장음표시 사용
661쪽
t. Η I L A R I I Nhendent. Nos comprehendista autem eos docet, cum ait fabricantur. Indesinit enim temporis significatio est.fabricantur enim semper, nunquam labricationis suae esset tum comequentes, indefesso fidei cursu eb quo quotidie supra dorsum
Lbricabantur bella,currente Atm hanc pertinacem infestaturum iniquitatem soquens uersus ab itiit:Prolongaverunt iniquitatem suam .Esaiae prophetia est, diseentis: Vae qui trahunt peccata sua tanquam funem longum. Non desinunt enim peccatis peccata e nectere,ec tanqua funem longum impIexa ea semper exten/dere. Saneto nant currente re peccatoribus in dorsum fabricantibus, cum huic
ad destinatam curetendi, illis semper fabricandi, modus nullus sit, sit peccatorum prolixa series multiplex longitudo. Sed quis tandem post hanc iniquitatum
longitudinem maneat noscendum est. Sequitur enim: Dominus iustus conci det ceruices peccatorum. Iustus dominus, patiens scilicet in ultionem diissimulator ad poenitentiae tempus, no inter exordia humans iniquitatis promptus ad pinnam,sed desinendi acriminibus seram scilicet uoluntatem peccatorum expectans, tunc ceruices concidet, cum sine aliquo desinendi modo fabricantur: cum in lon gum peccata tenduntumum iam omne patientis misericordiae tempus exclusium est.Exprobrari autem semper contumacibus legis meminimus quod dura ceruice
sint, cum ceruicosum populum esse Moses ad deum arguit: cu propheta filiabus Sion exprobrat quod alta ceruice incedant: ceruice scilicet iugum dedignante, ac operibus fidei in lant ripatientia dei ad perducendam peccatorum longitudinem abnuente.Submittenda autem ceruix est iugo si laui,ad quod dominus inuitat, diis cens: Tollite iugu meum super uos, ec discite a me quia mitis sum ec humilis cor μde. Non cocidenda ceruix est,huic se subdens iugo. Est etenim hoc humilitatis ecmansuetudinis iugum, non semper impugnans, non in doris fabricans, non pec, cata prolongam, sed humilitate re patientia ceruicem subditam sotiens, superhailla insolentii ceruice iusti iudicij cocidenda decreto.Dehinc sequitur: Coniundantur Zc revereantur retrorsum omnes,qui oderunt Sion. re reliqua. Frequene ter admonuimus Sion montem esse Hierusalem proximum. Sed cum rex Sion, cum filia Sion, cum portae Sion a prophetis nuncupantur, primum ipso nomin intelligi oportet aliud sub Sion significatione monstrari. Sion enim speculationis interpretario est: Et quod nobiscum speculatio id Hebraice Sion dicitur. Tum deinde dicti apostolici meminisse nos conuenit ad montem Siondi Hierusalem coelestem accessiisse nos, in dominum nostriim Iesum Christum credentes, in cu
ius glorificato corpore,quod in coelastem gloriam transformatum est, spei nostrae honore speculamur, humilitatis nostrae corpore in gloria corporis sui conformai do.Ecclesia autem esse corpus Christi cuius inuicem membra sumus, Apostolus
testis est dices: Quia ipsa Sion moeas domini, regis filia,ciuitas sancta uiuis Iapidibus in fundamento prophetaru re Apostolora aedificata est. Hanc ergo quisquis
odit,odit eum cuius Sc corpus est. Est enim speciale hoc aduersus fideles infidelistim odium.Confundendi ergo erunt qui Sion oderunt, re retrorsum reuertentur, non in coelestia curretes,nem ad futura tendentes, sed ad terrena sua re originalia reuertentes pudorem iniquitatis 5c infidelitatis suae iudic4 tempore sentientes, dein poenalem corpora sensum amissi resurrectionis demutatione redeuntes.Hoc ipstim autem psalmi consequentia docent: Fiant sicut scenum aedificiorum quod priusiqua euellatur aruit De quo non implebit manu suam qui metet, & sinum sit Um qui manipulos colliget.Et non dixerunt qui praeteribant benedictio domini saper uos.) Nullum ut arbitror secundum corporalem intelligentia aedificiorum foenum est. Est autem agri,eiusdemin fructuosissimi. Ergo nihil hic secundum au
tium sensum tractandu ais opinandum est.Simi autem secundum stapture autoritatem
662쪽
c παπ. PSALMUM ENARRATIO 6 sq.citate aedificia firma,siunt 8c infirma. Firma sunt quae fundamentis fidelibus supra petram laeta, fluuiis uentis inundationibus non mouentur. Sunt ec infirma, quae arenosio aedificata sundamine, cum tempestates ortae erunt efficiunt ingentes rui Nas. Sunt ec sationes duae secundum Apostolum, sipicitus uidelicet ec carnis. Et qui spiritualia seuerit, spiritualia metet,ec qui carnalia seuetit,carnalia metet.Er go qui saepe ec quidem a iuuentute impugnabant, qui super dorsum fabricaban tur, qui prolongaverunt iniquitates, quorum concidentur ceruices, qui oderuns Sion: hi sicut foenum aedificiorum erunt inutiles, ec corporeae liuius praesentisi, uitae fructum cassum inanemi, ferentes. Aedificia enim atque tecta secundum euangesicam comparationem humana sunt corpora, aut fide firma, aut infidelis lateruitura. Ab hoc etiam aedificii tecto instante persecutione dominus unum Atreno uetuit descendere, dicens:Et qui super tectum est,non descendat tollere de domo aliquid.Certe in persecutione fugiendum est,ec quomodo de tecto inhibuit Coaste deicendere,nisi quod cura corporis derelicta,quia super tectum insistens,id est, suPer terrenam naturam manens,humilia repetere re desicendere ad inferiora prohi/ Nturr Uerum impii aedificiora scenum sunt,inania enim seueriint. Et scenum etiam antequa euellatur arescens,de quo ne manum suam messor implebit, nem sanuinnaanipulos collecturus onerabit,non praeteriens fiuctuum gratulatione benedixit.Inanes sunt,uacui sunt,inutiles suntlinania enim di inutilia seuerunt.O inse lices labores re in fructuose carnis opera,intactuo. aedificioru sceno comparata, antequa euellantur arida,id est, ante ipsum inutilis ipsius messis tempus emor tua. Sed quia horum aedificioru foenum carnalium operum esse si uctus tractaui mus, conliderandum est quae differentia sit in eo qui implet manum,ct qui mani pulos sina colligit Non enim idem est,nem scriptura res ea de iterare geminis elocutionibus solita est.PIus est enim sinu colligere quam manum repIere.Et quidem qui manu replent fructum recipere recte gestora uidentur,quia in manibus sermo diuinus opera significat. In sinii uero conscientiae di fidei & persectae uoluntatis demonstratur affectus.mus enim metit costientia qu&m gesta.Hsc nan manum replant,manipulos uero illa sinu colligit. Duos denarios uiduae inopis acceptiores dominus habet copiosis diuitii nummis.Tanto praestat operibus uoliintas,& opera ob id manum impIent. Sed sinus manipulorum sunt capaces . Ergo hoc aedifici3 foenum nessi metentis manum nem manipulos colligentis sinum replebi sed nempraetereuntes dicent: benedictio domini super vos. Et qui sunt praetereuntes,nita qui tanqua peregrinantes corporalis uitae seculum transeuiat, non manentes in his quae nulla sunt,sed ad aeterna tendentes,nem his quae conspectui subiacent immo rantes,sed ad inuisibilia pergentes ' Vt aute penitus qui sint transeuntes intelliga/mus,audiamus Mosen dicente, cum in rubo ignem conspexit, sine damno rubi inqlio conflagrabat ardentem.Ait enim: ansibo Ac uidebo uisione hanc. iiid est istud transi Nulla enim locorum interualla discreverant, eodem in loco εc lo quitur 5c uidet Quid ergo transit Transit plane corporales carnales. curas,ec soceri sui oues pascens in coelestem cognitionem relictis terrenis operibus excedit,
Verum Nipse pertransiit qui insuperiore psalmo ait: Vidi impium superexal
tatum dc eleuatum sicut cedros libani, ec transivi ec ecce non erat. Quem am miratus in seculi rebus est, quem incorporeis rebus manens excelsum eseuatuc, conspexit, hunc transiens, id est,peregrinus seculo factus, ec in coelestem ac sipiri malam cognitionem de terrenis re caducis rebus excedens,in nihilum habuit, re iam non esse dixit, ec mortuum deputauit. Negant ergo aedificiorum sceno prae tereuntes dei benedictionem, fructibus aridis& caducis scientes gratiam diutiumuneris denegandam. Sed prQphetae uota dura at in amera esse credentur: totus Ii enim ei
663쪽
enim eius sermo tanquam optantis sint, cum ait: Fiant sicut scenum aedificiorum. Sed absit istud ut propheta imprecatus esse credatur.Ex prophetali autem scientia haec Iocutus est, Κ cognitionis fuit sermo iste,non voti, limul ut peccatoribus ter/ror ingrueret inanitatem Ductuum suorum arescentium cognituriS. Porro au/tem uotorum storii ostendit amedium,dicens: Benedicam uos in nomine domini.) Prompta benedic tio est, si hi qui serebant aedificiorum scenum, serere inci piant quod mestaris manum ec colligentis manipulos sinum repleat. Aridis ergo
operibus emortuos fiuctus suos in foeno aedificiorum monstratuit propheta ben dictiones negando , uota autem sua erga poenitentium salutem pro reditu bonae operationis ostendit, nedietiones rursum quas negauit optando. Seramus ergo umiliter,& labores nostros replendis manibus ac sinibus praeparemus, ut benediaeelionis dei participes simus in domino nostro Iesu Christo, ouesthenedictus in
Canticum graduum Psalmus. cx XIX.
Iiqua. Inter muIta prscci a qus ad Romahos Apostolus scitat,cunt de fide gensium 8c mydelitate ludet in inclitus esses, re multa dediciis dei decretis*tractasses ait: O profundum diuiuarum sapien/tiae re sciencis det,quam fiunt inscrutabilia iudicia eius, re ininuesto abiles uiae eius c Quis enim cognouit sensiam domini, aut quis consiliarius eius iit, aut quis ante dedit ei re retribuetur illi Quia ex ipso,ec per ipsum,& in missunt omnia ipsi claritas in secula seculorum. Humanae iniuinitatis religiosa coissesio est,ex deo hoc itum nosse quod deus est.Caeterum secreta illa & profunda in perspicabilis iudicii decreta,mens terrena no penetrat. Inuestigare quide ea Pstra ari* pium est, sed inscrutabilia ea esse di in investigabilia confitenda sunt, quo rum est alterum religiota uoluntatis,alterum imperspicabilis naturae. Quis enim causas naturas cchii 5c huius ec superioris re caeterorum sciet c uis angelo tum re potestatam dominatuum re thronorum ec principatuum ossicia ratio nest, percipiet Quis Cherubin 5 Seraphin perpetuas uoces eternasi, intestiget rQuis laudantes dominum super coelum aquas cognoscet Quis Solis lunae ecastrorum Iumina comperta esse sibi glariabitur quis hanc inanis nobis ut salso palamus aeris plenitudinem metietur Iam uero aut dispositionem orbis terrarum, aut elementorum uinutes, aut temporum mutationes, aut fluminum cursus, aut maris fines, aut oceani uicissitudines, aut uentorum flatus, aui naturas anima lium, aut iras bestiarum, aut genera arborum, aut uirtutes radicum, ec origines animarum, ec incrementa corporum, re infantium mortes, re senum uitam, ecla res seculi, ec sanetarum gloriosias calamitates, ec irreligio rum infelices bea tudines, ec legis N prophetarum ec euangeliorum 8c Apostolorum arcano coelesti libros consecratos plenae cognitionis scientia cosequetur In his igitur omnibus haerens ac detentus propheta ex interno cordis sui secreto secundum Apostoli vo cem dc ipse clamat,dicens: . Deprofundis elamaui ad te domine,) Pone illum secundunt Apostolum in profundo diuitiara dei imperstrutabiliuWininuestigabilium demorant cistatue illum de profundo humanam calamitatu aestu precante, se cunda eam domini quae est in anteriore psalmo uoce: Veni in profundu maris ect*estas demersit me. Existima illum no labiis,sed secreto ut iusium est cordis orare, apta aut ignoration aut passioni,aut orationi uox ista escetis est:De profundis
Hamaui ad te domine,dum aut nescit,aut patitur,aut precat. Et quia de profudi adamasiconfidenter ait:donum exaudi vocem meam:Fiant aures tue intendent ea
664쪽
XXIX. PSALMUM ENARRATIO in uocemorationis meae. Sed quaerendiim est an id ipscim sit exaudi i Iocem meam, Oc fiant aures tuae intendentes in uocem orationis meae.De profundis enim Ο
rat,ec profundum est quicquid orat. Ac primu intelligendum est deum incorporalem esse, nem ex partibus quibusdam atm officilis membrorum ex quibus unum corpus etficitur) consistere. Legimus enim in euangelio quoniam deus spiritus est,inuisibilis scilicet ec immensia at* intra se manens N aeterna natura. Salptum quo p est, quoniam spiritus carnem re ossa non habet.Ex his enim corporis mem
a consistunt quibus stibstantia dei non eo. Deus autem qui ec ubi. 8c in om/mbus est, totus audit, totus uidet, totus euicit, totus incedit. Et hoc ex scripturis docemusicum dicitur: o sum deus appropinquaris,ec non de Ionge. Et rursum, quonia in ipse ec uiuimus, re movemur, oc sumus. Virtus ergo dei quae aequalis Sindisereta est, officiorum ec membrorum habet nomina. Vt uirtus qua uidec oculi sint,virtus qua audit aures sint, uirtus qua efficit manus sint,virtus qua adest pedes sint, officiorum diuersitates uirtutis huius potestate peragente. Deus ergo ubim est,& ubim adest, audit, itidet, efficit.Sed orandas a nobis est,ut secundum precem nostram assi audeat,uidea efficiat.Naturae suae est ut audiat,sed fidei nostiae est ut precemur audiri. Audit conuiciantes, audit maledicentes, audit etiam intra secreta cordis loquentes. Sed fides officium suum exequitur, ut dei auditionem roget: ut qui per naturam suam audit , per orantis precem dignetur audire. Quod si quis forte corporea deum&consormabilem,&membri diuersum,quia
non idem oculus quod Zc manus est,ob id esse existimabit quod dictum est: Faciamus hominem ad imaginem ec similitudinem nostram, primum meminisse debet
hominum institutionem naturis duabus contineri animae scilicet ec corporis,qua/rum alia spiritalis,esia terrena est. Et inferiorem hanc materiam in efficientia at 3 operationem naturae illius suisse potioris aptatam. Ergo quisquis ita uolet crede re ut corporalis deus sit, quia ad imaginem eius homo factus est,compositum esse deum statuet ex potiore scilicet inferiore* natura, quia de talibus homo constat Quicquid autem compositum est, necessie est non fuerit aeternu, quia compositio habet initium quo componatur ut maneat.Sed haec insidelitatis deliramenta sunt, dum per coelestis naturae ignoratione intra has opim nis angustias uitio ingenii degeneris coarctamur . Deus aute semper re in omnibus manens & ubim idem, ec nusquam ipse non totus. Cumc, pulcherrimu opus perfecto iam mundo inchoi aret,homine iciliret ad imagine sui faciens, eum ex humili natura coelesti. com posuit,anima uidelicet at* corpore. Et prius quidem anima illam diuino illo Θc incomprehensibili nobis uirtutis suae opere constituit.Non enim cum ad imaginem dei homine seci tunc re corpus effecit.Genesis docet longe postea quam ad ima/ginem dei homo erat factus puluerem sumptum formatum* corpus, dehinc rur ius in animam uiuentem per inspirationem dei factum:Naturam hanc scilicet ter renam atm eoelestem quodam insipirationis scedere copulata. Scit sie beatus Ap stolus Paulus per interiorem ec exteriorem hominem dissidere. Per interiorem quidem homine conde Iectatur Iegi, per exteriorem uero hoc Iod non uult agit, cum interior homo spiritus opera desiderat, exterior uoluptateS corporis concupiscit. go ad imagine dei homo interior effectus est rationabilis, mobilis, mouens,
citus,incorporeus,subtilis,eternus,quantu in se est speciem naturs principalis imitatur,dum trascurrit, dum circumuolat,ec dicto citius nunc ultra oceanu est, nunc in coelos euolat,ninc in abyssis est,nunc oriente occidente* perlustrat,dum nun
quam ut no sit aboletur.Natura quide dei in his omnibus est,nem ut alibi assi de/cidit aliunde. Sed animus humanus in hae sensus sui mobilitate ad imagine opisi cissili est,dum naturam dei mobilitas animae perhennis imitatur, nihil in se habem
665쪽
σsS D. N I L Α R I I I Nhabens corporale,nihil terrenu,nihil graue,nihil caducit. Et audiamus adhuc Patrium hoc ita docentem:Expoliantes ueterem hominem cum gestis eius,& induen tes nouum qui renouattir in cognitione secundum imaginem creatoris. Linquid aliquid corporale induimus cum in agnitione renouam ut Nihil,ut opinorvndui mus autem agnitionem de litem aeternitatis,innocentiae sinceritatem dc bonita lis mores. Haec enim animae magis sunt indumeta quam corporis,quae omnia decipropria sunt .Haec in agnitione noui hominis induimus,ut in omni ministerio ani/mae nostrae simus secundum imaginem creatoris,honitatiis & sanetitatis,ec chali tatis agnitione persecti Haec propter aures dei ne corporalis existimaretur tracta/ta breuibus sunt.Et quanquam haec ita se ut dictum est)habeant, tamen memini/mus esse plures spirituales uirtutes quibus angelorum est nomen, ecclesiis praesi dentes Sunt enim secundum Ioannem asianis Gcles is angeli,sunt di se testante, secundum numerum angelora sines gentium Adae filijs constituti. Et domino docente pusillorum angeli quotidie deum uident. Sunt secundum raphaes ad Tobiam loquentem angeli adsistentes ante claritatem dei, di orationes deprecan tium ad deum deserentes. Hoc ideo comemoratum est, ut si sorte hos esiste oculos uel aures,uel manus, uel pedes dei intelligere uoluerimus, habeamus non immo habilis intelligentiae autoritatem,maxime cum scriptum sit: Sunt enim efficientes spiritus in ministeria missi propter eos qui haereditabunt salute. Intercessione ita horum non natura dei eget,sed infirmitas nostra. Misit enim sunt propter eos qui haereditabunt falutem, deo nihil ex his quae agimus ignorante, sed infirmitate no stra ad rogandum re promerendum spiritualis intercessionis ministerio indigen/te.Dehinc sequitur: Si iniquitates obseruabis domine domine quis sustinebit Non negligenter dicti huius ratio tractanda est.Non enim ai Si peccata obserua his,sed si iniquitates obseruabis. Teri enim iniquitas peccato. Nunquid de uxpeccata non obstruisiti di criminum memoria non erit Erit certe:quia etiam de ociosio uerbo rationem umisquis praestabit. Et omnis in carcerem missus reddet nouissimum quadrantem . Differre autem iniquitatem peccatu docemur, tim dicitur: Beati quorum remita sunt iniquitates 8c quorum tecta sunt peccata . Et rursum Iniquitatem meam ego agnoui,di peccatum meum non abscondi.Iniquietas enim transigressio legis dei est,quae est grauior peccato, quod id ipsium Apostolus absolutissime distinxit dicens: Qui enim sine lege peccauerunt, sine lege per
hunt, qui autem per legem peccauerunt per legem iudicabuntur. Ergo peccatum iniquitatis iam periit, caeterum peccatum Iegis 1udicabitur. Peccatum autem inoquitares est,quicquid extra legem delinquitu at gentilium crimina sun*quae iam cum lapsa legis ignoratione damnata sunt. Peccata autem in lege no pereunt,sea iudicanda sunt quia licet peccata flant tamen in lege peccata sunt.Ergo si deus iniquitatum recordetur,quis sustinebit surta,cme falsa testimonia stupra periuriar Haec enim crimina inliquae inim extra legem dei geruntur,quaeiu nouae genera tionis secramento abluuntur.Sed horum plane iam deus no recordatur,&cur non
recordetur in sequenti uersu propheta demonstra dicens: Quia apud te propi clatio est.) Est enim unigenitus dei filius deus uerbum redemptio nostra, pax nosra in cuius languine recociliati deo inmus.Hic est qui uenit tollere peccata mundi, qui cruci suae chirographuamis affigens,edictu damnationis ueteris deleuit.Siue igitur ad patre,siue ad illiu ratio propheis esse existimabie,unum enim ambo sunt.Et qui uidet fili uidet de patre,quia pater in filiore filius in patre est. Ex similitudine gloris alter in altero gloriosus est. oriosius filius,quia dignus cosortio patris sit Gloriosus pater dignus cosortio filii sui. Pate recte uolens met prophetam
dixisse editur, quonia apud te propiciatio, quia in Patre secundu similitudinem gloriae
666쪽
65hiae filius est, ec filius ipse pro peccatis nostris propiciatio, ec redemptio, eccleprecatio est iniquitatu noli rara, quia ipse carum propiciatio sit non recordans. Scit aute propheta ingentis periculi rem esse iniqua, id est, sine lege peccare, quia peccati sine lege perditio est. Peccato autem in lege iudicium est. oc idcirco ait: Propter Iegem tuam sustinui te domine. Lex ergo sancta re spiritualis est,ec in ea uerba uitae sunt. Et legis finis Christus est: Et hoc sequenti uersu ostenditur. Ait enim: Sustinuit anima mea in uestu tuum. Corporalia quide linis osticia Propheta exequitur, scilicet facrificiorum oci Iocaustomatu Zc neomeniarum res abbatoru,quae omnia umbra sunt sutLirorst,sed anima eius sustinuit in cierhsi dei. Propter legem ipse sustinet,id est,ut dixi corporaliter ossicia legis gerit in uerbum autem dei anima sitia sumiret,sicilicet filii dei aduentum,qui di iremum dei ec deus Uerba est spirituali fide expectat. Qualiter aut expectet demonstrat,dicens: Sperauit anima mea in dominil, a custodia matutina uis in noctem. Recordemur euangelicae comparationis tenorem, meminerimus quosdam operatios uineae omnem in labore diem transigere. A custodia maturena u in noctem propheta sperat, nullam tempus habet uacuum, totius diei indefessus operarius est. Sed
quid tandem spei erit Non omnis ita diem suum in spe domini exegit. Sunt enim operarii horae tertiae, sunt sextae,sunt nonae,sunt ec undeciminia uidetur prophe ta qui a custodia matutina sperauit uis ad noctem, spem nobis euangelicae mero cedis abscindere Non abscindit plane. Ait enim: Speret Israel in domino. Si ne praefinitione temporis spei adhortatio est. Ille quidem ut perfectus operarius a custodia matutina uso in nocte sperauit. Sed ad spem omne tempus est Iiberum,oc mercedem non operis sed misericordiae undecimae horae operarii cosequentur. Ita enim ait: Speret Israel in domino, quia apud dominii misericordia di copio
sa apud eum redemptio. Et ipse redimet Israel,ex omnibus iniquitatibus eorum. Bonus est in quem speratur, dc sperandum in eo est quia misericors est, quia co/piose apud eum redemptio est,quia redimet ab iniquitatibus suis uniuer s.Horratindecima est,conclusa diei sunt tempora,curramus omnes,sestinemus ne nox ad/sit,ne hora praetereat. Senes sumus,nox mortis insistit,nec ad undecimam saltem Iitae nostrae horam procederemus. Beatus quidem qui a mane usis in noctem Ia/horans pactum denarium tanquam debitum postulat. Sed quia bonus est domi nus, quia misericors est, speremus in eum, ut undecimae licet horae operarii diurni
laboris denarium cosequamur,per dominum nostrum Iesum Christum qui est he nedictus in secula seculorum. Amen.
Canticum graduum psalmus. c παπ.
Omine no est exaltatum cor meum,nem elati sunt oculi mei. Breuis psalmus est ec distinctione magis quὶm tractatu explicandu ad hu militatem nos 5c mansuetudinem inducens.Et quia plurimis alijs Io
cis nonnulla de humilitate tractauimus,ociosum est eadem repetere. Certe meminisse debemus maximum fidei nostrae opus este humili/tatem, cum hanc pro optimi operis conscientia propheta commemorat,dicens: Domine non est exaltatum cor meum.) Optimum enim sacrificium deo cor conmbulatu Non ergo cor secundis rebus efferendum est,sed dei metu intra mansuetudinis sines humilitate cohibendum.Nem eIati sunt oculi mei. Alia istud pro metate Graecitas elocuta est dicens, est ex alio in aliudelauiunt Eleuandi aute oculi secunda dicta propheis sunt: elevate oculos uestros & uidete quis ostendit haec omnia.Et dominus in euangelio ait:Eleuate oculos uestrosiacos icite regiones quia albescunt ad messem.Eleuandi ergo sunt oculi, sed non
667쪽
rursum ex alio In aliud eleuandi ut semel in id quod eleuati sunt perseuerent. De/hinc sequitur: Nel ambulaui in magnis, nem in mirabilibus stiper me.) Ma mi periculi res est si in modicis ambulamus, oc si non in mirabilibus immor mar.Magna eloquia dei sunt, ipse mirabilis in excelsis est. Et quomodo tanquam num opuS de se propheta proseri quod in magnis ec mirabilibus non ambulet Sed cum addidit,superme, in his non ambulat quae homini magnata mirabilia creduntur. David enim re propheta & rex erat, humilis antea re abici ibis, neque conuiuio patris sicli dignus,sed deo compIacuit. Vnctus in regem est,aspiratus est in prophetam.Non insoles it in regno,non odiis commouetur.Pe inuentes se a mat, inimicorum mortes honorat, incoestuosis re parricidalibus si ijs parcit. I,
perator contemnitur, pater Isditur,propheta uexatur,ultionem no ut propheta rat, indictam non ut pater sumit,cdtumeliam non ut imperator exequitur. In his
ergo quae super se magna ec mirabilia siunt non ambulat. Sed uideamus quae se qiuintur: Si no humiliter sentieba sed exaltavi anima meam. Quae prophetae ista diuersitas Non exaltat coi, exaItat animam. Non in magnis di mirabilibus super se ambulat,sed non humiliter sentit.Excelsius animo est,ec corde submissus, humilis ni sivis est,sed non hiimilis in sensu e Sensus enim eius in coelo est,anima eius in excelsis est. Cur autem ex quo secundum euangeliu exeunt cogitationes malae, homicidia, aduIteria, fornicationes,surta, falsa testimonia,blasphemiae hu/mile est suavi illo mansuetudinis iugo thditum.Tenendus ergo humiIitatis ec altitudinis modus est, ut corde humiles, sensu uero re anima simus excelsi. Dehine sequitur: Sic iit ablactatu super matrema,sic retribues in animam meam.) A, Iactato Isaac accepimus Abraha fecisse coenam quod ablactatus iam puerili aetate proximus cibum lactis excederet. Apostolus omnes rudes fidei, di infantiles ad
huc in dei rebus scientiae lacte potat. tam profectus maximus est, iam lacte non indigere. Ad fortiore enim cibum transisse filium situm Abraham,etiam conuiuii Iaetitia testatus est, sc Apostolus carnalibus Sc paruulis in Christo panem negat.
Propheta itam orat, quia non exaltauerit cor statim, quia no in magnis ec mirabili hus suis ambulauerit quia non humilia senserit, sed exaltauerit animam suam, uti tanqua ablactato siuper matre siua retribuatur animae cius. Scilcet ut persecti recor testis θύ uiuentis panis retributione sit dignus,quia per superiora quae commemo rauit opera cibu iam lactis excesserit.Sed nem sibi tantu hunc uiuu e coelis panem Precatur,uniuersios autem ad eius spem adhortatur,dicens: Speret Israel in domino ex hoc nunc re usim in seculum secul1.) Spem nostram nullo sine temporum claudit in immensiam expectationis nostrae fidem tendit. In seculum seculi sperandum est, quia per sipem praesentis inculi spem futuri seculi consequmur in domi no nostro Iesu Christo, qui est benedictus in secula seculorum. Amen.
Canticum graduum. Psal. cxπx ri Emento domine David Sc omnis mansiuetudinis eius di c. Omnes si quidem anteriores psalmi graduu in prosectium nos spei celsioris ex tollunt,&per doctrina fidei, e consessi onis,humilitatis, per Uosti ius in sublime gradibus suis prouehimi. Sed hic praecipue psalmus - nos recognitione filii dei edocet,ct sacramento assumptae ab eo carnis instituit.Ccepit em m ita: Memento domine David 5 omnis mansuetudinis eius ) Audent Iudaei aduentu domini nostri, quo in corpore salutem humano generi reddidit,abnegantes hunc psalmum ad Dauid referre. Ut in passione domini impii, ita & in prophetis stientia imperit sinentes et no inteIligentes,habentes ec stientes, uenerantes se no obedientes. Qua enim religiorus simulatione prophetarum ID
668쪽
cππxta PSAL 31VM ENARRATIO Iarum libros uenerentur, multis cognitum est. Contreetare legentes manu non audent, lintheo substernunt,ad sinem sacramenti testes adhibent, θέ hoc eb prosi cit, ut maiore irreligiositatis crimine eoru quibus tantus honor debetur, dicta aut conraminent,aut distimulent,aut nesciant. Hoc eo dictum est,quia cum in prophetis longe postea quam Dauid corpore excesserat, scriptu habeant in Hieremia ita: In illa die, dicit dominus,cotribulabo iugum a ceruice eoru,uincula eorum disrumpam, non operabuntur ipsi adhuc aliis diis, & operabuntur domino deo suo. Et David regem ipsorum suscitabo illis, ec rursum suscitabo illis Dauid regem orientem iustum, ec regnabit rex re intelliget, re faciet iustitia 5c iudiciu super terra. in diebus illis saluabitur Iuda,& Israel comorabitur fidens Item in Esaia Et excitabo
pastore super eos unum altum,&pascet eos seruus meus David.Et erit his pastor, ec ego ero illis in deum ec David princeps in medio eorum .Ego dominus locutus sum .Et dis onam ad Dauid testamenta pacis.Nolunt credere quod docetur,necphis fidem habent quibus deberi uenerationem confitentur. Et religiosi quomodo erunt,autoritatem abnegantes religioni r David cum patribus quiescebat,ipse te stamentum datae per Mosen Iegis cognouerat,tanto postea deus per prophetas locutus est, Dauid excitandum regem pastore orientem iustum, in cuius diebus fa/lus Israel sit, ad quem deus testamentum pacis disponit. Ergo est David non hie esse filius pialmorum ex parte conscripto sed Dauid ob custodiam gregis sui pastor Pastor enim bonus pro ovibus suis anmam ponit. Ob aeterni regni gloria re cui dictum estu abbi tu es rex Israel. Ob iudicium dei iustus: Pater enim non iudicat quenquam,sed omne iudicium dedit filio. lumen mundi, ens: Erat enim lux uera quae illuminat omnem hominem uenientem in hunc mundum ob silii dignitatem,testamenti pacis haeres: Omnia enim mihi data sunt in coelo ec in terra. Et pacem meam relinquo uobis. Confiteantur ergo necesse est Iudaei,longe post tempora Dauid esse haec praedicata. Est autem Dauid iste,qui nomen parentis se
cundum Origine carnis accepit, nomen sumens eius, cuius ex genere sumebat eccorpus. Omnia autem quae psalmo continentur 5c a gestis prophetae David, ec a natura humanae infirmitatis, re ab eius temporibus diuersa sunt. Et quia ei no res, non conditio, non tempus aptatur,*in eum David quem postea per prophetas dominus pollicitus est conueniunt,non est ambiguum quinetiam hic qui prophe ta egregiasre magnus est,de eo David qui postea extitit dei spiritu prophetiae ose scio sit Iocutus: Memento domine David,& omnis mansuetudinis eius Non ait: Memento mei, sed memento domine David. Vt alterum qui loqueretur Renderet. ationem autem omnem hanc esse unigeniti filij dei per prophetam loquentis existimati necesse est, memoriam dei patris erga eum sibi quem assum/pturas erat hominem deprecantis. Est enim Iesus nunc, sectindum Apostolum, in gloria dei patris, re ei omne coelestrium re terrestrium ec infernorum genu flecti/tur.Ergo se primogenitus dei filius deus uectu iam David nuncupa per prophe ram eius sibi hominis nomen assumens, qui secundum diuinitatis suae priuilegi iam una secum esset in patris gloria coIIocandus.Memento domine David,& om nes mansuetudinis eius. Ait enim ipse: Quia mansuetus Sc humilis eorde sum.Et
testimonium dei patris est:Ecce puer meus quem elegi,dilo tus meus in quo complacuit animae mee. nam spiritum meum super eum,& gentibus iudicium nunciabit. Non contendet, nem clamabit, ness audiet aliquis in pIateis Vocem eius. Vt omnis ergo huius mansiuetudinis pater meminerit deprecariir, Per cuius man suetudinis modestiam deo patri officium humilitatis siliae uouerit: Sicut,inquit, iurauit domino, uotum uouit deo Iacob.) Sacramenti mentio ad professionem uoluntatis assumitur. Et nescio an unigenitus iurauetit. Certe ita gessit N Iocatus
669쪽
est omnia ut sacramento religionis satis facere uideretur.Nano cum quaedam de passione sua locutus addiscipulos fuisset, re Petrus tanquam indignum hoc dei filio detestatus esset, Petro cui sit perius claues regni coeloru dederat, suPer quem ecclesiam aedificaturus erat,aduersus quam portae inferi nihil valerent,qui quae in terris uel soluisset uel ligasset ea in eoelis uel solutaspersisterent uel ligata. Huncitat tali conuicio detestantem hoc secramentu passionis excepit. Vade post me Sathana, scandalum mihi es. Tanta enim ei religio fuit pro humani generis salu/Petrus te patiendi, ut Petrum primum filii dei consetarem, ecclesiae fundamentum, coe mentum 1eitis regni ianitorem, ec in terreno iudicio iudicem coeli,sathanae conuicio nun caparet. Quinetiam in tumulta eo quo se dedendum patiaoni praebuerat, cum idem Petrus seruo facerdotis gladio aurem abscidisset ait: Reconde gladium tu um in thecam:Calicem quem dedit mihi pater non bibam ilIum s Impium pro/senum docens esse, si non omnia quae erga humanam faIutem patri uouisset, ex pleret. Absolute autem in eo ostendit deuotam pastionis suae recligionem, cum post aceti poculum esset spiritum traditurus. Persectis enim omnibus ait : Con sum matum est: Et inclinans caput tradidit spiritum. Percurrerat enim omnia si cramenti officia, di ubi consummatione gaudetur, ibi in suscepti operis perseetio ne laetitiaest . Ergo quia secundum hanc gestorum deuotionem ita omnia gesta sunt, ut uideantur studiose pro resigione, quia iurata sunt haec este perseeia, si quens est ut uideatur quid sit quod Dauid iste re iurauit oc uouit: Si intraro in tabernaculum domus meae, si ascendero in Iectum strati mei. Si dedero somnum oculis meis oc palpebris meis dormitationem. Et requiem temporibus meis do/nec inueniam Iocum domino, tabernaculum deo Iacob.) Humanae naturae uo in lige esse non possunt,ct conditio sacramenti infirmitate terrenae necessitatis ex cedit. Adeundum tabernaculum domus non est, strato lecti abstinendum est, mnus oculis μpalpebris dormitatio requies temporibus non danda est, donec inueniatur domino locus oc tabernaculum deo Iacob. Standum ergo erit noctediel sub coelo, 8c nunquam in requie corpus iacebit, oculi autem semper uigoles laborabunt, Sc ne ipsis quidem palpebris connivendi in dormitatione permittitur obductio. Tempora uero quae maxime toto in corpore iniuriis uigiliarum re stationis obnoxia sunt,requiem non habebunt. Homo istud de se iurare non si
nitur, etiam si maxime nolit, conditionem tamen uoti huius pro ipse naturae maenecessitate uiolabit. Vigilet licet animus ec corpus in statione commeat, tamen necesse est 1 irmitatis dominante natura re procidat,re dormiat,ec requiescat imuitvs.De hinc quem locum deo homo inueniet Et incoprehensibilem infinitam naturam quali tabernaculo continebit,cum de se ipse per prophetam dominus lo cutus est, dicens: Coelum mihi thronus est, terra autem sta Ilum pedum meo, tum c quam domum aedificabitis mihi aut quis locus requietionis meae mi aenim haec secit manus mea,ec mea sunt omnia haec Non ignarus autem huius ci κuinae uocis propheta est, ct scit humanae 5 terrenae operationis domum deo esse non posse, id ipsum psalmo anteriore contestans, cum ait: Nisi dominus aedi/ficauerit domum, inualium laborauerunt qui aedificant eam. Ergo si nem natura hominis conditionem uou istius recipiet, nem locum dc tabernaculum deo hiantibna requiret operatio,cognostendum est per coelestium scripturarum alitoritatem quid sit hoc uotam per cuius satis faetionem locus domino Ec deo Iacob taberna/eulum sit repertum Domino nostro Iem Christo unigenito dei filio qui omnialiumanae salutis sacramenta tanqua it iratus expleuit, re quem a prophetis Dauid si/gnificatum docuimus,hoc opus maximia filii, iat hominem ad scientiam diui nam
eruditum dignum habitaculum deo redderet. Et esse homines sedem at
670쪽
tionem deo ita docemur deo ipso per propheta loquente: Quia inhabitabo in his
ec in illis ambulabo, ero illoru deus ec ipsi erui mihi populus. Et rursum: In aeternum exultabunt di habitabo in his. Dominus autem ipse in euangelio ait: Si quis diligit me ec uerbum meum seruabit, ecpater meus diliget eum re ad eum ueniemus, ec mansionem apud eum faciemus. Et Apostolus quot ait: Vos estis tem/plum dei ec spiritus dei habitat in uobis. Habitat alitem deus resigiosorum mentes non corporali aditu nem naturae grauioris ingressu, ut alibi no degens illic tantum quo se intulerit insista sed spiritali uirtute in uacua se terrenis labibus corda per mittit, sese., luminis modo in patentibus innocentiae foribus mentes illuminatu rus infundit. Aisumpto igitiit corpore unigenitus deus ne 3 ante secundum hinninem se ingressiura tabernaculum domus suae iurat, id est, in coeleste habitationem suam esse reditursi,quam haec religiosi pectoris Ioca inueniat, sed nem stratum te est mi ascensurum se esse uouit. Stratus requies humanoru laborum est, ec sessos rum corporum resectio. Sed quia in coelo semper quiescitur, re quia indefessia illa natura laborenestit, semper instratu, id est,semper est inquiete. Dominus noster in forma dei manens forma serui accepit,re obediens usp ad mortem fuit,& mor/tem crucis, ut plus nescio quid morte pateretur. Ob id autem tantu obediens usq; ad criicis mortem est,ut nos habitatione dei dignos esse praestaret. Mori igitur uoluit qui trita est,&essici se indefeta uirtus ad habitatione corporis no reculauit in/firmam,ut in forma dei manens sormam serui acciperet. Excelsit ergo ex illo aeternae beatitudinis suae stratu. Et testis nobis quadragesimus psalmus est qui ex per sona domini omne sacramentum passionis eloquitur,dicens: Vniuersum stratum suum uersari in infirmitate eius. Cum per obedientia uoluntatis paternae ex deo
homo, potente infirmus,ex uiuificante mortuus,ex aetemorii seculorum iudice crucis reus dicitur,tum stratam eius in infirmitate conuertitur.In illum igitur aeternae ec beatae quietis strata uouit nisi reperto dei tabernaculo non redire,sed nec ante somnum oculis suis dare. is iste est somnus Nempe ille e quo ait: o dormiui 5c somnum cepi ec surrexi, quia dominus suscipiet me. Mortis hic somnus est,quem no ante oculis suis dabit, quam locu habitationis inueniat. Huius etiam somni beatus patriarclia Iacob in benedietione Iudς qui princeps gentis istius ex titit meminit dicens:Catulus leonis Iuda ex frutice filius meus,procidens dormi/sti ut leo ec sicut catulus leonis.Quis suscitabit eum Et superior re cosequens he/nedictio,nec aetati Iudae,nec gestis conuenit,sed ei qui ex Iudae seutice sicuti ex ra/dice Iesse est,qui eccatulus leonis est, ec Iacob erit filius. Ex hac enim tribu Iudae
Maria est, quae domini secundu carnem mater fuit. Hic ergo procidens dormiuit ut leo.Leo terrori est seris omnibus, ec ueluti dominans est ceteraru bestiarum,&hic solus per considentiam ec securitatem dormit intrepidus. Terror omniis uigi/lans est ipse aute securus in somno est.Et idcirco addidit,quis iustitabit eum,quia intrepidae*praepotentis naturae securitate nulla aeterni terroris timiditas inqui tet. e ergo quicqua humile atin passibile impassibilem unigeniti dei stubstantiam perpessam existimaremus,in ea morte quam subiit, serae huius intrepide dormientis exemplum ad secutae mortis intelligentia est relatum, ut extra humani umoris esse in somno illo inquietudine doceretur,qtu per generis sui naturae* uirtute dormiens licet timere non posset. Seruata autem diligentissime ea ratio ut in uni genito deo aeterni ec gignentis eum dei gloria nosteretur, eum dicitur:sicut leo,ec scut catulus leonis. Ad id enim quod ex deo ipse subsistit catulus est Ieonis:ad id Mero quod Ieo est,paternae in eo maiestatis indifferens generositas praedicatur. Vt Unum ambo sint,leo est: ne unus atm ipse sit catulus leonis est. Id aute ipsum eluam psalmi consequentia docent. Ne enim in sesia illa uirtus ec impassibilis uni/Κk x geniti