장음표시 사용
711쪽
Fissura ractura corporum impediunt
ui claritasem. Corpus enim somini edens continuum esse Oreportet: id quod vulgus foeminarum satis nomuit: Foeminae enim ad forum prodeuntes Ollas figulinas emere sibi proponetes, eas de manu Vna prius pendunt & altera pulsant, ut ollarum earum integritatem inde explorent.Sciunt enim Ollas non esse probas,quae obscurum clangorem vel plane nullum edunt, atque ideo vel non esse eas a figulo satis excoctas , vel rimulas harehere. δ
Ruriat sonus varietate sa corporum, quo rum cor one sonus editur, se diuersitate, dias tioneque varia b) organorum , per quas L
nimi uis sonum excitare issent, , a) Hinc diuersum sonum diuersae camparivat edunt. tbὶ organa musica, quorum convcentus frequenter in templis audiuntur , id i- .psum abunde testantur. Nam ampliora crassi rem sonum angustiora exiliorem tonum funadunt. Igitur fistulae Discanti sonos formante semper habentur angustiores reliquis, quae inferiorum vocum formationi destinantur. Ad eun , dom modum pro dilatatione & compressione arteriae vox hominis vel eleuatur, vel deprimis
rρ. Sontu es vel articularus, vel inartis
712쪽
LIBER X. CApVT VLao. rticulatus dicitur vox, ct insonus animalis, qui aeris in guttur attracti reeiratione
a i. Vox es vel besialis,vel humana. a a. Bestialis vox nilal certi esten, cuiusmodi
sent mugitin ,hinnitus, uotuF. Vulgo inarticulata vox dicitur' sed minus recte , quia articulorum multorum usus necessarius est etiam in bestiis ad vocis hormationem.
u. Dx humana res certas distincte efferta Alias dicitur sermo, & est nuncius & interpres
propriae cogitationis, proceditq; ex mentis conceptione.
24. Inaniculatinsanin est, qui ab alijs rebus
'to, se dicitur Echo, quae nihil est aliud quam geminatiosis reciprocatio seu facta ex reflexione stoni tu aliquo cauo qnsist . Echo quia id illa itione & reditione languescit, extremas tantum syllabas vocis aut soni atriterius ad auditum nostrum defert
as. Olfactus ea sensus sa naribus odorem
percipiens. a) Nares sunt odoratus organum externum inferius autem c/rtilaginosae, ut ficile claudi, Sc malorum odorum ascensus prohibere possint; odoratus orsa num internum sunt proces
713쪽
coo PMYs IcAE HERMETIO AEsus mammiliares , qui ex cerebro per os frontis derivantur, & in duas crassiusculas partes prope cauitates oculorum desinunt: Sunt tubercu la duo mam miliarum ritu extuberantia , quae summo narium ossi obiecta insident. Non facimus ergo cum Aristotele, ,qui instrumentum Odoratus opercula duo in naribus reeo ita &per aerem respiratione attractum aperta facit:
Quod si enim paria tegumenta essent , procul
dubio aeris ingressu semper reserarentur, quod tamen non experimur et aer si quidem quamuis . vehementi impulsiu nares ingrediatur , odo rem nullum excitat, nisi inspiratione attraha
roserum corporum inhaerente silphure in aerem
b, quamve delatus ad c afficiendos Spiritus-
miles in Hiis eorporibus exsentes.
a) Porosa corpora oportet esse, e quibus sulphureus iste Spiritus pro manet & exhaletur, quia e compactis & valde constrictis corporiabus nihil odoris exire potest. Hinc aurum nul lum e se odorem edit , quamuis sulphure potentissimo polleat, cum iit corpus compactio simum. Aliter autem iudicandum est de auro Philosophice retoluto , veroque auro potavbili , quod quia ex temperatissimo eorpore factum est , dulcissimum & spiritibus animalium conuenientissimum odorem e se profundit. b Aliquando etiam odorem per aquam deserripatet ex eo, quod pisces iniectam escam e longinquo
714쪽
lestando,& laedendo. Odor homogeneus refocillat, hererogeneus molestatu dest, ille odor qui Spiritibus maxime assinis est,eos reficit. qui vero summe alienus est, & eorum naturae aduersatur. molestiam &dolorem iis concitat Sic odor rosarum homines refocillat , foetor excremento rum molestat, quia hic naturae humanae contrarius . ille similis est. E contra foetor excrementorum humanorum v pupam delectat, sua uis vero odor ipsam laedit, quia hic cum spiritibus sulphureis in alia contentis disconuenit. Potest tamen accidere . ur odor aliquis natura dissentiat a spiritibus alicuius animalis , qui tamen successii temporis ipsi familiaris fieri potest, ita ut odor, qui antea natural erat, innam turam plane contrariam ipsi abierit: non aliter ac si quis certi alicuius veneni pastui se assii e- fecerit, ac in naturae conuenientissimum pabulum, assiduo usu venenum commutauerit: tum adeo familiare venenum redditum fuit, ut, licet postea se velit eo interficere , tamen non
possit. Quod videre est in Mithridate , qui hostis
sui impetu in angustias redactus veneno vitam sibi adimere constituerat: sed familiari venenorum usu quia suum corpus ita di siposuerat. Vt venena, quae antea erant non naturalia , in ordinem naturalium abluerint, nullo toxico mortem sibi inferre, quamuis aulus fuerit, potuit.
715쪽
Oiar qui naribus percipitur, realis ossim mali substantia est.
vapor enim sulphureus est, nec imago & sp eies dici potest , qui odoratus organo sentitur. Anima autem quando de odore iudica in re debet, postquam realem odorem suis instrumentis percepit, speciem inde prius format, ut & eius genera distinguere, dc iudicium suum ptiam, Odore non praesente statuere possit. II.
poris se quo AEaporata. pro ratione b prori gressus.
a ) Putrefacta enim corpora & male disposita male olent : Contra vero corpora temperatae naturae bene. Et inter bonos odores etiam uerxi gradus sunt:aliter enim cinnamomum ali Iter caryophyllum,aliter spica nardi,aliter rosa,a liter crocus olet. b Odor enim quo propius apud corpus est, eo fortior est: quo vero remotius di , sal, eo languidior est. Unde etiam potest con Tingere, ut odores, qui origini sunt viciniores, propter vehementiam suam olfactus organum laedant, rc motiores vero suauius assiciant: quod vel ob id fieri solet, quia progressa odores cras sitiem vaporosam odorum comitem deponunt,
716쪽
LIBER X. CApvT VL so se subtiliores ac proinde gratiores & acceptior
28. Gustus es senses lingua saporem corpo .
rumpercipiens. Fit gustus hunc in modum: Corpus si actu est humidum, facile saporem linguae imprimit: Sin
autem siccum est , comminuitur prius & mox cum humiditate linguae pernat lcetur, saporque in humorern translatus linguae neruosiori parti
υ. Sapor est Spiritus sa) salsugineus corporibus ita ibitus, ut lingua admotus facio sentiri
a) Salsugineus dicitur, quia omnis sepor a
Sapor pro salis varietate variat.
Sal igitur cum sit multiplex, multa etiam saporum genera statuuntur. Hinc sapor alius est saccharatus, alius vitriolatus, alius aluminosus, alius acetosas, alius aliter se habet prosilium temperie , tam in mineralibus,quam vegetabidilibus& animalibus existente, ut fere tot genera saporum facile inuenire liceat, quot gener sunt rerum sapidatum : Hinc datur sapor mel' leus , sapor ab lynthiacus, sapor rosa ceus,&c. Vulgus autem sapores distinguit in extremos Intermedios. Extremi sapores Aristoteli sunt quicis, amarus, Caleno acerbus & acrii. Inter
717쪽
s 4 PHYs IcAE HERMETIein medii sapores Aristotelicis sunt quinque et sal. ius, acer, adsterus, acerbus, acidus. Sed notandum etiam est, addi posse hisce saporem obscurum , qui rebus insipidis inexistit, ut aquar implici& aeri. Insipidae autem substantiae di-Cuntur,non quod omni sapore destituantur, sed quod sal ipsis insitum non ita evidenter, quem admodum aliarum sapidarum rerum salia,sentiri soleat.
Hic communissimus est,per omnes & singulassere corporis partes diffusus , maximeque necessarius , sine quo ne dici quidem animal potest. Unde etiam primus inter reliquos sensus vocatur Aristoteli lib. a. de animal. c. 8.
i. Tactim sint omnia ra, qua tactu perei
iuntur. Reseruntur ergo ad tactilia calor, frigus, humiditas,siccitas:item asperum, leue,durum,naOI-le,aridum , lubricum , lentum , friabile.
718쪽
1 CENSUS fuerunt: i sectus animales si quuntur, quorum tria iam rueFere se emplicare genera placet. L. Primum genus continet appetitum se auersationem animalem, amorem se odium. 3. Vetuus animalis est concupissen-rra anima sentiens iudicar esse bo
Nemo enim appetit per se malum. Vnum is quodque sui destrinctionem studio vitare & auersari solet. Accidit vero aliquando ut anima sentiens a vero iudicio aberret, &id, quod malum est, bonum esse putet: Tum quidem aliquando appetit anima sentiens malum, sed sub specie boni. Venenum bonis succis saepe adeo subtiliter miscetur in cibo vel potu, ut nihil nisi bonum &salutate alimentum praebeti videaturet Appetit ergo homo vel aliud animal illud.sed eis uentus tandem docet,venenum fuisse, quia vel morbum diuturnum vel mortem produxir. Hostipsum sciunt impii homines, qui alterius hominis vitae clam insidiantur et Praeparare enim didiceriinx venena, ut appareant sensibuε salutaria. a mpta vero vel ceseriter vel tarde inte necionem
719쪽
& Vitello lib. 2. prop. 3. collocationem visibilis ante visum directe requirunt, nec nisi e regione visibile oppositum videri docent. Quare partes visibilis non in omne oppositum radiant, sed tantum in id, quod cum parte radiantes inea recta connecti potest i itaque visio quibusdam fieri dicitur per rectam lineam.
Fit vero auditus quando sonus per meatum auditorium foris obuium semperque patentem primum membranae siccissimae maximeque sonorae squam propterea tympinum vocant) alliditur: menynx pulsata ossicula tria mouet, eiusque soni characterem momento impri inmit. Hunc sonum vernaculus aer congeni tus statim excipit, quem per senestellas in anfractus tortuosos& labyrinthum, mox in eochleam desert: ab hac in Ieruum auditorium traiicit,& ab eo ad animam sentientem tanquam ad censorem dc iudicem transmittit.
IL Sonus es tonus auribis aliunde illa
Oritur vel a spiritibus , vel il solidis corporibus. Quando a spiribus oritur , tum Spiri
tus per angustum aliquod foramen adacti sonum excitant, vel ex insita sua facultate subito se comprimentes sti epitum & vocem , et iam sine externorum corpolum subsidio edunt.
720쪽
Quando autem a solidis corporibus sonus es scitur , tum ex eollisione eorum id fieri neces.se est.
Sonis adeo uniformis sibi est, visis iapari
ticula eius integrosono restondeant. Vnde fit ut plures auditores unius hominis vocem percipientes sub singulis particulis, in quibus eam accipiunt, integram vocem audiant: non aliter quemadmodum Videntes in particula speciei e corpore visibili emilia totam speciem sentire solent.
II. Soni excessus laedit audiIum.
emadmodum rei vis bilis nimius splendor visum : Hinc illi qui perpetuo intersunt os ficinis ferrariis, & malleationes audiunt, facile surdastri fiunt.
III. Corpora quosnt duriora se puriora, eo cla-.
Horrisonus edunt. Haec causa est quod aurum non adeo clare so . net, quia licet sit purum, tamen minus durum est: ubi vero admiscetur durioribus metallis, M sie ex accidente duritiem quandam adsciscit, claritatem soni facile amplificat & auget.