장음표시 사용
531쪽
minus laquitur ad patrem: Confiteor tibi domine pater coeli&terrae, quoniam abscondisti haec a sapientibus, reuelasti ea paruulis. Prima ergo illa re supe rior consessio peccatorum esse credenda est, maximae quae praedicationi promoticae atque apostolicae connectitur. Sequens haec Iaudationis dei intelligenda est P PUIorum,deinde omnium,id est,gentium uniuersarum,& ob id quia terra seu dium suum dederit.Sed quaerendum est quem fructum terra dederit,Ob quem po Puli omnes deum Iaudeti uia quidem deo debitae laudationis aeterna est,quod corporales hos re nobis necessarios fructus terra suppeditet. Sed terrae non sunt. Aut enim nostri sunt quibus praebentur,aut dei sunt per quem ministrantur. Re quiramtis ergo quos fructus terra habuerit ec amiserit . Per id aute quod amisit, ostenditur habuisse.Adae terram meminimus post peccatum datarum sibi bene/dictionum honore fuisse sipoliatam.Ipsi enim dictum est: oniam terra es, & in rerram ibis. Ergo quia terra est,hac post peccatum maledictione damnatur:Maledicta terra in operibus tuis, in doloribus edes eam in omnibus diebus uitae tuae, spinas ec tribulos generabit tibi . Terrae elementum extra crimen fuit, caret em maledictione quod carebathcrimine. Verum hic Adae terra quae illecebra cibi erat criminosa maledicitur.Haec ergo ab eo omnibus praesentis uitae moeroribuscdsumitur,aegritudinum doloribus editur omnibus, in spinis re tribulis uitiorum ec cupiditatum aculeis compuncta.Omnis ergo terreno Adae similis hos maledi ctos Ductus terrae suae reddit.Caeterum qui iam coelesti Adae configuratur,habet innocentem terrae suae fructum,primum dei cognitione locupletem,dehinc casti/tatis,iustitiae,misericordiae operibus gloriosum, tere homine cum uiths & con cupiscentijs eius exuto. id ergo deo est reddenda cosesso,qubo terra fructum strum dederit. Suum,quia eum Adam cum habuisset, amiserat. Dedit ergo quod
suum est,id est,fructu,qui ei ec in cognitione dei est exhibuit in ipso illo primum domino nostro, qui terrenum corpus sumpsit nihil peccans. Ob quae demonstranda re docenda rursum benedictionis dei munus oratur,cum dicitur: Benedicat nos deus. Ac ne de incerto.incognito deos ari benedictio existimaretur, adiectum est: Deus noster. Patriarcharss scilicet re prophetarum, re aposto lis ipsis tanquam successionis haereditate iam proprius, in quibus fructum suum dedit terra,continentiae & fidei ec iustitiae re misericordis Quinetiam inter ipsos
saeuissimarum persecutionum cruciatus atm mortes ipse iam diuini nominis defluota martyrio Repetitur deinde benedictionis oratio,cum dicitur: Benedicat nos deus. Non ex nihilo iterantur haec uota,sed ut per benedictionem dei augescente doctrina deu omnes terrae fines timeant. Ait enim: Et metuant eum omnes fines terrae. Metuant ergo omnes fines terrae deum,sed deum nostrum, sed deum benedicentem. Non est minimum officium fidei metus. Nam inter praecis pira spiritalium gratiarum dona numeratur, cum dicitur per Esaiam: Et replebit eum sipiritus timoris domini. Et per Salomonem: Initium sapientiae timor domista est.Beatus cui prouenerit timere non ex naturae humanae trepidatione, sed ex cognitioe rationis. i enim ex infirmitate in rebus trepidis metuit, hic in secundis rebus rursum ex naturae uitio insolescit. At qui ex scietia timet, semper timet, nem minus secunda quam aduersia formidat. Sumit igitur originem sapientia extimore,res utiles aro probabiles exequendo,quae proprie peculiares Q capientiae sint.Hunc ergo dei timorem omnibus terrs finibus propheta optat, ut nulla gens terram incolens extra metum eius sit, Apostolo uoti istius immam explicante,
cum dicit:Et omnis lingua cositeatur, quia dominus Iesus in sotia est dei patris, qui est benedictus in secula seculorum. Amen. In finem
532쪽
In finem ipsi David psalmus Cantici.
8 lmus non a David, sed illi Dauid in finem praescribitur. Deinde U
non canticum psalmi, sed psalmus est cantici, ut in eo cognitionis rescientiae propheticae enimciatio doceretur. Est autem ipse totus se cramentis legis euangeliorum contextus, magna &m praete ritis re ex futuris allagoricorum dictorum interpretatione conseratus, qui ec legis latae in se doctrinam contineat, ec assumptae a domino camis afferat notionem, di impietatem populi anterioris exprobret, & suturae cognitionis noriae fidem nunciet,ta domini super coelos complectatur ascensium,3c futuri regni eius gloriam comprehendat. Initium autem ex eo sumpsit propheta, in quo salutis nostrae consistit effectus. Coepit enim ita:
ra Nurgat deus ec dissipentur inimici eius, Θc sugiant odientes eum a se
cie eius. Sermo uotorum est non ex incerto postentis, sed ex cogni tione sicientiac sperantis. esurrectionis enim nunc in deo tempus Opi tat,cum de peccato peccatum in carne condemnans potestates, huiuS mundi ostentui fecit ea fiducia triumphans in semetipso. Venit em munda uin cere,& principem inudi cum peccati lege cofigere, re decretu mortis peccati re missione delere. Hanc igitur propheta fuga hora inimicoris eius expectat. Ne enim resurgetis ex mortuis occursum eius potuit haec odientiu eum daemona turba perserre,cum ad prima apostolicae fidei uoce post subiectas his spiritalis nequitiae potestates excidisse de coelo satana modo sit fulguris praedicatu, 8c princeps
mudi in passione sit iudicatas. Sed fu entes a facie dei trepidatione sua quidem dum sugiut ostendusieuadere tamen faciem dei quana fugiant no possunt. Nam ec trepidatione ear indem nequitiaru spiritalia psalmo anteriore declarat dicens: Misit sagittas suas oc dissipauit eos, oc fulgura multiplicauit ec conturbauit eos. . Conturbatur itam ecfugiunt dissipati, veru dei vulnis no emament potestate, socundum illud: Ascedit sumus in ira eius,& ignis a facie eius exardescer,carbones succensi sunt ab eo. Horu ital inimicora fugam haec Sc interitus di iudicii poenacosequentur. Et sane idem nuc qui in anteriore psalmo prophetie ordo distingui tur Sequitur enim: Sicut deficit sumus deficiat.Sicut liquefit cera a facie ignis, sic pereat peccatores , facie dei.) Fumus cum emerserit licet globosus oc crassius, tamen paulatim ita deficit aboletur p, ne extet. Sicut in cospectu ignis cera sic Ii quefit,hit no si sumo quide in igne per leuitate sui tenuitatem. dilapso, cera aut ui Sc calore ignis absilmpta, quia infirmae ipsa per sese naturae potioris diripiatur ardore,que inmodis omnis iniquorii potestas a lacie dei id est,dei iudicio deliquescit.Et hunc peccatoria a facie dei interitu necesse est, ut iustoru laetitia consequa tur.Nam occotinuo subiecta est: Et iusti laetentur laetitia.) Etenim iudicii coe/lestis N iusta moderatio est,ut peccatores morte deficere, ita di iustos laetitia mu/nerari Idipsum aut ad ostendendu iudicii examen est cosecutu: Exultet in conspectu det,epulet cur in laetitia. Mundo enim corde,secundu euangelics benedi Gonis merita,in cospectu dei digni sunt. Veru laetari in laetitia significationis est altioris, causam stilicet perfectae letitiae ostendes.Pleri ιν enim in his quae sibi sunt nocitura laetatur,ut gaudet Iasciuus in scortis,ut fur laetat in furtis, ut unisqueno pro uitiis suis ea quae exercet oblectat. Veru qui in laetitia laetatu causam istitiae ex ipsis laetitiae honestamen tali j veritate suscipit. Et idcirco ait:in laetitia laetan/ Forte)ie lege tu qui in conspecta dei exultabunt, eam uerae exultationis docens esse laetitiam, stu, sis quae consipectus dei iucunditate persecta sit.Exultationis aute huius atm epulan/ bonestis vim
tuu gaudia,ex quibus est laetitia iusta, sanctus Mosita tu diuina illa Deuteronomii
533쪽
s Is D. I I L A R I I IN cantione ita meminit,dicens:liictandamini coeli simul cum eo, Ec adoret eum om/nes angeli dei.Iucundamini gentes cum populo eius, ec consortentur omnes filii dei.In hac ita laetitia laetabuntur,ec iusti cceleri gaudio unanimes exultationis diuinae societatem laetantes,ad cuius nos temporis gratulationem sub sidet euangelicae consessione nunc propheta aduocat, dicens: Cantate deo, psallite nomi ni eius,iter facite ei qui ascendit siuper occasum,dominus nomen est illi,ct exultae te in conspectu eius. Adhortatio omnis licet multum ad quendam pulsum 5c u luntatis nostrae proficiat & mentis, cum aliquid optandum agendum concili ante casa uel illiciente deducimur, tamen si maxime adhortationis ipsius causa proposita sit,iam ratione animus ac uia tanquam certissimo duce nititur,ut nunc propi et a nos ad cantandum deo psallendumin nomini eius hortatur,ne quid forate ambiguitatis relinquerer,cui deo& cuius nomini psallendum esset ostendit, ut iam non adhortatio adhibita,sed cognitio praecepta in dei nos exultatione canti cum collocaret . Psallendum itam ei, iter in eius parandum est qui ascendit super occasum. Occasii autem uniuersa quae ueniunt in uitam intelliguntur aboleri. olitio autem omnium occidentium secundum humanam commvncm 4; opi nionem existimatur in morte.Ei ergo psallendam, eius in iter nobis est preparan diim,omnem qui occasum mortis ascenderit,id est, qui occasum omnem occassi ipso non detentus excesserit .Huic autem nomen est domino, qui se ex sorma dei exinaniens,5 formam serui suscipiens,obedientem se us p ad morte crucis egit. Propter quod eum exaltavit deus,nomenin ei super omne nomen donauit, ut in eius nomine genu coelestia terrestriae flectierent ec inferna, Iinguai omnis consi teretur dominum Iesum esse in gloria dei patris. Ascedit ergo super occasium,cui nomen est domino, tau quo occidunt ianitieris transgrediens, legem mortis ex mortuis aeternus egressus est.Huic ital iter parandum est secundum illud: Par te uias domini,rectas facite semitas eius. Omnis ua Ilis implebitur, ec omnis col/lis humiliabitur. Parato itinere in nobis, id est,uitiorum infidelitatisin nostrae uel copressis tumoribus, uel eleuata humilitate terrenae labis,iturus cum rectis aequi
tatis uitae* semitis in corda nostra descendet. In huius ital conspectu exulta γmus, cui iter ex aequitatis ec in lentiae tumoribus re Iibidinum uoraginibus sit
parandum, ec in quo nos resiurgentes ex mortuis contuebimur. Super occasum enim nestrae mortis ascendit, qui uitam nobis ex mortuis in se resurgente quis uir.Haec illa apostolorum est Iaetitia, cum eum post resurrectionem contemplan tes contrectantest, uiderunt.Sed hanc sanctoru laetitiam trepidatio eorum quos cum mundo uicit insequitur.Id enim ait: Turbabantur a facie eius patris orpha norum ec iudicis uiduarum.Causam turbationis hanc docuit, etiam quod pater orphanoru sit iudexin uiduaru A facie enim patris orphanoru uiduarumi, iudi cis fugient,no relinquentis eos orphanos,qui agnoscentes patre in coelis , diabo
Io patri renuntiauerint, eas , uiduas quae legi mortus sponsum sese sequuts sunt iudicatis. Vidua enim quae a lege sit libera, beatus Paulus transire ad nuptias at terius sine adulterii crimine docuit. Id j exemptu omne ad ecclesiam quae legi sit mortua,Christo postea se sectari aptavit. Est aute etiam sectindu huius seculi sortem senius aptissimus, ut deus qui aduocatu nobis a patre altu dedit, ne orphani essemus in seculo orbatorii sit pater iudexc, viduaru, quia ec desoIataea parenti bus misereatur infanti uiduarii in in quae in se adquieuerint iudex sit. Iudex aut ideo,quia siub nomine viduam pleraec, no viduae sunt,uel desiciate in Christo nubere uoltit,uel fallunt humana iudicia,& quia dignitas nominis in coseruato proposito sit uoluntares,scrutans corda ec renes deus,idcirco sit iudex, quia solus ea
rum mente sensum p dijudicet,&quidem haec secundu desblationem coditionis
534쪽
LVII PsALMUM EMARRATIO s ατ humanae de orphanis uiduis; sim dicta. Caetera ut ad ecclesiae totius demonstrarioiaem haec ita significata esse possit intelligi, continuo sibiecit: Deus in loco sancto suo deus inhabitare facit unius moris in domo.Educens uinctos in fbrtitudine, similiter eos qui exacerbabant, qui inhabitant in sepulchris. Hic ergo lo/cus deo sanctus est, ubi sit uidua ex lege,ubi orphanus exseculo, ubi unius moris ac uoluntatis pacificus unanimis , conuentuS.Erat enim secundu Actus aposto lorum credentiu anima Lina,& cor unu.Vbi qui uincti sunt educetur in ibrtitudi/ne .Ligato enim prius intra domu sua sorti,eos qui peccatis suis uinciebatitur ab solui ut Abraliae filia septem ec decem annis ligata in libertatem uerbo uirtutis eduxit. Eduxit etia eos qui ante exacerbabat, id est,qui transgressione legis, iram in te dei iudicis incitabat, uel aduersum nomen eius gentili eloquio differebat ad doctrina diuinae cognitionis institini, ut ex persecutore Paulu gentiu apostolum doctorem praefecit.Hos ital exacerbantes, inhabitantes antea in sepulatiris, is est, intra corpora suorum emortua domicilia cosepultos in coelestem uita sipirita Ieml deduxit. Sunt enim multi in uiuentibus mortui. Nam di in euagelicis mortui non putati nodifferre docentur a mortuis, domino dicente: Sinite mortuos sepelire mortuos sitos.Et Apostolus stit quasida mortuas uiuere,id est, dum uiuunt esse iam mortuas. Sed tros homines de sepulchris dominus qui in filios dei rege/nerantur eduxit. Veru h. qui in nobis deus stiper occasum ascendens per uiri u tem resurrectionis operatus est idem omnia ad huius spei nostre praeparationem adumbrata gessit in lege,ut no alius prophetarum, alius euangeliorum deus pos
sit intelligi. At* ideo erga nos quot paribus haec momentis, quibus ex Aegy/pto populum eduXit,implebiit.Nam ec patres nostri sub nube suerunt, di in Mo/se in mari baptisati sint, oc in similitudinem coelestis panis manna e coelis deci dente saturati sitnt,ec Christo aquam petra praebente potati sunt, quae quidem in illis salubriter gesta siguram quo* nostrae in se salutis habuerui, ut sequens pro phetiae sermo declarat dicens: Deus dum egredieris coram popula tuo, dum transgredieris in desertum terra mota est Etenim coeli distillauerunt , facie dei, mons Sina 'a facie dei Israel.) Praeisse dominum iter populi sui, dum desertum trans editur in columna nubis igniscit, cognouimus, re usque ad populi terro rem de coelis stillasse manna,sed cum superiora omnia quae ecclesiae propria suntat 3 apta memorasset,scilicet cum super occasium ascendit dominus, cum Orpha norum pater est, iudex , viduarum, cum in oleo sancto sitio, id est,in domo con/gregatos unius mori se uinctos in fortitudine, re exacerbantes extrahit e sepul chri haec tamen coram populo egrediens,&in desertum transiens consiummare memoratus est,ut nunc e raeterito motam eta terram, distillasse coelos, 5c hoc
a facie dei Israel in Sina refertur effectu. Hoc ideo ut cum illa quae Iegis sunt geo sit, in his quom ea quae euangeliorum sunt praesormasse sciretur. Egressus enim
coram populo suo desertum transgressius est,in illud uidelicet desertum Iordanis, in quo lilia floruerunt,in quo fons aquae uitalis desolatos re aridos irrigauit. Fu ni euIus nanque ante erat haereditatis Iacob, desertaein gentes elementorum siti ditae fuerunt potestati. At nunc insipectante eo, qui fuit dei populus, deus ad ea quae ante erant desblata transiuit, ut iam irrigata ab eo finium deserta pingues cerent. Et hic idem est qui manna de coelis dedit populo. Si enim lex disposita est per angelos, panem jangelorum manducauit homo, coeliq: stillasse in Silana scribuntur, prosecto ministerium hoc a coelis, id est, ab angelis expletum es se non est dubium. Est idem largitor eius qui de coelis est panis, qui in Sina mannae fuerat indultor. Sed transiens ad desertum deus, id est, ad gentilium
rida dc desolata quondam corda transcendens, felicem illam bonae uoluntatis pluviam
535쪽
sLS D. II I L A R I I IN pluuiam segregatuit. Segregauit enim ipse ex utero matris Paulli in apostolum, quia quos praesciuit,hos N praedestinauit.Hanc etia eloqLiij praedicationis* plui uiam re in psalmo Salomon tens ad spei securitatem nunclauit dicens Et descendet sicut pIuuia in uestus, sicut stillicidia super si illamia terram .Et aliquibus nabibus ne super uineam pluerent meminimus esse pr. eceptu. Sanctus quom in ses quae sub uelamento uerborum communium ingentia coelestis spei secramen ta codebat uerba sua excipi,ut pluviam imbrem cantatuit, pluviam irrigantem
deserta arida oc praeparata dei haereditatem,a-ideo sequitur: Pluviam uoIuntariam segregabis deus lis reditati tue infirmata est,ta uero persecisti eam. Animalia tua liditatat in ea,parasti in dulcedine tua pauperi.) Urouidus enim uoluntatum deus segregauit uoluntariam pluuia praestiendo quae infirmata est, cum iudicium in se mortis habuit Paulus, cum Petrus scandalo crucis motus ter denegat,admonitus ne negaret,cum apostoli umen fugiunt,diffidunt. Sed qui, in his bonae uoluntatis esset affectus,perseeii ita sunt, ut 8c scindamenta ecclesia/rum fierent Sc columna .Haec ergo haereditati dei pluuia segregaturi uete autem haereditas sit non obseurum est,ea scilicet quae data est poscenti,cum dicitur: λκsce a me re dabo tibi gentes haereditatem tuam. Gentes ital animantium re pracorum ritu non intelligentes. Et ideo cum cura pecorum deo nulla sit, Iaaereditas illa in hac segregata uoluntaria pluuia est, in ea habitare monstrantur. Sequitur enim: Animalia tua habitabunt in ea,parasti in dulcedine tua pauperi Habit bunt ergo animalia uel inhaereditate ciet,uel in pluuia uoIuntatia,& haec in dulcedine pauperi ueI haereditas uel pluuia est praeparata. Eloquia enim dei in sanct rum faucibus dulcia sunt, Sc beati sunt pauperes spiritu, quia ipsoru est regnum coelonim. Animalia autem cum essent, facta sunt spiritalia. Haec ergo omnia in usum haereditatis,uel uoIuntariae pluuiae in ministerium sunt segregata. At ut secundum praeparatam dulcedinem pauperi,uel ecclesiae congregatio,quae haere ditas dei est, uel apostolicae praedicationis significatum esse intelligeretur eloqui um,subiecit: Dominus deus dabit uerbum euangelizantibus uirtutibus mus ris,reti uirtutum dilecti& pulchritudini domus diuidere sipolia. Segregatς italplutile ad euangestum irrigandum dominus dabit ueris, idipsum in sensum no strum ξc ora diiundens secundum illud: n enim uos estis qui loquimini, sea spiritus patris uestri qui loquitur in uobis: Sed uirtutes multae euangelizantibus sunt. Sunt quibus dabit uerhum, ut sit in Paulo uirtus, in Petro uirtus, in Ioanne uirtus,ec in caeteris uirtus,multast, ob id euangesti praedicandi significet esse uirtutes,qtubas quamuis deus ec dominus re rex dabit uerbum,uirtutes tamen i dilecti sunt id est, eius qui regi re domino redeo sit dilectus. Laboriosius autem
id re obscurius,dum collocasiones uerborum non demutat, translatio Latina de ἔ-cIarat.caeterum ab Iulius totum hoc sermo e insco enunciatus eloquitur, hunc scilicet deum Sc dominum nostrum regem earum quae dilecti sint esse uirtutum,Pγαπκ ut uirtutes ad apostolo dilecti im uero reseratur ad Christum, cuius uel in his,uesias στου ri I hi omnes intelligantur esse uirtutes. Oportuit autem propterea quae sequuntur, δελεid licet in omnibus unus atl idem esset spiritus,numerosarum uirtutum fieri men
σκυλα. tionem, quia ad plenitudinem domus ipse uirtutis spolia diuideret. Ad ecclesiae enim decus detraba ab diabolo gentium spoIta diuiduntur, aloe etiam ex his spoIiis domus pulchritudo perficitur,cum in sacerdotes dei ad mysterin sanctificatio nem ab aris templis. daemonum abstrahuntur, sancioin spiritu irregati euange Iizantes essecti sunt dilecti uirtutes.Ad has enim easde uirtutes, quae ad pulchri tudinem domus uel spolia diuidetur,tieI ipsae sunt sipoli Sumus sermo se retulit, dicens: Si dormiatis inter medios cleros pennae columbae deargentatae, P steriora
536쪽
LUVII Ps ALNUM ENARRATIO steriora dorsi eius in uiriditate auri.) Prophetiae uota simhquibus manere in mediis cleris haec ad pulchritudine domus diuisa spolia exoptat, ut us p ad consium 'mationis suae diem,quia signiscari mors soleat in somno,in domus pulchritudine Perseirerent. Qtii quidem sunt in usum praedicationis tanquam deargentatae pennae columbae,ici est, sipiritus sancti munere ornatu . precioli. In his aute quae post eos sint, in auri uiriditate consistent, ut his post praedicationem Elianget i honor regius re indefessa aeternitas ex conscientie suae fructu in auri uiriditate reddatur, dum oc auram refertur ad honorem,&in uiriditate uigor aeternus ostenditur.P steriora ita dorsi,quae interscapita magis Graecus sermo significet, id est,qus bo τ 11ae coscientiae alm honoris posteriora sint tempore, ultra praedicationis huius honorem sint honoranda, cum interim deargentatae pennae sub munere sancti spilutus permanenteS, Post etiam ad conscientiae suae fiuctum auri uiriditatem, id ei florem honoris perpetui consequentur Vt autem haec ad pulchritudinem domustipolia diuisa,quibus ut inter medios cleros dormire id est, ut morte tales consummarentur, psarum est,ad principes ecclesiarct, per quos pulchritudo domus con sistit, relatu pollit intelligi, continuo subiecit: Dum discernit ccesestis reges su per eam,niue dealbabuntur in Selmon,mons dei,mons uber, monS.c niscratus, mons pinguis.) Dum itam hos coelestis reges stiper eam discerm id est,dum dominus de coelis descendens, eos qui spolia fuerant, constituit in reges, super eam domum,quae per eOS pulcherrima est, unumquen* disponit. In Selmon nitie de albabuntur,in pace scilicet, quia Selmon interpretatio pacis est, oriam aeternita tis accipient.Hic enim dei mons,in quo pax dei nominis ipsius est significata uir Iule,oc ubi consecratus di pinguis est. eges autem eos esse non obscurum est,de quibus dictum est: Iam sine nobis remiatis, ec utinam regnaretis,ut Z nos uobis cum conregnaremus.Dominus ergo coelestis,quia qualis coelestis, tales & corte stes hos in Selmon reges super doma suam, per quos diuisis sipolijs omabitu ex albatos niue disponet in reges.Factus est enim in pace Iocus eius, ec phoenicium, secundam Esaiam,ut nix dealbabitur. Sed reges necesse est penes quos sit domus pulchritudo,ultra candorem niuis praestare.Lux enim mundi sunt,& quisquis di gnus erit cum domino montem regni coelestis ascendere, super nivem dealbabi tur. Quia cum se apostolis in habitu quo cu sanctis conregnaturus esset ostendit, uestimenta eius super nivem alba fiunt visa. Hic ergo mons Ec hoc regnia deo pa/cis est,sed pleri 3 sunt qui ecclesiae pacem sub haereticorum cos tio mentiuntur, distatuentes noui acueteris testamenti connexam sibi coniunctam , rationem, dum pleriq; alium Euangeliorum,alium deum legis effingunt, nonnulli uero ad uersiam uniSeniti dei naturam noment, uenientes,ex tempore natum 2Ium ho/minem confitentur, nem ex forma dei in formam serui esse deductum,sed ex rama serui tantum esse coepisse confingunt. Plures aute no uerae diuinitatis deum,necy ex paternae maiestatis naturaei, proprietate subsistere disserunt, sed externae subitantiae deo* diuersae,que in adoptionem filia electa sit modo creaturarum ex nihilo,quibus nulla origo anterior sit,constit Linures etiam in corpus atly ex se protensum permanentem p patrem Ioquuntur, ut aflumptio illa carnis ex uirgi ne filii nomen acceperit, non qui ante erat dei filius, idem hominis fiIiussit natus in corpore.Et quide omnia haec ad speciem humanae prudentie coaptantur,post quam rationem coelestis sapientiae no comprehenderiuat,quibus, ut sipem,al is Iocis uberius copiosiusi, responsium est Quia ergo uers fidei una haec est fides deo quae sit placita,& hic aeterni regni mons unus in pace si de susceptis plurimis araguit nos propheta,dicens: Vt quid suspicitis montes caseatos γ Lac cum cor/ ορκτεῖ rumpitur densiatur, ec ex lucis in coaguli casei speciem cocrescit Nam utruncuY id unua
537쪽
D. HILARII IN id unus Graecitatis sermo complectitur. Ergo sicuti ex natura sua Iae ipsam uitio accedente degenerat,& quadam sui corruptione coacescit,ita h. ec genera doc in narum quae initia cognitionis ex innoxio synceroin Iacte dediicunt, comimpuri
tur in uitia, fiunt corruptione sui coagulata uel castata ne lac sint. Quod id linsam loco alio ita meminit: Coagulauit sicut Iac cor eorum,ogo uero legem tuam meditatus sum,quia consiliis gestisc, impietatis cor infestum cu per infantiae sim/plicitatem naturam lactis habuisset, uitiorum postea corruptione degenerans, iacoagulum densatum esset atm concretu.Reserendus ergo ab his omnibus ec sen/sus re studium est, ne* quisquam alias magis quam hic mons pacis habitandus est.Nam post exprobrationem casea rum coagulatorum montium, continti
subiecit: Mons in quo beneplacitum est deo habitare, in eo dominus habitabit n. sedem usi in finem. In eo monte aeternae habitationi salem deo ostendens esse com/ pIacitam, qui ad sedem pacis esset electus. Sed quia post Iegis tempora circunci sionist, prςscista facriticiorum, praecepta per Euangelicae cbsessionis fidem ab his qui isoriantur in Iege, id est, a carnali istaei quaedam per nos uidetur pacis de
lacta esse mutatio, cognitionis , alteriusquam in lege praescripta est introdcicta confessio, cu nos omnia per dominu Iesum Christum quaecuni3 praecepta si int Iem,in spem Euangelicam adumbrata esse doceamus, illis contra deum patrem se, cum loquutff,ac legem dedisse laetantibus, respondendu est, hac ipse psalmi pro phetia per angelos potius legem in manu mediatoris esse dispositam,neque a n Fon salem bis quicquam esse mutatu,sed in his manere quae sola sint,id est,unam eandem que sedem dei pacis incolere,cum eundem praedicatorem Euangelii dominum Iesum Christum,quem Oc latorem legis habeamus. st unius enim complaciti deo montis sedem,quam usim in finem coelestis habitabit,ut sedes h Euangelicς pacis praeformata per mediatorem legis intelligeretur in Iege, continuo subiecit: Currus dei decem milium mustiplex milia Iaetantium, dominus in illis in Synae sancto Ascendit in altum, cepit captiuitatem, dedit dona hominibus, etenim nora credentes inhabitare. Fidem omnem breuia haec quidem uerba significant sed quae uirtutibus iis magna oc infinita compIma sunt. Hanc autem currus siue se
dis dei dignitatem haud dissimiliter Daniel propheta desicripsit,dicens: Sedes eius
flamma ignis ardens, ta eius flumen ingens ducebat ante eum,milia milium seruiebant ei,8 decies centena milia adstabat ei. Atm in his quidem siue sub specie talis ornatus, siue sub significationis exemplo nobis in curru opinio ec sensus co mitatus coelestis affertur, ut sub concordi iugo milibus laetantiu obsequelam cc Iestem intelligamus Et hoc ille in Syna ardentes laces conlucentest ignes,ingra uescentia tomitrua, re totus domini aduentus terror ostendit, ministeria sicilicet angelorum, legem in manu mediatoris disponentium adstitisse. Hic ergo currus dei decem milium multiplex est milia , laetantium sunt Et quia mediator dei ho/minumcp sit dominus,in cuius manu per angelos, at dictum est lata lex suerit se quens sermo subiecit: Dominus in illis in Syna. In illis sicilicet laetantibus molibus, currusq; numero multiplici decem milium, id est, infinitora intelligentiam sub decem milia multiplicatione subiecta.In his ital deus in Syna est.Sed ne son te Euangelia no si Ipplementa legis aliquatenus uiderentur,qui in iIlis in Syna est dominus, hic rursum in sancto ascendit in altum, captiuamc, cepit captiuitatem, in eo scilicet sancto, cuius formam ex serma dei evacuatus accepit. Qiibd autem sanctus si cu plures prophetiae tum Gabriel angelus ad Mariam testatu dicensi Et quod ex te nascetur sincita,uocabitur filius dei. Et daemones cIamant: Scimus
quia sis fanetus dei.In seneto ergo astendit in aItu, & quid illud sit,ascendere in altum, sub huius ipsius dictu significatione Paulus docuit, dicens: Ascendit aute ira
538쪽
esta,quid est, nisi qina di descendit in inseriora terrae tu destendit, ip est qui
ascendit super omnes coelosinscendens ergo in altilio, ec sese hominom ex mor tuis in coelestibus reveheris,accepit eos qui a diabolo erant capti, quos ec adpul chritudinem domus spolia diuisit. Dehinc dona in hominibus accepit, cum pri mogenitus ex mortuis de seipse testatur, dicens: Dominus dixit ad ni illius me/us es tu,ego hodie genui te.Posce a me,& dabo tibi gentes haereditarem tuam,ec possessionem tuam terminos terrae. Accepit ergo dona in hominibus, gentes sciliocet in haereditatem, in quibus in sancto in altum primogenitus mortuis captae captiuitate coscendit .Et quia ultra humanae spei iidem sit,eum terretiae carnis corruptionem in coelestem gloriam transtulisse gentesq; impias,oc ante uitiorum ac
superstitionu furore peruersas ad cognitionem deicosortiun v. esse deductas, ob hoc in his dona hominibus accepit, qui secum deo habitaturos esse no crederent-Him ita huius mediatoris ex lege cognitio est, ut qui in laetantium milibus in SP na fuisset hie idem in sanctor ursium in altam captiua captiuitate coicende , κno nos qui secum cohabitaturos diffidebamus,acciperet. st hanc itaque contra spei nostrae diffidentiam acceptorum in hominibus donorum haeressitatem dignae haec ad deum prophetae subiecta fessio est: Dominus deus h nedictus de die in diem,prosperam iter faciet nobis deus salutarium nostrorium. Benedictus itaque dominus re deus est astendens in altum, capiens captiuitatem in hominibus, dona percipiens,eos stilicet qui inhabitaturos se esse non crederent. Qtiotidie acitem pro populi credentis accessione benedictionis multiplicatur augetur coissessio, cum gentiles stuperstitiones, plech de diis fabul camarae dςmonum desorum inania relinquuntur,& iter omnibus ac pro cis dirigitur in salute. Hic igi/tur falutarium nostrorum dominus ac deus est,cuius de die in diem benedictionis significatur aeternitas.In eo autem quotquotidie est continuatur, ec sempercum tanta aeui protenditur infinitas, quantae dierum post dies successio cosequatur. Cautissime autem semper propheticus sermo ne quid per gentiles fabulas,philo/sephiae doctrinam notionem nostram de diuinae aeritatis stientia perturbaret admonuit,quia uariae eorum impiissimaeq; sententiae multa de deostaetepropha, ne P complexae sunt Nos uero ad cogniticine dei patris di det filii instituti, sacra mentum stimus uerae coelestiso prudentis in eo quod uerbu caro factu est con quuti.Ipsium enim nobis, quod Iudaeis scaritatu, gentibus ueno stultitia est,id est, dei passi cru mors,sepultura, siue per rationem diuinae uoluntatis perfecta coelestis sapientia est, siue per resiarre onis potestatem iiirtutis aeternitas est. Ad huius igiturnos propheta stientiam de qui nobis Sc passus, o mortuus est,ec rerstrinxi di dominus est,instituit dicens: Deus noster deus fatuos faciendi,ec domini ' exitus mortis. eum nodis deu intimans,qui cum esset deus,omnia ad sa/ αδεθα lutis nostrae incrementa sustepit. Et idcirco hic deus noster est, quia deus eoru sit, φ Δανά qui sient saliii. Saluos autem nos per id deus noster efficit, quod exitus sit mortis, egressus. Id enim his uerbis, quae Latine minus expresse atque absolute translata
sunt,continetur. Admonui enim supellus,pleriincv interpretes cunctos,dum col locationem ordinemq; uerborum demutare ac temperareno audent,minus di Iu
eide proprietatem declarasse dictorum. Veruntamen in his quae dicta int: Deus noster deus salvos faciendi,& domini exitus morti de saltius nostrae detis,ec exsetus eius ultra exitu mortis ostendis, qui mortis exitus domini sit. Omnibus enim qui ueniunt in uitam, ingressus in mortem est, sed primogenito ex mortuis tanto propior suit egrestis morte.Atin ideo proprius exitus mortis est domini, quia assumptae ab eo carnis haec uirtus sit, ut naturae nostrae corruptionem in gloriam
coelestem post exitus mortis efferret. Verum susceptae mortis ipsius non fuit o Y L curanda
539쪽
D. H I L. A R I I IN cultanda uel causa,vel ratis,ec quid nobis unigenitus deus em forma dei exinani tus ec formam serui assumens afferret auxilii,oponuit ad fides nostrae & securita tem,ec scientiam reuelari. Et primum quidem non aIienum a dei misericordia rebonitate uideri potest, ut uitam omnibus in se ipsbrestit cieret ex mortuis.Nam qui primum ammam nobis ac flatum respirationem , uiciendi, cum hominem secundum imaginem sui similitudinem constituit, de thesauris potestatis suae diuistnitatis tu diffuderit. Secundum Apostolum enim ipsius genus fumus, ec secunda eunde omnia ex ipso,ec per ipsam, re in ipQ sunt, scilicet ut in ipso habitatio no stra ait incolatus os enia sit sedes, dum omnia immensa uirtutis potestate com plevis est. Per ipsum uero originis inchoatae opus effectust, monstretur, cum ita nobis id ipsum quod siumus operatus sit, ex ipso autem initia uitae ac exordia spi ritus indulta notescerent.Non fuit ergo a beneficentia diuinae honitatis alienum, ut qui ex se ipso nobis, qui eius genus sumus, uitae ac spiritus elementa tribuisse set in se ipso quo nobis per unigenitum deum aeternitatis nostrae inchoaret e ordia,uere , nunc oc ex se ipso,oc per ipsium,& in ipso maneremus, cu nos in hac ipsa habitatione ac sede mundi huius, qui omnia in omnibus est collocatus, rur sum plenias iam at* perseetius in se ac per se in ista uel ipsa carnis nostrae sicietate post exitus mortis iam collocaret aeternos Haec quidem ad significatione d .Latinnae bonitatis ita dicta sint, sed suseipiendae ab unigenito deo carnis, adeundaro mortis oc per Apostolli, Sc nunc per prophetam nandior prosundiorq, rasio tra ctatur. Ac primum quid in crucis sacramento atm mortis ab unigenito deo θc domino maiestatis effectum sit,in Apostolum intelligamus, ut duce eo doeti, pro phetice stimatiam consequamur. Ait enim ita: Et uos cum estetis mortui in pecca cis Θc praeputio corporis uestri, conuiuificauit cum illo donans nobis omnia pec cata,delens quod aduersum nos fuit,chirographu in sententiis, quod erat contra rium nobis tollens illud de medio,& astigens illud cruci,spolians se carne,re prinεcipatus N. potestates ostentui fecit, cum fiducia triumphans eos in semet ipse. HAEcraementum itam salutis nostre primu resurgens,ipse ex mortuis decretum. mortis nostrae quo ante detinebamur absoluens,in se ipso qui ex mortuis aeternus lana maneret,impleuit Sed in eo ipso quod nobis uitae autor in se est um per assum
ptione corporis homo natus oc mortuus,iam rursum aeternus eX mortuis est,in
nes quot inimicas uirtutes,mundi . potestates, principes* aeris huius ostentui reddidit,id est uel nostrς spei ueli damnationis secit ostenta,ec ipis quaedam quasi ex diis seculi porte incostituit,his ipsis in secum fiducia triumphatis, dum
re per securitate aeternitatis mors ipsa in deo moriente fiducia alitores mortis hamanae cli etiam ita se ipsis per occupatu a fatana cor Iudae autores sum mor tis,triumphat ex mortuis,ut nem pinnae mortis abessensicli sis usi ad mortis infirmitatem stibiecisset artemus,ec omnem poenam humanae mortis exciperet, ut autores cum in aetemitatis dominum autores mortis,per id quod uerbu caro factum
est,extitissent.Haec quide ita Apostolus sed propheta breuius,licet eandem intelinligentiam uerbis significantibus eadem ista complexus est. Nam ubi dominu in exitum mortis ostenderat,subiecit: Vecimtamen conquastabit capita inimico rum suorum,uerticem capilli deambulantium in delictis suis. Principatus enim ac potestates in quibus capita inimicorum significantur fecit ostentui.Hsci supin mortis exitu conquassat,quom spiritalem nequitiam atq; naturam, in eo quod capilli uerticem perambulent,docet,dum & tanquam dominantes hominu capitibus insistunt,ffc tanquam nequitiae spiritales sine sensu eorum quibus insistant i stim illum capilli uerticem proculcent, quia di ipsa scilicet corpora usin ad animae
mentisc, sedem sine sensu adqundi inub Iabantur N penetren Aetis enim huius
540쪽
testate dominandi, Sc toto in orbe per momenta singula commeantes Sed laaec in 'deliciis suis peragunt,dum unicuim in eo quod delinquant autores sunt,se cundissillud Apostoli:Deus filium sutum misit in similitudinem carnis peccati,&de pec cato condemnauit peccatum in carne. Cum causam in his exordiumq; peccati ex eo ipi quod in carne sua per instinctum proditionis peccata id est e peccato carnis peccatu in carne condemnat.Tenet ital diuinae dispensationis ordinem pro phericus sermo,& Euangeliorum opera adumbrata esse per legem, ipsis illis legis operibus declarat. Multa enim plerunt per nominu proprietates ita expressa at que absoluta sunt,ut non gerendis in praesens potius quam insuturum significandis rebus impensa sint,ut nunc post tantas ac tam manifestas Euangelicae Ipei predicationes altius quiddam nobis S ultra aurium sensum affert subiectus ordo dilactorum uel gestorum. Dixit dominus ex Basan, nuerta conuertar in prosundum maris.) Videtur enim hic sermo domini fuisse, cum ad diuidendum ad iter mare,exerenda mo in Pharao iram conuersus est Nunquid ex Basan conuersum
eum este lex docuit No uti*.Basian uero est ciuitas hostilis,quondam regni quaesiuit Og regis habitatio, d interpretatio nominis pudorem confusionem* signia sicat. Potest quidem uideri,ut ex pudore populi in Aegypto seruientis,cu depresesus a Pharaone, ipsam illam conseruandi educandi* generis libertatem perdidis set,in profundum maris,id est, ad liberandi populi sui magnificentiam deus sit cociersus. Sed qui secundum proximu huic psalmum dixerit: Saluum me fac deus,
quoniam intrauerut aquae usty ad animam meam. Infixus sum in limo prosundi, ec non est substantia. Veni in altitudine maris,oc tempestas demersit me,non ambigendus est post humani corporis pudorem quia ipsae illae corporu ato elemen torum nostrorum origines sint pudende in hoc mare,id est,in hanc seculi tempostatem esse conuersus, ut usim ad ultimae confusionis uerecundiam subiectus cru cis mori per eam in se inimicorum capita conquassaret,sipiratales scilicet nequiti as potestates Q omnes, 5 principatus aeris huius reddens ostentui triumpharet, eum eos aeternae poenae,postquam ipse re passus,5 mortuus est,destinaret.Ob id ergo conuersus in prosundu maris intelligendus est id est, us* ad ultimas descendisse seculi passiones, ut conculcans capita inimicorum, ultionem Itimae potestatis exerceret. Qtuod id ipsum uidetur sequens sermo complecti, cu dicitur: in intinguatur pes tuus in sanguine,lingua canu tuoru ex inimicis ab ipso. Diuinae autem ultionis ira sub humanae uindictae significatur exemplo. Ex Basan enim in profundum maris conuersus ob id est, iati pes tinguatur in sanguine, at Q ab missanguine qui ex inimicis est, canu quom lingua tinguatur. Haec uero accidere Q Ient omnibus bello consumptis, di captiuitate deletis,& uictorum arbitrio atq: ultione punitis Per humanae itam,ut dixi consiuetudinis morem,cirm gladius, cum arcus,cum sagitta cum framea, cum reliqua poenarum ac mortium arma memo
rantur,diuinae seueritatis significantiir onicia Et lis c quidem Iudaeis post crucem mortem domini omnia acciderunt cum a Romanis capti uniuersia supplicioruac miseriarum genera perpessi sunt, ut peremptorta sanguine incedentium pedestincti sint es canu lingua satiata sit. Sed id no minus ad eorum poenam damnationem F reserendum est, qui ostentui redditi cu fiducia triumphantur. Et quia sub his quae in Iudaeor a populo temporibus legis expleta sunt,uniuersarum sere gen tium ad speciem futurae misericordiae fa Ius est inchoata,ut per id quod tum gestu est, id quom quod postea gerendum esset, doceretur, cum ipsos illos in quos illatum gerebantur, ec inumbratio nubis, ec iter maris, & mannae spiritalis cibus, respiritais potus ex petra in spe Euangelica fide* concluderet,nunc quom ut sem