장음표시 사용
521쪽
illius sectili sine dubio declarat. Nam cp bonitatis domini hic annus est quo erunt
indefessa illa benignae retributionis tempora auspicanda .Huius igitur anni dei benedicet coronam iucundissimus ec suauissimus uisitate terres in hrialsis fluctus. Haee enim Christi est, depulsa corporu nostroru corruptione perempta mortis potestate uictoria.Haec corona sanctificatae terrae nostrae flore benedicta e ridominus sanctorum suorum choro at in ambitu gloriosius Tunc ubertate campi reple buntur, tunc deserti fines pinguescent, tunc colles exultatione accingentiar, tunc arietes ovium induentur.Illud enim retributionis est tempus. Sed discrime prius retributionis est contuendum.in campis enim quorum in cultura usus est ea quae sub lege re cultura dei fuerint opera ubertatem consequentur. Ubi autem fines deserti pinguescent, ecclesiae quae deserta diu suit, populus repromissionis hom sopimatur. In collibus uero exultatione accinctis gloriosia marWrum gaudia nun diantur. Hi enim sunt terris caeteris celsiores. Cum autem arietes ovium indurn
tur,aeterna illa & beata patriarcharum re prophetarum Apostolorum qui du/ces gregis sancti fiunt uestis ostenditur, de qua ait beatus Apostolus Paulus: O
portet enim corruptibile hoc induere incorruptione. Et iterum: In quo nolumus dispoliati,sed superindui,ut absorbeatur hoc mortale a vita. Hoc ergo indumen to arietes ouiu induuntur,ec hoc gloriosae immortalitatis habitu uestiuntur. Sed quanquam diuersa retributionum dona monstrata sint, spem tamen praeter haec non exiguam misericordiae siuae deus tribuit,dicens per prophetam: Et conual les abundabunt frumento.) Humiliores scilice sed tamen non impiae fidei at operis homines fructum uitae sertientur Non enim ubertate replebuntur ut cam pi,necp ex deserto pinguescent,necp exultatione accingentur ut montes,nem tanquam a teres ouiu induenit in in quibus omnibus indefinitae gloriae munus ostenditur,sed fiumento abundabunt,utuendi scilicet substantia no carebunt, quia per infirmitatem fidei humiles sunt, ec editis circum se collibus ualliu more depressi. Ac ne propheticus sermo hos campos,hsc deserta hos colles,lios arietes,haec conuallia quae aspectui nostro subiacent, uoce sensu carentia significare existima retur,adiecit: Etenim clamabunt hymnu dicent.) Dei scilicet Iaudes ob haec diuersa retributionum praemia indefestis di maximis vocibus concinentes.
In finem canticum Psalmi.Psalmus L π v
'i' ς βς0 0mnis terra, psalmu dicite nomini eius, date glarsam
laudationi eius Dicite de quam terribilia sunt opera tua,in multitudine uirtutis tuae mentient tibi inimici tui. Omnis terra adorette,ec spatiat tibi,psalmu dicat nomini tuo.Diapsalma. Venite re uidete opera dei, terribilis in consilijs super filios hominum. Qui conuertit mare in aridam, in flumine perambulabunt pede, ibi laetabimur in ipso qui dominatur in uirtute sua in aeternum. Oculi eius super gentes respiciunt, qui in iram prouocant no exaltentur in se. Dia psalma. Benedicite gentes deum nostrum,& obaudite uocem laudis eius.Qui posuit animam meam ad uitam,& nsi dedit commoueri pedes meos. Quoniam probasti nos deus, igne nos examinasti sicut examinatur argentu.Induxuti nos in laqueu, posuisti tribulationes indoris nostro imposuisti homines super capita nostra.Transiuimus per igne N aquam, ec induxisti nos in refrigerium Introibo in domu tuam, in holocaustis reddam ti hi uota mea quae distinxerunt labia mea. Et locutum est os meum in tribulatione mea.Holocausta medullata offeram tibi cum incenso arietibus,offeram tibi boues cu hircis. Diapsalma. Venilevi audite di narrabo uobis omnes qui timent
dea quanta secit animae meae. Ad ipsum ore meo clamaui, ec exulinui sub lingua
522쪽
mea.Iniquitatem si consiperi in corde meo non exaudiat deus. opterea exaudi irit detis,ae intendit uoci orationis meae. Beneductus deus qui no ammouit deprecationem meam, ec misiericordiam suam , me.
Vperscriptio psalmi a superiore eo distat,qubd in se habet canticum
psalmi,cum in anteriore psalmus cantici aeditus sit Caetcrum aequaliter preicribuntur in finem.Ital secundum illam quam in exordio attulimus de titulorum inscriptione rationem,perspicinim est,ps almuhunc ob adepta per meritum boni operis spiritalis doctrinae instituta cantati Quia quando in superscriptione psalmus cantici est,per cognitionem coelestium predicationum gesta boni operis continentur in psalmo.Cum atatem canticum psalmi est, ex operationis obedientia adepta, spiritalis scientiae hymnus ostenditur.Canticu enim uocis osticium est,psalmus aute ex coaptatione quam harmoniam nuncupant γ organis comparatur: iiij ex imparibus ac dissimilibus modis artificis ingenio apta oc consionans di amoena modulatio. Quo exemplo
uariis officii nostri Sc scientiae ministeriis gratum deo opus ec sibi cos ans comparamus.Et huius quidem intelligentiae ipsi nobis psalmi autores erunt,cu quan do sit in psalmo cantici per scientiae ec cognitionis docitrinam boni operis praedi catio. In cantico uero psalmi per gestora meritum gratulatio adeptae scientiae in telligatur. Ob eam igitur causam in psalmo praesenti spiritus prophetiae a gratuIationis doctrina coepit.Psalmum autem ex persisna prophetaru consistere res ipsaec ratio demonstrat: Iubilate deo omnis terra, almum dicite nomini eius, da te gloriam laudationi eius. Dicite deo quam terribilia sunt opera tua,in multitu dine uirtutis tuae mentientur tibi inimici tui. Primu ergo iubilandum deo praemonet, secundo psallenda nomini eius, dehinc gloriam dandam laudationi eius, tum dicenda deo:quam terribilia sunt opera tua,postremo id confitet si in multitudine uirtutis tine mentientur tibi inimici tui. Sed ut rationem at* ordinem ita disipositi huius sermonis intelligamus, necessariu est id quod difficultatem affert Paucis absoluere, in Latinis codicibus ita legimus: Iubilate deo omnis terra. Et quantum ad eloquii nostri consuetudinem pertinet, iubilum pastoralis agrestistb Iubilu quid uocissionum nuncupamuS. Cum in solitudinibus aut respondens, aut requiren&per significantiam ducts in Iongum,expressae in immensium sonus uocis auditur. In Graecis uero libris qui ex Hebraeo proximi sunt non eadem significantia se i/bitur. m p ita se habent: αλαλα -- illis quem Iatine iubilum ponunt,significat uocem exercitus praelianus, aut in c5cur. fu proterentis hostem,aut successiim uictoriae exultationis uoce testantis. uam rem ubi ita se translationis ratio temperauit absolutius in psalmo altero inteIligi mus,cum dicit: omnes gentes plaudite manibus, iubilate deo in uoce exultatio nis. Vox autem exultationis dissentit ab iubilo, ted pro translationis conditione quia proprie exultantis uocis nuncupatio no reperta est)per id quod iubilum dicitur,vox exultantis ostenditur. siti igitur in tritae istius prael as, ec in hoc carnis ac sanguinis nostri certamine aduersum diabola exercitus* eius armis spiritali/hus dimicantes deo monemur in uoce exultationis iubilare. Et ne ad inanem hae terrae molem esset sermo referendus, it tersitas nostra ex terra in primo Adam parente genitorum sub pIurali numero monstratur cum dicitur:Itibilate deo om ris terra. Simul enim di officium omnium docetur ec origo. Terrendus ergo est confessionis nostrae sermone omnis prophanus auditor, di aduersum diabolu aramach eius orationii nostraru sonitu certandum est, ec helli nostri uictoria exulta tionis uoce monstranda est. Audiat orantis populi cosistens quis extra ecclesiam
uocem, spectet celebres hynmoru sonitus,*imer diuinoru quoip sacramentora officia
523쪽
oricia responsioneni deuotae cosessionis accipiat. Necesse est terreriore ne aduersantem, ec bellati aduersus diabolsi,uinciin resurrectionis fide morte tali exultan itis uocis nostrae ut dictis est iubilo. Sciat hoc deo placita esse, hoc spei nostrς te .stimonium publicas uictrices exultationis notas uoces persbnare. Quaru pro pheta no negliges est, loco alio memorans: Circuivi 8c immolatii in tabernaculo eius hostiam iubilationis.Et ne inane iubilationis huius Metrinam at 3 obseruantiam crederemus,alibi protestatur:Beatus populus qui scit iubilatione. Necessa rium ergo id fidei nostre est,in cuius scientia beatitudo est,nam primit in admonitionum ordine propheta disposuit ut iubilet deo omnis terra, secundo ut psalmudicat nomini eius.Deo istam iubilanda est, quia debitu ei a nobis est exultantis uocis ossiciv. Psallendti aute nomini eius est, quia ut per organu psalmus est, ita eccorporis nostri,quod anime ec affectionis ec negocioru omnivorganssest,artisi ciosis operibus est placendum. Digne ergo dei nomine agendum est,ut in quamlieitici licet dictis domini obsecundemus dicentis: Sic luceat lume uestrum coram hominibus, ut uideant opera uestra bona, ec magnificent patrem uestrum qui in coelis est. Vitae enim nostrae honestas ad eius laudem erit reserenda cui uiuimus. t enim idipsum ex subiectis docetur. Sequitur enim: Psallite nomini eius, date gloriam laudationi eius. Quia ex organi nostri psalterio,id est,corporis anim snmuIantis effectibus praebetur per nos deo gloriosa laudatis, cum gentes operatiostra contuentes, patrem nostrum qui in eoelis est magnificant. Et dabitur laudi eius gloria, si digne nomini eius organi,id est, corporis nostri operatione psialia mus. Docemur etiam cosequentibus monitis ad ordinem obsequelae prophetalis piritu perpropheta ita admonente: Dicite deo quam terribilia stant opera tua. Quis enim no trepidet ad maiestate eius, qui secula instituerit, mund odiderit, tempora reuolubili uicissitudine cur c, dimensius sit, coelum astris ornauerit,terram fructibus repleueri mare obicibus cocluserit,homine ut his aut uteretur aut dominaretur elegerit Per hF enim omnia uirtutis ac potestatis eius aeternitas nostitur, Apostolo dicente: uae enim inuisibilia eius a creatura mundi ipsius is cta intellecta aspiciuntur,aeterna quo uirtus eius re diuinitas. Haec terribile no men conditoris efficiunt, & operu dignitas maiestatem eius, qui ea sit operatus, ostendit.Horti igitur operu conditor esse deus ec a nobis praedicandus est, re a csteris confitendus, non haec omnia esse dii mentienda siunt. Alii enim sortuitu haec extitisse comemorant,alii aeterna mansisse cofirmant. Et idcirco mundum imam deuesse cotendunt,dum aut suaptec si uoIuitur potestate constiterit,aut dum inisito carer,careat dominantis arbithio. Ald aute stolum coelum, quia igneum sit: alii aera quia motu ac natura indissecabili circunseratur: alii aquas,quia indefeste ebiluant,deu nuncupat plures terrae metella, robora, copulos,herbas deos adorauerat. Nonulli deos esse aut putrefactorii corporu ossa, aut deflagrantiu rogoru hasta mentiti sunt hora omniu coditorem deii nescientes.Et idcirco talem consessionis nostrς ordine propheta esse docuit oportere: Dicite deo quam terribilia sunt pera tua,in multitudine uirtutis tuae mentientur tibi inimici tui. Ex multitud ne scilicet uirtutu dei uenerationem falsoru in drjs nominu mentientes. Sed quia mentiuntur inimici, quid a cunctis fieri operteat docetur ita. Omnis terra adoreticipsallat tib psalmu dicat nomini tuo altissime. Mendacio inimicorum nuncu/patis diis demonstrato, salutis nostrae instituta praebentur ut terrena omnis origo nostra adoret 8c psallat altissimo,uerum deu & uniuersorsi coditorem relictis im/Platatum mendaciis recognoscens. Sensum diapsalma distinxit. Sermo enim ad eum cum oratione directus ad homines nunc refertur, quoS tanquam longe a costptutione dei consistentes prophetia ad proximumaduqcat, dicens:
524쪽
Lπv PsALMUM ENARRATIO. sr Venite 5c uidete opera dei.) Docuit autem & Apostolus,esse plures longe adeo positos, quos doctrins adhortatio tant in uicino collocauerit ca ait: Et cum uenisset,euagelizavit pace uobis qui longe, ec pace his qui prope. Ex lege enim
multi tant de prope manentes, rediderut gentibus longe aduocatis .Prophetica igitur praedicatio omnis ad dei opera coluenda aduocauit, sed non ea opera quae cunctoru aspectivi subiecta sunt,coeli,aeris,lerrs ac mariS h Sc enim omnes cotu
entuo sed ea quae fideliu tantum studiis comperta sunt, quibus , saluti humanae
cum ingenti admirabiliu uirtutu terrore consultum est, Pharaone impietatis suae poenis in eXemplum humani timoris cohercito,ut terror damnationis inreligio sorum metu religionem inchoare cum in iter mare aruit, aque in aridam conflueris sunt,cum Iordane pedibus popuIus ingressus est,ec ingrenuro repromisi onis terram Israel fluentis stare iussis ,reliquus ad gradiendi securitatem fluuij at ueus decucurrit. Ad huius igitur legis ec prophetarum dei opera contuenda propheta gentes aduocat, dicens: Venite re uidete opera dei, terribilis in consiliis super filios s1ominum. Qui uertit mare in aridam,in flumine pertransitat prade. Ipse enim deus esse intelligendus est, cuius terribilibus consiliis humanae saluti per haec opera consultum est,ut opinionem de deo, quia nemo coelum contuens deum esse non sentiet,scientia nos cognitio talium operum de autore con firmet. Verum haec quamuis uirtutum dei opera sunt,non tamen spei re saluti satisfacit mi uniuersorum. Populo enim tantum Iegis, mare in terram demutatum est,eiu itineri Iordanis aruit.Sed quid hoc ad uniueris terrae falutem proficite' omnibus enim hoc quod uenite dictum est,competit,quia de uniuersis praestri Ptum era omnis terra adoret te. Quid ergo mihi ad salute tanto post genito Ioradanis tum arefactus imperiit. Impertit plane. huius enim primum aquis peccatorum ablutio Ioanne poenitentiam praedicante donata est, oc per quem populo in
repromissionis terram iter fuerat, per eum uia nobis coelestis regni re nouae generationis lauacro possessio aeternorum corporum inchoatur, aquis ipsis bapti sinate domini consecratis. Ob quod ad id quod dictum erat: Venite ec uidete opera domini, quia terribilis in cosilijs su r filios hominum,qui conuertit mare in ari dam. In numine pertransibunt pin: ne ab his quae antea gesta sunt spei nostraeesset intercisia securitas, cum de futuro transibunt dixisset, ideo subiectu est: Ibi laetabimur in ipso. Per has enim Iordanis aquas in illa quae a prophetis promiosa sunt terrς bona gressit abluendorum corporum transitu est at 3 transitur, di ibi coelestis sacrameti exord 3s Istamur.Cuius laetitis 8c tempus ec causam alius propheta testatu dicens: Laetare desertum sitiens, ultet desertum 5c floreat tantlilium, di effloreant di exultent deserta Iordanis, inualescite manus inualidae, α genua distatuta consolamincmodici animi sensu inualescite, nolite timere. Ecce
deus iudiciss redde ipse ueniet 8c salvabit nos. Tunc aperientur oculi caeci rum, re aures audiet, audietur lingua mutorum.Tunc fallet claudus tanquam ceruuS.
Hoc ergo illud est quod significatur: ibi laetabimur in ipso. Quae in aduentu do, mini&Iordanis haptismo &infirmitatu omnia curatione expleta sunt. Quod autem ibi laetabimur,ad Iordanem pertinet. Ita enim dictum est: In flumine pera transibunt pede, ibi laetabimur. uod autem in ipso quis iste sit in quo letabimur in ip propheta ibiecit dicens: Qui dominabitur in potentia sua in aeternu.
Non ambigimus quis iste erit,si ducti huius euangelici recordemur: Data est mishi potestas in coelo Θc in terra. Euntes nunc docete omnes gentes.Et ApostoIi di centis:Propter quod exaltavit eum deus,& donauit illi nome quod est super omne nomen, ut in nomine Iesu omne genu fleetatur,coelestium ec terrestrium ec in
femorum,Somnis lingua cositeatur,quia dominus Iesiu&in gloria est dei patris. X Et haec
525쪽
Et haec non de diiunitatis suae die a sunt potestate. Illa enim ut sempei est domi
nans,ita ec dominabitur semper ita in aeternam gloriam eius assiimpie ex uirgi ne carnis natura transfertur. Iesias enim est eius hominis,qui ex Maria natus ei nuncupat1o Et Iesu nomen quod super omne nomen est donatum. on enim hic
est, ut in caeteris, Iesii Christo, sed letii talitu. Ei enim a coelestibus oc terresti ibus re insemis adorato,& per omnem linguam in dei patris gloria esse consestri aeterni regni donatur arbitrium. Scd ut in pluribus, nunc quom Latinitas nostra noniatis proprie lignificationem dicti Graeci elocuta est. Quod enim nobiscum scriυhitur, qui dominabitur an uirtute sua in aeternum,in Gyaecis ita legitur. - . caro θνῖ se διυαςGα αυΕπῆ ιυων : quod nobiseum in aeternu ,id simplex ec in omne tempus sine definitionis alicuius proprietate commune est, quod cum illis Mωινγ. Id certi designat eculi significationem habet. Unigenitus enim dei filius re si regnauit semper,non tamen regnauit semper in corpore. Ergo ubi designa si tanquam demonstrati seculi dominatio per id quod dicitur, uirtu te uerbi ipsitis continetur Tempus illud ostenditur, quod glorificato in gloriam dei corpori ec nomen dei donatur 5 regnum. Et huius quidem dominandi seculi tempus absolute Apostolus docet,dicens: Cum euacuaverit omne principatum repotestatem ec uirtutem, ec nouissima inimica deuincetur mors, tunc solus in uirtute sua seculo dominabitur.Nunc enim quamuis regnet,tamen princeps huκius secuti petit, ut modo tritici Apostolos cerneret: dc sunt sipiritales nequitiae in coelestibus, aduersum quas spiritalibus nos armis beatus Paulus instruxit,aduetasus quas militantes nos fidei nostre an I qui secundum euagella cotidie in coe/lis deum patrem uident,prosequutur,ec misericordia dei protegit,ato ob id comsequiuir: Oculi eius stiper gentes resipiciunt. Ab omni enim in peccatis moγrante uultus domini aversus est. Hoc natio indemutabilis dei fgnificata couer εω est,non quod tanquam per naturam corporalem se quoΦ aut auertat aut referat, sed quod par at idem aequaliter semper manens uniuscitiusv auxilio promeritorum diuersitate aut desit aut adsit. Ex persona enim peccatorum ita scrip/tum est Auerte faciem tuam a peccatis eorum .Et iterum: Quare auertis faciem tuam 8c dexteram tuams Et rursum: Auertisti laciem tuam,Wfactus sitim c5turabatus.Vbi autem iustorum persena tractatur,ti diei a simi:Oculi domini super iustos, Bc aures eius in preces eorum. Et iterum: Oculi tui uideam aequitates. Et deinceps:Designatum est super nos lumen vultus tui domine. Ergo incorporalis deus misericordiae suae oculis re tanquam ministerio famulantium angeloru protegit gentes,ec in omnes credentes donum diuinae miserationis effundit.Hoc Iudaei denegant his operibus dei infidelis populus contradici gloriam sibi in Abraham electi generis uirpans.Et consequentibus istud dictis propheta demonstrat ad id quod dixerat: Oculi eius super gentes respiciunt, connectens illud: Qui in iram prouocant non exaltentur in se hoc quod in se exaItantur,dominus in euansieris codemna dicens:Nolite proferre inter u ,dicentes Patre habemus Abra iam potes est enim deus ex lapidibus istis sustitare sitos Abrahae. Quod autem in iram prouoca omnifariam prophetae loqtrantur.Ectias: In iracundiam prouocasti iunctum Israel. Ad Ezechiel quom sipiritus loquitur: Fili hominis mitto te
ego ad domum Isiael,qui exacerba iterunt me.Et in pselmis:Exacerbauerunt spi ritum eius.Et rursum Frequenter liberaui eos ipsi uero me exacerbati erunt.Omnes ergo operationem remisericordiam dei insalutem gentium denegantes, in
iram prouocant miserecordis &silutis autore quia in se gloriosi ec exaltati, iram eius qui stolus gloriosbs potest emcere exacerbat. Interiecto rursium diapsalmate,
ec sensus di personae demutatione docet Nam sub hac significatione frequenter
526쪽
LXV. PsALMUM ENARRATIO I9 alterum, nonnunquam utruno distinguitur. Superior enim sermo ex prophetae persona omnis suit dicentis: Venite ec uidete opera dei, quam ierribilis in consi liis super filios hominum. Sequentem uero apostolicum esse oportebat,ut his in uitantibus,istis praedicantibus eadem doctrina ueteris ac notii testamenti praedij catio contineretur .Horum igitur adhortatio refertur ad gentes,cum dicitur: Benedicite gentes deum nostrum. Non ex inani, strum,prophetiae sermo subiecit.Non utit illos quos deos putabatis, heroum nomina,vel elementortam creationes,uel materiem metallorum,sed nostrum,di eum cuius opera recensenetur,qui terribilis in consiliis super filios hominum, qui conuertit mare in aridam, qui dominatur in uirtute sua in aeternum Hoc enim proprium apostolicae doctri nete erideum ex lege ac prophetis in euangeliis praedicare Sed id quod consequi tur,ec obaudite i iocem laudis eius,intelligentiam confudit. Nam uox laudis non eius qui Iaudatur sed eius qui laudet,auditur. Et quomodo gentes ut uocem lau dis obaudiant admonentur. Verum oc hic Latinitas nostra proprietatem dicti in translatione non reddidit. Nam hoc quod nobiscum scribitur,ec obaudite uocem laudis eius a Graecis ita dictum est, ιανεσεωρ α φ. Quo Greelsem
uerbo id uignificatur,ut obaudiri posse efficiant uocem laudis eius, quod pIenius nu uIus intelligot qui meminerit deum in euagellis dixisse: Quod dico uobis in tenebris,
dicite in lumine, di quod in aure auditis, praedicate super tecta. Deus nano con stanti Sc publica prsdicatione laudandus est,nem debet in commemorandis uir exaudibila tufibus eius fides nostra trepidare.Sed quae tandem uox laudis eius audiri estici gombuenda est ζNempe ea quod credentiam animam posuerit in uitam, quod apostoli/ exaudibile cae praedicationi&martyrium consessioni constantiam& perseuerantiam Iargi/ Ariotus sit confitendi,quorum discursibus orbem terrae quibusdam quasi pedibus coelestis regni praedicatio transcurrit. In omnem enim terram exiit sonus eorum. Et
alibi spiritalis discursus gloria clamat spiritus sanctus: uam speciosi pedes euangelizantium bona,euangelizantium pacem.Haec ergo uox laudis dei praedicam lium audienda praeconio est propheta testante: Qui posuit animam meam ad uitam,& non dedit commoueri pedes meos. Non enim humanarum commu tationum terriculis a cursita praedicationis sitiae Apostoli deflexi int, nem firmi
eas pedum insistentium a fides gressu commota est, quin se per iudicii ®ni
aeterni dominum praedicarentiLocutus autem eximius persona spiritus prophe/Iiae rem ipsam non uni tantum nomini competere signiucat. Nam cum dixisset: ec non dedit comoueri pedes meos,subiecit: Quoniam probasti nos deus, igne nos examinasti sicut examinatur argentum. Sermo itata coeptus ex uno resertur ad plures.Est naiam unius sipiritus, ec una credentium fides est. Et secundum quod in gestis apostolorum est: erat credentiti anima θc cor unum. At y ita cim ab uno coeptum designatur in plures, unanimitas docetur in pluribus. Sed quae tandem comparationis similitudo est, examinatos eos igni, sicut examinaturar gentum Et ut arbitror examinandi argenti illa Ela ratio est, ut sordes quae exprima terrae materie adhaeserint decoquatur, ecquae haudulenter ex alterius me talli natura admixta fuerint purgentur. Deus ita* credentes in se non tanquam fidei eorum ignaras examinat, sed quia etiam secundum Apostolu tentatio pro basionem affert, examinantur credentes non ad cognitionem dei, sed ad sui pro/hationem, ut igne purgati Sc ab admixtione uitiorum carnalium desecati splenγdeant examinatae innocentiae claritate . Tentationum autem genera re divorsas martyrum uictorias contuentes, scimus quibus modis anima ponatur in uitam,
cuius contemptu desaeuientibus poenarum ingeniis a fidei gressii di testimonio non mouentur. λη enim in uinculis carcerum gloriantur alij caesi in uerberibus X α gratulatur
527쪽
pratulantur,alti potestati irreligiosorum desecanda selicium capitu colla sithmit thini,plures in extrue S rogos currunt, ec trepidantibus poenae ministris, ignem fastu deuotae sestinationis itistiunt, alii in prosundum demergendi non in aquas necaturas, sed in restigerium aeternae beatitudinis decidunt, toto ipso se corpore deo hostiam tanquam holocausta praebentes. Percurrit ergo per laaec passionum genera expersona apostolorum, euangelistarum, martyrum propheticu S sermo, dicens: Igne nos examinasti, sicut igne examinatur argentum: Induxisti nos in Iaqueum. id est,in custodiarum cathenas. Posuit tribulationem in dorsium nostrum. poenas scilicet uerberum, quibus cum apostolis Petrus gaudet, di inu lusexultat. Imposuit homines stiper capita nostra, transiuimus per ignem re aquam. Gloriosas uide Iicet ma rum mortes commemorat, glad4,ignis, pro
fandi. Sed qui transit per ne di aqua non his aboletur,sed in aliud per illa trans
ducitur Et quo transducat propheta non nescit, dicens: Et eduxisti nos in refrigerium.) Huius retage ij &4n loco alio meminit, dices: Convertere anima mea in requiem tuam, quia dominus benefecit mihi. Eripuit animam mea de morte, oculos meos de lachrymis,& pedes meos de Iapsu.Bene placebo domino in regione uiuentium. Animam uidelicet suam in requiem beats illius resurrectionis hortatus, in qua post mortis istius tempus omni humanarum calamitatum Iabe de tersa, non doletur,noctetar,non peccatur oc uiuitur. In huius igitur beatitudinis per ignem ec aquam reseigerium educti sunt. Et ne aut pertranseuntis aquas na latus, aut transilientis ignem saltus,aut introductio in refrigerium communis ali cuius re terreni loci requies significari existimaretur,adiecit: Introibo in domutuam in holocaustis. Holocausta sunt integra hostiarum corpora, quae quia to ta ad ignem sacrificij deserebantur, holocausta sunt nuncupata.Per haec igitur g nera poenarum martyres in sidei testimonium corpora sua holocausta uouerunt, ut in dei domu,id est,in eoelestis domicilli habitationem consummatis hostiarum suarum sacrificijs introirent. Sed quid tandem in hac corporum Porum Oblatio ne uouerat Scilicet ut per fisc martyrii sui exempla gentes ad spem regni aeterni erudirent. Qui enim tum Christum prsdicabant,non sibi,quibus tum erat cogi tus,sed nobis qui suturi adhuc eramus, uel quibus tum erat incognitus,praedica hant. Quae eorum praedicatio omnis posteritatis fidem ad martyrii desideriu ac cendit. Non enim causa alia praedicabat,nisi ut fidei suae 5c martyrii exemplo plurra martyres erudirent. uod Paulus docuit,dicens: Ego Paulus uinctus Christi Iesi I pro uobis gentibus. At* ob id in huius praedicationis fructu deo se uota reddere confitentur,dicentes: Reddam tibi vota mea quae distinxerunt Iahila mea. Et elocutum est os meum in tribulatione mea, holocausta medullata offeram tibi cum incensb N arietibus, offeram tibi oues cum hircis ) An ignorat propheta ex persona dei in spiritu sancto se Iocutum: No accipiam de domo tua uittalos, ne de gregibus tuis hircos Et nuquid manducabo carnes taurorum,aut sanguinem hircorum potabo Et rurim: Quoniam si uoIuistes secrificium dedissem utique holocaustis no delectaberis. Cessat igitur opinionis nostrae error, ut haec uouisse martyres existimemus.Sed in martyriis posterorum reddunt deo quae Iocuti sunt uota ipsi quidem se primum deo uouentes,& se ipsbs holocausta prebentes, quia in his domum dei introibunt in passionum suarum tribulationibus Pauli uoce clamantes: Quis nos separabit a charitate deis tribulauis,an angustia, an persecutio, aut fames,aut nuditas,aut periculum Et:Confidoqubdneo morS,nem uita,ne que praesentia,ne futura poterunt nos separare a charitate dei, quae est in Chri/sto Iesu. Haec ergo in tribulatione prima beatorum martyru uota stini,quae in tri
bulationibus suis loquuntur oc spondentitum deinde,ut ex nobis holocausta me/dullata
528쪽
LXV ps ALMUM ENARRATIO ς Ledullata consumment. MeduIIam ob id, quia sides animae ec cordis officium est,
refc, haec uoluntatis internae est,cum incensio quom arietes osteruntur. id au tem sit incensium, ita hoc eodem psalmorum libro docemur: Fiat oratio mea tan quam incerissim in conspectu tuo In incense orationes intestigendas esse signiis cans. dui uero sub arietum nomine ostendatur,anterior psalmus ostendit, cum talari Misaltu uti sunt arietes ovium.in his enim tanquam in principibus gregum signi ficat sacerdotes, quos doctrins apostolicae eruditio cum orationia odore, Bonus
enim secundum Paulum in Christo odor sumus ad martyrii studium prosequi/tur.Non istum autem arietes cum incenso osteruntur, sed etiam boues offerun tu id est,contamacis naturae pecora in culturam dei mitigantur,in hoc martyri iam Christi nominis doctrinis apostolicis edomita. In hoc autem quod dicitur, ossieram tibi boves cum hircis, uirtutem uerbi ex Hebraeo in Graecum demutati Latinus sermo non tenuit. Nam quod nobiscum est, eram tibi boves cum hir cis, cum illis ita habetur, ανοίσω-Boxe μ αλιμ ων. Cum Graecis non Propri iam, sed appellatiuum nomen hircorum est,re eorum maxime qui in visio hyemis tempore aediti sint,Wscriptura hoc in loco tantum nuncupauit, caeteri Sautem locis quos nos hircos dicimus, sp rre posivit. Confirmat autem spiritalis intelligentiae sensum aliorum con trans sibi re concors translatis,qui pro λιμι ρει παγ 3e transtulerunt. τράγοι aute significatur,qui ex ipse tempore aediti simi, autem quos hyems genuit, unde θ torrentes eodem uocabulo Graecitas nuncupat, quos ex nihilo influuios hyems auxerit .Ergo cum ait Bolae, non de pecudibus se loqui propheticus sermo demonstrat,sed in bubus ecclesiae se homines
ostendere, autem eos quos ipsa persecutionis tempestas in many o/riam genuerit. imus enim plures sacramelorum diuinorum ignaros, exempla martyrum ad martyrium cucurrisse, re extra sicientiam fidei, aut uiuentes secto fidei praesentis edoctos,ipsam illam consummatae in martyrio fidei gloriam con secbitos Qualis fuit ille qui dominu in ipsa sua damnatione consessus est,dicens: Memento mei domine,cum ueneris in regnum ictum. ui mox tale martyrii haltis a domino munus accepit: Amen dico tibi,hodie mecum eris in paradiso Hu ius igitur similes apostolicae doctrinae eruditio deo offert,cum hominibus diuturnae frugiserae , cuIturae sub ipsa desaeuientis hyemis tempestate progenitos. Dicente autem deo: Qub milai multitudinem hostiarss uestrarumc plenus stim, ho locausta arietum ec adipem agnorum &Languinem taurorum di hircorum no lo,quis enim haec exquisiuit de manibus uestris siuperfluum est exiitimare in hircis di bubus tanquam persecta Qienniorum uota jacuisse. Demutat ut in caete iis interiectio diaps almae per nam atm sensum,doctrinae tamen ordine disside, te Postea enim quam expersona apostolorum ac euangesistarum, martyru,pro phetarum ostenderat, quious modis anima eius posita esset in uitam, id est, per Passionum poenas atomortes,per quas in locum beatitudinis transisset reddens in holocaustis deo uota Post hunc ergo sermone,quem omnem ad deum habu ra eos nuc quos ad holocaustorum solennia erudierat amatur, dicens: Venite ecaudite & enarrabo uobis omnes qui timetis deum. Advocat no incertos nem ad incerta.Nam qui sint quos advocet docet:Omnes qui timetis deum, in religiosis enim nem adeundi,nein audiendi uoluntas est, dehinc qui enarraturus si significat,quanta secit animae meae.Hanc enim posuit in uitam, hanc in retagelium in duxit haec in holocaustis domum dei introibit. Sed ut haec animae fierent ex cau/sis meruit ut fierent, quibus uero causis meruit aedidit: Ad ipsium clamaui ore meo. Meruit ergo bona animae quod ad eum ore clamaui. Sed clamor oris pI runque mendax est, &non semper uerborum sonus affectum mentis enuncia
529쪽
s 2: D. Η I L A R I 1 1 NSequi ergo clamorem oris debet re sensi is resecutus est. Nam propheta conne xiiii: Et exaltavi sub lingua mea. No in lingua,sed sub lingua,in occuItis sici licet linguae,ec quodam intra se tacitae uotiuitatis eloquio, quod id ipsum in euangeliis domino placuit dicenti: Intra in cubiculum tuum,& claude hostium tuum oc ora,ct pater tuus qui uidet in absconso reddet tibi. Ergo nuc qui ore clamatus est exaltatur sub lingua deus. Sed qui sub lingua exaltatur omni cordis puritate uenerandus est Nec sifficit non egisse aliquid impium, si mente cogitatur impietas. Ab eo autem qui sub lingua exaltat deum, hanc impietatis cogitationem ab esse oportere propheta docuit,dicens: Iniustitiam si cospexi in corde meo, non exaudiet deus. Propterea exaudiuit me deus,& iniecit uoci orationis meaeo Ini quitatem non modo re non effecit, sed nec corde cospexit. Vel certe iniquitatem non consipexit in corde nullum uitium iniquae suae uoluntatis in corde io contu ens.Et ob id dignus audiri.In uitam enim eius anima posita est, pedes c, eius non
commoti sunt,ec in restigetium induetus est,& domum dei inaeotuit, re quae di stinxerit Iab is uota persoluit deo,honoris oc gloris consessione subnixus,dicens: Benedictus deus qui non amouit deprecationem meam, es misericordiam sv am a me.) Laudem dei coeptam in exordio psalmi in sine confestus, cui est glo/ria in secula secularum, amen.
In finem hymnus psalmus cantici David,Deus misereatur nostri benedicat nos. Psalmus L. AEVI
S imus breuis est,re euangelica praedicatione absolutus. Nam re
in finem est,& psalmus cantici est, per quod consessio per sciensi am gerendorum,di per doctrinam proficientia gesta cantantur,re principium eius unde oportuit sumptum est. Est autem omnis in eo sermo uel prophetarum, uel apostolorum, quorum alη uentu rum in corpore unigenitum deum,alij uenisse docuerunt, sancto spiritu illuminati re honore glorie coelestis expleti. atio ergo eorum in psalmi exordio esse noscenda est. Deus misereatur nobis ec benedicat nos, illuminet uultu suu supernos 5c misereatur nobis. fecundu doctrinae ordine primu misericordia dei pos
citur. Ex copia enim bonitatis is misericordiam in peccatorum remissionem largitur, ec peccatorum remissio non probitatis est meritum, sed sipontaneae indui gentiae uoluntas ex bonitatis diuitiis ad miserandi munus exuberans. Ergo qui misericors est,ut benedicat oratur. Et benedictionis quidem fructum iam in exor dis formati hominis cognouimus , cum talis ad Adam tum adhuc peccati nesci um,sermo est:Crescite re multiplicamini re replete terram, Zc dominamini eius. Ista quidem quamuis corporaliter tantum dicta pleri arbitrentur, tamen spiritali doctrina eruditis plus de se uirtutis praebuerunt.Haec enim benedictio non creationis tantum corporalium successionum Adae Ia ita est,quamuis enim sincumdae eius m les future essent, tamen terram impIere non poterant,quae pro copia hominum,licet habitetur,non tamen adimpletur. Verum terram corporis nostri
impleti doctrinis spiritalibus uoluit,& multiplicari ec crestere scietia dei. Per A dam enim alm in visio Adam,qui primus opus dei fuerat, oportuerat cognitione dei inchoari,sed eo peccatis coinquinato, benedictionis istius fiuctum prophetae sibi at apostoli deprecantatr. Quem beatus Apostolus consecutus ita de se glo riatur:Benedictus deus qui benedixit nos in omni benedictione spiritali in coele/stibus in Christo. Hi ergo crescunt,multiplicatur,replentur, qui in Christo coele stes sunt,&benedicti sunt,qui spiritali benedictione in coelestibus benedicuntur. Et videamus an benedictionis istius fructum praesentis psalmi oratio deprecetur.
530쪽
LXVI PSALMUM EMARRATIO y23 Post misericordiam enim N benedictionem id sequitur: Illuminet uulisi sutrinsuper nos ec misereatur nobis.) Bencdictione dei opiis est, ut nos uultus eius il luminet, ut tenebrosa corda nostra cognitionis siuae lamen irradiet, ut maiestatis sitae spiritus Iucem obscuritatis intelligentiae nostrae sensibus tribuat,qgloriari deinceps liceat,dicentes:De natu est super nos lumen vultus tui domine.Hanc autem illuminationem uultus sui super nos misericordia msius quae in peccati remissione in nobis est coepta Iargitur. In quem autem proiectum illuminationem uultus dei super se precentur,sermo conseqtiens docet.Diaps alma. Vt cogno scamus in terra uiam tuam, re in omnibus gentibus salutare tuum. Interiectio diapsalmae, ec si conuersione personae attuli sensum tamen no demutauit. Nunc
enim sermo est ad eum qui nunc usin fuerat in uotis. Quod autem in Latinis Ibbris ita scribitur, ut cognoscamus in terra uiam tuam, in Graecis ita est, *γνωνια se πῆγῆ tuu σου. Et cognoscamus,id differt quod sine perisnae definitione est Cognostamus autem ipsos eos,qui haec loquuntur ostendit.Ergo securidum ueram illam Graecitares translationem illuminari se dei uultu ob id depre cantur, ut cognita fiat in terra dei uia, quae est doctrina uitae religiosis. Per eam enim ad deum pergitur .Religiost autem iiiis doctrina Christus est,quam se esse in euagellis ostendit,dicens: o sum ueritas,uia re uita.& rursum: Nemo adpa trem uadit,nisi per me. Et hunc esse uiam ipse ille connexus sibi psalmi sermo te statur. Quae in terra, id est,uel ex terra ortis, uel terram inhabitantibus cognosci/hilis,ec nota prsitanda est. Ut cognoscamus in terra uiam tuam. In omnibus gentibus salutare tuum. Iesum salutare tuum.Iesum salutare ac salutarem dici ipse ille proprietatis sermo loquiti Ir Nam quod nobiscu salutare est, id apud He braeum Iesus est Confirmat autem istud angelus ad Ioseph de Maria Ioquens:Pariet autem filium, re uocabis nomen eius Iesum, quia ipse saluu ficiet populum a peccatis eortim. Iesium itam inedit angelus idcirco, quia salutaris esset populo, nuncupandum Tantae ergo praedicationis se impares esse nisi illuminentur ostendunt, nisi quodam uultus domini splendore lucescant. Sunt enim S ipsi secun/dum euangelicum lumen mundi Dominus autem ipse lux uera est a luce illu minati ut lumen essent Apostoli 8c prophetae. Caeterum superfluum est ideo illi
minati sie ueste ut cognoscant ea,de quibus quasi cognitis praedicabant. Hanc au tem omnem propheticam atque apostolicam doctrinam necesse est consessio po/pulorum 8c remitarum peccatorum laetitia consequatur . neque solum peccato rum remitarum,sed quod eum qui peccata remiserit equitatis futurum iudicem sciant, quod per eum in uiam uite omnes gentes terram inhabitantes,irigantur relicto idolorum errore ad cognitionem dei, erudite idcirco lisc sequuntur: Confiteantur tibi populi deus, confiteantur tibi populi omnes. Laetentur emitent gentes, quoniam iudicas populos in aequitate, & gentes in terram dici gis. Cum confitentur populi,designari uidentur ex tribubus duodecim uel cre dentes, uel credituri Cum confitentur populi omnes, exceptio nulla si gentium, cum laetantur Zc exultant gentes,quoniam iudicabit populos in aequitate, gentes in terram diriget: catis a Iaetitiae ex spe iudi aeterni ec directarum in uiam uitae gentium praedicatur. Interiecto Diapsalmae uidetur hic nihil innovassici cum praesertim sub lusidem uerbis sensus iteratus sit: Confiteantur tibi populi de/us, confiteantur tibi populi omnes. Sed cum adiicitur: Terra dedit structum su/um, intelligitur non ex nihilo eorundem hier horum facta esset repetitio, si tamen id ipsum sub hisdem uerbis signis catum intelligere debeamus. Inuenimus con fessionem duplici ratione tractandam esse, unam confessbrum peccatorum, ubi
in deserto Iordanis confitebantur peccata sua, esse aliam laudationis dei,ubi e