장음표시 사용
111쪽
in unius gentis iaElara, tot nasiones lucrifecit chria Ito,quanto magis ditabitur mundus,cum uestra pleri, te prouocat iam Crea natio caeteris adiuutures Vos Vobis ei di/ cppello gentes, ut meos,quatralis seum gentium Apo co gentibus. 1 holus,licet genere Iudaeus. Onamuis uestra causa ni hil non Actam,tamen 1m is etiam adnitar illuctrareniuntias Apostolicum mihi commissum, er quὸin plarenos uenimn ad chribli societatem pellicere, posse
ctos christo dignos exhibere, si qua fieri possit, ut
hac ratione prouocem gentem meam, meam quidem affinitate generis, licet fide alienam, ad aemulandum pietate uestram, vel inuidia quapiam ac liuore, ut est zelo pum genus,atq; itas Ginctos non queam adducere, altem aliquot ex illis seruem. Etenim scio uos Sieni amis hoc ipsum optare,quod opto.Na1n si Iudaeorum reis fio eom re/ ctio rellirum mundum per occasionem recociliavit
conciliatio deo,quod dum illi excidunt a gratia, gentes ad gra/est mundi. tiam admisse sunt hoc of Is malum illoru bene cessit inudo, quanto plus boni fuerit, si qui nuc alieni sunt, per sidein assumantur uelut e mortuis rediuiui, ut timpleto fidelium numero, nihil iam superfit,nisi corpo Quod β deI rum resurrectio'Nes enim de uniuersa gente desto libatio san/ randum est ob quorundum impietatem. Si gentes scia est. religione aliene deo uocante, ad ueram religione abduci potuerunt, quid uelut ex ea gente ad Hem resocari,quae pios habuerit autores ac principes Imo m. gis est consentaneum, ut expijs nascantur pil,qμρi exordius
112쪽
exordium fere sapiant,quaecunq; hinc proficiscuturi Si fermentum sanctim est,oportet cir totum massaim haberi sancttam,quae fermento imbuta est. Et si radix arboris sanciti est, par ei' er ramos e radice probe Elas,esse sanctos.Iudaei generis ac stirpis autore habet Abraham,cuius fides deo probata est. Quid vetet poperos autoris sui fidem rcferres Quod si non sciunt, desinunt esse illius nepotes,non siccus ac ramus desinit radicis ali succo,s destingatur. Quod βι feri uide/mus,ut rami destinguntur e siua natiua arbore, in qua primum nati sunt,quanto minus mirum sit, Is destiugi contingat in alienum infitos arborem es Proinde si
uides Iudaeos esan Ela radice uere olivae natos ceu na tivos ramos, desta las, revulsosq; ob incredulitatem
a sua stirpe, sicut nihil illis profit radix te contra
cum ex oleastri radice prodieris,non natura, sed urae te ac uoluntate dei insitum oliue, o inter illius ru mos accitum cooptatumque: sic ut exemptus ab iu/stu fera stirpe, iam confors, particeps his fi/titis radicis aliene, cumq- rami nonulli in ea nati arbore recisi exarescant,te alieno seucco laetum ac frugiferum esse caue ne ob id tibi stulte placeas, ac ramos recisos Midias. Quodsi efferris animo,si insole*s, si intumescis,memineris, qae radix te portat, uo tu radicem . caue ne qua huiusmodi cogitatio tibi ueniat in mente, ut apud te dicas, fracti sunt rami natiui ut ego insererer. Non in tuam gratiam fracti sunt sed
113쪽
tamen consequutsi est, ut tu instrerem. Recte Mamen dicta, quod ructisun cum e radice sint natLVide uero quamobrem stacti sint, nimirum ob incredulitatem iacent illi er calcantur, tu stas in arbore fabciente fide. Noligaudere malis alienis, quin poeius illorim infelicitas te doceat modestiam, ex illorum calamitate disce, quid tibi sit metuendum,si similiter peccaueris. Etenim si uides, deum naturalibus ramunon pepercisse, nec tilis quicquam profuisse, quod ex sanctis patribus oriund ad populum deo peculis
rem pertineant,periculum est,ne tibi quos pariurus non sitsi illum amrogantia cir ingratitudine aliena ris.Ab illo ram casu diste,quid uites. T ua felicitu notibi cristas addat, sed diuinae in te bonitatis admo/neat. Est quod tibi gratularis, est unde deo gratias agas, non est quod insultos abiectis. Illi iure excijs V ide ergo sunt,tu praeter meritum institus. V truns in deo per/bonitate CT pende,bonitatem crseueritate, quarum alterato grafegeritatem. titudine doceat, altera superbiam ac supercillim dodoceat. Scueritatis exemplum proditu ob in Iudaeos,
qui a pristino statu prolapsi sunt in hanc cecitatem,
ut christum tot seculis expectatum, contumesi s insoctaentur. Benignitatis exemplam in te ipso expertus es,qui gratis ascitim sta ad tam eximiae felicitatis consortium, qge nec uneri prophano, nec uitae impis debebatur. Semel gratuito tibi condonata sint admist si uitae pristinae emel liuore numinis cooptatus es m
114쪽
mert filior , sed ita cooptatiu es, ut qui citra tuu meritum ascitus cs,tuapte culpa possis excidere. Auferet ab ingrato deus,quod gratis Iargitus est i beneficiu agnoueris, nisi munere diuino redis utaris. Ingratitudo tua perdet,ql bonitu illius donauit. Arrogantia perdet, quod obedientia lucrifecit. Quod ni caueris, rκrsum excideris ab olea, in quam insit Mes.Itidem π Iudae si mutarint id,quod illos alienata deo,nimir- incredulitate,denuo inserentκr, unde resecti sunt. Et eo reponet fides, unde deiecit incredu/litas. Nam si tu ex prophanis naim .pphanm,ceu desie Elas ex oleastro,praeter naturam insitus es oleae, qu citius fet,ut Iudii ex piis parentibus orni, redeane ad sui generis indole, er rursus inferantur native oleae, inde sesti fuerante Aperiam uobis statres arcanum Nola et uos quiddam,quod fortasseefflantio tegendi erat,nfι ue ignorare stra referret me loqui, uidelicet ne vobis arroganter mires m placeatis,quod Iudeis prelati uideamini. Incidit haec steria hoc.
cecitus in gentem Iudaicam sed nec in universam,nec in perpetuam. Complures er hinc agnoscini chrispum, cir ceteri tantister in sua caecitate persistent, donec gentium numerus fuerit expletus, quibus nunc Iudeorum lapsus aditum aperuit. Verum ubi uiderine
uniuersum orbem florere professione sidei christia.
ceptis ocglis tandem errore Au agnoscere, Cr intellis gent
115쪽
gent christum uerum esse Nesidiam. AtaFe ita totus Israeliticus populus ad salutem rejuvetur, quamliis
c ex parte degenerarit. Tum eum uere dignus erit
hoc cognomine, tam christim dein ac dei filiari oculis fidei cernere coeperit. Quod quo magis cre/datis,praedictim est hoc qgoque ab Esaia propheta. Vtrunque praedi lam esst, fore ut deciderent pre sit resipiscant,alterum videmus euenisse, atq; ipsa res fidem arrogat uaticinio alterum expessimus simili fide
euenturiam. Sic autem habet uaticinium: Veniet ex Sion, qui eripiet auertet impietatem ab Iacob, ta hoc illis ab me te tamentum, cum abflulcro pealita eo/rum.Pepigit olim deus foedus cum hac unte . id semisancitum, non sinet prorsus irritum fieri quorundam culpa, quist praebcnt promissis indignos. Non deeruttamen aliqui, qui milus πneris personam sustineant. Neque enim sic excid runt agratia dei ut reconcilis secudsi eui ri non queant. P lcrique aut Chri ti no recipiune euangeliu quide gelim, literae legis adhaerentes sunt inimici deiadis inimici. ne quid insultetis) uobis in bonum cessit: quandoquidem euangelium illis reqcientibus, citius ad uos delu/rum est. Caeteram quatenus ex sanctis prognati sκm,er ad gentem pertinent, quam deus sibi ex omnibxschapissimi linam ut peculiarem delegit, horum commendatione propter pay chari sunt, proinde facilius ingratium recipientur, flues. resipuerint, quod horum patribus deus promiserit u
quod uos praedicamus. enim Isic pollicetur se du/tur
116쪽
tur deus, aut sic adoptat, ut post poenitudine tui sine poenitectus, tet sentclitiam hominum more. Prorsum im/ tia enim suo mutabilis est,in quem ut non cadit errare, ita non ca dona. At poenidere. Meimnerit ille sui pronsislsimulatque isti re cere desierint. Vices rerum omnis semit,la
psis non oportet insultare,praesertim si tibi bono fuit, resipiscentibM est gratulandum . Nam quemadmo/dum uos aliquando fuistis id quod nunc sunt pleris
Iudaei, hoc est, increduli deo: neque tamen vos ideo destituit in aeternum, quando nunc misericordia Amflctum est, ut illis fidem rei cientibus,uos in fidei con sortiam sitis recepti: ita ciet hos nunc uicissim deus passus est ad tempus ά fidei cobortio esse alienos, dum vobis datur aditus ad fidem,ut er ipsi postea res sescentes,vomnis deo,una uobiscum mistricordiam consequansur,ut neutri alteris exprobrent,sed utrique alterispratulentur, parem experti misericordiam. Sic
enim deus ineffabili consilio di pensat ac temperat res humanas, ut nullum sit genus hominum non obno/ coclusit αε assim pecato, non quod ille cuiquam sit autor pectan delis omnia, disied quod ad tempus sinat homines suo. uitio prola/bi, ut agnito erroresentiant sese non suo merito, sed gratuita dei misericordia servitos escine possint in/folescere. Atque interim dum haec agit, adeo nemini malum immittit, ut etiam aliena mala, sua bonitate mire uertat in bonum nos rum. Sed altius fortassis
segredimur glatim huius Wrcani,quam par est bovini apud
117쪽
m, apud homines eloqui stupor oboritur contemplatio altitudo hi in fabilem diuini consilis rationem, Cr cum explυ Mistarum. Care nequeam,exclamare libet. o profunditatem exuberantissimae apientie diuinae, ut irrullis humanis metitibus illius iudicia deprehendi aut percipi possunt,ut
consilioru rationes nullus creatus intellectu perue bgat s Quis enim cognouit unquam mente domim,aut
quis illi fuit in consilios Aut quis iligni prior officio prouocauit, ut quod ab illo proste&m sit, praemium uideri possit, operae debitum Sic ille consulit hominu salut ratione quidem nobis inscrutabilised ut melim re no pGlst feri. Sic uult μα beneficit a nobis sentiri, ut inde nobis nihil possimus uindicare. Quando/quide si quid est mali id nostris uitque imputare licet. ceterum quicquid est bonorum,ex ipso proficis vir
omnia, velut e fonte,per ipse conferuntur uelut auEx ipso π torem, hi ipso sunt,uelut in tutore, custodes mu p ipsem Cr nerum suorum,ut nullum hinc laudis portione homo in ipso. sibi possit arrogare, cum ad illum pertineat ex inbtium ex medium finis, cui uni ob id debetur ho/nor, laus Cr gloria in omne ae-m, unde nephis est homini sibi quicquam asserere. CAPUT DUODECIMUM. Euo posteaquam uobis dei numere coligit, ut a pristinasuperstitio mesitis ad uerum tris lati religionem,ut ab onere biosaicae legis sitis liberi,obbe o Er obtestor uos fratres per misericordiara dei,cui summum
118쪽
summam uestre felicitatis debetis, ut posthac immo/letis illi uictimas ista professione dignus, non hircos ut exhibeaalit oues,bouessie,que ut pura deliguntur animalia, tis corpora rebus diuinis apta,quemadmodu mos 4b ethnicis uestra.
ac Iudaeis. Hactenus induisse at est crassu istiusmodi fueris, posthac longe alios ritus,alium cultum,amas uictimas deus a uobis requiri nimirum ut offera/tis illi uectra ipsorum corpora, non mutilandis mem/bris,stas bivndis malis afectibus, hoc est, non moratias pecudes,sed uiuente hostiam, uere puram ac sanctam,deo gratam et acceptam, facrificium rationale, uictima animi, non brutae pecudis. Dum lex durabat carnalis,patiebat subi corporeas molari pecudes,Postea * lex coepit essestiritualis piritualibus illi uictimis litandu est. Pro uitula immola superbiae affectu: pro ariete ira efferascente iugula pro hirco, exure libidinem pro columbis turturibus,lasciuas ac Iu/bricus animi cogitationes deo sacrifica. Haec demunt sunt christianis digna sacra,he C hristo gratae uicti mae. Deus est animus, er animi donariis conciliatur. Eiec ceremonhs, sed afectibus puris coli siostulat. Pro praeputio, ab animo supuacaneos π indecoros afestus reseca. Sabbatismus tibi sit, mens a tumultu perturbationum vicans. christus semetipsum obtulit pro nobis,par est,ut ipsi nosmet illi uicissim immole mus. Atq; ita fiet,ut quemadmodu exempti estis ab 'nolite co
119쪽
IN EPISTOLAM. PAULI AD bus a pristina nita dissideatis , sed uelut in nouos bo/mines,hoc est coelestes trusFormemini quoad licci, si
nondum corporum immortalitate, certe nouatis anυ
mi affectibus, ut posthac non ea uobis arrideant,qua vulgo prophano, Cr robxs caducis addicto, probum
tur , sed nihil afedlatis, nisi quod deo probatum sit, neq; ducamini praescriptis hominum, sed a nutu volsitateque diuina pendeant omnia uestra studia simul eractiones,qui nihil uult crassum er imperfecti na, sed ut probetis quod uere bonum si quod acceptum, quod ad cultu quae sit uoὸ diginum,legitimu sit eridoneum. Nos est apud muniuntas dei. di cultores, ut felicior fastidiat infeliciorem, ut infelicior inuideat feliciori. Ego uero praecipio uestru uni cuis, quicunt fit ille, silue potens , siue plebeius erhumilis,modo iam fit injsitus gregi Christiano, a mundi consortio exemptus, ne per animi fustum plus sibi tribuat quam par est ed sobrio modestos sit animo: primum,ne quis plus arroget fibi quam habeat, deinde ut meminerit, hoc ipsum quod babet , sibi non per operum,sed per fidei comendationem esse dons Et unicula. . . donatu,non ut inde sibi placent,
Heuh deu, Com nem conferat utilitatem. Varie autem
diuisit meu p rtiti r, ne qnis aut fastidiat alium, suesti, μομm sesbi si ficere putet. Sed finguloru dotes
fraterna charitas faciet omniu comunes. Nes enim couenit, ut minus in nobis ualeat Ebristi gratia, j in animanti ualeat liis naturae. Quaesocietas est mem brorsi
120쪽
broru inter ipsa in corpore animatis, ea est societas singuloru inter ipsos, qui ex uarijs sectis cir gentibus tu christi consortire furit cooptati. Nam qudum odsi corpus hoc uisibile icci sit unu er idem,m me ex multis mebris compactu est. Porro no omniu mebrorum idem ess offici. A lio munere fungutur ocul alio pedes,alio uenter ac manus, et tame oculus no sibi uni, sed toti prospicit corpori. V enter non sibi tantu, sed omnibus inebris concoqs.lam quod sunt officia singulorum membrorum in corpore,hocsunt uariae dotes, alijs atque aliis nostrum varie distribute. Que ad modum igitur membra prestabiliora,velut oculi, nofastidunt humiliora ed oficio suo fuccurrunt omnibus,alioqui totu corpus collaberetur, Ita fuam quisque dotem siue prolara contigit tur m ediocris,prosub portione conferre studeat in totius corporis com modum, postea quam semel infiti christi capiti ceu conflati sumus in unum corpus spirituale. Nec aliud est Christianus Christiano, quam membro membrueiusdem corporis. Sed tume ut dixi,uartaesunt fingu/lorum hominu dotes, non igna nostra meritased iu/xta munificentium dei quae partitur singulis,ut uidetur expedire. Ne quis igitur eo quod contigit dono efferatur sed sobrius ac modestus utatur in bonu omni/um: siue contigit prophetiae dos in explicandis arca niue litoris, iuxta modum fidei, quam solum respicie deus, non caetera merita,citra supercilia, suum bonub α caeteris