장음표시 사용
611쪽
D. HILARII IN dicat, eruus tuus sum,profitetur quidem quod est,sed quod non est agit. Propheta autem quamuis conditionem sui oricti etiam ipso famulatu suo confiteatur,tamen infirmitatis suae memor est.Dari enim intellectum sibi rogat. Est enim inteIγlectas in quodam thesauro repositus spiritualium gratiaru, quem interdum sub falsae opinionis errore imprudentium mentibus diabolus insinuat. Sed a deo in/telligentiam propheta postulat,ne sibi inanis intelligentia subrepat, qualis genti um,qualis Iudaeoriim,qualis haereticoru,& postulat ob id ut testimonia dei sciat, quae sub testibus tradita sunt,que sub testibus neglecta & uiolata esse exprobi antur,quae in aduentum eius oh qum testandu dicta sunt,neglecta ec fastidita uinγdicabuntur.Et horum quidem testimoniorum tempus non ignorat propheta, di
cens: in pus faciendi domine dissipauerunt legem tuam. Lex popillo sub testi/hus data est,quae cum dii Sipata 8c abiecta a Iudaeis est, tunc fuit tempus domino, ea quae continebantur lege faciendi. Pollicitus enim in lege est, ut salutem genti has daret, ut ipse sibi hominis corpus, quo secundum imaginem di similitudi nem dei laetus est, assumeret, ut disissipata lege,si dei gratiam donaret. Temporis
huius meminit per Esaiam prophetam dicens: Tempore accepto exaudivi te,&in die salutis auxiliatus sum tibi. Apostolus uero dicti huius interpres iis c scribit: Ecce nuc uenit acceptum tempus, ecce dies salutis, id est, dissipata Iege, tempus euangelicae praedicationis aduenit. Sed illis legem dissipantibus, aliud opus pro phetae est.Et quod sit, ex subiretis docemur.Ait enim: Ideo dilexi mandata tua super aurum ec topazion. Quod ait,ide ad id retulit quod dixerat: Tempus faciendi domine,quia sciret tempus iaciendi domino esse, cum lege di Tipassent. Ideo aute mandata diIexit,quia in his tempus faciendi domino contineretur Lex enim omnis aduentum domini testata est, ipso dicente: Si creditis Mosi,crediti utim mihi. me enim ille scripsit Mandata igitur ob id propheta dilexi quia in his aduentum dominaes corporationis intelligit.In eo autem quod diligit plus nescio quid significat. Facere autem aliquid,minus est quam diligere,quia plerun id quod agimus,neces satis est.Dilectio uero eade pertacta est, quae maxima est, re quae nulli comparatione similium coaequatur. Diligit autem madata dei super aurum & topazion. Humanus error preciosius nihil auro ec gemmis opinatur,
re haec sunt quae hominum cupiditates dominatui prech sui & honoris subdido
runt.Auro uiris honestas pudicitiae uenalis est.Per gemmas uero humani corpo ris praestantior,ut putant,species ad naturae contumeliam expolitur. Et idcirco nihil habet sexus uteroe preciosius dum uiri posse omnia auro uoIunt,mulieres ue ro per gemmas fieri se existimant pulchriores. Praestat autem ut caeterris metallis
aurum, ita 8c alqs Iapidibus topazius. Est enim ipse rarissimus ec sipeciosissimus omnium re maximus.In Thebaidis uero loco cui alabastra nonae est,reperiri QγIet Hunc etiam ferunt seculariu gestorum literae in topazio insula ab incolis eius, id est,Troglodytis Arabis inuentu,ad matrem regis Aegypti Ptolemei, sub quo scripturae legis ex Hebraeo in Graecum tranuatae sunt, munere fuisse delatu. Con/tinet autem ipse in se sbius caeterarum gemmarum optimam preciosissimarum speciem, & in uno illo diuersissimorumlorum permixtio continetur.Super hunc Witur topazion, ec super aurum mandata dei propheta diIexit, non terrenis, sed eoelestibus se desideriis signi ans detineri.Contempta autem secularium opum cupiditat omnem a se occasione peruersae 8c prauae uoluntatis recid: t. Diligens enim super auru Sc topazion mandata dei dehinc ait: Propter hoc a domnia mandata tua diragebar,omnem uiam iniqua odio habui.Non defleetitur,no detorquetur per terrenas cupiditates sed ad omnia dei mandata dirigitur Non obuia occupant. Vidit aurum,scit hoc terrae limst esse:uidit gemmas,meminit esse aut in milum
612쪽
ctav III PsALMUM ENARRAT Otium aut maris calculos: uidit ilIicem ad Iasciuiam uultcim, sicit tanquam auibtis coeli ex his sibi laqueis euadendum. Resistit ergo coalitis sibi natura sitae uitiis, ec omnem uiam iniquitatis odit. Ideo itaque ad mandata omnia dirigit a qLita ea super terrena desideria diligit. Et dirigitur ne particeps eoru fiat quibus d citi in Natio praua oc peruersia . Et omnem uiam iniquitatis odit,ut si in eo qui est uia, domino scilicet nostro,qui est benedictus insecula seculorum. Amcn.
ut ea mirabilia habeat,quae ante compererit. Ex compertis enim ita dicium admirationis existit.Caeterum nemo poterit ignorata mirari Haec idcirco antea comemorata sunt,ut diligentius dicti prophetici ratio qu reretur.Contra opinionem enim generalis sensus iis edixisse existimatur: Mirabilia testimonia tua domine, ideo perscrutata est ea anima mea.) Nam cum prius secundum humanam cosuetudinem oporteat per serutari ec reperire,et reperta mirari,testimonia domini ante mirabilia sunt,& ob
id perscrutatione sunt digna. Dicti autem huius persecti ec puIcherrimi ea ratio est: stimonia etenim dei id est,ea quae sub testibus scripta simi, etia si per obseruantiam Iegis humanam infirmitatem ad cognitionem re famuIatum dei imbu/ant:quippe ubi castitas,pietas, pudicitia,ueritas, innocentia, frugalitas ec religio mandatur,&per quasdam religionum consuetudines,historiariimi, diiuersiitates diuini honoris officium praecipitur:in quibus cum admiratio magna sit, pro pec catis oblata hostia, di datum pro redemptione animae munus, ec agnus in sacra mento pasichae occisus,tamen in his plus de futurorum spe ato doctrina admira/ tionis continetur. Haec ita huic prophetae admirabilia sunt: sed quia praesentes
admirationes futurorum atque aeternorum honorum exemplaribus admirabilia sunt,perstrutatur ea. Non inquirit tantummodo in quo est rerum abscoditarum
diligens exquisitio, sed perscrutatur etiam, per adiectione scilicet diligetioris ex quisitionis,laborem striam in perscrutatione demonstrans. Nem tantumodo per 2crutatur, sed perstrutatur ex anima,ad uoluntatis officium animae intentione se/ciata.Sequitur deinde: Declaratio sermonum tuorum illuminat,& intelligen/tiam dat paruulis. Et is quom sermo forte uidetur a naturae nostrae consuetudo ne esse diuersus Cum enim ante intellige d sit, di sic lumine intelligentiae uten/eum,quia noctem ignorantiae intelligentiae adeptae Iumen expellat, propheta ta
men dicit declarationem uerborum dei prius illuminare, & post illuminationem intelligentiam praestare.Sed quae sint dei uerba, ante discendum est, & tunc illuγminationi re postea intelligentiae ratispraestanda est. Verba dei sunt,quaecun prophetae loquuti sunt Cum enim Moles uerbis suis populo Hebraeo legis obseruantiam nunclauerit tamen in libro eiusdem legis ita scriptum est:Et dixit domi λως ad Mosen: Die filiis Israel. Vsus igitur est his legislator uerbis, quibus ei ut uteretur praeceptum est Ergo uerba dei sunt, quae per ossicium licet humani oris
audita sunt. Sed di magnus ille propheta ipsb iudicio domini nostri Iesu Christi
ne loquutus,cum dixint: Audi coelum,ec auribus percipe terra, ait, quoniam dominus loquutus est.Et post aliqua quaequerelis maximis increpabantur dixit: Os enim domini loquutum est haec.Haec ergo omnia dei uerba sunt, sed declaraνtio sermonum maxime necessaria est. Sunt enim sileth ue Iamine opinionis asterius praedicata sunt secundum Apostolum allegorumena, sunt comparativis signisi cattonibus amphibola. Testis est dominus haec eadem per Esaiam ita dieia esse, Iudaeis infidelibus exprobrans re dicens: Auditu audietis, & non intelligetis.Si gnata enim omnia sunt,& per solam spiritualem doctrina resignanda. Haec enim
613쪽
ad Daniesem desiderior tum uirum dicti scini: Vade Daniel, quia cIatisi sunt signati s sermones. Ait etiam Esaias:Dabitur liber iste in manus hominis scientis lite ras,ec dicetur ei:Lege haec,& respondebit: Non possum legere, signatu est enim.
Sed declaratio uerbortim mysticorum per euangelia praestatur, ubi legis abscon/dita oc occulta prophetica domino in corpore manente pandutur, ex quibus mi mum fides discitur. ibi enim ea quae a prophetis dicta sunt,per cum rebus ec ope ribus explentur,cum uirgo parit, cum dominus Uectu est, & uerbum caro sit,&habitat in nobis, cum muti loquuntur, cum surdi audiunt, cum claudi incedunt, cum leprosi emundantur,cum caeci uident, cum daemoniaci curantur, cum moratui resurgant declaratio haec uerborum dei nostrae hanc naturae obscuritatem is dei luce illuminat.Nunc enim intelligimus resurrectionis gloriatu ,iudicii potestatem,aeternitatis honorem Intelligimus haec paruuli,uel ad innocetiam renati, uel per ignorantiam imperiti.Haec declaratio uerborum dei,& intelligentia paruulis praestita huius temporis ec aetatis est,ut dominus in euagelio demonstrat,dicens:
Confiteor tibi domine coeli Θc terrae,quia abscondisti haec a sapientibus Sc intelliflgentibus, ec revelasti ea paruulis. Ecce declarationis & illuminationis di intelliflgentiae tempus ab consse en huc usim int. n his diebus haec decIarantur,re de clarata illuminant,& illuminata intelligentiam paruulis subministrant.Fiunt per hanc intelligentiam saneti spiritus iam capaces . Denim id ipsum sequens sermo subiecit, dicens: Os meum aperui ec attraxi spiritum,quia mandata tua concapiscebam.) Non de hoc utim humani corporis ore dixit, quod per labia conclu/ditur ac patet. in sipiritum officio narium magis quam oris haurimus. Laboriosius autem auditu auris in animam transfunditur, ab lutus uero per naturalem cursum famulatu atm officio narium commeat. Sed hos scriptura non labiorum
tantum sed Jc cordis solita est nuncupare. Corde enim per fidem patente, ec per desiderium ad hauriendum hiante intelligentia doctrinae coelestis accipitur. Non animae ho sed cordis ossicium est. Apostolus enim ait: Animalis enim homo no percipit quae sint spiritus. Stultitia enim est ei. Et idem doctor gentium ait: Lex
enim non in tabulis lapideis scripta,sed in tabulis cordis carnalibus. Hoc ergo ossi tum propheta pandens attraxit spiritum. Non enim ultro ingruit, expetendus est,attrahendus est,ec infantium modo tanquam lac innocens hauriendum. Idco autem propheta os aperuit, quia meminerit sibi in psialmo altero dictum: Dilata os tuum,ec adimplebo illud.Et in lege scriptum sit:Describe hsc in latitudine cordis imi.Corde enim dei praedicati non ore sitscipitur.Et secundum euangelicam praedicationem,uerbum dei ex corde malus abripit, quod ultra mel 5c favum iu/stum in ore delectat.Vt enim per os in alimonia corporis cibos sumimus, ita per cor ad uiuificandam animam estas doctrinae coelestis accipimus, quae nisi ampli ficato ec patente corde attracta quodam modo fuerint,non abibunt. Sequitur de inde: Hespice in me, re miserere mei secundum iudicium diligentium nomen tuum. Ad id quod dixerat,respice in me mox addidit,5 miserere mei. Scit em dominum etiam in ultionem impioru poenam cyrespicere. espexit enim,ut scri pium est,super castra Aegyptiorum, Θc colligauit axes curruum eorum. Et riir sum: Respexit dominus super Sodomam&Gomorram . Respexit uero non ληliam ad poenam,sed etiam ad terrorem,cum dicitur: Aspicies in terram, & facies eam tremere.Propheta ergo non stlitariu hoc orat,ut in se deus respiciat, sed cum miseratione respiciat nem cum miseratione tantum sed secundum iudicium dili/gentium nomen eius. Est quide ex bonitate dei misericordia, sed promerenda est haec , nobis studio innocet ut in nos respiciat,qualiter respexit in Abraham qualiter in Isaac, qualiter in Iacob qualiter in Ioseph, qualiter in Io qualiter in Mo
614쪽
cπVIII. PIALMUM ENARRATIO. σον sen. Scit enim ad haec misericordiae suae opera deum solere respicerritum di)itur: Deus de coelo respexit in terram,ut audiret gemitum uinculatorii, ec solueret islios interemptorum.Et ractum: espexit super filios pauperu, ec non spreuit de Precationem eorum. Secundum ergo hoc iudicium timentium deum orat ut de iis super se respiciat re misereatur,ut si ieiunantem uidet,si miserantem coluetur, si pium ae resigiosum in omni opere conspicit, tunc secundum iudiciu eorum qui diligunt nomen situm, ipse quo dei miseratione sit dignus.Dehinc sequitur: Gressus meos dirige secundu eloquium tus,ac ne dominetur mei omnis iniu/stitia.) Incedit quide propheta ex uoluntate sua iustitiae gressibus, sed scit undi sibi iniustitis dominationes imminere.Superius orauerat, ut in se deus respiceret, ac misereretur secunda eos qui diligui nomen suum. Misericordiae autem quam orat, hunc seuetum esse sentit, ut gressus sui dirigantur,non secundu seculi uias, non secundu humanam gloriam, non secundum corporis uoluptates, sed secun dum eloquium dei. Si nihil impedimentiusquam occurreret, si aduersantes sibi non undit adessent, suis ipse uiribus in ea quae agere uellet confirmaretur. Sed ubi insidiae sunt,ubi bellu est, opus est potioris auxilio,ut no in se dominetur omκnis iniustitia. Non ut a se absit,sed ne dominetur sui orat. Scit per tentationes ad gloriam perueniri. Meminit Abraham oc peregrinationis iniuria, amittendae uxoris metu,& per immolandi filii dolorem sutile tentatum. it Iob omni tentat tionum esse militia perseeiff. Recolit Ioseph cum a fratribus uenditur, cum a do mini sui coi e ad adulteriu compellitur,cam carcere poenae res eruatur, gloriam maximae fidei per haec iniustitiae tentamenta meruisse. Dominationem iniustitiae
propheta metuit tentationem uero eius no recusat.Dirigendos aute esse a domi/no gressus suos secundu eloquia sua memini ne iniquitas qua tentatur, potest tempossit habere dominandi. Post quae id cosequitur: Redime mea calumnius
homiruim,ut custodiam praecepta tua. Humana tentatio grauis non est, Ap stolo diceote:Tentatio autem non apprehendat vos,nisi humana . Sed calumnia matris est. Calumnia autem est,uel cum bono operi facinoris mali nomen adstri hitur,uel cum specie blandiente internae malitiae uirus occulitur. Nem enim eius
directae malevolentiae opus est,sed fallax re subdolum,& sub specie bonae uoIu tatis maliciar operatione des euiens. dissicile est cauere a talibus qui sub nomi/ne fratrum inimici sunt,sub nomine amicorum hostes sunt sub fili oru specie pararicidae sunt, sub specie unanimitatis coniugum ineuitabile malum sitiit Abel tu stum Cain scelestus per familiaritatem fratris occidit. Noen deo probatu Cham filius eius irrisit. Esau Iacob exulem esse paterna domo secit:ualidissimum praeliatorem diaboli Iob,QIa uxor eius tentauit inflecstere.Hunc ipstim sanctum prophetam quoties calumniae hominu fefellerunt 'Quoties Sauli proditus est uoties quibus in locis ageret,nunciata est 'Vhim ei calumniantiu insidiae afluerula No uit haec dominus,domestius calumniae scandala gracissimu solere sidet excidium assierre,dicens Quod si oculus tuus dexter sicandalizat te, Sc si pes dexter, aut manus scandalizat te erue & abcide abs te. No de membris corporii hic locutus est, eum scandala nec pes,nec manus possit afferre, sed de colunctissimis nobis ac maxime neces artis irae,is,quia omnes unu corpus sumus in Christo Haec iubet, ne mesticis caluniis ac scandalis penes nos manentibus aliqua nobis uitioru Iabes adhaereat.Ergo propheta si ab his redemptus esset, custoditurum se praecepta dei pollicetur,quia istae domesticorum omnium calumniae impedimentum fidei fre/quenter amerret De hincsequitur: Faciem tuam illumina super seruum tuum,
re doce me iustificationes tuas. Vultus domini quidem est stiper lactetes mayla, ut expugnet de terra memoriam eorum. Sed sicut deus respicit ad poenam, Ee q. respicit
615쪽
respicit ec ad misericordiaret, ita re uultu situm ad iitri in in deflectit.Sed hane si is em domini ad illuminationem sua propheta orat. Ex maiestate enim re uultu ui dentis nos dei lumen accipit,& deflexus in nos misericordiae sus uultiis ad grati, am spiritualis uirtutis irradiat. Vel certe cum iudicii dies aderit, cum Lais bilis no bis ingloria paternae maiestatis assistet,inc nos faciei sitae lumine illuminabit. Vt enim queda metalla at s gemmς naturae suae sulgore in ea γε sibi prox ma sunt, refundusiec aemuIante speciem ex intima sui specie praestant, re ut Moses excontemplatione gloriae dei lumen accepit,ita ut honore gloriae suae populus sustinereno posset,sic ec propheta sema dei se illuminari precatur,& iustificationes dei doceri,ut a se no ex parte,nem per legis umbra, sed facie ad faciem, re spirituali contemplatione cernatur. Dehinc sequitur: Exitus aquarum transierut oculi mei, quia no custodierat legem tuam.) Conscius peccatorii ueterum,ut historia ipsa docetur, licet toto corde se direxerit, tamen quia ec peccati sui dolore ante re ipsae iam scripseri tunc cum Nathan propheta arguente crimen suu recognouit & fleuit, nunc quom no desinit uerae poenitetiae lachrymis facti ueteris crimen ablue re,dicens: Exitus aquaru transieriit oculi mei fontes scilicet lachrymarum surarum, sontes fluminu esse transgrestas. Haec enim poenitentiae uox est,iachrymis orare achrymis ingemiscere,ec per hanc cofidentiam dicere: Lavabo per singu/las noctes lectu meum di lachrymis meis stratu meum rigabo.Hs c uenia peccati est,sonte fletuum flere,& Iargo lachrymaru imbre madefieri. Sed secundu ratio, nem temporis residet etia immobilis firmitate,dicti quom sui temperauit moda. De prsterito enim dixit Quia no seruauerunt Iege tua Consesmo quide criminis semper in tempore est,quia oporteat peccati poenitentia no desinere. Finis enim peccati interioris est temporis,quia uera peccati consessio est, sine intermissione temporis poenitere.Peccati uero poenitetia est,ab eo quod poenitenda intellexe/ris destitisse. Atl ob id propheta nec costeri peccatu desinit,& peccatu ex prsterito confitetur. π Zade
Vstiis ei domine. Indefessa & perseueranti fide necessariu est,ut
immobilis in nobis ec inconcussa consessio sit, ne uti aliqua temporum inauria,aut persecutionum dolore commoti,deuotionis studi/um relaxemus, sed quando morbi uexabunt, passiones-cruci tus corporum desaeuient, damna defatigabunt,Iuctus ec orbitates amigent, semper utemur hac qua nuc propheta uis est uoce,dicens:Iustus es domine,&recti im iudicium tuum. Mandasti iustitiam,testimonia tua reueritatem tuam ualde. Meminerimus enim primum,qui uniuersoru dominus est, iustum esse, ec iudicia eius recta esse. ur enim in suos iniquus sit c Quur in eos quos ιpse genui iniustiis sit c Bonitatis suae immensitas non sinit istud de eo existima re . Genuit nos non ad iniuriam, genuit nos non ad originis nostrae naturae MI
rem. Si quid est quod patimur,ex iudicio nitatis suae accidit Vinci diabolu pa/tientiae nostrae uirtutibiis delectatur, re probari nos per luctus ec dolores Θc damna desiderat, ut nihil in seruos suos seculi potestas sibi esse iuris & dominationis intelligat. Quaeculam uis sit,iusta 5 testata & uera sunt cum augmento adiectionis. Valae enim uera sunt.Et quia raru est horum obserhiatem esse, ec dimicile est inconcussam fidem inter has seculi procellas re inter humanoru uitiorum naufragia dirigere quia si quid aduersi accidit prona in deu querela est .Deum enim in ter damna sua auarus accusat,deo cum inuidia fletuu suoru orbatus irascitur,deo iniustitia qui ad consessionis gloriam persecutionibus probatur exprobrat. Vni uersorum stultissima haec quereIa est, cum iniustitiae deum per impatientia impudoloris accusiui 5 idcirco propheta subiecit dicens: Tabescere me fecit zeluS
616쪽
CXVIII PSALMUM ENARRATIO postinis,quia Obliti sunt uerborsi tuorum inimici mei. Dei zelo ad omnia uitia nostra re crimina exanimatur propheta. Habet hanc etiam natura humana consu tudinem,ut si quando eorum quos diligimus,uoluntati aduersali aliquos uideri mus, Telo eius cui non paretur, utamur. Quantus autem nobis dolor est,cum v
num ex dei populo effici videmus seculi ministrum, & opera tortu diaboli,5 uas mortis,ic materiam gehennae: Zeso ergo dei irascitur, quisquis Christianum te iunii die luxuriantem conuiuijs uiderit. Zelo dei iras itur, qui inscientem in fra tres ministros consipexerit.Zelo dei irascitur, quisquis diuersari in stupris fiam ctificatum iam in Chri ito corpus arguerit Zeli huius Ec apostolos meminisse ac
cepimus,cum dominus templum ingressus, flagello e funibus omnes uendentes re ementes coepit elicere,& eius zeli de quo sicriptum est: Trius domus tuae co medit me. Efficimus enim nos interdum templum dei, aut domu negociationis, aut speluncam latronum.Templum enim dei secundu Apostolum corpora sunt, quae in Christo sanctificata sunt. Et haec eadem corpora cum cogitamus at am mus stupra,caedes,furta,falsitates,rapinas,spelunca latronum costituimus. Cum autem seculi negociis,fc negociationum commerctis laboramus, tunc domu dei domia negociationis efficimus, ut qus orationis sedes esse debebat, fiat uel latibaltum latrocinantium, uel domus negociationum. Hoc ergo zelo dominus ut isti
usmodi homines de templo elicia commouetur. Vsi sunt hoc Σelo probabiles 8c accepti deo uiri.Nam 8c Phinees ob hunc zelum meruit iudicium plebis aeter nae Cum enim fornicati essent filii Israel,&dei zelo incitatus in poenam eoru sa/isset,lune ait dominus: Phinees filius Eleazar filii Aaron requiescere secit animationem animae meae,quia zelavit zelum meum.Sanctus ille di in coelestem habitationem raptus in corpore Helias propheta ait: Zelans Telaui, quia derelique runt te filii Istaei, prophetas tuos occidertit,dc ego derelictus sum solus. Tenet ita 'hunc prophetam zelus iste:uidet enim irreligiosas damni querelas,impi os luctuum fletus, prophana legis dei obliuionem, di idcirco haec agentes,inimici eius sunt.Nullum enim religiosis uiris cum talibus esse ius amicitiae potest, quando declinandi detestandit sint odio irreligioserum . Nam id: psum psalmo alte ro docetur,cum dicitur: lentes te domine odivi,& super inimicos tuos tabescebam .Perseeto odio oderam illos. Abrahae quom dominus dixit: Qtii te maledixerit, maledictus erit, & inimicus ero inimicis tuis, oc aduersantibus tibi aditer Mhor.Si Abrahae inimici deo inimici sunt,quales nobis oportet,quos deo videmus inimicos Causam deinde affert quur eos oderit,qui uerborum dei fuerint obliti,
non enim sunt inania,non terrena Mon leuia. Ait enim: Ignitum eloquiu tuum
ualde,re seruus tuus dilexit illud.)Non explicat proprietatem uerbi huius Latinitatis translatio. uod enim nobiscum ignitimi, id Graece πουπυρωμῖ ἴδεν scribitur. autem id significat,quod tan* conflatum igne purgatum sit. Quae/cun y metalla igne conflantur, secem in se alienam aim inutilem non continent. Totum quicquid in his residet, uerum 8c perfectum re omni uitioru contagione purgatu est, ut eloquium dei aeternora in se bonora continens fidem. Hine illud est quod in euangelio dominus ait Iota unu aut apex no prsteribit ex lege,donec haec omnia fiant. Vera ei omnia sunt,&nem ociose,net inutiliter costituta dei uerba, sed extra omnem ambiguitate superfluae inanitatis ignita. Et ignita uehe menter, ne quid illic esse quod no perfectu ac propria sit existimetur.Haec ital diligit seruus eius. Non QIu haec agit,sed etiam diligit, quia operatio no obedientis tu,sed plerim p terroris est.Caetera dilectio no nisi ex deuota mentis uoluntate proficiscitur. Dehinc ait: Adolescentior sum ego ec cotemptus, iusti ationes
tuas no sum oblitus. Ex persona quide sua propheta haec loquit,sed copetenter ec nostri
617쪽
Zc nostri temporis populo: dc quatenus id Dauid de se dixisse credatur,absoIuteosteditur.Samuel enim propheta uenire ad Iesse domu a deo missius est, ut unum ex filiis eius in regem ungeret. o cum uenisset,adesse omnes filios Iesse iubet. Vidit deinde nata maiorem,specie pulchrum, habitu ec proceritate eminentem. Sed resposo ita mouetur: Ne inspexeris pulchritudinem eius ac magnitudinem, quia non ita uidet homo ut deus. Homo enim in facie uidet, deus autem incor de Adest secundus,adest tertius adsimi Nomnes, quos tunc Iesse praesentes lia
hebat, sed nullus de praesentibus extitit qui placeret. Verum quia propheta Sa/mues stiret no mendacem eum,qui se adesse iussisset,& ex iis qui praesentes erant intelligeret nullam , deo esse electum, esse ait Nilquid est tibi adhuc filius Qui respondit.Est mihi modicus,que dereliqui in pastorali.Ergo electus a spiritu fiat, clo,oc unctus in regem, S iuniore at . contempto gloriam ec prophetae θc re gis accepit. Ad populu uero,qui dc iunior est ,& ante contemptus est,hsc ita per tinent.Erat enim in uictis seculi, erat in agresti ac rusticaec ruinosi terreni corpo ris domo.Sed hic iustificationu dei non obliuiscitur,llic reprobato populo senio re iunior in haereditate lamiliae eligitur Emit enim Iacob primogenita Esau, quae sibi tanquam moriturus inutilia existimauit. Scit has populus iunior natiuitatis suae primitias aeternas nec morte intercipi posse. Has igitur no obliuisicitur, quas senior ec desperauit ec uendidit.Denim id ipsium sequenti ueri docet: Iustitis
tuae in aeternum, ec lex tua ueritas.) Has iustitias non cogitauit populus ex Ae gypto progressus,cui mare arui cui columna nubis de dae,nocte autem columna Ignis famulata est, cui manna matutinum coelum subministrauit, cui uiginti se/ptem regna cesserunt,cui Iordanis stetit aridus,cui muri Hiericho ad sonitum eis ercitus,&arcae testamenti circuitum concidere.Has iusticias sicit populus qui est iunior artemas.Has quia aetemas sciret,emit fide: has quia moriturum se crederet senior distraxit infidelitate. Populo enim iuniori lex ueritas est. Nam uere ab eo circsscisso cordis per Iesium iteratur ad uitam, uere per mare huius seculi transit in promissam sibi terram,uere coeleste manna sumit aeternum,uere in Iordane laeta tar renatus,vere pascha agni sanguine liberadus immolat,uere in azymis hetice ritatis epulatur, sementoc, malitis purgatur.Iam non legis ei umbra, sed ueritas est. Scit autem ob hanc ueritatis consessionem multis se persecutionibus hic iuni or urgeri. Hinc enim sunt in toto orbe terraru beata fidelium conse rum 8c sancta martyriae.Hinc plures patrimonijs expoliati, iIhs dispersi,vinclit,cssi, usti,necati, sed fideli semper mandatorii meditatione, omnia quaecun ingruerunt confirmante fidei uirtute uicerunt. Et ideo ait: Tribulatio & angustia inuenerunt me, mandata aute tua meditatio mea est. Vrgeat licet pugnae intententur mi Ita, proscriptiones adhibeantur,mortes no dico inserantur,sea cum pinnaru ingeniis innotientur,uox tamen ea esse semper fidelis usti debet: Tribulatio angu/stia inuenerunt m mandata aute tua meditatio mea est. n ut occupante, non obliuione temporis subrepente meditatione a nobis mandatorum abesse conue
nit.Dehinc ait: Aequitas testimonia tua in aeternum. Intellecta da mihi eorumuiuisicer. Non contentus est,dei testimonia in praesens tantu aequa existimare expectare. Aequitatem eoru in aeternum siperat,& per superiores tribulatio nes angustias obtinere ea quae aeterna sunt nititur. Nihil aeternsi esse diues ille euagelicus existimans, alitudine praesentem sua poenali morte mutauit. Aeterna autem dei testimonia Lazarus pauper expectans,& Abrahae sinu continetur, re miseream uitae laboriosae beatae quietis honore demutat. Horu intelligentiam propheta orat, num scilicet inter multa dona, praecipust spiritualis gratiaru,ec per ea se uiuificati deprecat Sicut enim nuc in praesens testimonia dei & m data
618쪽
cπVID PsALΜVM ENARRATIO meditatur, ita expectat aeternalec sicut uitiit corporis uitabita per intellectu quem a deo acc erit,ut aeterna gloria uiua expostulat.
a CaphLamavi in toto corde, exaudi me domine eta. Inter musta evan gelicae doctrinae praecepta silentium a nobis orandi dominus exe . . taciti, ec ex secreto cordis precemur, nem in eo uocis potius esset officium quam mentis ,deo orationis nostrae secreta quia se cretorum inspector est) audiente. Ergo contrarium euangelicis in stitutis uidetur hoc quod ait propheta dicens: Clamavi ex toto corde meo, ex audi me domine Iustificationes tuas requiram. Sed scit propheta clamorem potius cordis oportere esse, non uocis,ec idcirco de corde clamat. Non hic elatae uo cis sonus est,neis corporalis auditis,sita cIamor fidei,clamor mentis, uis ad tiam num dei non uocis, sed fidei spiritu efferendus. Ille enim ad deum toto corde cla mat,qui magna postulat qui coelestia precatur,qui aeterna sperat, qui innocentis
timoris uiuit officiis. Sic re in huius mitti exordio itistus Abes etiam peremptus magna loquitur ec clamat. Scriptu est enim: Vox sanguinis fratris tui clamat aume. Non humilis sanctorum querela est, nec depressia fidelium oratio est. Altum est quod postulat, excelsum est quod spectat, clamore personum est quod preca tur. Urgebat Pharao infestis dei populum manibus,mare rubrum fugae obsiste
hal.Conclusas undi Israel iam ad mortem urgebatur, hoste proximo,mari ob uio. Inter haec nullam Mosi ad deum uocem fuisse scriptura testatur Stabat moe --: s,stabat tacens,sed secreto cordis sui personans, Sc orationis suae fide clamans. Vox enim istud diuina testatu dices:Dixit aute dominus ad Mosen, trid pro clamas ad me Silebat uir ille,sed oratio fidei eius clamor ad deum. Novit& Apostolas, hune in uiris fidelibus spiritus esse clamore,cum dicit: 1ritas enim in cor: clibus nostiis clamat, abba pater. Penetrat hic silentii clamor usque ad aures dei, sed aures non clamorem, sed fidem audientes, fidem quae non terrenas opes po stat, non gloriam inanem cadacami desideret,non quae moritura corporis gau diae precetur.Exiguis quidem epistolas suas Apostolus literis scribit, re commi, nis haec ei elementorum at 3 apicum sorma est, sed nouit ingeres has esse Iistraxmas dieens: Ecce qualibus uobis literis scripsi mea manu, magnitudine sensuum cap. praemeptorum utilitatem literis talibus comprehendens. Clamat intur propheta ult. Ex toto corde.Et quia ex corde clamat,ut audiatur orat, oc auditus haec postulat, tu iustificationes dei exquirat.Scit has esse occuItas ec latentes di umbra legis obductas Has optat inquirere,ad quas multis opus sit magnis in rebus.Clamore coedis, auditionis metito,inquisitionis officio.Sed qui clamauit ut audiretur, Θcita quireret iustificationes des,nuc clamat ut saluus fiat, & custodiet testimonia dei Quantae autem modestiae ordinem tenuit,no statim clamorem stium sperare au
sus est proficere in salute Prius filii ut auditione dignus esset, prius fuit ut iusti Dcatioes inquireret. Mereda fuit auditio adhibeda inquisitio,& salus post ista speranda. Nos uero salute tanu debitu postulamus,ec ueluti deo sit hac eande prsitare necesse,primis ab eo precibus oramus, atm utina cordis clamore loqueremur.
Labia tantu nostra sensu perent te quod nesciui murmurat, dc officiis corporis mens in res alias occupata no sequitur. Propheta uero cu post tot praecedetes preces antea ut aluus eis torasset, salutis ipsius stipendiu docet,dicens:tacu iam mandata tua Haec fidei nostrae milicia est,custodi re mandata, & secreto fidelissismo hunc thesauru depositi ec comendati nobis praecepti reseruare.Qui uero cla
mauit,ec testimonia dei, id est, sub testibus coelo ac terra 5c angelis scripta custo diturum se professita est, addidit adhuc Oc meritum obtinendae salutis dicens:
619쪽
σix D. N I L A di I 1 1MGraeee est praeueni in maturitate ec clamaui,in uerba tua semper speraui. Niim expe πήλπιω, diauit infirmam a uitiis senectutem Neque de seruescentibus longo Lissi luxuriae est, seu perle/ aestibus Hodae aetatis tempus elegit,sed maturitate omnem side ec religione preteraui,ut uid, uenit,uincens per continentiam lasciuientes annos, senectus maturitatem mo/tur,errore li/ destae ec castae adolescetiae tranquillitate praeueniens. Et prophetae clamor est spebrariorum de rantis in dei uerba non aliquando, sed semper. Finis enim nullus est spei nostrae, , pratiatum,in sed in Gesestes res semper extenditur,& in eterna dei promissa procedit.Nullum codice quo u tempus uacuum habet, nullum ociosum. Denim id sequitur: Et praeuenerunt sin est Hilari, oculi mei diluculo,ut meditaret eloquia tua. Qui in maturitate clamorem praem, quil nec a/ uenerat,nunc ipsos dies meditationibus praeuenit:uigilat ille diluculo,non expopud Hebraeos ctat ut grauatos somno oculos lux insula proturbet. Vigilat ille, ec ipsum redeun sit. tem lucis ortum orationibus operitur, nunc prophetarum dictis occupatus,nunc Psalmorum hymnis intentus, nunc patriarcharum ec sanctorum gestis negocio sus,omne eloquium dei in omni tempore Sc assiduitate meditatus. De hinc sequi tur: Vocem meam exaudi secundum misericordiam tuam domine, secundum iudicium tuum uiuifica me. Discamus modestiam ex dictis prophetae tot stuperioribus, clamore cordis, iustificationum inquisitione, custodia testimonioru dei, eccotinentia iuuentutis, ec antelucanae meditationis uigiliis, re per haec omnem in misericordia dei spem reponentes. Postremo audiri uocem stram secundu mi sericordiam rogat, re misericordiam secundum iudicium dei postulat . Nos si se/mel ieiunamus, satisfecissenos arbitramur Si aliquid exhorreo domesticarum facultatum inopi damus,impleuisse nos iustitia credimus, ieiunates ut aut placea mus hominibus,aut corpora cibis sesta releuemus,ec inter ipsa ieiunia, stupra, iniurias, dia cogitantes,d nantes autem exiguum nescio quid, dum pulsantem sores nostras inopem non siistinemus,aut dum bonitatis famam inani re ociosa hominum opinione sectamur, re deberi nobis ut audiamur existimamus. Sed tot ude deo propheta sperat,totum ex misericordia citis expectat.lia operibus quidem
nitatis totius ipse perfectus est, sed satis esse hoc sibi non putat ad salutem, nisi secundum miserationes dei Zc iudicia misericordiam consequatur.Nunquam au T tem ociosus est,nunqua non in stantes insectantesin proximi sunt,uita eiUS omnis secundu scripturae fidem in insidijs fuit. Sed ec quisquis nuc placere deo uuIt, displiceat impiis necesse est Et ideo ait: Appropiaverunt persequentes me ini quitati,a lege autem tua longe facti sunt.) Haec quidem de se cuius infestata fuit undi* uita dixisse creditur.Sed qui in psalmo hoc humanae doctrinae ordinem tenet, ad eruditionem nostram omnia temperauit,ut cognosceremus eos qui pro
ximi iniuriae fidelium fierent a dei lege longe abesse. uata enim sit in sanctis in iuriae accesso tanta fit ex lege dei decessio. uendum autem est, ne quando nos aduersiim fratres ira commouea ne quando inuidia stimulet,ne quando aemulatio iritet, ut aliquid in eos irreligiosum ac iustidiosum agamus,quia iniuriae cum assisti mus,tum a lege dei desistimus.Dehinc sequitur: Prope es domine,& omnia mandata tua ueritas. Alio in loco legimus: Deus appropias ego sum,ec non deus de Ionge,dicit dominus. Non corporalibus locis deus continetur, nem fini bus aut spacris diuine uirtutis immensitas coarctatur. Adest ubim,re totus ubi est, non pro parte usquam est, sed in omnibus omnis est Beatus Apostolus Athoniensibus philosophiae inanitate ridiculi pro concione respondens ait: Non loti Re a nobis manentem quaerimus dess,in ipso enim uiuimus, movemur ec sumus. vi ala in me. Et spiritus dei secudum prophetam repleuit orbem terrartim.Et rursum: Nonnebris ta dein coetu ec terra ego impleo, dicit dominus Nihil a deo uacat,nihiI indiget. Vbimest modo anime incorporalis,quae in metas omnibus diffusa a singulis quihus p partibus
620쪽
cm VIII. PsALMVra vv in RATIO partibus non abest,etiam si pratiata quaedam ei regia in toto corpore sedes est, ta/men in medullis, digitis, artubus infunditur. Iam si corruptis aliquibus corporis
membris recisione erit necesse, cum usum suum eadem membra uit m emortua
non habebunt, id qaod putre caducumin carnis est sine detrimento animae reciditur. Ipsa enim corporis nostri anima sanis ec integris admixta membris est, ec cueadem suerint putrida ec recidenda non sequitur. Hsc quidem stiperflue diu nae naturae ad comparationem similitudinis c5seruntur,quia incomparabile est qui quid aeternum est : nec recipit configuratae ueritatis speciemininitiabilis diuini tatis exceptio. Sed intelligentiae nostrae istiusmodi coaptatur exemplar, ut per id secundum coelestium dictorum autoritatem incorporalem S immensium deum circimscripto huic ec corporali mundo inrelligeremus admixtum,uitiosis uero re per opera sua mortuis non inesse. Quin etiam adhuc cum diuinarum at* inuisi talium rerum intellectus ex contemplatione corporalium rerum naturisi secta/mur, solem videmus in quadam coeli parte prout ei cursus est, demorantem, eccerte ubique protenditur, ubique adest, εἴ quantus per omnia est, ita ubicunque
est, tantus infunditur: sed si in clausas domorum fenestras inci desilumen quidem illius praesto est,sed ipsa sibi lucem eius quae obserata sunt denegabunt. In omniphus igitur uitae nostrae operibus circunspecti ec ad deum patentes esse debemus. Primum ut liberis, &per innocentiam patulis cordibus nostris tumestium dignetur insundere. Deinde uti nos in diuinitaetis suae sinu agere credamus, neque eum
abesse cum irascimur,cum caedimus,ctum contemnimus, cum maledicimus, cum
inebriamur, cum libidinamur,eum diuina θc humana ne igimus, maiore contimelia eius intra quem haec agimus peccantes. Sed ad id etiam illud accedit, quia mandata sua aeritas est. Nihil illic anceps, nihil dubium, totum ueritatis ab I tione perfectum est, quae hoc maiore periculo negliguntur quo magis ueritatis praecepta stini constitata. Quatenus autem id propheta cognouerit, subdidit diacens: In init ijs cognoui de testimon is tuis, quia in aeternum fundasti ea. H Iieet propheta de se dicat,legem dei ab exordio ipse cognoscens,uniuersae aetati tamen congruunt,quae ab inititatione mundi doctrinis dei sit erudita. ui enim statutam Adae uoluntatis Iegem meminit, qui ipsam ilIam Euae creationem didico
rit, qui maledictionem serpentis audierit,qui clausiim uitae Iignu Cherubin flam/meo gladio re conuertibili Iegerit, qui occisi Abel clamantem sanguinem scierit, qui poenae & in Cham ec in Lamech numerum reputet, qui translatu Enoch,qui reseruatum Noe, qui benedictionem Sem 8c Iaphet, di uialedictionem Caim, Abraham electum, faac promissam, Iacob praelatum, Ioseph tuenditum, sanctim
catum Iudam, seri nutritum, eruditum, post ingentia latae legis sacramenta in uerbo dei mortuum,& Iesum divisorem promissae terrae, A atitorem iterate circuncisionis intelliget,prosee o uti propheis uoce poterit: In principio cognoui de testimon is tuis, quia in aeternum fundasti ea.In omnium enim superius memoratorum uirorum uita ait gestis aeternorum bonorum spes continetur, di per eos
ad doethinam Euangelicae praedicationis imbuimur,sed quae fundata sunt,in aedi scationem futurae domus prςparantur.Aediscamur enim secundu beatum Patij lum super fundamentum prophetarum ec Apostoloru, in quibus testimonia dei fundata sunt inaetern ubi extruitur coelestis illa ec regia ciuitas sancta Hie rusalem, quae domus angelorum stequentia, & electorum primiti uorum est,cuius fundamenta sunt uiui Iapides preciosaei, gemmae in Christo uiuentes ,resurgentes, regnantes,qui esthenedictus in secula seculorum. Amen.