장음표시 사용
101쪽
gantes, er autore uitae morti traderes: quod ipse eueturu olim praescius uaticinatus est Esatas,uidelicet ut
christus, iem lex seruatorem promiserat,illis ob in/credulitatem fieret occasio mine, atque idem lapis,
qui pijs erat futurus solido tutos praesidio, istis uenteretur in perniciem,dum in illum malunt impingere reluctantes, quam in eo conquiescere credentes. Sie
enim apud ProphetamJoquitur deus christi pater: Ecce pono in Sion lapidem in quem impingant, ersaxum in quod incurrant. caeterum quisquis credide rit in eum,non erubescet, sua frustratus siducia.' CAPvΤ DECIMUM. FRatres,haec ingenti cim animi dolore sequor, propterea quod illis ex animo bene uolosi que am pereuntibus succurrere.Nunc, quod unu possum, in quotidianis precibus meis, quibus deum follicitare soleo,precor ut resipiscant aliquando,neque semper in hac caecitate perdurent. Non possum excusare illo/rum incredulitate, sed tame aliquid utcunq; praetexi potest illoru peccato. Non seunt omnino a deo alieni, ueluti gentes,quo magis optarim, ut quod aliqua ex
parte coeperut habere,perficiatur: π cuius umbrari aliquandiu circuntulerunt,eius nunc assequantur ueritatem. Quamvis enim ad summam impietatem prolapsi, dominum omnis gloriae fontem crucifixerunt tumen hoc illis tribuo,nec inficias eo, ductitur aliquρ
studio celoque dei,sed absqb iudicio. Non omnino σ
102쪽
rant in fcctu pietatis, sed uehementer errant in de. Sed no secἄie . Praestabat qualecunq; religionis habere studo dum scientium,quam nullum omnino habere, cir merebantur, ut
habentibus apponeretur aliquid, nisi sic pertinaciter inhaererent rudimentis pietatis, ut ueram pietatem reqciant,sic premerent . urgerent umbras ac simulacra ueritatis,ut ipsum ueritatis fontem aspernentur. Etenim dum legem Mosaicam sedula quidem, sed tarmen inscite tuentur ac retinet,prorsus a tota lem excidunt cum eo pugnantes, cuius gratia lex erat lactis tuta. Mam sabbatum,circuncisio, discrimina ciboru, fuga cadauerum, ieiunia, festi dies, hoc conseιlio fueIrant ad tempus inllitus ut his ceu rudimentis ad ueram iusticium praeluderent, ex ab humana quadarulasticia proficerent ad iusticiam dessummam atque perfectam. Non conuenit autem,amore studi's eius quod alterius melioris rei gratia fuerat adhibitum, aspernari ac reiicere id , cuius unius causa caetera omnia adhibebuntur. At Iudaei cum publicata iam dei iusticia debuerinthumanῶ relinquere iusticiam,primpostere faciunt,sic pristinain illam er tim pestistin
ram,etiam non modo superuacanea iusticiam defen/dentes,ac propugnantes, ut dei iusticiam nolint agnoscere, ac suis freti ceremoni js, repugnent Euangelio
ricti, cui per fidem bubmitti oportuitsi uere iusti
vellent esse. Oportet enim imaginari ceu geminam ii, picum,alterailrcumue autor fuerit Moses,alteram tu
103쪽
Omni credenti ius autor sit Christus. Illa constat ceremoni js,altera constat fide Cy obedientia. Ac prior illa ceu rudime itum est er initiκ posterioris,perinde ut truncus initatium est aliquod futurae statuae, alit; anguinis coetu lumoturi animatis. Stultisιmsi autem sit, ubi ad id quod perfectum en perveneris,rudimentu inhaerere. Sed totius Mosaicae legis per se rudis, ex invalidae, perfectio christus est, ad cosequendam ueram iutraciam ion per circuncisonem ed per fidem. Atq; hic aditus ad iusticiam non Iudaeis solum patet,sed cuicuque credenti. Vtriusq; iusticiae imaginem Moses ipse depinxit. qam temporarium illam iusticiam, quae iuceremoniis ad certu modo tempus serua dissita erat, describit in Leuitico, dicens: Cust odite leges meis, atque iudicia: quae qui fecerit homo,uiuet in eis. Porro ueram Cr perennem iusticium,quam uia fides i. uae consequimur per Christum,describit libro Deuteronomii, cum ait Ne dixeris in corde tuo, Quis as e dit in coelum' Nam id est christum e coelo detrahere, Aut ne quis dicat, quis descendit in ab sum terrae nam id fuerit chris uin a mortuis reuocare. Neliter horum credere uidetur, cum experimentum flagitet. At qui oncere credit, huic certius persuasum est,eut ullum praeterea desideret documentum, chrictumer olim descendisse de coelo, Cr nunc sedere in coelis, ad dexteram patris, etiam si rursus utrunque non exhibeat oculis. Item christam 'en ste ad inferos,
104쪽
er ab inferta reversum , revixisse, licet nihil horum iteret sensibiis humanis. Hae emel esse facta sat est. Superest ut ijs qui uiderunt eredamus. Atque id non ἡ longinquo petendum est. V iderunt haec Iudaei et uo Prope est
crediderunt. Audierunt qui non uiderunt, cir credide uerbum istrant. Nec id tacet scriptura, quae mox seub ci prope ore tuo. est quod dicimus,nimirum in ore ruo, et in corde tuo.
Quis iste formo est, de quo loquitur scripturae s Ni/mirum sermo eua in iij, quod nos huius iusticis prae/cones praedicamus, praesente adfert salutem. Tu tun. tum animu per fidem accommoda. Quomodo autem est in ore es quomodo in corde s Si ore tuo confiteriaris er agnoscas domin m Iesum, atque idem ex anismo uereque credideris, quod deus eum resuscitarit a mortuis,ut nos cum illo a uitijs rediuiui, posthac iu/ corde credi Macenter uiuamus, aluus eris. Nam corde quide cine, tur ad iustiditur,que ianua est ad iusticium. Caeter quonia glo/ Cia n. rium debemus Christo, non fatis est animo tenere fi/dem, nisi quoties res po)lulat, er ore cofitearis eum,
ad perfectam salutem consequendam. Videtis sum. mῶ hui s negocij no aceremoniis penderesed i fide Quod er Esaias tes utur cum ait de christor Quicunque crediderit in eum,non pudefiet Cum ait, quicunque,ub anc tollit omne discrimen Iudei er Grari s cum ait, crediderit, non autem ait circuncisus
105쪽
IN EPISTOLAM PAVin ADNam ide do
Αnuunelautium bonanis omni esse potest. Ac deus is esἷ, non tantum dominus fit Iudaeoru sed ex aequo omniκ,cuius benefcentia non fit tam angustis circunscribeda terminis, ut ad solos Hebraeos porrecta,mox exbauriatur, imo immensa est illius bonitus exuberans atq; exundans, non in unam aut alteram gentemsed in omnes cuiuscuius nationis populos, modo Bncera fiducia numi/nis opem ipsius implorent. Affirmat hoc ipsum pro/pheta Micheas: Omnis,inquiens,quicunq; inuocaue rit nomen domini, sesuus erit. Nullum hominu genus
excipit sermo propheticus. Quisquis fidenti animo
inuocaueri salute cosequetur siue Iudaeus,sfue Grae cussiae B arbarus. Atq; e diuers; quicunq; non inuo cauerit,peribit. Nullus autem inuocat eum, aut opomimplorat ab eo,cui no fidit. Sed qui fident ei, de quo nihil audierinis Rursum quomodo audi'.nfisit qui praedicet ignotum es Qui praedicabunt autem aposto/i uis misyι sint ab eo,cum est Euangelium s .equbbus idem meminit Esaias, cum inquit. Quam decoripedes euangelieantium pacem,euangelieantium bo nas Auditis quid iubeantur praedicare christi praeco/nes,non circvncillionem Er sabbati mos , sed pacem, que nos mutua charitate in christo conglutinet, crea bona quae femp bona sint,quia siuapte natura bona sunt. cu igitur nihil sit praetermissum ab eo qui mortaleis omnes ad falutem inuitat, nullis gentium non βια praedicatum Euatigia in ion Instesdame credul
106쪽
euangesto. Atque ita futurum, idem praedixit Esaias, ita loquens ub apostolorum persona. Domine quis credidit sermonibus nostris es Siquide-inter gentes perpauci credunt euangesiosi cum qs qui no crotat, c5ferantur. Colligamus igitur rerum, quas diximως, summam. Si inuocatio affert salute, nec inuocat qui diffidit,nimirum fides in primis exigitur,non circu/ Ergo fides cibis. Porro fides concipitur in animo,non per expe exaudit riments,sed per apostolorum praedicationem, hoc est non per oculos concipitur, sed per aures, per quas in animum Obedientem transfunditur euangelium Christi. CE igitur iam per uniuersum orbe eluxerit euam Nunqdistat gelis fulgor, em innotuerit christi nomen, quid sibi Ano cognouul quod tam pauci Iudaeorum credunts An habent uitiquo se ex sient, quod de chricto nihil audierat I molam impletum cernimus, quod praedixerat David. Iuomnem terram exivit fonus eorum, Er in fines orbis terrae uerba eorum. Ergo cum olim tot prophetarum oraculis sit christus promissus, cum nunc palam in omni natione,per apostolos testes idoneos praedica tus,num Iudaei praetexere possunt,quod christum ne/sciantesimo uiderut lucem,sed malicia excaecauit ocistos eorum Audierunt Ganget tu,sed liuor obsepsit aureis illorum. Malunt enim gentibus ad salutem uoca tis inuidere,quini fidem illorum imitari. Atque hoe etiam iamque ,videlicet Iudaeos reiecturos esse sermog 3 nem euau
107쪽
nem euangelij, cir genis recepturas, a Nine simul erab praedictsi est, quoru prior Moses libro Deu/teronomi j incantico, sic facit loquontem domini , olfensum incredulitate Iudaeorum. Ego uos ad aemu landum prouocabo pergentem contemptissimi, quae hactenus prae uobis non sit habita pro grnte, Cr cum ipsi uideamini uobis sapere ,irritabo uos per gentem uestro iudicio stultam ac brutam, quo magis uos sti mutet animi liuor. Ac Mosen sequutus Esaias, nihils Esdias dute veritas testarur aperte, dro gratiorem fuisse gentium audet de du ob dientiam,quam Iudaeorum pertinaciam. Sic enim eis. persona Christi,inuentus sum a non quaerentibus me, palim apparui his,qui de me non interroga/bant.Tam magis cum fidei testinnonium praebet gentibus. caeterum aduersus Israeliticum populum, q emugis oportebat amplecti fidem ellanulicam , quid continentersubiecit idem Gaius Toto, inquit, die
expandi manus meus ad populum incredulum. Misii prophetas, cos trucidarunt,ipse tot miraculis aeditis illos prouocau pro gratia dixerunt, daemonitis hasbe er praesidi s Beelzebub principis daemoniorum 'cit ista. Humilitatem despexerunt, Virtutem impissxut interpretati. cAPUT UNDECIMUM.
SE Vorsum haec quae diximus, tendunt f An huut doceam gentes ob fidem adoptatas a deo, cursante
108쪽
ante ab illo essent alienae, contra populu prius adeo selectum, nunc ob incredulitatem prorpus esse retradi Nequaquam, nam minime consienta rem est,
deo nunc prorsus reiectum esse populum, gem hactenus ut selectum ac peculiariter suum, libenter agno uit. Etenim si gentem totam repuli siet deus, ipse nou predicarem Christum, quandoquidem genere uerus sum Israelita, oriundus exstirpe Abrabe, pertinens ad tribum Beniaminicam. Cumq; ipse non recto legis
studio prius persequerer pios, adscitus sum ad inu
nus euanulicum. Certe non fugit vos quod Iehitur u bro Regum tercio, ubi Helias .pphcta deum allapse rur, querens er incusans Iudaeos impietatis. Domi ne, inquit,prophetas tuos occiderunt, altaria tua subverter ni,atq; era relictus sum solus, er infiditantur vitae meae. Post tam impium incredulitatem,merito uidebatur deus prorsus abiecturus πntem, ceu deploratam. Sed tamen quid diuinitus responsum ess Helιες Reliqua feci mihi septem milia uiror qui no curua verunt unua coram idolo Baal. Quod ieitur tum accidit, ut non in tota deus abiiceret popuIμ , sed ex meimp s, aliquem numersi sibi faceret reliquum, ident
nunc usu uenit.Neque enim deus uniuersam I udaeorsivntem passus est aliendri.lues reliquum omne mortalium genus passus est suis immori uitijs, Licet ex utroque numero pauci credant, prae bis qui credere recusanti sed tamen aliquot deus sua benigniate ferig q. uauit
109쪽
M it,non quod generis sint Iudesci, non quod Moγ si legem seruarint , sed quod bos deus elegerit e mulitis, quibus sum munificentiam ex gratiam imparibret. Id se munificentiae est, non meriti, iam non im puteturfactis. Nam quod factis rependitur, merces munificentia. Quod ultro defertur immerentibus, id demum est beneficium. Quod si supput αt r operum merita iam beneficium desinit ese bene/ficium , o in praemii uocabulum abit. Quid igitur enit f Nempe quod fraeliticus populus legis fdu
cia qMaerebat, ob incredulitatem non est conseqμμtus, is fodum consequuti sunt , quino ad circunctionem, sed ad electionem pertinent. Ceteris uero nihil profu/it circuncisio, aut legis obseruatis , scd malicia sunt excaecati, ut nec uisis tot prodigiis, fidem habue /rint, oculis corporeis cernentes christum tam diu expectatum, oculis animi non uidentes. Atque id quos
futurum praedixerat Esaias, quod nunc sectum uide/mus, ac dolemus. Etenim quia stiritum illum sanctu ac lenem Christi reiecerunt, idcirco deus immisit ibiis spiritum asperum ac spinosium, Crintractabilem,
ut quod oculis cernunt,tame perinde negent,quasi nouideant quod auribus audiunt, tamen non magis cosmoueat, quam si non audiant. Tales olim erunt pro
phetis, tales fuerunt m se Chricto, tales o in hunc usque diem sunt euangelii praeconibus. Vidit haec σ Dauid oculis propheticis, ac dignum tanta per/tinacu
110쪽
Enacia aduersus coeleste numen, exitium imminerexsticinatur. Μαμ, seorum uertatur illis iulaqueum ,in captionem, Cr in ruincm, atque in pae nam lictis debitum, obscurentur oculi eorum, ne ui deant, o dorsa eorum semper incurua. Ogandoq idem ijs quae apposita sunt , 'gi noluerunt, qllaeque oculis cir auribus exhibita sunt,auersati sunt, nec cu/rarunt,ut erems is coetu oculis, agnoscerent conditoris erga se benignitatem,sed humili legis literae albi xi isti unisullimia, pomantur aeterna, tempora ri s rebus addicti. circunferunt Μογsi libros,nec eos intelligunt. I gunt prophetas, Er ab ijs promissium neganti sed quorsum haec, inquiet aliquis es Excaecati sun capti sun incuruatisiunt,obsurduerui. sed num iaita lapsi sunt,ut prorsius conciderint, nulla resurgen/ se diste reliqua Bona uerba. Ivio lapsus hie ad tempus of tiderunt incidit, ex uobis feliciter incidit, quandoquidem illo, sigor tirum lapsus occasio fuit,ut uos ad salutem asciscere mini, ut uicissim Iudei gentium exemplo, uel in sinenludi ad pietatis uerae studium perpellantur, o sicut illorum a Christo defectio gentibus ad christum uesniendi uiam aperuit,ita uectra sides Iudaeos extimu/let aliquando uel aemulatione quadam ad credendi .
Quod si lapsus illorum per occasionem sic profuit, ut Iudaeoru defectio non solum nihil attulerit disten/d sed sides in multo plures fit propagata, dum pau