장음표시 사용
401쪽
est.Ex incrementis itaque accessionum tempora morbi cognoscemus, si ea inter se conseremus,considerando num accelerent,vel nonmum longius durent,vel non: nuvehementiora sint,aut non.Nam, ut praecedenti capite est dictum,si accessiones ma-
morbi abiisse principium, eumque in augmento esse certum est. Sin contra tardiusquam ant8 invadit,& breuiori tempore durat, D priori minor mitiorque est, morbuiam esse in declinatione, adeoque abiisse iam principium, augmentum, Sc vigorem, hinc manifeste colligimus.Proinde,ut rectissime hoc loco monet Galenus, haec omnia , si modo ad exquisitam horum temporum cognitionem peruenire voluerimus, coniungere oportet. Quod si vero nihil horum considerando,aliquis se principium morbi cognoscete,aut ab augmento discernere posse putat s nunqpam ad veritatem prope accedet. Danda igitur opera, ut haec omnia ad praescriptam nobis ab Hippo
sussciam Nequaquamsed habent sane aliquam artificiosam con
iecturam, tantum vero ab exquisita deficiunt ratione, quantum ea
quod omnino nihil est superiora seunt. Qitid vero istis addim exquisitam essiciet cognitionem, scies, si uniuersum apho mum legia, qui sic babet.
si occessiones'constitutiones indicant morbi, se anna tempora, circuituamis inter se incrementa ue quotidie, siue alternis diebus ueper maiora temporis ἰχ- is terualla fiant Sed etiam ex iis quaesuperueniunt coniicere oportet, velata inple
is ritide Iaborantibus Disi statim appareat morbo incipiere, ipsium abbreuiat. A postea appareat Producit. Q netiam urinae, Cr alui excrementa, e si ores, is ubi superuenerant,aut iudicatu dismiles, aut faciles, vel breues,vel longos morbos fore ostendunt Hac quidem in aphorasmis scribuntur.
Hoc in loco Galenus docet ea quae in priore capite dicta sunt ad exquisitam temporum morbi cognitionem non sufficere, nisi quis illa etiam quae in citata ex aphorismis Hippocratis sententia sequuntur,simul adiecerit.Habent quidem ea quae sunt
commemorata aliquam artificiosam coniecturam, e morbis,anni temporibus, icci cultuum inter se incrementis desumptam,tantum vero ab exquisita cognitione deficiunt,quantum iis quae nihil omnino sunt,hoc est,nequaquam ad temporum morbi cognitionem conserunt,praestant,ac superiora sunt .Quae vero addita exquisitam co- .a gnitionem efficiun sunt quae Hippocrati lampetivolastin latinis superuenieti haut post apparentia nominantur.Haec vero non sunt nisi symptomata,quae non una cu morbo inuadunt ac incipiunt,sed tandem postquam morbus coepit apparent, v superu niunt,ut paulo pθst fusius docebimus.Haec autem morbi tempora uniuersalia, exqui sita quadam ratione indicare,Hippocrates in citato aphorismo monstrat,dum ait.Sedes etiam accessiones Sc constitutiones morborum ex iis quae superueniunt indicantur, ut is verbi gratia,in pleuritide correptis, si sputum statim incipiet e morbo appareatii sumis abbreuiat:sin posterius apparea producit,ut infra, cap. 18. Anaxionis exemploluculenter admodum ostedet. Sic urinae,alui excrementa,& sudores, ubi in morbis superuenerint ut iudicatu difficiles,aut faciles, vel breues,aut logos morbos fore monstrat. Quod si verum est,ut certὰ nemo inficias ibit, consequitur superuenientia num morbus breuis, aut diutumus sit, adeoque qualia habeat tempora uniuersalia,exquisite de-
402쪽
D primo autem Epidemiorum vit,omnes excre enom concoctiones undiquMpae tempestiua aut bonasi iudicatorios absces confideraris esse. Dei ub-mferens,inquit.Concoctiones celeritatem iudicus, oesanitatis securitatem osten-ίηLSed concoctiones utique hae omnes, in iis pια tanta sunt, existeressent. nam igitur bacsunt Non alia sane quam quae nominauit superuenientia. Quae enum propria sunt ipsorum morborumθ omata, una inuadunt atque Pro iamino incipiunt: Aia vero omniasuperueniunt. Invadunt i tur una cumplearitide, Grfebru acuta,m late punctorius dolor, mirandi dissimilias, tuos. Supem ueniunt vero quaedam ut ipsim morbi propria, quaedam autem ut omnis briu communia.Vt propria quidemi us morbi ,prim utique si nihil omnino cum iusti educam quod est sussciens crudi morbi indicium. cundo autem educ
tur quidem,atqui baud bonum Est vero etiam hoc duplex, unum quidem quod solum crudum est:alterum vero quod etia rauum existit vero omnibus separatur id quod coctum est,quodviique iam rumproprie vocant. Neque p ΘΠ nim quod cruentum, bili sum, stomosum est ita nominamus.Sed has potius Lerratio. excreationes appellamus.Quum vero nequesanguinis, nequemu aut atrae bialis commercio inquinatu uerit, eiusmodis satum vocamus. Quando i tur hoc timsuperuenit, morbum abbreuiat. Quum vero omnino non educitur aut crudum,morium in lon us tempus producisignificat . Si vero quodpraua es excreataroericulum imminere indicat. Sin etiam malignum 'eris, m tem- , . . Quid i mrsi patum,nunc exponere baud opus est. μ vero Propria excrea' gnifieationes. trones nominantur,harum quaecunquesubflauae, subrubrae, subpallidae,crsipumosae, O tenuessiunt, solius cruditatis indicia existunt: insigne vero nullum
malum demonstrant. ΩΨ aut syncerem , subrubrae, se crassae, σθμmose, pallidae,m lentae,m rotundae,m harum etia mam ni P prauaseunt.
Considerandus vero etiam eorundem eductionis modus. Si eumprompte mcreen Eddasotis, tam
to manifesum est quod haec quidem bona sint. Contraria autem mala. Et quid auonum modus. opus est nos multa ricere, quum liceat e praedictionibus adscribere flententiam Sputum vero in omnibus doloribus pulmonis cy' costarum,celeriter ετ facile co- is uenit auumque to vehementer commixtum apparere.Manifestum vero hinc
est,quod sputum proprie nominat id quod secundum naturam se habet,cui etiam
favum admixtum esse debemeau.Vocem autem vehemente adaqui neque omni no adscribunt.Ωsse vero hac asscribui, horu aliqui adflaurialij vero ad coniurχ- tum restris,ut uterq; sermo talissit. Cominus vehemeterstuto appareres Mvel corra vehemherflauu comistu apparethruo Hur prius es metu arti- Ιo ques motus scisum.Siquide inaequales omnise motiones, m eoru quae plurimum distant c plicatione lippocrates semper damna atque ipsa experientia ita se haberec probat. Quinetiam ratio minime perplexa ac dubia est, tamen nunc eam explicare non erit oportunum. Quod autem dictio vehementer,ad commixtumsit referenda,ex iis quae 'ubiiciuntur palamst Si enim inquit alto post Morisprinci-
403쪽
um expuerit quo auum est aut rufum,amquod multam excitat tusem, oe
non vehementer commixtum est, deterius escitur. Perspicuum enim est Hiρ
cratem his omnia infecunda sententia opponere iis quae sunt in prima. Diami quidem celeriter,id quod ait, multo post doloris principiam. Verbo autem facith
hoc quod inquit multam tusem excitans. His vero verbis, Masimque apparere vehementer commixtum sputos liciter immixtum, T dantaxat aram, tumqκοέ ex utri ucsipati hibet naturalis, o faui, aut rufi colore, non tamen x hemeter commixtum est. S ed spost haec manifestus etiam banssententiam γ
narrans, Abiungit dicens . Quippe auam Onceram, periculosum est. Syncera
autem est id quo puto non commisicetur. a bam vero ac visiosum G rotundis, ἡ mutile. Deinde rursus ad dissaciliora sermonepaulatimprocedens, ait. Malam
est oe quod viride valde,c spumosiam existit. Et deinceps Si vero, inquit tot
i ncerum,ut etiam nigrum appareat,hoc ipsium assiis deterius est. Ex propriis L queplearitidis θ tomatis,ita definire oportet.
Alia quadam Hippocratis sententia ex libro primo Epidemiorum sectione secunda,consti .secunda,desumpta monstrat Galenus, quod ea quae morbis superueniunt adeo exquisitam temporum morbi cognitionem plurimum conferant.In ea enim senten- - tia Hippocrates omnes excrementorum concoctiones undiquaque tempestiuas aut
' bonas tem iudicatorios etiam abscessus considerandos esse hortatur .Eiusque rei r tionem statim subiungit, inquies. Cococtiones enim celeritate iudicii,&sanitatiss curitatem ostendunt.Loquitur autemhic Hippocrates t id etiam obiter moneamus non de ea concoctione quae naturalis est, ac propriὸ Graecis et Ηις dicitur: sed potius de ea quae partim naturalis, partim praeter naturam est,qudd scilicet ab innato sit calore,non tamen ab eo qui plane vincit: quod nimirum non ex materia quae prorsus, benigna sit,& animanti familiaris,neque tamen etiam omnino aliena peragitur. Vt hac ratione concocta dicantur omnia ea,quae a natura ipsa evicta sunt,quemadmoda copiosius sectione prima, aphoriis .commentario vicessimosecundo,docuimus. Rectissimὰ igitur hoc loco Galenus inquit,has concoctiones omnes his adesse quae con-- cocta sunt,id est natura deuicta Talia vero sunt quae ab Hippocrate in Pauli antes citato aphorismo superuenientia appellantur. uippe fieri non potest ut ea quae statim cum morbo inuadunt ac incipiunt, concocta sint, quum, ut infra capite octauo demonstrabitur, principium morbi concoctionis signis apparentibus finiatur. Superueniunt itaque adeoque concoquutur & a natura deuincuntur,urinae,alui excreme ta,sputa,le id genus alia excrementa: quare a medico etia consideranda erunt. Nam si concocta sunt,iudicii celeritatem,adebque morbi breuitatem portendunt, Cruda voro si fuerint, iudicii extractionem,morbique diuturnitatem demonstrant.Vt enim in corporibus secundum naturam se habentibus vel concoctionem vel cruditatem significant:ita quoque in aegrotantibus.Porro differunt superuenientia,ab iis quς propria sunt morbi symptomata. Propria enim sunt symptomata, quq morbi speciem constituunt,quemadmodum pleuritidis exemplo in contextu Galenus docet Cuseu ita. ritide enim inuadunt,adeoque propria illius sunt symptomatafebris acuta, puctorius lateris dolor pirandi difficultas,&tussis.Febris autem sequitur, quod Iaborans locus parum a corde distat Si cum inuolucro ipsum inuoluente, ac septo transuerso cognationem habet.Punctorius verodolor,quod phlegmone sit in membrana costas su cingente.Hoc enim doloris genus fieri membranis laborantibus, Galenus libro sec
404쪽
seMe laborantibus locis,capite primo monstrat.Difficultas autem spirandi, quod lo
cus affectus sit respirationis organis,pulmoni potissimum,&septo transuerso icinus Tussis qu8d aliquid semper a laborante loco ad pulmonem resudet.Cςterum pleuriridi quaedam veluti huius morbi propria,quaedam vero ut omnium morborum communia, perueniunt.Propria quidem, de quibus initio Galenus disserit symptomata, ut in quadruplici sint differentia ta etiam quatuor portedui . Vel enim cococta sunt, D tum morbi haud ita multo pist solutionem ostendunt. Vel cruda,tum quidem diuturnum necessario fore morbum significant. Vel praua, si tum periculum imminere monstrant vel maligna,it tum mortem minantur.Id quod sputi in pleuritide exemplo Galenus clarissimὰ docet. Pleuritidis enim proprium est . primo quidem si nihil omnino cum tussi educituriid quod accidit, ubi humor morbum emciens adhuc crudus est: quod suffcies crudi morbi est indicium.Secundo, si aliquid educatur cum tussi, atqui tale quidem quod non sit bonum.Id vero quod bonum non est duplex esse solet. Vel enim est crudum duntaxat,vel non solum crudum, sed etiam prauum. Ab iis autem omnibus differt id quod coctum est, quodquidem propriε loquendo Graeciset lilia Olbabatinis sputum appellatur. Quod autem cruentu sanguineum, biliosum,
te spumosum ectius Gr cev μα,Latinis excreatio dicitur . Quapropter verissime
dixit Hippocrates si sputum celeriter in pleuritide superuenit, morbu abbreuiat. Hoc ensm coctum,ut modo diximus,existit deoque iudicii celeritatem,te morbi breuitate indicat. Si vect omnino nihil educitur in pleuritide, aut quod educitur cruda est orbum in longius produci tempus portendit. Quod si id quod in pleuritide excreatur
prauum est,aegrotanti aliquod ex hoc morbo periculum imminere significat.Si vero quod excreatur malignum etiam fuerit, mortem. Caeterum quum iam expositum sit i equid sputum proprie vocatum significet, pergit Galenus etiam explicare quid excre- Exereationsimatio propri8 appellata portendat,inquiens.Excreationes subflauete ubrubra subpalliudae,spumosae, Sc tenues,solius sunt cruditatis inditia deoque neque periculum,neque mortem significare,breuiter nullu insigne malu demostrant.Quscunque autem excreationum syncerae flauae,&subrubrae,crassit,spumost,pallidς entae,&rotund iuerint, prauae sunt,&iis etiam magis nigrae.Synceras autem excreationes nominat, qu per se tantummodo, te impermixtae alienae materiae sunt.Et hae quidem omnes prauae,pret ter enim sanguinem,Galeno libro secundo,prog. commetario quadragesimos timo
testante,quiuis alius humor si syncerus fuerit,prauumandicat affectum, a flammeo humor,dempto calore generationem obtinens.Flauae itaque & rufae excreationes prauae sunt, quod fla- p puam bilem vehementer emeassatam portendant.Crassae vero, quod aegre educantur, Cras .
et longiore temporis tractu malὰ affici cogant, id quod in angustioribus meatibus ac Fpumota, viis impingantur,unde vi nonnulli se centur,accidit Spumosae, quod pituita quodammodo crassam ac viscidam aeriar substantiae permixtam significent.Pallidae, quia bilis vehementem assationem prae seserunt.Pallidas autem diximus, quas Hippocrates χλωρα et sυσματα vocare solet. χλωρον enim illi idem νω l vel ι βες,hoc est palli-du aut eruginosum t loco citato,& libro secundo vidLacut.commentario vicesim tertio Galenus est auto significat Lenis A rotundet quΘd pituitam admodum assata Lenti aereiadae portendantummodicus enim calor pituitam assans,efficit ut excreatio rotunda fiat. Hinc non temere libro sexto Epide.sessione tertia aphorism.28.sputum rotundsi dolirium portendere,Hippocrates affirmauit. Nigrae omnium excreationu pouissimc sunt,quod altae bilis,quae deterrima te quam maxime erodens est,aut crassi sanguinis
affationem, aut extremam refrigerationem ac natiui caloris extinctione emostrenta
405쪽
in doloribus pulmonis M costarum exeant sputa,flauumque spurisvehementer commixtum sit,bonum est.Contra autem si acciderit, malum . Quippe sputum quod cito Miscite educitur,nec vehementem in thorace dolorem esse deoque hunc suo validὸ fungi ossicio, nec humorem crassum,ac glutinosum in pulmonis fistulis conditum esse, significat Quod si vero contrarium euenerit,contraria etiam portendere manifestum est.Bonum praeterea est,si flavum sputo sit vehementer commixtum. hncer8 lenim flauum, propter causam paulo ante expositam amnatur,Liquet autem excita- lta iam Hippocratis sententia,quod ille sputum non nominet nisi id quod secundum
naturam se habet,hoc est, quod concoctum,& minime crudu,aut prauum est.Deinde quod dictio vehementer cum voce commixtum, te non cum flauum verbo sit con- iungenda.Neque obstat quod aliqui hanc vocem vehementer,omnino non adscripserint id enim praeter omnem rationem ab illis iactum est. Aut quod nonulli ex iis qui hanc adscribunt ad flauum referunt,non enim Hippocrate digna dicunt, ut qui omnium inaequales motus,& eorum quae plurimism distant complicationes semper dam lnet .Et experientia quoque ipsa ita se habere comprobat. Si itaque inaequales omnium motus damnauit Hippocrates,fieri non potest ut sputum vehementer flauum probauerit Qv d tanto minus etiam fieri potuit,quo sputum vehementer flauum a sputo naturali,de quo hoc loco loquutus es ut diximus Hippocrates,distat. Vehemeter aurem flauum sipulum,utpote prauum, plurimum distare ab eo quod naturale est, omnibus constat,quocirca complicari de Hippocratis sententia, ut qui eas complicationes semper damnet,nequeunt .Porro quod dictio vehementer, ad commixtum sit re. ferenda,ex sequentibus verbis, contra praedictorum medicorum sententiam, manis ste comprobatur .iu aphorismo enim s.libri secundi prognost.ubi omnia prim sententiae opponuntur,euidentissimis verbis flauum quod non vehemeter commixtum, hoc est, syncerum existit et erius esse ait. In citata itaque iam Hippocratis sententia dictioni celeriter,opponitur illud, multd post doloris principium Et vero dictioni ficile,illu multam excitans tussim.Si quid enim multam infert tussim,hoc certe aegree- ducitur.His autem verbis,flauumque sputo vehementer commixtum apparere, opposuit,non vehementer commixtum,seu simpliciter immixtu, e duntaxat flauu,vquod ex viri linepe colore naturalis sputi,&flaui aut rufi,no tame vehemeter cominu est. Sed danare Hippocrate vehemeter flauusa sentetia quς paulo antὰ citata cosestim sequitur,nepe 46 .manifestius c6probat.Inquit,enim'auu syncera periculosum.Quid autem per syncerum veniat intelligendu, in cotextu Galenus ostedit,nimiru id quod sputo naturali non est commixtum.Qus deinceps in Galeni c5textu sequuntur, sentduo Hippocratis aphorismi ex citato iam libr. secundo prog.producti,nempe ac 48 .Qui paulo ante abundd a nobis,& i Galeno in comentariis enarrati sunt. Boi de prolixiori horum verborum enarratione minim8 opus est.
Caetem imul etiam consideranda sunt superuenientia quae omnium ac
torum morborum sunt commantia. Connumerat autem ea deinceri in eum mili., scribens m autem haec bona facit eperferre morbam,faciles'irare, a doloresi- , beratu esse, statu facile tussiendo elicem corpusque aequa liter cadidum G molle, esse, dim non baber urinaS er alui excrementa,c somnos, sudores, velitis scriptum est, ingula Pod sim bona scire conuenit. Haec itaque bona gna sisti Quae vero instrumentam quae restirationi inseruiuntsunt propria, oe qaae'
terea omnetum aliorum acutorum morborum communia existunt, cotinenterim,
cemscriptabunt. Adiungens vero ipsissubinfert Malaver gna iis contraria
sunt, aem ferre moria, spritum maraum densum esse, dolorem non sedari,
406쪽
starum vis tussiendo emere, vehementersitire, corpus inaequaliter caeso re assici, , ventrem latera vehementer calida esse rontem vero is manus ac des fiseos VrinaS autem,m alui excrementa,em somnos, surires,quemadmodia scriptu est,haec si ida usse oportet mala esse. Scriptum vero etiam de iis in libro insticorqvbi mile huic insingulis hora quide nuc instulis et excreationis' doctrinatradit.Queadmoduenis in iis hoc pride concoctionis estsignu/oc vero cruditati illud aute interitus: ex quodviis cococtionis est Du, sistatim in principis apparet, celeriter seruari homin significat cruditatis autem sensori temporalernitiosum vero, riteν quodvehementer exitiosum est, celeriter, quod voro illo minus est pernitiosam on ori tempore ita etiam de urinis ipsis, alui emcrementa oe aliis omnibus de quibus deinceps nobis sermo erit,definitum est. Ex iis enim omnibus haec quidem concoctunis haec autem cruditatis, illa vero interi . tus signa fiunt. Nigra enim excreatio praeter id quod cruda est,perniciosa quoque existi Sic vrina n qnon flum crudased etiam exitiose est.Simpliciter au N in urina
tem cruda, quae alba s tenuis es,quam aquosam nominamus. CO M MENT Postquam Galenus quid ex propriis pleuriti s symptomatis superuenientibus d
finiendum sit, exposuit,nunc quid ex iis quae omnium acutorum morborum communia sunt sit definiendum, docet.Sunt autem ea quae non tantum pisuritidi, sed Sc Te- . . . liquis omnibus morbis acutis superueniunt. Atque haec quidem duplicia sunt, bona nimirum Sc mala Bona sunt,facile perserre morbum,promptε spirare,a dolore esse ii sona. beratum,sputum tussiendo facile eiicere Sic.quemadmodum in contextu ex Hippo cratis libro secundo,prognos .aphorism s6.1 Galeno ordine recensentur. Quippe facile perferre morbum,inditio est illam esse moderatiorem Facil8 autem spirare, neque thoracem,neque cor,neque pulmonem,neque septum transuersum dolorificum habere affectum,significat.Quod etiam Hippocrates iis innuere verbis voluit. Facilis spi ratio perquam magnam vim obtinet in omnibus morbis acutis,quibus febris copulatur,quique quadragesimo die finiri solent. A dolore liberari, certissimum signum est7 affectum dolorificum esse sublatum.Sputum facile tussiendo elicere,nullum vehemetem in thorace dolorem,nec vires deesse monstrat. Corpus autem aequaliter calidum it molle esse,significat illud aequaliter esse affectum, aut percaliditatem, aut mollitie, adeoque non una parte calidum,altera frigidum, aut una parre molle, altera durum. Sitim non haber neque vehementem vel calorem et siccitatem subesse portendit. Denique vritias esse bonas lui item excrementa bona esse, concoctionem eoru quae in iecor it ventriculo sunt,significat Quae autem isinae bqnae sunt,docet Hippocrates in secundo prognosticorum libro, ab aphorismo 26.vsque ad 38. De alui autem e crementis ibidem, ab aphorismo decimotertio sque ad 26.agit. Caeterum mala sym- 'plomata quae quidem instrumentis quae respirationi inseruiunt sunt propria, te quae prsterea omnium aliorum morborum acutorum sunt communia, continenter in citi . tata a Galeno Hippocratis sententia praescribuntur, lepraedictis plane c5trari existui. Sunt autem, morbum aegre sene d enim morbi vehementiam portendit.Spiritu autem magnum D densu ,siue crebrum esse,quid mali pramunciet Hippocrates sati, in ανος I, eum scribens modum significauit.Spiritus densus creberve, inqui ens, aut doloris, aut aphlegmones in partibus transuerso septo superioribus,indicium est . Magnus vero ὀ Dex longis interuallis factus elirium .causa tem eius rei in libro secitndo de spiradi is
407쪽
difficultate Galenus copiose admodum exposuit.Quid vero haee quatuor dolorenon
sedari,sputum vix eiicere,& vehementer sitire, rAs inaequaliter calore assici signi parecte, ma, ficerit, e contrariis bonis abunde constat.Porro seontem, manus, A pedes, ad heri in tremas corporis partes,seigidas esse in acutis morbis, ventrem autem Alater' hoc est, internas partes calidas,immensarum viscerum phlegmonum indicia suntHinc est*bismalum. Hippocrates in aphorisinis ita scriptum reliquerit. In acutis morbis stigiditas extre- so φῖ marum partium, malum. De urinis autem tui excrementis, omnis,&sudoribus malis, i
locis supra productis in libro prompsticorum scriptum ab Hippocrare est. Ibidem tenim similem de singulis praedictorum,qualem nunc de excreationibus doctrinam
tradit. Quemadmodum enim in sputoru D excreationa genere, hoc quidem conco- ictionis est signum,hoc vero cruditatis,hoc aut e mortis: it quod utique concoctionis j est signusi protinus ab initio apparet celeriter homine a morbo liberari significansi luero cruditatis,logius P duci morbu, sin pniciosum ori indicat:& quod vehemeter Pniciosum est signu, celeriter mori,quod aute illo minus est exitiosum,longi post
tepore aegrotante mori indicat:ita etiam de urinis alui excrementis, & aliis omnibus definitum est ab Hippocrate Quod nimirum ex his haec quidem concoctionis, hae cruditati haec vero mortis signa sunt.Vt enim nigra excreatio,verbi gratia, non t tum cruda,verumetiam pernitiosa est: sic etiam urina nigra,non solum cruda, sed αἱ uost victa. exitiosa est. Urina aute simpliciter cruda, A no simul pnitiosa est alba di tenuis, quam aquosam nominamus. 6d confirmat plane Galenus,qui libro secundo prognosti, corum commentario tricesimosecundo,ita scribit.Vrina aquosa, tenuis quidem consistentia,colore vero candida est,summamque humorum cruditatem,naturalis vero
facultatis imbecillitatem significat. CAzPUT V I.
Ursus i ad apbor mum redea ι qui ita inquit. . Gefmes stlautem is constitutiones morbi indicant, or anni tempora, oe cim τι cui tuum anter se incremeta siue quotidi siue alternis diebui, se perci mdiora temporis interuallo t.Sed etiam ex iis quae superaremi, is veluti eantide laborantibus tutum flatim quidem morbo incipiente an rea ipsam abbreuiatin postea appare producit. Qui etiam urinae, malui e is crementa, sudores, ubi superuenerint, aut iudicam dissiciles, aut faciles, aut breues Alongos morbos fore Uendunt . sine haec manifeste omnium erram quae intrognosticis scribantur compendium suist, quam senex capita duntaxat
eorum qua in hoc idroparticulatim dicuntur in aphori s transferre rem
rit. uae nam istur haecsunt capita Saepius enim vi haec ipsa repetam melinei,sta viij e etiam quilam pudore amasse morbi principiunis prognorio cognoscat, sutum vigorempraesciat. Haec sunt,ut i e inquiri, emcies modi xlv xς - θ morbis Iupera sint, Sermo autem mihi rursus eru de eodem exempo, breui quadam de vominibus distinEhone adhibita, quibus vlpar eria meteres ad mentis conceptum explicania rebantur Summo enim dio in exquisitam raram cognitionem incumbebam. , vivia ista pG im i veropropemodum smηes vitam suam in nominilus terunt, de rebasptiones duα minime solstiti Principium star morbi,Grprimum quidem in ulmo, ilia,' uisibilamprima accessionissariem , veluti nunc quod latitarine caret, ricam. . Abiganis
408쪽
LIBER I. 17s quando vero Or te in aliquod latius, quod rusin in ipse nunc est, quam do scilicet vel by e nuc esse dicimus, vel astare,vel aliquod aliud tepus. Quod
igitur Hippocrates in nullo talia fermonu, qualis est is que antea commemoraui-mκε apborii mus,m multa alη quos deinceps dicemuri principise vocet primiὶ illsi cν indivisibile in jultu, unicuis lique Quomoa rei lac,scilicet :Circa pricipia
morborsi cosideradu,anflatim ore quistia sic dictu esse putare posset Uel illud: is
Incipietibus morbis si quid moueta videtur move, vigetisus aiat quiescere melius Des Uel hac.Si inter principia morbifacies huiusmodi eriis Siquid acies fau- is talis, de qua haec diciwtu in illo exquisite primo insultu morboru ni qua consistere potest. Odepacto quil aeci turila acuis morbis raro, oe inprincipiis purgantib medicamelis uteri; esse principisi quod in teporis latitudinε extrahitur demostrat. DEt multo magis quum inquit:.Circaprincipia oemes, Oia imbecilliorasan circa is vigores vero ortiora.Et hoc quide: In quibuscunq; morbis incipientibu atra bilis is vel stera vel infrapredierit: aetate eodefense dictiι est.Pari modo in libro de vi- is
Tu acutoru morbora, in enumematione vehemeti se illorsis Numarumsubintulit.
Hae vera si in pricipiis apparueris, vehemensems delirase denuciat, eue magna ex is parte morisera Eode iispacto se habet ema id quod in proposito nuc nobis aphorigo, mo est,ubi ait Veluti inpleuriticissi θutu tam incipiente morbo appareat, illis, , breuiat.Nes enim primiι exquisite insevit se nu Dificat, haec dictio incipiete,
tu propter rem natura ipsam,tsi quia talia nopo stet diceresuperuenietia Ouo
enimpacto ab iis quaesimul inuadiu disserrae: Haec enim manifeste idem intersecer cu uniuerso morbo principiti habet.Supera ut aure quaeda tim quide pri- suma die, quaedam infecunda, quadam vero in tertia, quarta,nonnulla Suoque quam morbus aliquoinque progre 6 est. co M MENTInitio huius capitis Galenus repetit aphorismu duodecimu sectionis primae aphorismorum Hippocratis,ut scilicet ostendat hunc veluti compendium esse omnium eorum quae in libris prognosticorum se ibuntur. am Hippocrates, quem hac, ut ali- sebi etiam inpius, παλ- ,'est,senem nominat,eorum quae in libro prognosticorum particulatim traduntur capita tantum in aphorismos transtulit. Gaeveia haec sint capita,no piget Galenu saepius dicere,quo scilicet hac crebra repetitione efficiat,ut salte quispia pudore affectus discat principia morbi cognoscere,it futuru vigorem p
scire.sunt enim,ut Hippocrates inquit,haec quatuo species morbi,anni natura, cessionum circuitus,te quae morbis superueniunt.Quae si singula recte,& vi pNcedentibus duobus capitibus exposuimus,expendatur,temppra morbora, principia maxime& vigore exquisitε indicant.Deinde iterum de eodem exemplo,hoc est, de anni temporibus,praesertim principio,verba facit Galenus, breui admodu de noibus distictio- , ne adhibita.Biseria enim principiu a medicis esse acceptu,ut paulo post dicemus oste- aditLaudat autem veteres,ut qui summo studio in exquisitam rerum cognitione in- incumbebant,nec nominibus t par fuit, aliter quam ad animi conceptum explicanduvsi sint.Contra vero recentiores notat,ut qui propemodum omnes vitam in nominibus terunt,parum interim de rebus solliciti Verum ne linguarum osores, quorum
hodie est infinitus adhuc numerus,inter eos potissimtim qui medici sibi titulum et Nmere vendicant ex hoc Galeni loco linguarum studium calumniandi ansam accipzat, animaduertendλGalena iis verbis no damnare diligentem nominum inquisitionem,
409쪽
quum constet nomina non alia de causa tanta curiositate rebuS maxime congruen tia esse imposita, quam ut eas redderent cognobiles, adeoque nobis rerum conceptus
signifieataque explicarent Quapropter non ita nominum negligentem esse decet, ut non seuerῆ,et multo otio sit disquirendum,quq quibus rebus nomina sint adopta da.Quippe hoc ad exactam rerum,de quibus tractandum est,intelligentiam ac perspicuiralem plurimum conduci praesertim siparx iis, hoc est, recepti sic propriis, ac maximῆ consuetis utimur. Redarguit aute eos,qui ociosam opera in non necessariis verbis ponur,adeoq; omne vita de nominibus altercado,ut cap .i .de symp.disse .ait, conterunt,nec unqua ad artis sine peruenire possunt. Atq; hanc esse Galeni mente abside
satis testantur quae lib. 3.de disse.pulsuu cap.r. scriptureli uit,ubi ita inquit. At deno-ν minibus pugnare,nec ullum illa modum facere,& multum elaborare, solidosque im- ' plere libros maximos iis praestigiis, nec necesse esse,nec par,nec venia dignum iudico. D in hunc enim modum de nominibus laborareotidem eodem loco air, est operam ludere. Ad haec ociosum tantum te inutile nominum studiu damnasse Galenu vel hinc etiam palam fit,qudd alias temere ipsum fecisse fatendum erit, quod libellum de nominibus medicis,quem iniuria tamen temporum amisimus, conscripserit. Quid multat
necessariam nominum inquisitionem non esse damnandam, sed inquirenda eatenus nomina,quate ius in rerum nos perducunt cognitionem, A ad illustriorem eoru quae dicimus significationem conducunt, manifeste libr. secundi prognosticorum,comm .d .in eum scribens modu testatur Galenus,Assidue in animo habeas, inquit, eatenus D studendum esse nominibus, quatenus ad apertiorem eorum quae narramus significa- v tionem ex illis iuuari possis. Reliquum vero tempus superuacuum existimabis , ad stu-αγ dium meliorum rerum accommodans.Vnice itaque curandum erit omnibus,quem admodum bibro primo thera. meth. cap .s. Galenus monet,ut singulis rebus sua acco-
D modentur nomina, sic enim dilucida doctrina, atque a sophismatis,quit homonymia D parit,libera efficitur. Id quod exemplo principii hoc loco Galenus monstra quod bi fariam usurparunt medici. Primum pro primo insultu,& indivisibili primae accestio-Pii ip ες P nis parte. Atque in ea quidem significatione principium non est nisi nunc quod caret 'μεμ' ' latitudine. Hoc est, praecise hoc momentum,seu ipse articulus,in quo primum invadit morbus. Secundd vero pro aliquo tepore quod latius est, hoc est,pro principio morbi quod latitudinem obtinet. Et in eo significatu principium sisni Mat nunc quod latitudine habet, hoc est,tepus primum morbi quod in certa latitudine cosistit Quod Galenus hoc loco iis plane verbis significare voluit: ρ, sic enim, Sinon legendus Eh; ebdεi iudico ἐπ' αυτου παλιμ τὸ Mi hoc est, quod rursus in ipso nunc est. Non est au-Giaeeu, emaeu- tem in nunc quod indivisibile est, it latitudine caret, sed in eo quod latu est. proinde in xu - quum dicimus nunc est principium morbi,no aliud significare volumus,quam quum
dicimus nunc est hyems, aut aestas,aut ver,aut autumnus. Per nunc enim non tempus
indivisibile,sed id totum spatium temporis quod hyemem vocare solemus intelligi mus .Eodem sanῆ modo in morbis ea loquendi ratione significamus totum hoc tem pus latum, quod concoctionis signis definitur. Et in ea quidem significatione passim ab Hippocrate principii vox est usurpata. Nam in nullo suorum monumentorum loco Hippocrates principium vocavit primum illum M indivisibilem, seu latitudine carentem insultum Id quod aliquot ex eo autore productis aphorismis Galenus hoc loco luculenter ostendit. Nam in secundo Epidemiorum libro,sectione prima, ubi ait: si Circa principia morborum considerandum,an statim floret:manifestum est eum per principium non intellexisse primum illum exquisite & latitudine carentem insultum,
alias morbus uno Se eodem temporis momento utrunque tempus, principium nimirum lc vigorem obtineret,quod tamen fieri non potest Item neque sectione secunda aphoris. 29.ubi inquit. Incipietibus morbis,siquid moueduvidetur move &c. principium tale intelligere potui utpote in quo propter eius celeritatem quicquam moliri
410쪽
insultu locutus sit:quum in eo temporis momento facies talis consistere nequeat, sed opus est aliquo longiore temporis spatio in quo talis appareat facies. Eodem sane pacto,quum sectione prima aph.vicesimo quarto,scriptum reliquit.In acutis morbis raro, it in principiis purgantibus medicamentis utendum:non primum insultum,ut in is quo non liceat ob eius breuitatem porrigere purgans medicamentum, sed id potius se principium quod in latitudinem extenditur manifeste demonstrauit. Multo autem magis id principium videtur insinuasse sectione secunda sephorism.3o.dum ait. Circa principia Si fines omnia imbecilliora sunt, circa vigores vero sortiora. am quomodo aliquid esse imbecillum,aut valida in temporis momento dici posset ξ igiturvi aliquod principiu quod latitudinem habeat iis intellexerit verbis necessum est. Hoc denique quod est in sectione quarta aphoriis vicesimosecundo,in quibuscunque mom is bis incipientibus atra bilis vel supra vel infra prodierit, ictale, & quod est in libro se- iscundo victus acut .morb.aphorism. quadragesimonono, ubi ita scribit.Hae vero si in D principiis apparuerint Ac.satis etiam propter causam iam expositam confirmant, Hippocratem non de principio in prima significatione,sed alera potius locutum esse. usquam autem clarius se de tali principio non esse locutum Hippocrates monstrauit, quam in proposito nunc nobis Hippocratis aphorismo primae sectionis duodecimo, ubi ait. Veluti in pleuriticis,si sputum statim incipiente morbo superueniat,illum abbreuiat. Nam non intelligere ipsum hoc loci primum exquisit8 insultum per principium duplici ratione ostenditur Primum quod rerum naturano permittat ut statim' in primo insultu pleuritidis sputum appareat,neque enim fieri potest ut in hoc temporis momento,quod δ morbo resudasset per sputum eiiceretur. Secundo, quod sputum hoc,quod in primo statim insultu morbi appareret, inter superuenientia connumerare haud potuisset,quum ab iis quae simul cum morbo inuadat nihil differret. Differre autem haec duo inter se hinc fit manifestum quod illa quae una inuadunt
inter se,& cum uniuerso morbo principium obtinent. Quae autem superueniunt i- aessipetue nime,utpote quorum quaedam statim primo die,atqui non cum morbo simul: quaeda iuuM.
in secunda, quaedam vero tertia A quarta, quaedam quum iam longios progressus est morbus.E quibus omnibusSole clarius fit,Ηippocratem nusquam in suis monumeris principium in prima significatione, hoc est, pro primo exquisite morbi insultu, usurpasse.
C A p v T V II Rincipium vero latiturinem obtinens conmuni quadam , m ea
quidem pro ta ima attane,quaeque nihil arti cetosi habet ,pn- quod tama accessone complectitur.Hinc est quod quaedam pratinus quum
incipiant, vigorem accepisse dicuntur et quemadmodum in primo Didemiorum testatur libro, ubi inquit. Statim enim incipiens co tinua quibusdamfloret ac viget. Vox enim iacipiens nunc non dicta inde morbi tempore,alioqiun es p aret quod dici sorere vigere sed de tempore videlicet quod a principio exquRte primo inque ad tertium, ut plurimum, diem ex tenditur. Omnino enim haec febris v&principium hocprimum,m latitudine d Eitutum absiluerit, atquesubinde bo acto increuerit, proprium assumit vigorem : haec quidem in prima protinus die , illa vero in secunda . Nequa
quam tamen fiatim ab insiliu primae accesimis aliqua febris in iugore esse potin Uerum si in prima die, siue in secunda vigorem nacta,hinc inque ad