장음표시 사용
431쪽
sidet, aruni adhuc inaequatiperturbationis remansisse ignificat an vera sem
e milis manet, vigere adhuc in sanguine turbationem demon'rat. Quae aute extraperturbatur,haec concoqui incipie adeo ue merito poma est nam lρ- giore tempore,s virtute uallia ad concoctionem indiget. Quae vero turbulenta
Uingitur,confisim autem subsidentiam habet bonam,non ita mal Dpost morbum
conco Etam iri 6len it,ideoque melior est. In medio autem utrarumque θὶ fetu L. Nam quum ex vigente perturbationestat,quantam malitia asest ab ea qua futuram adbucperturbationem demonstrat, tantun verat eam qua iam 1gi
escente obtinet. Superiori capi e Galenusuaria deiectionum genera,ac siingulorum subinde signita
cationes exposuiti In hoc duodecimbvarias urinarum differentias recenset, Aquid harum unaquaeuis portendat ex earundem substantia,colore,quantitate, A contenus haec enitri quatuor inurinarum inspectione preipue sunt conssideranda copios8a modum ostendit.Caeterum quum de iis omnibus nemo rect8 iudicare possit, nisi primum omnium optimam M saluberrimam, in quam veluti scopum aliquem intentus sit'ad quam reliquas omnes exigat oportet, urinam perspectam habeat ideθ initio huius capitis quaesiit optima urina explicat. Optimam autem esse dicit eam, quae sanorum urinis simillima existit.Quae vero sanorum urinae similis non est, vel simpliciter Dabsoluto sermone cruda, vel cruda simul M pernitiosa existit. Vtraque igitur
tam cruda quam concocta.nomine & genere una est. Omnes enim urinae quae crudi,tatem praesessierant uno nomine appellantur,nimirum crudae,& sub uno etiam gens re crudae urinae con plectuntur. Ita etiam omnes urinae concoctionem prae se feren ites uno nomine,scilicet concoctae nominantur, A sub uno genere concome urinae comprehenduntur.Differunt tamen plurimum in eo quod magisvminus.H c enim magis aut minus cocta illa vero magis & minus cruda est. Oportet igitur hic manifestos terminos tum concoctionis tum cruditatis statuere, quibus uniueris urinaequar in horum duorum terminorum medio sunt, discernuntur. Vnus itaque terminus est urina summὰ concocta. Alter autemurina summ8 cruda.De primo Galenus huius capitis initio tractat,inquiens. Quae optime concocta est, hanc in iis qui exquisite sinisunthoc est,in iis qui exquisita,absoluta, A simpliciter optima sanitate fruuntur contemplari oportet Est enim duplex, Galeno libro primo de tuenda sanitate capite temtio teste sanitas.Vna quidem summa, exquisita, & optima simpliciter, in qua nuntia aequa est contrariorum portio. Alia deficiens, quae scilicet a prioris perfectione paulum abest,non tamen eatenus ut animali grauis sit, quemadmodum fusius incommorariis nostris super lib.Galeni de morborum differentiis ostendimus,De priore hoc loco Galenus loquitur: quae etsi cogitatione potius usurpatur, quam solide subvit, ut ibbidem ait Galenus, tamen optime concoctam urinam in alio temperamento reperire non licet.Q. propter & illam cogitatione quoque usurpare oportet.Talis vero est subrufa simul le subflaua,magis tamen subruta quam subnava. Caeterom quis sit propriὰ rufus color in sequetibusdicemus. Optime cococta urina crassitie etia mediocris erit. Na vi lib.2 .prog.c5m.33 Galenus attestatur,cococtio no solum urina,sed Statui excremeta crassa reddit vero a mediocri crassitudine discesserit, adeoq; iusto tenuior aut crastior fuerit,imperfecta conmmone significat. Quae enim tenuior est, haec no-du in liquore abiit.Liquore aute vocat Galenus quod reuera urina est. Tenuior itas
δυπο κεχύμω , id est, nondum reuera urina est, sed potius aqua. H cenim reuera
urina est, quae concocomonis eius quae invenis fit excrementu existit, adeoq; substan
432쪽
tiam x colorem conuenientem obtinet. Crassior autem adhuc perturbata est. Utraque igitur cruda existit Hoc disces , inquit Galenus, ex iis urinis quae tenues M purae excernuntur,post haec autem vel manent semper tenues .vel paulo post perturbantur, quod utraque cruda sit.Differunt autem in eo, quod tenuis quidem perpetuo manens non est coepta concoqui,ideo,ue ante dixit,nondum reuera urinam esse. Quae vero tenuis non manet, sed paulo post perturbatur,flatuosi spiritus permixtionem cum humore significat,qualis etiam permixtio in vinis nouis adhuc seruescentibus fit.Si it que flatuosus spiritus humori permiscetur,non tantum urina , sed ὀζ vinum nouu turbulentum essicitur. Sin ab inuicem separantur, perspicua claraqueredduntur. Porro eth utillista turbidarum urinarum triplex est differentia,aut enim turbidae mictae paulo pdst sub- iviti triplis diri sident ut semper turbidae manenciaut purae quidem eXcernuntur,postea vero perturbantur.Praua ex iam dictis est tertia,bona vero prima, in medio autem horum consistit secunda,adeo ut non sit tam bona ut prima, neque tam praua ut tertia Ratio haec est.Quae enim turbida micta,statim subside id est,prima,parum adhuc inaequalis perturbationis remansisse significat. am,ut paulo antὰ dictum est,quando flatuosus spiritus humorem perturbans separatur,tunc humor ipse clarus redditur, quum itaque
statim postquam micta est subsidet,non multum perturbationis inesse liquido indicat Quae vero semper turbida manet,hoc est, secunda, vigere adhuc in sanguine tu bationem demonstrat deoque non ita bona ut prima,quae parum adhuc perturbati nis superesse ostendit,neque tam mala ut tertia, quae nullam prorsus perturbationem seu cococtionem subesse monstrat Hinc est quod Galenus subiungat.Quae autem e tra perturbatur,haec incipiet concoqui deoque pessima est. Nam Se longiori tempore se virtute robusta ad concoctionem indiget.Quae vero turbulenta mingitur, conia festim vero subsidentiam ostendit bonam, non ita multo post morbum concoctum iri ostendit.Nam crassiorum humorum ebullitionem te agitationem, sed tamen naturam incipere iam eorum secretionem,indicat. Quare haec tertia melior est. In m dio autem primae it tertiae esse secundam Galenus ita monstrat. Nam, inquitiqua fiat ex vigente perturbatione,quantum malitia abest ab ea quae futuram adhuc perturbationem demonstrat,id est,a tertia:tantum malitia primam superat quae iam perturbationem quiescere significat.Atque hactenus de concocta urina Galenus.
Qua stursiumme cruda est has omnes superat. Talis vero erit exquisite
aquot,neque tam concocta,veluti turbida neque concoquenda t quae pausipost perturbatur sed tanquam desseratae concoctionis θ rema. Taliue urina venosi generispathos,quemadmodum exquisita crudita ventriculi. Quum vero celeri ter minotur,a nonnullis hydrops ad matellam vocatur hocpathos. liquibus e Diabetes. ro diabetes appellatur.Quidam alius antiquus vir urina profluuiis nominauit. utinae prefluus λ
erum de nominibus adibillectandum.Hoc itaque pathos tale est, quale es ven
trubenteria, quae mortificatio,Hquglia dicat triusq;facultatis tu alteratricis, tu retetricis existit. . At haec cruda ivrina pessima est.Huic succedit aquosa, qua quatenus cruda,prioris ilis es: quatenus vero nulla aliud malis comostrat, mantispernitiosa.Illa enim non Ρlkm alteratrici fled cir retetricis facultatue summam imbecillitatem indicat .haec vero,alterius tantum nempe alteratricis. δε-
to autemplures cuius iuueneris instrumentorum actiones cx facultates imperit uerant,aut etiam omnino abolitae tanto morbus deterior est. ΩΡ rca utique
psimam est malunt urinaeprofluuium,quod duplex sit vitium . . Abunde autem
433쪽
praua,quae aqua instar tenuis, ν alba est Simplex quidem assectus JUsudivisi
imbecillitatMndicis.Huic proxima est altera urina qua in mutis apparet morbis,ut vini abunde tenuis is albi commixtam habere formam videatur. Gen ratur autem ex praedicta urina tenui aquosa quae parum sanies tengis rasabilis Ampit.Nam etiamsi extri ecas in aquam puram parum ochra,vel bilis coniecers, talis liba apparebit.Haec igitur urina,ei quae omnino cruda est, praxi ma existit.Huic seuccedit subpallida Pallida vero iam etiam seu usa sSi enim in aqgam iniecerrive aram rus colori vel plus pallida ,similis tibi videbitur. Hac autem coloris grati concocta est. Ortet vero hanc cra dine ab aqasa tantum distares bene concocta esse debet,quantum etiam colore omnigm autem
urinarum optima, ut antea quoque dictum est, siubrufa m submaa, veluti, si extrinsecus facere volueris, sanguinis sera m rasae bilis,aqκam permisicenio,
Quantitatem vero mixtionis ermone exprimere haud licet, sed vel hoc ex alia discere oportet de optima urina , aut teipsum per experientiam edoctum iri,noturalem urinae formam insanis perquirentem. Nam quum actu anguis concoquitur,quantum utique mingitur, legem malualem, albam, ac multam
subsidentiam facit. Contactine autem absoluta, color quidem urinae intenditur, minus verosubsidet. Et si longiori adhaec tempore homini cibum subtraxem, ipsam semper magis rufam feri vadebis . Nam in commentariis de naturalibus facultatibus demonstratum est, quicquid alimenti plus iusto inca ruerit , potistimum ubi pingue, dulce fuerit, amaram bilem feri. Quodv rotiuam, er rufam, oe pallidam bui modi bilem nominant, plenibunt medicorum libri, quorum hi quidensi igινπὸ hoc modo, nonnulli etiam promiscue appellant. Praestat autem hoc locorursus cognoscere rationem, vi qui ha quae dicta sunt exquisiuius sequatur. Rufus color flauo natura proximus φ.DDflant vero inuice quod ille quidem candariorsit: hac vero 'lendidior. ni tram amara bilis interdum rufa apparet madi, nonnunquam flaua. Sapias date pallida esse tibi videbitur. ndidior quidem turbulentior facta,rufescit: 1 tendens vero purior auescis. Nam quod veluti rasum insilendaestat' mus Orcitur Quanto autem rufum auo est candissius,tanto allopallidiι ouato rursus minus calidum est flauam rufo, tantὸ rubrum auo. Vndes' sanguinis
color nonnunquam fautor , nonnunquam rubicundior apparet: ideoque sanguinem interdum rubrum, interdum vero favum nominant. Nunquam v re sanguis maxime favus, eundem cum maximefaua bile obtinet colorem v rum haec quidem magis flaua, ilia vero Omnino rubicundior . N m exquisiis
Maus sanguis, inter sanguinem c Alim, quae secundam naturam se habent, exquisite medius est. serere s uterque humor isti accedat, nunquam fel exquisite αμμ seipso tamen magis favus.Haec igitur causa est ut adpellatis'
434쪽
Postqua Galenus quae sit optima urina exposuit, nunc quae omnium sit pessima demonstrare pergit. hae, inquiens, ad summum cruda est, haec praedictas tres omnes malitia superat.Ad summum autem cruda, est exquisite aquosa, quae neque, ut turbida, concocta, neque ut ea quae paulo pdst perturbatur, concoquenda: sed de cuius concoctione iam planῆ desperatum sit. Vt autem exquisita cibi cruditas ventriculi est pathema, ita urina aquosa venosi generis pathos est. Quum huiusmodi urina celeriter a potu sumpto mingitur, Graecis Latinis hydrops seu aqua inter cutem ad matellam, seu vas urinarium, Galeno hoc in loco, te libro sexto de laborantibus locis capite tertio, te capite ultimo libri de symptomatum differentiis teste, vocatur hoc pathos. Alii autem diabetem nominant. Quidam autem antiquus vir se huec., id est, urinae profluuium aut fluo rem, appellauit. Quis vero ille fuerit non explicat. A nonnullis etiam ,ut in lubro de laborantibus locis autor est Galenus, quod ita laborantes plurimum sitiant, ,δUψακω nominatur hoc corporis malum . In summa, hoc pathos tale est, quale ventris pathos est lienteria. Nam ut haec,utriusque facultatis ventris,tum alteratricis, tum retentricis est veluti quaedam mortificatio: in lienteria enim neque cibum alterari, neque iusto tempore A quoad alterari possit retinetur, sed ea qua assumptus est forma egreditur statim: ita urina aquosa utriusque etiam facultatis praediti venosi generis mortificatio est, quod neque in venis alteretur urina, neque tantisper dum dierari Gieat retineatur : ideoque celeriter id cruda plane mingimr, a que inter crudas urinas pessima est. Huic proxima estic succedit, aquosa , quae quiadem quatenus cruda est, priori similis, quatenus vero nullum aliud malum commonstrat, minus pernitiosa existit. Haec enim alterius tantum, nempe alteratricis facultatis, imbecillitatem significat, prior vero non solum alteratricis, sed Ze retentricis facultatis summam imbecillitatem indicat. Nam quum celeriter mingatur, quod non diu retineatur omnibus euidentissimum est, Minus autem esse prauam aquosam simpliciter, ea quae exquisiti aquosa dicitur , ita Galenus ostendit. Quanto, inquit, plures cuiusque instrumentorum generis actiones 8t facultates impeditae fuerint, aut etiam prorsus abolitae, tanto morbus deterior est . Proinde urinae profluuium pessimum est malum, quod scilicet tum alteratricis, tum retentricis facultatis vitium sit. Abunde autem mala, haud tamen pessima est urina instar aquae tenuis te alba, hoc est,aquosa. Quippe aquosa est, Galeno libro secum do prognosticorum commentario tricesimosecundo teste, quae consistentia tenuis est, lore autem alba. Quod autem non sit pessima hinc colligitur, quod sim- plex sit affectus, nempe solius alteratricis facultatis , cuius quidem imbecillitatis summum est inditium , quod uullam prorsus esse alterationem sectam demonstrat, Aquosae urinae proxima est, quae vinum tenue & album prae se fert. Fit autem exurina mi& aquosa, quae parum tenuis saniel ruta bilis suscipit. Quod iacile deprehendet verum esse, qui in aquam puram parum ochrae, vel bilis coniicere volueri, talis enim inde apparebit urina. Ochram autem natiuam esse terrae genus,quod hiuis Germanis Ochrageel, vel Be geldicitur, omnibus puto notissimum est. Quae itaque vini abunde tenuis te albi formam exhibet urina, ei quς omnino cruda est,hoc
435쪽
etiam pallidam appellant. Sunt quoque qui promiscue nunc flavam, nunc rusim, vel pallidam nominant. Eius vero rei rationem hoc loco Galenus reddit hanc, quoda,li in isti, prorimus, Differunt tame inuicem quod rufus sit candidior flata, uti,diaz uus vero spledidior .Rufum autem colorem,quem alii aureum nominant, quod puro qui aureus. auro similis sit: ad caudidum magis accedere, ordo colorum pulchr8 ostendit. Nam albo pallidus succedit, pallido rufus, rufo flavus, flavo ruber. Rufias itaque pro- Flauus. pior candido est quam flauus . Flauus autem color, quem croceum alii appellant, quod croco coryceo similis sit , splendidior est. Nam quum is medius sit inter rufum & rubrum, de utrisque aliquid participat, nempe a ruso splendorem, aru-bro aurem nitorem. Quum itaque amara bilis interdum rufa appareat, interdum etiam amara, nihil mirum est eam nunc hoc nunc illo appellari nomine . Saepius autem & pallida esse videbitur, quocirca &hoc nomine merito insignitur. Cur cur tot eolores autem tot colores nanciscatur Galenus libro decimo simplicium exponit, inquiens. bius nanciscatur. Bilis in animalibus apparet flaua quidem in iis quae sunt magis calida: quaevud mira nus, pallida . Flava itaque tanto est pallida calidior, quanto it crassior . Naesseis roso recremento flavae bili commixto pallidam constitui contingit: sicut& flauamis plusculam excaliactam consistentia reddi crassam , colore autem flavam. Haec ille.
Vt itaque pallida minus quam flaua calida est, ita etiam rufa minus quam illida, quod haec longius quam illa ab aqueo humore distat . Hinc rectissime Galenus, eandidior quidem, inquit, M turbulentior iacta, utrunque enim minoris caloris Ggnum,rusescit Splendens vero A purior facta, flavescit. Nam quod veluti rufum est, si splendescat, hoc est, splendorem assumat, flauius efficitur.Quanto autem rusum
flauo est candidius, tantum pallidum rufo. Ad candidum enim colorem, urantea dictum est, propius pallidum quam rusum accedit. Manto vero rursus Ba-uum minus candidum est rufo, tanta rubrum flauo minus est cadidum,longius enim
quam stauum a candido,ut 8 pr cedentibus abunde liquet,distat .Hinc est quod tib a.
vi et acut.c5m.22. in hac etia sentetia scripserit. Quatum a rubicudo rubrove colore
candidiorem discedit flauus,tantum a flavo pallidus.Atque hactenus cur varias appel
436쪽
litiones amara bilis accipiat Galerius exposuit. Nunc quod sanguis etiam varios per Dde atque amarabilis colores accipiat ostendit. Nunc enim rubicundio nunc vero D .ma s flauus esse apparet.Hinc fit ut ille ruber,hic vero flavus nominetur. Utcunque vero biliosus sanguis flauus appelletur,nunquam tamen etiamsi maxime flavus est, cubile flavissima eundem habet colorem:Verum haec magis flaua,ille vero rubicundior omnino existit. Nam sanguis exquisit8flauus inter sanguinem A bilem,quae secundunaturam se habent,exquisite medius est. Sanguine enim naturali minus rubicundus, bileautem naturali minus flauus est. Quapropter si uterque humor, hoc est anguis &bilis, sanguini accedat,nunquam fiet exquisitὰ flavus sed tantum seipso magis flavus, propter hilis scilicet flauistimae accessionem fit. Atque haec est sane legitima huius loci enarratio. Quare recte Aldinus codex legit hoc loco ακριβῶς μνθοραμις
ubi alii habent ἱανθον πῶμα. Neque enim Galeno simpliciter de flavo colore sermo est,sed potius de sanguine exquisite seu ad summum flauo, quem cum flauissima bile comparat,eaque magis rubicundum esse contendit, quod nimirum bilis ipsa syncera si sanguis vero ex seipso A bile commixtus.
Quod vero usum confer inuentufacillimum est, quoniam terminus urinarum quae fecundum naturam se habent e anguinis exquisite concoctionispri
mam tempus,in ris quae optam e valent corporibus. Hanc utique contemplatus, deinde veluti regulam a liquam aliarum urinarum tibi natuens Jacile qui ilia veluti regalam alterant assectus inuenies.Si enim colorem exquisite seruauerit, subsiden- sisSInisa tiamque albam cr liuem, er aequalem, multam habuerit oesic qui-
dem exquisite concoctionis signum erit ,plurimum vero cruri nominati humoris ex Carisignificat. Proptereas in puempropemodum omnibus, e T in adul-ris qui ociosam vita degunt, aut quoquomodo aliter impleti sunt, υrinae satu multam subsidentiam obtinent.Plurimum nauque in iis omnabus quod crudum et nondum elaboratum est.Illa quidem, tropter ociamr his Nero, proptersatietatem. Pueris autem etiam propter ingluuiem, voraces enim magis: sed ob id etiam quia una ventriculi actita duabu3 aliis actionibus, nempe ainioni ut cir --rrationis acere baudpotest.Priusquam altar in ipse alimenia concoquitur trahit ad se corpus,hincque plurimum crudi humoris coaceruat. Quocirca etiaris qui subinti. Fiatam octa GT satietates ebricitant,sister butur,nec sario plurimum subsidet. O-
ira ῆς qui ex inedia oe labore,rusae quide urinae Cr biliosa sunt, quippepletas morbus priusquam aliquid pubsideat soluitur.Sufficit em in iis et nebula Eba, et
sublimametu bonu Tale aures assu et leue,et aequale. et sanis i s qui plurimum laborat,m paucis cibis ututur,urina bili ores sunt. Quapropter neque , Hippocrates ipse pliciter vituperauit rufum urina, sed quari una etia tenuis tenuis est, itur ita inquit. vrima rufa et tenuis fuerit, moria esse crudum signi
ficat. Manifestum vero quὸd huismodi urinis nihilsubsidet. Neque enim feri
potest vi quae abunde tenuis est, etiamsi multa tempore quieta fuerat, aliquam secretionem accipiat, visicilicet crassum quod mea Ierebatur subsidea tenuius verοinsuperficie feratur. Nam hoc pathema earum tantum est quae crassam
dinem es quam habent . Neque tamen si medrocriter cra a fuerit, cy'
437쪽
exiguam subsidentiam habueri haec cohtactu estSi enim vel fama hordei ora se orisimile, vel lammeamNel furfure vel nigra, ves virid et lividam, Vet Dia habuerit,praeter id quod uniuersium tale crudum sit, etiam alias remitiosam: Vis ad existit. Nam farinam ordei crassiorem referentes, duorum asse tuum siunt indi-
ῆς ς' ci solidaram partium colli quationis,m adurentis caloris qui μηPiηem torret. lamiora, At laminea astrum ipsorum omnino iam dissolutorum scolliquatam apem
sorsutea. sciari uni partes. iliter etiami , qu furfureae sant usi quod fas lui sesimae oe minimae,quae vero laminea,latiores cir tenuiores. gra vero seu de tiae aut calorem immodicum m igneum ostendunt: aut vehementi exfrigore mortificatione Orienim modo oe extrinsecuspartes corpors nostra nigra apparet, hae qui desivra mota calefasia,ut accidit iis qui in Sole moratur: illae uero seum mers geratae,ac veluti mortificatae,quemadmodumsenioribus, aliis etiam quoquo modo vehementer refrigeratis contingat. Color itaque uniuersae uri n. niger, adbacsub amentorum e , γ' insidentium illi nebularum, ad easdecausa calor scilicet immodicum, a vehementi refrigeratione mortificationem,refertur. Psima igitur est uniuersa urina nigra, adeo ut nullum eorum piralem urinam minxerunt; eruatum est esciam. nus vero mά πω dunt ut ebibis, i ias, bub dentia jIra.Hac ipsa autem minus malum est sublimamentuni um. ALgenerali . huc vero minus mala,nebula nigra. Color autem viridis in transitu ad ns Ut,
:idis, odori cedunt. Liuidus autem color solim refrigeratronis est essectus. Faendis vero odor,
o, is , α putrefaction,proprium est indisium. d si autem veluti oleum mingatur, tal liqaationis est signum. Atque hae quidem urinae prauaesunt. Quae autem bonam praesie ferunt colorem, simul etiam subsidenti Galba leues, oe aequales, aut nebulas,aut publimamenta similia obtinent, hae omniu urinam optima sunt. Maxime autem quarum subsidentia elusemodi fuerat. Secundo loco, quaru absiutinam signifi- mamenta.Terno, quarum nebulae.Hae agatur,rinae concoctionis signasunt. si quae vero omnes,ha quidem cruditatu, ita vero exitis ba enim metrauis,sturbida,cruditatu,Quae vero farinam hordei crassiorem refert, m laminea, σfurfuresim nitra,cuer viridis, s liuida, m oleaginea, faetida, exit . Subrasa vero is subflaua,adhuc etiam tenui quatenus tenuise est, cruda quatenus au tem colore talis est,tam concocta est Media vero est eam quae exquisite sunt cra, cIr concoctae,perinde atque quibus alba leuia publimamenta, auulsauera ac non continua.Hoc vero etiam in subsidentiis contemplari oportet, si non se aibae ac litiessiasi etiam omnino aequales,cu eo quod nulla in parte diuulsae in
GT quod omni tempore tales fuerint. Namsi vicissim' Abas quae subsidentium
438쪽
mgs consi sunt crassiores, adultis vero, b in auu propriis mon
s leuem si et, recte dixit, quod abunde Dilutares sint: diuturniores tamen iis DG pausi antes ι coctas m nam.Sanguinis enim strum talis tinst. ortet
vero non modo is sed i rufe bilis aliquid commixtum esse. V vero calor naturalis adeo imbecillus est,ut neque Duam bilem tameneret, neque sanguine exquisite contactum,sed adhuc eraseam m humidum, quod quidem ad eius Gn- coctionem tempore ea manifestum est. Quod vera hic assectus riculi vacet:
materia natura demonstrat.Neque enim tenuis ajssosa neque omnino cras
sa, sed neque acris,neque mda, bona vero exviit, se prope ad sanguinis fom
Hactenus de substantia D colore urinae Galenus disserui nunc de contentis eiusdem verba faciet. Vt vero eorum quae de coloribus urinae dicta sunt, aliquis usus exista initio quam urinam sibi veluti aliarum urinarum regulam, ad quam scilicet alias visae VK alis- omnes reserat,statuere debet medicus,docet. Eam nimirum quae secundum naturam 'eluxi g 'se habet.Talis vero est quae in sanis & optime valentibus corporibus excernitur,post- quam anguis exquisit8 concoctus est. Mocirca inuentu facillima est, modo illius terminum statuas, primum exquisitae concoctionis sanguinis tempus. Hanc itaque veluti aliarum regulam constituens sicil δ qui illam alterant M immutant affectus uenies.Quod si igitur urina colorem urinit naturalis seuauerit,ac subsidentiam albam ω'eossibili, si leuem,aequalem & multam habuerit,exquisitar utique concoctionis signum erit, sed gnum. tamen simul plurimum crudi nominati humoris expurgari significat. Crudus autem humor, Galeno libro . . de tuenda sanitate apite s.attestante,dicitur is, qui frigidus D crassus est Quapropter Se puerorum propemodum omnium, Aeriam adultorum Nisaesulis sub qui ociosam vita degunt,autquoquomodo se aliter implent, urinae satis multam sub- sidentiae. sidentiam obtinent:quθd in iis omnibus id quod crudum,lt nondum elaboratum, Scconcoctum est,plurimum sit. Adultis quidem,propter ocium, iis qui se quoquo modo implent,propter satietatem: pueris vero etia propter satietatem , edaces enim sunt: sed ob id etiam,qudd una ventriculi actio , duabus aliis actionibus, auctioni nimiru& nutritioni simul,lassicere nequeat.Hoc est,uentriculus non tantum potest concoquere , quantum ad nutriendum D augendum puerorum corpus sufficit. Quocirca iquum auctrix facultas in pueris dominetur,adeoque plurimo 2imento iis quae augentur partibus opus sit,fit ut illae priusquam concoquatur alimentu ad se rapiant,hincque natur. plurimus in toto corpore,crudus coaceruetur humor. reiis etiam qui ex octo Sciatietate in febres incidunt,si seruabuntur,necessariis plurimum subsidet Nam quum nullo alio nomine quam quod cruditatem ex multo ocio, es nimia satietate contrax runt, febricitent, necessarium omnino est ut plurimum crudi humoris coaceruent. Contra si ex inedia Selobore febricitant, rosae sunt urinae,3t biliosae, nihil autem in iis Vrina ruta et subsidet,proptere quod morbus,vr pote biliosus M solum facilis, platrunque prius 'μ' quam aliquid subsideat soluitur Satis autem est si tales urinae nebulam albam & subliumametum bonum, hoc est,album,leue D aequale habuerint. id autem sit nebula, Asublimamentum Galenus lib.2. prognost,commen 26.&nos alibi copiose monstra -liosas,quando etiam sani qui plurimum laborant,&paucis cibis vsiores habent. Labor enim & inedia, Galeno lib.2 de temp.cap.8.tes
aceruant,quod plus eius succi in iecinore gignunt. Hinc est quod ne
439쪽
apse urinam simpliciter rufam damnauerit,sed eam quae una etiam tenuis est Nam ita se lib.et .prognost.apho.3 o. inquit. Quando urina rufa D tenuis fuerit orbum esse cru-M dum si1gnificat .Quippe urina naturalis&concocta mediocriter pallida esse debeto pote ex humore consistens concocto, Sc mediocris etiam esse consistentiae,adeὁ ut nec itaque urina rufa di tenuis cruditatem morbi praeseserat, manifestum etiam quod in
eiu simodi urina nihil subsidat Nelaenim fieri potest ut qu abundὰ tenuis est,etiamsi
multo tempore immota ac quieta manet, aliquam secretionem accipiat, ita scilicet ut crassum quod in ea ferebatur subsideat,& tenuius insuperficie seratur.Na hoc tantum iis urinis euenit quae aliqua crassitudine habent, leno omnino tenues sunt.Neque tame omnis urina mediocriter crassa,&exigua subsidentia habens,cococta est.Si enim que subsiden vel farinae hordei crassioris similia,vel laminea&cffuerint,priter idi cru-A ditate significant,etia perniciosa sunt.Na quae farina hordei crassiorem refersit , duos indicant corporis affectus,nempe solidarum partium colliquationem, M adurentem calorem, qui sanguinem torret .Quemadmodum enim carnibus quae in sartagine fit guntur te torretitur accidit, ut primum in saniem resoluantur . dein pinguedo consumaturitandem vero solida torreatur caro:ita etiam per febres primum noua ac recens pinguedo consumitur,deinde durior,&vetustior, A ab his deinceps noua ac recens caro,mox dura Si vetusta,postremum solidae partes .Laminea vero, πεπλώδει Hippocrati St Galeno vocantur,quod scilicet soliorum a minae, seu squamarum speciem e hibeant πεπαλον enim folium, laminam 8e squamam significat vasorum ipsorum iam di lutorum it colliquatorum superficiariae partes sunt. Furfurea idem significa igneum nimirum calorem it consumentem. Differunt tamen, quod haec solidistimalc minima,asa vero latiora&tenuiora. Malas autem esse omnes iam dictas subsiden ,, tias Hippocrates etiam ii a prog.apho. 28 testaturjn eum scribens modum. Si in v si rina subsidentia serinae hordei crassiori similis est. mala. Prior vero si laminea fuerit. si Furfurea vero deterior. Porro nigrae subsidetiae,aut i modicum te igneum aut ex rora. frigeratione 'ehementi mortificationem portendunt. Quod liquido apparet in e ternis corporis partibus,quarum hae quidem supra modum calefactae nigrescunt, ut eueniciniis qui in Sole aestiuo morantur:illae vero quum summe restigerantur,ac Ve' luti mortificantur, ut in senioribus, te aliis quoquo modo refrigeratis accidi . Ad eas quidem duas causas non solum subsidentiarum, sed te uniuersae urinae,sublimamentorum, insidentiumq; illi nebularum color niger refertur. Vt necessari8 uniuersa urina nigra,id est,cuius color,sublimamenta,nebulae, it subsidentia nigra fuerint Opessima sit,ita ut nullus eorum qui talem urinam mingit seruetur.Tamen minus mala ςstvri na,cuius duntaxat subsidentia nigraest. Hac vero ipsa minus mala est, quae sublimamentum duntaxat nigrum obtinet. Adhuc vero minus est mala , quae nebulam ni-φ' gram habet Sublimamentum verd, quod Graecis iaαιωρκόμα dicitur, estqWod neque
in summo, neque in fundo vasis hoc enim subsidentia, illud vero nebula seu nubes appellatur sed in media sede existit. Atque hactenus decolore urinae nigr0 Galenus. Nune quid eolor viridis Si liuidus prae se serant monstrat. Viridem autem nunc vocamus quem Galenus se alii Graeci χλωρ ν appellant. Hic fit in transitu ad nigrum, adstoque 'eluti initium est nigri .Quod etiam lib.I. prog.com. o. Galenus iis confirmat ,, verbis.Veteres nonnunquam nominare asilent pallidum colorem.Interdum
D eum qui brassicam aut lactucam reseri, qui quidem color nigrior est quam rubidus. st etiam tanquam initium quoddam nigri liuidiqi ς quem frigu perinde atq; nigrum D effecit .H c ille Quocirca in malignis it exitialibus mortiis, vomitibus, urinis,lt dei ctionibus viridibus nigrae succedunt, tanquam prioribus magis perniti is . Liuidus color solius restigerationis est soboles.Odor aute urinae foetidus putredinis, oleagni ea vero urina colli quationis inditium est. Atque hactenus de prauis urinis Galenus, de
440쪽
quibus etiam plurima in libro secundo prognosticorum Hippocratis de illis enarrassententiam, habet. Porro ut aliqui sunt gradus malarum, ut dictum est Vrinarum: sta b illita quoque bonarum. Nam omnium optima est quae bonum prae se fert colore hoc nina n. est, subrusum D subflauum, & quae simul subsidentiam albam, leuem,&aequalem: tiatem quae nebulam &sublimamentum similia habet.Inter has autem urinas quae bonum obtinent colorem,melior est quc solum subsidentiam albam, leuem Daequalem habet Deinde succedit huic bonitate quae sublimamentum dutaxat tale obtinet.Ter- 'laemalae. t id quae nebulam duntaxat eiusmodi orifidit. Hae quidem urinae concomonem praese serunt.Reliquae omnes aut cruditatem aut exitium demonstrant. Nam alba & tonuis,& turbida,cruditatem,sarinam aute hordei crassiorem reserens,laminea seu squamea, furfurea,nigra,viridis,liuida,oleaginea,&foetida, exitium indicant.Subrufa aute& subflaua,adhuc autem tenuis,quatenus ad consistentiam eius attinet, cruda quat nus vero ad colorem specta concocta est. Media vero est inter eas urinas quae exquisitε sunt crudae & concoctae, quemadmodum & illas, quae alba & leuia sublimamenta habent, non tamen continua,sed diuulsa.Talis etiam est quae subsidentiam quidem albam & leuem,sed tamen minime aequalem ὀζ diuulsam obtinet, Ad optime enim concoctam urinam non tantnm calorum, sed Ze contentorum bonitas, qualitas,8c contiu eorum urinam nultas,ic ut omni tempore adsint,requiritur. Quod si vero alternis aut vicissim nune quR quissi nquae subsidentiam habent,nunc vero purae minguntur urin , inditio sunt morbum esse semicoctum. od Hippocrates etiam iis significare verbis voluit,inquiens.Si vero intermittit,atque interdum puram mingit urinam,interdum subsidet candidum ac le -- orbus diuturnior, ac minus securus est. De iis omnibus urinis primus quos sci- 'mus,Hippocrates in prognosticis pronuntiauit. Et secundo prognosticorum aphori. π33.quod in viris te mulieribus urina nigra deterrima est,in pueris autem aquosa.Pueri enim ut etiam in huius aphorismi explicatione Galenus testatur,per naturam urinam Persectorii . mingunt ma scrassam,ac subsidentiae copiam habentem.In pMectis, urinc magis rus sunt. 'd igitur nigra urina in utroque sexu, St aquosa iti pueris sit pessima,hine constat, quod utraque,vrin aeque illorum natur propria est,& lamiliaris, maximεc5traria existit.Nam ut loco iam citato Galenus ait, quae naturq maxime cotraria sunt. haec exitiosissima habentur. Recte etiam de urinis subrubris ac subsidet iam subrubra Meuem habentibus dixit,quod admodum salutares sunt, sed diuturniores tamen iis quas paulo ant8 semicoctas nominauit Galenus. Quoties enim sanguinis serum pariter cum urina excernitur, colore subrubra apparet.Hinc rectissime Galenus ait, sanguinis serum tales tingit. Indicat autem exuperantiam sanguinis non exquisita ratione consecti Quum itaque optimi humoris redundantia est, idcirco periculo vacat. Sed quia humidior Ditem serosior quam is est, idcirco eget concoctione,Si igitur spacio temporis concoctio fit,merit 6 talis urina diuturniorem quam primi futuram esse morbi solutionem significat. uae itaque in contextu sequuntur, ex iis quae iam diruximus perspicua sunt,ideo ad alia progediendum nobis erit.
sit,reliquum erit ut quodpolliciti sumus,praenotionem vigoris. ω' seliorum morbi temporum dicam Sisanriale aliquod unum aut etiamplariam signorum aceruum haberemus, qui id quo utura est certo indictare neque virque Hippocrates apse artem dixisset longam,neque -- ins temporis medici admirarentur quo fieri posset ut eiusmodi omnia in medici cognitionem venirent. Quoniam vero nequie vitam signum adeo fidele est, ut ex
quisite fingida tempora lutula ostendatsed neque et per concursum inuice com