장음표시 사용
91쪽
certus sum enim, quia vcs mori.
Veritatem dico in christo uo men
CALe, ussis malorum infustibus labefactabimur ab iblo redamando. Sed adhuc uulgaria dat ut comemoraui: dicam etiam audentius quiddam, sed quod mi hi certissimum maximos persuasum habeam. Magis erant formidanda pericula,quae poterant ab inuisibilibus substanti s proficisci, π mente etiam oppugna
re, non modo Corpus, quo semel contempto, non ter/rent illius discrimina. Nec hinc vero ea quod metuamus, qVando nes angelus ullus gregarius, quouis tamen homine potentior, neque inter angelos praecipgus quisquam, quod genus Virtutes uoca nec ullasubibmitas nec ulla profunditas,hoc est, siue e sublimi impetant,serae ex imosiue honesti specie, siue diuersa,noque instantia, neq; futura, sine presens intentetur di/scrimensiue in futurum uitam:quid multis es etiamsi quid praeterea sit usqua in rebus creatis,fiue uisibile, siue inuisibile,quantuuis potens er eo icax, haud ismen poterit nos distrabere a charitate, qua conglutinamur deo,per Iesum christum filium illius, domum
AD quem utinam ex Iudaei omnes sest converatant,Mose suo relicto, qui nuc sibi persuadit satis esse ad consequendam salutem, quod filii sint rubrahae, quod legem teneant olim a dco datum,cum horum nihil profuturust nis per fidem se dignos prinbeant.qui trophantur ac diligantur a deo. V erum a
92쪽
ROMANOs PARA PHRAIIS 3bis pertinaciter rehcitur christus lene ymissus, que
gentes recipiunt. Neque uero hoc dixerim odio gen/tis meae, licet mihi ubicue infestae. Quod res est lo
quar, teste Christo omniu coucio, neque quicquam . mentiariteste inibi mea conficientia, cuius autor o
inspector est spiritus sanctus.Maiorem in modsi oramum meu discruciat, iugis dolore conficit, quorun/dam suapte culps pereutium interitus. Adeo non odi Iudaeos,ut optarim si qua liceat, meo ipssius exitio iblorum salutem redimere, neq; recusemi fel chmsto rei ci, modo omnes quibus gentis ac generis eo Patione iunctus sum, mecum item sorientur in si de christi, ficut genere sunt fraelitae,ita cognitio Quom adone ueri,uere sint Israelitae, quos omniu maxime con/ ptio est hi ueniebat eum amplecti, quem lex promiserat, cum oram dei, ea sit natio , quam olim deus a ceteris secretam sibi
pecsIiariter delegerit, ac cxteras gentes ceu pro no ibis habens, hanc unam uelliti germanos uerosque
filios fouerit, cunque penes hanc fit gloria , digni/tasque praecipua, quod spretis sim alacris, deum ne
rum coluerint. Penes hunc a deo conditae legis autoritas, ac praerogativa. Penes hanc pacta foeder que eum deo inita. Prere hanc cultus ritusquC DCroru, A. iuxta dei praescriptum. Penes hanc vatum oracula, multis ante seculis christum uenturum, Cr hanc de
qua paulo ante gloriabar, felicitatem pollicita. ει amissis. Qui genus ducunt ab inclatis illis, ac deo gratissDf q. mis
93쪽
mis gentis nostrae luminibus er autoribus, Abraham Isaac, Iacob, riis , ex quorum stirpe christus ipsienasci dignatus est iecundum carnem, ut hac rte parte iam illi, uelint nolint, propinqui cognatique sint Qui estD, ἰφηge praestantior est patribus illic per omnia titidisse Menditant. Siquidem illi,qunatum,' uis pij fuerunt, nibit aliud tamen, quam homines fuerunt. /At chrictus sic est homo, ut idem . deus fit, non huius aut illius gentis peculiaris, sed uniuersorum deus praesidens omnibus, cui soli debetur
Non autem is Omne aeu m, Amen. Neq- tamen tantum ua/
quod exei γ istorum impietas, ut ideo non praestet deus, quod derit uerbis prophetaru oraculis se praestaturum promisit. P opudet. lo Israelitico, ac posteris Abrahae promissa fuit ista felicitus,uerum non quibuslibet, ted iis modo, qui uere essent horum posteri. Neque enim omnes, qμigenus Non enim ducunt ab Israele,ueri sunt Israelitae, sed qui fidei roo ης. qt . bore fortes sunt, inuicti aduersus huius mundi iu/ζX circμος, comoda, quibus deus explorat animi nostri pietate, si*ης- in hos competit cognomen Israeliis.'qμυcunque ex Abrahae sanguine sunt orti, continuo fili sunt Abrahae,ut promissionis hereditatem sibi uindi. centsed qui fidem Abrahae referunt, per qua ille nimruit hanc in posteros exhibendam felicitatem. Ac uide, si non id palam aperiat dei promittentis sera m is q/ tuo. in Isaae inquit uocabitur tibi semen. Seminimi μ re subraham promissum infore , ut per illud celebrcibum hoc est
94쪽
esent Diuersae nationes.At no uult quosvis Abrahae posteros in feminis uenire appellationem,nis fuit in
is siqui est Dei filius, christi opum mit. Isaac
nor iuxta comunem natiuitatis rationem aeditus est,
uerum ex patre effoeto quidem,sed sidete deo, ex anuitem effeta. Hunc igitur dei uirtus er patris fides ge Non qui 'nuit uerius quam caro. Quid igitur sibi uult, quod Iij caminait,Ιn Isaac vocabitur tibi semen,ns: ut palam explicaret,non quoslibet iuxta curae natos ex Abraham,
esse continuo filios dei, er per hoc haeredes promise foram,sed quibus ador fides, per quam Abraham dei promissum promeruit, hos demum pertinere ad Iramen Abrahae. Quod si deus hac forma promisisset, quicunque nati fuerint ex te, ad hos pertinebit mea promisisto, iure sibi uindicarent hanc gloriam, quia
cunque ad progeniem Abrahae pertinerent, iuxta sanguinis cognationem. Nunc cum dixerit, Secun dum hoc tempus ueniam, er erit sarae filius, unicum
eum j fidei filium designauit, quem sua uoluntate
deus ad hoc delegise non ex commendatione circuncibionis, cum nondum esset natus,sed ob meritum pa/ternae fidei. Abrubae postea natis sit liberi ex alijs uxoribus,s' tamen solius Isaac nomine .pinissa est Abra Non solambae benedictio. Quod in Isaac euenit, caeteris Abra aute illa,sed be liberis,idem euenit in Iacob Esau. Si corporum Er Rebecca sola cognatione,benedictionis huius hereditus obummret,magis ad Esau maiorem natu pertinebat,quam
95쪽
ad Iacob. Isaac pater erat amborum communis, morer eadem ambos unico mariti congressu concepit ιν misi intra matris uterum gestati untsimul in lucenaediti, Cr tamen alterum agnouit deus ceu partum lis gitimum,altem ceu nothum abdicauit, dicens: Iacob
dilexi, au autem odio habui. Ovae res igitur discreuit hos geminos' Non carnalis propinquitas, non issis obseruatis,non circuncisio. Siquidem de nondum natis, priusquim omnino quicquam egissent, uel iu/xta legem,uel aduersus legem, dictum est, Maior ferauiet minori. Cur ita uisum est deo,aut quid nobis hoc
ut secundκ Iacto declaratum esse uoluit f Opid aliud, quam ne eleisione Si quis circunctisonis aut legis fiducia ius huius pro,
positum dei missi sibi uindicet,nisi talem se fide praebeat ut inter
maneret. electos habeatur, ac talis sit, qualis fuit Isaac er Idaeobf Quandoquidem electio dei filios Acit Abrahae,
non .ppinquitas. Quod βι deus Iudaeos reiicit mauersatur,quemadmodum olim auersatus est Esau, nihil
profuerit ex Abrahae stirpe deseedissee. Rurs s si gemtes fidei merito asciscat deus ad hanc haereditate, ne qua* obfuerit,nihil essec csi Abraham affinitatis carnalis,cum eas agnoscat deus in filiorum ius adoptii Fruquid i V tas. N ec est quod haec quae diximus,quisquam impinquitas apud eo detorqueat,quasi iam culpa no sit penes homines, eum. sed penes deum, qui nihil comeritos aut promeritos profva libidine reqciat aut asciscat. Absit ut eiusm)ri cogitatio subeat animu cuiusquam, nes sic inteppretet
96쪽
N O M. I OL PAR APHRASIS. pretetur quod in Exodo MLo si loquitur deus, Miseere Ior, cuicunque miseror, π c5miserabo quec ni c3 iamferri λεώθ non sit uolentis aut currentis D δμutem,ped inferentis dei. Ogandoquide frustra cu
pimus, rustra adnitimur, nisi deus uolens nos attra xeri attrahit autem, quos illi uisum est, etiam nihil promeritos, o re cit nihil comeritos. Imo nonnihil
est in uolutate conatus nostro situm, licet hoc ita sit exiguum ,ut ad dei gratuitam beneficetiam nihil esse iui utur.' Iemo damnatur,nisi sua culpa: nemo perivatur, nibi dei beneficio, eo dignatur quos uult, sed ita,ut sit de quo gratias agas,non sit quod queraris.
Nes enim deus indurat animos hominu, quo minus credant ouangelio christ sed eorum pertinacia, qui suapte malicia recusant credere, abutitur ad illustra iam benefici sui magnitudinem, ac declarandam po/tentiae sue gloriam. Sic enim accipiendum, quod in Exodo dictum est Pharaoni: In hoc ipsum excitaui Dicit enim te,ut ostendam in te uirtutem,'praedicetur nomen scriptμ meum in uniuersa terra. Ex huiusmodi dictis ansam Pharaonia arripit impius er dicit: Si cuicunq; uult miseretur,er quemcunq; uult,indurat,quid est,in quo nos incubet posteas mando uoluntati illius resisZi non potnt,
sibi imputet, non nobis,si peccemus. Sed audi nunc contra. Voluntati dei nemo ressistit, uerum illius uo ιμπtas non est tibi causa exiiij. Necsic induravit cor pharaonis, ut ipse pertinaciam immuteretIed LMm
97쪽
nosset arrogantiam oranni subito dignam exitis,tomen paulatim ingrauescentibus supplici s in cu usui Wt,quibus ille corrigi potuisset, ni ipsius malicia obi
titillet. Verum diuina lenitas impiam mentem mogis exacerbabat. Huius igitur malum, deus insudao bomo tu uertit gloriam. Plura poteram pro deo respondere, quis es, qui sed odit deus omnem arrogantiam. Quid autem arrorespondeas gantius,qssim hominem, quo nihil abiectius, cu deo
deo. disceptare,velut ex equo contendentem s Quis enim
ferret,si luteum uas cu fgulo suoaexpostulet,dicat :cur mesic furistis Q d lutum est in manu figuli,
hoc omnes sumus in manu dei. Ille fingit quodcuns animo suo collibuit, aliud uti in sordidos usus, aliut in honestos producens. Quocunque iudicio id facit, suo tiare fructi figulus, nec conuenit lutum consili ra
tionem ab illo exigere. Longe uilior est homo collatus cum deo,quam argilla collata cum homine figu/lo. Si prodigiosae sit arrogantis,lutum argutari cum fgulo, quanto maioris arrogantiae est, hominem de
consiliis dei disceptare es quae tanto supra nos funi, ut uix umbram aut somnium possimus assequis Incupe credere, ex desine disceptare, atque ita citius intelliges Et figulus errare potest, deus non potest. Illui tibi fatis est,credere, deum cum sit omnipotens, po se quicquid uultsed eundran cum fit optimus,no uel nisi quod optimum est. Nes culpari debet,cti nostris malis bene utitur. Imo hoc ipsum summae bonita,
98쪽
est argumentum,quod aliena mala uertat in bonum. or si dem Deus non finxit te uas immundum. Tu teipsum con/ uoles osten
sturcasti,inlabonestis usibus addixisti. Posthaec,si dere iramisisse pro sua sapientia tuo malo abutitur ad salutemptor fui, nominis gloriam, nihil est hinc tibi quod queraris. Tu tuae maliciae iustas poenas luis, pq tuo
exemplo cautiores redduntgr, Ex alacrius aguntgratias, dum ex tua caecitate, tuos exitio magis agno
scunt,quantum debeant diuinae beneficentiae. Non ha/bebat Pharao quod incusaret deum, suapte malicia subuersus est, cir tame huius malicia gloriam dei illustrauit apud Hebraeos. Quid uero sit quod incusent, sustinuit iussi usic item deus,ut olim distulit exitium Pharaonis, multa patiudia multas lenitate sustinet ac tolerat incredulos ac tia.
pertinaces Iudaeos,ceu Ussa merita, quae mox corin/gantur, quo magis euidens fui omnibus,illos esse existis dignos qui tot modis prouocati,corrigi non qVe/c t,simule ut illorum supplicio caeteri metuant desiomnipotentem, quem non oportet sine fine peccando, ad certam iram provocare, uti copiosius ostendat gloriae suae magnitudinem erga pios,quos prius uasa immunda purg it, cir bonectis Uibus consecrauit: non ex circuncisionis aut legis, sed ex sidet merito, cuius unius comendatione asciti sunt ad hoc honoris Asciti sunt autem,non solum ex Iudaeis, ueluti nos, ue Quos π us metiam ex gentibus. Quandoquidem hic non nati. cauit noso Ritas ta dei delectus facit haeredes. Nes mirari de. Ium ex Iu/bent diis.
99쪽
bent Iudaei,gentes antehac prophanas, deo sietnas,nuc adoptari in numerum filiorum dei,cum igiolim ob commissu sua in deum,streti reiectis, G llei lut abdicati, tamen postea resipiscentes er emendati, recepti sint ingratiam lenitate clevientia, diuina. Testatur hoc ipsorum propheta Osee,dicens: Voccabo non plebem, plebem meam :σ non dilectam, di tractam Cr misericordiam non consequutam, misericordiam cosequutum futurum s est,ut in eo loco in quo prius dicebatur: uos non estis plebs mea,ibi uocentur
flij dei. cur damnant in alijs,quod in se sunt expera
cur non potius cauent,ne rurseum stant sua culpa, Iolim fuerunt cur inuident 's, quos posunt imitari, nisi mallent contondere,quὸm obedires Ortod si maxi/ma pars hominum sua pertinacia perit, tame bis pascis qui crediderint,pres abit deus quicquid omnibus si fuerit ημ est promissum. Neq; deerunt unquam huius redit merus silio/ tis successores Non dissimulauit hoc Esaiaue,sed clararum II eL uoce testatur, predicans de populo Israelitico. S i fuerit,inquit,numerus filiorum par numero arenarlim,
que sunt in marino littore, siq- tam multi suo uitiorreant,tamen aliqui supererunt scinper, qui fide s l isant. Nulla quamlibet ingens turba docidentium, dei promisium irritabit. Fallere fidem in promissis σξρminum. At deus est is, qui quicquid dixit, plene prppe CT quidem compendis,non dolosed uere iuste Propterea quod quemadmodum idem dixit Esaias
100쪽
ermonem in compendium contractum faciet domia Verbllis nus super terram.Rursus idem superuta testatur: Nisi columnias . dominus Sabaoth reliquisset nobis semensicut Sodoma Actifuissemus, neque focus quam Gomorra fuisses
mus habiti. Proinde licet desciscant a christa Iudaei pleris, non sinet christus intermori germanu acie aegitimumfomen Abrahae. Η ec ita clim habeant, quid dicemus biimirum id quod res est, quod gentes que Quod gelas videbantur a iusticia alienae, legalibus ceremo/ quae non fe/n s immunequeram tamen assequuta sunt iusticiam: ctas anauriun3 enim Iudaicam,quae rebus corporeis constans,im sticiam. bram quandam modo iusticiae praeseserebar ed salutarem efficacenis iusticiam, quae Contingit non ijs,
qui sibi placent operibus legalibus,sed qui se per fide simplicem deo submittui, deduntq;.Ediuerso populus
Iu deorum, dum lacticis legem iuxta carnem sectatur ac mox hus tenet,ad ueram loriciae legem no perurarit, uidelicet excidens i christo, in quem couscopum omnia legis Mosaice tendebant oracula. Dixerit ali quis,unde tam repetina rerum comutatio qui res sela'ex fide. in diuersum ex t. Nimirum quod dem auersatur elatos, sese impartit modestis ac siubmissis. Atq; idcirco gentes agnoscentes morbum suum, em sese deo sub/mittentes recepit, Iudaeos rursum erectos, si bis illio iusticis titulo plaudentes, fretos sabbatis, lotionibus, circucisione , atq- bis consimilibus obseruatiunculis, Dei iurii dediananaes recipere,reieci christu abne