장음표시 사용
241쪽
natura non habet requisita boni ciuis, is natura non fertur ad ciuilem : homo natura non habet illa requisita boni ciuis , eeu tenus demonstratum I ergo non fertur natura ad statum ciuilem.
S. 6. III. Multa homini insunt, quae statui ciuili quam maxime a Dersantur; a) homo est animal indomitum; h ad omnia sceleri,
quae rem publicam turbant, natura procliuis 3 ea in re deterior
hestiis; e vindictae cupidus; d sui dissimillimus; quae maxime
repugnant statui ciuili; nam tunc aliis subiectos nos esse decet, ad leges vivere oportet, vindicta omnis relinquenda magistratui, acti
nes oportet este aequales et ad legem compositas.
Inde ergo tertium argumentum speciale : Cuicumque permulta insunt, quae plane repugnant statui ciuili, is non fetitur natura in statum ciuilem : homini multa talia insunt, uti hactenus demonstratum; ergo homo non fertur natura ad statum ciuilem, quod erat demonstrandum aduersus Aristotelem. 'υ
Iam ergo de vera eaussa, Ob quam homines in ciuitates seectet serunt, quae non alia fuit, quam metus hominum ab hominibM , vel securitas, quam sibi parare volebant homines: nam I .iMa rahominis praua est; a. ergo alter alterius intendit laesionem ς 3. ergo opus praesidio aduersus aliorum iniurias; ε. idque praesidium adaerquatum et proportionatum esse debuit periculo i s. non aliud vero 'adaequatum reperierunt, ac rem publicam vel esuitarem , itaque impulsi sunt ad ciuitates constituendas. 'Periculum vero duplex imminebat gentibus se ab inuicem separantibus: I. externum ab aliis gentibus, ne hae eas opprimerent. sedibus expellerent, spoliarent. Quum enim plane inaequalis fertilitatis ac amoenitatis essent prouinciae, in quas gentes iecesserunt fieri non potuit, quin sibi invicem inuiderent , et qui prouides seritiores fuerant sortitae , alias e pinguioribus expellere studetent. . inde bella ; a. internum ab ipsis eiusdem gentis hominibus, inter suos, cessante superioris alicuius potestate, non poterant 'on lites, iurgia , ac internecinae digladiationes oriri.
opus ergo erat adaequato ac proportionato remedio. Periculo externo opponenda erant.arma communia, interno iudicia et poenae ι itaque stuu opus erat, in quo et unio virium, et potest iudia Disitirco by Coos
242쪽
iudicialis, et facultas puniendi esset. Quae quum in nullo alio statu reperirentur . quam in ciuili : de ciuitatibus condendis cogitare
debuerunt ; probari ergo haec thesis potest , a P A natura remedii ; ex remedio semper iudicare possum: quid mali homines impulerit ad illud inueniendum ; e. go eX n
tuta vestium iudicare possum , eas inuentas propter frigora et pudorem , quia hunc finem vestibus obtinemus , non autem famem et sitim expellunt ; medicinam repererunt homines propter morbos; ergo ciuitates propter metum ab aliis hominibus, nam hoc malum auertunt ciuitates, non Vero famem , sitim. , aliaque mala.
b Ex historia sacra ; narii non aliani ob caussam post dii
Dium nata imperia . quam quia N mrodus erat potens venator coram Deo. ta/HERODOTus, libri L memorat , Medos ob metum sibi Regem constituisse Dei cem , quum antea vicatim habitarent. et nullo superiore indigerent ob virtutem I addit, Delocem circumiisse terras cum securi, ut homines in qui iniurii in alios essent, 'statim supplicio assiceret. c) Ex eo quod crescente periculo statim etiam creverunt imperia; antiquistimis temporibus minora suere imperia. e. g. Palaestianam. Reges ad triginta fere occuparant; Graecia quot ciuitates, tot regna et res publicas habebat; crescente Vicinorum potentia. plurehminores res publicae in unam maiorem coaluerunt. Sic ob Persarum et postea Macedonum potentiam nata est res publiea Achaica; Germania ipsa , quae et olim tot regna et res publicas habebat, quot Irouincias, ob Romanorum potentiam paullatim in maiores popu- . os, ac denique in unum regnum coaluit. g. 8. Sed adhuc clarius auctor demonstrat, ciuitates ob metum et imis minens periculum conditas hoc argumento : Si praeter satum ciuilem vel res publicas nihil sicuros praestare potuit homines . se quitur ut statum ciuilem vel res publicas introducere coaeli suit rprius est verum 9 ergo et posterius. Prius esse verum stupor ita probat e praeter ciuilem statum tria sunt , a quibus aliquam tibi se curit tem promittere potuissent homines, lex naturae, pacta, conscientia, et reuerentia numinis 2 atqui nullum horum suffecit ; ergo civitatibus opus fuit,
Non suffecit I. - NATVLAE , a quia iniurias quidem pro-α hibet
243쪽
hibet, at mentem hominum prauam non emendat; latro se scit peccare, et peccat tamen, et, qui injustum serit hellum, satis nouit, se contra legem naturae agere, an vero ideo minus bellum gerit lh lex naturae iniurias prohibet, sed poenas speciales et praesentaneas non repraesentat ; Deciales inquam ; docet quidem lex naturae eum , qui peccat, poenam mereri , sed non, quae sequuturast, et quando repraesentanda ; homines vero ita comparati sunt, ut praesentibus tantum et proxime eminentibus moueantur , non
futuris et longe remotis. Sane in ipsis ciuitatibus hodie improbi vix specialibus suppliciis et praesentissimis deterrentur a criminibus, quid futurum, si nulla supplicia specialia imminerent fla. Alterum, quod liquam securitatem promittere potuisset ii
minibus, sunt PACTA A Mi CITIAE, mutuae defensionis , cet. at nec
haec sufficiebant ; a quia aliquando, si pauci foedus inierant, vel impotentiores mutuam sibi inuicem promiserant desensionem , potentiores tamen erant ho s, b quia fluxa et lubrica est pactorum fides , ubi non est superior, qui perfidos coerceat exemplo esse possunt tot foedera et pactiones ab initio mundi initae inter
gentes, quae plerumque non diutius valuerunt , quam foederatis . placuit. Opus ergo erat societate et pacto, a quo restire nemini vel fas esset, vel facultas et tale vero sola est C IvlTAs, vel REsPVBLICA . opus ergo erat ciuitate vel re publica; quod erat demonstrandum.
3. Aliquam securitatem promittere potuisse videtur REvERENTIA Nuriis is et HoRsvs CONSClENTlAE; at ne id quidem sumetebat, a) quia scelerati consuetudine peccandi omnem reuerentiam Numinis paullatim mente excutiunt; e. g. Pharao, b θ quia dantur etiam athei theoretici et practici; cin quia metus semper supponit malum imminens. veluti poenas ; ea vero, quae non statim repra sentantur, incerta putare homines, iisque parum moueri. iam supra vidimus. Notus locus ex PLvTARCHO cle sera Numinis vindicta e vltionem maleficio quam proxime adiunctam statim viam intereludere iis, qui quam plurimum malitia bonos habente successus utuntur; nihil enim aliud perinde . atque dilatio tuitae vindictae iniuria adfectorum spem eneruat, animosque eorum deiicit; contra, improbos ferocia et audacia auget. Et hoc ipso mali sese ad flagitia ca-Pessenda exhortantur atque excitant, quod malitia fructum statim '
244쪽
laturum et ante oculos situm praebeat, poena autem sero et Ionire post stultionem subsequatur ; d quia numquam de Deo eo nomines etiam improbi, quin sibi eum repraesentant tamquam enses ementissunum , hinc semper erant meliora, nimirum Deum v mam delictorum daturum. e donseientia nonnumquam cauteri, veluti inusta est, ita Vi. grauiissima delicta perpetrantes nullis conratiae angoribus excrucientur; f morsus conscientiae non praecedu tcrimen, sed sequuntur adeoque non securos nos praesta e possum ab aliorum iniurias; s) datur conseientia erronea, ut persuasi sint sui nobis faciunt iniuriam se iure id facere, uti pler que et z- iustissima bella gerentes iustissimas sibi habere belli caussas vide tur; hinc male mihi consultum esset, si securitatem meam in ah rum conscientia positam haberem. Firmum itaque manet auctori et
argumentum, quod S. 8. proposuit et Si praeter gium citidem, cet
C A P V T VIDE INTERNA CIVITATUM STRUCTURA.
Agitur itaque I . de conoriatione hominum, qui in rem publicam coale cunt , I -6. a. de modo, quo eoalescunt , s. T-9.. . de essecta huius eon ociationis , seu ture, quod inae nascitur, A. IO. h de forma iuuatum, s. II II. F. de origine earumdem , s I . Quod ad primum attinet distincte demonstrat auctor, neceDd rta esse I. comunditionem vel consociationem hominum , p. I. I. conis runctionem multorum, s. a. a. coniunctionem inter se consentientium ,
vin do quodam in Tarabili connexorum, L. 6. I. Debuit esse cumunctio hominum ; qualis enim sinis, talia media; sinis fuit securitas ergo medium debuit esse ad hunc finem consequendum susticiens; sufficiens autem nullum iuit, praeter con-
245쪽
iunctionem hominum, homines ergo coniungi oportuit. Minorem probat auctor, comparando hoc medium cum aliis, quae securitatem hominibus singulis et solitariis praestare posse videbantur. T lia sunt . I. Loca natura munita, ut in illis habitent; et sane olim homines excavarunt petras et scopulos inaccesses, ut ubi tuti ab ho stibus cum rebus suis delitescerent, qualibus cauernis tota Iudaea plena est. Sed a J nullus locus tam munitus, qui vi et fraude eapi non possit ; b unus et ibi aduersus multos se defendere neqvit; e si hostes rem pertinaciter gerant, fame et siti ibi erit pereund ιυt taceamus; d 9 non meliorem ess e hominis ibi latitantis condi tionem , quam captiui. . a. Arma; a in sed quid arma etiam essicacissima. nisi sint, qui iis utantur; b unius arma aduersus multos parum eisicient; ea quid si arma usu corrumpantur 3. Belluae et bruta animantia; suere sane, qui eorum ope ut rentur. Hispani canibus usi aduersus Americanos; et notum est. Orientales et Africanos et olim et hodie elephantos in bellum tamquam commilitones educere ; sed a) bruta rεgenda sunt ab hominibus p b eoeco impetu feruntur in hostes sine consilio et prude istia, ae proinde eorum vis facile eluditur; c anceps est eorum auxilium , ut facile suis plus detrimenti inferant, quam salutis. Carethaginienses id suo malo experti. Livius, rasor. XXX, 18. . t ui ut
II. Deinde coniungi oportet multos, nam T. Huitates constituuntur aduersus vim; vim multorum paues repellere nequeunt ergo multi coniungi debent; a. non modo opus est communibus viribus. Verum etiam neruo rerum gerendarum, adeoque pecunia et commeatu; haec pauci conferre nequeunt, opus est ergo coniunctione
multorum ; 3. fortuna belli et violentae defensionis lubrica est, adeoque et qui iustissimam caussam habet , succumbere potest: si ergo pauci semel succubuerint, nulla spes salutis esset reliqua; ergo multitudine opus est, ut re semel male gesta , nouus exercitus parari queat. lam multitudo quidem illa definiri nequit ; at recte tamen PLATO, de legib. tiis. V. tantam esse oportere multitudinem scribit, vi via
246쪽
Hinc diximus, aucta vicinorum potentia, augeri solere res publicas, fit tamen aliquando, ut et minores res publicae a vi omni tutae sint et satis potentes, a ob prouincias; e. g. Helvetia. Belgium: b ob vicino rum aemulationem; sic Palmyra urbs libertatem diutissitne retinuit cibaemulationem Romanorum et Parthorum. Vid. PLIN. rasori nat. V. II. Sic et hodie Hamburgum liberiatem suam tuetur. III. Facile patet, eos, qui hoc modo coniunguntur, debere consentirer a P debent enim unire vires, quod iperari non potesta dissentientibus; b P potius impedimento sibi inuicem foret turba multorum secum ipsa dissentiens; c ubicumque multi resistere volunt multis, debent unum eumdemque sibi propositum haberesnem, iisdemque uti mediis; hoc dum faciunt, inter cos est consensus; inter multos ergo, ex quibus constat res publica, debet esse consensus. Consensus ergo debet esse in finem, qui non alius est, quam securatas communis; consensus etiam in medium, quod est unio virium. Ili haec s multitudo quaedam consentit, Vera est res publica, vel ciuitas : hinc facile soluitur quaestio, an inter apes et formicas fit simulacrum rei publieae ' Edidit Anglus an onymus rempublicam feminam , in quo libello Angliae regnum sub Elisabetha Regina comparauit coetui apum. Et sane apes habent ducem vel reginam suam, quale quid informicis non deprehenditur; illa viva, salua est earum respublica; ea pereunte, societas dissoluitur. Sed tamen ne umbram quidem rei publicae hic videmus ; sinis enim, sit etiam propter sinem conso- clari.dici possent, quod de brutis omnia ex impetu naturali agentibus dici nequit 9 , non est mutua securitas , sed alimentorum per hyemem susscientia, nec vires uniunt ad defensionem, sed ad com munes operas in congerendis alimentis. Obseruat quidem VARRO, de re rustica , III. I 6. aliquando in Uno alveario esse regulos trium generum, nigros, rubros, Varios, ac inde oriri seditiones maxime a nigris , qui seditiosi sunt, et a
fugant reliquos, aut fugantur. . . me niger est, hunc tu, Romane, caueto.
Sed haec.quidem vis magis domestica est, quam ciuilis r ut paucis dicamus. regina haec est veluti materfamilias , non regina.
247쪽
IIII. Iam quaeritur, quomodo consensus iste inter tot homisncs obtineaturi id est, quodnam sit commune illud vinculum, quod muItitudinem tam diuersorum ingeniorum contineat pH C obseruandunt , inter multos consensum esse posse non nisi dupliciter; a per conspirationem, ut Omnes et singuli ex illa multitudine idem velint; per subiectionem vel submissionem,ut omnes se suta mittant unius voluntati; eiusque voluntatem pro voluntate totius coetus agnoscant. Prius sperari Vix potest, i. ob diuersitatem ingeniorum, quot enim capita , tot isti sus; quod uni placet, alteri displices; quumque sine subiectione omnes inter se sol aequales, nemo p terit iure praeteridere, ut sua sententia praeseratur sententiis tili Tum, adeoque non poterit non gliscere discordia; I. ob hebetudi, Dem; pauci de mediis es gendi, iudicandi facultate insimcti sunt; 3. ob pertinaciam in sententiis etiam absurdi i limis defendendi, ;ob auersationem naturalem ab iis . quae ad c mimine commodum rcinent; vitium enim honi nis primarium est philantia; philautia proprium tantum commodum, ob oculos hahet. Salie si imminente holle. in sngulorum ciuium arbitrio positum ellet, an conterenda sint tributi. an iuuentiis delectui nomen dare deitat, quam pauci in id consensuri essent Quum itaque prior modus per conspirationem spera idus non sit, eligendus est posterior per subiectionem, adeωqHic non aliter multitudo coalescere in ciuitatem vel rem publicam potest, quam si tota multitudo voluntates suas voluntati unius vel personae vel collegii sus mittat. Ex quo fluit axioma politicum primarium et Non esse rem puli
Ex eo vero facile patet . quodnam sit vinculum illud comm ne, quo tota issa multitudo continetur: est illud triplex. . I. Vna voluntas , eaque per submissionem; adeo ut quid uid summus imperans agit ac decernit, tota egisse res publica vi-eatur; hinc etiam sit , ut imperantium facta toti genti in vuIgari
a. Volo virium ; hinc a ius indicendi tributa; b habendi deIectus aduersus hostem, dominium eminens in casu necessitatis s
248쪽
Potestas puniendi; quum enim a et unio voluntatum seu subiectio minus ad palatum sit hominibus, et unio virium pleris que molestilIima; ea non diuturna futura e sset, nisi esset medium coercendi et ammaduertendi in eos, qui neua mordent; b se curitatem anhelamus non modo externam , sed internam quoque, interna autem securitas sine potestate puniendi obtineri nequit. Et ganter HORAT i VS , Satis. II. T, T . Pq,
Iam vaga prosiliet fraenis natura remores.
Esse autem haec vincula unionis inter ciues unius rei pnblicae vel Ex eo patet, quod uno ex his soblato statim dissoluitur respublica ; e. g. si duo essetit' Reges unius rei publicae inter se dis. cordantes ac Viribus aequales. ita ut neuter alterius partis subditos immorigeros coercere p siit, non res puhlica una arvplius es.set, sed duae res publicae male t seratae; quod in Polonia futurum esset certi me, nili alteruter Rex succomberet. Itaque ratiocinamur: Qu bus ri piis res postica d DJu:tor. illa sunt vincula , quibus res publica colatinetur: ruptis his tribus nexibus res publica dissoluitur; ergo triplex luc Maa, cit vinculum rei publicae.
S. T. Iam II. de modo , quo homines coalescunt primum in rem publicam : auctor ciuitates constitutas a)ἰt per duo pacta et unum de-ereIum. Proponemus itaque eius sententiam , ac dustide , quid ei alii obvertant . dicemus. Primum pamim ex auctoris mente in eo consistit , quod multitudo hominum in statu naturali vivens inter se conuenit , se in statu ciuili vimiram , adeoque condituram rem ph blicam. Quum enim in statu naturali on nes hon ines s ni si stibiis et Iberrimi, in eorum v lutitate ac bibit Do p situm Iu 1 e oroit t. hii se si hi cere vellent alterius imperὲO; opus ergo tuat cc n n.DDi cmns iis,
adeoque pacto de eonstituenda re publicae ex quo colligitur 1. pamim hoc esse liberrimi arbitrii; adeoque a. eum, qui ionc OU- sentit, extra hunc coetum manere; 3. potuisse hoc Factum ab Eln&
249쪽
pure iniri, ab aliis sub conditione, e. g. si talis rei publieae foru
Postea opus est DECRETO, quo praeuia matura deliberatione ad liquidum perducant noui ciues, quam rei publicae formam prae r liquis eligere velint ; an monarchice, an aristocratice , an dem cratice imperari malint , an aliquas harum formarum commiscere. Huic decreto I. subiicere se debuerunt omnes, si maxima pars consenserit : quia qui pure consenserunt in rem publicam, euen tualiter etiam consenserunt in formam aliquam rei publicae; a. quia in deliberationibus huius modi inter pares plurima suffragia valent; 3. qui tamen priori pacto tantum sub conditione accesserunt, si talis rei publicae forma constituatur; ii procul dubio non tenen tur, si alia forma, quam quae ipsis placuerit, electa sit. -
Denique sequitur alterum pactum; quum enim semel conuenit ἰ se coituros in unam esuitatem , certa etiam placuerit rei publicae forma, sane et electio fieri debet eorum, quorum se subiiciant voluntati, id est, imperantium, et in monarchia quidem unius Gue Regis, siue Principis ; nomina enim enim sunt adlaphora , in aristocratia procerum , senatorum, optimatium; in dcmocratia cessare dixeris nanc electionem . quia totus populus imperet; at hic quoque opus est magistratibus, qui secundum leges praestuat rei publicae, negotia quotidiana expediant, iudicium administrent, cet. Inter populum vero eligentem et electos intercedit pactum ιnam I. eligentes se illorum voluntati submittunt, siue pure , siue sub eonditione : unde imperia libera alia. alia adstricta; a. ndem promittunt unionem Virium, et imperantibus concedunt facultatem puniendi ; 3. electi contra se obligant ad id, ut potestate sua ad salutem et securitatem rei publicae externam et internam seruandam viantur , quod CICERO eleganter hac lege complectitur: Iopum
His ergo duobus pactis et uno decreto perfectis, perfectam Cuoque rem publicam esse auctor existimat, cui ea in re alii viri doctissimi suffragantur. At intercedat hic non modo Hosallsius, sed et T T vs, qui harae doctiniam auctoria plane exagitant; nam a. fabulam opere aiunt hunc
250쪽
hune populi liberi conuentum, haecque pacta et decretum, nec ex historia iacti veritatem posse demoni tradi ; I. res publicas pleras- . que per vim constitutas; ubi vis dominatur, rem non redire ad opprestarum consensum , sed eos cogi ad subiectionem ; 3. quotidie rebiti publicis nouos accedere ciues, quibuscum pacta separatim iniri ab imperantibus dici non posse. Sed quod ad I. attinet, falsum est, ex historia hoc demonstrari non posse , ita enim constitutam esse Romanam rem publicam , praeclare docuit Dio NYs. HALlCARN. libr. II.: Ad a. auctor loquitur de rebus publicis, quas populi liheri, non oppressi constituerunt; sed posito per vim pleratque constitutas , et hic pacta eadem
et decretum adsunt, quamuis consensus vi et metu extortus sit ἔe. g. Turcae oppresserunt Graecos; hi detrum se sui iecerunt, ergo consenserunt in eorum imperium, decreuerunt , se durcarum Sullano parituros, pacti sibi sunt imperium Turcicum, ipsi fidem et obsequium promiserunt; nam nisi in haec omnia consens sient, non posuillent arma, sed ad extremum usque halitum ilhcrtatem delendi sient; 3. auci x loquitur de constituenda re publica , non de ea usconstruatione ; praeterea et qui de nouo accedunt cives , Omnia
priora pacta probant, adeoque in illa consentiunt, alias enim non accederent illi rei publicae. Hi ne solida est haec PurENDOR FI i Idoctrina , nec quidquam est, quod illi cum ratione Obucrii possit.
III. Const tutae hoc modo ciuitatis iura in eo consstunt: r.' quod tota res publica consideretur tamquam una persona moralis; ubi enim una est voluntas, ibi una perscina , ac Pr inde tamquam persona contrahit, adquirit , delinquit , punitur , ii superiorem habet ; a. quidquid imperans agit, toti imputatur rei publicae; quidquid delirant Reges , plectuntur Achiui; quod tamen limitandum. si tamquam imperans agit; in his etiam solis voluntatem suam submiserunt eius voluntati; hinc facta subditorum sunt bella , pax, toedera , quae ab imperante inita : at populo non imputantur facta
Principis priuata, e. g. homicidia, adulteria, col. 3. quod ciuitas Dabet sua iura maiestatis . regalia, bona communia. Qui enim consenserunt in finem , consenserunt in media ; populus ergo. qui consensit in id, ut imperans securitatem internam et externam tu a
xur , consensit etiam, ut habeat ius leges sereudi, iudicandi, bel-