장음표시 사용
631쪽
σΣ D. Η L A R I I IN confessa est se mgram,sed non abnuens quia Christi siponia sit, se esse formosam. Omnis enim se spondens Christo in spe iam consistit aeterna. In liis nos illuminaκri tabernaculis dominus praecepit dicens Lucerna corporis tui est ocuIus tuus. Si autem lamen quod in te est tenebrae sunt, tenebrae ipsae quantae sunt Et rursum: Vos filii estis lucis,non filii tenebrarum. Seruauit autem hanc rationem Prophe Ia,ut cum liabitantibus Cedar habitaverisinon in habitationibus. Licet enim sani dii in carne uiuant, tamen si habeant arma militiae non carnalia, sed fortia deo,co habitabimi tabernaculis Cedar,non inhabitabunt. Peregrinantas enim a corpore
ut dei accolae audient ab Apostolo: Vos autem non estis in carne, sed in spiritu, si tamen spiritus dei habitat in uobis. Sic ergo habitauit ut cohabitaret habitanti hus,ostendens in eo quem doleat incolatu is esse peregrinum, ec quia iniquorum consortium, ec cohabitationes habitantium in obscuritatibus odisset, quanquam de futuro iam questus esset, adhuc etiam de praeterito ait: Multum incola fiat anima mea.) In multis sicilicet tribulationibus labiorum iniquoru linguae do/los ob quas ad deum proclamauit. Sed cuiusmodi incolatus sibi fiterit ostendit, dicens: Cum odientibus pacem eram pacificus.) Hoc proprium ec diγu prophetae est,simultates oc motus naturae alienae uoluntatis suae pace cohibere,& in sidias quasim animorum ac turbulentas affectiones omni placabilitatis modestia continere. Et haec dominus docuit, pacificans ipse in ismet, quae in coelis Θc terra sunt,orare pro perseqaentibus,nemine odisse,amare inimicos. Et Apostolus mo/Pax net: Si possibile est in uobis, cum omnibus hominibus pacem habeatis. Et domisnus hanc ueluti praeceptorum summam cosignat: Pacem meam do uobis, pacem meam relinquo uobis.Hec igitur conseruabit corda nostra in Christo:haec nos patriarchis adaequabit: hsc etiam eos qui pacem oderunt,per pacem obsequentes in
pace retinebit. Sed prophetae restat ec aliud oflictu, doctrinam stilicet dei uniuer sis constanter ingerere,ec uerbum uitae aeternae iugiter prςdicare.Non immemor quot huius fuit ministerii. Nam ait: Cum loquebar illis impugnabant me gratis. Erat quidem pacisicus cum pacis inimicis, sed praedicationem pacis ipsius oderant pacis inimici,& ad doctrinam dei commouebantur,quos per modestiam prophetae silentium eius in pace cohibebat: atl ita cum inimicis pacis propheta pacificus est,ct praedicare pacem propheta no desinit sed pacis praedicatorem inimici pacis impugnant.. Canticum graduum. Psal. cππEcundum hunc psalmum cantici graduum, aliqui referendum esse ad persenam domini ec saIuatoris nostri existimant, aptantes mari me ei dictum hoc: Per diem sol non uret te,nessi Iuna per noctem.Impletam enim hanc prophetiam eo tempore putant quo in passione domini sele obseurato nox intercessit. Sed iudiciorum nihil decerpi mus. Nessi enim sensum intelligentiae huius arguimus, uniuscuiuis arbitrio relinquentes,quid ex his,quae aut legerint ut intellexerint,sequi magis uelint.Nos tamenno potuimus sermonem nostrum nisi his quae intelligebamus aptare. Le uari oculos meos in montes. Humanae mentis natura est, ut si cogitatione ali quid contemplemur, talem se nobis unaquς species exhibeat,qualem eam recogitando formemus. uoquo enim mentis nostrae oculos intenderimus, id ipsim in quo defixi sunt reserunt ad sensum. Et ut planius intelligi id quod dictum est possit asseremus exemplum. Si quis hyemis die uer cogitauerit, ec ornatum eius lumine mentis inspexerit, obliterata hyeme inqua sit ali algeat, totvel in lansit suo uer cum habitu suo ornatui consister, adeo mentis oculi oculis corporis prR
632쪽
Cππ. PsALMUM ENARRATIO. sane, ut ineunte in nos oblictione praesentium totos nos obtineat quidam quasi animo praesumptus usus absentiti.Hoc igitur quo spectet mox videbimusLeuat a montes propheta oculos. crosnam oculos Nempe de quibus striptu est: Re uela oculos meos,re cosiderabo mirabilia de Iege tua.Et rursum:Preceptu domi
ni lucidum illuminans oculos.Nunquid non isti oculi nostri corporali lumine ad contemplanda accensi sunt Nunquia no natura uidendi Brtiti sunt Quae illu/minatiore reuelatio erit necessaria r Deinde quae uisuri mirabilia in Iege Nisi forte in casis festa frondiu,in templo pecudum sanguine, in pascha agni uictima, in summa religione sabbati ocium, ut puto fieri haec ab his qui spectatores ad eant uidebatur.No emo ad id reuelandi sunt oculi quod cernebat,sed ad id quod
antestigi optabatur in lege.Mentis ergo oculos propheta eletrauit in moles. uosnam moles No uti in hos lucis aris profanatos, ec c5uenientibus impios,nem in illos sistiis horridos,faxis nudos, preruptis inuios,niuibus cocretos.Quid enim in his aut admirationis aut spei situ est: Sed moles accipimus Ppheticoslibros ex terra in altu eleuatos per quos sit in superiora costensus, gradus in sterna. terimus aut re moles existimare angelica ministeria,&cceioris uirtutes,ec potestates,quaru ministerio nobis in sublimia praestatur ascensius. Si enim secun dum Daniele dominus ipse mos magnus est,no ambigendu est, montes eos nuti
cupati,qui praecepti eius ec uotiuitatis, ec comunicandae in nos beatitudinis sunt ministri.In hos igitur montes propheta oculos cordis eleuas,horum intra se omnium monita,ministeria,officia, nacotemplans ec in his intelligentis siue lumeintendens,reddidit sensiui suo contemplatae speciei integra perseetainc, naturam, re totu id quod cog statione uiderat,mente continuit,sciens unde ei uentur u esset auratum ascens: Vnde ueniet auxilium mihi. Statimi sibi beata confessioe spodit: Auxilia mea domino,qui fecit coetu Bi terra.) Ad montes quidem oculi Meuantur,quia per eos est doctrinae ministinu profectus accessiis.Sed cum confitendum sit unde ueniat auxilium,auxiliu meum a domino est, qui secit cor tum &terra.Haec felix fides est,haec uera consessio, haec spes aeternae eccoelestis neci Bonis digna mimeribus.Denim quia omnis prophetia in spiritu est, sta tim beata hanc eius consessione ad persona prophetae, aneli spiritus cosecuta benedictio est: Non det in commotione pedem tuum, neq; dormitet qui custodit te.) Sensus ipse significat conuersione factam esse per nae. Ad eu qui superius locutus est,sermo couersus est: Non det in commotione. Quis Nempe qui secit coelum di terram.Pedem tuum.Cuius quaerimus.Nam* eius qui leuauit oculos in montes,& qui confessus est,quod auxilia esset a domino.Sed ec illud: non det, optantis ecbenedicentis affectus est.Et quis optauit Ille uti optauit, qui in no his est,praeter deum alius aduocatus, de quo ait: Et alium aduocatu mitto uobis, qui Zc loquitur in prophetis.Quid ergo aduocatus hic loquitur Conscitare uti. huius fidei 5c spei benedicit: Non det inc5motionem pedemtuu,necy dormitet qui custodit te.Sed utram haec indigna deo sunt,ut re comotioni tradat ξc dormite 5 post custodiae uigilia ex quadam laboris continuatione requiestat. Sed a tequam id attingamus, quid in pede significationis sit, tractandu est.Pes est pars corporis,omne corpus in res ericiendas agendas in circumferens. Et quia scriptara per corporalia spiritualia docet,& inuisibilia per uisibilia demostrat, sub pedis nomine motus mentis nostrae incessus. significatur, ut in hoc eodem propheta: Mei aut paulominus moti sunt. pedes uti hi semper carnales mouentur in cor pore.Aut quomodo periculi res est,qubd pene sint moti, quorum ut semper mo ueantur proprium ossicium est Sed re in euangelης dominus pedes alios signifi/cans,dextrum stadalizantem iussit abscindi,dicens: Et si pes tuus dexter scand Gg lizet Ie
633쪽
D. Η I L A R I I I Mlizat te,abscinde eum. Nimquid si in pede dextro standalum est, minus scandalizabit sinister Aut quid illa pars corporis potest tentationis afferre, cu ipsa abs aliquo appetitionis assiectu solum in se habeat ministerium necessaris serititutis: Ergo ut oculi mentis, ita re pedes intell1gendi simi,habentes in se N inteIIigenustitium ec uoluntatis motionem. Non est autem intelligendum,qubd ideo ista be/nedictio fit,no det in commotionem pedem tuum, tanquam aliquos deuS tradat in uitia,uel aliter in quae pedibus corruptae mctis inuehimur.Non ille nos tradit, sed cum ab eo abscedimus consequitur Nam cum pedibus corruptae mentis in uehimur, laon ille nos tradit, sied cum ab eo per peccata desciscimus,& cum in peccatoribus ipse non habitet discessionem nostram ab eo consequitur: θc abstemo eius a nobis, quia nos ab eo per peccata discedimus.discedete eo a nobis in omnes delictorum foueas incidimus, di per amplissimam mortis uiam currimus, domi natui daemonum subditi,quibus nos dei a nobis abscessio derelinquit. Et desola tio eius idcirco traditio est,quia peccatores obtinere diaholus nisi ei ab his discedente non poterit. Caeterum nobis penes eum manentibus, uel eo in nobis ma
nente peruigil custodia indefessa munitio. Verum si per reporem fidei dormiamus,nunquid dormit re ipse nobiscum c Nequaquam. Non enim in aetema uirtute semiius aut requies est cuius angeli oc nomine re natura uigilantes sunt: haec enim sunt terrenis corporibus necessaria: sed quia secundum fidem nostram, aut uigilantem aut dormientem, dei auxilium.nobiscum aut uigilabit, aut doramie idcirco dominus frequenter re uigilans signiscatur ec dormiens. Quo e emplo illud in hoc eodem propheta dictum est: Cum iuncto sanctus eris, ec cum peruerse subuerteris. Nunquid deus non semper sanctus est, ut etiam a Iiquando peruersus sic Non utique. Non enim quicquam nisi bonum in eo & aeternum est: sed quia secundum uniuscuiusque mores ac studium unicuique deus adia cet,idcirco peruersis auersus,& sanctus in iunctis est. At ut ostederet ex nostra potius ad fide dormitatione Amnu esse custodiae, nem in natura custodiae coele stis somni requie couenis quia indefessa sit & sterna, statim conexuit: Ecce nodormitabit, nem dormiet a custodit Israel. Imprecatus superius ne dormitaret, Nunc ne in dormitare ne* dormire ait, dormitatione si perius ex nostra ab eo di scessione significans: nunc autem neque dormitare,neque dormire,quia sit aeternitas indefesssa demonstrans. Sed quis hic est,qui neque dormit, ne in dot mitat cIsta I uidens Ille scilicet qui custodit Israel. Liber Genesis exponit eum esse qui deum uiderit.
deum sic omia Iacob autem patriarcha post Iuctam, quam cum deo habuerat, hoc nomen acce nes,cum ma / pit: ultra humanam naturam deum contuens fidei suae oculis dignus hoc nominegis sonet for/ est.Deum autem adeo uidit, ut benedici se ab eo precaretur. Meminit ec Paulustis deo. esse nunc in plebe gentium,id est,in populo ecclesis, Israel,dicens:Pax super eum S super Isirael dei,ne forte nomen hoc antiquae tantum illius plebis fuisse eesisti/maretur. Ergo oc si ille non dormit,qui custodit Istrael, ec proprium nomen Isractest, deum iudentis,ille necesse est custodiatur, qui eleuatis ad montes oculis uidit ec dixit: Auxilium meum a domino,qui fecit coelum &terram. Impenditur ergo fidei huic coelestis custodia,& aeternae iugilie munitionem consessio ista init usi quae persec te scilianda, obtinenda, retinenda est, nunquam custodia eius in nos quem sic confitebimur, dormiente. Ac ne alicuius alterius insemnis custodiam demonstrari existimaremus, subiicitur: Dominus custodiet te. Ille utique, qui fecit coelum di terram. Dehinc eustodiae ipsius ratio distincta est. Domiν inis protectio tua permanum dexterae tuae. Iam re superius diximus, per ea quae corporalia sunt significari incorporalia. Infirmitas enim intelligentiae nostrae consequi inuisibilia non potest,nisi per uisibilium comparatione, ut nunc id quod dicitur
634쪽
dicit iti sensam nostrum nisi per nomen manus Oc dexterae non adit .Quan* hic contra naturae intelligentia manus dexterae posita sit Sic enim dicitur: Dominus protectio tua super manum dexterae tuae Absoluta res esset si ita dicti im esset: Sta Atquia nune Per manum dexteram tua. At uero cu ita dicatur: Super manum dexterae tuae, si/ etiam Grarignificari uidetur dextera habes manum ec dextera re snistram. Hoc no recipit, dextram te nec natura hominis nec sensus. Verum semper scriptura dextera Parte Optimam gunt, non demtu utilissima demostrat .Et quidem euangelia per eos qui a dextera ec a sinistra xtro. sunt,significantiam intelligentiae utriuis monstrabunt. Manum uero effectum Omnis operis accipimus. Vnde illud etiam ab hoc eodem propheta sie diebi est: Libera me de ore leonis di de manu canis urucam meam. Nem enim in hoc ani mali oblatrans rabidum pars huius corporis conueniebat, sed ab operibus siemaliciae liberari deprecatur. Ergo qui aduersantes nobis daemonum uirtute optima re ualidissima fidei nostrae opera debilitare ec conuulnerare contendunt,idcirco saper manum dexterae custodia dei uigilatura promittitur, ut illibata in nobis honae uoluntatis opera perseuerent,quibus manentibus aetemi illius di beati temporis regno abstersa omni infirmitate corporea mancipemur.Nam id nobis in eo quod sequitur prophetia pollicetur, dicens: Per die sol non uret te, ne F luna per noctem.Elementorum horum natura hae in se efficientiam habet, ut ut quod eorum in suo tempore humanorum corporum uires per demutationem imbecil lae in nobis substantiae infirmet,ut sol calore,luna frigore adurat:fitch per anni cur . sum talis eorundem conuersio,uthyberno tempore sol non adurat luna adurente,
sed soluat,luna auertente se sole urat:rursumc, aestiuis mensibus sol urat, ec luna dissoluat.Qui itam haec putant corporaliter intelligeda,qtiaero quid aiserat pro phetae ei qui in moles oculos suos eleuauerit polliceri in eo,quod dicit: Per die
sol no uret te,nel Iuna pernoctes Non enim manente natura corporis nostri, natura quoin elementorum demutabilis fiet, ut non naturae suae in naturam n
stram consuetudine perseuerent. Aut nimquid qtiis quam audebit hanc sibi in hoc seculo firmitatem corporis sperarer ne aduri nocte ac die possit beato patriarcha Iacob perustum se noctis frigore ec calore diei conquerente, cum dicit: Et fui
diei perustus calore, gelu noctis ' Sed propheta nunc,uel spiritus per propheta nouit illam beatitudinem temporum, in qua a nobis omnis demutatio corporeae infirmitatis abscedet,in qua non frigus,non calor,non nox dc demutatio,sed aeterna dies ec beata temperies sit ustitiae in nos sole dominante. Cuius temporis re quiem iam in deserto dominus praeformans populo suo diurnum calorem eis co lumna nubis,oc nocturnum frigus ac tenebras coIumna ignis temperabat . In hac igitur aeterna temporum beata temperie quisquis domini custodia promeruor it permanebit,ne natura corporis gelu lunae, ec calore selis urat, sed seculi huius malis re iniur is liberatus,in aeternis ec beatis ec temperatis quiescens, glorificati corporis sui sumat solidam indemutabilem , naturam.Sequitur deinde: Do/minus custodiat te ab omni malo. Et a quibus malis custodiet dominus Non opinor ab his quae putantur: haec enim sunt infirmitati nostrae re corpori debita, mori infirmari, eraeqtiae si mala essent,& Abel uiueret, nec Iob cruciatus esset, nec Petrus pecunia quae in eleemosynam poscebatur eguisset. Ergo fidelem anomam ab omni malo dominus custodit,id est, ne eam diaboli tinea corrumpat, ne fur obrepat, ne canis oblatret, ne lupus Iaceret, ne uris desaeuiat, ne pardus insi/llat,ne tigris aduolet, ne leo vastet. Haec enim nunc sunt diaboli ministeria, haee omnia eius in tempore seculi huius officia sunt, uictis consumere, blandimentis subrepere, obtrectationibus lacerare, ambitione insilire, lasciuijs allicere, ec tota
uirtutis suae potestate uastare. Ab hoc igitur omni malo dei expectanda custodia Gg α est.Et
635쪽
sequitur: Custodiat animam tuam dominus.) Ne quid tot tantis b malis superius memoratis in eam sit potestatis.Tenuit autem propheticus sermo ordinem suum dicens: Dominus custodiet introitu tuum re exitum tutim, ex hoc nunc8c us 3 in seculum. Non enim temporis huius ec seculi est ista custodia,nd aduri sole at luna ec ab omni malo conseruari, sed futuri boni expectatio est, cum
exeuntes de corpore ad introitum illum regni coelestis per custodia domini sideles omnes reservabuntur in sina scilicet interim Abrahae collocati,quod adire im/pios interiectum chaos inhibet,quoussis introeundi rursum in regnum coelorum tempus adtreniat.Custodit ergo dominus exitu,dum de corpore exeuntes secreti ab impiis intellecto chao quiescunt.Custodit oc introitum, dum nos in aeternum
illud A beatam regnum introducit.Ipse est enim qui ait: Ego sum ianua re nemo dit ad patrem nisi per me id est,dominus noster Iesus Oatistus, qui est benedi ctus in secula seculorum. Amen. Canticum graduum ps AL. πα I. Vi spei coelestis desiderio detinetur nihil obscuritatis in psalmo ha
hebit.Ex suo erum sensu intelligentiam propheticae magniloquemtiae consequetur. anmcum se meminerit sesiptum dei cohaerede, re consortem aeternorum bonorum, re similem angelis ex resurre ctione renovandum,& corruptione deposita in gloriam dei ac dormini nostri Iesu Christi corporis consormandum,sutiirum chincolam coelestiscio uitatis uiuis lapidibus extractae,de qua scriptum est in euangelio, cum domi usiurare per coelum inhibuitie adiecit dicens:ne per Hierosolymam,quia ciuitas
est regis magni:non utim eam significans quae prophetas occidit ec lapidauit,sed eam cuius beatus apostolus PauIus ita meminit. Vos estis ciues sanctorum redomestici dei super aedificati super fundamenta apostolorum ec prophetaru:cum legerit ea quae nunc sunt ex parte esse,nos , per speculum interim ec in aenigma
te uidere,perfecto autem ueniente, a quae nunc pro parte sunt destruenda, ec iustcie ad faciem tanΦ corporali uisu ea quae nobis nunc sunt inuisibilia contemplatu S,ubi non aegritudo,non mors,non mesticia, no terror sit.Haec enim si quis ad nunciata ab ange Iis,prssormata in lege, exposita a prophetis,a domino exemplis
repraesentata,praedicata ab apostolis ipse sibi haec eadem per fidem possibilia co/gno Ierit, proclamabit necesse est,exemplo prophetae: Laetatus sum in his quη dicta sunt mihi. Sed quae sunt illa qus dicta sunt,ex quibus laeticia susicepta est Nempe id quod sequitur: In domum domini ibimus. Hinc gaudetu hinc exultatur, quia haec quae dicta sunt, quod eundia in domu domini sit.Domus dominiquae sit psalmo altero docuit, dicens:Qhionia elegit dominus Sion,praeelegit eam inhabitationem sibi.Haec requies mea in seculum seculi, hic habitabo, quoniam Hegi eam Non uti*ut diximus hanc terrenam &caducam& poenas luentem impietatis suae,sed illa libera re coeleste Hierusale,quae eade oc Sion est, per cuius incolathim,quia domus dei est,nos quom ciues sanctoris Sc domestici dei sumus. Hinc ergo laeticia est,quod dictu sit in domum domini nos ituros.Sed qui ista di
xerint,ne sorte ignorent,ne ue a domo eade,in quam nos ituros nuncient peregrinentur,sed dicant: Stantes erant pedes nostri in atriis Hierusalem. Non incerta nunciant,non incognita Ilicetur, hanc domum desiderabilem & dilectam a multis agnouimus.Nam dicit scriptura: Unam petii a domino,hanc requiram, ut inhabitem in domo domini omnes dies uitae meae. Vt uideam de Iectationes
domini, uisitem templum eius. rursum Domine dilexi decorem domus tiaekα Iocum
636쪽
NIocum habitationis gloriae tuae.Haec domus desiderabilis,hic auditus istabilis, fundamento duodecim uiuarum gemmarum esse uiuos lapides extructos, exciκωs primsi ad opus aedificationis a Mose in lege,a prophetis inpastionibus suis, a domino in corpore,ab apostoIis in martyrijs,ab saneto spiritu in uirtutibus. Hi Wdificatores,haec aedificia, haec ciuitas Hinc states pedes in eius aut j scilicet qui laus oblats sunt claues domus huius.Dic tu est enim: Vobis dabo claues regni cororum,specie domus ignorantibus nunciantes beati pedes, a propheta merito laudati,quam pulchri pedes euangelizantiu pace. Ac ne conuenire quicΦ hora in eam Hierusale quae terrena fuit existimaretur,id consecuta est: Hierusalem quae aedificatur ut ciuitas. Non ciuitas,sed ut ciuitas: quia illa terrenae ciuitatis aedificatio,ec templi extructio,& tabernaculi institutio, specie illius aeterris re coelestis ciuitatis praefigurabat.Et quia in omne tempus oc usis adseculi consummationem, Δί per omnium generationia aetate aedificatio coeIestis huius ciuitatis ex plenda est, ideo ea aedificari sine temporis definitione similicat, dicens: aedificat ut ciuitas: nec ut Apostolus ait,intret pIenitudo gentiis, ec tunc reliquiae Israessaluae fiat. Sed quia unct ecclesiae corpus est, no quadam corporu confusione Per mixtum,nem singulis in indistretu aceruum, ec informe cumulum unitis,sed persides imitate,per charitatis secietate, per operum uoluntatist concordiam, perfammeti unum in omniphus donu unum omnes sumus,in quod nos hortatur in ius dicens: secro uos fratres, utidipsium sapiatis omnes, eandem charitate exercentes.Et cum fuerit,ut scriptum est: Erat aute omnium qui credebat cor re ani/ina una: tunc erimus ciuitas dei,tunc sancta Hierusiale, quia Hierusalem aedificati it ciuita catas participatio eius in idipsum. Dissidentes aut a coetu sanctoru Nise ab ecclesiae corpore peccatis prscipitatibus separantes,participationem sanctae istius domus no habent,quia participatio huius ciuitatis in id ipsum est.Ex cosortio enim perfectae ciuitatis unanimes no possunt participatione in diuerse habe re,sed in idipsum. Omnes igitur qui una erunt,in ea erunt. Et testis est psalmus. Ait nant: illuc ascenderut tribus tribus. Non una,sed plures. Sed forte sine ulla exceptione ab uniuersis aedificada uidebitur ciuitas,quod in tribubus cognominatis nulla fiat exceptio,eritch populis dea nescientibus in hanc domu comunis ingressias.Sed intelligi illud scriptura no patitur,adiiciens ad id quod dixerat: Illuc ascenderunt tribus,tribus domini testimoniu Israel. Sunt enim quinossint domini,quibus dicta est: Vos decliabolo estis.Etriarsiim. Abite a me maledicti in praeparatum ipnem diabolo Θc angelis eius: Tribus ergo quae erunt domini ascendent. Sed sorte sibi Israel hoc esse debitu uendicabit,id est, qui secundu lite ram,ec no secundis spiritu,qui carnalis,& no coelestis,qui crucifiges domina, noqui adorans est,sed qui ab hac spe repulsus est.Illuc enim astenderut tribus,tribus domini testimonia Israel. o tribus Israel in testimonium gentia,ssed tribus domini in testimoniti istaei.Tribus enim domini sumus,& in domum dei Iacob introi himus,& annuciabit nobis uia suam ec ambulabimus in ea.Tribus enim domini dixerui. Venite ascendamus ad monte domini re in domu dei Iaco re annuci, Ut nobis uiam sua,ec ambulabimus in ea.Ex Sion enim prodi et lex,& uectu do mini ex Hierusiale.Ex Hierusale enim exiens uerba domini uenit ad gentes. Hae introeunt in sancta ciuitate in testimoniu Israel.In quod tande testimonia r Ad confitenda,inquit,nomitu domini. Tribus enim domini nome domini costrea
lutus in deserto angelorii cibo pastas,in lege eruditus,in Pphetis obiurgatus, in natiuitate a domino per consortia corporis susceptus, in cruce si crederet salua
637쪽
MOmanere suu uestri .Habes manna,cucumeres Aegypti desiderauit .Lege autem dideo expectas uitulum adorauit.Prophetas audiens oecidat. Virginis partum pro phetatum sibi infamauit.Deum in carne no credidit. Peccati reni istorem falsi peccati reum arguit,emit ad mortem,in cruce sustulit. stes resi irrectionis ad silc , tium corrapit: Apostolos morte interfecit In hoc sceleris sui testimoniu tribus domini ascendunt.Illi promissium est hae obtinent Illius testamentium,sed harum ligreditas est.Hune eius cruciatum,ctum statim tribus cofitentur. In hoc itam testi monio agnoscit Israel quem compunxit, ec ab accessu eius inhibetur, quem surre aciise non credidit. Hunc archangeli adorant,huic omnes uirtutes coelestes mini
strant,hic tribus suas conformes gloriae corporis sui praestat. Costentur ergo nomen domini,quia deus est,quia silius unigenitus ingeniti est.In hoc itam testimonilim Israel in domum domini tribus domini costendunt,confitentes nonae domi Sed confessio ista iudicium est. ludicatur enim per eos quibus dictu est: Sedebitis super duodecim thronos iudicantes duodecim tribus Istaei. Non solum hi iu/dicabunt,sed ec regina austri condemnabit,& Niniuitae codemnabunt, quia hi poenitentiam propter Ionae praedicationem egerunt,ec illa ex ultimis terrae parti bus uenit audire sapientiam Salomonis.In quibus ecclesiae praefiguratio est,quia peregrinamincognita,& poenitentiae credidit,& sapientiam desiderauit audire. Haec igitur sedes iudicii erit,ubi in testimonium Israel tribus domini ascendet as me domini confitendum,in ecclesiam utim iunctorum Iapidum ciuitate, quae domus domini est. Ait enim: Quia illic sederut sedes in iudicio,sedes sua domu David. Dauid nunc quo sicut in caeteris locis domini nomen ex corpore est Scriptura enim ubicunm mentionem assumendi corporis facit, Dauid eum solista est nuncupare,nomen ei ex parente carnis asstimens. Non est autem ex eo per/turbatio intelligentiae suscipienda, quod quaedam ex praeterito prophetae locuti sunt. Iam enim de hoc eode in plurimis Iocis ratione re se uenter edidimus.Deonant coplectenti in se omnia sutura pro factis sunt. Et eius tam fidelis praescien, tia est,ut qus nondu gesta sunt tamen ab eo ia persecta oc pro praeteritis habeant 8c gestis.Uenim statim res se futuri teporis loqui ,ppheta demonstrat. Nam cum tanΦ de prs terito comemorasset ascendisse illic tribus domini ec sedisse super se/des domus David,nunc ia ueIut publicae doctrine ec admonitionis affectu,cdmonuit in futurum,dicens: Rogate quae ad pace uini Hierusalem. Vt praescientiam fidei in his quae gesta dixisset,ostenderet, conseruaret uero temporum ordinem in gerendis.Extructio itam eius in pace est,re participatio in idipsum est, re
P x ecclesio. unius metis&fidei ει charitatis domus illa est Discenda est ergo doctrina pacis. ερπτε σαπι. Nuc enim rogate non oradi,sed interrogadi secundum proprietate graecitatis est sermo.Sed pace discere in uoluntate est audientiu. Cum enim de pace eius interκ
rogauerit, tunc letabunt dici sibi in domu domini ibimus. Nem enim interrogats pacis fructus exiguus est, quia id sequitur: Dabundatia diligentibus.) Perfoctos fructus dilectio pacis expectat,& abundante felicium prouetuum copia *Grat. Quod ipsum benedictio in Iacob ad spem fidelium praeibrmata significat,be nedictus enim ita est seatris benedictionibus occupatis. Ecce odor filii mei, sicut
odor agri pleni que benedixit dominus ager plenus S. sertilis, reddes centesimuisuctum.Hinc aeternis copiis abundabit.Et nunc quidem interim beatis fructibus abudamus,quos nobis in spe fiuctust aeternoru ecclesae Lacramentu ec pacis unutas subministrat.Hoc aute sacramentu sipet comunis corporalia re comuniu reranominibus ostensium est,quod scietes intelliget. am abundatiae huius 8c copiae ide propheta psalmo altero meminit,dices: Dedisti laetitia in corde meo a tepore meti &uinire OIei fili multiplicati sunt in idipsum. Haec igi fabundatia est in
idipsum. Per hac enim pacis ec sacramentotu abundantia beata illa pax ec indesi/ciens
638쪽
c XXII. PsALMUM ENARRArio eiens Zc sterna honora coelestia abundati a prs parat Dehinc sequit: Fiat pax in uirtute tua ec abundantia in turribus grauibus tuis .) Pax at* uirtus domus huius conexa sibi sunt. Posse enim aliud nisi ex pace no poteri quia participali eius in idipsum est:in idipsum autem esse pax sola consequitur. Perseccta uero ac pacata uirtus eorum est,qui cogregantur in idipsum,& idcirco ait: Fiat pax in uirtutibus tuis Ciuitate aut necessie est diueris mi fictorii genere insistere. No enim omnis est murus porta.Rursusne' omnis plateae porticus, taberias, . domus, soru,templa,palatia,sed re differetibus inter se domorsi magnificentiis differunt scp cohabitantium dignitates an omni uero genere ciuitatis nihil ne* firmius,nem utiItus,ne F celsius turribus est Solita uero scriptura est grauia pro firmis ecimmobilibus nuncupare, sicuti ait:In populo graui laudabo te. Nuc quom cude pace uirituis memorasset,abundantia beatitudiniS persedia re aeternae ciuitatis huius principibus tan* firmissimis ec grauissimis deputauit,dicens:Et abundantia in turribus tuis grauibus. Superius dixerat:Et abundatia diligentibus te. Non ergo omniu est abundantia, sed diligentiu deum.Inde adiecit, uat pax in uirtute rua. Pax enim ecclesiae & unitas uirtute nobis firmitatecp praestat. Vnde illud apostoli:Et pax dei quae exuperat omne sensum prudeliae custodiat corda uestra in Christo Iesu.Nunc quot hanc abundantia quam diligentibus spoponderat proflmam esse grauium turrium comemora eos graues turres significas esse quicum diligerent:per quod intelligendum est abundantia hanc no promiscitam esse, nec totius admota ciuitatis,sed eorum tantu fidelium ec sanctoru uirorum qui cst rae ciuitatis huius aedificationi tan* turrium firmitate praestiterint. Sequitur de inde prophetae magnus affectus, ec in omne hominem credente sellicitudo pia ammonitionis. Ait enim: Propter fratres meos ecoximos meos loquebar pace
de te, propter domu domini mei quaesiui bona tibi. Maelitudinem in fratrihus suis proximist, huius significat ciuitatis,ppter quos pace de ea locutus est, ut audientes se ipsos in aedificium cosummandae huius ciuitatis aptarent. Sed Mi pace propter fiatres δέ propinquos suos de ea loqui ciuitati eide propter domum dei bona quq rit,dices: Propter domu domini mei quesivi bona tibi. ciuitati ergo propter domu domini quaesita sunt. Discernens enim gloria domus dei a ciui/-ptatis uniuersitate, quia necesse est ornatu domus regiae Qificationi ciuitatis to tius anteferri,quaesiuit eidem ciuitati bona. Primum enim fratres ec propinqui eius per praedicationem pacis facti sunt domini ciuitas. Secundo uero ciuitas ipsa iam ex propinquis eius re fratribus constiti ita,audiens dimitate domus dei domum dei ipsa se praeparauit. Ac sic ciuitati huic quaesita sunt bona, dum exsi/ uitate domini in domum dei proficit sectimum illud apostoli.Vos estis templa dei,& spiritus domini habitat in uobis:fidelis enim est qui ait pater pro his te ro go,ut omnes unum simus, o in illis,& tu in me,dominus noster Iesus Christiis, qui est benedictus in secula seculorum. Amen.
Canticum graduum PSAL. CAE XII.
tacitur rebus quod situlo praescriptsi est: gradibus enim eatici tan* de
humilibus ad excelsiacostenditur. Namp in primo cantico graduu ad domi de tribulatione clamatin est. stea leuati oculi in moles sunt, ec quaestis unde ueniret auxiliu. Dehinc quia leuati oculos,& unde a
Nilia ueniat quaerere adest doctrinae prophetics institutio, in his quaesta sunt di cta Istatus est. Nssc uero quia usin ad id quod doctrina instituebat accessum est, de quoda quasi psectus sui gradu cantat propheta: Ad te leuaui oculos meos qui habitas in coelo. Incrementis copetentibus conleplandi dei usus tant post multa caecitate permodica θc dimesia admisis sibi lucis interiualla cosuetudini to UuSluminis preparat Deus erum qui primu in triuia ne inuocatus est, quae si in Φ
639쪽
tus a prophetis, eos , Prophetiae Istificauit auditus,ntic iam oculis mentis per fidei fiducia cotempladus est ,habitas in coelo.Sed coeIu hoc quod iiissibus nostris per materie sui subiacet,quod tanΦ sumus solidatu, firmamenti natura οἱ n
men accepit,praeteribit no erit, des aut domini manet ina ternu . Necesse est
uero ut habitatio habitatore suo digna sit,aesi corruptibili loco id quod inlinitum
ec incorruptibile est cocludamus, oc si deu in coelo hoc habitare credimus.Quae ramus ergo quae habitatio dei sit.Nepe eius qui dixit:Pater enim in me, ec ego ita Patre.Et rursum:Ego Oc pater unum sumus.Et de quo dictu est,deus erat in Christo munda reconcilias sibi, digno ec semiciete filio,in quo pater per eande naturs habitet uirtate Pater aut filium que ex se genuisino separat a se differentia diuis nitatis. Sed no nune de inseparabili uirtute patris ec filiet sermo est.Deus enim ex deo genitus no abest per natura ab eo ex quo genitus cositendus est,ec deus innascibilis unigenita deum gignes manet in illoque genuit proprietate generandi . Omnis aut spes in eo nostra est,ut unigenitu aeu nouerimus. Nam de innascibili
deo nemo tam amens est,qui coetu coluens deu esse no sentiat. In hoc ergo cinis
deus inhabitat digno maiestatis suae Sc diuinitatis habitaculo. Sed est ec alia con placita deo ec electa habitatio,eoru scilice de quibus dictu est Habitabo in his redeambulabo in ipsis,& ipsi mihi erunt in popul re ego illis in dea De quibus ae Apostolus ait: Vos estis temptu dei, ec spiritus dei habitat in uobis. Idem quoq; Apostolus ait: Qualis de limo,tales ec de limo. Et qualis coelestis tales re coelostes Coelestis ergo est secutus Ada,& idcirco coeIestis, quia uerba caro factu est, spiritu scilicet redeo homo natus est . In hoc ergo uerbo no inani no uocis,
sed in deo uerbo,nem in dissideti a se diiuersa* substatia, ita in dei hierbo tan* in
Gelo habitat. n eo sicilicet uti ,quod ex se ac suu est manens per eu, in eis quo qui caelestes sani habitans sicut ipse ad patre ait :Vt omnes unu sint,sicut ego ira illis Sc tu in me.Ergo si qui in Adalimus fuimus,nuc coelestes sumus in Christo.
ec Chri s habitator est nostri per habitante Christu in nobis,etia illa quom habitator est nostri,cui est habitas in nobis Christus habitatio. Et quia secundu corpo ratem intelligentia ille nobis subest sensus,ut coetu quod uItra firmamenti huius natura est deus inhabitare existimetur:no excludimus publica illam de sede dei opinione, ut ei coetu coeli thronus sit, sed illam digna deo habitationein coeIesti Adam suo signi licata esse credentes.Etia hoc ergo coelu habitare deus noscedus est,per ea quo inhabitas quos in eo costituit en coelestes. Oportet aut eos qui
ad dominu ocuIos mentis erexerint no retorquere eos atm defleetere. Quia ut in euangeliis dictu est,nemo retro respiciens re aratra tenens aptus est regno coela rum. Relinquetes enim templa, aras, cupiditates, Iastiuias, ec omne uitioru pro
fundum couenit indefeta obtutu inlincto persistere. Si enim gentes errore suo ruae indemutabili pertinacia falsis religionibus detinentur,ita ut reflecti a superstitionibus iis ueri ratione non possint, diuersis clijs ut uocant perseuerate studiticia seruientes ,re si anima peccantium capta uitiorum illecebris deuotissime seruit tanquam imperanti sibi corpori: qirantonos magis conuenit deum conditoκ rem coeli reteπae cognoscentes, qui ut potens fuerit ex terra inanima animare hominem ta ec potens sit homine, qui iam animatus occiderit, in aeternitatiS cm sertium excitare,sine deflexu aliquo ac deuia religione uenerari, neo quoquam intentae fidei pertinaciam deflecterer Et docet propheta hos mentis suae oculos indemutabili ad deum esse semper obtutu,dicens: Ecce sicut ociali seruorum in manibus dominorum suoru. Et sicut oculi anciIlae in manibus dominae suae, ita oculi nostri ad dominum deum nostrum donec misereatur nobis. Exempli comparatione Propheta posuit, ut sicut in manibus dominorum oculi seruorum, simi
640쪽
Carriri. PSALMUM ENARRATIO. σ33
sint ita ad deli sidei suae oculi intenti sint: quia fideIis seruus ad omnem Obedien sam uolutatis dominice siollicitus sit,in flexosi, oculos semper intendat. Sed si seruis ac dominis corporalibus sei mo esset, dieta ita fuerat, oculos seruoru in oculis uel in lingua,uel in cospectu esse dominoru . Aut nutu enim his ilibet autore.Sed manus pro operibus frequeter scriptura significat. Sunt aut qui nem ho/minis, nessi dei serui sunt,sed serui sunt peccati,domino dicente: Omnis qui facit peccata,semus est peccati.Hi ergo serui haru spiritualiu nequitiaru in coelestibus in opera eoratant in manus dominoru suoru oculis mentis suae semper intenti sunt, liciora in id desiderio at admiratione delixi. Sunt aut hec diabolicaad est, deorum gentilia opera, quae significatur in manibus,uenter,ociff,luxus,libido saperbia,auaritia, bitio. In haec ergo uoluptatum quarum dominatui subiacent opera sipectantes sensus sui oculis intendunt, quibus dii plures sunt di numerosi domini,prout uniusicuius studium re natura autore sibi religionis elegerit. Oh his autem unus deus est,non tamen per unionem dei domini nostri Iesu Christi ei quod deus est abnegantes, sied sequentes lege prophetas re euagella & apo stolos diuinitatus unitate in innascibili deo ec unigenito deo secundu proprietateati natura cum fide oc ueritate prositemur.Nus4 enim genere plurali,nec deos,nem dominos sermo propheticus nucupauit, sed unuquenm suo ordine. Genesis mal ait:Et pluit siulphur ec igne dominus a domino.Et propheta: Vnxit te deus, deus tuus.Et rursu:Dixit dominus domino meo. Et evagelia: Et uerbst erat apud dest,re deus erat uerbff.Et Apostolus :Vnus deus ex quo omnia, & unus domianus Iesus perque omni ct nos in ipsum. Et rursum: Ex quibus Christus qui est super omnia benedictus,Hoc ergo propter dominu dictum est, ut intelligeremus per id quod uirus innascibilis deus est, non adimi unigenito deo posse quod deus' est.Deus enim utero unus est, no quod unus diuisus in duos sit, aut uter ν ipse sit,ut nuncupatio sela fecerit patre Sc filiu,non natura gignendi, sed idcirco deus unas quia nem duo innascibiles,nem unigeniti duo,sed unus ex uno,ec ambo u num,nodissimili scilicet aut differenti a se substatia diuinitatis in viro . Sequiti deinde: Et sicut oculi ancillae in manibus dominς sitae.) Tenuit uero eundem propheta ordine, ut in coparationis exemptu ancillae quo oculos in manus do/minae esse c5memoraret inletos,ut in operu potius efficietias haec desideria seruorum doceret intenta. Sed css plures serui pthiria dominoru sint possiti in exemptu, quaerenda cur ancilla una tantus csimemorata sit domine. Plures enim serui ut superius diximus,plurimora sunt dominorv. Nuc ergo una ancilla di una domina, quia natura una est animae humanae, sicuti ec teri enae carnis una natura est. Et quia nac de peccatoribus qui peccati serui sint,sermo est,haec ancilla anima carni dominae suae dedita est,cti per corporaliu uiciora bladimenta subiecta est, habet binferioris sui per illecebraru someta dominatu structus operii eius inspicies. Ergo ut hos seruos & hanc ancilla indemutabiles uitia sua detinet, Ut in his quada reli giosae stultitiae suae intentione persitatrita fide esse oportere, quae no temporaria ac mobilis sit ne*emissis tetationibus defatiget, diu ad cosilammatione misericordiae dei immobilis N indemutata pmaneat. Et idcircorpheta pertinacia sus spei ustu ad fine accipiedae misericordiae demostrat, dices: Ita oculi nostri ad domina deu nostru donec misereat nobis ) No desinit,n5 absisti tradat licet ad tentatione fidei misericordia sua dominus, quia fides constant maestare debet fida/ciae suae expectatione,ut desperatio omnis diffideliae conismo sit. Sed prophetano incertus est misericordiae dei.Na oculi eius in eu, quoadusim misereatur intea sunt.Intenti aut adeo,ut intentioni eorum oratio geminata subieeta sit. Ait enim post haec: Miserere nobis domine isererenotas. Etuuentus est S intentu