장음표시 사용
231쪽
se poenitus inuoluunt, & quodammodo imme gunt ad nil aliud fere aspicientes, & Augustinus vituperans eos , qui histrionibus donant, non propterea histrionatus artem illicitam facit, si praeis circustantiis quae illicitam reddunt spolietur.
An sui ludis prohibitis inter fiunt peccent. Cap. II L
I Peccant qui interpunt ludis illicitis, si eis ex of
cio alios retrahere incumbit., et Ludi prohibiti simplex spectator non cooperans
3 Peccat qui ludo prohibito interest, voluptatem ex illo capiens.
Toteri aliquis istari de effectu bono qui sequitur
i Ludus per taurorum agitationem Dctus,sublatis periculis licitus est . 6 Tauros temere aggredientes grauiter peccant . et De peccatis jn ludo commissis non es letandum. DV 3 i T A R i sane potest si qui ludis prohibi tis intersunt peccent. Respondetur, quod dubio procul peccat hi, quibus ex ossicio incum bit ab nis illicitis ludis homines retrahere, si illis
intersunt. Quoniam sic assistentes fauorem, atq;authoritatem illicito actui conferre videntur. Si autem persona priuata sua praesentia illicito ludo causam
232쪽
perans, si vero causam non dat, tantummodo
1 spectator adest, minime peccat, ni eiusmodi ludi voluptatem capiat, alioqui peccaret,quem ad inras dum, deludentes. Quare si ludus, aut ex suo genere,aiit ex mala circunstantia, aut quia lege prohibitus mortale crimen extiterit,mortaliter quoque illi delinquerent,qui illis interessent,cum iuxta apostolum digni morte sint non solum qui faciunt, sed qui sacientibus consenti lint. Neque potest quispiam excusationem praeledere, quoniam illius ludi voluptas capi potest, non tanquam mala deprauatus circunstantia, sed quatenus suapte natura illicitus non est . Nam quoties actio alia qua ex circunstantia mala efficitur delectatio ex ea capi minus potest. Quanquam de bono quod ex ea sequitur istari permittitur. Quemadmodugaudere licet de prole ex adulterio nata,de victoria, quq ex tanta hominum cede profecta est, ieq; his similibus euentibus. Hinc etiam responderi potest petenti. Si licitus est ludus,qui fit per tam e rorum agitationem. Nam si hi, qui rempublia' ca administrant, ne quid mortis, aut magni damni periculum sequatur, procurant, non peccant huiusmodi ludum permittentes, etiam quod alibquid inde damnum sequatur,hoc etenim praeter illorum intentionem accidit. quibus sane fortui. ii quidam casus,& mali euentus,qui de raro contingunt imputandi minime sunt. Graviter autem
errant,qui temerario ausu taurum aggredientes,
discrimini vitae se obiiciunt. At qui adsunt, i tui quidem
233쪽
D E L v v o. sy' quidem iure possint de his quae ibi contingunt,
non tamen de peccatis, quae torte ibi perpetrantur, aut de accidentibus damnis voluptatem c pere quetinti
De ludo lucratorio. 6ap. IIII.
t Ludentes ludo lucratorio relaxandi animi causa, etiam quod aliqua summa pecunia exponatur, non peccant.
D ludum autem,qui ad lucrum resertur deueniens (quod certe primaria est huius tractationis intentio) de illo loquor, qui lucri causa
exercetur, quemadmodum est ludus alearum, cartarum,& taxillorum,atque similium, qui ma
gis a fortuna, quam ab industria proficiscuntur. Qui enim his non ob lucru principaliter intenderet,sed animi relaxandi causa,non peccaret,quanquam in talibus ludis, aliqua pecuniae portio exponitur,lm enim non tanquam finis ponitur, sed velut stimulus quidam, ac medium ad animi r creationem . De ludo itaque qui prima intenti ne ad luerum refertur dicere instituens, duo erupprincipalia pertractata. primo nanque vi tedum est, si ludus hic semper sit mortale peccatum. S cundo loco considerandum erit . Si qui in ludo hoc lucrantur, id quod acquirunt testituere te
234쪽
ludus lacri causa factus semper fit
I Ludus lucratorius ex genere suo non e peccatu.. a lacte, malitia intrania nunqua licita est .s Intentio lucri non facit ludum malum ., Fortuna ct casus non efficiunt ludum malum .s Apoctoli sortibus V sunt in electione Mattiae .s Fortuiti casis in diuinam prouidentia refer uturo et Sorti quidpiam committere a que Dei tentatione non es peccatum .i Ludus ex malis euentibus illicitus efficitur.
ro Ludentes latrones ab Aristotele dicti. II Peccant ludentes cum non dominis, cum istis, qui administratione suorum bonoru non tabat.1 et Teccantgrauiter staude di dolo in ludo utentes. I 3 Ludentes tempore implendi diuina mandata didiebus festis peccant.1 3 Peccant qui ludentes aliis scandalo sunt. Is sui licite ludit non violatpraeceptum de non cocupiscendo rem alienam. 36 Intellectus illius p cepti vero .
AC de primo quidem dicere volens.Ego nun
quam illis assentire potui, qui ludum om nem in uniuersum damnant, atque vituperant, neque solum alearum, cartarum, & taxillotum ludos
235쪽
DE L v v o. O iudos abhorrent, sed quemlibet fortuitum ludu,
ut sponsiones vadiationes, ludum ollq, mercium assecurationem, & quemlibet alium, sic nanque absolute, & indistin iste loqui, mentes confundit,&conscientias perturbat nedum poenitentium, sed sacerdotum qui ei consessionibus illoru sunt. x Si enim ludos fortuitos spectemus, si legibus h manis non prohibentur. legem naturae te stando,& ex genere seu obiecto illos contemplantes, ne que rationi obstant , neque virtuti aduersantur. Quoniam si suapte natura rationi pugnarent, dc intranea illis malitia inesset, certe nullo unquam casu fieri possent, nec relaxandi animi gratia . Humanae si quide actiones quibus innata est malitia atque deformitas, nulla ratione, nulloque euentu iuste,ac recte exerceri valent,quemadmor dum erudite docuit philosophus libro secundo, Ethicorum. Neque lucri intentio ludum ma-- lum reddit, si moderatione non caret, nisi om- ' nem contractum lucri causa inter homines cel . bratum damnare voluerimus. Non etiam turpis efficitur Judus propterea quod fortunq temporalia bona exponantur , alioqui sortes omnes diuisoriae vituperand* sunt. cum quibus inter coheredes siepenumero hereditates diuiduntur. Quin& in electione Mattis ad summum apostolatus I munus, sortibus usi fuerunt apostoli. Insuper &merciti, quq de loco ad locu non absq; publica comoditate deseruntur assecurationes. Quoniam vis rite docuit D. Th. fortuiti casus ad infallibile Di prouidentia , penes que nihil fortuitu esse potest,
236쪽
cum aetemitatis oculo omnia prospiciat,teseruntur. Quapropter sorti quid piam committere, dummodo no temere fiat, dc tentandi Dei causa, id no agatur,hoc est voluntatis diuinae dispestationi euentum rei relinquere. Sicuti dixit Salomota Prou. p. I S. Sortes militatur in sinu pauperu,re1 Domino temperantur. Cum igitur ludi natura nihil habeat quod rationi pugnet, neque ideo, quod sorti,ac fortunet committatur,si illius deformitatem,atque turpitudinem intueri velimus,ad accidentia,quae ipsum circunstant aspiciendu est . His nanque iniquus redditur atque illicitus es 8 citur, nempe ex malo euentu,qui saepius conti Sit, cum ludentes quandoque in summam decisant pauperiem, calamitatemque,non absque familii maxima iactura. unde Liricus poeta,lic ait.,, siuem damnosa venus , ,, uuem praeceps alea nudat. Huic praeterea malo, in stelicique euentui alter
etiam grauioris ponderis adiungitur, horribiles nempe blasphemit, lirq maledictiones,impie execrationes,periuria, vanae, & omni honore caremtes tremendissimi nominis Dei nominationes , qiue profecto vitia atrocia, atque enormia, ut plurimum ludum comitari solent. Quare pessimumst omnino illum reddunt,atque execrabilem. Exim moderata quoque cupiditate, atque ardenti l cri desiderio vitiosus essicitur ludus. Idcirco apteio ab Aristotele furto comparatur, ludentes latrones appellans,quoniam omni post habita liber litate, auaritia estuantes , ab amicis (quibus do
237쪽
nandum esset) res proprias auferre quaerunt. Peeii cat ulterius,qui cum his ludunt, qui quidem rerum, quas ludo exponunt domini non sunt, aut si domini sunt , liberam nihilominus rerum ill
rum administrationem non habent,quemadmodum sunt pupilli, minores, furiosi, mulieres nuptae, atque alij . Errant grauissime, tui ludentes dolo , atque fraude utuntur . Adhuc & tempus is ludum reddit illicitum. ut si eo tempore quis libdat,quo diuina implere mandata quorum omit-sio peccatum mortale est, tenetur . Quemadmodum, ae in diebus sacris, in quibus homines Deo vocare, & diuinorum beneficiorum contemplationi intendere habent , ludere ne pharium est. i Quando etiam ludus ipse non absque scandalo exercetur, essetque aliis delinquendi occasio, chimen 'certe magni momenti esset. Ex his similibusque accidentibus, ludus, qui suo genere peccatum non est, vitiosus fit dc vituperabilis. At si ab huiusinodi prauis circustantiis exui posset, itaqliod nihil, quod dedeceat ex illo profisceretur, nulla certe lege, neque diuina, neque humanax s prohibetur. Neque,qui sic licite ludit,illius praea' cepti violator censendus est, quo alterius rem co-- cupiscere inhibetur. Illud equidem sic accipien- dum est, ut nemo modis illicitis, atque iniustis rem alienam cupere valeat, quemadmodum qui contra domini voluntatem illam desiderat. Nam sicut , qui domum, possessionem , seu quamlibet aliam rem, iusto quodam titulo , vel emptionis aut permutationis, seu donationis concupistere,
238쪽
ao D E 1 v v o.& etiam habere nullius est praecepti transgressor, ita qui iusto modo ludes, & absque fraude lucrari exoptat, praecepti illius, diuini, Non concupis
sces rem alienam reus certe non est. I
TAn humanis legibus ludus proh se
Ludens ludo lege prohibito peccat . Humanae leges obligant in conscientia . Lex prycipit solos actus Pirtutum . culpa paene ressondet. Humans leges non obligant semper ad mortale
Ludere ludo lege prohibito semper eri veniale
Ludere ludo lege prohibito animo lucrandi etia tabilem quantitatem non est mortale pe
s Ludere non est mortale peccatum nisi propter illum petiermittantur ea qus acalutem necessaria sunt.
ni si esset Jecialis prohibitio legis. Io In loco sacro prophans comedis non sunt recia
Ir Clericus,ct religiosus honeste ludentes non pe
ra Tempussacrum non facit ludum esse mortalepre
239쪽
D x L v v o . ao ry Ludi fortuiti magis licui quam industrii. I 'Animi relaxatio finis es ludi.is clerici O religiosi mortaliter peccant, si magnam quantitatem pecunis ludo exponantprDfertim de fluctibus beneficii.16 clerici ludetes ab olscio,ct beneficio deponsitur. ret Prodigalitas de sui genere non eis mortalepe
18 Humana seges de ludo usu abrogate.
PO s T E A Qv A M neque naturali, neque diuuna lege ludus sua natura damnari potest, opea repretium est videre si humanis prohibeatur legibus,ut proinde peccatum existat. Equidem qui ludo humanis legibus vetito luderet, dubio procul peccaret, ni leges contrario fuerint usu abrogate, Quandoquidem hominum leges si hon a state pollent, neque Dei aut naturae legibus aduersentur, conscientias adstringunt & obligant.
3 cum publica potestas a Deo sit, iuxta illud. Perme reges regnant, & conditores legum iusta d, cernunt. Quapropter quemadmodum lex non nisi virtutum actus imperat, sic neque quicquam
aliud praeter vitia prohibet. Siq; his facinorosis
poenam lex constituit, culpa eos non vacare comis pertum est,cum pinna culpae respondeat. Quod igitur ex legis prohibitione ludus peccatum non eradat, inliciari quidem minime potest. At non semper ex huiusmodi prohibitione,mortale pe I catu censendu est, cum hominum leges sub reatu culpq mortalis non semper transgreilores ligent. id au-
240쪽
atas Da I. v n o Id autem multo iudicio,considerationeque ex tebus prohibitis discerni debet. Cumque ostensum, fuerit ludum suo genere peccatum non esse,si pranis vacat circuns antiis, idcirco non omnes ludi qui lege cauentur mortalia crimina censenda . sunt, sed ex variis euentibus,atque accidentibustum personae, tum temporii hoc sumendum est.
g Et quidem doctor Nauarrus opinatur ludere i do lege interdicto peccatum semper esse veniale, id quod mihi satis probatur. Sed quod fiat mor-
tale crimen ex sola intentione lucrandi,etiam notabilem summam, cum eo tamen,qui donare, rede suo ibere disponere valet, id certe non puto . Sic sentit D. Caietanus in o. q. V 8 .ar. . Neque etiam nimia lucri cupiditas mortale illum reddit, si leges transgressores ad mortale peccatum obiugantes non violantur, ut si ob ludum, miss* audias tio pr*teriretur, cum tab praecepto hoc cadit, &solutio creditori facienda omitteretur, Ac in uni uersium si id,quod ad charitatem Dei,& proximi, accessario pertinet praetermittatur. Nec etiam locus mortale crimen constituit, ni super hoc sp cialis esset prohibitio. Quemadmodum ab Inn i o centio tertio, in cap. Cum decorem. De Vita, talion. Cler. lege cautum est,ne in locis sacris proe Phanae commediq recitentur. Praeter id, quod in talibus locis ludere scandalum est, & Dei domus ii dedecus. Personae quoque circunstantia mortalem culpam non arguit, si contra legis edictum quis luciat. Quandoquidem,nec cleticus, neque