Paraphrases Erasmi Roterodami in omnes Epistolas Pauli germanas, & in omnes Canonicas : diligenter ab autore recognitae, ac marginalibus indicibus illustratae

551쪽

IN PR IOR NΜ EPIST. AD imitari decet mesos in re mala, ex illo semilas fieri.Imo magis adnitendum, ut bene faciatis omnibus, non solum christiani christianis, uerum etiam quisbuscuns promeriti er non promeritis, certi non perire uobis olficium fideiussore chri to. Quare qui quid uobis acciderit, incolumi pietate gaudete seiunindesinenter interpellate deu precibus uestris,in qua uis fortuna gratias agite. Sic enim placitu est deo,ut

semp sit pro quo gratias agatis patri benefico in uos

p Ie um christu. Quin ex illud cauendu uobis,ne ex diuersis dotibus dissidium aliquod oriatur inter vos.

contigit alicui donu linguarii ut spiritu Galla quas

quam infima dos est, nolite tamen extinguere, fovete

potius ut proficiat ad meliora. cotigit alicui prophe tiae donMut enarret sensum scripturae mysticu, noli te rejcere quicquid dicitur. Illum ferte ut proficiat, hunc audite,sed cum iudicio, sic tamen ut ne dicentiouod bouu molestius obst atur Nemosis sevis dotibus faueat, est tenete. cotemnat alienus. Omnia probate, cetera q aequisi Ab omisipe, q*esibii dicaris accomodum id amplectatur. Quieris massa. q speciem habet, non est asperaunia, eterua malis sic oportet abhorrere,ut ab ijs etiam abstinestis quae mali speciem prae se ferunt. Sed ad hec omnis bus conari studijs uestrum erit. ceterum deus ipse pacis autor, i gratus esὲ consensus er cocentus totius

hominis in rebus honesὶis,efficiat, ut totisancti sitis. et illibati,ut anima spiritui,corpus animae restodes,

552쪽

THESSALON. PARA PHRASIS. spiritus ipse respondeat deo, nest in quo possitis culpari, utq; in hac sanctimonia perseueretis Us ad aduentum domini nostri Iesu chri Ill. Non est quod difidatis. Bonae fidei eit,qui uotauit uos ad hanc sanctimoniam, er huius praemia, idem perficiet quod coepit,

praestabit quod est pollicitus. Fratres, o nostros conatus uestris precibus adiuuate. Salutate fratres ora oscula, non quale salutatorum uulgus ex more porrigit si fandis, er cbristiana digno charitate. Obtrastor uos per dominum, ut recitetur hec episto Id omnibus; audiis fratribus. Fauor σbeneuolentia domini nostri Iesu

christi semper adsit uobis,

Amen.

PARA PHRASEOS IN PRIO ' rem epistolam Pauli apostoli ad Thessa,vicenses, FINIS.

553쪽

IN EPISTOLAM PAVLI APOstoli ad T alynicenses post greara

gumentu per Erasimgm Roterod . V oniam non contigit Paulo ficultas reuiseendi Thessalonicenses, per epi stolani confirmat illorum animos, ut

fortiter ferunt illatas ob christil alsissiones, nec ipsis se*turum praemisi, nec aduersari s uindi lam. Rursum de die aduentus domiri,de quo nonnihil attigerat in epistola superio/ri, monet ne quid comoueretur quorudam dictis, qui asseuerabant illum iam instare, tedla, sicuti putant, significans pri s abolendu Romanum imperium, ac deinde uenturum Antichristim. Attentius etiam inculea cohercendos esse,qui octo e curiositate sua turibarent quietem er ordinem publicum, Cr ad opus adigendos,cum ipse Paulus apud eos manibus suis I borarit. Scripsit Athenis per eosdem, per quos misi priorem epistolam, ut nostra docent argumenta. ARGUMENTI FINIS. Paraphrasis

554쪽

PHRASIA IN EPISTO/Iam pausi apostoli ad Thessaloniceses posteriorj,

trem nostrum ac dominii Iesum Christu. seper gratias agere dcbemus deo pro sua magnifica in uos liberalitate magnificas, ii no solε illius ope persistatis in i s quae

coepi'ue, uersietiam in dies magis ac magis exuberetis in fide, ac mutua inter uos cba ritate n tantum ut iam non arbitrer ne/cesse uos aliorum exemplis aetendere ad

555쪽

IN POSTERIOREM EPIST. AD studium pietatissum potius ipsi gloriemur de vobis

apud alivi ecclesias dei, uestro exemplo ceteros ad uirtute inflammittes, comemorando patientiam xe

strum fideis conflantia in omnibus persiri tionibus uestris er afflictionibus quas suffertis,ut in uobis posthac declaretur iustim dei iudicium,dum uos bis pro ipsius nominis gloria uexatos admittet in consortium

regni Discontra,qui uos ipsius odio persequuti sunt, trudet supplici s aeternis. Siquidem erit hoc iushciae diuinae,utrisq; rependere praemi factis dignum ijs, qui stunt innocentes, ictione ex uobis,qui nobiscu igimini nobiscum largiri refrigerium ac solatium in illo die, cum apparebunt euangelica promissa, psiam, sese orbi ostenderit e coelo dominus Iesus, non

iam humilis, queadmodum apparuit adventu primo,

sed vatus angelico satellitioscuti decet potente principem,non iam mitis ac placidus ad fanandos improbos sed armatus horrcndo flammeos incendio, inflν iurus ultionem ijs, qui hic noluerunt nosse deum, nec obedierunt euangelio domini nostri Iesu Christi, ut experiantur iustim ac potentem,qui misericordem ac mitem despexerunt,ac uel suis suppliciis docti, ὀteantur esse uera quae praedicauit euangelium . Nam isti quoniam impietatis suae finem trullum fecerunt, poe/nas luent in aeternum,ubi coni exerint diuinam illam domini faciem,ac maiestite fortitudinis illius, que hic ut imbecille ac humile cotempserant. P risu enim προ

556쪽

nerat ut seruaret omnes, tunc ueniet ut exhibeat se gloriosum non inseipso tantum, sed in omnitus etiamembris suis,quae sunt homines pij, t admiridus appareat in omnibus, qui ipsius crediderunt euangelio. Nam tum palam omnibus exhibebuntur in uobis ea,

quae nobis testimoniu perhibentibus chris o credidi. stis,impiis aspernantibus ac dissedentibus, qui dies ut uobis sit proster ac laetus non desiuimus dominu precari pro uobis, ut quidoquide placuit illi uocare uos ad spem huius glorie, idem dignetur ad se uobis eoeFnitentibus,ut uita uestra cogruat professioni, utq; quod pro sua bonitate coepit in uobis, consummet ac perficia addais robur animis uestris, ut fortiter tolerandis afflictionibus impiorsi, claretis quam ualeat in uobis certa spes felicitatis aeterne, cuius gratis negligitis o uitam,ut quemadmodu Cristus illustravit patris gloriam morte sua, ac uicissim ab illa fuit illustratus resurrectione, ita nomen domini Iesu Christiglorificetur nunc uestra tolerantia, oss uicisses per illum glorificemini in die aduentus illius, non iu/xta meritu uestrum, sed iuxta beneficentiam dei no/stri er domini Iesu christi ine quom ope uester natus futurus erat inanis.cAPUT SEcUNDUM. Aeterum illud uos oramus fratres per hunc aductum,de quo modo diximus, domini nostri Iesu Christiters consortia glori per q*od membra In quoeti oramus sem

per.

Rogamus

autem uos

fratres

557쪽

lunc aggregabimur capit ne cito dimoueamini a cestra sentenua Ii proferetur aduentus illius, aut ne costernemuni animis nes per fictam prophetiam , nesper Us ueratione probabilem,nes per ephiolani nσε stro nomine missam,quasi iam instet aduentus domi ni. Nequis uobis imponat ullo modo. Nam domismnon οἱ adu&urus,nisi praecesserit defectio, ni pri us apparuerit homo ille scelerosiusfilius perditus, ut

chrisso multu dissimilis tu illi aduersarius, qui, est

fertur non solum supra filiu dei, sed supra omne quicquid dicitur deus,aut numen religiobe colendu, adeo ut in replo Disedeat,octetans stipsum F deo. An nosis neste od trimi istis, quod in adhuc essem apud uos, haec dixedetineat Et μ c scitis quid obstet, quo minus ad, tiri ueniat christus,nimirum ut ille scelerosius, de quo A. xi sus tempore palam exerceat siuam tyrannidem in functos. Nam nunc clanculum agit per illum uis im/pietatis,pers homines impios diabolus sevit in euangelis professores,nec ut ex me fritis quicqua in mora est, quo minus pulcm aperiat sese christi aduersarisus,nisi ut interim quisl quod tenet obtineat, donec illud regnu,quo caetera coherectur ola, tollatur de medio. Id ubi factu erit, tunc sese proferet in aperta insequus ille,omni praestigioru ipocturaru genere in/structus in pernicie humani generis. Sed hunc diabo/lico afflatu tumultuante dominus Iesus coficiet potenti spiritu oris fui, dc Diu diuinitatis specie iactante

558쪽

TMESSALON. PARA PHRASIS.

sese prorsus obscurabit cir abolebit claritate aduetus sui,non aliter quam exorienti solis iubari cedunt 'ectra nodHrna, Cr euani a rem simulacra. Nain adueriet imposior ille satanae spiritu instructus, qui per hunc exeret uim suam,quo que crudelius Hulat,non solum armatus erit ingere potontis,qua terreat animos hominum,ueruetiam fgnorum ac miraculorum mendacibus praest ijs, quibus sic imitabitur Christum, ut olim apud Aegγptios magi Asint imitati Mosen, bre/viter nullo no genere fraudis ad impietatem erit armatus. sed his nihil efficiet, nisi in malum eorum,qui ciralioquifuapte pereunt incredulitate. Meretur enim hoc illorum pertinax aduersus christum rebellio: di/gni sint hoc praemio, ut qui christim cir pro sua charitate struarc cupientem omnes, er pro sua veritate putemientem ea, quae pertinebant ad salutem, no re ceperunt,per quem poterant esse salu nunc permissis dei ualeat apud illos salsitas pro ueritate, valeato rannis pro charitate, ualeat extis lar pro seruatore, iam s credant mendacijs hominis scelerati, qui filio dei uera predicanti credere recusarat. Ita fet, ut quier alias ob obstinatam incredulitatem suam erant perituri,t c omnibus palam sit eos merito perire, quicbristum snt auersus ac mox approbauerint impo storem ac sceleratum. Haec tempei as ut illos declarabit exitio dignos,ita uestram cos tiam magis etiam crustrabit. ago nomine semper debemus ῖratias agere deri

559쪽

re deo, fratres mihi christiam, obaritate dilecti, quod non pisus sit uos in errore persisteresed elegerit uos In sanctifica ab initio seruandocmon per Iegem Mosaicamsed pertioe sipiritus stirituras m largitore sanctimoni pers obedien fiam qua simpliciter credidistis ueritati, ad haec ut

uos desererat ab aeterno, ita uocauit per euangelium

nostrum,ut uestra salus, qui, Iudaeis disti dentibus credidistis,acaederet ad gloriani domui nostri Iesu Christi.Vem euangelium tradidi uobis,no eis quod aliud reqviratiscitas in eo persistitefratres, ac tenete qua

uobis tradidimus, ques a nobis didici tisiue per sera

monem e per epillatam nostram. Ad haec omni uigilantia conniti uestrumfuerit. ceterum ipse dominus Iesus christus, ac deus patres nosteriqui ultro dii xit nos uocatos ad salutem, ac per spiritu fiam dedit nobis interim in bis afflictonibus consolatilinem eternam, bona spe expemutibus praemia uite coelestis, no nostris meritis steri,sed beneficina gratuis ipsius, magis ac magis consoletur eo a uestra, uosq; confirmet ac stabilia ut perseueretis in omni tumsermone,

tum Iulo bono.

stat. Idegm uotis adiuvamus silutis uesὶ negoctu, ita par est,ut uos uicissim meos conatus vestris apud eundem precibus prouebatis,ut quemadmodum euameelica doctrina celeriter ac feliciter apud uos incre

560쪽

THESSALON. PARA PHRASIS.buit,ita discurrat ac diuubetur apud omnes. Id quo fiat expeditius,orate ut filius ope Iiberemur ab absurdis ac puersis hominibus,qui modis omnibus obstine, quo minus Iiceat inoffense disseminare doctrina chripi. 'Nec enim omnes credunt evangelio, qui audiunt euangelium: nec tameneshquod ob horum impios co/natus diffidatis. Oppugnant angelium,sed no expugnabunt, nimirum fido propugnatore domino Iesiti qui confirmabit uos aduorsus horum improbitatem, er custodiet uos a malo,perficietque quod coepit in uobis,quoniam uerax est. Non defuturum est uobis illinauxilium odo ne uos illius bonitati defueritis, adiu/vabit ille,sed conantes. Atq; haec dicimus, na quod dubitemus de vestra constantiacimo confidimus de uo/bis,opitulante domino Iesu, quod quae praecepimus vobis, Ut Acitis, ita sitis in posterum fictiri. Porro domrrus I esus suo fluore dirigat corda uestra, quo recto cursu semper pergant ac proficiant in charitate dei, Creve latione Iesu Christi. Charitas dabit,ut indes,nenter studeatis de omnibus bene mereri, quemadmodum deus beneficus est in omnes.Expectatio aduetus christi praestabit, ut afflictiones omnes fortiter toleretis. Quod si quis est inter uos,qui co tempta ratione uiuendi, quam uobis iuxta regulam evangeIica praescripsimus uo uiuat arbitratu, Er ociosius ipse turbet publicam ocium uestrum, atq; ipse ribis agens, curiosus fit alienarum actionum,praecipimus uobis autoritate

domini