Paraphrases Erasmi Roterodami in omnes Epistolas Pauli germanas, & in omnes Canonicas : diligenter ab autore recognitae, ac marginalibus indicibus illustratae

821쪽

monis chara kr arguit. Multus est in mentione lucis ac tenebrarim,uitie ac mortis, odii ex charitatis, in stearundis uerbis uelat exceptis ex sermone proximo.

Quod g rus est istud ut exemplo quod dicimus futdilucidius) Nolite diligere modum, ea quae in

mundo sunt. Si quis diligit mundum, non est charitus patris in eo,quoniam omne quod is mundo est,eZ c., Ac mox. Non in ex patre,sed ex mundo est: cir mun/dus transit. QRoties hic iteratur mundus es Postremo, est in toto huius fermone quiddam minus astrictum, .i ac fusius quam is sermone reliquorum aposto Ioram. Est autem dilucidior epistoIAquam ut egeat argumento, quem admodsi e duae equeutes,

ARGUMENTI FINIS. In epistolam

822쪽

STOLAM IOANNIS primam Paraphrasis p Era/

imi Roterodam . Eque de rebus me ita noua nobis, ut

apud deum fuerit ab aeterno. Is est sermo dei Iesus Christus, idem deus Cy homo, qui ctim nunquam non fuerit dei filius,nuper uoluit esse uirginis filius,er qui iuxta diuinam naturam erat humanis oculis in/usibilis,dignatus est humansi corpus assumere,dignatus est inter homines uersari μmiliariter, ut nos ab ignorantiae nostrae te/

Gν 2. nebris

823쪽

IN EPISTOLAS CANONICAsnebris subveheret ad lucem euangelicae cognionis, quem coram oculis corporeis consteximus,incipere mus Er mentis oculis intueri. Pobulabat quidem humani cordis incredulitas, ut crassis expeτimentis fudes astrueretur ueritat sed tame istora pietas ipsius Noce praelata est, qui cum nec oculis uidissent ChrisItim, nec manibus contreetissent, tumen certissὶma persuasione crediderunt eum esse dei suum. unicuhvmanae salutis autorem. Vostrsi 4ξ igitur,quodsensibus corporis coper simu habemus,narrare ijs, quibus uidere non contigit, Er tamen expedit credere,

quod m/ssi sisteranda uita,neq, salus aeterna,msi qui

credat euangelicae doctrinae, ius nos Er te'ssumus De verbo prccones. Non est humanus sermo, neq- leuis mouitae. ment sita diuinus est Er coelestis, uitam aeternam conferes ' qui praebuerint aures morigeras,ac liberans a morte pecatorum, a quacunq; religione, a quociis V idimus et uitae genere fest huc conuerterint. De hoc quod rest Perimm . rimus, optima fide referimus,nimirum quo dassidui sectatores no stris auribus audiuimus,oculis nostris uidimus,nec uidimus tamen procul aut in transitu, sed

coram ad plenum persteximus. Ad jaciendam fidem hi duo sensus principessunt: atq; fid quos parum

est,nonsolum audiuimus docentem,precantem, imprarantem uentis ac denu nibus,putre non semel attestaretem flis,non folim uidimus Cdentem miracula, moririentem ac resurgentem: verumetiam hisce manibus Acontre humus.

824쪽

eo trectauimus. Siquidem redivi s a morte,quo plaram ficeret fidem se non esse spectrum inime,sed eum

dein bominem uiuum, quem prius uideramus morat m,praebuit sic nostris manibus contrectandum, ta admotis digitis nostris,ostendit uulnerum cicatrices. Nortuu erat mortalium genus, nimirum uitiis ac peceatis obnorare ille pro nostris sceleribus dependit mortem,ut illius beneflcio iam uiuamus innocentiae. Distidebamuε er uos,cum mortu cum sepxitum cernere mus,sed ille reuiuiscens spem certum uitae nobis attulit. Nulla erat mortalibus elemae uitae spes, nisi ille se nostris oculis ingessse nisii certissitas experimentis Et uita rasomnem dubitationem nobis ademisset. Homo poma nifestatis. iust pro nostris peccatis, sed idem deus largitur m/mortalitate ipsi fiantibus. Semper ille uiuebat apud

patremfemper haec uita nobis erat per silium decretassed nodum erat hoc consilium orbi proditum, licet ex prophetarum oraculis id ueluti per fomniu e ractabat natio Iudeorum, sed sola . Interm regnabde

mors,uita latebat. Alii spem uam Axerant in Most. alij in insudana sapientia' sed salus ac uita omniκ gemitum erat Iesus christis sermo dei patris, magister

innocenti Er immortalitatis largitor. Neq; enim uiuit nisi qui pie uiuit, neq; uere mortem effugit, niit qui consequitur immortalitatem. Is sese tandem per seip*m patefecit orbi, omnibus sensibus humanis se met exhibeas,alsita insinuans sese in animos homi Gg 3 mm.

825쪽

IN EPISTOLAS CANONICAg

m. Nos autem ideo uoluit esse spectatores detestes omnium quae gessit in terris, ut nos ro praeconio cum fide di-lgaretur per ummerstin orbem terrarum,ut quemadmodu nos per Iesum sumus asseq-ti uitam ac salute,si modo perseuerauerimus in doctrina e resico ita eruos imbificum ueniatis in societatem ex confortium huius salutis,si quod ab ipsi non audistis nes uidistis, stra praedicatione discitis, ostro te imonio creditis. Nonsumus uel uani testes,nes ultro nei. Mandauit ille ut fidi aesis effemin, Cr te icimur apud omnes magno apias nostri discrimine, nec aliud quam quod omnibus corporis sensibus babemus com pertissimum. Nos felices,quibus aures ex oculi fidem feceruntsed uos nihilo minus felices, si testibus illius fidem habueritis. Nostra fides conglutinauit nos christo,reddidit. filios M ac mebra chris:ues ra quos

fides inferet uos eidem corpori,ut nobis societate 'dei coniuncti,co tuatis unum corpus. Itaque fiet,ut non soloem unanimes simus inter nos, uelut unius cor poris membra, ueruetiam pacem ac foedus habeamus cum Iesu christo,er per hinc cum patre illius deo, iquo prius dissidebamu3,ut queadmodu filio cu patre summus est co sensius, Cr omniu rem comumO,sta e nos per consensium euangelicae professemnis coagmen Vt gaudiu temur in unu corpus chriJ,participes futuri bonoruuectrum sit omnium capitis nostri. Scio uos gaudere de tam feliplenum. ci contubcrnio, sed haecscreto restico uobis,quo pla niss

826쪽

nius etiant gaudeatissi non sibi φιδει tantum de sua falute gratuletur,sed omnium felicitas singulos afictat uoluptate. Facit enim hoc Chri)stiana eburitas wt quisque de bonis alienis non secus gaudeat, ac de suis. QEo pluribus erit communis haec felicitu, hoc erit uberius singulorta gaudium. Inter nos non constabit unanimitas,nibi adsis glutinu mutuae charitatis.cum deo pacem habere no posumus,nisi capiti nostro Ie su christo respondeamus,quirid habet ille,patriferi acceptu,nos quicquid habemus christo feramus aeceptum oportet. christus lux eis uera a patre lucis oliproficisces. Nos esse christi inebra non possinus, ni Is lucidi semus: iec lucem habere possumus nisi in lilia

transformemur, in illius cofortio iugiter perseu remus. V eritas cir innocentia lux est, animi peccata

praues cupiditates tenebrae sunt. Vbi lux est,ibi uuta est, ubi tenebre sunt, ibi mors est id igitur est Et baee est

quod uobis annunciamus,quo plenius gaudeatus es ni/ annuciatio mim hoc est,quod ab ipso etiam audiuimus, CT aud, qua avidisse tum uobis comunicamus, quod deus, quia totus ac sua mus. natura bonus est,totus sapies,totus purus,totus etialux est, Cr uita, neq; qui est in illo tenebraru.In nobis non itide est sed ex nobis ipsis multu habemus cu/liginis: si quid habemus lucis, hoc totu illi debemus, cuius gratuita benignitate liberati fumus a pristinupeccatis, liberati ab ignorantiae prioris tenebris, per g q. evange

827쪽

is pelicum doctrinam didicimus pie uiuere ad christi capitis exemplum. Si quis gloriatur se per bapti/mum insitum esse corpori christi ,π per hoc sociotatem habere cum deo patre, cum interim verseturs i dixeris' crrorib s ac uitijs uite pristinae,plane menquonia Dei cum dixi deus absit ab omni cometatem habe tenebram,qui potest cum hoc ullum habere comus eκ deo. m ct m,qui torus adhuc uersetur is errore, uit scppristinis Errat enim tota uia qui se putat innocentia

assequi pose, nisi per chrytum:errat rursus qui fatis ese putat baptiseno lotum csse,nisi per innocentia uitae professioni suae resipodeat: errat qui hoc sienti m

titur qui dici chrictus autem ueritas es cui nihil comune cum mendacibus.Primus ad lucem gradus est, agnoscere suas tenebras, primus ad innocentia prost ritus,agnoscere sua peccata. Vsistis igitur audire quo AErgumento cognoscere possimus nobis esse uerum cadeo consionium g nimisu hocsi quemadmota ille lux est, omnis caliginis expers, ita nos ad exemptu illlius -b omnia errorsi ac uitiorum tenebris abstinebimus, ad lucem euangelicam vitam omne attemperantes, et

si quemadmodu filius summa habet concordia cum

patre ta er nos innoceter uiuentes unanimes simus inter nos. Non imputabit nobis pater ueteris uitae co

missa quae femel abolita fund uniuersa precioso san/guine filis ipsius Iesu christi ,s modo nos in rellusio omni peccato temperemus, quod quidem in nobis

828쪽

IANN IR PARA PHRASIS Est omnes sordes abluit sanguis Christi, em ab om ibus ablui sed non abluit, nisi agnoscentes sua mala. mod si negauerimus nos obnoxios esse peccato,nosi os fallimus, in errore uersamur,in aenebris quin, et christus l/i lux ess, qui ueritus est, in nobis no est. Henim si uere in nobis esse discuteret hanc arrogautis ignorantiae caliginem. Oused si post acceptum ba/ptimum continget in aliquam culpam ex infirmita/te humana relabi, lucems nostru ceu nebula quaepigobscurari cauendu nos arrogantia longius ac longius semotos a luce reducat ad pristinas tenebris. Sed adnitendu,ut per modestiam admoueamur luci, si consites

caliginem omne dispulsurie. Si quid obiter deliquerit mur pecca frater in fratrem,alter alteri covdonet offensam, ut tadeus uicijim condonet illis que in ipsum admittun/turi siquidem bac He deus pollicitus est nobis se re/missum, quicquid in istum deliquimus,si fraterni dralicti gratiam faciamus,ad extremu us, quadrantem

debitum exigens ab eo,qui domini clementia exper

delicet eum indiguu iudicans diuina misericordia, cuis semel gratis uniuersa comissa condonarit,qui leue Ofensam condonare recuset ei, in quem ipse quotidie uel peccet,uel peccare possit. Facile ignoscet delinque

in deum, in proximu. Ais ut difficillimu est ho/mini praestare,ne quid peccet,ita facillimu ei' mederi

829쪽

delictis huiusmodi mutua condonatione. Ignosce fuproximo,er proxinim uicissim ignoscet tibi, utrisque uelut ex pacto ignoscet deus. De his loquor erris iis,quae Gr inter bonos incidunt , sed homines tamen, quaeq; lucem euanulicae ueritatis offusiant magis j extinguunt. Nam deus auertat, ut homicidiam, aut adulterium, aut facrilegium incidat in uitam eorum,

quiferies cooptati sunt inter filios dei. Nihil autem magis inuitat dei misericordiam, cir mitigat iram affi quis apud deum agnoscat peccatum suum. S i ferox

etiam homo condonat agnoscenti delictum, quanto magis id faciet deus,quovis homine clementior Natura propensus es' ad misericordiam, cir hae condi tione nobis pollicitus est ueniam: Remittite, er re mittetur uobis. Si non ignosceret, quia bonus est: noFidelis est feeret,quia iustus est,ac bonae fidei. Tu modo praesta iust s. eo ditionem praescriptam,ille non obliuiscetur pacti.

S i nos ex animo condonauerimus proximo, qui nos offendit, us uicissim nobis codorabit, no solu umam aut alteram noxiam, sed omnia peccata modo pro uiribus adnitamur,ut aliquido simus immunes ab omnibus uit)s. Id se nos ad plenum non poterimus assequi ob humani corporis fragilitatem, ipsie tamen de sua benignitatesupplebit, quod deest nostris uiribus, uer urgabit nos ab omnibus commissis nostris,quifortassis ob hoc ipsium patitur in nobis residere nonnia

D vestigia pri tis uitae, ut agnoscamus imbecillit

830쪽

IOANNIS PARA PHRASIS. Item nostram. siquid ipIus illi placet peceator sibi displicens, uam iustus sibi placens. Vula ille salutem

hominusue misericordiae ferri acceptam, nou memus nostris. Iami testatus di nemine essie mortuitu interris,qui non alicubi labatur. Quods nos negaueri mus in nobis est peccatum,ctum medacem facimus, qui mentiri non potest,eis contradicimus,cui quisls

HAec si ribo filioli mei, no ut paratae clementiae

fiducia peccetur licentius,sed ne quis omnino peccet quantum in nobis est. Postea quam christus semel nobis ora comissa condonauit, huc oportet orbus studi)s eniti,ut innocentia seruemus illibatam. Et ta men si fors euenerit ut relabamur in alius peccatu, non est quod desperemus de uenia. Deum habemus exorabilem, cir apud hunc habemus patronum amam rem ac fidum, qui nihil non impetrat a patre filius, ac nobis ex animo bene uult, qui bemetipsum impen/dst struandis nobis, modo nobis ipsi penitus atq; eximis precordijs displicuerimus, Cr rursus ad meliora chri, nitimur. Solus ille non babet quod imi condonetur, luctu. interpellat pro peccatis membrorum suorum, ae patrem offensum nobis reconciliat, propicium, reddit, meque nobis solum qui iam illius doctrinam su/mus amplexi, sed uniuerso mortalium generi, si moν

do rctora fracero sese peccatores else fateantur, Grinnocen