장음표시 사용
161쪽
x1c DE CAME ills. Hi etenim in principio libentius capiunt, ut tom I gioris temporis beneficio potiantur, utque recepta pecunia negocia sua commodius transigere valeant Quo fit, ut ementes, dantesque paucio' irem dent pecuniam . Cum autem tempore su cedente prope nundinas pluribus extantibus emptoribus quam venditoribus carius venditur, plures nummi dantur. Longitudo igitur tem p Elrii non causa, sed occasio est, ut existentibus pluribus venditoribus capientibus minori ematur , praetio,sicut & temporis breuitas facit,ut existentibus plurimis emptoribus, paucioribusque ven- taxi ditoribus pr*tium augeatur. Quod autem iidem, qui in principio dederunt, in fine postea capiant non est iniustum, sed mercatorum industria, qui bcum praeuideant pecuniam Lugdunum transmissam in iis nundinis no pretiosam elle futuram ob illius abundantiam , ut in tuto l. ponant ad cam-bium capiat, aliquid plus lucrari volentes,quam periculose exponere damno incurrendo,ex pec niis Lugdunum transmissis. Quod sane industrie ' est. Hic autem est animaduertendum, quod tempora solutionum expectatarum, iuxta maiorem, minoremque locorum, pro quibus fiunt cambiadistantia determinanda sunt. Quando etenim re- motiora sunt loca logius requiritur tempus. Nec temporis sufficientia requiritur tantum ad literas mittendas, sed ob mercatorum commoditatem,
ut pro solutionibus statuto die faciendis pecunias praeparent. Quemadmodum ex Florentia per Romam, diebus decem post literarum praesentati
162쪽
DE CAM O. rllynem solutiones fiunt. Per venetias quinque diebus postquam literq visq sunt. Per Neapolim diebus viginti, postquam factae sunt literae. Per Amtuerpiam duobus mensibus literis factis. Per Londinum tribus mensibus, ita vita communi consensu,& principum autoritate obtinente. Sed Lugduni, de Castell*, ubi celebrantur nundinu, quam ter in anno solutiones fiunt iuxta quattuor nun- - dinas. Primae autem nundinae Lugdunenses sunt post dominica resurrectionis diebus octo. Secu
dc prima die Augusti. Tertia post dies octo omnium sanctoxu. Quarta diebus octo post Epiphaniam, omnesque quindecim utilibus diebus, qui
communiter usque ad vigintiquinque dies ascendunt,cum earum franchigiis durant, de post duos dies cambiorum ratio habetur,& solutiones fiui, licet quandoque regis iussu differantur. At prouisionem et cis collibum appellatam, unde campsores collibi, dictitur, uti Budeus ad i notauit in l.vltima.ff. de pig.act. & Cic. in quinta
verr. quam secundum communem mercatorum
usum telonearius accipit, qui pro respondentiis domum habet apertam, qui in dubium reuocet offendi neminem, cum hoc in publicam utilitatem commodumque reseratur, dummodo iustiti signum non transeant, atque in hoc communi mercatorum arbitrio standum est. Neque etiam
capitalis assecuratio damnanda est, si dupla d tur prouisio, cum dc in aliis contractibus huius. modi assecuratio fieri possit,dato iusto praetio,excommuni mercatorum consensu. Ed
163쪽
i 18 D E C A M 3 i I s. Et quanquam apud aliquos, qui de cambii scripserunt legi, eum qui dat ad cambium non
posse neque pignus, neque cautionem ullam accipere, huius tamen rationem non videre fateor. Non enim hic est societatis contractus,in quo amby socij,& lucro,& damno substare debet, sed ut ex supradictis patet emptio est,& venditio. Qu'fit,ut quemadmodum flui emit cautionem 1 venditore accipit absque ullo conscientiae stimulo,ita pariter qui emedo tot marchas dat ad cambium
Lugdpni cautionem petit, usque quo ibi soluam tur, quod nullam proculdubio iniustitiam prae-
sefert. Nec etiam euidens illorum ratio apparet, qui arbitrantur solis mercatoribus cambientibus it crari licitum fore, c teris vero nequaquam, si nanque de prouisionibus, quas mercatores ex supradictis cali sis accipiunt hoc intelligunt, verum aiunt,quod aiunt,ut Caietanus affirmat, & Laur. de Rodulph. de Usur.c.consuluit, & Archiepi lc. Floren. 2. p.Tit. I l. Conr. de Contr. q. yy. & est communis opinio,iuxta Si l u. Verbo Usura cap. . F. . licet Soto teneat quemlibet ad cambium minutam lucrari posse de Iust.& Iur. l. O. ar.I.quem sequitur Di lacus P. Couarr. de numismate cap. P. q. s. Si autem intelligunt solos mercatores posse ' proprias cambire pecunias, caeteros vero minime ine ulla prorsus ratione dicitur. Plurimi nanque priuditi mercaturq minime idonei pecunias uia siuste, ac licite in cambi j negotio exercere valen(, i e ac proinde lucrari. Neque damnandi sunt ij,qui
164쪽
a somnes suas pecunias in cambiis implicat, absque ulla mercium contractatione quoniam si pecuniqpartem in cambio exponere licet, quid vetat omnem 3 magis enim Sc minus speciem non variant. Quantiis laudabilius, dc publicis rebus conducuptis esset in mercium contractatione pecunias ex
Cambire vero per duas nundinas,aut per longius tempus, ita ut pauciores dentur mimi illiciatum est prorsus, atque iniustum , emitur enim in tali casu tempus is um, eo quod ille qui dat munoris iusto currenti prqtio emit, ut longius expe- stet tempus, quod ustira est dubio procul. Vnde omnes insenui campsores pro nudinis proximis non pro secundis, neque pro tertiis cambiunt. Neque etiam illorum fundamentum stabile videtur, qui cambia per loca viciniora qiusdem regni damnant, cuius opinionis videtur Soto lib. o. 2T de Iust.& Iur. q. is .ar. I. Nam experientia ipsa docet per vicina etiam loca qiusdem regni polle variari pecuniae pretium ob raritatem & copiam iblius . Quocirca per eiusmodi loca iuxta legitibmos praeexpositos modos cambire non dedecet. . Licet maior iustitiae ratio appareat in cambiis quq ad loca distantia celebrantur. Reliquum est ultimam contueri dubitationem ob cambia, quae per Bilantium csteraque loca, in
quibus negocium non viget non multis retro annis fieri consueuerunt. Hoc etenim cambium sapientibus difficultatem non modicam ingerit. Quoniam marchq aut centenarij valor ex natura - i. I I nego
165쪽
iso DE CAMEt ista negocij non videtur rite costitui ac praefigi,quemadmodum in iis cambiis, quae per alia loca fiunt,
in quibus est mercium realis, det vera contractatio, Ac commercium negociatorum,sed potius ex contrahentium arbitrio dependere videtur Nihilominus supradictis in heredo, quod cambium hodie arte,& negocio exercetur,absque eo,quod principali intentione ad mercaturae scopum referatur , tolerari sorte possent praedicta cambia, ni essent inducta in fraudem usurarum ad obtegenda deposita, quae in Gallia fieri ccperii ut . In his etenim locis, in quibus principum autoritate erecta sunt iura, & nundine ad cambium exercenda iisdem legibus,atque ordinibus, quibus Lugduni institutae fuerunt contingere potest, ut pecuniae valor plus, minusue valeat ob abundantia,vel raritatem illius,id quod iuxta pr(dicta,cambium iustificat. Neque huic obstat carn bii antiquitas,vel nouitas. Et licet in locis praedictis non sit mercita contra statio,sicut Lugduni, An tu erpiq, Hispaniet,
atque alibi, attamen, quia multis commoda, utulisque esse potest pecunia illo transmissa ob negociationes , & commercia, potest etiam hoc cam-bium ad commune bonum referri. His tamen non obstantibus, videant, & animaduertant illi, qui sic cambium exercent, ut recta incedant intentione, ne auaritiam , iniustitiamq; sub hoc t numento cooperiant. Est enim hic cambiendi mocius valde ruinosus & laqueos instruit animis paratissimos, ad aeternam damnationem promeren
166쪽
DE CAMBII s. 23 Ebitantinum mercium contractationi inseruire ,
propter eos, qui de pecuniis suis disponere volui, & item propter illos, qui de eisdem sibi prouid
re cupiunt,animaduertant sic dicentes, quoniam si pecuniam suam in cambiis exercere volunt, in locis utique hoc efficere debet, in quibus cambia vera,atque realia fieri consueuerunt, non autem in illis, in quibus apparentia,& ficta potius cam-bia fieri videntur. Neque enim coguntur acci- ' pere,aut dare ad cambium per Bisuntium. Praeterea in huiusmodi bissentinis nundinis dissicile est inspicere fundamentum verum iustitiae cam-bij, copiam nempe, atque inopiam pecuniae, quae copia, atque inopia cambij praetium augent, ac diminuunt, quemadmodum ex praehabitis constat. Cum etenim nulla ibi existat mercium emptio , & venditio, aut contractatio, ex voluntate& arbitrio mercatorum,& non ex negocij natura praetium cambio constitui videtur. Quapropter recte consideranti, huiusmodi contractandi m diis nil aliud prosecto videtur, quam pecuniam dare,atque accipere ad trium mesium terminum sub interesse,quod sane ex voluntate,atque arbutrio pendet illius conuenticuli viginti, aut vigi liquinque mercatorum , inter quos maior est I nuensium numerus, pauci vero Mediolanenses,
ac Etrusci,qui quidem nundinas in diuersis cel brant locis . Iure itaque dubitant plerique de huius cambij iustitia, propterea quod fundamento careat. Non sic euenit in locis, forisque, in quia bus est mercium negociatio, in his enim ubi plu-I 1 rima
167쪽
asa DE CAMPII S. rima peracta sunt cambia ad varia pratia ex omnibus iena costitutis pretiis unum communi me catorum consensit statuitur, Sc iuxta illud ij qui alienas cambiunt pecunias sicii ipsis numerare iuste possint. Id quod Bisun iij vix contingere potest,cum ibi cambia non fiant ad plura interrupta& diuersa pretia, verum ad illam rationem, seu ad illud prettium, quod a mercatoribus constituetur, adeo quod cambia antea peracta non existunt regula pro praetio constituendo a mercat ribus de communi illorum consensu, at pretium ab illis firmatum operatur,atque efficit cambia , iuxta tale pretium. Hoc autem ex duobus proficiscitur. Primum quoniam ibi non fiunt cambiae ad rationem praetiorum antea factorum, sicut in aliis foris. Alterum quoniam pecuniae abundantia, Si caritas non est naturalis, ut.S. ex natura n
gocij proueniat, verum violenta videtur, & artiaticio procurata,non fortuita. Nam in dictis foris. ac nundinis non asportantur, nisi cedulqcambiorum, que secum debitum, & creditum trahunt,
adeo quod eadem est tum trahedi pecunias, tum si illas pariter remictendi necessitas . Quod autem quidam pecunias ipsas illuc deserunt multoties , hoc vim ipsi naturq cambis inserre videtur,& prqtiorum equalitatem violare, modo illa augendo, modo attenuando, uti libet iis paucis qui plurimorum facultates cotractant,qui re vera ad paucos reducuntur. Nam quando rationem faciunt
per Florentiam, Florentini prima habent vota . Quando per Mediolanum rationem costituunt, Medio-
168쪽
Mediolanenses primi suum proserunt calculum . Si per Ianuam Ianueses, postmodum subsequuntur aliae nationes, Vnde contingit quod hi, qui Florentiae negocium non habent ad Florentinos, ut plurimum se referant. Ita pariter, qui Mediolani non negociantur, ad Mediolanenses se reserunt , & sic de Ianuensibus. Pro aliis vero locis, primi vocem habentes sunt Ianuenses,post ea subsequuntur caeterq nationes. Liquet igitur prctium in Bisuntino cambio super ordinario, ac naturali cursu negocij non fundari, silcut in cqteris soris, sed super nuda contractantium voluntate, qui pauci sunt. Quae sane voluntas hoc tantum freno coercetur ne plus nimio in praetio constituendo excedat, ut debita illorum qui accipiunt pe seuerare possint, & similiter, ut credita illorum qui dant ad ipsos redeat,ac remictantur,ita quod
non augeant tantopere praetium,ut negocia derelinquantur,sic enim non lucrarentur prouisiones.
Nec sat est dicere pretia in dicto soro idcirco iustitiae terminos non excedere,quoniam in ratione facienda adsunt tam capientes, quam danteS, eo
quod ubi creditum remictimr, ibi quoque ii bitum reahitur. Hoc nanque minus saluat iusti pratij fundamentum, ubi pecuniae copia, atq;inopia ex natura negocij non proficiscitur, dc ex fortuito casu eorum, qui plures, pauciores que sunt, aut cupientes, aut dantes, cuius sane rei nullum aliud fundamentum subelle potest , quam ipsa negociatio merciumq; contractatio, quq quidem copiam & raritatem illam efficiunt, C. I s non .
169쪽
non autem campsorum voluntas. Quod aute pecunia illo asportetur vim potius in serre videtur, quam quod naturalis sit copia, & raritas praedicta: Que sane ex maiori, minorique contrahenistium quantitate procedere deberet, nempe institorum , qui merces,& vendere, atque emere cupiunt' non illorum, qui numeratam in foro pecuniam studiose deserunt, ne ad cambium accipere cogantur. videtur praeterea abusus non modicus , quod cum in praedictis foris cambia non fiant interruptis,ut aiunt, pr*tiis, & in equalibus, sed ad illud pretium, quod in ratione ponenda , a. mercatoribus constituitur, difficile potest constitui iustitia praeiij, quae ex interruptis pr*tiis sumenda esset, quemadmodum in aliis soris contingit, in quibus ex pr*tiis interruptim a pluribus faetis accipitur pr*tium ex communi consensu mercatorum ad cuius rationem cambiuntur aliorum pecuniae. Quod si ad arbitrium mercatorum prqtium statuatur, plurimi forte, qui pecunias traiicere indigent ad pretia valde excelsiua capere coguntur, non absque suorum commictentium d trimento, & damno . Possiint etiam de facili impie agere,qui praetium constituunt,eo quod lucri cupiditate illecti per illa loca in quibur remictere hasent pretium augent,pauciorem tribuendo pecuniam,quo contra, pro illis locis in quibus trahere debent, pretium diminuunt. Et quanquam inponendo praetio Omnes nationeS concurrunt, attamen ad paucos refertur negocium, eo quod c
teri , qui per illa loca non tractant, ad eos se res
170쪽
DE CAMBEER. runt,quq in illis locis contractant, cum in eis nullain habeant negocium. Vnde facillimum illis est
pro suo arbitrio, ac voluntate praetium statuere . Praeterea recte consideranti, negocium hoc nia
33 hil fortuiti habere videtur, quin in totu videtur arbitrarium,propterea quod dantes ad cambium fere semper lucrantur,utque I senioribus fide diagnis accepi, ab annis quadraginta ex quo cambiuistud per Bisuntitim incepit, semel tantum perdia
derunt dantes . Quin etiam in prietio constituendo, licet num m dc pecuniae copia ingens reperiatur,curant tamen semper ut ii,qui ibi pecunias suas remiserunt lucretur aliquid, ac deseratur negocium, neq; prouisiones amittant. Hoc idem sacile suaderi potest, quoniam mercatores ipsi,qui ibi conueniunt ad rationes coficiendas, priusquaex eorum domibus discedant, sciunt, licet non
pereet actam certitudinem, tamen per euidentes
coniecturas,p tium, ad quod cambia celebranda sunt in proximis nundinis. In rebus autem humanis certitudo probabilis,& quae ut in pluribus contingit sufficit, in quibus plane exacta certitudo minime requiritur. Ac proinde,parum aut nihil sortuiti contingentisque habere videtur cam-bium istud, at praeuisum, praemeditatumque satis
apparet. Redditur insuper suspectum negocium hoc, propterea quod in nundinis praedictis Ianueses longe plures concurrunt, quam ex aliis nati
nibus, ex quibus ut supra dictum fuit pauci adueniunt. Quae quidem res in suseitionem adducere potest,ne ipsi Ianuenses inter se coueniant in alio-I rum