장음표시 사용
191쪽
remanere,qui eam potest alteri concedere,ex quo
sequi potest difficultas exigendi census, quibus
conditionibus emptorem aggravantibus, si res fructifera reddit quinque poterit redditus census esse sex, aut septenta. Quinto obseruanda sunt verba qadem paulo ante adducta,ct nominatim certis finibus designata, ex his enim non prohibetur quin census constiai, tui non possit super diuersis praediis separatis,
quod optime a Nauar. animachaers. m fuit, de Usur.num. 223. eadem quippe ratio subsistit, si in pluribus constituatur , dummodo propriis finibus designata sint. Sexto animaduertendum est non ullos duriuccule interpretari illa cadem verba,ut est Miranda praecitatus, qui in expositione bullarum Martini& Calixti, in quibus idem exprimitur sentire via detur, quod huiusmodi designatio, ac finitio, i iis, tant*que preci se quantitatis esse debet,quantq
cum praetio census emeretur,sed hoc sorte procederet, si in census emptione emeretur res ipsa,aut
rei latistus, at superius sepe repetitum fuit, quod ius ex ipendi, percipiendique redditum emitur. Difficile praeterea, ne dicam impossibile contin re videtur illa interpretatio. Quoniam si census super molendino,aut hypoteca costituitur, quomodo fieri poterit, ut super aliqua portione prPtio latum equi ualenti constituatur, nempe super na mola,auisuper tecto,an non super tota apo. reca, aut super toto molendino fundare censum necessarium erit 3 Ea igitur videtur germana ver borum
192쪽
nationem finium reserri debeat ad totam rem, super qua census fundatur, ut totum praedium, aut tota domus, etiam si praetium census no ad equatrem,sed sit minus. Quod si quis dicat, ergo census emptor per raro periculum subibit, nisi maior pars rei,aut tare tota periret. Respondetur,quod immo semper periculo stat, quoniam ex subiiciendis conditionibus videbitur, quod re in toto, aut in parte perempta, census quoque pro rata
Septimo deducere posIumus, non esse amplius dubitationi lociim,an obligatio soluendi censum transeat ad hqredes, de qua re multi disputant. Distingu int nanque non nulli,quod quando census super incertis bonis constituitur, tunc obligatio ad heredes transit, quoniam omnia bona s lutioni obnoxia sunt, si autem super re aliqua d signata fundatur, illa perempta,obligatio non (ra sit ad hqredes,tunc enim perimitur & ipse redditus nulla remanente pei sonali obligatione,ita distinguunt & resoluunt Soto lib. 6. de Iust. & Iur.& Iur. q. s. ar. 2.& coiiarr.ubi supra nu. s. in fine. Verum ex praefata conditi ope,ut dixi no est quod amplius hoc in dubium reuocemus. Nam si censu no potest in bonorum uniuersitate constitui,
sed super certis, ac designatis bonis, quibus pereptis cessat realis obligatio coseqtiens est, quod adnqredes transferri non potest, quippe qui non tenentur nisi ratione rei, & quandiu illa possident, quia nec ipse qui censum fundauit in tali ca su am
193쪽
I 6 ITplius obligatus remanet. . Octauo pensanda sunt verba illa, de sui natura fructifera. Quoniam erreis forte putabit quis solum fructuarium censum constitui poste, non autem pecuniarium, eo quod pecunia non proprie fructus dicitur. Verum ex illo verbo non excluditur,neque reiicitur pecuniarius census, qui super domo,vel alia re constitui potest,nam & pecii nia potest dici fructus ex aliqua re perceptu S.Immo tenet Nauar. le Vsur. num. ito. quod potest ferri lex,quae statuaticensum in aliis rebus constitutum posse reduci ad pecuniam numeratam , quae iuste respondeat praetio pro eo dato, si praettium seu menti vini, aliarumque remm adeo creuerit, ut excedat pretium pro censit datum , licet tunc quando datum est iustum fuerit, si autem lex non extat soluendus est census in ea re,in qua constitutus est, siue praetium eius sit auctum,siue
Nono animaduertendum, quod ex illo verbo, aut pro immobili habeatur, Nauar.infert quod potest constitui census super censu iam constituto, quia licet redditus non sit res immobili, habetur pro immobili per Clem. Exivi. s. Cumque annui redditus de Uerb. sign. & supra allegata fuit. Sed ego non credo mentem huius Extrauag. extendi ad censum huc,ut super alio fundari possit. Tum quia difficile saluari possunt c terq coditiones, ut designatio terminorum, cum redditus n6 habeat proprie terminorum designationem, nisi quis di- eat , quod per accidens habet.i. ratione rei in qua
194쪽
ico D x CrNs illv s. fundatur. Sed hoc est valde improprie & abusive verba Extra uag. intelligere. Tum etiam quia improprie census, de redditus dicitur res frugifera, sicuti res, quq sui vere immobiles,ut fundus,ager de similes, census enim est fructus potius quam res frugi sera, fructus aut e perc*pti, quorum usus est ipsa consumptio non habent fritistum, ut fit piseri dicantur, nisi prout stant sub industria . unde dictatur potius fructus industriq,quam rei. Neque etiam ius ipsum, quod proprie census est, dicitur res frugi sera, ni si vocabulii abuti velimus.
De secunda conditione census. 6ap. V.
et Census emi debet in pecunia numerata. a Prmentia notarij,di textium non susscit ad Fraudes tollenda . I OBensio pecunia non furacit ad census empti
Receptio integripretii non es conditio necessaria
3 Praelium census non iunum usura jeciem habet. i Emptio censius non potest fieri per compensationem in foro exteriori, licet in foro interiori fidiri possit. et Iuctitia peti, in censimus non detiermiuatur per bullas uartimi V. o Calixti III. Tu U. 8 Iustitia pratii in censibus non es sumenda quemadmodum in aliis rebus venalibus. y Iuctitia pretii censui non potest iu νniuersum d
195쪽
D a C E N s i B v s. Ictro Iustitia petiit in cevsibus attendenda es fecundum rationem structuum reisuper qua census es
constitutus .ar Iuctum pretium census diminui potes, propter onus quibus emptor census suberi. I x Pactum redimendi diminuit prytium.1s Factum redim niti censetur pars pretii. I Lex, ct consuetudo attendi debent super praetio
is Bucta Adcolat U. defenditur.
Secunda conditio sic habet. Rursum nisi vere in pecunia numerata, p sentiabus testibus, ct notario, di iv actu celebrationis tuis frumeta non aut prius recepto integro uctoq; pretio.lN qua plura sunt obseruanda . Atque impriam is ea verba , nisi vere in pecunia numerata , Ac hoc pariter habetur in Extra uag. Martini, &Calixti, quae licet ex natura rei necessaria non sit, sapienter tamen apposita est, ad tollendas fraudes illorum, qui in pannis, aliisque mercibus male praetium soluebant, & contra impurissimos iulos contractus, qui dicuntur stochi, seu scrochi barochi,seu retragoli,de quibus alias dice tu erit. Secundo illa verba, prssentibus textibus, ct notario, ne fiant secreto usuraria pacta. Quanquam nec propter hoc satis humana cauetur malitia, si quidem antea inter se conuenire possunt, & cel brato contractii venditor emptori praetij partem L restia
196쪽
is1 DE CEN sinus. restituere potest, aut coram notario, dc textibus soluere simulando pecuniam,quam emptor ostem dit , cum tamen venditor nihil pro tunc recipiat. Tertio ibi, di in actu celebrationis in trumenti non autem prius recepto integro pretio. Non ergo, sufficit pecuniae ostensio, sed quod notarius texies videat integram praeti j solutionem,c traeos,qui dicunt se prius dediste retinentes usuram
primi anni per secretam conuentionem. verum hqc coditio ex natura rei, necessaria non videtur,
potest enim venditor census emptori partem p rq iij credere, si illi placet, dummodo iniusto pacto
venditor non cogatur. Licet oppositum teneat Nauar. de Usur. num. 8. affirmans, hanc necessariam conditionem. Tum quia venditor inuoluntarie concedit emptori dilationem praeiij, sicuti qui ad usuram accipit non voluntarie ultra se tem tribuit. Tum quia illa dilatio similitudinem habet usurarii mutui. Tum tertio quia videtur minus iusto praetio emere, qui statim non soluit. Verum huiusmodi rationes parum concludunt,
ubi libera re vera in venditore voluntas reperitur dilationem faciendi,quicquid sit de humanis prisumptionibus. Quarto rite obseruandum est illud. Iuctoque prstio, & est hoc simpliciter necessarium,alioquita si contractus usurae notandus non erit,eo quod emitur res praetio extimabilis, iniustus tamen cens sendus omnino erit. Quanquam, & in exteriori
foro pro v surario sorte reputabitur, eo quod prqtis modicitas,cum pacto de redimendo usurq p rq
197쪽
sumptionem sepenumero inducit,ut tradunt cta muniter Iurisconsulti,praesertim vero in emptim ne venditioneque census, ubi usurae species m gis,quam in c*teris contractibus habetur. Quinto notatur,id quod iudicio meo satis petspecte animaduertit Nauar. de Usur. numero 88. quod in foro conscietit, illi qui bona fide utilius, vel eque utiliter anticipant solutionem totius,vel partis census, possunt emere censum,licet in soroexteriori ad praecludendam viam fraudibus non admittatur talis copensatio,vt venditores in pra iij solutionem accipiat id quod emptori ante debebat.Pariter hic Doctor existimat,quod emptor in conscientia tutus sit, si vere iustum praetium soluit non in praesentia notarij,& textium, nec in pecunia numerata, sed per liquidi, & iusti debiti compensatione sine fraude, & hoc etiam si mercibus emat, quas venditor emere volebat, & quaeia iusto praetio laxatq fuerunt. Vide illum nu.r M. Sexto. Quod praeiij iustitia per hanc constitutionem non determinatur, sicut neque in constia tutionibus Martini,& Calixti. Vnde magna ex ritur dubitatio,quod nam sit iustum pritium lit ius annui redditus. Non etenim in censu iustitia praetij extimada videtur, quemadmodum in aliis venalibus,in quibus res tanti valet, quanis vendi
potest, sublata fraude, & dolo, & pnesupposita
communi rei notitia, prout egregie ostendit C iet. 22. I p. ar. I. ita multoties emptoris expectatio faciat rem vilius vendi,)simul cum oblatione vendentis. Nam & si venditor expectat, & qum L 1 rat
198쪽
rat emptorem census, necessitate coactus, attamen non debet emptor vilius communi currenti
praetio emere, alioqui iniquitati aditus pateret. Vropterea laborant nonnulli iustitiam praetij incentus emptione quaerentes, non idem iudicium facientes incensu redimibili, atque in perpetuo irredimibili, quando ab emptore praetium cens is omnino amittitur, ita quod nec repetere potest avenditore, neque rursus venditor restituere, praeterea item incensum , qui fit ad vitam ementis cum amissione praeris, qui dicitur vitalitium Quae sane dilhinctio his forte temporibus oppo tuna non est, si ex hac Pij v. extra uag. tolluntur census perpetui,& uniuersaliter irredimibiles, id quod verba inferius subiicienda aperte videntur sonare, dum dicunt, quod census possit semper extingui qodem praetio, non obstante longo tempore, & pactis directe, vel indirecte talem facultatem auferentibus, de qua re inferius sermo erit.
Sed quicquid modo sit de hoc, lato quod census perpetui,atq; irredimibiles liciti esset, dico quod
uniuersaliter de omnibus loquendo,quo ad iustu' tiam praeiij plura dicenda occurrunt. Primum, quod non potest in uniuersum determinari regula firma iusti praetij,oblocorum, temporumque varietatem, ex quibus praeti, varietas proficiscix solet. Secundum,quod si in hac parte sincere, &cadide diiudicare velimus, iustitia pr*tij accomodada, & collimada esset ad rationem fructitu rei, i super qua costitutus est census inspiciendo qualia talem' bonitate illius rei, datur enim res altera
199쪽
uentus expectantur. & hoc videtur excipi ex Costitutione Calixti,ut etia aliqui adnotarunt, adeo
quod, si per exemplum, cetum aurei super illa re non reddunt plus qua quattuor,vel quinque, ceni fas, qui emitur, non deberet esse ultra praedictam summi quattuor aut quinque. Tertiu dico,qubdnon obstate eo,quod modo dictu est, potest absq;lisione iustitiae augeri redditus eode dato pr*tio, propter onus,cui emptor subest , eo quod ,ad vendetis arbitrium pr*tium ipsi restitui potest, quod
sane onus, cum sit pecunia extimabile, auctione redditus,prqtiique diminutione copensari debet, x quemadmodum communiter asseri solet,rem vialius emi, quando cum pacto emitur redimendi, quicquid in contrariu in hoc senserit Caieta o. q.
de quo alias. Huiusmodi nanq; pactu iustum pr*tiu diminuit,quo res ipsa absq; tali paetione exti-3 mada foret, quoniacum sit in fauorem ve litoris appositum, pars pri iij censetur l. fundi partem E.
de contrah. empr.&c. cu Ioannes,de fide instrum. Caveant aut, ne plus nimio diminuant,vi iustitiae
linea transiliant. Etenim quibus da non probatur, huiusmodi diminutione ad tertia usq; parte polle
procedere,ut comunis vE Iurisconsultoru opinio, Et eo amplius,quonia multotiesco tingit,re super qua constituitur cessis aliquibus annis fructus noserre,& tamen qunde censum soluere tenetur venditor. Vnde, in ex hac parte etia ipse gravamen
sentiar, no videtur,quod lata pittij diminutio fieri possit. Nonnulli aute putant in censu redimibili
200쪽
iss DasC E N s t 3 v x pretium ultra tertiam partem diminui non posse, In perpetuo autem ultra dimidiam. Sed his opianionibus post positis, quae non ita solida rationei constant, dicendum est quartum, quod si lex in aliqua regione disponat, praetium pr*figendii,seruanda est utique. Si autem nulla extat legis determinatio,consuetudo attendenda est, ususque respiciendus,diim modo usus sit, non abusus. Quod si non viget usus, ad aliarum regionum usum erit pretium accomodandum, aut prudentium, bonorumque arbitrio standum est, qui re integre perspecta censui prqtium imponant. Vt enim tradit Nauar.de usur.num. i o . in quibusdam locissoluitur,ad rationem quinque pro cetum, in quisi s busdam sex,alibi septem, & in nonnullis decem. Quapropter non ita bene videntur quidam a guere bullam quandam Nicolai v. qui Regi Aragonum, illiusque subiectis ultra, citraque Pharuconcessit, ut possent recipere decem pro centum, afferentes antiquandam fore, eo amplius, quod inter extrauagantes n5 reperiatur, sicuti ilit Maratini, & Calixti. Sed non erat, cur sic timeretur
ab illo aut hore bulla illa Nicolai, tanquam periaculosa, quia si tunc decimam praetij partem concessit, illud in causa esse potuit, quoniam in illis
regnis,tunc non erat redditus excessivus, ob magnam forte pecuniae copiam. Neque etiam est antiquata, aut abrogata bulla: quam ego tedii in liabro nouiter impresso, in quo bullq recensentur 1 Gregorio VII. usque modo ad Gregoriuniadi III. De