto uno. Texd x xr. Horum turbationem,&euasionem irridet,dicens eos turba- Plara' actos esse,ac si unum non esset multiplex, sicut ipsum ens: ita cidentia exponit Philop.vt,Aut, sit velut, sicut, ac si diceret,est multiplex possuntes unum, sicut ens, ob id non oportuit turbari, ut enim esse possunt se unum diuerta entia definitione,idem tam subiecto,ut esse album,& duia subiecto. ce, ratione diuersa sunt, sed subiecto idem, nempe in lacte:ita si- maliter possunt esse multa ratione, unum subiecto, & hoc pacto unum multa esse potest. Altero etiam modo sicut in continuo,vel in toto partes sunt diuersa entia in potentia, quatenus per diuisonem possunt esse separata,sunt tamen idem totum,ita sunt multa in potentia, unum actu: hoc ergo pacto, unum multa esse potest. Hi igitur dubitabant,& comtebantur, ac inferebant tanquam absurdum, unum esse multa, cum tanaen verissimum sit, unum multa esse, ut diximus: sed non eo modo, quo unum est, multa est: Sic. enim fieii non potest, ut aliquid quod non est unum rhetone' multa ratione, unum subiecto, & multa subiecto, unum actu,& multa actu,unum potentia,& multa potentia: fieri tamen potest,ut si um subiecto,multa ratione, unum actu,multa vero potentia.
Ex quo loco semere poteris,aliqua distingui ratione, quae habent diuersas defnitiones:alia vero non,quae habent eandem definitionem: Similiter aliqua distingui subiecto, quae variis insunt subiectis: aliqua vero non nempe,quae eidem insunt. Concludit ex his tribus contra hos philosepos impossibile esse, omnia esic
Ex quibus ostendunt soluere. Texl. xxi I.
Horum opinione redarguta, ad soluendas i ptatum rationeddescendit, qu s sic E solui dicit cum sint vitiosae, & in m
79쪽
6 In lib.i Physic. Arist. Cap. iii.
teria& informa, in materia quidem,quia propositiones falsas ac sumunt: in forma vero, quia non obseruant rectam syllogietandi rationem iMelissi tamen onerosam magis dicit esse argument tionem, id est, vanam,& minus habentem difficultatis,sed ex uno sal dato multa absque difficuItate procedunt horum verborum
supratus triplicem dedimus sensum,nuc iste sufficiat. Quod igitur paralogietet Melissus. Texl. x xiii. Nota dis A Ratione Melissi incipit,atque forma,& materia peccare do, cursu Me I,cet. In cuius gratiam aduerte Melissi discursum hunc esse: iis L probat primo, Ens esse infinitum sic. Quod est factu habet principium ergo quod non est factum,non habet principium: sed ens non est factum, ergo n5 habet principium:quod non habet plui-
cipium eadem ratione non habet finem, ergo ens non habet finem: tale vero,finem,& principium non habens est infinitum,ens ergo infinitum est. od autem ens factum non esset, probabat sc: Si esset factum, tunc vel ex aliquo, vel ex nihilomon ex nihilo, quia ex nihilo nihil filmec ex aliquo, iam enim hoc esset ens,& ita non fieret quod enim est,non fit. quomodo utebatur secundo discursu Melissus probans ens esse unum: ef stat ens est infinitum,ergo est unum, nam si infinitum omnia conti dis net,oma occupat,& ex hoc tertio inferebat esse immobile. nameu sum si infinitum est, omnem implet locum, non habet viae, & quo
Meh moueatu C. sic ratiocinatus eu Melissus.
Aristoteles vero primum discursum reprehendit in hoc textu, tanquam forma & materia vitiosum, illa enim prima pars peccat informa,eo quod procedit ab opposito antecedentis ad oppositum consequentis,ac si quis diceret,est homo, ergo animal, ergos non est homo, non est animal, ita ille dicebat est factum. ergo habet principium non e actum,ergo non habet principium. Dices hoc aliquando licere,ut homo est risibilis,ergo non homo non est risibilis: Dico in conuertibilibus id licere solis non aliis: at habete principium, re esse factum non conuertuntur, ut postea dicetur: peccat igitur in forma. Quod vero peccet in materia propositiones salsas sumes ostedit de textus quidem est: obscurus, sensum tamen huc essesredo. .
Nota r. Propter quod aduerte duplex esse principium (quantu ad praenuleaeesentem disputationem facit &rei seu magnitudinis,& temporis. Prine. Principium temporis dicitur illud instans,in quo primo aliquid habuit esse, siue tempus illi instanti proximum, ut dies Mercuri j praecedens fuit principium ieiunis & hoc praesens tepus est principium lectionis, nempe principium horae. principium vero rei
80쪽
esti , quod cum principio temporis incipit, ut cor est primum rei, quia primo tempore fit in animali, & pars primo producta
principium est rei. Similiter in alteratione pars primo alterata, dealbata, aut calefacta est principium albi, aut calidi.
Nota pnterea, quod hic philosophus in illa propositione,Quod
est factum, habet principium, non solum loquebatur de principio temporis, sic enim nihil concluderet: nam quod non habet principium nec finem temporis,tantum est infinitum in duratione, sed non in magnitudine, ut ille asserebat de ente, sed de utroq;principio loquebatur : existimabatque, si aliquid fit, non solum bere principium temporis, sed etiam magnitudinis, quae primum facta sit,& hoc sue sit in generatione substantiae,quae dici tui generatio simplex: siue sit in generatione accidentis, quae dicitur alteratio,ac in hoc sensu proserebat illam propositionem. Quam Arist. licit, esse falsam: non enim quod fit, omne habet
principium illud magnitudinis, nam aqua congelatur,lac coaeulatur,1 et illuminatur,& non prius una pars magnitudinis, quam altera, sed tota simul, licet in tempore fiat talis mutatio. Ex quo apparet falsitas illius propositionis, atque hae mutationes dicuntur momentaneae, quia tota magnitudo simul, & non per partes mutetur,licet successu temporis id fiat
Aduerte sic litera m esse legendam,inconueniens,& falsum est arbitrari, omnis & generationis non solum simplicis id est subastantialis, sed etiam alterationis esse principium rei, & non solum temporis, cum fiant multae mutationes simul in aliqua tota magnitudine: ac si dicatur, potest esse in mutatione principium temporis,& non magnitudinis. Nota expositionem.
Deinde de propter quid est immobile. Texl. x x irir. SEcundum Melissi discursum praetermittens, tertium impugnat:inserebat enim, quia unum est, immobile est,hoc tamen non valet nam sicut in aqua, quae pars est uniuersi, accidit, quod sit una, nihilominus mouetur in se etiam non mutando locum,dier partium mutationem,qua una cedit alteri,ut patet de aqua in a se inclusa, quae moueri potest intra vas &mare,in suo mouetur lueo,re aer in sua sphaera,ita uniuersum,licet unum sit,in se moieri poterit. Praeterea, quia licea non moueatur localiter, saltem rit mobile secundum alterationem,cum non solum esse mobile , ontingat secundum locum sed etiam secundum qualitates.
Ad secundum vero discursum rediens dicit, omnia posse quiem esse unum ex quo,id est unum materia ta subiecto,ut Phy-