장음표시 사용
211쪽
Da CEN sinus. i T, tum,aut in partem,& nullius est amplius vigoris. 3 Si autem culpa censu arij destruatur res censui supposita, ut domus, aut molendinum, & aliud reedificetur, hoc secundo constructum non est ce. sui suppositum, iuxta Natiar. de Usur. num. I LS. quia est aliud a priori, sed tamen censuari s tenebitur ei cui debebat de dolo, aut cogetur reddere pretium, quod pro eo accepit, aut alium constia tuere super alia re immobili. Vide ipsum.
De undecima conditione censes .
3 census pro Ddem putio extingui ldebet secum
dum proportionem rei,qua subiicitur censui. Venditor potest extinguere censum in alto p io
quam in pecuuia numerata . rs censua potest extingui per compensasionem liquidi debiti. census debet extingui radem pratio , etiam si solutio pretii in pluribus terminis ficta fuerit. 3 Ceilus extinato seper in potesate venditoris e o Census irredimibiles continent minorem Uur Astitionem, quam redimibiles. et Census irredimibiles prohibentur, qui Ddem pretio,quo redimibiles consituuntur, non autem si maiori praetio fiant. 3 Legis intentio semper est insticienda . . se censo ad tempus irredimibiles tolluntur per bia
212쪽
ri Venditor potes obligari ad extinguendum ce
D census potes extingui, ut tertia pariarati in ne quadrimestris soluatur.
-j XI. Conditio . Sed etiam posse pro eodem pretio extingui,non ob sante longissim etiam temporis, ac immemorabrii, immo centum, plurium annorum p scriptiove,uora obstantibus aliqu:bus pactis directe,aut indirecte talem racultatem auferentibus, quibuscunque verbis, aut clausulis colicepta tis,
HI C plura sunt per ordinem ad nnotanda , .
Primo. cum audis, pro eodem p rqtio possit extingui censum, quo fuit emptus, hoc intelligoeproportione seruata, ut si res in nullo periit, aut deterior essecta est,qodem prorsus pr*tio redimoda est,si autem pro aliqua parte detrimentum accepit, & est: in frugifera facta, non modem in regro prctio extinguendus est,sed pro rata, idest,quantum extimabitur cum illo detrimento, de hoc consonat in praecedenti conditione . a Secundo, quod venditor potest censum extimguere in alio praetio, quam in numerata pecunia, licet non possit emi census,nisi in pecunia num rata , ut di mim est in secunda conditione, de ita tenet Nauar. de Vs .num. IX . Tertio,
213쪽
D a C E M s I B v s. t TyTertio, quod census potest extingui per como pensationem liquidi debiti,tam in iudicio, quam extra iudicium, id quod in emptione fieri non posIe supra in secunda conditione costitit. Sic t net pra uictus author, ubi supra num. IZ . Quarto, quod ita qodem praetio potest extingui census, etiam si solutio pratij in pluribus te minis facta fuerit, ut si intra spatium trium, vel quattuor mensium, nihil enim plus propter hoc potest emptor accipere, quam illud idem pr*Gaa principio datum a. s Quinto. Animaduerte,hanc conditionem, quoad hoc, ut sit semper in venditoris facultate redia mere, atque censum extinguere haberi in Extra-u . pius citatis Martini, & Calixti, & rationi valde innititur,quoniam, si emptor cogere posset venditorem ad pretium restituendum, statim mutuum cum usuris exurgeret. Neque obstat quod hoc in emptoris gravamen sit, nam, ut superius annotatum fuit, releuatur ipse emphor ex praetii modicitate, cum minoris emat, quam si absolu
Sexto, propter illa verba. Non oviantibus aliquibus pactis directe, aut indirecte talem facultatem
auferentibus, magna oritur dubitatio, an per illa tollantur census perpetui,& irredimibiles,Verba si quidem manifeste sonare videntur, no amplius licere census huiusmodi conficere. Attamen census perpetuus suapte natura, magis licitus, iustusque apparet, quoniam ille est merus empti nis, venditionisque contractus, absque ulla spe ra
214쪽
minor libertas redimendi, contractus magis legittimus censetur,ac proinde minor est usurae suspiatio in tali contractu perpetuo irredimili, quam cum venditor redimere potest. Adde quod census huiusmodi non possunt in personis constitui, sed in rebus,iisdemque immobilibus, Vnde usuret fraus subesse non potest. Quod si quis dicat, poterit iniustitia latere, ob praetij exiguitatem,dic tur,quod hoc idem & in aliis celibus accidere valet. Praeterea, si per hanc constitutionem reiiciuntur omnes irredimibiles census, fit consequens,ut de medio tollantur census ad vitam ementis con
stituti,qui a quibus da vitalitia dicu tur a Florentianis vero commissiones, io quibus nulla datur venditori potestas extinguendi, aut restituendi praetium. Verum huiusmodi census frequentissime fiunt, tum aliqui pecunis summam hospitali,aut monasterio in perpetuum tradunt, ut dum viiiit
tot annuatim recipiat. Nauarr. de Usur.num. I S.
restringit hanc conditionem ad census irredimi-biles ti in temporales, quam perpetuos, qui dem sere praetio, quo redimibiles constituuntur, sed ait non includere illos perpetuos irredimibiales,qui longe maiori pr*tio,& quasi duplo,quam redimibiles constituuntur, de rationem subdit, quoniam nulla poenitus facultas redimendi in illis fit venditori, ac per hoc cessare videtur ratio praesumendi mutuum usurarium , ex quo rediapiendi cessat facultas. Praeterea hic non adest praetij paruligi , sicIit quando emitur census cum
215쪽
DE C E N s i 3 v x t 3 tere. Quq sane interpretatiocet: In cuius confirmatione
iit in tali Extrauag. v sarariae prauitati occurrere, contractusque abolere censnarios , in quibus usure species, ac repr sent tio apparet,que cum in istis perpetuis irredimibialibus non aspiciatur. sicuti nec iniustitia quoties.cunque non adsit praetij modicitas , fit cons quens, per eam non auferri, neq; damnari perpetuos census, aut simpliciter,aut durante vita cum' praetij amissione. Sed bene tolluntur census ad tempus irredimibiles, nempe ad decemnium, ut ante non sit potestas venditori redimendi, adeo quod si elapio decem ni o non redimat fiunt perpetui, qui sane cestis, licet ex natura illorum tollerari possint si adest iustum pretium, & illos tu tur Solo, S: Couarr.ubi supra,attamen usu rq sp ciem praeseserunt, de quibus superius die iam est. videtur ergo planus verborum sensus in ista conaditione,quod si census constituitur regulariter cusolito praetio minori propter onus reuendendi ,
quod in se suscipit emptor, non potest adiici pa
ctum ullum, per quod venditor extin guere non valeat, alloqui usura, aut salum iniustitia esset , Si autem census perpetuo ematur cum amissionerariij, & longe maiori,& iusto praetio, nullam in uiusmodi usurae, aut iniustitiae suspitionem , vel umbram aspicio. Septimo. Dubitatio emergit ex dictis. An hu-itismodi facultas adeo sit in venditore ad census M 3 extin-sllo redemptionis onsummopere mihi plass afferri potest. Nam
216쪽
in partes extinguere valeat. Et quidem nihil de hoc habetur in pr senti constitutione,quanquam in Extra uag. Martini,& Calixti cotinetur, ut quoties voluerit debitor in totum,vel in partem extinguere in suo sit arbitrio, de iuxta Nauar. innititur hoc iuri humano antiquo, dc communi, quod creditor potest cogi ad accipiendum debiti partem, quae ei offertur, nisi cum nimis minutatim osse tur, dc hanc dicit suis Ie opinionem Alciati, & Decij in l. Quidam existimarunt E. de rebus cred. Sed an per illa verba Extra uag. excludatur pacta
quo venditor obligetur extinguere tantum m
do totum, dc non partem praetij 3 Respondetur Soto ( dc iudicio meo satis rationabiliter) quod per illas non prohibetur huiusmodi pactum, eo quod pactum istud no facit mutuum sub usuris, sed remanet contrachiis in sua natura, dc specie emptionis, de venditionis, licet ob p ij exiguitatem iniustitia inesse possit, eo quod tale pactucum sit in reuelamen emptoris, deberet propter hoc praetium augeri. Durum etiam videtur, dc rationi parum consentaneum, ut in venditoris facultate sit,cum voluerit, minutatim,& frustatim per partes extingi re cum lato emptoris incommodo , qui si integrum pratium reciperet,posset emere praedium, &rem suam utiliter agere, id quod facere minus poterit, si partes praetij seo sum, distinctisq; temporibus reciperet. Potest autem iuste conueniri, ut dimidium censum solii tur in fine semestris, de reliquum in fine anni,aut
217쪽
DE CEN sinus. E83 quod tertia pars in fine quadrimestris &hic est
Romanus usus,ut dicit Nauar. de Usur. num. Is
Te duodecima conditione census. p. XV.
r Census extinctio per bimestre emptori est denimistianda, di pillea per annum potest cogere Tenditorem adprat, restitutionem. XII. Conditio. Cum vero traditione praetii redditus extinguenta erit, volumus per bime re id denuntiari et,cui praeium dandum erit, ct post denuntiam sintra annum tamen o etiam ab inuito praetium repeti posse, ubi praetium nec volens intra bimestre soluat,nec ab inuito intra annum exigatur. Volumus nihilominus,quandocumque redditum extingui posses reuia tamen semper denuntia, de qua supra, ct non obstantibus his, de quibus supra, idque obseruari mandamus, etiam quod pluries, ac pluries denuntiatum fuisset,nec Tnquam effectus secutus fuisset . VI D E T v R hoc in emptoris fauorem potatum, ut habeat bimestre tempus ad utiliter disponendum de prae tio,quod recipiet, & etiam infra annum venditorem ad praetij restitutionem cogere potest, alias autem minime, unde sequb
218쪽
Te decimatertia conditione censia.
i Factum fieri non potest, ut emptor censusprstia
repetat quandocunque voluerit.2 Emptor census potes cogere venditorem ad resti v tuendum praetium, quando Tenditor in re noti libera censum constituisset. XIII. Conditio . Pacta etiam continentia petitum census extra ca sum praedictum ab inuito,aut ob poenam,aut ob aliaetas cannm repeti posse omnino prohibemus. H. Vivs MoDt conditio,quoad id,quodvea litor cogi non possit ab emptore ad pretii restitutionem habetur etiam in Extrauag. Martini ,& Calixti, de simpliciter necessaria videtur, alioqui si ultra sortem plus ad arbitrium ementis recipitur, iam non emptio, at mutuum sub usurae X statim elucebit, ni sorte illud plus nempe reddibius in sotte computetur, & quidem Nauar. de
Vsur. num. m. tenet non posse fieri pactum , ut emptor praetium repetat quandocunque volet co putatis in ea omnibus cesibus antea receptis,quia
per eiusmodi pactu aperiretur via fraudibus. Unde tollutur census redimibiles ad pr*finitu tepus, nepe trium,aut Plurium annoru,ut postea non sit
219쪽
n a C a es s i 3 v s. t 8 amplius redimendi facultas, aut quod ante illud
tempus cogi possit venditor ad redimendum, de quo supra dictum fuit. Sunt ergo census omnes perpetui ex parte ementis, & ex parte vendentis semper est libera redimendi potestas. Limitat autem Nauar. de Usur.num. I Ic.hanc conditionem,ut emptor venditorem compellere possit ad restituendum pretium in casus quo vereditor censum constituisset in re non libera, super qua non poterat, nam emptor praetium decierat Propter censum in re libera constituendum.
De quartadecima conditione censem i
. I Ignorantia laborantes excusantur ab Uurs vitis censum in alia forma constituerint, quam sipiu bulla Pij V. . census qui non fiunt per viam emptionis,ac venditionis , sed alio titulo possunt per aliam formam fieri, quam sit in bulla Pis V. 3 census potest consitui per sentetitiam iudicis. D postio fundata in praesumptione non habet I cum , quando rei meritas contrarium habet .s Usura de iure positivo dari potest . 6 Simonia de iure positivo datur . et Bulla Pu V. de censibus continet aliqua qus sunt tantum iuri positivi. g Bulla Tii V. de censebus ligat omnes chrisianos, quo ad omnia, que in ea contInentur.
220쪽
P Zexpapa circa Firitualia vbique elisert ad .l o Forma, qus dat esse rei Feciem inuariabilem corasituit . . XIIII. Conditio. contractu quesub alia forma pillhac celebrando
fameralitios iudicamus. Et ita ictis propterea non obstantibus, quicquid vel expresse,vel tacite, contra haecno Ira mandata, sarhremitti, aut iumitti contingat d fiso volumus posse vindicari. N X cvs ANT vn nihilominus hi, qui ignorantia inuincibili laborantes, nihil contra c5stitutionem agere intendunt. Notandum quosdam, ut Nauar. de Usur. nu.s8. intelligere hanc costitutionem, solum locum habere in contrahendis censibus illis , qui fiunt . per modum emptionis,& venditionis,aut in aliis equi ualentibus,in quibus dato pr*tio,census constituitur. Vnde deducit,quod sub alia forma poslunt census constitui,ut per contractum donationis,per viam dotis, per donationem propter num Plias, per dotationem cappellet,& ecclesiae,& multo magis per viam legati, fideicommissi, seu alterius xltimq voluntatis,tum quia in hac Extraua . Cliponitur tantum de censibus, qui praetio accepto restituuntur, tum quia in citeris contractibus cessit ratio pVesumptionis usurarum./ Vnde colligit idem cloctor, quod per sente tram iudicis potest constitui census, quia tunc nopotest