M. Hier. Vidae ... Dialogi de rei publicae dignitate

191쪽

quum rectas in communione Viuendi vias tradiderunt,

quas sui ciues facile sequi possent , relinquentes ipsi

um alijs, reiq; administrandae potestatem , Cr gloriam, ibi tantum scientiam retinentes,ut magis in com mune prodessent, abduxerunt be penitus ab omnι rerum publicarum curatione La Vulgis commercio, Cr ad abriorast retulerunt, coeli, totικsq; naturae contemplato res, perscrutatione rerum cognitione dignifimarum δε- lectati, quarum notitiam, atq scientiam multis tradorent, quo mortales immortalibus , diffs finissimi feri possent . in quo statu collocati, sicut Vltro nou requi runt bonores, ita neq- tamen mandatos labores omniano recusant . . Intestigis itaq praestantsimos viros sie. pulcherrimis reipub. muneribus, non quod eis inb Α- cietate uiuere parum placeret , sed in ciuibus suis eo genere vitae magis consulerent, des homιnum generqpraeclariu34nereri possetit, relinquentes alijs ciuibuε ea

artis, ac studia, quorum Uus est communis, fructussimnis in exercitatione , ex consuet ine confistit , is ingenij perspicacia et, mentis sire delectati ea indagaret maluerat, ad quae perspicienda Atu est paucis aspirare . .

Q naerenti ideo olim Socrates, Ut refert Xenophou, cum tanto studio conaretur alios enicere optimos ciuitatum gubernatores, ipse tantopere abstineret ab , ei modι gubernatione, neq quam rempub. capesse ret, respondit . ecquid ipsi Videretur magis conducere..s aut unus ipse publicam rem administraret, aut plu- irimos eandem administrare doceret. fitaq; , quod tu, in vitio Vertis , non capcbunt rei lib. mii coacti. AA

192쪽

ouinquam, st recte cuiusimiai sit iste mactos infesti

geres, non ita reor unquam excanduisses. Ne in es

vitatibus instituendis Pbilosiopbi ab istis, qui rempub.

gubernant, omnino remoueit ambitionem aeque, atque

auaritiam, duas pestes ciuitati perviciosi imas, fummes improbant, ac notant, eos qui tempore comitio rum ad bonores petendos mouentur atque ambitiosius, eorum bonos postulat, se inferunt, intruindunt ad reipub. gubernacula circumeuntes vicatim , Crin foro omnibus inspectauiιbus blandius petentes, fluminmes contendentes, ut ad imperia nominentur, anteferantur, eligantur , indigniwmum quenq; falutando, prensando , amplexando. Plato igitur. conspiratus suis temporibus nimium mores ad ambitionem incubuis

se, censiuit philos bum, idest grauistinam personam

in potestatibus, magistratibus, Cr imperijs adeundis minus decere ad bonorum studium eumditate duci, Minon propensius euatus, ρορulis suffragiu uocatum, illatums, Cr quodam modo arreptum rempub. accede re , sed senatui deniq, paraudum ne non obtemperando maiestas imperi ab ipsio videatur minui, modo id rogatusfaciat, er quodam modo recusans . coactum enim his intestigit id, qxod migistratus, et Ieges iubent. Ic- ieirco idem ipse Plato ad boc optimam similitudinem inoducit. non fecus facere eos, qui iti re b. de muneribus fungendis inter se certant , quam si dua nautae conte derent, Vter ipsiorum potistinum gubernaret. Nalm quae de ρbilosiopbornm ambitu plurima eauitatins fuim erboram coluumelise eos insectatus, comitia ι sta P,

193쪽

ὰ I I. sodem fiunt, er mal dicta, non accusatio. cr in eo ipse de quo o Di immortales Platonem Philosophorum principem reprendis, homo sanctifimus potius sum

mam laudationem meretur, qui in Siciliam profectus magnos labores adjt, cunctas est conatus, ut tγro num crudelem, ac tetrum, si posset molliret, er-bu

manitatem reuocaret. Istos Vero, quos ciuitates suas

in turpifimam struitutem adduxisse memoras, easq: diu oppressas crudeli dominatu tenui se, defendimus, non

tam fuisse philosophos, quam homines potius quosdam

fallaces . eallidos inquam, tector , versutos, Cy vetera

tores maximos,m philosopiae simulatione , sub fordidos palliolo. viam sibi ad dominationem praestruxere, euiusmodi non parum multos quotidie conss icimus fiacte, atq; adumbratae probitatis deciosa imagine , θl didis, inquam verbis, atque illustribus vitia maxima occultare, similes pomparum ferculis, novasqet in statas functimonias, ex religiones usquequas archia tecturi, ae nibit unquam boni agere fine venditatione, er populo teste, ut ijs artibus facile in repub. ad bo nores irrepant, quos humani generis liberator, dum iubamanis ageret, probe noscens eleganter, apte, a que

rotunde desicripsit, nunc extrinsecus ouis mitifime poeudis pesse tectos, interius lupum agere, lupinams ra pacitatem sub Ianae mostfimis Veileribus occulere, id est, alia loqui, sentire, nunc nobilium virorum se pulcris inimiles memorabat, quae cim extra magnificis operibus caelata sint, affabrej facta , coilustrata, ac fluendida transeuntibus videantur , intus tamen eada AA x

194쪽

ueribus conferta, fabo, illuuies, σ odoris intolera bilis foeditate omnes ab assectu deterrent. Iccirco tam

detestandae simulationis artisices sepsime exagitabat,

execrabaturq tanquam istis additus, er semper incum bens, fuiss cavendos, Cr remis, ac velis fugiendos summopere, summas auctoritate denuntiabat , praemo nebatq caute agendum. Iacile cuiq, ρ im baben

dum Mem . fraudis , perfidis, Cr insidiarum plena esse

omnia, v t eius etiam testimonio verissima fit illa sin te tia, nullam capitaliorem iniustitiam, quam eorum, 'qui cim maxime fallant, id tamen agunt, ut in eo ipso aequi, bonis viri Videantur. Q nod uero

eos, omnia comunia ita in repub. esse voluerunt,

ut nihil quicquam prorsus cuiusquam esset priuati, aut Marati, ut ne Uxores quidem ipsas, neq; liberos a co munitate exciperent , fummes beatas respub. fore putarunt , si ciues in commune etiam videant, audiant, tangant , gustent, utentur, doleant, ex spirent, m-fusj omnis, Cr affectiones babeant communes, nita separatim agant, aut cogitent, facilia quidem potius dictu, re, autfactu. Non sium is , situ desem dere velim omnes omnium pbilosophorum opiniones, cunctasq; legumlatorum sententias. Errauerunt ita quidem persepe baud leuiter in multis bastucinati, neq; quicquid Socrates, aut Plato , Aristoteles dixit, oraculum babendum censeo. Secus nihil opus fuisset Christum summum illum legislatorem, Vnlim non tantum sequimur ,sed etiam pie, sanctαῖ colimus, prestantur, ac venetamur, circunscriptis omnibus rerupo.

195쪽

nouam ipsum rempub. er ciuitatem instituere ad coele stis ciuitatis rationem, quatenus humanis diuina con sentiunt. Damnat quidem Plato, Cr infectatur ιn libro quarto de legibus V enationem luatilium , at christus plane contrarium sensit. Statuit isse mendicos omnino urbe exm endos, ne tale animal, ut ipse ait, in ciui tute numeretur. bic Uero summa humanitatis claritate, atq; misericordia benigne accipiendos praecipit. Plato

item lege cauit , ne quis cum serua coeat, nisi id ita occulte faciat, ut reiciat nemo . utcbristus testatus fuit nihil usquam adeo abditum eo, atqabstrusum, ut noaliquando detectum palam fiat. Innumera sunt praete rea istius phιlUUbi, er aliorum isti mori Icita , aut placita, quibus tu verisimis diuinae splentiae institutis

aperte contradicitur. Nempe ea illi dixerunt aliqua ra

tionis probabilis specie inducti, quaepostea alij Uu , retractatione edocti, tanquam inutilia, damnarunt. Por ro nis tu mιbi occursu ses,largiter dilputaturus eram mutrunq; partem de hac Socratis communitate, quem admodum etiam de plurimis alijs opinionibus ad ciuita tem pertinentibus acturus eram . multa enim hanc ma teriam tractanti intercurrunt scitu, atq; explicatu diagna, quae Vix omitti possunt, ceu, exempli causa. con ducat ne ab optima lege, an ab optimo rege re in gubernari, Cr an satius sit eiusdem administratione esse penes unum, aut mures . deinde si penes unum, virupraestet, eum haereditario iure, originiss , er generis beneficio maioribus μου, in regno succedere, alit comi

196쪽

V' babitis, init8s suffragiu iudicio, Cr electione ei uitatis in demortui regis locum suffici. rursus si res fiepenes plures Uno, a paucis ne prudentioribus, o ab uniuerso populo melius fit eam administrari. Vtrum item Ait laudabilius, bonorabiliusve in Vita rempub- eapessere bonoribus, imperijss adipiscendis clarum, abditum, Cr ab ocula semotum, pauciss contentum iudicibus, Cr 1pectatoribus in cognitione rerum , ernaturae coniti latione versari. tum ex ijs ambabus ui tu virum una sine altera existere posit, plurimaeq- alia

id genus quaestiones, quas fortasse , fl unquam ocium

nactiDerimns, aliquando suo quamq; Ioco proseque mur, Iatiorem enim speculationem requirunt. Nihil est praeterea, quod magnopere respondere laborem ad ea,quae memorasti de illis, qui iudicati fuerunt humani generis inimici, Cr plane hostes, quod congressus bo-mnum, ex societatem, tanquam morbum, et pestem defugerent. bos tu tuo arbitratu tibi affuis tales fuisse , quod minus probarent ciuitatem, civiums forie ratem, ex qua, ut erant Viri sapientisimi, non igno rarent omnium malorum fontem extitisse. De sensu tuo sue commιvisieris nusta ratione, aut auctoritate suffurutus contra omnium sententiam. Ego vero cum sipientibus illas potius iudico fui se ea asperitate, er imma

tutate naturae, feros, aloe adeo ictumanos, ut nequi irent, se dire in alicuiui familiaritatem, neq; eum vis consuetudinem iungere, π id propter videbantur bominum genus odio prosequi se usquequaq; in solitudinem immergentes. Equidem quosdam huiusmodi auste-

197쪽

ras novi , qui in frequenti iris ciuitatibus viventes. uis in coilegi s etiam summorum virorum cooptati. negi, quo magis miror, a givii literarum genere plane abhorrentes , sta tamen augusto animo , ea iugeni' forma, si inquam, ais impolita M adeo aridos. a ieiunos, ut in collegarum cousiuetudinem , crfamiliaritatem, cum nec stas vitae, Cr mure in societas eos copulabat, se insinuare possent, aut cer te scirent, totius bumanitatis expertes,σ ad bumanam

consuetudinem inepti mi, ut fui ipsorum ignari, i conditi, inconcinni, sine sensu, sine sapore, tardi, elui ingues,stupidi, ac bardi. π s quando istiustinodi aliqueri

necesitas cogit ob publica munera, aut rei suae causa, cum aliquibus congredi, Videas istum etiam in turba, ac

multitudine plane folitarium, defixum, er quo modona centem, semper baesitatem. implicitum, impeditum. morosium, fulpiciosum, siemper aliquid violatum existi mantem ab illis, quibusicum ei est res, atq; negotium. illum omnes fugiunt , atque deuitant, ex siolum relin suunt sibi met ipsium inimicum, cr-βη ipsius moribus conflictantem, nes vili sermonis eius duritiam, rinclementiam ferre queunt. Tales sunt illi, quos tu sapientes esse existimas, a repub . ciuitates, erhominum coniunctione alieni. Eorum naturam , Crconsuetudinem, pluribus, quam par erat , fortasse uer

bis, persecutus fui . sed mibi licuisse arbitror, propter

tam apertam, frigidam , Cr ieiunam calumniam, per ummam iniuriam eontra rempub. assibuisti, tutus

urei moti est illud ,-ιii philosopbos homines gra

198쪽

ufimor, integerrisors, quos in mutis ambitioni

retorsisti . cupere inquis eos dominandi libidine, remis pub. aut a pbilosophis gubernari, aut eos, qui guberanant, milosophari. Haec ea lumnia est eorῶ , qui cuncta, quantum vis benefacta, ac Iaude digna, in det νiorem partem semper detorquent, quuis inquit

Prophetes maximus, quod bonum est, malam dicunt quod item malum, bonum videri volant, omniaperuer

tentes. N.e Plato, qui istud a dijs optasse ditissicitur, ab administratione reipub. a turbas , Cr a subsessi s cuinnis abiunctifimus fuit, in ocios, ex in literis perpe tubinuolutus vixit, in studi scognoscendi femper ut quid occupatus. At Theseum Athenienses, nonnustis uli populi suos legumlatores in exilium proiecerunt

istuc equidem non ris iteor , se factum fuisse contendo

propter eorum asperitatem, ais infamam, pii potenUtiores antea fuerant , quiue olim soluti legum vinculis: soliti erant in summa licentia vivere, suamq; volanta tem, atq; libidinem pro lege babere . illis enim Misadeo facile erat statim assuefert humanitati, Cr gravo videbatur aequo iure Vivere cum multis, praesentesqvoluptates , ac breuem euiusuis obiectae utilitatis spe eum anitiere nibit in posterum longius consulentibus . hanc non aliam ob rem eos statim poenituit ciuitatis Vides igitur id euenire hominum , non rerum vitio , eiulam inquam magis institia, aut malitia, quam ciuitatis, boe est is flus bominum coniunctionirnatura. istiusmodi multa timere in populis fiunt, Vt ciuium excellentium elemo ad quoddam tempos, Pen Graeci

199쪽

I I.

9 Graeci, Dτραπισμόs vocant, qui in populari gubernatione introductus fuit, nec mirum, sines omenium iustifimo Aristidi pepercerint Athenienses. Tutei e ex Platonis sententia in libro, qui Epimenis inscriabitur, intuistι, quod ego quoq, Paulo ante confessws fui, humana esse mutabulis plane omnia , perlevis te Oerum momento maximus spe feri inclinationes, o V1 quequaq; cuncta fursum, deorsum ferri, turbarι . Aert. Quid mirandum , si ciuitates quos in temporum motu, er conversione rerum , aut perturbatione

versentur Quippe natura ipsa cuncta ciens motιbus , et mutationibus suis nihil mortale patitur diu esse idem, atq; immutabile, varias. semper conuel Iones molitur. Qis ii s non re, si quis etiam solus inuit, diuersos intus motus, cr mutationes in animo secum sentit s agitatur enim semper animvi motu interiore, praesertim ilia pars, quae sensum , er appetitum habet, hoc est, motus vitiinmos turbulentos, ratiomq non obtemperites, V t moedo haec, modo ista, contraria etiam interdum velit, hes

ibi constet, er perme secum ipsi impacatus pugnet.

Haec unica ratio fatis per se se poterit contra ista ominnia, quae tu de malis memorasti, quae sunt in ciuitate . quod quidem solutio esse debet omnibuis in ea congregatione consistentibuε , ubi deprauati, deformatis sunt

mores, cy om ita in deteriorem partem mutata exsul. .

Ilae responsione totus i e liber quantuscunq; magni itelius peripatetici de hominum interitu corruit, er pro flatin iacet. Me item eadem refellimus tyrannori metonium obiectum iniustitiam , atq; crudelitatem. --

200쪽

ria itidem omnium regum, populorum , Cr gentium bessa, que etiam interdum non cupiditate, libidine, temere, sta pro retin reipub. salute consulto, necessa rios, fuscipiuntur, tum quoq, eruiem ratιone re1ponde. mus, ad civiles dissensiones, civiums discordias , multates, odia, inimicitiu, seditiones, Hesionemerciuium eupiditates , libidines , magistratuum auari tram, iudicum iniustitiam, militum quaestum, Cr παν delitatem , eaeterorum s bomiuum tam locupletum. quam tenuium improbitatem , furta, rapinas, dolos, fraudes, iniurias, cunctaq; flagitia, Cr scelera, eiusngula satis studiost ad unum enumerasti. Hanc ob

rem quoq; Plato dixit, eum tis fui temporis respub. sibi

videri improbus, atq; intolera&les, nempe mila fas, Cr deprauato. Aristoteles quoq; post illum omnes omnium rerum pub. institutiones carpsit, Gi vernaeuertit. Hinc item videtur , quo magis bominum genis distat ab ista nudi ,- simplici antiquitare rem tum, eo deprauatius euasisse. Ηine Ae* v rem, mu tos iniquos, infideles regno, 'aucos vero bonos.

Hine iustitiam ipsum terris exces se dicitur. maioress nostri ussunt abstineritin, inuoce tiMs rempub. ges fisse. Hinc denis, colligis vitia omnia ex eontagione dissemiuiri, propagari, Mundi , a que increbesce re in populis, er frequentibus bominum conuentibus. et ni e sent civitates,ac re*ublicae, tantam puras vitiorum egetem, ac siluam in bominum genus inuis ram fuisse. ac enim morticus pugnas V que' i imeans, er urgens, identidems corruptos, er depraua