장음표시 사용
91쪽
s; DE UENDiTI ONEsed in non solito, decernitur quod modicitas pria ' tii debet elle ultra tertiam partem . AthiS non obstantibus contractiis iste cum tali pacto ab om nibus approbatur & Theologis & Canon istis prout allegantur a Nauar. praecitato loco. Est autem uaestio no parua an in tali casu liceat minus venere, eo quod emptor suscipit in se onus restitue-di rem,accepto praetio quod dedit. Nam Caieta. Dus 22. q. T. ar. I. in fi . & in Summula. in Verbo usura,& in Verbo Emptio,& Venditio,tenet tali ex quod non liceat, sed eodem pretio redimena a est,perinde ac si absolute venderetur, Sc asteri duas rationes ad hoc . Prima est , quia obligatio illa ementis ad reuendendum, respondet incommodo, quod sentit venditor ex veditione, ex quo incommodo res pluris sibi valet, licet absolute non tantum valeat, prout docet ibi D. Thom. Altera sua ratio est,quia si res minus venderetur, hoc esset in fraudem usurarum, & magis mutuu quam venditio putaretur . Attamen in oppositum est communis Canon istaru opinio,& The logorum prout habet Nauar. pneall. loco asserens multos tex. ex utroque iure, S sequitur Solus lib. s. de Iust.&Iure q. s. ar. ratio satis proba bilis affertur, quia cum obligatio illa quam subit emptor ad restituendum venditori sit praetio extimabilis, oportet ut releuetur aliqua praetis attenuatione absque ulla iniustitia.' Vnde communiter Doctores volunt, ela sic habetur in praxi,
quod si facultas venditoris sit libera , dc perpetua ad redimendum plus de praetio diminui debet .
92쪽
si autem sit temporalis , & limitata minus diminui debet, ut quarta pars, aut tertia ad minus detrahatur,ut si per exemplum fundus valet trigi Ara itisto integro praetio, si emptor det liberam, ac perpetuam redimendi facultatem, potest emere
viginti duobus cum dimidio,& sic dempta quarili parte erit iustum pr(tium,aut viginti,& sic erit tertia pars, sed non potest diminui plus quam sic tertia pars alioqui in mutuum cum usura incides retur, cum pratij iustitia recederetur. Nec obstat prima Caietani ratio. Tum quia supponit, quod quicunque u edit cum tali pacto semper cuincommodo vendat, quod no semper verum est, nam potest absque incommodo, & detrimento vendere. Tum quia dato quod cum aliquo ii commodo vendat,potest augere pretium,& plus Vendere, quam absolute valet,& cum hoc potest fieri diminutio pro tertia parte ratione talis obiugationis , quam subit emptor ad reuendendum ipsi venditori. Non obstat etiam secunda ratio . Nam tunc 'praesumeretur in usurarumlfraudem, quado esset adeo notabiliter modicum praetium, ut potius mutuum diceretur, prout habetur in c. Ad nostram , de Empt. Si autem diminutio non excedit tertiam partem no praesumitur mutuum, sed vera emptio, venditio. Aliquas etiam conditiones ponit Nauar. ubi supra Pro iustitia huius
contrachiis, ut emptor intendat vere emere &mo mutuare. Praeterea ne maiori pretio redimatur,
quam fuerit emptum , neque id in pactinia ponatur,& alias qtiae apud ipsum videri possunt. Operic
93쪽
r Tettii varieta3 in pauco contingere debet. a Mercatorum excusatio an sit legittima , maiori pratio vendentium ad tempus. HA cet E N vs dicta sint de tam ardua, ac spianos a dis ficultate. Quae sane eo periculosior existimanda est,quo quamplurimi de facili abe rare de prolabi possunt. Nam ardenti siti, atque immensa lucri cupiditate illecti iustitiae terminos
in vendendo ad tempus longe transcendunt, hoe se protegentes clipeo, quod in vendendo non exeunt latitudinem trium illorum praetiorum, re tamen longe pluris v edunt quam ad numeratum, nemine u ederetur,at varietas trium pr*tiorumi in pauco continbit, ut si dicatur nouem, decem, undecim, quod est supremum. Alij vero cum ad numeratum vendere possint honesto& moderato lucro, malui solutionis dilationem expecta- re, ut magis lucrentur, id quod auarissimi animi in litium est patentissimum. An autem quod in a sui excusationem afferunt rationi consonum sit, dum dicunt, si illo modo non venderent, oportem re illos negociationi finem imponere, neque pos se amplius illi operam dare, ob ingentes impensis,quas in mercibus conficiendis faciunt, ipsi viderint,an haec sit legittima causa, siue potius,quia non tanto splendore, luxuque viuerent, & forte verius dicerent. An autem haec sit augendi pra
iij iusta causa, iudicet qui potest. Qui vero scalam
94쪽
An T E M s v s. lam illam saliunt, ut iuxta tempus longius expectatum, auctiori etiam praetio vendant, utinam huiusmodi ascensus non sit in aeternam damnationem descen sus. Sunt plane hominum adinuentiones, & malignorum spirituum suggestiones ad animas illaqueandas . Porro vere dixit sapiens, stultorum infinitus est numerus cum innumeri hodie per abruptas in directas, ac senticosas vias incedant iustitne tramite relicto . Quodque detestabilius est. sibi blandiri putant,dum stib apparentis iustitiae inliolucro, impietatem suam o regere volunt. Quae autem a Theologis doctorinus scribuntur, & a me inter illos minimo,pr senti tractatu dicuntur, non ad iniquitatis defensionem,neque ad auaritiam protegendam,aut excusandas excusationes in peccatis dicta esse quis Clo modo existimet, sed ad iustitiae vias demonstrandas, ad ignorantium eruditionem, ad scandala tollenda; atque ad piorum hominum comtalationem charitate urgente exarantur. In qui bus sane conscribendis si a veritatis tramite declinaui omnium peritiorum censu rq libenter submitto. Ad haec autem quq olim vulgamri sermone in lucem 1 me edita fuerunt si quid in illis minus prudenter consideratum fuit, referri volo . Laus
95쪽
ad tempus emendis propter anticipam tam solutionem fieri solet.
Authore R. P. sacr*Theologi prolatare F. TROMA Boninsignio Senens , Ordinis Pr dicatorum Theologo Florentino.
a Attenuatio pratui inter ementes , O vendentet, ad tempus i lificari potes . et Dissicile est luctificare diminutionem petiij ob anticipatam solutionem .
V v I v M me semper,atque a cipitem tenuit mos ille,& consiletudo, quae inter mercatores iam inoleuit, propterea quod soluentes nunc costitutum prP- tium merciu pro tempore emptarum, praetium illud imminuunt retinentes Abi octo pro quolibet centenario. Hinc alius contrahendi modus profectus est, cuius plane itistitia iudicio meo magis latet. Quoniam cum plurimi sint emptores quibus illiusmodi solutionem in pnesenti faciendi facultas non suppetit, aut si
96쪽
eam facere possunt, praestitutu nihilominus sol
tionis tempus expectare libet, cumque vendit res ex altera parte pecunia egentes inmma necessitate cogantur, creditum hoc suum alicui tertio
vendunt pro illo eodem minori pretio,quod ideipse emptor solueret si nunc pr*tium dare vellet,
nempe octo minus pro centenario detrahentes Quapropter complures existunt, qui huic negocio huiusmodi credita emendi operam impendunt, octo minus tribuunt, ut hinc ad annum centum accipiant. Atque ut negocium istud hon stiore quodam titulo obtegant, commoditatem facere nuncupant, eo quod illa credita ementes
magno sit vendentibus auxilio, qui quidem pecuniam in praesenti recipientes,iterum,atque It rum contrahere, easdemque merces reficere valent. Quare neque ad cambium, neque sub alio interesse pecuniam ab alio accipere compellutur. Appellant vulgares hunc contractandi modum , Tagitare la deita. At quoniam prior ille modus attenuandi praetij inter eosdem contrahentes excusari aliquatenus, & ad iustitiae regulas referri potest, quemadmodum in tractatulo quodam Ii me pluribus ab hinc annis edito de venditione ad tempus expositum fuit, nollem profecto alia quem existimare me propterea, & huius generis contractationis iustitiam ratam habere,atqu e exploratam, quanuis eadem utrique ratio iustitiae subesse videatur. Quandoquidem si emptor pecuniam in promptu exhibens proelium immineere valet, hoc idem profecto, dc tertius qrii liber
97쪽
61 DE Divi NuTIONE efficere poterit, qui eius loco nonagintaduo triabitat , ut centum postmodum accipiat. Verum nunquam ego sic firmiter censui, neque in illam poenitus tui sententiam licet aliquando in eam propensum me senserim, authoritate ductus doctissimorum hominum,potissimum D. Caietani,
qui sane satis subtiliter in fine suae sum: nulq rem hanc tuetur, & doctar Nauarrus in suo Manuali
cap. IT . num. 23 o. adstipulari videtur. Et quanquam in praefato meo tractatulo contractu hunc
turpe feci,& scandalosum,iniustum tamen minia me diiudicaui. Non enim plene de illo cogit a ueram; ambiguus adhuc eram. Hinc nanque rationes, meo quidem iudicio efficaces, (quas imserius adducam ) illius iniustitiam pertendebant Isthinc autem tam ex unis doctoris aut horitas Caietani(&cuius placitis inuitus recedo; vliis p
terea comunis fori in partem aliam quoquo modo me trahebant. Sed cum diu multumque animo voluissem,S: super hoc meditatus suisVem,per culiari lumine illustiatus, quid de hac re sentita
scribere libuit, tum propter veritatis exaltationet, tum ut bonis mentibus, quae in Dei timore vitam transigere cupiunt,dc in rebus agendis recto calle incedere student morem geram. Ut autem clariu&ab omnibus intelligar tria a me principalia quam breuius potero efficientur. Primo nanque contrarias opiniones cum suis rationibus afferam Secundo loco sententiam, quam veram puto ap ponam . Postremo rationes, quae veritati adue tuti videntur soluere curabo.
98쪽
Euid alijsenserini circa propositum contra/hendi modum. Cap. II.
I Caietanus ivsrificat emptionem crediti ad tempus pro minori praetio. et Usura in mutuo tantum locum habet . . s In emptione crediti habendi emitur ius, ct actio exigendi. Tecunia presens plus valet quam in posterum habenda secundum Caietanum. EXisTiMANT itaque quidam emptionem hanc rei ad tempus minori tradito prqtio,vti expositum est,iustitiae legibus minime aduersari, quemadmodum de Caietano dixi, qui sane duabus rationibus eam dessendere conatur. Priori enim ab usurae vitio illam vindicat, altera ab omni iniustitit labe expurgat. Quod autem usuram non continent, sic ostendit. Quoniam ubi m tuum non est, usurae certe vitium subesse nequit, siquidem in mutuo locum solum habet usura . At in huiusmodi contractu mutuum minime intercedit, igitur neque usura reperitur. Quod autem a mutuo longe absit hic contrahendi modus
facile declaratur. Qitonia qui mutuo dat,ita dat, ut illud repetere valeat, de quandoque habeat. Atqui praetium imminuit dans nonagintaduo, non potest amplius ab eo, cui ille dedit repetere , ruoniam is iam illi suum creditum cessit & de-it. Praeterea qui mutuat contra mutuatarium semper a stionem habet, quod sane in casu non
99쪽
DE, Di MINYTeto NE--am Si quidem qui praetium illud diminuit, nunquam eum cui nonagintaduo dedit in iudicium vocare potesta Adhuc, si res mutuata perit, periculo mutuatari j perit,cuius interest ianimantem indemnem omnino seruare, at in huiuia modi contractatione, si nonaginta illa duo penes illum,qui ea accepit pereunt ad nihilum certeit laebitur. Ex legibus itaque mutui, quae in tali ne- ocio minus apparet perspicuum este potest mutui rationem illi non ineste,ac proinde neque viiirae fraudem . Erit igitur emptio, atque venditio, cum omnia, qtice ad emptionem Sc venditionem pertinent clare in eo conspiciantur. Extat quiadem ibi merx, praetium, & communis utriusque contrahentis consensus. Atque imprimis merx non est illa centum, sed ut dicit Caietanuitus,seu actio ad illa centum exigenda, Pro prStio autemas ignantur nonaginta duo. Patet quoque mutuus amborum consensus. Consequitur ergo,ut vera si emptio,atque venditio. At quoniam in huiusmodi emptione, venditioneque iniustitiae sp cies agnoscitur, cum desit equalitas pretis ad rem,eo quo nonaginta,&duo dantur,ut centum postea recipiantur, conatur quoque Caietanus
ib omni iniustitiae suspitione illam , &tqualitatem in ea statuere. Assirmat etenim,reni quae tractu temporis habenda est, minus valere, si modo pecunia numerata ematur. Idcirco non minus penduntur nonagintaduo, quae nunc adnumeratum exhibentur, quam centum hinc ad
annum accipienda. Quoniam plus valet pecunia pr sens,
100쪽
prqsens, qu1m in posterum habenda . Quare no naginta duo tanti facienda sunt, quanti centum qine transacto anno soluenda sunt. Sic sensit vir ille egregias. I. triis
probatio pta e sita opinionis.
et Ius Ur actio ad rem tanti valet quanti res isset . a 2 hil refert quo ad diminutionem petiit actio nem iam fundatam esse,aut de novo fundari. is Huicquid emipotes redimi di extingui poteri . . , Si creditor potes pro minori pratio accepto cedo re alteri,poterit etiam ipse debitori cedere. i creditor ante tempus exigens regulariter non
6 In duobus castibiis licet merces plus vendere e pectata solutione ad tempus .et Iustitia commutatiua inter datum, O acceptum equalitatem flatuit. CV i plane sententiae ab aliis opponitur, qui
certe rationibus efficacibus modum illum contrahendi damnant, atque etiam tum iniustutiar,tum usurae arguunt. Et quidem iniustitia satis in eo perspicitur, propter magnam inequalitatem inter datum, & acceptum, dantur quippe nonagintaduo, ut centum accipiantur. Quod si Caietanus dicat non emi centum pro nonaginta