장음표시 사용
691쪽
Η I L A R I I IN propheta, dicens: Spiritus dei repleuit orbem terrarum. ItaqUe intus atque extra ambitu,atque aditu, di circumfusus,& transfusus ostenditur. Quod autem terratio sit in unam demersa regionem, consequenter sipiritus sanctus ostendit,dicens: Qui firmauit terram super aquas,quoniam in secula misericordia eius. Altius nos quaerere ratio tractatus praesentis ec Ioci n5 sinit. Satis sit terram super aquas pendula firmitate consistere ex prophetica autoritate didicisse,inumbratum coeli temperatioris obtentu hoc firmamentum,quod exterissim tanquam pellis,'solidatum tanquam sumus aquas supernas insernasΦ discernat, certe aquis pendu Iam contineri. Et in hoc sicuti in omnibus ea causa est,quoniam insecula miseri
cordia eius In eo autem quod sequitur: .ui secit mirabilia magna illis,quoniam in seculum misericordi a eius.) Non id intelligenda est, ut extra sapientiam, ec uerbum,di uirtutem,id est,unigenitu dei dominu nostrum Iesum Cluistum ea fecisse credatur,quippe qui ex persona sapientiae dixerit: Ego eram apud eu cun disponens. Sed qui disponebat, ab eo cu quo disiponebat ec genitus ec natus est.Cu aut opera filii opera patris sint,ctc pater operetur in filio: per id enim,quod ait:Pater qui in me est ipse opera sua facit. oc rursum:Ego opera patris facto,solus
operatur in eo,re per eum operando quem genuit. In caeteris Uero absoluta ostendendae misericordiae dei do na est,ut sciamus omnia non obesiam carisam, nisi quia semper deus misericors sit, eme persecta.De his autem qus de Aegypti negoctis intestim spirituaIiter oportet,iractatus psalmi anterioris, inquantu exequi ua luimus,complexus est,ad quorum confirmationem etiam hoc quod in psalmo doctum est accedit: Rui diuisit mare rubrum in diuisiones, quoniam inseculum
misericordia eius. Vnam diuisionem rubri maris liber Exodi docet dicens:Et secit mare siccum, di diuisa est aqua. Et quomodo nunc rubrum mare in diuisiones diuiditur c Nisi quia existimo sub relatione gestora spiritualis doctrinae ordinem contineri. Euadentes enim Aegyptum quae seculi forma est, ec ad terram repro misssionis quam secundum Euangelium beati haereditabunt euntes per mare ru hrum,id est,per eius turbidos s*us 5c fluctuantes motus transimus,in quo plures ad iter diuisiones sunt. Aliud enim per ieiuniu iter est, aliud per pudicitiam,aliud
per eleemosynam,per fidem per spem,per charitatem. Et haec omnia diuersas ne cesse est habeant diuisiones huius maris transeundi, omnibus tamen per has uia rum diuisiones iter seculi transituris. Conclusio aute psalmi, ut haec omnia de su ruris intelligantur,maiore fide firmaticum ait: In humilitate nostra memor suit nostri dominus, quoniam in seculum misericordia eius. Et redemit nos de manainimicorum nostrorum.Qui dat escam omni carru, quoniam in secutu misericora dia eius Confitemini deo coeli,quoniam in secuIa misericordia eius.) Non enim tantum memor fuit I militatis humanae deus,cum ad liberandum poplitu ex Aegypto Mosen ducem elegit,sed perfectius memor fuit humiIitatis nostis,cum ip/iam humilitatem nostram corporeus natus assumpsit, cu hoc humile terrenum bcorpus gloria in se naturs coelestis absorpsit. tunc redemit de manu inimicorum,cum eos a dominatu Aegyptiora exemit.Nam postea inimicis subditi sunt, re hodie iure alieni imper i coercentur: sed redemit nos, O se pro peccatis nostris dedit,redemit nos per sanguinem suum,per passionem suam,per mortem, per re surrectionem suam. Haec magna uitae nostrae pretia sunt. Magno enim it Ias,pretio redempti estis. Et redempti ab inimicis,a diabolo,ab angelis eius, a silio perditionis, a principibus actis, a mundi potestatibus, ab inimica morte. Et redemit escam dando omni carni Qui dat escam omni carni,id est, quae redempta est, dat escam incomaptam, aetemam,panis uitii,panis coelestis. Et in his singulis,
quod humilitatis nostrς memor est,qubd redempti stimus,quta omnis redemptorum
692쪽
cπππVI. PsALMUM ENARRATIOrum cat escam accipit,ea causia est,quoniam in secula misericordia eius Et quid ei confitendum est Confitemini enim deo coeli, quoniam in secula misericordia eius. Quod coelum,terra,quod cstera sunt,di ipsum illud quod sumus quino suimVS, quod erimus,quod n5 sumus causam aliam no habet,nisi misericordiae dei, quia ad cosortiss honora suoru nasci nos uoluit ille si honus est. Unus ein bonus
est dominus noster Iesus Christus,qui est benedictus in secula seculoru. Amen. Psalmus c π π π U I er flumina Babylonis illic sedimus di fleuimus, cum recordare/mur tui Sion,ic reliquad Captos secundum Hieremiae propheti am Iudaeos,ec in Babyloniam deductos suisse no obscura cognitio est.Nem dubium est, per hunc eundem psalmoru librum potuisse captiuitate populo prophetari.Nam di in alio psalmo manifestum
est,atablute eversionem gentis istius atm urbis prophetatam fuisse, cum dicitur: Deus uenerunt gentes in haereditatem tuam, polluerunt templum saneta tuum, Posuerunt Hierusalem uelut pomorum custodiam. Et in hoc quom praesenti psalmo idipsum significari uidetur, maxime cum quibusdam placuerit, eum tanqua Hieremiae titulo inscribi,quia ab ipso sit antequam accidit denunciata captiuitas. Certe cum Hebraeis senioribus secundum cognitionem, quam ab his adepti su mus, psalmus hic sine inscriptionis istius titulo est.. Non dubium autem est, quin omnia in patribus, aut per patres nostros gesta, futuri formam in his quae gesta sunt praetulissent,& idipsum ita esse, hic quoque psalmorti liber testis est.Nancycum in L πα V i I psalmo omnia quae in Aegypto at in deserto, ec in caeteris locis deinceps gesta essent recenseretur,ea ipsa parabolica esse ita demostrata sunt: Attende populus meum legem meam, inclinate aurem uestra in uerba oris mei. Aperiam in parabolis os mea, Ioquar propositiones ab initio. Per idem quod ecparabolae 8c propositiones sunt,rerum suturarum effectibus comparantur. Apo stolus quo p docet, ea ipia quae gesta sunt, in praefiguratione gesta esse, dicens: Quia lex umbram habet futurorum bonorum, oc omnia in praeformationem ac ciderunt his Scripta sunt autem propter nos,in quos fines seculorum deueneriit. Gesta igitur ipsa illa in exemplum,& scripta in doctrinam sunt.Itam 5c hanc coraporalem populi captiuitatem referri in exemplsi spiritilatis captiuitatis oportet. Captae enim mentes nostrae sunt corporum seculi. dominatu, captae a daemoni bus sunt iure potiorum,quae imperium in nos suum per diuersa ministerioru ge nera exercet,dum nos ebrietas possidet:dum Iuxus subiicit: dum auaritia deuin/cit:dum ambitio occupat clam malevolentia obtinet:dum ira usurpat: dum om nia in nobis regnant l,sc incentiva uitiorum.Venit enim dominus,secundu pro phetam,captiuitatem auertere,cum dicitur: Praedicare captiuis remissionem.Venit ligatos soluere,cum ait: Hanc filiam Abrahae quam ligauerat satanas decem re octo annis labiane oportuit statii die sabbati Venit seruientes in libertatem re/ducere,dicens: Amen amen dico uobis, quoniam omnis qui facit peccatu, seruus est peccati. Seruus autem non manet in domo in aeternum, filius manet in aeter num.Si uero filius uos liberauerit,uere Iiberi eritis. Capimur ergo θc ligamur reseruimus non tam corpore quam mente.Et mihi in presenti psalmo omnis uirtus re ratio uerborum non tam corporalem captiuitatem tractare quam spiritualem uidetur.Ecce enim re in querelis,dc in locis, in rebus, ec in nominibus momen
ta sunt,ut spiritualem potius captiuitatem haec Iamentabilis prophetae querela si nificet: Super flumina Babylonis illic sedimus ec fleuimus, da recordaremurion In salicibus in medio eius suspendimus organa nostra. Astectus humani Mm sensus
693쪽
sss D. Η I L A R I I IN sensus iste est, ut inter iniurias praesentium calamitatum ad praeteritorum bonorum recordationem ingemiscat. Contemplemur enim ammo capta Hierusalem: seri uentes minis uictoribus reges subditos antistitibtis gentilium impietatum sacerdotes Iereptu omnibus ius matrimonii: ibstratum libidini Babyloniorum captiuae uirginitatis pudorem,& ex gemitu eorum qui perpessi ita erant ista proflclamasse digne propheta existimabimus: Super flumina Babylonis illic sedimus
ec fleuimus, cum recordaremur Sion. Sel quia Sion illa aeternae beatitudinis se des est,ic mater coelestis nobis Hierusalem,& frequentium angelorum,di primi tiuorum in coeIis conscriptori im ciuitas sancta est,re i IIa Babylon ciuitas collusio, nis, & irrationabili motu turbulenta,que,ut Genesis docet,a confusiarum lingua rum hominibus nuncupata Babylon est.Illic enim loqui uniuersiarsi gentium lin/gutS,cum unus omnium esset sermo coepertint.Et ipsium illud Babylonis uocabulum interpretationem habet confusionis . iactisquis ergo in crimine primi paren iis Adar exulem se factum illius Sion recordabitu in qua sine cupiditat sine do/lore, sine metu,sine crimine uita est, ct traditum se seculo confiisionis huius tan/quam Babylonico,traditum corpori, quod uitiorum Sc appetitionum 5c cupidi ratum perturbationeconfusium est, recte re ipse spiritualiter captiuus proclama bit: Super flumina Babylonis illic sedimus ec fleuimus, dum recordaremur Sion. In salicibus in medio eius L. O. n. Eos qui secundu Eteram intelligenda omnia exi/stimant,interrogare uellem,quae flumina Babyloniam praetermeant, ut illic cap tus populus consederit, ct non potius aut in pIateis, aut in portis, aut in turribus, aut in domibus captiuitatem sitiam fleuerit:deinde cum quibus tympanis, aut ci tharis,aut organis captus sit, quae historia ista illud Iocuta sit, cum omni musico apparatu IstaeIem uictoribus seruisse: postremo quae unqua salices in media ur he tironduerint,iat illic tanquam in publica musicorum apotheca organa suspens, penderent. tuae si omnia gestis negociorum corporalium inania sunt, sequenda ea ratio est,quae ex propheticis autoritatibus ad spiritualem nos scientiam cohor tatur Flent omnes qui se captos in Babylonia sentiunt,sedent super flumina.Omnia enim seculi ec corporalium opera ,modo fluminum sine aliqua curis sui sta tione praeterfluunt,currunt nanc3 8c Habuntur ec transeunt. Quae enim corporalis uoluptas non praeterita iam nulla est quod terrenum gaudium, non cum ipse fugitiuo sensu praesenti ructus sui transit Super haec igitur secularium captiuifltatum flumina sedentes ,8c flentes ad recordationem Sion, amitarum desideriore presentium calamitate ingemisciunt. Nem solum sedentat flent,sed etiam in medio eius organa sua in salicibus siusipendunt. Lignorum salicum natura ea est, Ut arefacta Iicet si modo aquis alluendo alantur,uirestant, deinde excisa in humi do fix, radicibus sese ipsa demergant. Et sub huius arboris natura sanctos & fm deles significari prophetica autoritas est, Esaia dicente: Exorientur tanquam sce/num in medio aquae,5c tanquam salix super defluentem aquam. Oritur enim ex mortuo quisque antea peccatis aridus, ec ab anterioris uitae radice decisus, nunc eisquio dei, ec sacramento baptismi aquis uitalibus reuiuisicit. Sed N cum sestυ uitas scenopegiorum Iudaeis corporaliter traderetur, quod tabernaculum frondeum, cum ad suturae laetitiae, re tabernacuIi exerin lum ex electarum arborum ra mis pararetur, etiam ex ramis fluuialis salicis estici ius iam est,quia ex conuentu sanctorum uirorum coelestis tabernaculi sutura esset laetitia persecta.Organa au tem scriptura humana corpora,quorum honestis motibus 8c concinentibus oporationibus,quae deo placita sun psalmus este significat. In media igitur earum secularium confusionia captiuitate, hi qui amissam Sion recordantur,qui in Adam extorres iactos sie esse coelestis Hierusalem meminerunt, qui dic aptos se esse in
694쪽
cπππVI. PSALMUM ENARRATIO σε Babylonia sentiunt:lu sedentes Sc flentes corpora sua in sormam sanctorum uirorum habitumi suspendunt, a terrenis se desideriis erigentes. Sed licet per conti nentiae studium in salicibus suspensia nostra sint corpora, tamen ea quae captiuos nos efficiunt,non quiescunt. Sequitur enim: Quia illic interrogauertit nos qui c. d. n. u. c. Et qui abduxerunt nos h. c. n. d. c. f. Si quis humanae naturae con suetudinem recolat, sensum omnem absolutum habebit. Nanis qui laborant a uitiis desinere,ec eorum quae impie gesserunt obliuisci uolat, incentivo tamen con suetudinis aegre desinentis agitantur,re ea quae occulta sunt uitia in nobis admisecere se fidei sacramentis,& inserere pertentant,ut inter diuinos hymno di sacras Immones harum inimicarum ea tuantium nos cupiditatum cogitatio subrepat. Nec sanὸ deest hoe absolutum in plurimisexemptu. Multos enim iniquos uide mus legere atm disserere, ec hos rursum accidit diuersiatos esse semper in stupris, ec impietatibus deprehendi Sanctius uero quisl qui organum suum in salicesu spenderit,istis qui se captiuos duxerant cosortium Sion cantici negat,nem in ini
micis sibi uirtutibus sanctarum cantionum uerba communicat. uae autem sunt quae captiuos ducant,nos Apostolus doce dicens: Video aliam legem in mem Bris meis militantem aduersus legem mentis meae, ec captiuum me ducentem in lagem peccati, quae est in membris meis. Cum igitur inter cocupiscentiam camis respiritus pugna est, tum ea quae captiuos nos conantur tibi subdere pertentant occupare corpus eius,5c dominari,&sese doctrinis spiritualibus,ut per consuetudinem his autoritatem adimant inserere. Sed resistenda est, ec prophetae uocere spondendum: Quomodo cantabimus canticum domini in terra aliena Terra nostra retinenda est,ct in libertatem tuenda. Polluta enim terrena corpora au
dire de canticis Sion nihil possunt. Et aliena , deo,licet nostra sint,erunt, si a lege peccati coeperint esse captiua.Sed memoria semper coelestis illius Hierusalem,&ianctae Sion continenda est, uel dum redhiberi optatur, uel dum fletur amissa Id enim sequitur: Si oblitus fuero tui Hierhusalem, obliviscatur me dextera mea. Adhaereat lingua mea faucibus meis,si n. m. t.Si non proposuero Hierusale principium laetitis meae. Cum obliuionis poena recordationis memoria spondetur. Sed id quod ait obliviscatur me dextera mea,obscurum est per conditionem La rimaeatis.Nam secundum Graecitatis proprietatem,qua dictam est κι, Demo, non ut ipsi obliviscatur,sed ne obliuio eius fiat ostenditur. Et magni perisculi res est, si dexterae nostrae fiat oblivio. Omnes enim qui spei bonae pleni sunt, dexterae deputantur, peccatoribus in sinistra collocandis. Conditionem ergo ob liuistendae dexterae suae, quam sibi fidere expediatione praesumit,sub poena non recordatae Hierusalem ipse propolit,ut a memoria dexterae tae,id est, qua in dextera locaretur,si ipse memoriam Hierusalem non retinuisset excideret. Addidit aliam poenam obliuionis,dicens: Adhaereat lingua mea gutturi meo si no meminero tui.) Scit infelix os suum esse a dei laudibus mutum:scit beatas illas sternasci; uirtutes throno dei adsistentes continuata uoce in dei laudibus permanere dicentes: Sanehus,sane his, anctus dominus deus sabaotii. Scit re de his qui mora tuorum modo taciti in dei laudibus uiuerent dictum esse: Sepulchrum patens estgattur eorum,quia in gutture eorum, tanquam in sepulchro patente in Iaudes dei emortua uox sileret Huius igitur sese sileniti poenae sub obliuionis coditione ibieeit,si memor Hierusalem non fuisset Sed etiam per id quod sequitur Si no pro posuero Hierusalem in principio laetitiae me miculoe nostrum secundu uoluntatis suae sententiam laetitiae causa subiecta est, ex atactu animi sui initiu ga oti sumi ut potator ex ebrietate,ut gulosus ex cibis,ut auaras ex pecunia, ut lita dinosus ex stupris. Haec ergo unicuitu pro ut his delectatur laetitiae afferunt ou Mm L fam
695쪽
ia Sed propheta Hierusissem sibi initium laetitiae proponit,hinc exordium gau dii sumens, quod in Hierusalem receptus immortalis ex mortali erit:quod ange loriim kequentia coetui admiscebitur:quod in regnum dei recipietur: quod con sermis gloriae ipsius siet. Nescit ergo alia gaudia, nem aliud habet unde laetetur, solam sibi Hierusalem gaudii initium praeponens. Et quia meminit per multas Mia corporis infirmitatessper multas spiritus angustias,per multa subrepetium ui tiorum incentiva eb esse ueniendum, ueretur, ne quid sibi per naturam corpo ris ex uitiis adhaerescat. si haec enim ad deum precatur,dicens: Memento domine siliorum Edom in diem Hierusalem . Qui dicunt exinanite quoaduis funκdamentum in ea.) Edom interpretatur terrenum. Vitia itaque terreni corporis nostri, quia ex natura corporis nostri exeunt Edom filii nuncupantur. His Baby Ion is,id est,confusioniblis oc perturbationibus sensus nostri imperam, ut nos mea plenitudine,qua repleti minus,euacuent.Scriptum est enim: oniam de plenitudine eius omnes accepimus. .uisquis enim capax est domini, quoniam de plenitudine eius impletus est.Est autem haec natura turbidi colasti per uitia corporis sensius,ut si semel nos in omnem peccati uoluntatem re consuetudinem traxerit,omnibus nos bonarum uirtutum stadiis exinaniant.Haec ergo uitia his serusus nostri turbidis confusionibus imperant, ut nos scindamento ipsis exinaniania Quisquis enim sanctus est,pro parte Hierusalem ipse est, quia ex conuentu Maetorum citrorum,di coelesti consorim dignorum, Hierusalem uiuoru Sc preciosi rum Iapidum ciuitas erit, quam hec terrena uitia usin adiundametum exinaniremtiantur Quod sundamentum in nobis sit, Apostolus docet dicens: Eiundamen tum aurem alius nemo potest ponere,praeter id quod positum est, quod est Chri stus. Omne igitur religionis initium mne scindamentum spei nostrae euacuare tentant,ne qua in nobis memoria ec recordatio dei resideat, tie qua spes boni aliscuuisrelinquatur. nclamento enim fidei, Od est Christus,eruto 5c euerso, ne
ipsius quidem edificandae nobis per poenitentiam uenis consolatio relinquetur. Commemorata aute Hierusalem captiuitate , ec filiorum Edom in exinaniendis nobis usi ad fundamentum adhortatione,consequens est,tit quatenus aduersiis haec nobis prouidendum sit propheta demonstret Demonstrat pIane non inopes nos , neo imperitos relinquens cum ait: Filia Babylonis misera, beatus qui re tribuet tibi retributionem tuam,quam r. n. Beatus qui tenebit & allidet p.r.a.p. Vellem percunctari eos,qui ociofas esse spirituales psalmorum intelligentias existimant,quam hic a propheta Babylonis filiam dicta esse intelligat. Et elim sup rius stiper Babylonis flumina sessiim at* ploratum si cur nue Habylonis filia misera sit. Sed quia sensas legentis corporali intelligentia caret, spiritualis ratio tua ctanda est. Ad infelicem enim illam confusionis Sc perturbationis nostrae camem sermo omnis reuertitur,quae secundum historiae fidem ex costisionis patribus genita est. Quia omnis caro si perioris carnis est filia. Ex his enim qui primum con fiasis linguis confusionis urbem quae Babylonia est c5diderunt,uniuersarum gentium initia dispersa sunt. Hsc ergo misera Babylonis est filia,id est,caro omnium, cui qui retribuet retributiones suas beatus est,si quis carne si iam dominatui ani/mae subiecerit. Quisquis enim eam spiritui subiecerit,ille omnes eos qui imperitideo Sc ignari sunt, omnibus uoluptatibus & desideriis suis si gerit, & captiuae
menti dominans imperabit . Sed cum per cognitionem deitatis uitia et iis Dondi co abolici Mae,sed morte perimuntur,cum religio, pudicitia, Iargitio, sobrietas eccharitas mpietatem ibidinem, ebrietatem,simultarem,odia consumpserit, omnibus* operibus spiritus caro uicta famulatur, tunc beatus est, qui retributionem suam ei retribuit: id est,qui dominatum in eam spiritus, quo uti ipsa in spiriti im
696쪽
erat Blita demutat Neo solum retributor retributionis sus beatus, scd ec iIle beatus qui tenebit, allidet paruulos suos ad petram. Vitia corporis non sint sinen da coalescere,sed in exordiis statim enecanda sunt. Periculosae sunt iam robustae cupiditates,&difficulter aduIta quae 3 perimutur. Leuius autem est prorumpentes auellere,teneras excidere, flexibiles retorquere Beatus itam est quisquis in exordio inhonestas quasque omnium cupiditatum appetitiones, quae ex uoluntate carnis oriuiti primum intra ius patientiae sitiae uirtutis , cohibebit,deinde eas ad . fidem alio ad metum dei elisas enecabit. Omnis erum qui ex peccatis ad reIigio nem transseretur,peccata omma in eam ad quam decessierit religionem eIisia com .
minuet In eo autem quod paruulos miserae ullae Babylonis tenet ec allidit ad pe/tram,& uirtus qua nascentes cohibet, di fides qua ne adolescat allidit ostenditur. Et allidit ad petram .Petra autem secunda Apostolu Christus est. In quem beatus est qui filiae Babylonis paruulos id est,tenera adhuc corporis uitia allidit 8 c conterit. Ipsi unigenito deo ac domino nostro gloria di Iaus in secula seculoru. Amen Psalmus c π α π V II Onfitebor tibi domine in toto corde meo, quonia audisti uerba oris mei,di reliqua. Duplicem in consessione significati me esse in plurimis Iocis demonstrauimus, aut peccati nostri aut Iamationis dei. Et hoc ita es Ie ex euangelicis dictis promptu est noscere. Nam cum ait dominiis: Cofitebor tibi domine pater coeli & terrs,quia abscon
disti haec I sapientibus di prudentibus secuIi, ecreueIasti ea paruulis, laudem dei
praesens obreuelata paruuli quae ignorata essent prudentibus cofitetur, docens ideo absconsa ea esse his qui prudentes uiderentur,quia non secundum innocen tiam paruulorum praeceptis euangelicis credidissent. At uero ubi in eisdem euangeliis dicitur:Et baptizabantur omnes in Iordane,c5fitentes peccata sua,illic confestio peccatorst siuorum sine ambiguitate significationis alterius continetur.Maxima autem ec utilissima est Ietalium uitiorum morbis in eorum consessione medicina: sed confessio peccati non est tanquam rerum alijs ignoratarum professio, ut si fur de furto, aut homicida de caede interrogatus confitetur. Nem tanquam Qu*confiteaignorans qui scrutatur corda dc renes deus esset, ad scientia suam cofessione tua mur dea indiget,cui promptum est non siolum cogitatis,sed cogitanda perspicere. Conses sio autem peccati ea est, ut id quod a te gestum est per cognitionem peccati consitearis esse peccatum. Nemo enim quod agit, ad id agendum non aut fiuctu ob/lectatiorus alicuius,aut iudicio bons in eo opinionis aggreditur,dum aut rectum putat,aut eo gaudet: sed cum per doctrina dei uehic, rationem ea quae sub specie aut utilitatis aut uoluptatis eIegit, intelligit esse peccatum,per peccati intelligemtiam peccatum id esse quod a se gestum est confitetur.Nullus autem id quod peccatum esse consessius est,deinceps debet admittere quia confestio peccati pro 'sio est desinendi. Caeterum in intellectis re consessis admittit. Confiteri enim,id tanquam recens cognitu no potest,quod a se eum peccati cognitione sit gestum. Desinendum ergo a peccatis est postquam in confusione est cognitio peccati:ec confitendum est,ut propheta docuit, corde toto non ex parte, neo aliqua adhuc nobiscum cognitorum peccatorsi operatione residente. uid enim si quis de furat, poenitens iniquis ec turpibus lucris pecuniam stram auxerit Non erit quidem fur,sed erit auarus & raptor . Aut si quis ex fornicatione desinens, uino se nimio Corrumpet,corpus quidem suum non polluet,sed animam c5taminabit.Et si quis a caedibus temperans maledicus esse persistet, manum quidem homicidam non habebit, sed linguam habebit. Et quomodo quis ex toto corde poterit confiteri Mm 3 non
697쪽
D. H I L A R I I IN non exigua secum Peccati parte residete Detersis ita* omnibus uiuis consessi Mne opuς est desinendi,ec orandum semper ad deum est, ut incohibendis peccaus extingae is incentivis eorum,pendula uoluntatis nostre studia costimet. quod iam confitens propheta per confestionem ac precem suam in portu se innocentiae collocatum ait: Confitebor tibi domine in toto corde meo, quoniam audisti uerba oris mei. Duplex intelligentiae huius,ut iuperius iam diximus, semsus est.Nam siue laudem deo cofitetur,quia uerba oris eius audita sunt: siue permisericordia dei cum diu orasset adiutus iam omnibus peccatis desinetibus con fitetur Fidei nostrae utrun coueniens, ut ec deum Iaudemus, ec cofiteamur in tellecta peccata.Dehinc sequitur: Et in conspectu angeloru psallam tibi. Pa rum sibi existimat propheta est ut hominibus tantu praesentibus psallat, ia homines corporaliu tantum negociorum officia insipiciunt. In eo enim quod psallit, motum coplacitae deo operationis ostendit. Non ergo quae uidentur in corpore cerni desiderat, sed ea quae spiritualiter naturae spirituales cotuentur gerere festi nat.Scit enim se sub specula angeloru uitam omnem mores agere,ec ubi hscdiuinorum mysteriord auxilia fidelibus cunetis adsstere,ut scriptu est:Praeest angelus domini in circuitu timentiu eum. Legem etiam Mosi in manu mediatoris
per angeloiluisse disiposita docet Apostolus. Nec non ec Helisaeus absolutissime
docuit humanas infirmitates angelora auxiliis defendi,&in omnibus periculis si fides maneat in nobis,adesse spiritualia uirtutu defensionem. Nant cum rex Syriae capere Geth urbem,in qua idem Helisaeus propheta esset pararet , ec nocturanis itineribus exercita suis, qui antelucanus urbe obsideret destinasset, puer H
lisaei eo ei ta obsidione dixit:O domine quid faciemus re dixit Helisaeus: Noli timere,quia plures sunt nobiseum,* cum illis. Et oravit Helisaeus ad dominia,Oc dixit: Adaperi domine oculos pueri huius,ut uideat. Et aperuit dominus oculos pueri ec uidit,& ecce mons erat plenus equis Zc curribus in gyro Helisaei, di desecenderant ad eos. Tantus & tam nobilis propheta solus contemplatione auxili oram sipiritualia dignus est.Sed oratio eius ad deum uisum incorporalium etiam puero sitio meruit. In horam igitur adsistentiu humanis auxiliis angelorum con spectu psallat propheta spiritualibus spiritualiu operum contemplatione placitu rus.Sed non sola coram angelis psallit,sed etiam id quod sequitur efficiet: Adorabo ad temptu sianctum tuum. Non in templo,ne quid secundit consuetudinem Iudaeorum corporaliter loqui uideretur, si adoret in templo, sed ad tetra Ium, id est, apud templa spiritu & corpore adoraturus.Templum autem deo esse sanctu sanctos quosl Apostolus docet dicens: Vos enim estis temptu dei,& spiritus dei ha/hitat in uobis.Habitareo ergo quae ex nobis deo digna erit,deo temptu est. Apud hoc ergo templa deo sanctum adorabit,n5 sine persecta ratione doctrinae, ne qua haereticis de incompositae orationis confusione ad studia sua pateret ineligiosita tis occasio. Ait enim: Et confitebor nomini tuo super misicricordia tuam ec ue ritatem tuam. Cum dei nomini confitetur,tenet euangeliorum re legis congruam fidem.Quod enim sibi nomen esse sciri deus uolui eodem dicto euangelii relegis dominus Sadducaeis resurrectionem corporum abnegantibus resipondens ostendit. Ait enim:De resurrectioneautem mortuorum no Iegistis, qiuod dictum est uobis a deo dicete:Ego sum deus Abraham,&deus Isaac, di deus Iacobi Non est deus mortuorum, sed uiuentium. In absoluto ergo haereticorum error est, qui alium atque alium euangeliorum ec Iegis deum asserunt, cum dominus id quod principale in lege est ad confirmationem spei euangeIstae comemorat. Est autenire nomen aliud deo quod in euangeliis cognostamus domino dicente: Pater uonit hora honorifica fissium suum,utoc filius tuus honorificet te. Et post musta alia sequitur
698쪽
cκππvII. PsALMUM ENARRATIO sequitur:Manifestaui nomen tuu hominibus. Et quod nome esset superius ostendit dicens: Pater uenit hora,honorifica filium tuum. Huius ergo nomen confit tur,adorat,qui di secundum legem deus Abrahae ec deus Isaac ec deus Iacob sit, re secandum euangelia unigeniti dei pater est.Extinguit quo F insolente eorum professione, qui humanae naturae ec infirmitatis immemores di immisericordem deum praedicantes peccatis poenitentium ueniam ec sciatiu non relinquunt,cum ad poenitentiam, per quam a peccatis desistitur, do na legis prophetam euan/geliorum Apostoloru eos qui peccauerint adhortetur, ut desiperatae iam spei ali quantulum per eam solati j comparetur, ut amissis Iaeet beatis re maximis redeo proximis,ne his saltem quae talibus sunt secunda careamus Tollit etiam stultissi,mam eorum temeritatem, qui si ustrato fallain corpore dominum in carne uisum contendunt, ut eum pater ementita ueritate in habitu latis carnis ostenderit, non recordantes poli resurrectionem corporis spiritu se uidere credentibus apo stolis dictum esse: Quid conturbati estis,ec quae cogitationes ascenderunt in cor da uestra Videte manus meas re pedes meos,quoniam ipse ego sum, palpate ocuidete, quoniam spiritus carnem ec ossa no habet,sicut me uidetis habere. Ab horum igitur confessione consessionem suam propheta discernit, persectat fidei te riens ordinem,cum in nomine deu Abralis,& deum Isaac, deum Iacob, cum in misericordia poenitenti misericordem, cum in ueritate ueris caro fac u confite tur. Causa etia consessionis hinc sumitur. Quonia magnificasti super omnia no men sanctu tuum: Non uni tanta genti dei nomen est cognitum, sed super om/nia magnificatiIm est,& in omnes magnitudo sanctitatis extenditur. Non barba rus,no Scytha,non seruus,non liber non mulier,non uir,non stas ulla secernitur Super Omma enim magnificatu dei nomen est. mpla collapsa sunt,simulae litainutata in aruspices interuentu sanctorum silent augura fides tallit, unum dei
nomen in omnibus gentibus sanctum est.Adest enim semper in se speratibus sanctis suis,ut ubicun* inuocatum fuerit, praesentem opem tribuat. Ait enim: In quacunt die inuocauero te exaudi me. Nullam diem iustus qtiisl sine metu transigi nec3 anxia semper erga se fides securi temporis ocium recipit. Scit omaries dies plenos insidiarum sibi esse, Diabolo atm angelis eius excidium sibi si flper mouentibus.Scit diem illam domini occultam re insperata, di modo noctur ni satis repentinam futuram. Vt igitur se in quacunm die inuocantem exaucitat deprecatur: Nec diffidit propheta quid in quacunt die exauditus obtineat. Se quitur enim: Multiplicabis me in anima uirtute tua.) Per inuenta fidei curam multiplicabitur ipse in animae uirtute. Ne quid in se tribulationibus, ne quid ter
roribus pateat,sed cum tentationes ingruerint,cum metus incidet, omnia multi plicata animae uirtute tolerent. Et quia certa spes ista est,ut animae uirtus diuinae
misericordiae multiplicet auxilio, debita ob id ab omnibus deo cofessione fatetur dicens: Confiteatur tibi domine omnes reges terrae, quia audierunt uerba oris tui Et cantent in utis domini,quonia magna gloria domini. Quonia excelsus do minus,& humilia respicit,& alta a Ionge cognoscit.) Et quos reges terrae propheia significet, iam in plurimis psalmis ostensum est. Reges non gentisi,sed tens,ia est,sui uniastutusim corporis reges desinente a se regno peccati:uocati em sumus in regnum coelorrict regno mortis euerso:mors enim regnauit ab Adam us* ad Mosen, & iam unusquiis rex suus est secudu Apostolii Iam sine nobis regnatis Horum igitur cofessio deo digna est. Audierunt enim omnia uerba oris dei, di in reges se constitutos sciunt.Nem solum cofiteantur,sed Zc cantent in viis domini, non transgredientes uias dei,sed in his eantes. Viae autem dei sunt propheis om/nes apostoli in utram uiam unuquem3 uia sua dirigetes. Et quod ex omnibusram A. in unam
699쪽
in unam concurratur propheta demonstrat dicens:State in viis domini & interrogate semitas dei aeternales,& uidete quae est uia bona,& ambulate in ca. Viae cussi. domini aeternae.In his ita v vijs domini cantandum est , ec hymnis prophetalibus concinendum, quia magna dei gloria est. Magnificentiae enim eius non est sinis.
Nam magnitudinem gloriae suae opera testantur,coetu, terra, aether, maria,hom
ipse qui rationis particeps horum cognitione perfectus est, ut per haec uisibilia inuisibilem dei gloriam contueretur. New sola magna est dei gloria,sed etiam ex occisus est, ec humilia respicit Hinc eminentis celsitudinis suae admiratio maxima est,quod humilia respicit qui excelsus est. Sed quae humilia respicit e Nempe ista: Cor contritum & humiliatum deus non spernet Et rursium: Et super quem respi clam, nisi super humilem re trementem uerba meas Sed quia excelsius humilia re/spicit,hahet in se aliam quot admirationem, quod ec alta de longe cognostit, Subperbae ec insolentes cogitationes deum non fallunt,agnoscit omnia, nihil scientiae eius impenetrabile est. Deus ut scriptum eo prope est his qui tribulato sunt
corde Non admistetur aute arrogantibus,nem insolentibus prope est. Unicuit enim nostrum pro fidei diuersitate aut proximus est aut remotas: Spirituali uir tute ubi sie dignum est acquiescens,& ideo humilia de corpore,& , longe alta gnostit Et qui per indignitatem abest ab insolente, per uirtutem longe quae licet sunt,superba cognostit. Si ambulauero in medio tribulationis uiuiticabis me. Non abnuit iustus iste,ne in mediis tribuIatioibus ambulet. Scit enim quia tribu Iatio patientiam secundum Apostolum operatur. Scit improbabilem uirum non placere,scit uictorem militem nisi bello non sulcirct,sicit intentatam fidem languore, cit in tribulationibus siecundum Apostolum gloriandum, scit imparem se triebulationibus sine auxilio dei esse,& idcirco per deu salutis silae certus est. Et cum in mediis tribulationibus ambulet, per easdem se uiuificandum esse considit. Ait enim: Super iram inimicorum meorum extendisti manus tuas, Ac fialatim me fecit dextera tua.Dominus retribuet pro me. Irascentibiis inimicis extensa nos manus dei motegit.Tribulationes enim inimici afferunt irastetes fidei & spei nostrae,quia aduersarius noster secundum Apostolum diabolus, tanquam Ieo rugi ens ambuIa quaerens nos deuorare.Sed super iram inimicorum,per quos diabo Ius semper operatur,manus domini extenditur, di sperantes in se fatuos facit deflvera eius. Virtus significatur in dextera,& ideo dominus, qui dei uirtus 5c dei sapientia est,non nunquam dei dextera cognominatur, per quem aduersiis omnes inimicos in omni tribulationum bello protegimur. Seruauit autem euangelicae mansiuetudinis propheta rationem, qua iniuriam reddere his qui nos persequun tur inhibemur dicens:Dominus retribuet pro me.Illi enim uindicta seruanda est, qui in calumnia uestes dimitti os pallium iussi qui post iniuria alapae unius prinberi ec maxillam alteram uoltiit qui uetuit malum pro malo reddi, plus uindictae adepturis his qui aeterno iudici ultionem praesentis iniuriae reseruassent.Conctu sit deinde fidelissime spei uoce: Domine misericordia tua in seculum,opera manuum tuarum ne omittas.) Vt quia dei misericordia in seculum est, extendens super iram inimicorum manum i 8c fideles suos protegens dextera sua, reproliis retribuens opera manuam suarum non omittat hominem scilicet qui ait: Maenus tuae secerunt me 8 c. Nonnunquam manu dei facta commemorari istent,homo uero semper manibus dei effectus,nobiliore in eum opere ex manuum com memoratione monstrato. Vt igitur hunc non omittat precatur,ut sit ei auxiliator
assiduus per eum re in eo qui dicit: Ecce ego sum uobiscum omnibus diebus usi que ad consam macionem seculi, dominum Iesum Christum, qui est benedictus in secula seculorum. Amen. Psalmus
700쪽
N-ῖ ticus sermo ex diuini spiritus instinctu prosectus est, di hoc non in
U-obscuro est,cum Iegimus:Haec dicit dominus Et iteru:Audite uer ba domini. Et rursum: Quoniam dominus Iocutus est. Et in eode: Os enim domini locutum est ita.De psalmis aute ipse dominus in euangeliis nfirmat eum de se loques ait:Si David in spiritu vocat eum dominum, quomodo dicitis quod filius eius est Docens omnia Dauid spiritu prophetico elocutu.Lωcutum autem de se,licet in hoc eodem Ioco ostenderit, cum ab eo ait dominum se esse in spiritu nuncupatum,atablutius tamen ostendit in psalmis sacramenta omne corporei aduentus sui contineri,dicens:Haec sunt uerba mea quae locutus sum ad uos cum adhuc essem uobiscum,quoniam oportebat omnia implari quae scri
pia sunt in libro Mosi re prophetis di psalmis de me. No est ergo ambigua quin in psalmis de eo scriptum sit.Nam di si pIeram in his talia sint, ut ad per nam patriarchamm,prophetarum, martyrum,apostolorum, generationis quo priminae generationis sequentis reserti oporteat, tamen quia omnia in Christo Nper
Christu in quicquid illud in psalmis,& sub diuersorum est periscis propheta tum,omne de ipsb est. Quia docstrina omnis diuersis licet praeceptoru generibus
multiformis, hoc per diuerses praestat ut ipse noscatur. Haec nobis propter prae sentem psalmum commemoranda necessario fuerunt, ne sorte sine probabili a toritate praesumpsisse existimaremur, ut ad personam Christi omnem hanc eius prophetia referremus. Diligenter autem ea obseruada ratio est,ut quaecunm h mini illi,quem ex utero sanctae uirginis assumpsit, di in quo se nasci homine qui deus erat uoluit,apta esse re congrua uidebutur,cum debita coelestis naturae sine dignitate tractentur, nem sacramentum salutis nostrae, qua in forma dei manens
formam seriri accepit, ad contumeliam indemutabilis suae ec inuisibilis re incor poreae 3c impassibilis substantis coaptemus. od enim homo fuit nobis prose cit,sibi nihil dempsit Exinanivit enim se in sorma dei manes, ut forma serui esse,& non ut Hrma dei esse desineret. Ait enim ipse: uaeculam pater facit eadem ecfilius facit similiter:nunquid in serma serui manens,uirtutem θc diuinitatem,qua in Hema dei manebat amisit ' Cum enim in corporo humilitatis nostrae qu cuia pater facit, eadem ec ipse iacit, similiter nihil per consortiti carnis a paternae diui nitatis potestate degeneratmem id corpus quod assumptum est,uirtutem naturae antea manentis aboleuit cum in eo corpore quod assumptu est, uirtus naturae antea manentis operetur. Iliam si quid inrirma ex persona eius dicttim reperiretur, ad hominem resem oporrebit,per quem habitabit in nobis. Verbu enim caroctum est,ec habitauit in nobis Referendum autem ob id est, quia non alienae aut simulatae naturae hominem assumpsit. Verbum nan caro factsi habitauit in no his non in uitia infirmitates , carnis ex uerbi uirtute deficiens, sed naturae nostrae infirmitates homo natus assumens. Assumptio autem infirmitatis non fecit insidianum, quia aliud est naturam esse,aliud aisumpsisse naturam .Et extra generis ne cessitatem uoluntatis accesso est. Non enim peccator fuit, sed peccata susicepit. Nem infirmus extitit,sed portauit infirmitates Ipse enim secundia propheta pec cata nostra suscepit,& infirmates nostras portauit. Et ne quid in impavibilem a 'que indemutabilem diuinitate infirmitatis incidere existimaretur,adiecit: Et nos putarimus eum in doloribus esse . Suscepit ergo insirmitates, quia homo nasci
tur:& putat dolare,quia patit calet uero doloribus ipse,qiua deus est. Ercumi inhabitauit