장음표시 사용
721쪽
tura, & per easdem denominatur Deus denominatione extrinseca:ut dicitur Deus Dominus, ct creator nostc r, quia nos serui ipsius,& creaturae sumus: Sicut columna dicitur dextera rer mutationem ruant, tui ad illam te resers sinistrum, cum prius ad eam dexter referebaris. i ta dicendum de exemplari Nec naec doctrina est ignorata ab Aristo nam in Meta. is docet scibile dici. no quod
referatur ad scietatiam, sed quia scientia ad ipsum:& huius odi
esse relativa. Ad quartum dicitur, quo agenti voluntario non competit il-- lud: nam positis omnibus requistis ad operandum potest non operari,si non vult, & iterum operari, si vult. Ita gloriosiis Deus. Praeterea , cum Deus semper in eadem ellet dispositione , inuise dum tamen produxit in tempore, qilia ita voluit voluntate aeterna: voluit aulcm merito ob causas sit perius dictas.
Ad quintum dico, quod Deus ex parte sua semper fuit causa hctu in se, quam iis mundus in tempore sit factus, nec ob id aliqua
Deinde distinguendum est de actu. Nam alius est actus per-
sciens operat uena : alius est actus perficiens non operantem, sed opus iptum quod iit: ut ait Arist. 5. Ethicor. cap.s. Ducrunen ponens inter artem, & Prudentiam,ait Prudentiam perficere sua operatione appetitum,& habet item artem vero sua effectione,non
perficere appetitum, sed perficere ipsam opus factum:Et prudeneriam consultare ad bonum ipsius operantis. & ad eius finem. Artem vero non ita, sed ad finem ipsarum artium, & particularium rerum ipsarum, unde sit, ut ibidem ait, quod magis laudatur artifex , qui volens peccat, quam qui nolens: E contra vero in ipsa prudentia plus vituperatur, qui volens peccet. quam qui notens: unde artifex aliquis si sit perfectus , non perficitur cum facit, velabi fratia,aimulum,uel serram,nec in perfectione ipse crescit cuni fit iii se persectissimus : nec ideo operatur,ut si perficiat,sed persicit opus. Si ergo Deus perfectissimus artifex cum sit, fabiicando Mundum. & res alias, non se, sed opera ipsa perscit, res inquam ipsas factas. unde notandum etiam est,quod potentia ad talem actum, quo quis non se, sed alia perficit, non dicit imperefectionem in agente, sicut nec ille ipse actus addit perfectionem ipsi agenti. Vnde sicut actus . ita & potentia est duplex. Vna ad persectionem suam , & ad actinii se perficientem,& haec dicit imperfectionem, ueni pecarere tali perfectione. Altera est potentia perfectae iam rei, non ad se perficiendum, sed potestas ad perficiendum alios,& haec non dicit imperfectionem , sed potius perscctionem iturinsecam rei, & cum agit exterius, persicit ex-xcrio
722쪽
teriorii,non se,ut cum ignis agit, & calefacit non perficitur ipse, ut dicebamus mec gerninia applicata sinatis , nec calor ipse ut
Ad sextum dico quod productio mundi fuit indivisibilis & nos urcestiua,&ilii produetiosi correspondit unicunt iustans, quod instans ruit vitis mina non esse motus, tila tunc non fuit amotus,&im in ea late post fuli:& similiter ultimum non esse temporis quia iminediate post fuit tempus:&hoc est si num luna simul cum c lorum moto produxi c. Ad i septimum respondet bene P illo. quod, aliquando, dicitur vitet modo pomuic: I sic tempus dicit. Altero modo negati ue: tunc dic t et legatio ueni perpetuitatis motus. Vt cum dicitur, Aliquando fuit hora matutinastion significiat quod in aliquo alio te .po: e illa hora ruit, sed quod non sein per fuit. Ita cum dicitur, Aliquando non fuit. aliquando iron erit tempus , significat, q, tempus non est D mper, nec erit semper, sed ce labit, & iiiitium habuit Imo hoc etiam possumus ex ipsi, Aristotcle confirmare. IPie dicit,extra coelum non esie locum. Dicam Vrgo: si extra est,ergo locus ibi est. Respondebit, iod non valet,quia sic risus est non esse locum infinitum, sed sinem habere: Hoc etiam dicitur ad at-
Ad octauum fac is est responso. Negamus enim, quod mundus pr ductus sit per motum, aut mutationem : tunc enim opus erat sit biecto. At non est, nisi simplici productioile, suae creatio dicitor,producit:x : & ita non opus fuit subiecto. Deinde , Si illam simpliccan productionem velis vocare mutationem, distinguimus de mutatione,& dicimus csse duplicem. Alteram ab esse ad si alterum : A hanc dicimus requirere subiectum prius. Alteram.a non esie ad esse : ct haec quidem, vel a non esse tecundum quid , vel secundum partem , ut alteratio ,& generatio a non esse forma ad formam: laaec etiali, requirit sit biectum , vel materiam prius,in qua fiat illa mutatio formae: At altera est a non es et simpliciter totius,ad esse simplici ter totius:&hanc negamus requirere subiectum p rq cedere: imo implicat,ut requirat prius Libicctum, quia est auon esse totius ipsius sis biecti ad esse illius. Quare haec est quidem in siibiecto ipso quod fit, quia dicitur prinio esse & non fuisse. Ad nonum dico,quod mundus potest a Deo destrui,sicut est factus: Nec,si dei frueretur,ob id prauus esset: quia tunc destruereti& propter aliquem redi sin finem. Nec destruere perfectum vi, aliun cst cum iam mi sus usus est,sicut qui lyram temperatam in interuperiem retusgit,quia iam non vult pultare. Ita Deus glorio-
723쪽
sus posset bene ipsam dissoluere mundum . quia in tantu us is ipsi iis est,in quantum ipsi bene placitu fuerit. Nec illud a gum citi quicquam valet.Nam illo probaretur, quod homo non posset, lis . solui, nec alia,quia persecta sunt nec attende quod netudiis,sicut ingenerabilis,fuit, id est, non per generationem factus, ita est incorruptibilis, id est, non corrumpi potest per mutationem: At sicut creabilis cli, ita est a Deo amith: labilis: haec enim ii iter se
Vltimo tandem ad has,& ad omnes alias Aristo rationes, ( ut ijs etiam satisfiat, qui putant csse demonstrationes res ondemus, quod D. Vio. ait in summa Theologiae, i p. a. f. art i. in corpores sic dicens: uod omnes rationes,quasi in lacri Aristinon sunt demonstrativae simpliciter,sed secundum quid,scilicet ad contradicendum rationibus antiquorum ponentium mundi m incipere
secundum quosdam modos in veritate impostibiles. Et hoc , ait, apparet ex tribus. Primo quidem, quia tam in S. Physi quam in r. de Coelo,praemittit quasdam opiniones, ut Aniaxag.Emped.& Platonis,contra quos rationes corradiatorias inducit. Secudo, Quia ubicunque de hac materia loquitur, inducit testimonia antiquorum,quod non est demonstratoris, sed probabiliter persuadentis. Tertio, Quia expreisc dicit in i . lib. Topicorum,quod quaedam
sunt problemata dialectica, te qitibus rationes non habemus, ut utrum mundus sit aeterariis. Haec D.Th.
Dicimus ergo, si subtilius confideremus, omnes rationes Aristotelis non pugnare cum fide: sed recte concludere, i cilicet, permotum non fuisse productum mundum ex aliquo sibiecto , quod sane ipse Arist intendebat contra Philosophos alios. Et hoc manifeste patet: quia semper in eis ex motu procedit. intulit autem conclusionem latius patentem , quam rationes ipsae probabant, quia fort8 non cognonit, vel non considerauit alium modum per creationem incipiendi certe contra hunc modum directe, & per
se non disputauit, sed semper stipposita materia, vel subiccto , &m otii. Rationes ergo retinendae, sed conclusio moderas a: atque
ita in paucis videbitur Arist. in hac re fidei repugnare. Impiet vero agunt qui talibus rationibus contra fidem , de veritatem creationis abluuiittat, quod sane non fecit Arutoteles. Atque hactenus de hac quaestione. Cum teneamus mundum in temporen cum tempore incipe ire potuisse, imo & incepisse, impercst cxaminare, An ab aeter no potuerit esse,ita ut nitidus hic durationis cise potuerit aequalis ira
An potuerit mundet' esse ab aterno. v.
724쪽
ras In lib. viij. Phylac. Arist. Cap. ij.
cum ipsa prima causa: si enim hoc fieri non potuisse fuerit ostensum,maxime erit impugnata opinio Arist.& sequaciti. ut enim ipsi mundum non incepisse , nec potuisse incipere arbitrabantur: ita nos &iptarum opinionem non esse veram, nec potuisse esse veram probabimus: ac si ostenderimus non potuisse esse ab aeterno, absque dubio etiam constabit non fuisse. Est autem qua stio nimis grauis propter placita diuersa insignium. Doctorum,& propter rationes validas ex utraque parte propter rei ipsius magnitudinem. In primis est argumentum primum , quo probatur mundum potuisse ab aeterno esse. Deus ab aeterno hiit iam omnipotens, sicut cum produxit mundum et ergo ab aeterno potuit producere mundum: Consequentia certissima est ,& antecedens verissimum. Et hoc argumentum est praecipuum pro hac
Secundo, Deus ab aeterno cognouit mundum ,&voluit: ergo potuit mundum producere. Probatur consequentia : Qiua tantae facilitatis est ipsi,mundum producere,quantae coenoscere,& veble,imo tala cognitione,& voluntate producit res nas. Tertio, Si m aeterno non potuisset mundum producere: sequitur, quod debuit expectare per aeternitatem: ut mundum posset producere. aeternitas autem maior est quocunque tempore dc sice iectaret per multum temporis, quod absurdum est, & impossi- si arto , si mundos non potuisset ab aeterno esse, ex eo foret, quia non possunt esse in unico instanti, simul causa, & effectus, roducens,&productum. Sed hoc falsum est,ut colligitur ex his ensibilibus. Si enim sol ab aeterno esset,lumen ab aeterno esset:&sipes, smiliter vestigium. At lumen & vestigium effectus sunt e sicientes ictis, & pedis: potuit ergo cum causa aeterna effectus
Huius sententiae est S.I h Theologorum primus, I p.q. s. art. r.& cum eo insius discipuli. Similiter Duran. i. d. . l. i.& Greg.2. Seia d. 2.q. s. v im iis i urandus nota simpliciter id concessit,sed cum distinctione, se rebiis tantum permanentibus, & incorruptibilibus esse posse ab aeterno: non au e de corruptibilib. imo etiaD. Th.ex infinithre animarum ait eas lita potuisse esse ab aeterno.At opposita pars su si inetur a Doctoribus magnae authoritatis, puta a Bona. a.d. i.q. x. Enric. de Gaiada. quodlibeto I.q T. Marsil. 5.ient. d.r.art.2. Adde, quod est sententia Doctorum Graecorum Ambros lib i Examer. cap. s. dicit, esse incoueniens putare, creaturam posse esse coaeternam creatori. Et Basil. dicit esse bla-ψhemum. Damas l. lib. de Fide, c. p. id etiam negat. Praeterea Au
725쪽
August. ix.de civ. c. is. dicit Angelos non potitisse es c coaeternos creatori. Similiter Hugo de S.Vicio. lib. 1. de Sacramen is, c. Io.
hoc inquit,Fugit diuinam virtutem, quod aliquid sibi coaeternufaciat Hoc inter Philosophos asserit Philopo. cap. s. contra Proc uin in solutione argumenti primi: id ni etiam Burs. Est autem argumentum primum pro iii a lententia, Si mundus potuisset ab aeterso cile, lique essent transacti homine, infiniti: sed qriasque sis
habet sitam animam immortalem:ergo esset numerus animarum rara. o.
actu infinitus,quod est impossibile.
Hoc argumentum apud Philosophos, qui aetersutatem mundi potuerunt, tantum fuc siit negotium . ut in varaa abstit da, aisque grauissima eius vi coacti,inciderint. Igitur aliqui ut euaderent,vel animam mortalem impie secerunt,ut Alexa iriter:vel eorum transmigrationem, v l criculum ccrto quodam temporc . vel
unicum intellectum tautum esse in omnibus hominibus,ut itiit te pariter & impie Averroes : aut non esse inconueniens infinitum in rebus incompletis concedere qualis est anima mon vero in re-hus omnino completis & perficiis, ut Avicenua. Qitae omnia isunt contra rationem naturalem ,& nos id alibi ostendimus: sed
probare hic non est praesentis loci. Satis sit abscirca ad quae eos cogit indicasse.
Aliqui ex catholicis,ut Herutus, i. senten d i. t l. lis ondet ad hoc: quod si mundus esset ab aeteriret,itinc animae citerit corruptibiles ,vel vita plura corpora successsiue informaret. Sed p. of cto hoc est non minus absurdum. Nam si anima ex se est incorru- S. i. i. O ptibilis, non ideo sit cor: uptabilis, quia esset mundus ab aeterno: eimc... -- cum non si maioris potentiae conseruare, quam pioducere. Si Deus potuit infinitas animas producere , cur non potuit etiam singulas conseiuare Z
Quod si dicarum,Hoc esse ire sit infinitu: Profecto responsio nulla est.& petit principium in responsone, hoc enim conuincit ar- .gumentum, tu )d pollet tunc cile ii stritum: unde oportet negare infinita produci posse:&sic nec mandus fuit ab aeteruo. . S.Ilio a lib. contra gen .c.8; postqua iam: sit illas varias euasiones,& incommoda Philosophorum in qua inciderunr hoc ar- . .gumento coacti, dicit, non elie incomten ens seci indum Aristo- . telem infinitum actu in rebus spiritim libus psi: ere. sed hoc non 'videtur satisfacere: nam numerus infiititiis actu, non repugnat esse nisi ab intrinseco, puta ut numerus cst, ut paret ex ratione Aristotelis: quia insultum non est numerabile. Impertinens ergo est quod ipse unitates sint spiritualia,aut corpora. Iusumma vero Theologiae, re maturius considerata,1 p. q. 5 arr. . ad 8. respon .
726쪽
ι88 In lib. viij playsic. Arist. Cap. ij.
responsiones illas asserens varias Philosophorum, qui aeternita- tein mundi defenderent,cum v id erct eas non satisfacere,ait:C6siderandia tamen,quod haec ratio eii particularis, unde quis possset dicere, quod mundus, vel aliqua creatura possit esse ab aeterno, vel Angelus:non tam eo homo. Nos autem intendimus in uniuersali, lucid aliqua creatura fuerit ab aeterno: haec ille. Vbi etiaait Caietantis,quod i cundum D. Thona.doctrinam, & mentem, qui sustinet animam immortali m,&sine circulo & negat infinitum etiam per accidens, inintelligibile esse, quod generatio humana sit aterna:& iubet Thomilias esse cautiores, ut cum concedant mundum potuisse esse ab aeterno , non simpliciter concedat,sed praeter humanam generationem. Quamobrem hinc etiam habemus secundum D. Tho m. hanc rationem concludere, tum de hom nibus, ct eorum generatione non potuisse esse ab aeterno: tum etiam ex consequenti, nec mundum talem, qualis nunc est,& qualem reperit Aristoteles esse potuisse ab aeterno, nempe cum omnibus his suis speciebus perfectis. Iterum co- Praeterea,est argumentum quo probatur, non in talis antina Dratur f - bus esse infinitum, sed etiam in alijs, nam cum essent dies infini-a, ri transacti,in singulis diebus potuit Deus lapidem virum creare,
uis & conseruare siue continuando unum alteri, siue non,tunc proseioris anima cto essent quanta inlinita, nec potest bene intelligi, quomodo. Deus non potuerit in singulis diebus id facere: Nec valet dicere, - quod infinitum occuparet Omnia, nec alijs locum relinqueret: Hoc enim nil valet, nam it ud non esset infinitum secundum omnem dimensionem,sed secudum longitudinem. Et praeterea, quia
potest Deus face re, quod unum corpus cum alio penetretur.
Nominales admittiant in fiuitum sieri posse. Sed hoc videtur int Ilectit valde dissicile , quod sit corpus nullius figurae :&non
habens terminos ullos prorsus: unde argumentum profecto vim habet. a. o. qu(d Secundum est Si mundus potuisset esse ab aeterno,utique dies' 'Pqt-q transacti infisiti, vinis post alium : csi t ergo infinitum pertrai:sibile: quod rofecto eii inintellis: bile &colura ipsum Ari
obiit.. Dicunt aliqui quod ins itum est impertransbile, ita ut ab v no extremo in aliud incipiatur,inter qPae est iti finita distantiaeat in diobus non datur primus dies omnium, a quo usque in praesentem sint infiniti.
S.I. Seu hoc primo videtur impossibile,si recte aduertas. Na isti id
727쪽
empti, & dies a Deo facta sunt: quomodo autem potest comprehendi,quod sint dies a Deo & ordine fluant,& no cognoscat ipse quem primo produxit TSimiliter, si homines creati it etiam ab aetetno,profecto dicendum est primum ipsum co nouisse, de probatur: Nam Q c propositio est falsa: Nullus homo immediate factus est a Deo: Ergo eius contradictoria esset vera, aliquis homo immediate factus est a Deo: ille ergo esset primus , & illii in ipse, quem primo fecit,cognouisset. Ergo quamuis non primum assignare: non possumus, qui non omnes comprehendimus , tamen
Deus ipse,qui primo secit,& oninia comprehendit, poterit asti. gnare:& negare esse primum iudicio meo, est negare esse i Deo productum, v t dicet ur inferita s. Deinde, esto, non possit assignari primum , non cffugitur di ficultas: nam semper verum est pertransita esse infinita: dies, inquam,& annos,& generationes infinitas , etiam si non detur pri
Praeterea sic necessaria illatione conuincimus, quod non praecesserit tempus infinitum: infiniti vh dies,aut anni,tempus praeteritum infinitum, non est minus quam tempus suturum infinitur neque futurum est maius,quam praeteritum: Sed impossibile est pertransiit tempus futurum infinitum: ergo impossibile filii pertransiri tempus praeteritum infinitum. Sane fateor hane mihi videri demonstrationem. Tertium est argumentum nostrum, quo puto dein 'nstrari, rati, hoc praesertim contra Aristotelem. Si mundus potuit este ab ae- quis hinterno, utique motus & tempus potuerunt cuc ab aeterno, quod
ipse & sequaces omnes concedunt : sed hoc est impossibile, et
go mundus non potuit ab aeterno euh. Hoc antecedens proba
tui Detur,quod ignis&stupa fuit ab aeterno, tu arro,aii calefactio potuerit esse arterna Manifeste patet quod non uiam ignis in in
stanti est at impossibile est intelligere,seu imaginari,quod illud instans sit ignis,& quod tunc si ca: e factio iam motus non ita instanti e st,ne iacipit per primum cile. Si igitur motus non potest
habere coaeternitatem com mobili,signum clarissimum est, nos potuisse ab aeterno fieri. Idem dicitur de coelo & suo motu . Est enim necesse, qtio Jeettit instans coeli,& tune adhuc no est motu : vi adc moius nec po. test coaeternitatem habere cum ipso Deo ergo nec mur, sus.. Et confirmatius fit: Nain mundus, & mobila nou excedit motum in duratione aeterna,nisi per horam sorte, vel instans, aut aliquod tempus finitum,quod non potest fac re ex non aeteriis aeternum. Et in hoc rursus probatur coiisequentia illa posita. Nam X . si mo
728쪽
6so In lib viij. Physic. Arist. Cap. ij.
si mobile esset aeternum, & non inotus,esset profecto mobilestire motu, per spacium aeternum, quod est impossibile, & contra Arist. Ac si fuit per finitam durationem,& ante motum lio fuit .e
ut Ma- Idem etiam confirmatur de muliere , quae ab aeterno fuit gratur rario uida: peto n.de partu ali sit aetemus. Si .n hos dicas: ergo fuit par-- 'vi', tus antiquus,sicut mulier: quod est impossibile. Si vero nomerso nec mulier: nam per nouem niciales distata partu, nis dicas, quod infinito tempore maneat grauida, Colligimus ergo forti sumo argumento,non potuisse mundum ab aeterno pioduci, sicut nec motus,& subinde tempus.
artum est. Mundus non potuit esse nis a Deo productus,&sactus: at esse factum,& aeternum implicat: ergo id est impossibile. Minor patet,nam maior est certa,Si mundus factus est, in aliquo instanti positivo, & determinato laltem 1 Deo cognito factus est: at nullum est instans,in quo Deus primo sit, quia no fuit primo sed sine principio: ergo non potest mundus cum Deo ha-Pere coaeternitatem. Vnde vix potest intelligi, Quomodo Deus sit efficietis causa mundi,& mundus sit absque ullo principio ali- euius durationis, sicut Deus. Quae.n.facta sunt, determinatu in- apti sunt. Ob hoc autem antiqui illi Doctores Sancti hoc noluerunt creaturae posse cocedi,ut creatura posset esse coaeterna ereatori,quia id est Deum tunc non crearumorem facere, & factorem mundi esse negare. Confirmatius fit, quia causa prior est esse u : si ergo Deus prior fuit,igitur fuit propria drum ratione prior, non aliena. Propria autem duratio Dei est a ternitas: ergo ipsa aeternitate Deus praecessit mundum,& ipium tempus, Nam si fuit causa teri poris; eigo fuit pi ior tempore, idque alip duratione , videlicet aternitate, nam implicat contradictionem, ut antequam sit tempus, fictempus. Nec Deus tempore mensuratur,scd aetei nitate: ergo necessarium ei concedore, quod Deus tota ac ternitate praecessit
intum est Sequitur quod tunc inudus necessario procederet a Uco:quod enim possibile Probatur,det ut quod sit coartet- nus: tunc non licet nec unum instans cogitatione sitinere, in quo sit Deum, in quo etiam non si mundus. Si igitur libere produxit mundum: ergo potuit non producere. Tunc, vel in eo instanti,in quo mundus est,potuit a Deo produci: vel ante, vel post. Non inco, quia tunc est: N quod est,cum est necesse est csse. Non post, quia finiel productum necessario est productum. Ergo ante: ct siqripi fuit Deus, vel nece imio productus est nauudus,
729쪽
Ad haec addendum hoc est: Quod negare infinitum posse a
Deo fieri, & cum hoc mundum posse aeternum luisse vix potest capi. videtur.naiecessario sequi ex aeternitate mundi actu in sinitum esse possibile. Praeterea, si mundus suit factus ab aeterno per emanationem, s. vel quocunque alio modo voles, litaero cum emanauit, & factus est v. g.se aut factus est in oriente, aut in occidente, Septentrione , vel meridie , aut in omnibus his simul locis , & positionibus, aut in nulla earum.Non in omnibus simul quia implicat naturaliter rem esse simul in pluribus locis. Non in nulla earum positionu, quia etiam implicat hoc, &est intellisibile, ut talesset de nullibi esset:Ergo in aliqua positione, ec situ Actus eii, & emae
Dices fortasie,te nescire ubi erat cum emanauit, vel non pos ob rem se dari,vel assignati primam positionem loci,ubi fuerit sel. At haec fuga nulla est. Nam siue fuerit prima,sive no . nil curo,
necesse tamen est concedere,vel in aliqua positione factum esse, vel in nulla,vel in omn b.simul: aut concedere duas contradicet res esse simul veras . vel simul falsasmam hae contradicunt sibi, in omni,& in aliqua non in multa & in aliqua sic. oportet ergo aliquam istarum necessario concedere Et praeterea,no erit verum quia tu nescias. Dies forte, erat in oriente (perinde est autem si in quovis alio loco dixeris ad vim argumenti aero itaque, Aut mansit infinito tempore immotus Et hoc non, quia esset contra naturam, &iu finito tempore violenta actio. Aut coepit statim moueri ab aeterno. Ac tunc quaero, quanto tempore motus est ab oriente in occidens, aut infinito tempore,aut finito. Non infinito, tum quia . ridiculum eii dicere, infinito tempore tantum abseluisse sem: circulationem unam , tum quia infinito tempore infinitae circul tiones fiunt transactae . nec una med a pars : igitur peruenit ab oriente ad occidens tempore finito v g. spacio duodecim horaru. Iam sic argumentor. Igitur supputat ido a fine istius sciti: circu- Iationis,us sue ad initium quo factus fuit sol in oriete, reperitur tempti; finitum tantum duodecim horarum,atque adeo non fuit factus ab aeterno, quia a certo dato postea termino,& iiii ancia elidendo superius,non procedimus in infitii tum quod quidem oporteret,si ab aeterno antea fuerat factus in oriente: quodcunq; enim instans acceptum post aeternum, oporteret infinita esse distantia usque ad aeterptim. Rursus supputando ab eo tempore,quo suit in occidente usque ad no,,peto,an fuerit etiam ista piis finitum,an infinitum. Si sui X et tu in
730쪽
V1 In lib. viij Physic Arist. Cap. ij. I
tum dixeris, iam ergo totum tempus, postquam factus sel esset, reperietur finitum, nam ab occidentis positione ad nos esset rette finitum: & ab illa rursus usque ad positionem in oriente cum fuit factus esset finitum quoque v. gr duodecim horarum : ergo finitum finito additum non faciet infinitum tempus , sed h-nitum. Si veto dixeris,infinitum tempus fluxisse ab eo tempore, quo . Si fuit in occidente ad nos usque:iam ergo sequitur aliud ab ur- dum non minus, imo ct impostibile, videlicet quod infinito pos isti fieri additio versus illam partem,qua est in unitum: quod implicat. Velut si accipias lineam infinitam, quae ducatur a puncto hoe v. g. in infinitum siursum versus,illi quidem lineae posset fieri
additio versas hoc extremii finitum,qua determinatur in pucto, sed non secundum alterum extremum, quod tendit in infinitum. Probatur autem illatio euidenter. Nam ultra aeternum adderentur illae duodecim horae usque dum mi prius factus fuit in oriete. It in sequitur, quod munque fuisset ab aeterno scilicet oriente,& occidente, & tamen alterum fuisset prius altero. igitur omnib. modis implicat, solem factum fuisse ab aeterno. . Et quod de talis circulatione,& motu diximus, idem de omni-
bus rebus quae mouentur, vel corrumpuntur demonstrari, ut de illa combustione stupae una cum igne ab aeterno creatae , an sinito tempore fieret, an infinito: ec ita de caeteris omnibus mutationibus , generationibus, & corrupcionibus eodem modo probari posset, esse non potuisse ab aeterno, quod quisque facile poterit deducerc.Rursus teptimum fit argumetum. Aeternitas est propria quaedam Dei duratio,videlicet infinita, ab aeterno, sicut &sapientia infinita,& bonitas,& persectio infinita: sed non potest alicui purae creaturae communicari sapientia infinita,nec bonitas infinita, vel perfectio infinita:ergo nec duratio aeri: rna,& insulta. Probo illationem. Nam tam aetetinitas est Dei Froprietas quam sapientia infinita vel bonitas:& omnium aequa ratio. Dices non communicari aeternitatem mundo, sed aeuum, vel tempus aeterniam, & ita alterius rationis mensuram, &durationem diuersam. Sed hoc facile consulatur, quia similiter dice-e retur communicari quidem posse creaturae sapientiam alterius
speciei a Dei sapientia sed i infinitam: nam & sapientiae varia sunt genera, & speci es , sicut & durationis, v t, verbi gratia, ex phantasmatibus, & per discursiam , qualis , est noster :& sine phantasma ibus, aut discursu per simpliccm conicinsationem, ut
intelligentiarum, vel per essentiam ipsam, qualis cisset Pei: taboni