장음표시 사용
101쪽
Da Di Miri vetto N Etempore exigenda , contra instant. Quoniam ius quod secundum ipsum emitur tanti valet, quanta valent centum. Nam ut docent primet te mluminaria Bariolus in l. Perdiuersas C. Mandati, i & Baldus in l. 1. C. Ne lite pend. Tantum valet actio ad rem, quantum res ipsa, de luistis expensis,atque laboribus quae in exigendo fieri contingeret. Vnde actio de sui natura non habet distinctum praerium a re ipsa. Quapropter qui actionem ad centum habenda suo tempore emit centum emere debet,& non nonaginta tuo. Pr terea
si actio re ipsa minus valerer, qui gratis mutuare nollet, cism mutuatario hac lege conuenire poc set, atq: ita pacisci. Ecce do tibi modo nonaginta duosed constitia as mihi ius, & actionem, ut elapso anno centum a te exigere valean . Quis obsecro huiusmodiccntractum iniustis imum, tu pissimumque non arburabitu Nemo sane . Et
si quis diceret non esse simile in proposito casu,
quando ex contractu fac o debitum iam fund tum est. At in alio casu aelio de nouo constituiatur ab eo qui centuna pro nonaginta duobus vendit,atque ideo ho procedere sicut in primo casti Respondetur, quod actionem iam fundatam esse aut de nouo fundari nullam videtur diuersitate inducere ad hoc ut erretium imminuendum sit, , ita quod in priori casu minus vendi possit, quam in posteriori. Si etenim dari pollunt nonagint duo , ut ius, seu actio ad centum iam constituta
habeatur, quid prohibet id fieri posse pro actioiae, quae nouiter constituitur. Eadem quippe r
102쪽
ndo Pr A sitio in utroque subsistit , nullaq; diuersiasis ratidagnoscitur ..Amplius, si actio ad centulit Iro no nagintaduobus iuste emitur, igitur eodem pretidie limi potest, quicquid enim emi potest; redimis quoque atque extingui potest. Potetae itaque
ebitor suo creditori nonagintaduo dare, ut totum debitum centum extinguat. Quae quidemi es usuram sapit. Nec valet, si dic,tur , aliud ess de debitore, qui ante tempus solueris minus dat, aliud vero de tertio, qui pro nonaginta duobus actionem ad centum emit . Hoc in quam rem minime variat. Nam si iustitiae terminos inspicimus, nihil certe refert idem sit an alius. Quoniam si
creditor centum ius illorum tertio cedere valet nonagintaduobus ab eo acceptis, qua nam rati
ne illud idem ius, pro eodem praetio ipsi met debitori cedere non valebit 3 Quod si hoc datur,quilibet, qui mutuo pecuniam accepit, & quilibet
debitor tali modo debitum sitim extinguere valebit, si ante tempus minus creditori soluat, si ve rum est, pecuniam in pnesenti solutam plus vale ire, quam expectato tempore soluendam . Vnde aditus facilis, quia dc lata via ad us iras patebit Immo de hoc sequitur, quod si creditor ante tempus exigat, grauiter peccabit,& debitori testitu re tenebitur. Quonia plus quam par erat exegit, si vera est doctrina illa,quod pecunia statim solueni da plus valet, quIm in futurum. Attamen neminem puto id existimare, simpliciter loquendo,licet forte in casu creditor ante te pus exigens pec cet & restituere teneatur,ut ex dicendis patere po
103쪽
ι DE i Di MIN vrio NE terit. Sed quod praefatam opinionem di cilio, rem reddit, hoc ei . Quoniam si pecunia suxprotempore soluenda non tanti valet, quanti si modo solueretur,sequeretur, quemlibet suas merces
carius vendere polle ex pectata solutione,quam si x
numerata pecunia venderet, etiam quod mercesseruaturus non esset, ut congruo tempore, curn plus valere consueuerunt,uederet,aut quod tunc
si pluris minorisque valituras probabile, ac verisidimile esset, in quibus duobus casibus per decretales Pontificum pluris vendi currenti praetio permmittitur,quemadmodum responderunt. Alex. in cap. In ciuitate,& Gregorius o. in c. Nauiganti, QT de Usuris, ta ibi fusus tradunt doctoies . Nam si ex vi commutatiuae iustitiae, cuius munus est, i ter datum, & acceptum equalitatem constituere, praetium rei equari debet, cum pecunia fu riuo tempore soluenda non ranti valeat, quanti vale rei si statim solueretur,iuxta opinionem illam, iaci
cesse quippe erit si praetium eq uandum est, ut qui ad tempus emit pi uris emere debeat, quam si adnumeratum emeret, ela qui pariter vendit carius vendere, quam si pecunia tradita vendidisset. Et hoc procedit omni interesse sublato tam lucri cessantis,quam damni emergentis, demptis quoque illis conditionibus, in quibus per sacros canones plus vendi pro tempore permittitur. solam venditionem ad tempus inspiciendo. Sed nullus ce te vere doctias, ac prudens hoc dabit unquam, ut praeter conditiones illas,& omni ablato interesse, rem suam plus vendere quis possit, quam curren
104쪽
ti Fretio valeat. Et haec de opinionibus dicta sus
et era opinio ponitur, mi declaratur. Cap. IHI.
Neque creditum, neoue iud ad istud minuis emistotes quam valeat ob anticipatam solutionem sublato interesse. EVD Antonini optima O tuta doctrina de empti v ne raeditio futurum tempo. 3 2gon temper obo minio pro interesse danda funa ab illo, qui emit creditum ad tempus. A Consuerado contra iustitiam prevalere no potest . 3 Debitor quia petuevit solutione, di damna pro
pter hoc no patitur minua dat Uursi committit. 6 Caietani doctrina periculosa . ivi Summa sit uectrina non consentit Caietano . 8 smmma Silae strina alia ratione excusat emptores pagaru motu Genuessis,qua faciat Caietanus . NV N c ergo ad secundum propositum deii niens, quid ego sentiam libere dicam nullo amore ductus, sed simpliciter rem ipsam intuendo. Rationes quippe,que in fauorem alterius opinionis paulo ante allat fuerunt magnam vim habent, quibus certe intellectus quilibet bene dispositus induci facile potest,ut firmiter teneat,neque creditum neque ius ad ipsum, minoris quam valeat emi posse, eo quod prius soluitur praetium ita quod ex anticipata solutione nonaginta tuo i. Eris rumi
105쪽
DEi Pi Mi NuTION fltiani , elapso anno iuste centum haberi debeant& hoc ut dictum est omni intereste sublato. Si etenim concedimus pecuniam expectato tempore minus Vendi, qu Ini si in pr*s imi solueretur, latissima equidem 'ia usuris si vivetur. Qui libet namque causam hanc pr tendere posset ut carius eurrenti pieterio venderet,etia quod damnum ab-
quod miridie sentiret. Quapropter mihi semper placuit id quod prudentissime,& magiast, od
Himinrdocuit Archiepiscopus Floren. in 1. R. st summe Tir. I.cap. 8. S. IE. Vult enim minime liacere, ut credim huiusmodi ob anticipatam solutionem vilius vendi valeat,nisi cum emptori propter hanc prius faectam solutionem damnum a b quod immineret,ut si creditum illud certum non tenacliquidum,sed periculis obnoxium, aut si labores & expensq,quq in illo exigendo forte contingenerit timentur, aut quia emptor pecuniam negociationi expositam,ac praeparatam habebat, aut quia remixtilem & frustiferam cum illa em re constituerat. In his quippe casibus ob interes.se, tali substat emptor , qui ad instantiam vendi- toris creditum illud emit, ac proinde negocia sua utilia, atque honesta pr termittat dubio procul minus illa cetum emere valet, ad anni terminum. habenda . Sic enim nulla temporis ratio habetur neque. quod pecunia priuens pluris pendatur,.quim in futurumi, sed tantum ad interesse ipsius ementis,a quo iure pr seruandus est respectus habetur. Hic autem omnes monere velim, qUOd.
non semper qui illa centum ad annum emit subti stat
106쪽
stat interesse illorum octo, eo quod si nunc integram sum mam centum darer no pateretur utiq;
tantum intereste, nem pe octo, cum mercatores 3 non semper tot lucrentur. Idcirco iuxta commutatiuae iustitiae regulas iusti interesIe quantitas determinanda est, & non semper octo pro centenario fro interesse sunt 'habenda . Vnde quandoque plus quam nonaginta tuo dare oportet,ut iustitiae equalitas seruetur. Neque in hoc eodem ratio sumenda est, quemadmodum consueuertit
mercatores, cum rebus credito emptis, atque ad
tempus unius anni, lata in praesenti pecunia octo minus tribuunt. Huiusmodi enim pratij dimisnutio ob aliam causam permitti potest in venditione rerum ad tempus, sicut inferius patebit. Quod si quis consuetudinem obiiciat, quia usus sic iam obtinet,ut in emptione crediti ad tempus,
emptor octo minus emat numerata ante tempus
pecunia. Respondetur, hunc non usum este, sed abusum, atque cyrruptelam. Nulla autem consuetudo contra institia: leges praeualere potest. Caueant ergo hi,qui absque discrimine ullo, pro solida regula semper octo minus soluunt cuni credita huiusmodi ad tempus habenda emunt. sed redeamus ad sanctum Archipraesulens,qui in s. sequenti loquens de eodem deditore, qui ante . minus dat, quo debitum suum extinguat,de quo idem fert iudicium doctor Nauatrus, licet Caietanus in praeall. loco de tertio tantum loqui videatur, magis restringit,&concludit, inquiens, quod si debitor, qui antea soluit damnum non substi
107쪽
net,neque costituerat, aut cogita u erat pecuniari
illam contraetare,sed solum quia solutionem prcs uenit minus dat, usurae vitium est. sic ait vir ille sanctus. Quia & Caietanus ipse de Usura in sua Esummula verba faciens, sic loquitur. Quod si de bitor hinc ad annum minus in pr*senti soluit ob
anticipatam solutionem,qtii cum centum debeat octuaginta soluit usuram committit,quoniam lucrum ex tempore reportat. sic habet. licet in alio praecitato loco, illorum contractuum iustitiamstatuare conetur, quia emitur ius ad illa centum
duod sane in pra senti minus valet,ut superius declaratum fuit. Quam doctrinam licet Nauarrusc in praeall. loco sequi videatur, afferetis Innoc. in
cap. In ciuitate, mihi tamen minus tuta videtur, sed pericplosa 'nimis,quae usuris viam aperiat: ni ite secundum conditiones superius expositas,& D. Antonino relatas cohonestetur. Vnde D.
Thom.&antiquiores Theologi nullam disserenatiam inter centum, atque actionem ad illa cetum habenda agnoscere videntur,sed omnes communi cosensu cum decretali Alex. 3 ob anticipatam 'solutionem pretium attenuare illicitum esse, a et solute, de simpliciter pronunciant. Et quoniam nonnulli sorte existimant summam Siluestrinam in hac patie cum Caietano cosentire,ut dicit Naaiiarrus in praeall. loco, totum oppositum apud ipsum conspicere omnes possunt, qui illum lege tint in verbo Vsura cap. i. f. I . ubi late quaesti inem huiusmodi pertractat, & concludit quod
emere creditum acerbum, pauciorem tradendo
108쪽
Lnte tempus pecuniam usum est, ni propter Peri tutum imminens interesse , aut hiborum , a trita
hensa libi: Demadmodii esso situ fuit. Quod
autem autor ille Caietilii doci enaalii no recipiat,
satis ex hoc compertum habui potest. Siquidem emptothi maetiisti Remmim montis Ge hs, qui solidos quindecim illius inq'etae .uit, ut postea viginti accipiant,alii ratione exculat, & tu tur,quam ex CaietJni doctriis et dicat emi ab illis itis,quyd minus modo valet, aut quia pecunia minus penditur ad temptis habenda quarn in senti soluta , non inquam hirum fiuiuartientisnn n ilia big, ita in morum defensidii elati concessMnem factam Res. Genuensi, a si mmis Pont i ficibus Calixto s. & Sixto . qui tanquam supredii
rincipes de plenitudiHe D ciui
litis piiblico beneficio, declaratui pagas illas pro quindecim solidis pecuniar ante sol ita emi posse, asseretates hoc in vendentium utilitatem etiam edire., Si namque comistoc itfis h. iusmodi non daretur emendi pagas illas minori praelio , quam ad temptis valerent pgo sest domus Sancti Georgis vectigalia vendere non post et, iuxta solitum pratium, id quod magnum toti Rei p. Genuensi detrimentum, & damnum afferret. Non quod Pontifices illi in eortim diplomatibus residuum iusti pneiij quod emptores tenebantur donare iulis volnerint, sed latum declara rut in tali casu ob publicum botium pagas illas minus vendi posse. Legat qui vult eo loci Summam Siluestrinantia. Ex quibus fatis constare potesta Si Caietani d , ctrina
109쪽
Z D . ni v I 'Nactrina tuta esset non opportuisse pontifices illo declarasse, modum illum emendi iusti flegibus
non aduersari. Data enim illa doctrina nulla eit opus pontificum declaratione .
I Rescus ad tempus venditur supremo ct rigor opitio vendi solet.- 2 Intra terminos trium petitorum licite res pro
i 3 Mediocritas forma moralis virtutis. uerum propter anticipatam solutionem licet ementibus putium diminuere, sed quia prstium ad
maiorem equalitatem reducitur.3 Si diminutio petiij excederet terminos omnes iu-hi: si pratij licita non esset. . - i
OV o v si aliquis mihi obiiciat, me in illo tra
ctarido venditionis ad tempus, modum julum vendendi permittere, qui inter mercatores consueuit cum attenuatione pr*iij,& detractatione octo pro quolibet centenario , eo quod pecuniam statim exhibent. Animaduertant Omnes, me huiusmodi praetij diminutionem non conc dere ratione anticipatae solutionis . sed ob specialem quandam causam, quae in tali negocio contingit. Quoniam cum ad tempus res venditur
. Remouetur dubitati uae oritur propter venditionem erram ad tem-:l
110쪽
r P Pi R VAE, T. r. 'a susurnoaec rigoroso p rq ti Q yt plurimum vendi soler. atque utinamuillius prae iij terminos non transirent sic vendentes, sicut quandoque contina git .idum latitudinelia trium praetiorum, infimi, medij,ac supremi, intra quos terminos, tam pro tempore , quam ad .numexotum merx vendi potest, ut in eris to libello fusi ui a me dictum fuit, longe transcendunt. Cum igitur sumino pr*tiores pro tempore vendatur, arbitror ego iuste fieri posse ab emptore preetij imminutionem, ut dem
trahantur octo pro centenario, sic etenim ad me-3 diocritatem illam,quae tum iustitiae , tum virtutu. terarum moralium forma est prattiunx reduci
i. Non igitur ob anticipatam solutionem prae-.ti diminutio , atque attenuatio concedenda est si in usurae vitium cadere nolumus, sed ut piae iiii mitius ria datur, & ad maiorem equitatem accedidat. Quanquam si pro tempore pluris venderetur tollerari potest, dummodo: inmmi praetis linea non transcendatur, ut di inim est.. Si autem dicta praeti j attenuatio tanta esset, ut terminos omnes iusti praeti j excederet, profecto neque ut licita permittenda esset i
' i In emptione crediti anticipando solutionem repe
ritur mutuum tacitum ct interpretativum. a Emptor
Solutio rationum , quae infauorem prioris opinionis allatae suo runt . cap