장음표시 사용
761쪽
Ita etiam de mobili. Id est mobile secundum naturam quod ad talem motum principium habet, non per accidens: ut calidum inpotentia est mobile naturaliter secundum calefactionem, & fiigidum in potentia mobile secundum frigefactionem. Explicat autem,quare dixerit, non per accidens. Ratio huius Nota. est: iuia accidat, quod unum sit quale hos est album, nigrum , vel quantu, vel alias patiatur denominationes: sed non ob eas dicetur mobile naturaliter, nisi per accidens. v g. accidit,quod album sit calefactibile, sed per accidens, quatenus quod per se calefacti- bile est, album est: Huiusmodi sunt res arti liciatae, quae per accidens sunt mobiles secudum naturam, quatenus in naturali sub lecto fundantur. Mobile vero praeter naturam est, quod potentiam non habet ad talem motum,ut cum graue sursum,leue deorsum fertur. Isia autem naturaliter feruntur,cum ad suos actus ex potentia naturali feruntur, ut cum ignis sursum fertur,&graue deorsum,&reliqua ad proprios suos actus.
Quoniam autem,quod est potentia multipliciter
dicitur. Text.32. CVm dixisset tunc res naturaliter moueri cum ad proprios actus ex potentia feruntur,quia duplex crat potentia, & du- si pol.h-plex actus, & sic dupliciter res moueri contingeret naturaliter. ita n re
Distinguit hoc prius, nam ex loc multiplicitate prouenit disticultas cognoscendi a quo ista moueantur.
Exemplo quodam scientis duplicem explicat potentiam & a- disti Auctum. Hupliciter, inquit, aliquis dicitur sciens. Voo modo, sicut tu insit i sui discit: Altero modo sicut qui iam didicit sed non contempla- te . tur actu: uterq; enim potentia sciens dicitur,lsed aliter. Nam qui discit est in potentia ad duo puta, ad habitum scientiae, & contemplationem, quae ex ipso prouenit: at qui iam didicit, alijs tamen vacat,e si tu potentia solum ad contemplationem. unde is qui habitum habet,est in potentia quidem, sed non sicut pilus,quam habitum haberet: ted partim est actu respectu prioris po entiae, artim potentia respectu ulterioris actus. Praeterea, is, qui est in potentia tali,id est, habitum habet, potest operari & contemplari semoto impedimento, puta si volun - tatem applicat,& ab alijs vacat. Nisi enim operari pollet per solam impedimentorum ablationem , utique non haberet habitum sciciuiae, aut haberet contrarium habitum scientiae. Et hoc eit dicere,quod esset in contradictione aut ignorantia. Qui enim
762쪽
et In lib.viij physic. Arist. Cap. iiij.
sablato impediimento on contemplatur, aut est, quia est in pura negationet,id est, non habet habitum: aut est in opposita dispositione,id est habet errorem oppositum. Poteli igitur, qui est cum habitu,& sic est in potentia,operari,sublato impedimento: at qui est in priori potentia, etiam siublato impedimento non contem- platur nisi prius habitum in se acquirat. RHic nota, quod prior potentia dicitur ab aliquiae remota ab a- pq lijs essentialis,quia est ad formam: & actus illi respondens, dici- ... . primus: posterior potetia dicitur propinqua, b aliis ac- eis i Alincident. alis,quia est ad operationem:& actus huic respondens, qui
remota Sst meratio,dicitur actus secundus.
Mei et ' Hoc igitur exemplum,quod in scientijs,& habitibus positum .is, ehapplicat rebus naturalib. dicitque etiam dupliciter aliquid esso Vis diu se in potentia ad aliquem motum. Vno modo in potentia remo- dent o. ra, seu essentiali,ut recipiat formam: sicut quod est potentia calidi spin. Altero modo, quod est in potentia propinqua, ia iam re- d. - formam calidi, sed est potentia ut urat,& calefaciat. si, auctia aduerte quod actu fecundus statim sequitur ad actum pricatis rab. mum , nisi sit aliquod impedimentum, ut quod calidum factum nam est,statim urit,nisi quid prohibeat: sicut sui habitum habet: statim contemplatur,nisi sit aliquod impedimentum. au. .e Haec quae dicta sunt,applicat grauibus,&leuibus,dicens quodd. est graue potentia, cum nondum accepit formam grauis , & le- ut ubi, ue, cum non accepit formam leuis: ut aqua est potentia leue, pii quousque fiat aer, vel ignis : cum primum autem formam hanc
qui Vita accipit,statim sequitur actus secundus, nisi sit aliquid impediens b,. quod si sit, est in potestia proxima ad actum, sicut qui habitum
habet. Hoc etiam sit in quantitate,&qualitate: ut patet. si aqua in v se infundatur, tunc u lique extenderetur, & expanderetur aqua,
nisi esset impedimentum vasis:sublato vero impedimento,statim expanditur.Similiter in qualitate, ut dictum est de scientia & de
mea. Quod si dicas quare ex graui sequitur talis motus, & ex leui talis motus,& non alius: Respondet Arist. eam esse rei naturam, nec huius alia est quaerenda causa. Sereten- Ex his omni b vult Arist responsum esse ad quaestionem,a quo
inanimata moueantur cum naturaliter mouentur,puta ab eodem rab. ad secundos ex proxima potentia, a quo mouentur
ad actus primos ex remota potentia. v. g.qui ex aqua facit ignem - . . & reduxit ad actum hunc, idem reducit ad motum sursum, quia cum ignis sit, utique nisi esset impedimentum, statim moueretur
763쪽
ablato ergo impedimento sequitur ille motus. unde qui impedimentum aufert, partim mouet, partim non in mouet: mouet. n. per accidens,sed no per se,quia non uat mouendi virtutem, nisi generan :sicut qui aufert lapidem, quo uter aerem . plenus sub aqua comprimebatur, statim mouet utrem sursum sed Qt --
Similiter cupa pila reflectitur a pariete, aries per accides mouet, r se vero proiiciens, qui impetum impressit. Videi ergo, sequaliter ista moueantur a generantibus a quibus facta sunt. amissa. Accipe exemplum clarum. Sit aliqua fastita emissa fortiter a sagittante,sed quae in principio non ita fortiter feratur ob impe edimentum hoc autem ablato velocessime fertur: quamuis nimi- tuus sit iam sagittatis,profecto nemo non dicet sagittam cum velocissime fertur,a sagittante moueri. Ita fit in his:generans enim dans formam grauibus, & leuibus qualitates statim impressit Auibus siue mora serrentur in capropria' naturaliter,nisi esset impedimentum: hoc autem ab- ad m)rum blat sequitur motus qui esset a principio, quia illa virtus natura graum Olis permanens est: per se ergo a generante mouentur imprimete virtutes & formas:a remouente vero prohibens,per accidens. Ex quo si,quod ibi uni se habeant ista passue,id est,mobilia sint mmuentia vero extrinseca sint, ct hic est sensus huius text. Hanc autem quaestionem de grauium &leuium motu copiose disputauismus lib. . .q. 1 .propterea modo ad hanc sapersedentiis.
Si igitur omnia,quae mouentur. Text. 33.
Coa ludit tandem illud problema: Omne quod in eiur, ab
alio mouetur. Et facit is, luctionem qitandam ex praedictis. ., c. Omne quod mouetur,a. t secundum naturam, aut violente mo- movitur. uetur. Si violenter moueriir, clarum est ab alio moueri: Si vero secundum naturam, aut a seipsis , ut animalia & haec ab alio in uentur licet intrinseco: si non a seipsis,ut inanimata, etiam ab alio mouentur puta a generante,vel a remouente prohibens. Cum autem huiusmodi sint omnia quae mouentur, patet, omne quod mouetur ab alio moueri.
Hic poti et dubium esse:A quo dicenda sunt moueri ista inanimata,cum ipsa generantia non suntZAliqui dicunt a coelo moueri: Alij a loco naturali habenti virtutem attrahendi, alij ab ipso medio. Sed inclara profecto mirum est, cur tot sint opiniones. ma Dico igitur cum Aristot. quod a remouente prohibens per acci--piadens: per se vero a generante quamuis enim non sit generans, ' '' Ttamen manet virtus im resia in re, quae sertur, ut notum est in
764쪽
In lib.viij. Physic. Arist. Cap. v.
sagitta , quae fertiar impetu a sagittante impressi, etiam ipta
Aliud dubium est. Nam dicitur in textu , quod sicut qui rem si ' facit calidam dat etiam quod urat:& qui dat habitum dat etiam
litie eat . contemplationemrita quod tacit graue,aut leue: dat etiam mo-
facit. ita tum. Ex hoc videtur, quod sicut ignis cu calidum active calefi- 'eacti- cit, & sciens active contemplatur: ita etiam inanimata activum e se m habeant motus principium: vlterius quod sicut iste motus inanimatorum tribuitur generanti, ita etiam sit tribuendum generanti,cum ignis calefacit aquam:& magistro sit tribuenda discipuli conteiriplatio. Dico ad primum, quod nos non negamus in inanimatis esse pri icipia alii ita instrumentalia illorum motuum, sed dicimus talia principia esse grauitatem,vel leuitatem, non autem formas substantiales: solum enim sunt pastilia principia ut diximus inli. in hoc similitudo tantum est. Nam non sola forma substantialis facit rem in actu primo, & potentia proxima ad motum . hunc,nisi sit grauitas,& leuitas. At cum ignis calefacit, tunc forma subminii uis activum est illius motus principium , quia non est in ipse agente,forma autem inanimati potest active exercere motum circa alia, sed non circa se, hoc enim reseruatum eli viventium flaimis. Et huiusmodi signum est: Si enim ipsolum formae motuum suorum activa essent principia, utique in se haberent virtutem mouentem compositam, distincta a parte mota: haec autem non est,cum similia sint,&homogenea. Illud autem de scientia positum est pro exemplo, ut cognosceretur duplexactus, de duplex potentia. At non dubium est quin homo intelligat & contempletur per se active, quia habitus non dant operationem, sed perfectionem in operatione:& praeterea, quia rendet ex libertate contemplari,quam homo ex se exercet. ob id Iampliciter tribuitur contemplatio ipsi.
Ad aliud dico, quod non tribuitur generanti calefactio huius ignis,sicut motus locatis: quia calefactionis cum sit extra ipsum, potest esse ignis principium quod, sed non sui motus propter rarionem dictam Repete, si voles, quaestionem illam secundi libri.
in tua,. Uoc vitem dupliciter,aut enim non per seipsum. Cum determinasset illud problema, quod mouetur ab alio Imoueri: ad rem magis accedenu, aliud determinare resteditur
765쪽
xliturividelicet,in motu quolibet,locali praesertim deueniendum esse ad unum primum . quod non ab alio extrinseco moueatur, sed si mouetur,per seipsum moueatur Ob id prius distinguit du-
Plex esse movens. Alteruest quo mouet quia moueatur ab alio . extrinseco mouente ipsem mouens, icut baculus mouet lapidem quia a manu mouetur: Alterum est, quod sic mouet, qum non ab alio extrinseco moueatur, sed per seipsum . sicut homo, cum lapidem mouet,non ab alio extrinseco motus. Iterum subdiuiditur hoc, quod per seipsam: mouet, Est enim uis istis duplex, A terti, quod movet primum post ultimum motu, id est,s f Auis quod pir unum medium mouet. sicut nomo,qui manu mouet baculum, per medium enim unum mouet vltimum, puta per manum : Alterum est, quod per plura media mouet, nec est proximum primo post ultimum: sicut cum homo mouet manu bac lum,& baculo lapidem & lapide librum. Hie autem est unum motum tantum, puta liber, sed non mo- mens aliud, est etiam virum mouens tantum, sed non ab alio extrinseco motum, reliqua intermedia fiant mouentia, & mota, ut patet de manu, baculo, lapide, quamuis omnia moueaut praeter ultimum. Comparat autem ista quae mouent & praesertim ultimum mouens,qualis est lapis cum primo mouente puta homine, & dicit, quod magis mouet primum. ter se. Similiter facta comparatione ad ea, quae mota ab alio, mouet, i. magis primit mouet. Tuod diis liciter probatur Primo,quia primum mouet vltimum, sed ultimum non primi m , id est recipit oultimum a primo motum,sed lac in primum ab ultimo. Praeterea, Gquia ultimo mouere ablato, etiam mouet primum , at ablato pri- mo non mouet vltimum magis ergo motus a primo est ob idque ipsum primum magis mouet.
Si ergo necesse est omne. Text. 3 . DRoponit modo rationes quibus probat in motibus semper 1 deueniri ad unicum primum,quod noli ab alio moueatur ex iis moti utrins co sed a seipse. Vbi nocia, quod non intendit deducere per has rationes quod si deueniendum ad unum in quolibet ni otii, quod a se mouea- .htur: ted ad unum, q iod non moueatur ab alio: siue sic immobile, tu, ab siue mobile: quod si mobile fuerit, tunc moucbitur per seip- extem
At quia Plato existimabat,omne mouens moueri, ut Sinapi &
766쪽
ris In lib.viij.Physic. Arist. Cap. v.
S. Th docendiob id infert,quod illud primum a se ipse mouetur
tamen rationes hoc tantum concludunt,quod non ab alio extrin, seco moueatur. Facit igitur rationem primam. Omne quod mouetur,aut mo- pq te ' ' uetur ab eo quod no ab alio extrinseco mouetur: aut ab eo quod
ab alio ii ouetur Sed utroque modo datur unum primum, quod non ab alio moueatur,sed per seipsum. Si id mobile est: ergo in , omni motu datur unum,quod no ab alio moueatur.Minore probat. Si enim detur prior pars, quae moueatur ab eo quod non ab alio mouetur, tunc hoc erit primu movens: nec necesse est aliud ultra hoc quinere. Si vero detur posterior pars, quod moueatur ab eo,quod ab alio mouerumtunc de hoc ipse petam, An moueatur ab alio quod non per se mouetur: quod si iterum atque iteria detur,erit processus in infinitum in mouentibus quiesse non potest nam nisi sit primum mouens, reliqua non movebunt, ut dictum est. In infinito autem non est primum Q d si non est talis processus,sed perueniatur ad unum primum,tunc habetur inten tum hoc enim non ab alio extrinseco mouebitur. Nota tequi Et aduerte, quod loquitur de motibus essentialiter ordinatinori, demp cum unus ab alio actualiter pendet: in his enim non est processus' infinitus,sicut nec in causis: secus in aliis non ordinatis, nisi acci
Ansplius autem & sic ipsam hanc rationem. Text. 3s. . Ratio ex Q Ecunda ratio est fere eadem eum prycedenti: sed alia via pro- p ' ponitu rutam prima ex parte eius, quod mouetur,haec vero extum. Supponre autem tria.Primum est, In motu est, quod mouet" mouet.
r. Alterum seipso,aut alio mouet:vt homo, , aut seipso mouet,aut baculo: & ventus mouet aliquid aut seipso, aut lapidem mouendo,& illo mouet aliud. 3. Tertium est, tuo mouetur aliqui ,no mouet absque eo quod Exhuco'- mouet per illud: ut baculus non mouet nisi manus moueat, nec sturum manus,nisi homo.
Ex his constititi ationem. Si aliquid mouet, sit a seipta mouet,vel alio persicundum principium,& per primum, tunc sis: ipsis mouet,non erit aliud mouens:& s: c habetur intentum. Dices: tu, seipso,i .immediate mouebit, sed tamen ab alio motum:vt baculus icipse movet lapidena,tanicii mouetur ab elo.
767쪽
Aduertendum,quod hoc non valet: nam tunc non est baculus, Salario.
qui se ipsis mouet, sed homo per baculum : quaeritur enim de agenti principali. Quod si des alteram partem,quod movet per aliud,tunc oportet deuenire ad iliquod, quod seipso mouear, & hoc non ab alio mouebitur: ouod si non deueniatur,erit processiis in in nitum,&sic non erit aliquid ,quod se ipta moueati quod si hoc non sit,inhil
mouebitur per principium tertium. Et nota, quod vis rationis in hoc consistit: quod si semper v- num ab alio, & hoc ab alio moueretur, nihil seipsis naoueret sed ita Fati omnia euent instrumenta. Nam dato uno quod moueret, si hoc nuo mab alio moueretur, tamen non illud,sed hoc per illud moueret,&ita non esset quod Dipta ageret:sed semper inferiora sunt instrumenta superiorum. Cum autem debeat dari ab iuid, quod se ipso moueat, siue tunc, ut cum ventus, vel homo seipse movet lapidem,aut post tria aut quatuor,aut aliquot intermedia: profecto ilia omni motu deuenire oportet ad unum quod non ab extrinseco
moueatur:& hic est semus, ec vis rationis huius quam inuenisse non est facile. Postea autem quae dicta sint. Text. 36. TErtiam rationem ad idem ostendetam facit, & sumit illam
propositionem : Omne quod mouet, mouetur ab alio extrinseco: Tunc vel est contingens, vel necessaria: sed nec veritatem habet contin sentem,nec necessariam: ergo non omne,quod mouet,mouetur ab alio. Minoti priorem partem ostendit,quod non sit contingen ,ut quod mouet moueatur:Si enim es cotingens ponatur,quod mouet non moueri: (nam possibile poni potest in esse.) Tune est argumentum contra istorum dicta. Quod mouet omne non mouetur,ergo tunc nullus motus est. Consequentia esi bona, ut statim dicam. Consequens est impossi bile, nam necessario motus est: ergo antecedens non erat contingens. Quamuis enim esset falsium,at ex falso contingenti falsiim quidem bene inferri potest, at non impossibile: ergo profecto noluit illud contingens, Omne quod mouetur,ab alio extrinseco mouetur. Sed dices. Vnde valet illa consequentia: si non mouetur mo, Dubium uens,esse ab alio quod non sic motus 3 Respondetur, quod est valida: nam in his quae ab alio extrinseco mota mouent, non moverent, nisi ab alio mouerentur: dc qui ponit non moueri, ponet
768쪽
so In lib. viij. Physic. Arist. Cap.v.
Et rationabiliter hoc accidit. Text. 3T. PRobat rationabiliter dici, quod in ovens non mouetur ab axo
treces lario,& argumentum hoc est. In motu sunt quod in ute, quo i mouetur,quo motus est. Hortim trium ultimum, puta cum homo baculo lapidem mo-, uet, vicimum inquam, ut lapis, mouetur ab a io, sed non mouet aliud extrinsectum medium autem,scilicet baculus,mouet liti lapidem at mouetur ab alio, scilicet homine. Cum enim rangat hominem mouentem: utique mouebitur,& motus mouebit iloa autem immobilis existens. Oportet ergo quod primum, puta homo,moueat sed nion moueatur ab alio extrinseco. Sic enim seruabitur ratio medij ad exirema : Medium enimnio uet& mouetur ab extrinseco: vltimum mouetur, sed non mouet: primum ergo mouebit, sed non mouebitur ab alio Confirmat ex sententia Anaxagorae. Hic enim Mentem , quae prima causa motus erat,dixit loca iter mouere, non ab alio in tam,Sc alterare immixtam,id est non alteratam.
At vero si non secundum accidens. Text. 3 3. PRobat alteram argumenti partem, quae erat poperior pars
' nainoris,quod non ex necessitate quod mouet moueatur. Di i. N., - - citque, quod la ex necessitate mouens moueretur ab alio utique, - Hot: moueret, nisi moueretur: unde qua tentarum mouetur, mouet.' 'beri Timccrgo est argumentum. Vel mouetur ab alio eadem speciet' mi in otii , ut quod alterat, alteratur quod fert, ferturi quod aueg t,a getiir. Vel alia, puta quod alterat,au getur:sed uec alia,nec eadem specie motus iaccesse i quod moliet unum mo-D: ri ab alio: ergo non necellario , quod mouet ab altero extrin-.
Probatur minor: si dicam,quod ea 'em specie, tunc enim manifesta absurda sequuntur. Sumere enim debemus usque ad species specialistimas de ultimas:& sic quod docet Geometricam , docebitur ab alio & quam propoliti. nem docet, simul ab alio docebitur: dc quod proiicit, simul proiicietur: dc quo modo Pro: icta, proiic et ir, quae quidem impossibilia sitiat.c Altera pars orob. tur, quod non secundum aliam speciem mo- Tune enim oporteret multiplicare in ici sintum species mo- specie tu ,cum semper quo mouetur ab alio Sc hoc ab alio moueatur sine limite secundit in speciem aliam motUS.
Posse: i onderi. Q lod infinitas species motus . taceic,sed sinitas traiis pustas, lic: Quod localiter motici aliquid,
769쪽
mouetur ab alio secundum alterationem: &hoc quod aderat, ab alio ausetur: & quod auget,iteium ab alio localiter fertur:& sic
in infinitum transponendo. Hoc excludit Arist.ratione. Quia ex hoc adhuc sequitur,quod L res mouetur a mouetue moto secundum eandem si cie in motris. Nam res mag s mouetur a primo, quam ab intermedio: visi A, mouetur a B, ex hoc a C,& hoc a D, magis A, moiaetur a D, quam ab aliis. Ita ergo si motum localiter mouetur ab alterato,&alteratum ab aucto,& hoc iterum a moto localiter valet de primo ad ultimum, ut motum localiter moueat: & sic de quocunque alio motu. Idem alio argumento probat: Quod sequitur,quod unum erit motum a quocunque movete,& qiiodcunque mouens erit quodcunqtie mobile: ut sanatiuuianabile& etia augmentabile,& mo bile localiter. Sic enim haec ratio est intelligenda . Sequela patet. Nam quamuis sit immediata,mouentia,& mota respicias, hoc no'ppareat, tamen ascen dedo,&descendendo hoc inuenies. Nam si quod sanatur,mouetur a sanante,& hoc p. r se, ut sanans augeturi
iam lanatiuii erit per se augmentabile,& iterum inuenies, quod augmentabile est Lanabile,& etiam localiter mobile. Hoc autem figmetum est,& quod omne,quod moveatur,impossibilla. Si enim
non est contingens,nec necellarium,erit impolubile: Et nota eo positionem huius posterioris rationis. ita in ergo necesse est semper moueri. Text. 32Conclusionem facit generalem rationum pricedentium,pu- Concilia ta, Non omne quod mouetur,ab alio extrinseco moueri, sed m g aut ab immobili,aut ab eo,quod seipium mouetis primum fuerit motum. Vbi vides, quod supra notatis mus,ex nis concludi solum ab ,- deueniendu ad unum primum in motu, quod non ab alio extrin
Addit autem quartam rationem. Id debet esse principium motus, de mouens primum, cui magis competit movere : ac omnes id M. concedunt,magis mouere id ,quod per se mouet dc no ab extrinseco mouetur,quam quod ab extri , eco moueturiergo tale erit motus principium Dolitis,quam motum ab alio.coare hoc cousderandum est. TVXt. o. ALiud principio vult modo Aris .constituere pii ta non talum o bt . da in motu dandum esse principium, in non ab alio extrinseco unumna oueatur, ted a se, sed etiam dandum eine principium immobile per se:& quod nec a te,nec ab altero moueatur. Ad cuius probationem displitat liquomodo quod a se mouetur motae si di c. atur.
770쪽
in lib. viij. Physic. Arist. Cap.v.
bed m*- Supponit autem ante omnia fundamentum : Quod movetiit
uisibila. ostensum est. M , urid Aduerte alitens aliquod continuum seipsum mouere, sex in .c' nuum dis coiit ingene potest. Primo quod totum secundum totum mo-- icipsum totum,ut totum sit, quod primo mouet, & totum,
- a mouetur. Aut quod pars moueat totum, Aut v totu mo- i cinis urat partem. Aut quod partes te ita uicem per se moueant, & mo-iteantur a se . Aut quod aliquae partes totius singulae, vel una ser las moueant. Aut tandem,quod una moueat immota altera mo
Horti modorurn iolas sextus & vltimus verus est ac eligendus, reliqui reprobantur ab Ari stot.non tamen exprimit secuipium, tatercium,quia eadem est trium primorum ratio,ut dicetur. Destiis p. Probat ergo P totum secundum te totum,non moueat seipsume in uia js rotum, luplicitatione.Prior potest sic componi mouens impiissi-Hi si ubis bile est moueri illo eodem motu,quo mouetur motum ab eo: at o si mo- si totum se totum mouet: moues eodem motu movetur quo nio-
iso impossibile est, totum secundum se totum mouere sedum resu. totum prim . Maior explicatur, Baculus, seu homo mouet lapidci& mouetur: sed alius est motus lapidis, alius in homine, simii Ram. liter in alijs omi albus.MInor nota est. Cum enim idem sit totum mouens & motum,illo prorsus motu movebit totum quo mouem turiquod impossibile est. Nam pariter in aliiv molientabus id accide Q& eadem sanitate sanabitur quis, tuo sanat aliud, & feretur
Altera ratio est in secunda figura. Oiniae mobile, ut mobile. est Imperfectis m,nullia mouens,ut inouens ,est imperfectu,ergo nihil quod est movens,est primo mobile. Maior probatur. Quia quod mouetur in potentia,nec actu habet id ad quod mouetur.est enim motus actus ina iei fectus, ut quod calefit, nondum est calidia pedirecte. Minor patet Nam mouens,& agens actu habet id, ad quodnaouet mobile: est enim actu calidum quod calefacit. Addit cis mouens est causa viaiuoca: nam cum est aequivoca iidhabet illam formam formaliter, nisi in virtute: ut Sol calida facit,at ipse formaliter non e ii calidus. Cum igitur idem secundum idem, non possit esse actu & potentia , profecto totum non potest ut, tippo secundum se mouere seipsum,bene quidem una pars alteram. --e- Nota,quod hac ratione probari etiam potest , quod pars non I a Ic secundu se totum, similiter nec totum,ut totumo-
.iuis 'partem. Nam si totum secundum totum mouet partem,to- ρε-m /- xum in actu,pars vero potentiaesed quomodo totum actus est, si pars